DE KLIMOPSTUDIE OUDEREN EN KANKER

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "DE KLIMOPSTUDIE OUDEREN EN KANKER"

Transcriptie

1 DE KLIMOPSTUDIE OUDEREN EN KANKER Doris van Abbema; Laura Deckx; Marjan van den Akker; FrancheFe van den Berkmortel; Frank BunJnx; Vivianne Tjan- Heijnen Groeiende belangstelling voor onderzoek bij ouderen Steeds meer mensen krijgen op oudere lee3ijd kanker Zeer heterogene groep Vooruitgang met betrekking tot diagnos:ek en behandeling van kanker Gebrek aan evidence based richtlijnen Aantal studies bij oudere pa:ënten zijn beperkt 1

2 Kanker tren vooral oudere personen aantal nieuwe diagnosen van kanker in Nederland in Kanker tren vooral oudere personen aantal nieuwe diagnosen van borstkanker in Nederland in

3 Comorbiditeit bij oudere pajënten met borstkanker: Het merendeel hee3 één of meerdere chronische aandoening op het moment van diagnose Louwman et al Ziektestadium bij diagnose (Nederlandse populaje ) 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% Onbekend IV IIIA+IIIB+IIIC IIB IIA I DCIS / LCIS 10% 0% Bas:aannet et al

4 Behandeling van oudere pajënten naar leenijd Bas:aannet et al Meer behoene aan onderzoek bij oudere pajënten met kanker Randomised controlled Trials Selec:e van oudere pa:ënten met kanker in RCT s (comorbiditeit, de gezonde oudere pa:ënt) Prospec:eve observa:onele onderzoeken Onderzoek naar treatment decision making bij oudere pa:ënten met kanker Onderzoek naar interven:es bij oudere pa:ënten met kanker (zoals bijvoorbeeld geriatric assesment) 4

5 Meer behoene aan onderzoek bij oudere pajënten met kanker Randomised controlled Trials Selec:e van oudere pa:ënten met kanker in RCT s (comorbiditeit, de gezonde oudere pa:ënt) Prospec:eve observa:onele onderzoeken Onderzoek naar treatment decision making bij oudere pa:ënten met kanker Onderzoek naar interven:es bij oudere pa:ënten met kanker (zoals bijvoorbeeld geriatric assesment) De klimopstudie: centrale onderzoeksvraag Wat is de impact van een kankerdiagnose, veroudering en hun interac:e op de overleving en het welzijn van oudere kankerpa:ënten? Welzijn wordt daarbij geopera:onaliseerd als een geheel van biologische, psychologische en sociale factoren: Comorbiditeit ADL, IADL, cogni:e, depressie en kwaliteit van leven Eenzaamheid en sociale ondersteuning 5

6 Design van de klimopstudie Een cohort- studie Oudere pa:ënten met kanker (>70 jaar) Onderzoeksgroep Ouderen met borstkanker, longkanker, prostaatkanker en gastro- intes:nale kanker Jongere pa:ënten met kanker (50-69 jaar) Controlegroep Jongeren met borstkanker, longkanker, prostaatkanker en gastro- intes:nale kanker Ouderen zonder kanker (>70 jaar) Controlegroep Design van de studie Een cohort- studie Oudere pa:ënten met kanker (>70 jaar) Mantelzorgers Jongere pa:ënten met kanker (50-69 jaar) Mantelzorgers Ouderen zonder kanker (>70 jaar) Mantelzorgers 6

7 MeJng Inclusie Eerste 3 jaar van de studie Oude kankerpajënten Jonge kankerpajënten Oude pajënten zonder kanker Dataverzameling Baseline SchriNelijke vragenlijst / persoonlijk interview Medische informaje Wangslijmvlies FU 6 maanden SchriNelijke vragenlijst / persoonlijk interview FU 1 jaar SchriNelijke vragenlijst / persoonlijk interview Medische informaje Wangslijmvlies FU 2 jaar SchriNelijke vragenlijst / persoonlijk interview Medische informaje Wangslijmvlies FU 3 jaar SchriNelijke vragenlijst / persoonlijk interview Medische informaje Wangslijmvlies Dataverzameling (vragenlijst) Veroudering CGA Veroudering: screeningstesten Andere Func:onele status Sociale ondersteuning Depressie Cogni:e Polyfarmacie Voedingsstatus acga VES- 13 G8 GFI Kwaliteit van leven Utrechtse coping lijst Health Locus of Control Distress barometer 7

8 Dataverzameling (medische gegevens) Diagnose Behandeling Andere Datum diagnose Type kanker TNM- classifica:e Soort behandeling Behandeling afgemaakt Ziekenhuisopname Complica:es Medica:e Comorbiditeit Dataverzameling (biobank) Wangslijmvlies 8

9 Dataverzameling (mantelzorgers) Vragenlijst Sociodemografische informa:e Depressie Zarit Burden Inventory Utrechte coping lijst Stand van zaken 9

10 Project wordt gerealiseerd met de steun van Intereg Vlaanderen - Nederland 10

Frank Buntinx KLIMOP 19/12/2011. Interreg: Activiteiten. Interreg: Doelstellingen. Cohortstudie. Doelstellingen en opzet

Frank Buntinx KLIMOP 19/12/2011. Interreg: Activiteiten. Interreg: Doelstellingen. Cohortstudie. Doelstellingen en opzet KLIMOP Naar een verbetering van de expertise en een optimalisering van de zorg voor oudere Frank Buntinx Doelstellingen en opzet Begeleidingscommissie Hasselt 22.11.2011 Interreg: Doelstellingen Interreg:

Nadere informatie

DE KLIMOPSTUDIE OUDEREN EN KANKER AGENDA

DE KLIMOPSTUDIE OUDEREN EN KANKER AGENDA DE KLIMOPSTUDIE OUDEREN EN KANKER 16 november 2013 AGENDA 09u15 Voorstelling van de Klimop- studie 09u30 De waarde van geriatrische parameters voor het voorspellen van achteruitgang in func@oneren en kwaliteit

Nadere informatie

De oudere patiënt met kanker. Diny van Harten, Beleidsmedewerker Geriatrie Maart 2017

De oudere patiënt met kanker. Diny van Harten, Beleidsmedewerker Geriatrie Maart 2017 De oudere patiënt met kanker Diny van Harten, Beleidsmedewerker Geriatrie Maart 2017 De oudere patiënt met kanker Hoe groot is het percentage patiënten 65 jaar waarbij de diagnose kanker wordt gesteld?

Nadere informatie

Borstkanker behandeling bij ouderen: One size fits all? Nienke de Glas AIOS Interne geneeskunde & Postdoc geriatrische oncologie

Borstkanker behandeling bij ouderen: One size fits all? Nienke de Glas AIOS Interne geneeskunde & Postdoc geriatrische oncologie Borstkanker behandeling bij ouderen: One size fits all? Nienke de Glas AIOS Interne geneeskunde & Postdoc geriatrische oncologie Borstkanker bij ouderen ~ 40% van pa?ënten is 65+ bij diagnose 2 IKNL: www.cijfersoverkanker.nl

Nadere informatie

De oudere patiënt met kanker. Diny van Harten, Beleidsmedewerker Geriatrie Maart 2018

De oudere patiënt met kanker. Diny van Harten, Beleidsmedewerker Geriatrie Maart 2018 De oudere patiënt met kanker Diny van Harten, Beleidsmedewerker Geriatrie Maart 2018 De oudere patiënt met kanker Hoe groot is het percentage patiënten 65 jaar waarbij de diagnose kanker wordt gesteld?

Nadere informatie

De oudere patiënt met kanker. Drs. Diny van Harten, Beleidsmedewerker Geriatrie Maart 2016

De oudere patiënt met kanker. Drs. Diny van Harten, Beleidsmedewerker Geriatrie Maart 2016 De oudere patiënt met kanker Drs. Diny van Harten, Beleidsmedewerker Geriatrie Maart 2016 Kanker en ouderen (1) Stijging van het aantal 80 plussers van 4% (2009) naar 10% (2050). Bijna 60% van de maligniteiten

Nadere informatie

De bruikbaarheid van geriatrisch assessments

De bruikbaarheid van geriatrisch assessments De bruikbaarheid van geriatrisch assessments Marije Hamaker klinisch geriater Diakonessenhuis Utrecht/Zeist Veroudering maakt een mens uniek Truus Groen 100x100 Inschatting vitaliteit is moeilijk Performance

Nadere informatie

CoRPS. 'Cancer survivorship' onderzoek in Zuid Oost Nederland: van epidemiologische bevindingen naar interventies

CoRPS. 'Cancer survivorship' onderzoek in Zuid Oost Nederland: van epidemiologische bevindingen naar interventies 'Cancer survivorship' onderzoek in Zuid Oost Nederland: van epidemiologische bevindingen naar interventies Center of Research on Psychology in Somatic diseases Lonneke van de Poll Franse, Integraal Kankercentrum

Nadere informatie

Mindfulness binnen de (psycho) oncologie. Else Bisseling, 16 mei 2014

Mindfulness binnen de (psycho) oncologie. Else Bisseling, 16 mei 2014 Mindfulness binnen de (psycho) oncologie Else Bisseling, 16 mei 2014 (Online) Mindfulness-Based Cognitieve Therapie voor kankerpatiënten. (Cost)effectiveness of Mindfulness-Based Cognitive Therapy (MBCT)

Nadere informatie

Aan de slag met Easycare en Trazag

Aan de slag met Easycare en Trazag Aan de slag met Easycare en Trazag Leonie Bosch Prak%jkverpleegkundige ouderen Leergang ouderenzorg 2013 Introduc0e Prak0jkverpleegkundige ouderen OMU/ Ucare Welkom Interac0ef Benu?en verschillende werkvelden

Nadere informatie

Cover Page. The handle holds various files of this Leiden University dissertation.

Cover Page. The handle  holds various files of this Leiden University dissertation. Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/32765 holds various files of this Leiden University dissertation. Author: Glas, Nini Aafke de (Nienke) Title: Treatment of older patients with breast cancer

Nadere informatie

Wetenschappelijke onderbouwing PPEP-varianten

Wetenschappelijke onderbouwing PPEP-varianten Wetenschappelijke onderbouwing PPEP-varianten PPEP4ALL Symposium 7 november 2013 Cornelie Andela, MSc. Psycholoog-promovenda, afdeling Endocrinologie Eerdere wetenschappelijke publicaties Introductie PPEP

Nadere informatie

CALM: MANAGING CANCER AND LIVING MEANINGFULLY FROUKJE DE VRIES EMMA HAFKAMP

CALM: MANAGING CANCER AND LIVING MEANINGFULLY FROUKJE DE VRIES EMMA HAFKAMP CALM: MANAGING CANCER AND LIVING MEANINGFULLY FROUKJE DE VRIES EMMA HAFKAMP WAAROM CALM? Ongeveer 25% van de oncologische patiënten in de palliatieve fase ontwikkelt een depressie of aanpassingsstoornis.

Nadere informatie

Studie type Populatie Patiënten kenmerken Interventie Controle Dataverzameling

Studie type Populatie Patiënten kenmerken Interventie Controle Dataverzameling Evidence tabel bij ADHD in kinderen en adolescenten (studies naar adolescenten met ADHD en ) Auteurs, Gray et al., 2011 Thurstone et al., 2010 Mate van bewijs A2 A2 Studie type Populatie Patiënten kenmerken

Nadere informatie

Geïndividualiseerde behandeling van oudere patiënten met borstkanker. Dr. N.A. de Glas

Geïndividualiseerde behandeling van oudere patiënten met borstkanker. Dr. N.A. de Glas Young Investigator Award 2018 Geïndividualiseerde behandeling van oudere patiënten met borstkanker Dr. N.A. de Glas AIOS Interne geneeskunde & Postdoc geriatrische oncologie LUMC Geen (potentiële) belangenverstengeling

Nadere informatie

Hoe gaat de huisarts de zorg voor chronische pijn in de eerste lijn organiseren in 2015?

Hoe gaat de huisarts de zorg voor chronische pijn in de eerste lijn organiseren in 2015? Hoe gaat de huisarts de zorg voor chronische pijn in de eerste lijn organiseren in 2015? Nieuwe bekos9ging huisartsenzorg in 2015 Dr. Doeke Keizer, huisarts Huisartsenprak9jk Het Homeer, Harkema Transcare-

Nadere informatie

Geriatrische screening / CGA binnen de zorg voor oudere kankerpatiënten: stand van zaken. Cindy Kenis. Geriatrisch Oncologisch Verpleegkundige

Geriatrische screening / CGA binnen de zorg voor oudere kankerpatiënten: stand van zaken. Cindy Kenis. Geriatrisch Oncologisch Verpleegkundige Cindy Kenis Geriatrisch Oncologisch Verpleegkundige UZ Leuven, België Geriatrische screening / CGA binnen de zorg voor oudere kankerpatiënten: stand van zaken Introductie (1) Definitie Comprehensive Geriatric

Nadere informatie

Kwetsbaarheid bij ouderen: een uitdaging Risicofactoren, meetinstrumenten en samenhangende zorg

Kwetsbaarheid bij ouderen: een uitdaging Risicofactoren, meetinstrumenten en samenhangende zorg Kwetsbaarheid bij ouderen: een uitdaging Risicofactoren, meetinstrumenten en samenhangende zorg In vergrijzende samenlevingen is de zorg voor het toenemende aantal kwetsbare ouderen een grote uitdaging

Nadere informatie

Voorspellende factoren voor terugkeer naar werk en arbeidsongeschiktheid na behandeling voor colorectaal carcinoom

Voorspellende factoren voor terugkeer naar werk en arbeidsongeschiktheid na behandeling voor colorectaal carcinoom Voorspellende factoren voor terugkeer naar werk en arbeidsongeschiktheid na behandeling voor colorectaal carcinoom KRING BIJEENKOMST 2 OKTOBER 2017 Chantal den Bakker Onderzoeksvraag Welke factoren zijn

Nadere informatie

Evidence piramide. Gecontroleerde studies. Welk studie type? 19/02/2013. 3 me ta.eu. Niet dezelfde piramide voor elke vraag. me ta.eu. me ta.

Evidence piramide. Gecontroleerde studies. Welk studie type? 19/02/2013. 3 me ta.eu. Niet dezelfde piramide voor elke vraag. me ta.eu. me ta. Niet dezelfde piramide voor elke vraag Evidence piramide Gecontroleerde studies Welk studie type? 3 1 Effect van roken op longkaner Richard Doll 1951: prospectieve studie 2/3 mannelijke Britse artsen Goede

Nadere informatie

Patient inclusie in de PCPCC trial ( )

Patient inclusie in de PCPCC trial ( ) Patient inclusie in de PCPCC trial (2014-2016) Onderzoek naar de inzet van een keuzehulp bij de behandelkeuze van prostaatkanker Maarten Cuypers, MSc. Social Psychology, Tilburg University Najaarsvergadering

Nadere informatie

17-1-2013. De ontwikkeling van de ziektelastmeter Behandelalgoritme / computer programma Het onderzoek

17-1-2013. De ontwikkeling van de ziektelastmeter Behandelalgoritme / computer programma Het onderzoek Patiënt-empowerment; het individueel zorgplan en de ziektelastmeter bij COPD Onno van Schayck CAHAG 7e conferentie Utrecht, 24 januari 2013 Inhoud De ontwikkeling van de ziektelastmeter Behandelalgoritme

Nadere informatie

Ouderen en kanker stand van zaken op dit moment en hoe verder in de toekomst

Ouderen en kanker stand van zaken op dit moment en hoe verder in de toekomst Ouderen en kanker stand van zaken op dit moment en hoe verder in de toekomst 7 February 2007 Post ONS meeting Bernadine van de Walle van de Geijn Verpleegkundig Specialist Oncologie Jeroen Bosch Ziekenhuis,

Nadere informatie

Studies bij ouderen. Overwegingen, eindpunten en een praktijkvoorbeeld uit de regio

Studies bij ouderen. Overwegingen, eindpunten en een praktijkvoorbeeld uit de regio Studies bij ouderen Overwegingen, eindpunten en een praktijkvoorbeeld uit de regio Disclosures Geen Veroudering maakt een mens uniek Agenda Achtergronden Overwegingen studie bij ouderen Geriatrisch Assessment

Nadere informatie

Acceptance and Commitment Therapy bij kanker

Acceptance and Commitment Therapy bij kanker Acceptance and Commitment Therapy bij kanker Waardenvol Leven & Levenseinde Datum: 13042017 Door: Tim Batink PhDcandidate Maastricht University GZpsycholoog i.o., Gedragstherapeut & ACTsupervisor Ucenter

Nadere informatie

Mindfulness : wat hebben patiënten met kanker eraan?

Mindfulness : wat hebben patiënten met kanker eraan? Mindfulness : wat hebben patiënten met kanker eraan? Prof dr Irma Verdonck-de Leeuw Vrije Universiteit Afdeling Klinische Psychologie VUmc / Cancer Center Amsterdam Afdeling Keel-, Neus- en Oorheelkunde

Nadere informatie

BREATH Online zelfhulpprogramma voor vrouwen met borstkanker

BREATH Online zelfhulpprogramma voor vrouwen met borstkanker BREATH Online zelfhulpprogramma voor vrouwen met borstkanker prof. dr. Judith Prins drs. Sanne vd Berg- dr. Marieke Gielissen dr. Nelleke Ottevanger Medische Psychologie UMC St Radboud Nijmegen 8 maart

Nadere informatie

Verminderen van de impact van geriatrische aandoeningen door fysieke activiteit

Verminderen van de impact van geriatrische aandoeningen door fysieke activiteit Verminderen van de impact van geriatrische aandoeningen door fysieke activiteit Eén van de belangrijkste gevolgen van veroudering en geriatrische aandoeningen is het ontstaan van beperkingen. De weg van

Nadere informatie

Chronische vermoeidheid en werkhervatting bij oncologische aandoeningen

Chronische vermoeidheid en werkhervatting bij oncologische aandoeningen Chronische vermoeidheid en werkhervatting bij oncologische aandoeningen Peter van Muijen, Saskia Duijts, Karin Bonefaas-Groenewoud, Han Anema, Allard van der Beek Ruwe incidentie landelijk (per 100.000

Nadere informatie

Family empowerment. ondersteuning voor naasten en mantelzorgers

Family empowerment. ondersteuning voor naasten en mantelzorgers Family empowerment ondersteuning voor naasten en mantelzorgers Prof. dr. Anne Visser-Meily Jessica de Wit, PhD student Nanda Helmus en Lonneke Bijnen, Maatschappelijk werkers Carin Schroder, Anita Beelen

Nadere informatie

Kwetsbaarheid, zorgvraag en welbevinden I. HHM Hegge Internist geriater

Kwetsbaarheid, zorgvraag en welbevinden I. HHM Hegge Internist geriater Kwetsbaarheid, zorgvraag en welbevinden I HHM Hegge Internist geriater Hippocratus 460 BC tot 377 BC 82 jr Titian 1484 tot 1576 92 jr Ouder worden Hans Rosling BBC Levensverwachting op 25 jr 2005 2008

Nadere informatie

BeMind studie: Mindfulness bij kanker

BeMind studie: Mindfulness bij kanker BeMind studie: Mindfulness bij kanker Een vergelijking tussen online en face to face mindfulness versus standaardzorg Prof. Dr. A.E.M. Speckens, Radboud UMC en Dr. M. van der Lee, Helen Dowling Instituut

Nadere informatie

Recent onderzoek in Vlaanderen en Nederland: wat zijn de noden van (ex-)kankerpatiënten en hun naasten na de behandeling?

Recent onderzoek in Vlaanderen en Nederland: wat zijn de noden van (ex-)kankerpatiënten en hun naasten na de behandeling? Recent onderzoek in Vlaanderen en Nederland: wat zijn de noden van (ex-)kankerpatiënten en hun naasten na de behandeling? Hans Neefs Kennis en beleid, Vlaamse Liga tegen Kanker Vragen 1.Welke noden en

Nadere informatie

PROFILES infrastructuur voor (online) data verzameling. Lonneke van de Poll-Franse

PROFILES infrastructuur voor (online) data verzameling. Lonneke van de Poll-Franse PROFILES infrastructuur voor (online) data verzameling Lonneke van de Poll-Franse Eindhoven Cancer Registry (ECR) Onderdeel van de Nederlandse Kankerregistratie* Gebied van 2,4 miljoen inwoners 10 ziekenhuizen

Nadere informatie

Besluitvorming bij ouderen met kanker

Besluitvorming bij ouderen met kanker Besluitvorming bij ouderen met kanker Floor van Nuenen f.m.van.nuenen@umcg.nl Hanneke van der Wal- Huisman h.van.der.wal-huisman@umcg.nl 1 Disclosure belangen spreker (potentiële) belangenverstrengeling

Nadere informatie

Leerdoelen. Advance care planning. Rol ACP in besluitvorming. Health and Retirement study

Leerdoelen. Advance care planning. Rol ACP in besluitvorming. Health and Retirement study Advance care planning: voorbereiden op een onzekere toekomst Dr. Daisy J.A. Janssen Specialist ouderengeneeskunde Kaderarts palliatieve zorg Leerdoelen Na deze lezing: Kent u de definitie van advance care

Nadere informatie

Geriatrisch assessment: altijd en bij iedereen?

Geriatrisch assessment: altijd en bij iedereen? Geriatrisch assessment: altijd en bij iedereen? Bianca Buurman, RN, PhD Afdeling ouderengeneeskunde AMC Amsterdam Levensverwachting en beperkingen in functioneren Van huidige generatie: 50 % nog in leven

Nadere informatie

Multimorbiditeit bij de oudere patiënt. De grijze golf. Man, 80 jaar. Levensverwachting vanaf geboorte mannen vs vrouwen

Multimorbiditeit bij de oudere patiënt. De grijze golf. Man, 80 jaar. Levensverwachting vanaf geboorte mannen vs vrouwen Disclosure belangen spreker (potentiële) belangenverstrengeling Geen Multimorbiditeit bij de oudere patiënt Waar moet ik rekening mee houden en wat kan ik doen? Prof. dr. Marielle Emmelot-Vonk Voor bijeenkomst

Nadere informatie

Individuele creatieve therapie als onderdeel van de oncologische revalidatie

Individuele creatieve therapie als onderdeel van de oncologische revalidatie Individuele creatieve therapie als onderdeel van de oncologische revalidatie Eveline Bleiker Minisymposium Oncologische Creatieve therapie in ontwikkeling 26 mei 2015 Achtergrond Even voorstellen Creatieve

Nadere informatie

VARIATIE IN KANKERZORG: EEN ZORG? SABINE SIESLING OUTCOMES RESEARCH AND PERSONALIZED CANCER CARE

VARIATIE IN KANKERZORG: EEN ZORG? SABINE SIESLING OUTCOMES RESEARCH AND PERSONALIZED CANCER CARE VARIATIE IN KANKERZORG: EEN ZORG? SABINE SIESLING OUTCOMES RESEARCH AND PERSONALIZED CANCER CARE aantal per 100.000 (ESR) MAATSCHAPPELIJKE UITDAGING KANKERINCIDENTIE 550 500 450 400 350 300 250 200 150

Nadere informatie

Nederlandse samenvatting

Nederlandse samenvatting Nederlandse samenvatting 200 NEDERLANDSE SAMENVATTING Duizeligheid is een veel voorkomend probleem bij ouderen. Tot 30% van de thuiswonende ouderen van 65 jaar en ouder ervaart enige vorm van duizeligheid.

Nadere informatie

Welke rol kan de verpleegkundige vervullen in de preopera0eve screening om het risico op complica0es beter in te

Welke rol kan de verpleegkundige vervullen in de preopera0eve screening om het risico op complica0es beter in te Welke rol kan de verpleegkundige vervullen in de preopera0eve screening om het risico op complica0es beter in te Dr. J.H.M.B. Stoot GIOCA 2015 No nurses, no future Doel van presenta@e Betere risico- inscha.ng

Nadere informatie

11 april Annemarie Haverhals Leider programma

11 april Annemarie Haverhals Leider programma 11 april 2017 VBHC@Santeon Annemarie Haverhals Leider VBHC@Santeon programma Santeon: zeven topklinische ziekenhuizen 2 Samen circa 13% van nationale zorg 2,56 miljard omzet 26.600 werknemers 1580 medisch

Nadere informatie

Leren verbeteren met gegevens over voorgeschreven medicijnen. Bram Plouvier Predictive analytics consultant

Leren verbeteren met gegevens over voorgeschreven medicijnen. Bram Plouvier Predictive analytics consultant Leren verbeteren met gegevens over voorgeschreven medicijnen Bram Plouvier Predictive analytics consultant BI Podium Advanced Analytics 23 mei 2017 Advanced Analytics in de gezondheidszorg Santeon en de

Nadere informatie

De oudere patiënt met een Multipel Myeloom: een noodzaak voor geïntegreerde zorg

De oudere patiënt met een Multipel Myeloom: een noodzaak voor geïntegreerde zorg De oudere patiënt met een Multipel Myeloom: een noodzaak voor geïntegreerde zorg Corien Eeltink, verpleegkundig specialist, VUmc, afdeling Hematologie, Amsterdam Disclosure Geen belangenverstrengeling

Nadere informatie

Participatieve ontwikkeling van een keuzehulp voor prostaatkankerpatiënten

Participatieve ontwikkeling van een keuzehulp voor prostaatkankerpatiënten Participatieve ontwikkeling van een keuzehulp voor prostaatkankerpatiënten NVPO Congres 2014 Hoda H.M. Al-Itejawi Vumc Amsterdam Urologie Samen leven met Kanker Behandeling lokaal beperkt prostaatkanker

Nadere informatie

Cover Page. The handle http://hdl.handle.net/1887/39582 holds various files of this Leiden University dissertation

Cover Page. The handle http://hdl.handle.net/1887/39582 holds various files of this Leiden University dissertation Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/39582 holds various files of this Leiden University dissertation Author: Hegeman, Annette Title: Appearance of depression in later life Issue Date: 2016-05-18

Nadere informatie

Het belangrijkste doel van dit onderzoeksproject was de interventie-studie van Nezu et

Het belangrijkste doel van dit onderzoeksproject was de interventie-studie van Nezu et Ondanks grote medische vooruitgang in de herkenning en behandeling van de ziekte kanker ervaren patiënten die de diagnose krijgen vaak negatieve emoties als angst, somberheid, en onzekerheid. Bij sommige

Nadere informatie

Samenvatting (summary in Dutch)

Samenvatting (summary in Dutch) Samenvatting (summary in Dutch) Samenvatting (Summary in Dutch) Dit proefschrift beschrijft een gerandomiseerd onderzoek met controlegroep (RCT) gericht op het verbeteren van het functioneren en de gezondheid

Nadere informatie

Oncologische revalidatie, Onbegonnen werk?

Oncologische revalidatie, Onbegonnen werk? Oncologische revalidatie, Onbegonnen werk? 18 juni 2015 E.Woudstra J.Vrancken Specialisten ouderengeneeskunde GRZ revalidatie Axioncontinu Utrecht 18 Opdracht bij thema kanker bij ouderen Omgaan met kanker

Nadere informatie

Geriatrisch assessment bij oudere patiënten met kanker

Geriatrisch assessment bij oudere patiënten met kanker Geriatrisch assessment bij oudere patiënten met kanker Geriatric assessment in elderly patients with cancer M.W.M. van der Poel en H.C. Schouten Samenvatting Het aantal oudere patiënten met kanker stijgt.

Nadere informatie

Survivor ship care Zorg na de diagnose en behandeling van kanker Ellen Passchier, RN MSc.

Survivor ship care Zorg na de diagnose en behandeling van kanker Ellen Passchier, RN MSc. Survivor ship care Zorg na de diagnose en behandeling van kanker Ellen Passchier, RN MSc. INhoud Toename overleving meer patienten leven langer met kanker Effecten en behoeften na kankerbehandeling? Survivorship

Nadere informatie

Peer review EBM. Ontwikkeld door WVVK in opdracht van Pro-Q-Kine

Peer review EBM. Ontwikkeld door WVVK in opdracht van Pro-Q-Kine Peer review EBM Inleiding Doelstellingen? Attitude: bereid zijn om evidence based te handelen, om expertise te delen, om evidentie te bespreken Kennis: wat is EBM, wat is evidentie, wat is een richtlijn,

Nadere informatie

Hoe meet je kwaliteitsverbetering? En hoe kan je dat in je eigen regio doen?

Hoe meet je kwaliteitsverbetering? En hoe kan je dat in je eigen regio doen? Hoe meet je kwaliteitsverbetering? En hoe kan je dat in je eigen regio doen? VRAAGSTELLING: HOE KUNNEN WE FUNCTIEVERLIES TIJDENS & NA ACUTE ZIEKENHUISOPNAME VERMINDEREN? HOE MEET JE EFFECT? Complexe interventies

Nadere informatie

De rol van de huisarts in de nazorg voor de oudere kankerpatiënt: gewone of bijzondere patiënten? dr. Marjan van den Akker

De rol van de huisarts in de nazorg voor de oudere kankerpatiënt: gewone of bijzondere patiënten? dr. Marjan van den Akker De rol van de huisarts in de nazorg voor de oudere kankerpatiënt: gewone of bijzondere patiënten? dr. Marjan van den Akker Opbouw Wat betekent nazorg in de eerste lijn? Ervaringen en ideeën van huisartsen

Nadere informatie

Achtergrond. Aantal baarmoederkankerpatiënten groeit snel. Informatievoorziening van belang voor kankerpatiënten 1

Achtergrond. Aantal baarmoederkankerpatiënten groeit snel. Informatievoorziening van belang voor kankerpatiënten 1 Baarmoederkankerpatiënten zijn ontevreden met informatievoorziening Center of Research on Psychology in Somatic diseases Kim Nicolaije (MSc) Tilburg University & Integraal Kankercentrum Zuid 11/4/2012

Nadere informatie

Patient Empowerment. Prof. dr. W.H. van Harten, mei 2009

Patient Empowerment. Prof. dr. W.H. van Harten, mei 2009 Patient Empowerment Prof. dr. W.H. van Harten, mei 2009 Trends in Zorgstelsel Prestatie bekostiging/competitie. Technologische vernieuwing & personalised medicine. Investeringen vragen grootschaligheid

Nadere informatie

Veroudering maakt een mens uniek. Truus Groen 100x100

Veroudering maakt een mens uniek. Truus Groen 100x100 Veroudering maakt een mens uniek Truus Groen 100x100 Veroudering maakt een mens uniek Truus Groen 100x100 Kanker: geriatrisch ziektebeeld Overleving: het wordt beter.. Overleving mammacarcinoom Mammacarcinoom:

Nadere informatie

Evidence based richtlijnontwikkeling (EBRO) training voor patiënten. Ton Kuijpers, Epidemioloog

Evidence based richtlijnontwikkeling (EBRO) training voor patiënten. Ton Kuijpers, Epidemioloog Evidence based richtlijnontwikkeling (EBRO) training voor patiënten Ton Kuijpers, Epidemioloog Guru based medicine Inhoud Voorbeeld van een wetenschappelijk onderzoeksdesign (RCT) Mate van bewijs Conclusies

Nadere informatie

Innova&es in de zorg voor pa&ënten met een erns&ge psychiatrische aandoening en verslaving: een blik op de toekomst

Innova&es in de zorg voor pa&ënten met een erns&ge psychiatrische aandoening en verslaving: een blik op de toekomst Innova&es in de zorg voor pa&ënten met een erns&ge psychiatrische aandoening en verslaving: een blik op de toekomst Philippe Delespaul Sociale Verslavingszorg: Bruggenbouwers Gevraagd Ede, 12 juni 2013

Nadere informatie

WERKT DE WEBCARE INTERVENTIE?

WERKT DE WEBCARE INTERVENTIE? WERKT DE WEBCARE INTERVENTIE? Onderwerp: Hoe lees ik een wetenschappelijk artikel? Marjolein Snaterse, docent/onderzoeker Faculteit Gezondheid, Hogeschool van Amsterdam TOCH MAAR WEER: EVIDENCE BASED PRACTICE

Nadere informatie

IBOM-2. Het effect van Medicatiereview en begeleiding van patiënten na verblijf in het ziekenhuis

IBOM-2. Het effect van Medicatiereview en begeleiding van patiënten na verblijf in het ziekenhuis IBOM-2 Het effect van Medicatiereview en begeleiding van patiënten na verblijf in het ziekenhuis Abeer Ahmad Ruth Mast Giel Nijpels Jacqueline Dekker Piet Kostense Jacqueline Hugtenburg Afdelingen Klinische

Nadere informatie

Ouderen met kanker. population-based studies van co-morbiditeit uit de oncologische praktijk Jan Willem Coebergh Kankersurveillance, Erasmus MC

Ouderen met kanker. population-based studies van co-morbiditeit uit de oncologische praktijk Jan Willem Coebergh Kankersurveillance, Erasmus MC Ouderen met kanker population-based studies van co-morbiditeit uit de oncologische praktijk Jan Willem Coebergh Kankersurveillance, Erasmus MC Inhoud + werkwijze Achtergrondinformatie /literatuur Onderzoeksbevindingen

Nadere informatie

Nationaal AYA Jong & Kanker Platform

Nationaal AYA Jong & Kanker Platform Nationaal AYA Jong & Kanker Platform www.aya4net.nl Kanker gerelateerde vermoeidheid Een aanhoudend, subjectief gevoel van uitputting gerelateerd aan kanker of aan de behandeling ervan, dat interfereert

Nadere informatie

Secundaire ijzerstapeling

Secundaire ijzerstapeling Secundaire ijzerstapeling een belangrijke chronische transfusiecomplicatie Marlijn Hoeks Hematoloog io Radboudumc PhD student CCTR Sanquin Research Leiden 29-11-2017 1 Inhoud Achtergrond secundaire ijzerstapeling

Nadere informatie

Samenvatting. vatting

Samenvatting. vatting Samenvatting vatting Dit proefschrift gaat over de toepassing van ATP infusen in de palliatieve thuiszorg. De palliatieve fase begint op het moment dat genezing van kanker niet of niet langer mogelijk

Nadere informatie

Depressie, doen we wat we weten? Weten we wat we doen?

Depressie, doen we wat we weten? Weten we wat we doen? Depressie, doen we wat we weten? Weten we wat we doen? Yvonne Stikkelbroek Klinisch Psycholoog Y.Stikkelbroek@uu.nl 1 Inhoud. Wat gaat goed wat kan beter? Richtlijnen Opzet van de richtlijn Knelpunten

Nadere informatie

Nachtwerk en borstkanker: een causaal verband?

Nachtwerk en borstkanker: een causaal verband? Nachtwerk en borstkanker: een causaal verband? Dr.ir. A. Pijpe Afd. Psychosociaal onderzoek en Epidemiologie Heijermanslezing Kanker en Werk 14 juni 2013 Soorten kanker in verband gebracht met ploegendienst

Nadere informatie

LEVEN MET PIJN Een gerandomiseerde studie naar een online ACT-behandeling bij chronische pijn

LEVEN MET PIJN Een gerandomiseerde studie naar een online ACT-behandeling bij chronische pijn LEVEN MET PIJN Een gerandomiseerde studie naar een online ACT-behandeling bij chronische pijn Martine Veehof, Hester Trompetter, Ernst Bohlmeijer & Karlein Schreurs 28 maart 2013 Inhoud Achtergrond Online

Nadere informatie

Rehabilitatie door zelfmanagement bij chronische angst en depressie (de ZemCAD studie)

Rehabilitatie door zelfmanagement bij chronische angst en depressie (de ZemCAD studie) Improving Mental Health by Sharing Knowledge Rehabilitatie door zelfmanagement bij chronische angst en depressie (de ZemCAD studie) Jan Spijker, Maringa Zoun, Bauke Koekkoek, Henny Sinnema, Anna Muntingh,

Nadere informatie

Overzicht. De Psychologisch Impact van ICD implanta5e

Overzicht. De Psychologisch Impact van ICD implanta5e De Psychologisch Impact van ICD implanta5e Center of Research on Psychology in Soma5c diseases Tilburg University Elisabeth TweeSteden Ziekenhuis Tilburg Overzicht De implanteerbare cardioverter- defibrillator

Nadere informatie

ehealth in de oncologie dr Nelly van Uden-Kraan

ehealth in de oncologie dr Nelly van Uden-Kraan ehealth in de oncologie dr Nelly van Uden-Kraan Onderzoeksgroep Samen leven met kanker Kanker: incidentie en prevalentie Incidentie 100.000 nieuwe gevallen per jaar Leeftijd 70% ouder dan 60 jaar 20% tussen

Nadere informatie

Snelle mutatiescreening bij borstkanker. Dr. Margreet Ausems Afdeling Medische Genetica UMC Utrecht

Snelle mutatiescreening bij borstkanker. Dr. Margreet Ausems Afdeling Medische Genetica UMC Utrecht Snelle mutatiescreening bij borstkanker Dr. Margreet Ausems Afdeling Medische Genetica UMC Utrecht Erfelijke borstkanker Tenminste 5% van de patiënten met mammacarcinoom Dominante overerving Oorzaak:

Nadere informatie

Nieuwsbrief DEPRESSIEKLACHTEN BIJ VROUWEN MET EEN VOORSTADIUM VAN BORSTKANKER. EERSTE PATIËNTENDAG VAN HET UMBRELLA COHORT WIE ZIJN DE DEELNEMERS?

Nieuwsbrief DEPRESSIEKLACHTEN BIJ VROUWEN MET EEN VOORSTADIUM VAN BORSTKANKER. EERSTE PATIËNTENDAG VAN HET UMBRELLA COHORT WIE ZIJN DE DEELNEMERS? Nieuwsbrief November 2017 NR. 4 DEPRESSIEKLACHTEN BIJ VROUWEN MET EEN VOORSTADIUM VAN BORSTKANKER. EERSTE PATIËNTENDAG VAN HET UMBRELLA COHORT WIE ZIJN DE DEELNEMERS? Universitair Medisch Centrum Utrecht

Nadere informatie

Borstkanker Re-integratie vanuit Gezondheidszorg

Borstkanker Re-integratie vanuit Gezondheidszorg Borstkanker Re-integratie vanuit Gezondheidszorg Stuurgroep: Huget Désiron Lode Godderis Angelique De Rijk Elke Van Hoof Jeroen Mebis Jan Bert Willems Ward Rommel Elke Smeers Aanleiding Werk: element van

Nadere informatie

Oud, geriatrisch en ook nog kanker. Mariska Boer Geriatrisch Oncologisch Verpleegkundige Groene Hart Ziekenhuis Gouda

Oud, geriatrisch en ook nog kanker. Mariska Boer Geriatrisch Oncologisch Verpleegkundige Groene Hart Ziekenhuis Gouda Oud, geriatrisch en ook nog kanker Mariska Boer Geriatrisch Oncologisch Verpleegkundige Groene Hart Ziekenhuis Gouda Kanker treft vooral oudere personen aantal nieuwe diagnosen van kanker Nederland in

Nadere informatie

Marlies Peters. Workshop Vermoeidheid

Marlies Peters. Workshop Vermoeidheid Marlies Peters Workshop Vermoeidheid De ene vermoeidheid is de andere niet Deze vermoeidheid is er plotseling, niet gerelateerd aan geleverde inspanning De vermoeidheid wordt als (zeer) extreem ervaren

Nadere informatie

Praktische bruikbaarheid van frailty(schalen)

Praktische bruikbaarheid van frailty(schalen) Praktische bruikbaarheid van frailty(schalen) Kwetsbaarheid? Wie is kwetsbaar (m.n. in thuissituatie)? - hoe op te sporen? - en dan? Erik van Rossum Kwetsbaarheid (I) Verstoring balans normale veroudering

Nadere informatie

Subjectieve Cognitieve Achteruitgang: Wat is het en hoe onderzoeken we het?

Subjectieve Cognitieve Achteruitgang: Wat is het en hoe onderzoeken we het? Subjectieve Cognitieve Achteruitgang: Wat is het en hoe onderzoeken we het? Dr. Sietske Sikkes VU Medisch Centrum Alzheimercentrum Afdeling Epidemiologie & Biostatistiek s.sikkes@vumc.nl Dementie Update

Nadere informatie

Gestructureerde verslaglegging MDO en hergebruik van brondata

Gestructureerde verslaglegging MDO en hergebruik van brondata Gestructureerde verslaglegging MDO en hergebruik van brondata Digitalisering gegevensuitwisseling rondom MultiDisciplinair Overleg van de oncologische patiënt februari 2019 Bart van Dijk, Elma Molthoff

Nadere informatie

Samenvatting. Hoofdstuk 1. Hoofdstuk 2

Samenvatting. Hoofdstuk 1. Hoofdstuk 2 Samenvatting Pijn bij kanker is voor veel patiënten een belangrijke bron van zorgen. De behandeling van pijn vormt met name in de thuissetting een grote uitdaging. In reactie op en in lijn met ontwikkelingen

Nadere informatie

Jonge mantelzorger. kinderen van chronisch zieke ouders. Anne Visser-Meily

Jonge mantelzorger. kinderen van chronisch zieke ouders. Anne Visser-Meily Jonge mantelzorger kinderen van chronisch zieke ouders Anne Visser-Meily Zorg Patiënt cliënt revalidant focust Van patiënt naar gezin Van kind naar gezin 2 Family centered care ICF model disease functioning

Nadere informatie

Prognostische factoren van vermoeidheid en werkvermogen bij kanker na twee jaar verzuim

Prognostische factoren van vermoeidheid en werkvermogen bij kanker na twee jaar verzuim Prognostische factoren van vermoeidheid en werkvermogen bij kanker na twee jaar verzuim Peter van Muijen, Saskia F.A. Duijts, Karin Bonefaas-Groenewoud, Johannes R. Anema, Allard J. van der Beek BG dagen

Nadere informatie

Kanker Nazorg Wijzer Effecten van een ehealth interventie op psychosociaal welbevinden en leefstijl van voormalige kankerpatiënten

Kanker Nazorg Wijzer Effecten van een ehealth interventie op psychosociaal welbevinden en leefstijl van voormalige kankerpatiënten Kanker Nazorg Wijzer Effecten van een ehealth interventie op psychosociaal welbevinden en leefstijl van voormalige kankerpatiënten Iris Kanera Faculteit Psychologie en Onderwijswetenschappen Open Universiteit

Nadere informatie

Ouderen met kanker: epidemiologie en factoren van invloed op behandeling en overleving. Maryska Janssen-Heijnen

Ouderen met kanker: epidemiologie en factoren van invloed op behandeling en overleving. Maryska Janssen-Heijnen Ouderen met kanker: epidemiologie en factoren van invloed op behandeling en overleving Maryska Janssen-Heijnen Levensverwachting in jaren Nederlandse bevolking 2007 Leeftijd Mannen Vrouwen 60 21 24 70

Nadere informatie

SaMenvatting (SUMMARy IN DUTCH)

SaMenvatting (SUMMARy IN DUTCH) Samenvatting (summary in Dutch) Samenvatting In hoofdstuk 1 wordt de algemene introductie van dit proefschrift beschreven. De nadruk in dit proefschrift lag op patiënten met hoofd-halskanker (HHK) en

Nadere informatie

Voeding en gezondheid anno 2016

Voeding en gezondheid anno 2016 Voeding en gezondheid anno 2016 Anke van den Brand, stafmedewerker gezonde voeding, VIGeZ Diabetessymposium Gent, 14 november 2016 1 AANDACHT VOOR GEZONDE VOEDING EN GEZONDHEID NEEMT TOE 2 Aandacht voor

Nadere informatie

KWETSBAARHEID VAN OUDEREN

KWETSBAARHEID VAN OUDEREN KWETSBAARHEID VAN OUDEREN MET HARTFALEN 20 november 2015 Robbert Gobbens Inholland, Zonnehuisgroep Amstelland INLEIDING Persbericht Den Haag, 4 februari 2011 Kwart van de 65-plussers kwetsbaar - Ruim een

Nadere informatie

Kennishiaten en onderzoek Oncologische revalidatie in Nederland: een overzicht. Dr. Miranda J. Velthuis Adviseur Integraal Kankercentrum Nederland

Kennishiaten en onderzoek Oncologische revalidatie in Nederland: een overzicht. Dr. Miranda J. Velthuis Adviseur Integraal Kankercentrum Nederland Kennishiaten en onderzoek Oncologische revalidatie in Nederland: een overzicht Dr. Miranda J. Velthuis Adviseur Integraal Kankercentrum Nederland Historisch perspectief: onderzoek oncologische revalidatie

Nadere informatie

Screening en behandeling van psychische problemen via internet. Viola Spek Universiteit van Tilburg

Screening en behandeling van psychische problemen via internet. Viola Spek Universiteit van Tilburg Screening en behandeling van psychische problemen via internet Viola Spek Universiteit van Tilburg Screening en behandeling van psychische problemen via internet Online screening Online behandeling - Effectiviteit

Nadere informatie

Psychologische behandeling voor SOLK-patiënten door de POH-GGZ: resultaten van een rct

Psychologische behandeling voor SOLK-patiënten door de POH-GGZ: resultaten van een rct Psychologische behandeling voor SOLK-patiënten door de POH-GGZ: resultaten van een rct Kate Sitnikova 8 november 2018 Amsterdam UMC Locatie VUmc Afdeling Huisartsgeneeskunde & Ouderengeneeskunde Sheet

Nadere informatie

Voor$jdig stoppen van studies Job van der Palen METC Twente

Voor$jdig stoppen van studies Job van der Palen METC Twente Voor$jdig stoppen van studies Job van der Palen METC Twente Waarom voor$jdig stoppen? Veiligheid Effec9viteit Fu9liteit Andere redenen Veiligheid (1) Data and Safety Monitoring Board (DSMB) OnaEankelijk!

Nadere informatie

Positieve Psychologie Interventies

Positieve Psychologie Interventies Positieve Psychologie Interventies PPI bij patiënten met bipolaire stoornis in de euthyme fase Melissa Chrispijn AIOS psychiatrie KenBiS Klinisch Wetenschappelijke Vergadering 16 december 2016 Inhoud Achtergrond

Nadere informatie

Is cognitive gedragstherapie voor het chronisch vermoeidheidssyndroom ook effectief als groepstherapie?

Is cognitive gedragstherapie voor het chronisch vermoeidheidssyndroom ook effectief als groepstherapie? Nijmeegs Kenniscentrum Is cognitive gedragstherapie voor het chronisch vermoeidheidssyndroom ook effectief als groepstherapie? Jan-Frederic Wiborg, Jose van Bussel, Agaat van Dijk, Gijs Bleijenberg, Hans

Nadere informatie

STERKER ZORGEN: EEN ONLINE CURSUS VOOR MANTELZORGERS VAN DEPRESSIEVE PATIENTEN

STERKER ZORGEN: EEN ONLINE CURSUS VOOR MANTELZORGERS VAN DEPRESSIEVE PATIENTEN STERKER ZORGEN: EEN ONLINE CURSUS VOOR MANTELZORGERS VAN DEPRESSIEVE PATIENTEN TARA DONKER, LISETTE BIJKER, ANNET KLEIBOER, HELEEN RIPER, PIM CUIJPERS 2 MEDE MOGELIJK GEMAAKT DOOR INLEIDING 20% van de

Nadere informatie

Zelfmanagement; bezuiniging of investering

Zelfmanagement; bezuiniging of investering Zelfmanagement; bezuiniging of investering Jan Walburg. Utrecht 12 mei 2011. Congres Zelfmanagement Jan A. Walburg loodgieter hypotheek notaris onderhoud bank schilder gemeente belasting parkeren garage

Nadere informatie

Cover Page. The handle holds various files of this Leiden University dissertation.

Cover Page. The handle  holds various files of this Leiden University dissertation. Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/43602 holds various files of this Leiden University dissertation. Author: Fenema, E.M. van Title: Treatment quality in times of ROM Issue Date: 2016-09-15

Nadere informatie

Comprehensive Geriatric Assessment

Comprehensive Geriatric Assessment Comprehensive Geriatric Assessment De zoektocht naar een adequate probleemiden

Nadere informatie