Visie Mook en Middelaar 2030

Transcriptie

1 Visie Mook en Middelaar 2030 Offerte BMC Inleiding Opgave Aanpak Organisatie Investering 1. INLEIDING De gemeenteraad van Mook en Middelaar oriënteert zich op de toekomst. De afgelopen jaren is er het nodige veranderd in de sociale, economische, ruimtelijke en bestuurlijke context. Er is behoefte aan een actuele, integrale, gedragen en praktisch bruikbare toekomstvisie. De strategische visie is een stuk van de raad, die hiermee invulling geeft aan zijn kaderstellende rol. Voor advisering over proces, procedure, inhoud en burgerparticipatie zoekt de gemeente externe ondersteuning. Deze offerte bevat het aanbod van BMC Advies voor deze ondersteuning. 2. OPGAVE Directe aanleiding voor het opstellen van een toekomstvisie is het traject Sterk Bestuur Gelderland, waaraan de gemeente op eigen initiatief heeft deelgenomen. Mook en Middelaar kiest bewust voor de ontwikkeling van een integrale toekomstvisie. In de visie moeten zowel de sociaal-maatschappelijke en economische opgaven en ambities, als ook de ruimtelijke randvoorwaarden en kansen aan de orde komen. Deze moeten vervolgens gekoppeld worden aan de manier waarop de gemeente die opgaven samen met maatschappelijke en overheidspartners denkt op te pakken (governance en gemeentelijke organisatie). Het gaat bij de visievorming niet alleen om een oriëntatie op de gewenste ontwikkelingen per deelterrein, maar juist ook om de onderlinge verbanden en effecten en de kernvraag: wat voor soort gemeente willen we zijn en wat willen we bereiken voor en met onze inwoners? 28 september

2 De visie moet een richtinggevende en inspirerende functie vervullen en niet verstarrend werken. Uiteraard moet de visie aansluiten bij bestaande strategische plannen. Daarom worden bestaande plannen in de toekomstvisie betrokken. Begin 2016 is een uitgebreide inventarisatie gemaakt van alle relevante documenten, resulterend in. Dit document Startnotitie Strategische toekomstvisie gemeente Mook en Middelaar 2030 is oor de gemeenteraad vastgesteld op 19 mei Van belang in het traject zijn verder de ontwikkelingen in de regionale samenwerking met Gelderse en Limburgse (en Brabantse en Duitse) partners. De op te stellen visie van Mook en Middelaar is naast een zelfstandige koersbepaling van de gemeente, ook een puzzelstuk in de regionale samenwerking. De toekomstvisie is méér dan een debat over de bestuurlijk-geografische oriëntatie. Uitgangspunt zijn de maatschappelijke opgaven en de daily urban systems van de inwoners. Belangrijk daarbij is ook de onderlinge verschillen tussen de kernen te waarderen. Aandachtspunt is een mogelijke participatiemoeheid: burgers worden steeds vaker benaderd om mee te denken of te reageren in trajecten; deelname en inbreng vallen daardoor soms tegen. Verder is er altijd het dilemma van representatie. Op gemeentelijke bijeenkomsten komen doorgaans dezelfde insprekers of participanten af. Alleen met gerichte inzet in communicatie en uitnodigingen is dit te doorbreken. Naast de inhoudelijke en bestuurlijke koersbepaling is participatie een derde belangrijke pijler bij het ontwikkelen van de visie. De gemeenteraad wil maatschappelijke organisaties, bedrijven en burgers betrekken. De ervaring leert dat interactieve trajecten, mits goed georganiseerd, veel enthousiasme en betrokkenheid opleveren. Essentieel voor een geslaagde participatie zijn een goed verwachtingenmanagement ( wat gebeurt er met mijn inbreng ) en tempo. 2

3 3. AANPAK De opgave voor de visieontwikkeling beschrijven wij als volgt: De gemeenteraad van Mook en Middelaar stelt een integrale toekomstvisie Mook en Middelaar 2030 op met richtinggevende uitspraken over maatschappelijke opgaven, identiteit, koers en functie in de regio, in samenspraak met de samenleving. Startpunt voor onze aanpak is de startnotitie toekomstvisie, vastgesteld op 19 mei Wij hebben daarbij de volgende adviezen: Laat input vanuit samenleving en gemeenteraad parallel oplopen. De raadsleden kunnen zich zo uit eerste hand informeren over voorkeuren, wensen en vragen van de inwoners. Maak optimaal gebruik van bestaand materiaal, netwerken en bijeenkomsten, uit oogpunt van efficiëntie en voorkomen participatiemoeheid Maak de spanningsboog niet te lang, besluitvorming over de visie vindt plaats in voorjaar 2017 in relatie tot voorjaarsnota Op basis van deze uitgangspunten stellen wij een gefaseerde aanpak in drie ronden voor: Via drie werkconferenties doorloopt de gemeenteraad de rondes van visieontwikkeling. De sessies worden voorbereid en begeleid door BMC Advies. Het voorstel is om de participatie met de samenleving volledig te integreren in het traject van de gemeenteraad. Een groep van betrokken professionele partijen uit middenveld en bedrijfsleven en burgers de zogenaamde Frisdenkers gaat met de gemeenteraad aan de slag met het ontwikkelen van de visie. Deze externe visiegroep reageert dus niet op voorstellen uit het gemeentehuis, maar werkt zelf mee aan (onderdelen van) de strategische visie. A. Verkenning Atlas B. Verbreding Schetsboek C. Verankering Visie Start A Verkenning B Verbreding Dag van de Toekomst C 3 Verankering Afsluiting 1. Werk Conferentie 2. Werk Conferentie 3. Werk Conferentie 3

4 A. Verkenning (sep okt 2016) In de eerste fase staat het vergaren van relevante informatie centraal. In eerste instantie gaat het daarbij om de meer objectieve gegevens, volgens DESTEP methode (demografie, economie, sociaal, technologie, ecologie en politiek (zie ook Startnotitie Startegische toekomstvisie). Bestaande rapporten, plannen en statistieken herbergen de benodigde informatie; er wordt geen aanvullend onderzoek verricht. Belangrijkste bronnen zijn: Startnotitie Strategische toekomstvisie, De Kracht van het Rijk van Nijmegen (Rabobank) en waarstaatjegemeente.nl. Ook informatie uit de kernen (o.a. idop Middelaar) zal worden verwerkt. De analyse van de actuele en toekomstige situatie resulteert in een startdocument met het DNA van Mook en Middelaar. Het startdocument is de onderlegger voor een eerste werkconferentie. Hierin gaan de raadsleden met elkaar en met de Frisdenkers in gesprek over de sterke en zwakke kanten en de kansen en bedreigingen (SWOT analyse) van Mook en Middelaar. De resultaten van de eerste sessie van gemeenteraad en visiegroep worden door BMC vastgelegd in de Atlas van Mook en Middelaar. B. Verbreding (nov jan 2017) In deze fase worden drie of vier toekomstbeelden ontwikkeld. Dit zijn aansprekende perspectieven voor de toekomstige ontwikkeling van Mook en Middelaar. De resultaten uit de eerste bijeenkomst van gemeenteraad en Frisdenkers dienen als vertrekpunt en inspiratiebron. Centraal in de toekomstbeelden staat de vraag wat voor gemeente willen we zijn? en hoe kunnen we majeure maatschappelijke opgaven het beste aanpakken? Voor een goed vervolgdebat met de inwoners en in de gemeenteraad is het belangrijk om de toekomstbeelden voldoende scherp te formuleren. De door raad en Frisdenkers ontwikkelde toekomstbeelden worden opgenomen in het Schetsboek van Mook en Middelaar. In een brede publieksbijeenkomst de Dag van de Toekomst worden vervolgens de toekomstbeelden door de leden van de gemeenteraad en de visiegroep besproken met inwoners uit de kernen van Mook en Middelaar. 4

5 Tijdens de Dag van de Toekomst gaan raadsleden en de Frisdenkers s ochtends naar een aantal plekken in de gemeente waar veel publiek aanwezig is, bijvoorbeeld een winkelcentrum of dorpsplein. Spreiding over de kernen is belangrijk. De raadsleden en Frisdenkers gaan op locatie in gesprek met inwoners. s middags vindt op een centrale plek de informele afsluiting van het visietraject plaats. Naast inhoudelijk debat kan deze afsluiting naar wens worden aangekleed met allerhande activiteiten, variërend van een foto- en ballonnenwedstrijd, presentaties van verenigingen en ondernemers tot optredens van lokale artiesten. Overwogen kan worden om voor de Dag van de Toekomst aan te sluiten bij een breder publieksevenement, mocht dat in deze periode plaatsvinden. Dit garandeert een grote opkomst. Aanvullend op de Dag van de Toekomst vindt een internetpeiling plaats via de gemeentelijke website. Hier kunnen belangstellenden hun mening kenbaar maken over belangrijke maatschappelijke opgaven en voorgestelde ontwikkelrichtingen. Mogelijk kan ook het Leefbaarheidsplatform i.o. om reactie worden gevraagd. De Dag van de Toekomst en de internetpeiling voorzien de raadsleden van input voor het ontwikkelen van een voorkeursscenario in de volgende stap. C. Verankering (feb mrt 2017) Op basis van de resultaten uit de voorgaande twee stappen worden de contouren van de toekomstvisie opgesteld. De concept visie wordt besproken in een derde bijeenkomst van gemeenteraad en externe visiegroep. Op basis van deze bijeenkomst wordt een definitief concept uitgewerkt. Dit is eind van het eerste kwartaal 2017 gereed, waarna het traject voor besluitvorming in de gemeenteraad kan worden opgestart. Qua vormgeving gaan we uit van een beknopte visie, aansprekend in taalgebruik en visueel aantrekkelijk door gebruik van beeldmateriaal. De toekomstvisie is een visie voor de hele gemeente en doet recht aan de onderlinge verschillen tussen de kernen. D. Doorvertaling (april 2017) Als afgeleide van het visietraject bestaat binnen de gemeente de wens om de implicaties voor de gemeentelijke organisatie in beeld te brengen. Als kapstok c.q. analysemiddel stellen we het 7S model van McKinsey voor. Dit model onderscheidt significante waarden (de visie), strategie, structuur, systemen, stijl, staf en sleutelvaardigheden. Bij de doorvertaling stellen we het burgerperspectief centraal. In overleg met de stuurgroep stellen we een apart document op. We voeren hiertoe een aantal gesprekken met gemeentesecretaris en MT. Bekeken wordt welke onderdelen van dit document besluitvorming door de gemeenteraad behoeven. 5

6 4. INZET EN ORGANISATIE Voor de ondersteuning van deze opdracht stellen wij het volgende projectteam voor: De heer M.C.J. (Marco) Kerstens is partner bij ons bureau en heeft ervaring als adviseur in een groot aantal visietrajecten in heel Nederland. Hij werkte onder meer aan visies voor Waalwijk, Best, Venlo, Sint- Oedenrode, Asten en Rucphen. Verder was hij betrokken bij de reconstructie landelijk gebied in Noord-Limburg en de agenda voor grensoverschrijdende samenwerking in dit gebied. Zo nodig kan vanuit ons bureau aanvullende ondersteuning worden ingezet. Hierbij geldt als uitgangspunt dat dit binnen het geoffreerde budget plaats vindt (dus geen meerkosten). Uitgangspunt bij onze inzet is dat de gemeente zorg draagt voor de uitvoering van de benodigde logistieke werkzaamheden zoals het, organiseren van bijeenkomsten e.d. Voor het traject van visieontwikkeling treedt het college van Burgemeester en Wethouders op als stuurgroep. Deze heeft vooral een procesrol: bewaken voortgang, verbinding externe partners, betrokkenheid organisatie. In overleg met de stuurgroep worden de drie voorgestelde fasen doorlopen. Om het benodigde tempo te behouden vindt gedurende het traject geen formele besluitvorming plaats over deelproducten. De gemeenteraad is inhoudelijk actief betrokken in het traject, waar zinvol wordt via informatiebrieven de gehele raad bijgepraat over voortgang en resultaten. Om betrokkenheid en draagvlak bij de medewerkers te borgen, kan worden overwogen om ook met een delegatie van de ambtelijke organisatie de stappen van Verkenning en Verbreding te zetten (twee werksessies). 6

7 5. INVESTERING Onze inzet per fase is als volgt: A) Atlas Mook en Middelaar Deskresearch Werksessie met projectgroep Werkbijeenkomst / visiegroep Opstellen Atlas B) Schetsboek Mook en Middelaar Werksessie met projectgroep Werkbijeenkomst raad / visiegroep Opstellen Schetsboek Voorbereiden en begeleiden Dag van de Toekomst Voorbereiden, uitvoeren en verwerken internet enquête C) Visie 2030 Mook en Middelaar Werkbijeenkomst raad / visiegroep Opstellen concept visie Opstellen advies organisatie Afronding, besluitvorming c.a. D) Gemeentelijke organisatie Advies over implicaties toekomstvisie voor gemeentelijke organisatie Overleg stuurgroep Op basis van het strategisch partnerschap tussen de gemeente en BMC bieden wij dit traject aan voor ,--. Dit bedrag is exclusief BTW en inclusief reis- en verblijfskosten. Niet inbegrepen zijn materiele kosten van: communicatie, Dag van de Toekomst en vormgeving. Het betreft hier een vaste prijs voor de uitvoering van de activiteiten die nodig zijn om te komen tot de beschreven resultaten, die voldoen aan de wensen en kwaliteitseisen van de opdrachtgever. 7