JUBILEUMVIERING Tijd en Eeuwigheid Teksten van de viering op zondag 2 oktober 2016 Oecumenische Vieringen Groningen (Pepergasthuiskerk, Groningen)

Transcriptie

1 JUBILEUMVIERING Tijd en Eeuwigheid Teksten van de viering op zondag 2 oktober 2016 Oecumenische Vieringen Groningen (Pepergasthuiskerk, Groningen) SCHRIFTLEZING Job 28:1-14, (Willibrordvertaling) afgesloten met Kolossenzen 1:12 Ja, zilver kun je wel ergens vinden, goud kun je wel ergens wassen, ijzer kun je uit de bodem halen, erts kun je omsmelten tot koper; het duister kun je terugdringen, en tot in de verste hoeken kun je de donkere diepte van de rotsen doorzoeken; ja, men hakt gangen uit, ver van de bewoonde wereld, waar bijna niemand komt, kronkelgangen als draden zo dun. Boven op de aarde ontkiemt het graan, diep onderin woelt een soort vuur. In haar gesteente is saffier te vinden en ook stofgoud. Geen roofvogel kent het pad daarheen, zelfs de havik weet het niet te ontdekken. De machtigste dieren blijven er weg, geen leeuw is er ooit doorgedrongen. Alleen de mens, die de hand slaat aan het gesteente, de fundamenten van de bergen omwoelt en tunnels boort in de rotsen, die ontdekt allerlei kostbaarheden. Damt hij de bronnen van de rivieren af, dan brengt hij inderdaad de meest verborgen schatten aan het licht. Maar wijsheid, waar vind je die? Weet iemand waar zij woont? Geen mens kent de weg naar haar toe, in het land van de levenden is zij onvindbaar; als de oceaan zegt: Niet hier, dan zegt de zee: Hier evenmin. Ze is voor geen goud te koop, met geen zilver te betalen. Waar komt de wijsheid dan vandaan, weet iemand waar zij woont? Zij is verborgen voor al wat leeft, zelfs de vogels in de lucht kunnen haar niet ontdekken. Dood en onderwereld zeggen: 1

2 Wij hebben het gerucht gehoord dat alleen God het pad erheen kent: Hij weet waar zij zich ophoudt. Zijn oog reikt tot aan de grenzen van de aarde, Hij ziet alles wat de hemel omspant. Hij die de kracht bepaalt van de wind, en de omvang van de zee, die de wet voorschrijft aan de regen en donder en bliksem dirigeert: Hij ziet de wijsheid, kent haar, begrijpt en doorgrondt. Breng dus met vreugde dank aan God de Vader, die u nu in staat stelt om te delen in de erfenis van de heiligen in het licht. OVERWEGING Job 28 eindigt niet waar wij net zijn gestopt met lezen, het hoofdstuk eindigt niet met God die kent en doorziet, er is nog een laatste vers: Job 28 vers 28 een vers waarin alle mooie woorden over het zoeken naar wijsheid en het menselijk tekortschieten en onvermogen die wijsheid te bereiken plotseling omslaat in deze stelling: maar voor een mens, is het wijsheid de Heer te vrezen, het kwaad te vermijden. Dit slot zie je op basis van de voorafgaande verzen niet aankomen Job 28 vers 28 sluit niet aan bij de rest van het hoofdstuk. Er is hier een tweede schrijver aan het woord, een redacteur, die moeite heeft met de insteek van het voorafgaande iemand die het niet kan laten zijn eigen waarheid in te vullen om - ongetwijfeld in alle oprechtheid - zijn medemens te waarschuwen: Vrees de Heer, want hij zal over je oordelen. De toevoeging van deze schrijver illustreert voor ons hoe religieuze gemeenschappen door de tijd heen, Bijbelteksten hebben gelezen en doorgegeven. Het illustreert ook de eeuwige onenigheid tussen mensen als het gaat om vragen als: hoe te leven, wat is juist en waar is God? En de toevoeging laat ons zien hoeveel waarde mensen hechten aan het hebben van regels. Regels die houvast bieden in een ingewikkelde wereld en een gevoel creëren van controle en zekerheid. 2

3 Houdt je aan de regels en het oordeel valt goed uit. Houdt je niet aan de regels, en de gevolgen zijn voor jezelf. Anno 2016 is dat niet zoveel veranderd al is het tegenwoordigheid een seculiere heiligheid die de dienst uitmaakt. En spreken we over procedures, implementatie en profilering. Toch geloven nog steeds veel mensen dat het goede bereikbaar is voor henzelf en voor de maatschappij door het nemen van de juiste beslissingen, het innemen van het juiste perspectief. De redacteur van Job gelooft ook in die juiste beslissingen hij verwacht een toekomstig leven in de heelheid van de eeuwigheid, door in het hier en nu God te vrezen. Achter deze opvattingen gaat een denken schuil dat Tijd en Eeuwigheid tegenover elkaar zet Een denken waarin wij - als schepping, als geschapene, bestaan in de tijd, en er daartegenover een eeuwig leven is, bij een eeuwige God, onaantastbaar buiten de tijd. Dit is de eeuwenoude tegenstelling tussen Eeuwigheid als uitdrukking van wat God is en het onvermijdelijke verval, de gebrokenheid als kern van wat het aardse leven is. Daar om door de mens overwonnen te worden. Toch kun je het leven, toch kun je Tijd en Eeuwigheid ook anders begrijpen. In plaats van Job 28 vers 28 in plaats van het vrezen van God, en angst voor het oordeel, in plaats van tijd en eeuwigheid tegenover elkaar, eindigde onze schriftlezing met Kolossenzen 1:12. Een vers - dat samen met het eerste deel van Job van een heel andere opvatting getuigt. Want in Kolossenzen 1:12 staat: Breng met vreugde dank aan God de Vader, die u nu in staat stelt om te delen in de erfenis van de heiligen in het licht. Hier staan Tijd en Eeuwigheid niet tegenover elkaar Hier schittert de overtuiging, die nieuwtestamentische beleving waarin de ervaringen van het verleden het zijn in het nu en de mogelijkheden van de toekomst ineen vloeien. Hier zien we Tijd als een onderdeel van Eeuwigheid En een besef van God als Eenheid van Tijdlozigheid en Veelzijdigheid. 3

4 Een andere werkelijkheid als door een sluier steeds bereikbaar. Volgens dit denken is de heelheid van de eeuwigheid niet iets wat we als mens moeten proberen te bereiken - door ons aan de juiste regels te houden. De heelheid is al voortdurend binnen ons bereik het is onze erfenis uitgekeerd door onze Vader vanwege de dood van zijn Zoon Het is een erfenis die wij niet verdienen maar als kinderen van God wel ontvangen. Het is geen erfenis van goud of zilver geen erfenis die je in bezit krijgt, of je ergens recht op geeft Het is in plaats daarvan een erfenis die je in staat stelt om op een bepaalde manier te leven. Een erfenis die je bevrijdt van verkeerde beslissingen in het verleden, van de stress van het nu, van de druk en de verwachtingen van de toekomst. Het is een erfenis die de tijd doorbreekt en je in contact brengt met een goddelijk krachtveld dat altijd alles omvatten zal Dat naar ons uitreikt als een Vader en een Moeder tegelijk Dat ons als klein mensjes, op dat kleine balletje aan de rand van dat grote heelal opneemt in een eeuwigheid die we alleen van binnen aanvoelen. En voor die ervaring komen we hier, in de Pepergasthuiskerk In Job 28 herken ik veel, van het beste dat de Peper te bieden heeft het zoeken, al vijfentwintig jaar, naar datgene wat van waarde is, maar niet vanzelfsprekend de manier waarop we elkaar geen regels bieden maar wel houvast onze pogingen moeilijk bereikbare plekken samen te verkennen. Ondanks jarenlange inzet en moeite bezitten we de wijsheid nog steeds niet, desondanks ben ik ervan overtuigd dat onze zoektocht, net als die in Job 28, toch elke keer weer zal eindigen bij God. Amen 4

5 VOORBEDEN Laten we bidden Tijd kan rondgaan, om steeds weer opnieuw te beginnen tijd kan zich uitstreken als een lijn vanaf het begin tot aan het einde en ons meetrekken een toekomst in die lijkt op het verleden. Voor de mensen die dit keer op keer overkomt, die niet kunnen loslaten wat er in het verleden gebeurd is die in hun leven stilstaan om wat ooit was bidden wij tot de God die het begin is en het einde en vragen: Voor de mensen die tijd te kort hebben, die worstelen met het hier en nu die niet willen of kunnen accepteren wat de tijd heeft aangetast en zich niet langer herkennen in hun leven, in hun geest of in hun lichaam bidden wij tot de God die altijd in ons is en vragen: Voor de kinderen die de belofte van de toekomst zouden moeten zijn maar in wie we soms als ouders, als samenleving, of als wereld geen belofte zien Voor al die mensen voor wie de toekomst leeg is richten we ons tot de God die gestolde verwachtingen doorbreekt, die zich nooit afwendt, en vragen: Tot de God die het begin is het einde die boven ons is en onder ons Die in ons allen is Bidden wij dat het ons als gemeenschap lukt een plek in de stad te zijn waar zoekers samen kunnen komen waar ruimte, begrip en liefde overheerst 5

6 en waar samen met de muziek onze ziel zich steeds weer af kan stemmen op het licht wij vragen U: Amen 6