Werktuigbouwkunde in vogelvlucht. Materialen

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Werktuigbouwkunde in vogelvlucht. Materialen"

Transcriptie

1 Werktuigbouwkunde in vogelvlucht Materialen

2 Werktuigbouwkunde TU/e in vogelvlucht Algemeen Computational and Experimental Mechanics (CEM) Thermo Fluids Engineering (TFE) Dynamic Systems Design (DSD)

3 Werktuigbouwkunde TU/e in vogelvlucht Algemeen Eenvoudige werktuigen Mechanica van Materialen Polymeer technologie Micro- en nano technologie Proces Technologie Energie Technologie Verbrandings Technologie Dynamica Regeltechniek Systems Engineering Computational and Experimental Mechanics (CEM) Thermo Fluids Engineering (TFE) Dynamic Systems Design (DSD)

4 Drie onderdelen 2 1 Materiaal structuur Materiaal eigenschappen Materiaal keuze Optimalisatie producteigenschappen 3

5 1 Materiaalgroepen Metalen Hoge modulus/sterkte Taai Electrische & warmte geleiding Metaalglans Keramiek Hoge modulus/(druk)sterkte Bros temperatuurbestendig Slijtvast Polymeren Lage modulus/sterkte Lage sterkte Lage temperatuurbestendigheid Licht

6 1 Opbouw van materialen Koolstof (C) atoom nr. 6 Zuurstof (O) atoom nr. 8 Neon (Ne) atoom nr. 10 Edelgas Atomen streven naar edelgasconfiguratie Binding

7 1 Opbouw van Metalen Primaire bindingsvorm: de metaalbinding Ruimtelijke ordening: kristallijn Samenhang door vrijgeven van de valentie-electronen Body Centered Cubic Rangschikking van positieve ionen in een zee van vrije electronen Face Centered Cubic Electrisch geleidend Metaalglans Hexagonal Close Packed

8 1 Eigenschappen van metalen Elastische vervorming Plastische vervorming Bij kleine vervorming blijven de bindingen intact. Bij grote vervorming glijden er kristalvlakken langs elkaar. Bij ontlasten keert de oorspronkelijke vorm terug Bij ontlasten keert de oorspronkelijke vorm niet terug

9 1 Opbouw van Keramiek Primaire bindingsvorm: de ionbinding Ruimtelijke ordening: kristallijn Natrium Overgedragen electron Fluor Keukenzout (NaCl) Samenhang in het materiaal door electrostatische (Coulombse) interactie tussen posief en negatief geladen ionen Zinkblende (ZnS)

10 1 Keramiek bros? Plastische deformatie van keramische materialen Slip mogelijk Slip niet mogelijk Doordat het rooster is opgebouwd uit positieve en negatieve ionen zijn er minder glijvlakken Negatieve lading Plastische deformatie moeilijk Positieve lading

11 1 Opbouw van Polymeren Primaire bindingsvorm: de covalente binding samenhang door het delen van valentie electronen Polyetheen Ruimtelijke ordening Covalent gebonden ketens H Methaan H C H H Kenmerk: interactie heeft een duidelijke richting amorf kristallijn

12 1 Opbouw van Polymeren Sterk verstrengelde kluwens van covalent gebonden ketens entanglement Hoe langer de ketens, hoe meer entanglements hogere smeltviscositeit hogere sterkte Zwakke, secundaire interactie tussen ketens lage modulus en vloeispanning

13 1 supervezels Bv.:Polyetheen semi-kristallijn polymeer Isotroop: ketens niet georienteerd Anisotroop: ketens sterk georienteerd σ σ σ σ Eigenschappen bepaald door zwakke bindingen tussen ketens Modulus : 1 GPa Sterkte : MPa Eigenschappen bepaald door sterke covalente bindingen in de ketens Modulus : GPa Sterkte : 3-9 GPa

14 1 Overzicht Materiaalgroepen Polyethylene fibres Sterkte tegen dichtheid

15 2 Materiaalselectie Bijvoorbeeld: Sterk, stijf en licht construeren

16 2 Lichte en sterke balk 1 m F Voorbeeld uniaxiaal belaste balk F Max = 100 kn treklast LengteL 0 = 1 M DoorsnedeA 0 F A Opdracht Kies het materiaal zodanig dat de balk het lichtste is. Staal Hout PVC 200 MPa 100 MPa 52 MPa 7800 kg/m kg/m kg/m 3

17 2 Lichte en sterke balk (2) Gewicht van de balk m = ρ σ t F max L Bekend Materiaal afhankelijk Voor laag gewicht : σ t ρ = C Met C zo hoog mogelijk Sterkte tegen dichtheid

18 2 Lichte en sterke balk (3) Keuze bepalen met hulplijn σ t ρ = c Het materiaal met de hoogste waarde van c wordt gevonden door de lijn naar boven te schuiven De lichtste balk wordt gemaakt van Composiet materialen Sterkte tegen dichtheid

19 Producten Polymeer verwerking

20 Metaal omvormen Toepassingen Voorbeelden

21 Metaal omvormen en stansen

22 Aluminium extrusie Metaal omvormen

23 Analyse van precoated metaal substraat in een wandstrekproces Blikjes productie

24 Wandstrekproces

25 Suggestie Studieplanning Zelfstudie: Theorieboek hoofdstuk 5 Werkboek: 5.2 opgave 2 Begeleide zelfstudie: Materiaaleigenschappen 5.1: 1 Licht construeren: 5.2: 2 t/m 4 Materiaalkeuze en fabricage: 5.3: 5

Vraag 1 : Beschrijf het verschil tussen een atoom en een molecule.

Vraag 1 : Beschrijf het verschil tussen een atoom en een molecule. 1) sim15 http://www.teachchemistry.org/bonding Vraag 1 : Beschrijf het verschil tussen een atoom en een molecule. Vraag 2 : Duid aan in het PSE: Metalen : groen Niet-metalen : rood Vraag 3 : Welke elementaire

Nadere informatie

Eddy Brinkman. Materiaalkunde in een notendop. Materials Veldhoven - 31 mei 2017

Eddy Brinkman. Materiaalkunde in een notendop. Materials Veldhoven - 31 mei 2017 Eddy Brinkman Materials 2017 - Veldhoven - 31 mei 2017 Materiaalkunde: geeft antwoord op waarom Waarom is juist dat materiaal geschikt voor die toepassing? Materiaaltechnologie: geeft antwoord op hoe Aan

Nadere informatie

Uitwerkingen Basischemie laboratoriumonderwijs hoofdstuk 11

Uitwerkingen Basischemie laboratoriumonderwijs hoofdstuk 11 Uitwerkingen Basischemie laboratoriumonderwijs hoofdstuk 11 Opgave 11.1 Definitie Definitie van een molecuul Een molecuul is het kleinste deeltje van een moleculaire stof dat nog alle chemische eigenschappen

Nadere informatie

Niet-metalen + metalen. Uit welk soort atomen is een ionbinding opgebouwd? Geef de chemische formule van gedemineraliseerd water.

Niet-metalen + metalen. Uit welk soort atomen is een ionbinding opgebouwd? Geef de chemische formule van gedemineraliseerd water. Uit welk soort atomen is een ionbinding opgebouwd? Niet-metalen + metalen. Geef de chemische formule van gedemineraliseerd water. H2O. Wat is de structuur van een metaalbinding? Metaalrooster. Geef een

Nadere informatie

Samenvatting Scheikunde Scheikunde Chemie overal H1 3 vwo

Samenvatting Scheikunde Scheikunde Chemie overal H1 3 vwo Samenvatting Scheikunde Scheikunde Chemie overal H1 3 vwo Samenvatting door een scholier 1193 woorden 30 oktober 2012 5,8 23 keer beoordeeld Vak Methode Scheikunde Chemie overal Samenvatting Scheikunde

Nadere informatie

Plasticiteit. B. Verlinden Inleiding tot de materiaalkunde. Structuur van de lessen 1-4

Plasticiteit. B. Verlinden Inleiding tot de materiaalkunde. Structuur van de lessen 1-4 Plasticiteit Hoofdstuk 6 B. Verlinden Inleiding tot de materiaalkunde Structuur van de lessen 1-4 Algemene introductie in de wereld van de materialen Les 1 materialen ontwerp materialen en milieu Elastische

Nadere informatie

Tentamen WB6101 Materiaalkunde I voor WB over de leerstof van studiejaar januari 2011

Tentamen WB6101 Materiaalkunde I voor WB over de leerstof van studiejaar januari 2011 Tentamen WB6101 Materiaalkunde I voor WB over de leerstof van studiejaar 2010-2011 17 januari 2011 Inclusief antwoordformulier volgend op de opgaven Scheur het antwoordformulier los en schrijf je naam

Nadere informatie

Welke soorten kunststoffen zijn er? Eigenschappen van kunststoffen. Na deze clip kun je: Onderwerpen. Eigenschappen verbeteren.

Welke soorten kunststoffen zijn er? Eigenschappen van kunststoffen. Na deze clip kun je: Onderwerpen. Eigenschappen verbeteren. Welke soorten kunststoffen zijn er? Na deze clip kun je: vertellen hoe je met andere stoffen de eigenschappen van kunststoffen kunt verbeteren de drie verschillende soorten kunststoffen noemen uitleggen

Nadere informatie

Solid Mechanics (4MB00) Toets 2 versie 1

Solid Mechanics (4MB00) Toets 2 versie 1 Solid Mechanics (4MB00) Toets 2 versie 1 Faculteit : Werktuigbouwkunde Datum : 1 april 2015 Tijd : 13.45-15.30 uur Locatie : Matrix Atelier Deze toets bestaat uit 3 opgaven. De opgaven moeten worden gemaakt

Nadere informatie

Metaalstructuren en toestandsdiagram. Metaalstructuren en toestandsdiagram. Metaalstructuren en toestandsdiagram. Metaalstructuren en toestandsdiagram

Metaalstructuren en toestandsdiagram. Metaalstructuren en toestandsdiagram. Metaalstructuren en toestandsdiagram. Metaalstructuren en toestandsdiagram en toestandsdiagram en toestandsdiagram De Eiffeltoren (één van de nietklassieke wereldwonderen) is 317 meter hoog tot aan de top van de vlaggenstok, zonder de televisieantennes mee te rekenen. Met televisieantennes

Nadere informatie

Structuur en eigenschappen van metalen 4C334

Structuur en eigenschappen van metalen 4C334 Tentamen deel A Structuur en eigenschappen van metalen 4C334 mei 6 9.-.3 uur Dit tentamen bestaat uit 4 opgaven met in totaal 3 deelvragen. Het cijfer voor dit deel draagt voor 4 % bij aan het eindcijfer.

Nadere informatie

Samenvatting Scheikunde Hfst. 6 Chemie en schoonmaken

Samenvatting Scheikunde Hfst. 6 Chemie en schoonmaken Samenvatting Scheikunde Hfst. 6 Chemie en sch Samenvatting door een scholier 2120 woorden 23 november 2010 4,5 9 keer beoordeeld Vak Scheikunde Natuurkunde hoofdstuk 6: Chemie en sch 6.1 Elementen Indelen

Nadere informatie

Stoffen, structuur en bindingen

Stoffen, structuur en bindingen Hoofdstuk 1: Stoffen, structuur en bindingen Scheikunde vwo 2011/2012 www.lyceo.nl Onderwerpen Scheikunde 2011 2012 Stoffen, structuur en binding Kenmerken van Reacties Zuren en base Redox Chemische technieken

Nadere informatie

Elementen; atomen en moleculen

Elementen; atomen en moleculen Elementen; atomen en moleculen In de natuur komen veel stoffen voor die we niet meer kunnen splitsen in andere stoffen. Ze zijn dus te beschouwen als de grondstoffen. Deze stoffen worden elementen genoemd.

Nadere informatie

Tentamen Fundamentals of Deformation and Linear Elasticity (4A450)

Tentamen Fundamentals of Deformation and Linear Elasticity (4A450) Tentamen Fundamentals of Deformation and Linear Elasticity (4A450) Datum: 22 november 2001 Tijd: 14:00 17:00 uur Locatie: Auditorium, zaal 9, 10, 15 en 16 Dit tentamen bestaat uit drie opgaven. Het gebruik

Nadere informatie

QUARK_5-Thema-01-elektrische kracht Blz. 1

QUARK_5-Thema-01-elektrische kracht Blz. 1 QUARK_5-Thema-01-elektrische kracht Blz. 1 THEMA 1: elektrische kracht Elektriciteit Elektrische lading Lading van een voorwerp Fenomeen: Sommige voorwerpen krijgen een lading door wrijving. Je kan aan

Nadere informatie

Metalen & opfris molberekeningen. Deze les. Zelfstudieopdrachten. Zelfstudieopdrachten voor volgende week. Zelfstudieopdrachten voor deze week

Metalen & opfris molberekeningen. Deze les. Zelfstudieopdrachten. Zelfstudieopdrachten voor volgende week. Zelfstudieopdrachten voor deze week 1842016 Metalen & opfris molberekeningen Scheikunde Niveau 4 Jaar 1 Periode 3 Week 2 Zelfstudieopdrachten Deze les Metalen Opfrissen molberekeningen Zelfstudieopdrachten Samenvatting Vragen Huiswerk Zelfstudieopdrachten

Nadere informatie

THEMA IS BEZWIJKEN HET BEREIKEN VAN DE VLOEIGRENS?

THEMA IS BEZWIJKEN HET BEREIKEN VAN DE VLOEIGRENS? CTB3330 : PLASTICITEITSLEER THEMA IS BEZWIJKEN HET BEREIKEN VAN DE VLOEIGRENS? M M - N N + + σ = σ = + f f BUIGING EXTENSIE Ir J.W. Welleman bladnr 0 kn Gebruiksfase met relatief geringe belasting WAT

Nadere informatie

GSM HOUDER VLAANDEREN KUNSTSTOFLAND

GSM HOUDER VLAANDEREN KUNSTSTOFLAND GSM HOUDER VLAANDEREN KUNSTSTOFLAND Hoe blauwer ingekleurd hoe hoger de aanwezigheid van kunststofverwerkende bedrijven Vlaanderen is een echt kunststofland. Zoals je in onderstaande grafieken kan zien

Nadere informatie

Materiaaltechnologie. Hoofdstuk 1

Materiaaltechnologie. Hoofdstuk 1 Hoofdstuk 1 Materiaaltechnologie Vraag 1.1 In verband met de eventuele isotropie of anisotropie in een polykristallijn materiaal, is slechts één van de onderstaande beweringen juist: - een materiaal in

Nadere informatie

De trekproef. De trekproef - inleiding. De trekproef - inleiding. De trekproef - inleiding. Principe. Bepalen van materiaaleigenschappen

De trekproef. De trekproef - inleiding. De trekproef - inleiding. De trekproef - inleiding. Principe. Bepalen van materiaaleigenschappen De trekproef Principe Materiaal inklemmen tussen klemmen welke met een constante snelheid uit elkaar bewegen Hoe belangrijk is het om materiaaleigenschappen te kennen? Uitvoering: volgens genormaliseerde

Nadere informatie

Polymeren: Structuur en eigenschappen 4A580

Polymeren: Structuur en eigenschappen 4A580 Polymeren: Structuur en eigenschappen 4A580 20 aart 2006 14.00-17.00 uur Dit tentamen bestaat uit 6 vragen met in totaal 20 deelvragen Tijdens het tentamen mag geen gebruik worden gemaakt van notebook,

Nadere informatie

Inleiding in de RedOx chemie

Inleiding in de RedOx chemie Even opfrissen: Drie hoofdcategorieën stoffen: Inleiding in de RedOx chemie Moleculaire stoffen: Atoombinding in molecuul (sterk), Van der Waals binding tussen moleculen (zwak), polaire/apolaire (atoom)bindingen,

Nadere informatie

Werkblad: chemische bindingen

Werkblad: chemische bindingen Werkblad: chemische bindingen IPad-sessie Bij het invullen van dit werkblaadje ga je regelmatig gebruik moeten maken van een IPad. Hieronder volgt een korte uitleg over het gebruik van de IPad. Handleiding:

Nadere informatie

Kunststoffen. Kunststoffen. Kunststoffen. Kunststoffen. Kunststoffen of polymeren. Geschiedenis

Kunststoffen. Kunststoffen. Kunststoffen. Kunststoffen. Kunststoffen of polymeren. Geschiedenis aardolie 100% Diesel & stookolie 70% Benzine 20% andere 10% Motorbenzines 13% grondstoffen voor chemie 7% Verven, aceton,... 3% KUNSTSTOFFEN 4% 1 2 Geschiedenis of polymeren 1859 Patent cellulose gebruikt

Nadere informatie

Antwoorden deel 1. Scheikunde Chemie overal

Antwoorden deel 1. Scheikunde Chemie overal Antwoorden deel 1 Scheikunde Chemie overal Huiswerk 2. a. Zuivere berglucht is scheikundig gezien geen zuivere stof omdat er in lucht verschillende moleculen zitten (zuurstof, stikstof enz.) b. Niet vervuild

Nadere informatie

Voor de drie opgaven kunt u maximaal 100 punten scoren. De te behalen punten zijn bij elke deelvraag vermeld.

Voor de drie opgaven kunt u maximaal 100 punten scoren. De te behalen punten zijn bij elke deelvraag vermeld. Solid Mechanics (4MB00) Faculteit : Werktuigbouwkunde Datum : 17 april 2014 Tijd : 9.00-12.00 uur Dit tentamen bestaat uit 3 opgaven. De antwoorden moeten worden gegeven in de omlijnde kaders op de opgavebladen.

Nadere informatie

Herhaling koolstoffen

Herhaling koolstoffen Herhaling koolstoffen Hoofdstuk 17 Welkom Zwakke punten Herhaling H15 Extra opgaven H17 Periode 1 V6 Koolstofchemie III. 15.2 ReacGetypen SubsGtuGereacGe C 6 H 14 + Br 2 (aq) à C 6 H 13 Br + H + + Br -

Nadere informatie

1 De basis. Hoofdstuk 1 De basis

1 De basis. Hoofdstuk 1 De basis 1 De basis LEERDOELEN Bij moderne industriële productie gaat het om het maken van de juiste keuzes om producten te produceren. Om succesvol te kunnen produceren is het van belang om steeds goed te beseffen

Nadere informatie

Solid Mechanics (4MB00) Toets 2 versie 4

Solid Mechanics (4MB00) Toets 2 versie 4 Solid Mechanics (4MB00) Toets 2 versie 4 Faculteit : Werktuigbouwkunde Datum : 1 april 2016 Tijd : 10.45-12.30 uur Locatie : Matrix Deze toets bestaat uit 3 opgaven. De opgaven moeten worden gemaakt met

Nadere informatie

Samenvatting Materiaalkunde 1

Samenvatting Materiaalkunde 1 Samenvatting Materiaalkunde 1 Tijdens fabricage en gebruik wordt een materiaal Mechanisch (M), Thermisch (T) en/of chemisch (C) belast. Hoofdstuk 6 Rekgrens: als het materiaal 0,2% plastisch is gedeformeerd.

Nadere informatie

Solico Solutions in composites Solutions in composites

Solico Solutions in composites Solutions in composites Everdenberg 97, 4902 TT Oosterhout, Nederland tel.: + 31/162-462.280 solico@solico.nl Inhoud Introductie Solico Wat zijn composieten? Mechanische eigenschappen Voor- en nadelen composieten Introductie

Nadere informatie

Ionen-ionbinding-ionrooster

Ionen-ionbinding-ionrooster Ionen-ionbinding-ionrooster Om op onderstaande vraag een antwoord te kunnen geven, gaan we beginnen met enkele voorbeelden. 1. Wat zijn ionen? Vul de elektronenconfiguraties aan van onderstaande elementen.

Nadere informatie

RIBBHSO1c les 1. Draagconstructies in :» Staal» Hout

RIBBHSO1c les 1. Draagconstructies in :» Staal» Hout RIBBHSO1c les 1 Draagconstructies in :» Staal» Hout Doel van dit vak: Beginselen leren van construeren in staal en hout Hoe doen we dat: Theorielessen Opdracht Bespreking van de resultaten van de opdracht

Nadere informatie

Database scheikunde havo- vwo

Database scheikunde havo- vwo Auteur Laatst gewijzigd Licentie Webadres Ralph Meulendijks 26 April 2016 CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie http://maken.wikiwijs.nl/67127 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs Maken van Kennisnet.

Nadere informatie

Cursus Chemie 2-1. Hoofdstuk 2: Chemische bindingen 1. INLEIDING

Cursus Chemie 2-1. Hoofdstuk 2: Chemische bindingen 1. INLEIDING Cursus Chemie 2-1 Hoofdstuk 2: Chemische bindingen 1. INLEIDING In hoofdstuk 1 hebben we geleerd over de atoombouw. De atoomstructuur bepaalt de chemische en fysische eigenschappen van de stoffen. In chemische

Nadere informatie

Wanneer keramiek toepassen als constructiemateriaal?

Wanneer keramiek toepassen als constructiemateriaal? Wanneer keramiek toepassen als constructiemateriaal? Rick Bruggeman (HTS-materiaalkunde 1988) Inhoud presentatie Ceratec (kort) Inleiding keramiek Eigenschappen keramiek Toepassingen (nadruk hoog temperatuur)

Nadere informatie

Oefenvragen Hoofdstuk 7 Een indeling van stoffen. moleculaire stoffen zouten metalen

Oefenvragen Hoofdstuk 7 Een indeling van stoffen. moleculaire stoffen zouten metalen Oefenvragen oofdstuk 7 Een indeling van stoffen Vraag 1 Kruis bij de onderstaande stoffen de juiste groep aan. NaCl C612O6 CO2 Pb Fe Cl2 KNO3 CaBr2 moleculaire stoffen zouten metalen Vraag 2 Maak de volgende

Nadere informatie

Het toepassen van niet perforerende verbindingen in de bouw (BENG) Ing Coudeville Pol

Het toepassen van niet perforerende verbindingen in de bouw (BENG) Ing Coudeville Pol Het toepassen van niet perforerende verbindingen in de bouw (BENG) Ing Coudeville Pol Pol.coudeville@khbo.be Voorwaarden 2/25 De klassieke Constructiematerialen 3/25 De opbouw van WATER Het inzetten van

Nadere informatie

Antwoorden deel 1. Scheikunde Chemie overal

Antwoorden deel 1. Scheikunde Chemie overal Antwoorden deel 1 Scheikunde Chemie overal Huiswerk 2. a. Zuivere berglucht is scheikundig gezien geen zuivere stof omdat er in lucht verschillende moleculen zitten (zuurstof, stikstof enz.) b. Niet vervuild

Nadere informatie

IV. Chemische binding

IV. Chemische binding 1 IV. Chemische binding Waarom worden chemische bindingen gevormd? 2 zie ook Hoofdstuk 9 0 0 E = 0: kernen + elektronen; geen interactie/in rust QM atoommodel atomen gasfase C, H, H, H, H gasfase Energie

Nadere informatie

Bindingen. Suiker Suiker heeft de molecuulformule C 12 H 22 O 11

Bindingen. Suiker Suiker heeft de molecuulformule C 12 H 22 O 11 Bindingen Suiker Suiker heeft de molecuulformule C 12 H 22 O 11 1. Leg uit dat suiker een moleculaire stof is 2. Van suiker is de oplosbaarheid in water zeer hoog. Leg uit waarom suiker zo goed in water

Nadere informatie

Bepaal het atoomskelet van de verbinding

Bepaal het atoomskelet van de verbinding MODULE 2 Bijlage 1 Stappenplan voor het schrijven van een goede Lewisformule Het vinden van een goede lewisformule voor een gegeven brutoformule is niet altijd eenvoudig. Bijna altijd kan je aan de hand

Nadere informatie

Duurzaam herstellen en produceren van hoogwaardige producten met lasertechnologie

Duurzaam herstellen en produceren van hoogwaardige producten met lasertechnologie 26/01/2012 Duurzaam herstellen en produceren van hoogwaardige producten met lasertechnologie Marleen Rombouts Lasercentrum Vlaanderen, Vito, Mol (België) Marleen.Rombouts@vito.be Benelux Laserevent 2012,

Nadere informatie

Even voorstellen...! Jan Gerrits! Directeur / Eigenaar! Saffir, Designers for Manufacturing! Bestuurslid Lasgroep Zuid!

Even voorstellen...! Jan Gerrits! Directeur / Eigenaar! Saffir, Designers for Manufacturing! Bestuurslid Lasgroep Zuid! Even voorstellen...! Jan Gerrits! Directeur / Eigenaar! Saffir, Designers for Manufacturing! Bestuurslid Lasgroep Zuid! Hoogwaardig Ontwerpen! door Kennis van Produceren! - Kennis van de Technologie! -

Nadere informatie

Algemene Scheikunde. Academiejaar

Algemene Scheikunde. Academiejaar 1 Algemene Scheikunde Academiejaar 2013-2014 2 Deel 1 Bouw van de materie 3 I. Inleidende begrippen Scheikunde bestudeert materie eigenschappen van materie veranderingen van materie energieveranderingen

Nadere informatie

Inleiding in de materiaalkunde

Inleiding in de materiaalkunde Inleiding in de materiaalkunde Ir. C.A. Brak ii Mei 2010 Inhoud 1. DOEL VAN MATERIALENKENNIS... 7 1.1 MATERIALEN IN DE GESCHIEDENIS... 7 1.2 INDELING VAN MATERIALEN... 8 1.3 KEUZE VAN MATERIALEN... 9 1.4

Nadere informatie

EXAMEN MIDDELBAAR ALGEMEEN VOORTGEZET ONDERWIJS IN Dit examen bestaat uit twintig vragen

EXAMEN MIDDELBAAR ALGEMEEN VOORTGEZET ONDERWIJS IN Dit examen bestaat uit twintig vragen MVO- C l EXMEN MDDELBR LGEMEEN VOORTGEZET ONDERWJS N 1984 MVO-C Vrijdag 4 mei, 9.00-11.00 uur SCHEKUNDE- meerkeuzevragen Dit examen bestaat uit twintig vragen Bij het examen scheikunde wordt de volgende

Nadere informatie

Samenvatting NaSk Hoofdstuk 5

Samenvatting NaSk Hoofdstuk 5 Samenvatting NaSk Hoofdstuk 5 Samenvatting door F. 874 woorden 3 maart 2015 7,6 37 keer beoordeeld Vak Methode NaSk Natuur/scheikunde overal Samenvatting NaSk, hoofdstuk 5 Omgekeerd ontwerpen = hierbij

Nadere informatie

Hoofdstuk 7 Stoffen en materialen. Gemaakt als toevoeging op methode Natuurkunde Overal

Hoofdstuk 7 Stoffen en materialen. Gemaakt als toevoeging op methode Natuurkunde Overal Hoofdstuk 7 Stoffen en materialen Gemaakt als toevoeging op methode Natuurkunde Overal 7.1 Fasen en dichtheid Een stukje scheikunde 1. Intermoleculaire ruimte 2. Hogere temperatuur, hogere snelheid 3.

Nadere informatie

Samenvatting Natuurkunde Hoofdstuk 3 Materialen

Samenvatting Natuurkunde Hoofdstuk 3 Materialen Samenvatting Natuurkunde Hoofdstuk 3 Materi Samenvatting door een scholier 1210 woorden 6 april 2015 6,9 35 keer beoordeeld Vak Natuurkunde Hoofdstuk 3: Materi Eigenschappen van moleculen: -Ze verschillen

Nadere informatie

Nieuwe generatie gelijmde wapening S. Matthys, UGent

Nieuwe generatie gelijmde wapening S. Matthys, UGent Nieuwe generatie gelijmde wapening S. Matthys, UGent FACULTEIT INGENIEURSWETENSCHAPPEN EN ARCHITECTUUR Nieuwe generatie gelijmde wapening Prof. dr. ir. Stijn Matthys KVIV-studiedag

Nadere informatie

Kunststoffen. Kunststoffen. Kunststoffen. Kunststoffen. Kunststoffen of polymeren. Geschiedenis

Kunststoffen. Kunststoffen. Kunststoffen. Kunststoffen. Kunststoffen of polymeren. Geschiedenis aardolie 100% Diesel & stookolie 70% Benzine 20% andere 10% Motorbenzines 13% grondstoffen voor chemie 7% Verven, aceton,... 3% KUNSTSTOFFEN 4% 1 2 Geschiedenis of polymeren 1859 Patent cellulose gebruikt

Nadere informatie

Scheikunde Samenvatting H4+H5

Scheikunde Samenvatting H4+H5 Scheikunde Samenvatting H4+H5 Hoofdstuk 4 4.2 Stoffen worden ingedeeld op grond van hun eigenschappen. Er zijn niet-ontleedbare stoffen en ontleedbare stoffen. De niet-ontleedbare stoffen zijn verdeeld

Nadere informatie

DATASHEET KERAMISCHE GLIJLAGERS NEDERLANDS

DATASHEET KERAMISCHE GLIJLAGERS NEDERLANDS DATASHEET KERAMISCHE GLIJLAGERS NEDERLANDS WAT ELKE ONTWERPER EN ONTWIKKELAAR OVER KERAMISCHE GLIJLAGERS MOET WETEN WAT GLIJLAGERS DOEN In het algemeen draagt het lager een belasting terwijl een draaiende

Nadere informatie

Tentamen Anorganische Chemie I

Tentamen Anorganische Chemie I Tentamen Anorganische Chemie I, 29maart2006 Tentamen Anorganische Chemie I 29-3-2006 Het tentamen bestaat uit vijf onderdelen (A, B, C, D en E). De eerste tien vragen /ijn meerkeuze vragen, het is hierbij

Nadere informatie

1. Materiaal Onderzoek

1. Materiaal Onderzoek 1 1. Materiaal Onderzoek In dit onderdeel gaan we de eigenschappen van de materialen onderzoeken. We gaan dit doen aan de hand van een paar simpele proefjes. Proefje 1: Magnetisch of niet? In dit proefje

Nadere informatie

Definitie. In deze workshop kijken we naar 3 begrippen. Massa, Volume en Mol. Laten we eerst eens kijken wat deze begrippen nu precies inhouden.

Definitie. In deze workshop kijken we naar 3 begrippen. Massa, Volume en Mol. Laten we eerst eens kijken wat deze begrippen nu precies inhouden. Definitie In deze workshop kijken we naar 3 begrippen. Massa, Volume en Mol. Laten we eerst eens kijken wat deze begrippen nu precies inhouden. Massa In je tabellenboek vindt je dat de SI eenheid van massa

Nadere informatie

Materiaalkeuze. t Is niet zo gemakkelijk

Materiaalkeuze. t Is niet zo gemakkelijk Materiaalkeuze t Is niet zo gemakkelijk Introductie MCB Nederland Materialen door de jaren heen Stone age 1. Intro Functie Materiaal Vorm Proces 1. Intro Materiaal Koninkrijk, familie hoofdgroep, subgroep

Nadere informatie

Kunststof en composiet

Kunststof en composiet Kunststof en composiet Kunststof en composiet 4e college kunststof Utrecht HKU Materialen Vandaag: Overige kunststoffen Composieten Kunststofherkenning en herhaling Materialen PE, polyetheen - LDPE en

Nadere informatie

Kunststof en composiet Kunststof en composiet

Kunststof en composiet Kunststof en composiet Kunststof en composiet Kunststof en composiet 4e college kunststof Utrecht HKU Vandaag: PE, polyetheen Overige kunststoffen Composieten Kunststofherkenning en herhaling - LDPE en HDPE: verschillend soortelijk

Nadere informatie

Inleiding tot materiaalkunde

Inleiding tot materiaalkunde Inleiding tot materiaalkunde Oefenzitting 1 Materiaalselectie met CES Inleidende cursus materiaalkunde 1 Algemene aanpak materiaalselectie Vertaal het probleem naar een materiaalselectieprobleem met: Functie

Nadere informatie

Tentamen Anorganische Chemie I

Tentamen Anorganische Chemie I Tentamen Anorganische Chemie I 29-3-2006 et tentamen bestaat uit vijf onderdelen (A,, C, D en E). De eerste tien vragen zijn meerkeuze vragen, het is hierbij voldoende om het nummer van de vraag en het

Nadere informatie

Paragraaf 1: Fossiele brandstoffen

Paragraaf 1: Fossiele brandstoffen Scheikunde Hoofdstuk 2 Samenvatting Paragraaf 1: Fossiele brandstoffen Fossiele brandstof Koolwaterstof Onvolledige verbranding Broeikaseffect Brandstof ontstaan door het afsterven van levende organismen,

Nadere informatie

Oplossen en mengen. Opdracht 2. Niet.

Oplossen en mengen. Opdracht 2. Niet. VW CURIE DSTUK 5 { oofdstuk 5 y plossen en mengen pdracht 1. a alcohol (ethanol), olie, vet, benzine en kwik (amalgamen) b IJzer als element is onoplosbaar, maar als ijzer(ii)- of ijzer(iii)-ionen kunnen

Nadere informatie

Hardmetaal RXE- kwaliteit

Hardmetaal RXE- kwaliteit Hardmetaal RXE- kwaliteit INNOVATIEVE KWALITEIT HARDMETAAL MET IJZER / NIKKEL / COBALT- BINDING Hardmetaal RXE- kwaliteit INNOVATIEVE KWALITEIT HARDMETAAL MET IJZER / NIKKEL / COBALT- BINDING Door toename

Nadere informatie

Wednesday, 28September, :13:59 PM Netherlands Time. Chemie Overal. Sk Havo deel 1

Wednesday, 28September, :13:59 PM Netherlands Time. Chemie Overal. Sk Havo deel 1 Chemie Overal Sk Havo deel 1 Website van de methode www.h1.chemieoveral.epn.nl Probeer thuis of het werkt. Aanbevolen browser: internet explorer Neem onderstaande tabel over en rond af Atoomsoort Zuurstof

Nadere informatie

Intermoleculaire krachten ELEKTRONEGATIVITEIT, POLAIRE ATOOMBINDING, DIPOOLMOMENT, ION-

Intermoleculaire krachten ELEKTRONEGATIVITEIT, POLAIRE ATOOMBINDING, DIPOOLMOMENT, ION- Intermoleculaire krachten ELEKTRONEGATIVITEIT, POLAIRE ATOOMBINDING, DIPOOLMOMENT, ION- DIPOOLINTERACTIE EN HYDRATATIE, DIPOOL-DIPOOLINTERACTIE, WATERSTOFBRUG, LONDONINTERACTIE Paragrafen of subparagrafen

Nadere informatie

Diagnostische toets module 3. Udens College h/v. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie.

Diagnostische toets module 3. Udens College h/v. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie. Diagnostische toets module 3 Auteur Udens College h/v Laatst gewijzigd Licentie Webadres 18 September 2016 CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie http://maken.wikiwijs.nl/85519 Dit lesmateriaal is gemaakt

Nadere informatie

Samenvatting Scheikunde Hoofdstuk 1 + 2

Samenvatting Scheikunde Hoofdstuk 1 + 2 Samenvatting Scheikunde Hoofdstuk 1 + 2 Samenvatting door K. 1077 woorden 22 maart 2016 6,1 9 keer beoordeeld Vak Scheikunde Impact 3 vwo Scheikunde hoofdstuk 1 + 2 Paragraaf 1: Stoffen bijv. Glas en hout,

Nadere informatie

Oefeningen materiaalleer

Oefeningen materiaalleer Oefeningen materiaalleer KV = koudvervormd? = nog niet helemaal duidelijk HOOFDSTUK 1 p 1.17 voor een korte staaf is, dus Oef 7: is hoger en verandert niet ifv x tussen en, we zien dat de start van de

Nadere informatie

Computationele studie van vaste stoffen. oefeningen practica verslag. Student: Niels Verellen

Computationele studie van vaste stoffen. oefeningen practica verslag. Student: Niels Verellen Computationele studie van vaste stoffen oefeningen practica verslag Student: Niels Verellen Prof. Dr. L. Chibotaru Juni 2007 Inhoudsopgave 1 Computationele studie van natrium chloride (NaCl) 3 1.1 Literatuurstudie:

Nadere informatie

Atoombinding structuurformules nader beschouwd (aanvulling 2.4)

Atoombinding structuurformules nader beschouwd (aanvulling 2.4) Atoombinding structuurformules nader beschouwd (aanvulling 2.4) 1. Atoommodel van Bohr Uitgaande van het atoommodel van Rutherford (kern bestaande uit protonen en neutronen met daaromheen een elektronenwolk)

Nadere informatie

Bijl Composiet planken. Voor nieuwbouw en renovatie

Bijl Composiet planken. Voor nieuwbouw en renovatie Bijl Composiet planken Voor nieuwbouw en renovatie Bijl Composiet planken Voor Nieuwbouw en renovatie BIJL Profielen produceert sinds 1995 glasvezel versterkte polyester profielen. Naast vele klantspecifieke

Nadere informatie

Samenvatting Vrij vertaald luidt de titel van dit proefschrift: "Ladingstransport in dunne- lm transistoren gebaseerd op geordende organische halfgeleiders". Alvorens in te gaan op de specieke resultaten

Nadere informatie

Hoofdstuk 7 Stoffen en materialen. Gemaakt als toevoeging op methode Natuurkunde Overal

Hoofdstuk 7 Stoffen en materialen. Gemaakt als toevoeging op methode Natuurkunde Overal Hoofdstuk 7 Stoffen en materialen Gemaakt als toevoeging op methode Natuurkunde Overal 7.1 Fasen en dichtheid Een stukje scheikunde 1. Intermoleculaire ruimte 2. Hogere temperatuur, hogere snelheid 3.

Nadere informatie

Solico. Dakkapel Max overspanning tot 4075 mm. Solutions in composites. Verificatie. : Van den Borne Kunststoffen B.V. Versie : 1.

Solico. Dakkapel Max overspanning tot 4075 mm. Solutions in composites. Verificatie. : Van den Borne Kunststoffen B.V. Versie : 1. B.V. Everdenberg 5A NL-4902 TT Oosterhout The Netherlands Tel.: +31-162-462280 - Fax: +31-162-462707 E-mail: solico@solico.nl Bankrelatie: Rabobank Oosterhout Rek.nr. 13.95.51.743 K.v.K. Breda nr. 20093577

Nadere informatie

TECHNISCHE UNIVERSITEIT EINDHOVEN FACULTEIT WERKTUIGBOUWKUNDE DIVISIE COMPUTATIONAL AND EXPERIMENTAL MECHANICS

TECHNISCHE UNIVERSITEIT EINDHOVEN FACULTEIT WERKTUIGBOUWKUNDE DIVISIE COMPUTATIONAL AND EXPERIMENTAL MECHANICS TECHNISCHE UNIVERSITEIT EINDHOVEN FACULTEIT WERKTUIGBOUWKUNDE DIVISIE COMPUTATIONAL AND EXPERIMENTAL MECHANICS Tentamen Polymeerverwerking (4K550) maandag 11 augustus 2003, 09:00-12:00. Bij het tentamen

Nadere informatie

Voorkennis chemie voor 1 Ba Geografie

Voorkennis chemie voor 1 Ba Geografie Onderstaand overzicht geeft in grote lijnen weer welke kennis er van je verwacht wordt bij aanvang van een studie bachelor Geografie. Klik op een onderdeel om een meer gedetailleerde inhoud te krijgen

Nadere informatie

Metaalkunde in de. Lastechniek. H.Schrijen 1. Lasgroep Zuid Limburg. Metaalkunde en Lastechniek. Lasgroep Zuid Limburg. Root Cause of Disasters

Metaalkunde in de. Lastechniek. H.Schrijen 1. Lasgroep Zuid Limburg. Metaalkunde en Lastechniek. Lasgroep Zuid Limburg. Root Cause of Disasters Lasgroep Zuid Limburg Lasgroep Zuid Limburg Metaalkunde in de Lastechniek Metaalkunde en Lastechniek H. Schrijen Harry. Schrijen CCM, 1 Hary Shrijen LZL - 2010 H. Schrijen Harry. Schrijen CCM, 2 Root Cause

Nadere informatie

Atoom theorie. Inleiding

Atoom theorie. Inleiding Atoom theorie Inleiding Democritus Democritus van Abdera (ca. 460 v. Chr.-380/370 v. Chr.) was een Grieks geleerde, filosoof astronoom en reiziger. Materie bestaat uit zeer kleine ondeelbare eenheden (a-tomos

Nadere informatie

Samenvatting Scheikunde Hoofdstuk 1

Samenvatting Scheikunde Hoofdstuk 1 Samenvatting Scheikunde Hoofdstuk 1 Samenvatting door Sarah 1515 woorden 3 april 2017 6 12 keer beoordeeld Vak Methode Scheikunde Chemie overal Scheikunde PW Hoofdstuk 1 1.1 Zwart goud aardolie is ontstaan

Nadere informatie

Rekenen aan reacties. Deze les. Zelfstudieopdrachten. Zelfstudieopdrachten voor volgende week. Zelfstudieopdrachten voor deze week

Rekenen aan reacties. Deze les. Zelfstudieopdrachten. Zelfstudieopdrachten voor volgende week. Zelfstudieopdrachten voor deze week Rekenen aan reacties Scheikunde iveau 4 Jaar 1 Periode 3 Week 3 Deze les Molair volume Reactievergelijkingen kloppend maken Samenvatting Vragen uiswerk voor volgende week Bestuderen oofdstuk 4: Chemische

Nadere informatie

Tentamen MATERIAALKUNDE Ia

Tentamen MATERIAALKUNDE Ia Universiteit Tente Faculteit der Construerende Technische Wetenschappen Leerstoel Productietechniek Tentamen MATERIAALKUNDE Ia Module 2 Onterpen van een constructie 20 december 2013, 15.45-17.30 uur AANWIJZINGEN

Nadere informatie

Smart materials & Architectuur toepassingen

Smart materials & Architectuur toepassingen Smart materials & Architectuur toepassingen Charlotte Lelieveld, Promovenda, Bouwtechnologie, Architectural Engineering 1-12-2010 Delft University of Technology Challenge the future Adaptive architecture

Nadere informatie

Bijl Composiet planken. Voor nieuwbouw en renovatie

Bijl Composiet planken. Voor nieuwbouw en renovatie Bijl Composiet planken Voor nieuwbouw en renovatie Bijl Composiet planken Voor nieuwbouw en renovatie BIJL Profi elen produceert sinds 1995 glasvezel versterkte polyester profi elen. Naast vele klantspecifi

Nadere informatie

Hoofdstuk 1. Microstructuren. J.A.W. Faes (2018)

Hoofdstuk 1. Microstructuren. J.A.W. Faes (2018) Hoofdstuk 1 Microstructuren J.A.W. Faes (2018) Hoofdstuk 1 Microstructuren Paragrafen 1.1 Atoombouw 1.2 Periodiek systeem 1.3 Metalen 1.4 Moleculen 1.5 Zouten 1.6 Water 1.7 Rekenen aan reacties Practica

Nadere informatie

samenvatting interactie ioniserende straling materie

samenvatting interactie ioniserende straling materie samenvatting interactie ioniserende straling materie Sytze Brandenburg sb/radsaf2005/1 ioniserende straling geladen deeltjes α-deeltjes electronen en positronen electromagnetische straling Röntgenstaling

Nadere informatie

HOUT. André Jorissen SHR- Wageningen / TU- Eindhoven

HOUT. André Jorissen SHR- Wageningen / TU- Eindhoven HOUT André Jorissen SHR- Wageningen / TU- Eindhoven 1 Onderwerpen Basis eigenschappen zoals, sterkte, stijfheid, krimp, kruip, milieu belasting, etc Berekenen, verwerken, verbinden Kosten, verkrijgbaarheid

Nadere informatie

KERAMIEK J.J. Saurwalt P.J. van Tilborg

KERAMIEK J.J. Saurwalt P.J. van Tilborg ECN-RX--05-091 KERAMIEK J.J. Saurwalt P.J. van Tilborg Gepubliceerd in Mikroniek, jaargang 45, nr. 2, pag.24-28 APRIL 2005 1 ECN-RX--05-091 Jeroen Heijmans, Redactielid van het Precisie Portaal Het Precisie

Nadere informatie

Basic Creative Engineering Skills

Basic Creative Engineering Skills Mechanica: Sterkteleer Januari 2015 Theaterschool OTT-1 1 Sterkteleer Sterkteleer legt een relatie tussen uitwendige krachten (MEC1-A) en inwendige krachten Waarom lopen de balken taps toe? Materiaaleigenschappen

Nadere informatie

Nieuwe generatie gelijmde wapening

Nieuwe generatie gelijmde wapening FACULTEIT INGENIEURSWETENSCHAPPEN EN ARCHITECTUUR Nieuwe generatie gelijmde wapening Prof. dr. ir. Stijn Matthys > Nieuwe materialen FRP strip [1987] Verdere technologieverbreding

Nadere informatie

Materiaalkunde in een notendop

Materiaalkunde in een notendop Eddy Brinkman - Materiaalkunde in een notendop - www.betase.nl - 13 augustus 2017 - pagina 1 Materiaalkunde in een notendop Eddy Brinkman, Betase BV, Barchem Materialen vormen de basis voor alles wat we

Nadere informatie

Hardmetaal met alternatieve binding IJzer / Nikkel / Cobalt- legering

Hardmetaal met alternatieve binding IJzer / Nikkel / Cobalt- legering Hardmetaal met alternatieve binding IJzer / Nikkel / Cobalt- legering Hardmetaal Hardmetaal is een composiet wat bestaat uit een combinatie van harde, slijtvaste carbiden die zijn opgenomen in een bindmiddel.

Nadere informatie

Samenvatting Chemie Overal 3 vwo. Hoofdstuk 1: Stoffen. 1.1 Zwart goud

Samenvatting Chemie Overal 3 vwo. Hoofdstuk 1: Stoffen. 1.1 Zwart goud Samenvatting Chemie Overal 3 vwo Hoofdstuk 1: Stoffen 1.1 Zwart goud Aardolie Aardgas, aardolie en steenkool heten ook wel fossiele brandstoffen. Bij verbranding komt veel energie vrij, maar er ontstaan

Nadere informatie

Samenvatting Scheikunde H3 Door: Immanuel Bendahan

Samenvatting Scheikunde H3 Door: Immanuel Bendahan Samenvatting Scheikunde H3 Door: Immanuel Bendahan Inhoudsopgave 1 Atoommodel... 1 Moleculen... 1 De ontwikkeling van het atoommodel... 1 Atoommodel van Bohr... 2 Indicatoren van atomen... 3 2 Periodiek

Nadere informatie

Atoommodel van Rutherford

Atoommodel van Rutherford Samenvatting scheikunde havo 4 hoofdstuk 2 bouwstenen van stoffen 2.2 de bouw van een atoom Atoommodel val Een atoom is een massief bolletje. Elk atoomsoort heeft zijn eigen Dalton afmetingen Ook gaf hij

Nadere informatie

BIOCOMPOSIET BRUG. Stenden PRE Marktmeeting Biocomposieten 27 november Ir. Jos ter Laak Algemeen Directeur

BIOCOMPOSIET BRUG. Stenden PRE Marktmeeting Biocomposieten 27 november Ir. Jos ter Laak Algemeen Directeur BIOCOMPOSIET BRUG Stenden PRE Marktmeeting Biocomposieten 27 november 2013 Ir. Jos ter Laak Algemeen Directeur j.terlaak@ctcgroup.nl CTC Energie Infra Transport Bouw CTC is actief in 4 verschillende markten

Nadere informatie

Composieten Denken vanuit materiaaleigenschappen

Composieten Denken vanuit materiaaleigenschappen Composieten Denken vanuit materiaaleigenschappen In moderne constructies heeft het gebruik van composieten een grote vlucht genomen. Composieten combineren eigenschappen van de verschillende materialen

Nadere informatie