RAPPORT VAN BEVINDINGEN KWALITEITSONDERZOEK. Driestar College, locatie Rehoboth VMBOGT

Transcriptie

1 RAPPORT VAN BEVINDINGEN KWALITEITSONDERZOEK Driestar College, locatie Rehoboth VMBOGT Plaats : Lekkerkerk BRIN nummer : 02EA C2 BRIN nummer : 02EA 02 VMBOGT Onderzoeksnummer : Datum onderzoek : 26 september 2016 Datum vaststelling : 30 november 2016

2 Pagina 2 van 14

3 1. INLEIDING De Inspectie van het Onderwijs heeft op 26 september 2016 een onderzoek uitgevoerd op het Driestar College, locatie Rehoboth afdeling vmbo-gt en de onderbouw van de afdelingen havo en vwo, om een oordeel te kunnen uitspreken over de kwaliteit van het onderwijs op deze afdelingen en over de naleving van wet- en regelgeving. Het Driestar College, locatie Rehoboth heeft behalve de drie bovengenoemde afdelingen nog een onderbouw vmbo basis- en kaderberoepsgerichte leerweg. De school telt in totaal 568 leerlingen (teldatum 1 oktober 2015). Daarvan zitten 355 leerlingen in klas één en twee. De bovenbouw van de afdeling vmbo-gt telt 158 leerlingen, klas 3 havo 44 leerlingen en klas 3 vwo 11 leerlingen. Aanleiding De aanleiding voor dit onderzoek is het volgende. Op de afdeling vmbo-gt van de school is in de afgelopen periode geen onderzoek uitgevoerd in het kader van risicogericht toezicht of themaonderzoek. De inspectie voert op deze afdeling een zogenoemd vierjaarlijks bezoek uit. De onderbouwafdelingen havo en vwo nemen wij aanpalend mee in dit onderzoek. Toezichthistorie In 2012 heeft de Inspectie in het kader van het stelselonderzoek de afdeling vmbo-gt onderzocht. Zij stelde vast dat de afdeling stabiel was met betrekking tot leerlingenaantallen, personeel, financiën, onderwijsresultaten en de kwaliteitszorg. Het schoolklimaat op de school werd goed bevonden. De Inspectie constateerde tevens dat docenten het onderwijs in de lessen nog nauwelijks afstemden op verschillen tussen leerlingen. Onderzoeksopzet De inspectie vormt haar kwaliteitsoordelen door de onderwijspraktijk van de school te toetsen aan een selectie van kwaliteitsindicatoren uit het toezichtkader voortgezet onderwijs Bij dit onderzoek hebben we de indicatoren uit het zogenaamde kernkader onderzocht. Dit is het gedeelte uit het toezichtkader dat bij al onze kwaliteitsonderzoeken minimaal wordt beoordeeld. Het onderzoek bestond uit de volgende activiteiten: Wij hebben relevante documenten van en over de school geanalyseerd. Pagina 3 van 14

4 Schoolbezoek, waarbij wij in een aantal lessen de onderwijspraktijk hebben geobserveerd. Wij hebben gesprekken gevoerd met de schoolleiding, leraren, ondersteuningsfunctionarissen, mentoren en leerlingen. Aan het eind van het schoolbezoek heeft de inspectie de bevindingen van het onderzoek besproken met de schoolleiding en het bestuur. Opbouw rapport In hoofdstuk 2 staat de conclusie van het onderzoek waaronder het vervolgtoezicht. In hoofdstuk 3 beschrijven we de bevindingen uit het onderzoek in de vorm van een kwaliteitsprofiel. Dit wordt gevolgd door een paragraaf waarin het oordeel van de inspectie wordt toegelicht en waar mogelijk de schoolontwikkeling in samenhang wordt beschreven. Pagina 4 van 14

5 2. CONCLUSIES EN TOEZICHTARRANGEMENT Een kwaliteitsonderzoek zoals wij hebben uitgevoerd, leidt tot een zogenaamd toezichtarrangement voor kwaliteit en/of voor naleving. Een arrangement kan basistoezicht inhouden of juist aangepast toezicht inhouden. In het eerste geval (bij basistoezicht) vinden wij de kwaliteit van voldoende niveau en is het daarom niet nodig om de school onder intensief toezicht te plaatsen. Als er echter teveel tekortkomingen zijn geconstateerd, wordt conform beslisregels geoordeeld dat de kwaliteit onvoldoende is en stellen we een aangepast arrangement vast voor zwakke of voor zeer zwakke kwaliteit en/of voor naleving. Onze conclusie voor de afdeling vmbo-gt van het Driestar College, locatie Rehoboth is als volgt: Op basis van het onderzoek kennen wij aan de afdeling het basisarrangement toe omdat zowel de onderwijsresultaten alsook de kwaliteit van het onderwijsproces op de onderzochte onderdelen van voldoende niveau is. Dit betekent dat wij op dit moment geen reden hebben om het toezicht te intensiveren. De onderbouwafdelingen havo en vwo hebben wij eveneens onderzocht. Voor de havo geldt dat wij de onderwijsresultaten op drie onderdelen hebben kunnen beoordelen: de onderwijspositie in klas drie ten opzichte van het basisschooladvies, de onderbouwsnelheid en de doorstroom van klas drie naar vier havo (bovenbouwsucces). Deze drie onderdelen beoordelen wij als voldoende. Ook de kwaliteit van het onderwijsproces is op de onderzochte onderdelen van voldoende niveau. Dit betekent dat wij op dit moment geen reden hebben om het toezicht te intensiveren. Voor het vwo geldt dat wij de onderwijsresultaten niet kunnen beoordelen omdat het hier om te kleine aantallen leerlingen gaat. Bij de vaststelling van een arrangement voor een afdeling zonder onderwijsresultaten baseren wij ons op de kwaliteit van het onderwijsproces en de kwaliteitszorg. Omdat wij beide onderdelen van voldoende niveau vinden, hebben wij op dit moment geen reden om het toezicht te intensiveren. Gedurende het onderzoek stelde de inspectie enkele tekortkomingen vast in de naleving van wettelijke vereisten. De school heeft de schoolgids op de betreffende punten inmiddels aangepast en deze voldoet hierdoor aan de wettelijke vereisten. Pagina 5 van 14

6 Pagina 6 van 14

7 3. BEVINDINGEN In dit hoofdstuk leest u de bevindingen uit ons onderzoek op basis waarvan we tot onze conclusie over de kwaliteit zijn gekomen. Eerst geven we een samenvattend algemeen beeld over de kwaliteit van het onderwijs op de afdelingen vmbo-gt, havo en vwo klas één, twee en drie van het Driestar College, locatie Rehoboth. Daarna volgt het kwaliteitsprofiel waarin de oordelen op de indicatoren staan. Vervolgens lichten we die oordelen in onderlinge samenhang toe. 3.1 Algemeen beeld De afdelingen vmbo-gt, havo-onderbouw en vwo-onderbouw op het Driestar College, locatie Rehoboth realiseren voldoende onderwijskwaliteit. De onderwijsresultaten zijn voor de afdelingen vmbo-gt en havo gemiddeld over drie jaar berekend boven de norm. Bovendien stellen we vast dat het onderwijsproces in alle drie de afdelingen voldoende is, hoewel wij hierin enkele tekortkomingen zien. Tevens constateren wij dat het kwaliteitszorgsysteem in voldoende mate is ingericht op waarborging van de basiskwaliteit en op reparatie van tekortkomingen. Het Driestar College start in 2017 met een nieuwe beleidscyclus op basis van het nieuw strategisch beleidsplan en aan de hand van een nieuw schoolplan. Hierin verwoordt de school drie centrale thema s: christelijk burgerschap, uitdagend onderwijs op maat en professionalisering op maat. Het huidige kwaliteitszorgsysteem is nog niet toereikend om de ambitieuze doelstellingen rond deze thema s te kunnen realiseren. De school is zich hiervan bewust en werkt hieraan. 3.2 Kwaliteits- en nalevingsprofiel In onderstaande tabel staan de indicatoren die in dit onderzoek zijn betrokken en tot welke bevindingen het onderzoek heeft geleid. De nummering in de tabellen verwijst naar het volledige waarderingskader voortgezet onderwijs. De bevindingen zijn weergegeven in de vorm van een score. De score geeft aan in welke mate de betreffende indicator gerealiseerd is. Pagina 7 van 14

8 Legenda voor indicatoren van de opbrengsten: 1. onder de norm 2. boven de norm 3. niet te beoordelen Daarbij geldt dat de oordelen over de onderwijsresultaten zijn gespecificeerd voor de afdelingen vmbo-gt en havo (de afdeling vwo heeft geen beoordeelde onderwijsresultaten vanwege te kleine leerlingenaantallen). De oordelen over de overige onderzochte onderdelen zijn geldend voor alle drie de afdelingen. Legenda voor andere indicatoren: 1. slecht 2. onvoldoende 3. voldoende 4. goed Wij hebben daarnaast onderzocht of de school voldoet aan de naleving van enkele wettelijke voorschriften. Dit wordt tot uitdrukking gebracht met de score ja of nee. De onderwijsresultaten liggen op het niveau dat op grond van de kenmerken van de leerlingenpopulatie verwacht mag worden R.1 Onderwijspositie t.o.v. advies PO R.2 Onderbouwsnelheid R.3_GT Bovenbouwsucces voor de afdeling vmbo g/t R.3_H Bovenbouwsucces voor de afdeling havo EX_GT Examencijfers voor de afdeling vmbo g/t De leerlingen krijgen voldoende tijd om zich het leerstofaanbod eigen te maken De leerlingen maken efficiënt gebruik van de onderwijstijd. Het (vak)didactisch handelen van leraren stelt leerlingen in staat tot leren en ontwikkeling De onderwijsactiviteit heeft een doelgerichte opbouw. 7.2 De leraar geeft een begrijpelijke uitleg. 7.3 De leerlingen zijn actief betrokken. 7.4 De leerlingen krijgen effectieve feedback op hun leerproces. Pagina 8 van 14

9 De school biedt effectief aanvullend onderwijs en ondersteuning aan leerlingen die dat nodig hebben. (basisondersteuning) De school volgt systematisch de vorderingen van de leerlingen aan de hand van genormeerde toetsen. 9.2 De school bepaalt wat de onderwijs- en ondersteuningsbehoefte is van individuele of groepen leerlingen. 9.4 De school voert de ondersteuning planmatig uit. De school bewaakt de kwaliteit van haar opbrengsten De school evalueert systematisch de opbrengsten De school werkt doelgericht aan de kwaliteit van de opbrengsten. De school bewaakt de kwaliteit van het onderwijsproces De school evalueert systematisch het onderwijsproces De school werkt doelgericht aan de verbetering van het onderwijsproces De school borgt de kwaliteit van het onderwijsproces. N.1 N1. Toelating voortgezet onderwijs ja nee N1.1 Het bevoegd gezag baseert zijn beslissing over de toelating van leerlingen tot het eerste schooljaar op het schooladvies van de basisschool dat voor 1 maart wordt vastgesteld. N1.2 Indien het schooladvies naar aanleiding van het resultaat van de centrale eindtoets of een andere toegestane eindtoets wordt gewijzigd, dan baseert het bevoegd gezag zijn beslissing over de toelating van leerlingen tot het eerste schooljaar op dat gewijzigde schooladvies. N2. Verzuim en voortijdig schoolverlaten ja nee N2.1 De schoolgids bevat informatie over: het percentage leerlingen dat de school zonder diploma verlaat (VSV). N2.2 De schoolgids bevat informatie over: Verzuimbeleid N3. Passend onderwijs ja nee N3.1 De schoolgids bevat informatie over: De wijze waarop de ondersteuning van leerlingen die extra ondersteuning behoeven wordt vormgegeven. Pagina 9 van 14

10 N3. Passend onderwijs ja nee N3.2 De schoolgids bevat informatie over: bij welk(e) samenwerkingsverband(en) het bevoegd gezag van de school is aangesloten. N3.3 In het schoolplan is het onderwijskundig beleid opgenomen waarbij tevens het schoolondersteuningsprofiel is betrokken (de voorzieningen die zijn getroffen voor leerlingen die extra ondersteuning behoeven). Pagina 10 van 14

11 3.3 Toelichting bij kwaliteitsprofiel Het bovenstaande algemene beeld en kwaliteitsprofiel lichten we hieronder toe. Daarbij komen achtereenvolgens de volgende aspecten aan bod: onderwijsresultaten, onderwijsproces en kwaliteitszorg. Onderwijsresultaten De afdeling vmbo-gt heeft gemiddeld genomen over drie jaar onderwijsresultaten die boven de norm liggen Voor alle afdelingen geldt dat leerlingen in klas één en twee nauwelijks vertraging oplopen. Tevens stellen we vast dat de onderwijspositie in leerjaar drie, bekeken voor alle leerlingen, ten opzichte van het basisschooladvies gemiddeld en over drie jaar gemeten ruim boven de norm ligt. Daarnaast stroomt een ten opzichte van onze norm hoog percentage van de leerlingen in klas drie en vier van de gemengd theoretische leerweg onvertraagd door. Deze leerlingen halen bovendien hoge eindexamencijfers: gemiddeld en over drie jaar gemeten een 6,57. Dit is eveneens fors hoger dan onze norm. Voor de onderbouwafdeling havo hebben wij drie indicatoren berekend: de onderbouwsnelheid, de onderwijspositie ten opzichte van het basisschooladvies en de doorstroomsnelheid van klas drie naar klas vier (de locatie neemt geen examens af in het havo, dit onderdeel is dus niet beoordeeld). Deze indicatoren liggen gemiddeld over drie jaar gemeten boven de norm. Wat kan beter Nadere analyse van de onderwijsresultaten in de onderbouw van de laatste drie jaren laat zien dat met name de leerlingen die een advies vmbo basisberoepsgerichte of basis-/kaderberoepsgerichte leerweg meekregen van de basisschool opstromen naar een hoger onderwijsniveau in klas drie. Leerlingen met een hoger advies stromen meer af dan op. Hoe hoger het advies van de basisschool, hoe hoger het aantal leerlingen dat afstroomt naar een lager niveau in klas drie. Deze uitkomst strookt niet met de ambitie van de school om alle leerlingen minimaal op het advies van de basisschool te laten uitstromen in klas drie. De school heeft bovenstaande op- en afstroom niet in kaart gebracht en geëvalueerd. Het is daarom niet vast te stellen welke oorzaken hieraan ten grondslag liggen. Nadere analyse van de onderwijsresultaten van de afdeling vmbo-gt laat zien dat de resultaten voor het centraal examen Engels gedurende meerdere jaren achter blijven ten opzichte van de resultaten van de vergelijkingsgroep. De school heeft dezelfde constatering gedaan en op basis van het instapniveau in klas één een aantal verbetermaatregelen genomen, waaronder extra Pagina 11 van 14

12 ondersteuning van leerlingen en meer aandacht voor begrijpend lezen in de reguliere lessen. Deze inspanningen hebben geleid tot betere prestaties voor het centraal examen Engels, zoals blijkt uit de voorlopige gegevens van het jaar Hoewel de leerlingen nog niet op de norm uitkomen, is de school hiermee op de goede weg. In de afdeling havo stellen we vast dat in twee van de drie onderzochte jaren teveel leerlingen vanuit klas drie havo niet doorstromen naar 4 havo. De meeste van deze afstromers vervolgen hun onderwijscarrière in het mbo. De school deelt onze zorgen. Zij geeft aan dat leerlingen en ouders steeds vaker aandringen op een lager onderwijsniveau, omdat zij geen toekomstperspectief zien in doorstuderen maar zich willen richten op een beroepsopleiding. De school heeft nog geen antwoord op bovengenoemd probleem. Onderwijsproces De onderzochte afdelingen op het Driestar College, locatie Rehoboth realiseren voldoende kwaliteit in het onderwijsproces Docenten hadden voldoende orde in de meeste door ons bezochte lessen, zij waren vakkundig en legden de leerstof op begrijpelijke wijze uit. Leerlingen waren over het algemeen taakgericht. Op het gebied van de ondersteuning en begeleiding beschikt de school over voldoende informatie van leerlingen, over een effectief leerlingenvolgsysteem en een ondersteuningsteam met duidelijke taken en verantwoordelijkheden. Dit maakt dat men de ondersteunings- en begeleidingsbehoeften van leerlingen in voldoende mate kan vaststellen. Gediagnosticeerde leerlingen met extra ondersteuningsbehoeften beschikken over een ontwikkelplan waarin doelen gesteld worden, afspraken staan en het proces en de effecten geëvalueerd worden. Bij deze leerlingen is sprake van planmatige ondersteuning. Wat kan beter Bij de begeleiding en ondersteuning van leerlingen zonder diagnose zou de school specifiekere doelstellingen kunnen opnemen in de plannen van aanpak en mentoren zouden regelmatiger met leerlingen kunnen reflecteren op de effecten van de begeleiding en de gerealiseerde successen. Hoewel er eenduidige afspraken zijn gemaakt over de begeleiding door mentoren, geven leerlingen aan dat de uitvoering afhangt van welke mentor ze hebben. Wat moet beter Wij zagen in te weinig lessen een duidelijke kop en staart, waarbij docenten in de kop aandacht besteedden aan het leerdoel van de les en de manier waarop dit doel bereikt zou worden en waarbij men gedurende de les en bij de afsluiting Pagina 12 van 14

13 met leerlingen op het lesdoel, persoonlijke leerdoelen en het leerproces reflecteerden. Bovendien constateerden we dat in vrijwel iedere les een groepje leerlingen niet actief betrokken was bij het onderwijsproces. In lessen waarin de actieve betrokkenheid van leerlingen ondermaats was, zagen we dat docenten veelal aan het woord waren en dat leerlingen weinig gelegenheid hadden om antwoord te geven op vragen of op andere wijze een actieve bijdrage te leveren aan het onderwerp van de les. Kwaliteitszorg De kwaliteitszorg is op alle onderzochte punten van voldoende niveau. De school analyseert en evalueert haar onderwijsresultaten en onderwijsproces in voldoende mate. Daar waar zij tekortkomingen constateert, voert zij haar verbeterbeleid bovendien voldoende doelgericht uit. Zo analyseren vakgroepen de resultaten van de centrale examens en schoolexamens en zij relateren deze aan hun programma's van aanbod en toetsing. Daar waar nodig voeren zij veranderingen door. De school analyseert voortgangscijfers van onderliggende jaren op verschillen tussen docenten en parallelklassen en op bijzonderheden (te hoge of te lage cijfers). Wanneer deze zich voordoen, leggen docenten hierover verantwoording af en passen zij waar nodig zaken aan. Het onderwijsproces wordt geëvalueerd aan de hand van tevredenheidsenquêtes, leerlingenenquêtes over het functioneren van docenten, lesobservaties door schoolleiding en bevoegd gezag en gesprekken met klankbordgroepen. Docenten verantwoorden zich over hun resultaten en onderwijs in de gesprekscyclus en iedereen houdt een persoonlijk ontwikkelingsplan bij waarin men ontwikkelpunten vastlegt en professionaliseringsafspraken maakt. Daar waar nodig krijgen docenten extra begeleiding of scholing. Dit systeem van evalueren en sturen op verbetering heeft ten eerste geleid tot onderwijsresultaten die gemiddeld over drie jaar gemeten voldoende tot ruim voldoende zijn. Ten tweede realiseert de school hiermee gemiddeld voldoende basiskwaliteit in het onderwijsproces. Wat kan beter Een belangrijk uitgangspunt voor de school is dat alle leerlingen in klas drie minimaal uitstromen op het onderwijsniveau dat het basisschooladvies aangaf. De school slaagt er op dit moment niet in om dit uitgangspunt te realiseren. Om bovenstaande ambitie waar te maken, is het ten eerste noodzakelijk om de onderwijs- en ondersteuningsbehoeften van individuele en groepen leerlingen, afgezet tegen hun te verwachten onderwijsniveau goed in kaart te brengen. De school zal daarom de prestaties en de leerontwikkeling van haar leerlingen gedetailleerder moeten analyseren dan zij tot nu toe gewend is. Vervolgens is Pagina 13 van 14

14 het van belang om deze behoeften, naast de eisen vanuit het curriculum, als uitgangspunt te zien voor de inrichting van de begeleiding in en buiten de klas. Men zou daarbij de begeleiding niet alleen moeten richten op leerlingen die dreigen uit te vallen of af te stromen, zoals nu veelal gebeurt, maar op alle leerlingen, ook diegenen die gemiddeld presteren of meer uitdaging aankunnen. Bovenstaande ambitie waarmaken impliceert eveneens dat docenten in hun didactische aanpak rekening dienen te houden met de kenmerken van de groep leerlingen die zij op dat moment voor zich hebben. Dit sluit aan bij een tweede ambitie van de school: uitdagend onderwijs op maat bieden voor alle leerlingen. Het ontwikkelbeleid heeft zich echter tot nu toe gericht op het waarborgen van de basiskwaliteit en op het repareren van tekortkomingen hierin. De school is hierin op onderdelen geslaagd. Een steviger fundament, waarin de schoolleiding werkt aan versteviging van de kwaliteitszorg (diepgaandere resultatenanalyses en een planmatiger uitgewerkt ontwikkelbeleid ten aanzien van begeleiding en didactiek), waarin tevens docenten vanuit dit beleid doelgerichter werken aan verbetering van het onderwijsproces, zien wij als voorwaardelijk voor het welslagen van bovenstaande twee ambities. Pagina 14 van 14