Analyses RVC VO database Certificeringscommissie tot en met

Transcriptie

1 1 Analyses RVC VO database Certificeringscommissie tot en met

2 2 Inhoudsopgave Inhoud Inhoudsopgave... 2 Samenvatting conclusies... 3 Ad a. adaptief, door en terug toetsen... 4 Ad b. verbale/klassikale tegenover non verbale/individuele IQ tests... 5 Ad c. Zelfbeoordelingsvragenlijsten ter vaststelling van sociaal emotionele problematiek. 6 Gebruik intelligentie testen... 7 SEP toetsen Leerachterstanden Technisch lezen Begrijpend lezen en doortoetsen Spelling en doortoetsen Inzichtelijk rekenen en doortoetsen Bijlage A PrO intelligentie quotiënt, IQ test en leerachterstand vanuit IQ Bijlage B LWOO intelligentie quotiënt, IQ test en leerachterstand vanuit IQ Bijlage C Niveau Begrijpend lezen en keuze IQ test bij aanmelding... 52

3 3 Samenvatting conclusies Intelligentietests: bij leerlingen is een IQ test afgenomen. De NIO 2004 wordt verreweg het meest gebruikt en het gebruik van deze test is ook dit jaar wederom in procentuele zin gestegen (tot 67,8% van het totaal.). Bij 88,7% van de leerlingen wordt een klassikale IQ test afgenomen (vorig schooljaar 83,4%). Voor leerlingen wordt een beschikking praktijkonderwijs gevraagd. Dit getal is exclusief de aanvragen voor toepassing van de bijzondere regeling. Hun gemiddeld IQ is: 72,2. Voor leerlingen wordt een beschikking leerwegondersteunend onderwijs gevraagd. Hun gemiddeld IQ is: 85,7. SEP: Er zijn leerlingen met een IQ > 90. Het gemiddelde DLE BL is 36,5. De NPV J (beide versies samen 39,3%) is verreweg de meest populaire test, gevolgd door de PMT K2 (13,8%). Deze test heeft hiermee de tweede plek van de LMT overgenomen die deze positie het vorige jaar in nam. Van de leerlingen met een IQ > 90 heeft 70,6% problemen met begrijpend lezen (niveau maximaal eind groep 6). Bij hen zouden eigenlijk geen schriftelijke zelf beoordeling vragenlijsten afgenomen moeten worden. Van genoemde leerlingen hebben 21,5% (bijna leerlingen) een leesniveau van eind groep 5 of lager. Bij 44,2% van de leerlingen met een BL DLE < 30 is de diagnose louter en alleen gesteld op grond van zelf ingevulde vragenlijsten ondanks onvoldoende begrijpend leesniveau van de leerling. Dit is nagenoeg hetzelfde percentage dan vorig jaar (43,2%). Bij 52,8% van de leerlingen met een BL DLE van 30 tot en met 40 is de diagnose alleen gesteld op grond van zelf ingevulde vragenlijsten ondanks onvoldoende begrijpend leesniveau van de leerling. Eveneens een vergelijkbaar percentage met vorig jaar. Technisch lezen: Aangezien er bij slechts 3,7% van de aangemelde leerlingen de mogelijkheid bestaat om door te toetsen zijn er geen nadere analyses gepleegd. Begrijpend lezen: Er wordt (44,2%) maal gebruik gemaakt van een toets met doortoets mogelijkheid en hiervan wordt 59,8% op het juiste niveau getoetst. Er werd bij de aanmeldingen tussen t/m ,0% minder op de juiste wijze door of terug getoetst vergeleken met het jaar daarvoor. Spelling: Er wordt (44%) maal gebruik gemaakt van een toets met doortoets mogelijkheid en hiervan wordt 69% op het juiste niveau getoetst. Vorig schooljaar was dit een vergelijkbaar percentage. Inzichtelijk rekenen: Er wordt (44,4%) maal gebruik gemaakt van een toets met doortoets mogelijkheid. Het percentage op het juiste niveau getoetste leerlingen ligt bij inzichtelijk rekenen het hoogst: 82,7%. Er werd afgelopen schooljaar 1,3% minder op de juiste wijze door of terug getoetst dan het schooljaar daarvoor. Voor alle Cito taaltoetsen met meerdere toets momenten geldt dat er ook dit jaar minder door, dan wel terug getoetst werd. Een tendens die al enkele jaren terug is ingezet. De

4 4 verdere teruggang dit jaar komt waarschijnlijk nog voor rekening van de ietwat afgezwakte eisen voor terug toetsen zoals deze drie jaar geleden verwoord is in de Toelichting en de Lijst. In de lijst voor testgebruik werd dit deels teruggedraaid. Naar nu opnieuw blijkt niet ten onrechte. Consequenties voor het beleid De analyses van de database hebben, zoals vorige jaren ook al, een aantal punten van de RVC praktijk blootgelegd die nog voor verbetering in aanmerking komen. Het gaat hierbij telkens om zaken waarover de laatste jaren in de Toelichting de testoordelen genuanceerd werden, in die zin dat opmerkingen werden toegevoegd of een instrument in bepaalde gevallen al dan niet aan of afgeraden werd. Het ging hierbij om de volgende zaken, die ook in de analyses van de database een centrale plek innemen, te weten: a. adaptief, door dan wel terug toetsen, b. klassikale/verbale tegenover individuele/non verbale IQ tests; c. het gebruik van schriftelijke vragenlijsten waarbij leerlingen sociaal emotionele aspecten over henzelf moeten beoordelen. Centraal in de kwestie van het al dan niet juiste testgebruik moet staan de vraag of we met een bepaalde test/toets/vragenlijst wel de beoogde kinderkenmerken meten. Of dat iets anders zo storend is, dat niet uit te sluiten is dat dit storende aspect in niet onbelangrijke mate in de uitslag verweven zit. Een anderszins complicerende factor is, dat ander test/toetswerk tijdsintensiever en dus duurder is, zodat men de afweging moet maken of de kosten wel tegen de baten opwegen. Ook dient men zich in bepaalde gevallen af te vragen of de leerling (nog) wel gemotiveerd is zich vol overgave aan de opgaven te wijden. In wat nu volgt zullen we de drie genoemde aspecten in het licht van het bovenstaande bezien. Ad a. adaptief, door en terug toetsen. Het adaptief toetsen heeft binnen het RVC werk al een bewogen leven achter de rug. Vijf jaar geleden besloten we naar aanleiding van uitkomsten uit het database onderzoek om strenger op het juiste gebruik van didactische toetsen toe te zien die aan het leerlingvolgsysteem verbonden zijn en voor meerdere momenten per schooljaar toets versies ontwikkeld hebben. Voor de argumentatie hiervan verwijzen we naar de Verantwoording bij de lijst van Instrumenten van de afgelopen jaren. In principe is het essentieel dat leerlingen op hun niveau getoetst worden en dat ze niet lastig gevallen worden met vragen waarmee ze op basis van hun leerervaring nog niet vertrouwd zijn. We stellen op basis van de database vast dat er grote afwijkingen plaatsvinden tussen toets uitslag (in DLE) en toets versie (in DL). Deze afwijkingen zijn het grootst voor technisch en begrijpend lezen. Wanneer men meer dan een schooljaar mis zit zou men moeten doortoetsen. Het valt op dat, als de scores te veel afwijken, men meestal op een te hoog niveau voor de leerling getoetst heeft. Het is zeer waarschijnlijk dat in geval van een te hoge toets versie men de leerlingen gewoon met de klas heeft mee getoetst. Met ander woorden,

5 5 er wordt in die gevallen niet adaptief getoetst, laat staan door of terug getoetst. Dit heeft een aantal negatieve consequenties. Ten eerste weten we in die gevallen niet in welke mate de meting betrouwbaar is. Er valt door de RVC niet goed een oordeel te vellen. Ten tweede levert opnieuw toetsen (bijvoorbeeld door de VO school) naast extra werk ook mogelijk motivatieverlies bij de leerling en afwijkingen vanwege toetsen in een vreemde omgeving op. Op grond van bovenstaande gaan we ervan uit dat adaptief toetsen op zich als een belangrijke voorwaarde voor een betrouwbare weergave van leerling prestaties dient te worden beschouwd. Aangezien het niet mogelijk is voor de commissie om individuele dossiers te bestuderen is het niet mogelijk om na te gaan of er grote verschillen zijn tussen de didactische toetsen die in het onderwijskundig rapport vermeld staan en de didactische resultaten die na klassikale toetsing in het aanmeldingsformulier voor de RVC VO zijn vermeld. Al met al vindt de commissie, dat de RVC's erop toe moeten blijven zien (en misschien meer nog dan in het verleden) dat er aan de leerling aangepaste toets versies worden aangeboden. Dat is zeker het geval als sprake is van strijdige criteria of wanneer er gegevens zijn die niet goed in het beeld passen dat men via andere bronnen zoals Onderwijskundig Rapport, LVS e.d. van de leerling krijgt/heeft. Indien men goed de toets versie kiest die bij de leerling past, gegeven zijn ontwikkelingsgang binnen de school, dan kan men meestal afzien van door en terug toetsen. Indien men toetsen aantreft waarbij geen verschillende toetsversies bestaan, verdient het aanbeveling de scores te vergelijken met de longitudinale gegevens uit het leerlingvolgsysteem. Ad b. verbale/klassikale tegenover non verbale/individuele IQ tests Sinds de eerste publicaties van de lijst van toegestane instrumenten is in minder of meer pregnante bewoordingen aangegeven, dat bepaalde IQ tests ingeval van grote taalachterstand of leesproblemen de voorkeur verdienen boven andere die in dergelijke gevallen beter gemeden kunnen worden. De laatste jaren hebben we ook categoriebeoordelingen aan tests toegevoegd die aangeven in welke mate van een test een acceptabele betrouwbaarheid mag worden verwacht in welke omstandigheden. De beoordelingen zijn in de lijst toegespitst maar betreffen uiteraard alle leerlingen die grote moeite hebben met vooral begrijpend lezen of nog niet te lang in Nederland zijn en nog midden in de tweedetaalverwerving zitten. Om een indicatie te geven van hoe het veld met deze aanbevelingen omgaat: in geval van een PrO aanvraag wordt slechts in 30,9 procent van de gevallen van de SON R dan wel WISC of WNV gebruik gemaakt. Voegen we de NDT er aan toe dan komen we op 49,8% uit, net iets minder dan de helft dus. De commissie beveelt aan dat er strakker dan tot nu toe gelet wordt of een adequate test is gebruikt en te handelen zoals in de lijst van instrumenten staat aangegeven en in de Toelichting op de lijst en de Verantwoording wordt uitgewerkt. Dit laatste betekent, dat alleen als aan bepaalde voorwaarden wordt voldaan coulanter met de regels kan worden omgegaan.

6 6 Ad c. Zelfbeoordelingsvragenlijsten ter vaststelling van sociaalemotionele problematiek. Uit de analyses van de database blijkt telkens weer dat veel leerlingen met een onvoldoende begrijpend leesvermogen gevraagd wordt een vragenlijst te lezen en in te vullen. Men dient te bedenken dat de items bij vragenlijsten veelal uit contextarme formuleringen bestaan waardoor de zwakke maar compenserende lezer nauwelijks de kans krijgt zijn beperkte leesvermogen aan te zuiveren met behulp van de context. 44,2% van de leerlingen met een begrijpend leesvermogen van groep 5 hebben louter zelfbeoordelingslijsten moesten invullen. Het is maar de vraag of deze leerlingen de vragen op deze lijsten goed hebben begrepen. 77,3% van de leerlingen met een DLE Begrijpend lezen < 30 heeft minstens één zelfbeoordelingslijst moeten invullen. Wanneer we in de database kijken dan zijn het vooral leesproblemen, die maken dat een leerling met een IQ van 90 of hoger slechte leerprestaties halen. De rekenprestaties liggen gemiddeld altijd het hoogst voor alle IQ klassen opklimmend van 90 tot 120. Vaak liggen de problemen vooral bij technisch lezen en in iets mindere mate bij spelling en begrijpend lezen. Het is dan ook zaak goed toe te zien of er wel betrouwbaar is vastgesteld of er al dan niet sprake is van sociaal emotionele problematiek en met name na te gaan hoe dit is vastgesteld.

7 7 Algemeen Van de records in de database t/m vallen er in de bijzondere regeling (hiervan zijn geen onderzoeksresultaten bekend maar hebben wél een positieve beschikking gekregen. Deze records worden verwijderd uit het te bewerken bestand). Er blijven dan nog records over. Tabel 1: beschikkingen tussen tot en met Aantal tot Aantal tot Aantal tot Aantal tot (1%) (Nog) Geen besluit 16 (0%) 3 (0%) 0 (0%) 1 (0%) Aanvullend 121 (0,4%) 120 (0,4%) 139 (0,4%) 142 (0,4%) Afwijkend LWOO 243 (0,7%) 219 (0,6%) 168 (0,5%) 135 (0,4%0 Afwijkend PrO 624 (1,9%) 730 (2,1%) 760 (2,2%) 547 (1,6%0 Negatief 275 (0,8%) 372 (1,1%) 391 (1,1%) 454 (1,4%0 Niet behandelbaar (96,1%) (95,8%) (95,8%) (95,2%) Positief Dan zijn er nog 454 records met de status niet behandelbaar en 547 records die een negatieve beschikking hebben gekregen. 323 records hebben (nog) geen besluit. Al deze records worden verwijderd omdat in deze records de meeste gegevens ontbreken. We houden nu een basisbestand van records over waarmee gerekend zal worden. Tussen en worden leerlingen aangemeld waarvoor een positieve LWOO dan wel PrO beschikking is afgegeven. Tussen en zijn dat er : een stijging van beschikkingen (12,3%). Tussen en zijn dat er : een stijging van beschikkingen (4,8%). Tussen en zijn dat er : een daling van beschikkingen (2,9%). Tussen en zijn dat er : een daling van beschikkingen (3,9%). Gebruik intelligentie testen In tabel 2 kan de frequentie en het percentage afgelezen worden van gebruikte intelligentie testen in het afgelopen schooljaar bij aanmelding. In totaal wordt bij leerlingen een IQ test afgenomen. De NIO 2004 (67,8%) wordt verreweg het meest gebruikt en stijgt nog vergeleken bij schooljaar Bij 84,9% van de leerlingen wordt een klassikale IQtest afgenomen (vorig schooljaar 83,4%): een lichte stijging van 1,5%. 1 Deze gegevens zijn op verkregen. De 323 records zonder besluit zijn uit het bestand gehaald.

8 8 Tabel 2: gebruik IQ testen bij aanmelding tussen en t/m IQ test Percentage Percentage Percentage Percentage Percentage Verschil en Drempeltest ,1% 0,3% 0,3% 0,3% 0,4% 0,1% 18 GIVO en GIVO ,8% 0,6% 0,5% 0,2% 0,1% 0,1% IVO 2002 & Internetversie ,0% 6,6% 6,3% 6,7% 7,6% 0,9% NDT 2004 en NDT IQ gedeelte 22,9% 15,5% 13,1% 10,5% 9,1% 1,4% NIO ,9% 61,7% 63,6% 65,7% 67,8% 2,1% 0 NSCCT ,0% 0,0% 0,0% 0,0% 0,0% 0,0% 576 SON R 1988 & Verkorte SON R ,0% 5,0% 3,8% 2,7% 1,8% 0,9% WISC R & WISC III ,3% 9,8% 10,2% 11,3% 12,1% 0,8% 368 WNV NL ,0% 0,5% 2,2% 2,6% 1,1% 1,5% ,0% 100,0% 100,0% 100,0% 100,0% Voor leerlingen wordt om een beschikking praktijkonderwijs gevraagd. Hun gemiddeld IQ is: 72,2. Voor leerlingen wordt om een beschikking leerwegondersteunend onderwijs gevaagd. Hun gemiddeld IQ is: 85,7.

9 9 Tabel 3: gemiddeld IQ per gebruikte test en schoolsoort en IQ test Aantal PrO IQ PrO Afwijking IQ PrO van gemiddelde Aantal LWOO IQ LWOO Afwijking IQ LWOO van gemiddelde Drempeltest ,8 4, ,7 3,0 GIVO ,4 1,3 IVO Internetversie ,0 8, ,8 4,1 IVO ,3 1, ,6 0,9 NDT ,4 2, ,5 1,8 NDT IQ gedeelte ,0 2, ,5 0,8 NIO ,1 1, ,2 0,5 SON R ,9 4, ,6 0,9 WISC III ,6 0, ,3 0,4 WNV NL ,2 1, ,8 3, , ,7 Bij de PrO leerlingen valt op dat de IVO internetversie 2008 gemiddeld 8,8 IQ punten hoger scoort dan het IQ gemiddelde van alle PrO leerlingen. Leerlingen die getest zijn met de NDT IQ gedeelte scoorden gemiddeld 2,8 punt hoger. Bij de LWOO leerlingen scoren de leerlingen die met de IVO Internetversie 2008 onderzocht zijn gemiddeld 4,1 IQ punten hoger dan de gemiddelde score van de LWOO leerlingen. Leerlingen die onderzocht zijn met de WNV NL 2008 scoren gemiddeld 3,1 IQ punten hoger. 2 Geel gearceerd: te klein aantal om een betrouwbaar gemiddelde te geven

10 10 Tabel 4: gebruik IQ testen bij aanvragen voor Pro tussen en t/m Soort aanvraag PrO IQ test naam Test naam onbekend t/m % t/m t/m % t/m t/m % t/m t/m % 67 PrO Drempeltest ,0% 32 0,4% 37 0,5% 41 0,6% PrO GIVO ,2% 12 0,2% 11 0,2% IVO Internetversie 62 PrO 0,9% 30 0,4% 23 0,3% PrO IVO ,0% 134 1,8% 174 2,5% 194 2,8% PrO NDT ,9% ,7% ,1% ,4% 273 PrO NDT IQ gedeelte 4,0% 277 3,8% 282 4,0% PrO NIO ,3% ,2% ,5% ,8% PrO NSCCT ,0% 0 0,0% 1 0,0% 246 PrO SON R 1988 / ,6% 372 5,1% 216 3,0% ,6% PrO Verkorte SON R ,2% PrO WISC III ,9% ,5% ,5% ,6% 165 PrO WNV NL ,4% 416 5,7% 305 4,3% 72 1,1% Individuele IQ test 31,0% 33,4% 35,0% 32,3% Afgelopen schooljaar werden 473 (6,5%) minder PrO leerlingen getoetst dan het schooljaar hiervoor. Vorig schooljaar zijn 2,4% minder PrO leerlingen getoetst met een individueel af te nemen IQ test dan in de periode t/m en 4% minder dan in de periode daarvoor.

11 11 SEP toetsen Er zijn leerlingen met een IQ > 90. Hun begrijpend leesniveau is te vinden in tabel 5. Tabel 5: en t/m BL categorie IQ > 90 e BL DLE Percentage BL DLE < 30 Ja 23,1 21,5% DLE 30 en 40 Ja 35,3 49,1% BL DLE > 40 Ja 48,2 29,4% Het gemiddelde DLE BL is 36,5 voor leerlingen met een IQ > 90. Uit bovenstaande tabel blijkt dat 70,6% van de leerlingen met een IQ > 90 een begrijpend leesniveau heeft van maximaal eind groep 6. Dit houdt in, dat 70 procent problemen heeft met lezen en dat er bij hen eigenlijk geen schriftelijke zelfbeoordelingstest afgenomen zou moeten worden. Bij 21,5 procent mag zeker geen zelfbeoordelingslijst worden afgenomen omdat deze leerlingen een begrijpend leesniveau hebben van minder dan eind groep 5. Bij 13 leerlingen is geen SEP test ingevuld en bij het VolgInstrument Sociaal Emotionele Ontwikkeling 3, CITO 2003 is uit de database gegevens niet op te maken of het de leerlingdan wel de leerkracht versie is. We gaan er in deze analyse van uit dat de leerlingen zélf het VolgInstrument Sociaal Emotionele Ontwikkeling hebben ingevuld. Bij leerlingen is één SEP test ingevuld, bij leerlingen zijn er twee SEP tests afgenomen en bij 781 leerlingen hebben we drie SEP tests tot onze beschikking. In totaal zijn er testen afgenomen bij de leerlingen met een IQ > 90. Om de frequentie van het gebruik van SEP tests in kaart te brengen zijn de drie bestanden samengevoegd omdat willekeurig een test naam in de 1 ste, 2 e of 3 e kolom zal zijn ingevuld. Tabel 6: frequentie gebruikte SEP testen tot Als de test 2 x is ingevuld is het geïnterpreteerd als 1 x een leerling versie en 1 maal een leerkracht versie

12 12 De NPV J( 2) (39,3%) is verreweg de meest populaire test en op de 2 e plaats de PMT K 2 (13,8%). Beide tests zijn schriftelijke zelfbeoordelingstests, die samen meer dan 53,1 procent uitmaken van de gebruikte tests. Bij 67,2% van alle leerlingen met een IQ > 90 wordt gebruik gemaakt van een of andere zelfbeoordelingstest. Tabel 6a: zelfbeoordelingslijsten tot alle leerlingen IQ > 90 Bij 52,1% van de leerlingen worden alleen zelfbeoordelingslijsten gebruikt. Bij 47,7% van de leerlingen wordt minstens één lijst gebruikt die door een leerkracht of ouder is ingevuld. In onderstaande tabellen (6b en 6c) analyseren we welk leesniveau de leerlingen hebben waarbij alleen (een) zelfbeoordelingslijst(en) worden gebruikt om de sociaal emotionele problematiek in kaart te brengen. Tabel 6b: zelfbeoordelingslijsten tot leerlingen met een BL DLE < 30 44,2% van de leerlingen met een begrijpend leesniveau dat lager is dan eind groep 5 worden wat betreft hun sociaal emotionele problematiek beoordeeld op grond van louter zelfbeoordelingslijsten. Het is maar de vraag of deze leerlingen de vragen op deze lijsten goed hebben begrepen. 77,3% van de leerlingen met een DLE Begrijpend lezen < 30 heeft minstens één zelfbeoordelingslijst moeten invullen.

13 13 Tabel 6c: zelfbeoordelingslijsten tot leerlingen met een DLE 30 en 40 52,8% van de leerlingen met een begrijpend leesniveau dat lager is dan eind groep 6 worden wat betreft hun sociaal emotionele problematiek beoordeeld op grond van louter zelfbeoordelingslijsten. 87,1% van de leerlingen met een DLE Begrijpend lezen DLE 30 en 40 heeft minstens één zelfbeoordelingslijst moeten invullen.

14 14 Leerachterstanden Technisch lezen In tabel 7 kan de frequentie en het percentage afgelezen worden van gebruikte toetsen technisch lezen in het afgelopen schooljaar bij aanmelding. Er wordt in (3,7%) van de dossiers gebruik gemaakt van technisch leestoetsen met door toets mogelijkheid. Dit aantal is te klein om zinvolle analyses te plegen. Tabel 7: frequentie gebruikte toetsen technisch lezen t/m Technisch leestoets Technisch lezen doortoets mogelijkheid Percentage Brus Eén Minuut Test, vorm A of B/1994 Geen doortoets mogelijkheid 24,2% CITO Drie Minuten Toets LOVS Geen doortoets mogelijkheid 33,6% CITO LOVS varianten Doortoets mogelijkheid 3,7% 2 CITO Leestempo 2009 Entreetoets 7 Geen doortoets mogelijkheid 0,0% CITO Niveautoets (Plus) onderdeel technisch 4 Geen doortoets mogelijkheid lezen 0,0% Drempelonderzoek 678 5e versie 2010 Geen doortoets mogelijkheid 22,8% 63 Geen TL toets Geen TL toets 0,2% 773 LOVS AVI Cito 2009: AVI kaart niet na te gaan Geen doortoets mogelijkheid 2,4% 182 Klepel, Kaart A of B, 1994 Geen doortoets mogelijkheid 0,6% SVT technisch lezen: 9 Geen doortoets mogelijkheid SchoolVaardigheidsToets(en), 2005 kaart A 0,0% Technisch lezen A / 90B 2005 Geen doortoets mogelijkheid 10,0% 211 Cito: Toelatingstoets voor LWOO en PrO 2001 Geen doortoets mogelijkheid 0,7% 565 TPVO Technisch lezen Geen doortoets mogelijkheid 1,7%

15 15 Begrijpend lezen en doortoetsen In tabel 8 kan de frequentie en het percentage afgelezen worden van gebruikte toetsen begrijpend lezen. Er wordt (44,2%) maal gebruik gemaakt van CITO LOVS. Er zijn 57 varianten gebruikt van Cito LOVS toetsen voor (speciale) leerlingen al dan niet gebruikmakend van de digitale versie. Al deze toetsen zijn in onderstaande tabel onder één noemer gebracht: CITO LOVS. Tabel 8: frequentie gebruikte toetsen begrijpend lezen t/m Toets naam Doortoets mogelijkheid Percentage CITO LOVS Doortoets mogelijkheid 44,2% CITO Niveautoets (Plus) onderdeel 1 Geen doortoets mogelijkheid begrijpend lezen 0,0% Cito: Toelatingstoets voor LWOO en PrO 223 Geen doortoets mogelijkheid ,7% Drempelonderzoek 678 5e versie 2010 of Geen doortoets mogelijkheid Begrijpend lezen ,6% 141 Geen BL toets Geen BL toets 0,4% 11 Schoolvaardigheidstoets Begrijpend lezen Geen doortoets mogelijkheid 0,0% Testserie voor Plaatsing in het Voortgezet 173 Geen doortoets mogelijkheid onderwijs, TPVO, ,5% TPVO Internetversie, 2004 Geen doortoets mogelijkheid 8,5% In tabel 8a is te zien dat in meer dan de helft van de dossiers waarin door getoetst of terug getoetst kan worden de juiste toets versie is ingezet (59,8%). Maar dat vaker te hoog dan te laag getoetst wordt. Tabel 8a: doortoetsen begrijpend lezen t/m BL te hoog of te laag getoetst Percentage 1 31 tot 40 te laag getoetst 0,0% tot 30 dle te laag getoetst 0,3% tot 20 dle te laag getoetst 1,6% Juist getoetst: 10 dle tot + 10 dle 59,8% t/m 20 dle te hoog getoetst 24,9% t/m 30 dle te hoog getoetst 11,4% t/m 40 dle te hoog getoetst 1,9% t/m 50 dle te hoog getoetst 0,1%

16 16 In tabel 8b is af te lezen in hoeverre de juiste versie van de toets is gebruikt en is tevens het verschil te zien tussen de afgelopen schooljaren. Er werd bij de aanmeldingen steeds minder op de juiste wijze door of terug getoetst vergeleken met het jaar daarvoor. Tabel 8b: op de juiste wijze door of terug getoetst? Begrijpend lezen Juist getoetst Percentage Percentage Percentage Percentage Verschil 41 t/m 50 dle te hoog getoetst 0% 0% 0% 0% 0,1% 31 t/m 40 dle te hoog getoetst 0,5% 1,3% 2,3% 1,9% 0,4% 21 t/m 30 dle te hoog getoetst 6,2% 8,6% 11,7% 11,4% 0,3% 11 t/m 20 dle te hoog getoetst 22,6% 21,2% 22,9% 24,9% 2,0% Juist getoetst: 10 dle tot + 10 dle 67,4% 65,5% 60,8% 59,8% 1,0% 11 t/m 20 dle te laag getoetst 3,0% 3,0% 1,8% 1,6% 0,2% 21 t/m 30 dle te laag getoetst 0,3% 0,3% 0,3% 0,3% 0,0% 31 t/m 40 te laag getoetst 0,1% 0,1% 0,0% 0,0% 0,0%

17 17 Spelling en doortoetsen In tabel 9 kan men de frequentie en het percentage aflezen van gebruikte spellingtoetsen in het afgelopen schooljaar bij aanmelding. Er wordt (44%) maal gebruik gemaakt van de een of andere versie van de CITO spellingtoetsen L(O)VS waarmee door of terug getoetst kan worden. Er zijn 81 varianten gebruikt van Cito LOVS toetsen voor (speciale) leerlingen al dan niet gebruikmakend van de digitale versie. Al deze toetsen zijn in onderstaande tabel onder één noemer gebracht: CITO LOVS. Tabel 9: frequentie gebruikte toetsen spelling t/m Doortoets mogelijkheid Naam Percentage Doortoets mogelijkheid CITO LOVS 44,0% 71 Geen doortoets mogelijkheid CITO Niveautoets (Plus) onderdeel spelling 0,2% 220 Geen doortoets mogelijkheid Cito: Toelatingstoets voor LWOO en PrO ,7% Geen doortoets mogelijkheid Drempelonderzoek 678 5e versie ,6% 155 Geen doortoets mogelijkheid Testserie voor Plaatsing in het Voortgezet onderwijs, TPVO, ,5% Geen doortoets mogelijkheid TPVO Internetversie, ,0% 16 Geen spelling toets Geen spelling toets 0,0% In tabel 9a is te zien dat in 69% van de dossiers waarin door getoetst of terug getoetst kan worden de juiste toets versie is ingezet. Vorig jaar was dit nog 66% maar het jaar daarvoor 75,4%. Maar ook dat hier net als bij begrijpend lezen vaker te hoog dan te laag getoetst wordt. Tabel 9a: doortoetsen spelling t/m SP doortoets mogelijkheid SP te hoog of te laag getoetst Percentage Doortoets mogelijkheid 41 t/m 50 dle te laag getoetst 0,0% 7 Doortoets mogelijkheid 31 t/m 40 dle te laag getoetst 0,0% 20 Doortoets mogelijkheid 21 t/m 30 dle te laag getoetst 0,1% 512 Doortoets mogelijkheid 11 t/m 20 dle te laag getoetst 3,6% Doortoets mogelijkheid Juist getoetst: 10 dle tot en met ,0% Doortoets mogelijkheid 11 t/m 20 dle te hoog getoetst 21,6% 760 Doortoets mogelijkheid 21 t/m 30 dle te hoog getoetst 5,3% 36 Doortoets mogelijkheid 31 t/m 40 dle te hoog getoetst 0,3% 7 Doortoets mogelijkheid 41 t/m 50 dle te hoog getoetst 0,0%

18 18 Tabel 9b: op de juiste wijze door of terug getoetst? Spelling juist getoetst Percentage Percentage Percentage Percentage Verschil 41 tot 50 te laag getoetst 0% 0% 0% 0,0% 0,0% 31 tot 40 te laag getoetst 0,1% 0,2% 0,1% 0,0% 0,0% 21 tot 30 dle te laag getoetst 0,2% 4,3% 0,3% 0,1% 0,1% 11 tot 20 dle te laag getoetst 2,3% 17,6% 2,2% 3,6% 1,4% Juist getoetst: 10 dle tot + 10 dle 80,1% 75,4% 66,1% 69,0% 2,9% 11 t/m 20 dle te hoog getoetst 14,7% 1,9% 23,1% 21,6% 1,5% 21 t/m 30 dle te hoog getoetst 2,1% 0,4% 7,8% 5,3% 2,5% 31 t/m 40 dle te hoog getoetst 0,1% 0,1% 0,3% 0,3% 0,0% 41 t/m 50 dle te hoog getoetst 0% 0% 0% 0,0% 0,0% Op het juiste niveau toetsen is bij spelling 2,9% gestegen vergeleken met vorig jaar.

19 19 Inzichtelijk rekenen en doortoetsen In tabel 10 kan de frequentie en het percentage afgelezen worden van gebruikte inzichtelijk rekentoetsen in het afgelopen schooljaar bij aanmelding. Er wordt (44,4%) maal gebruik gemaakt van één van de 61 varianten gebruikt van Cito LOVS toetsen voor (speciale) leerlingen al dan niet de digitale versie. Al deze toetsen zijn in onderstaande tabel onder één noemer gebracht: CITO LOVS. Vorig jaar was dit percentage 40,9%. Tabel 10: frequentie gebruikte toetsen inzichtelijk rekenen t/m Doortoets mogelijkheid Naam Percentage Doortoets mogelijkheid CITO LOVS 44,4% 70 Geen doortoets mogelijkheid CITO Niveautoets (Plus) onderdeel rekenen wiskunde 0,2% 232 Geen doortoets mogelijkheid Cito: Toelatingstoets voor LWOO en PrO ,7% Geen doortoets mogelijkheid Drempelonderzoek 678 5e versie ,6% 21 Geen doortoets mogelijkheid Schoolvaardigheidstoets Rekenen Wiskunde 0,1% 172 Geen doortoets mogelijkheid Testserie voor Plaatsing in het Voortgezet onderwijs, TPVO, ,5% Geen doortoets mogelijkheid TPVO Internetversie, ,5% Tabel 10a: doortoetsen inzichtelijk rekenen t/m IR doortoets mogelijkheid IR te hoog of te laag getoetst Percentage 2 Doortoets mogelijkheid 41 t/m 50 dle te laag getoetst 0,0% 2 Doortoets mogelijkheid 31 t/m 40 dle te laag getoetst 0,0% 19 Doortoets mogelijkheid 21 t/m 30 dle te laag getoetst 0,1% 184 Doortoets mogelijkheid 11 t/m 20 dle te laag getoetst 1,3% Doortoets mogelijkheid Juist getoetst: 10 dle tot en met ,7% Doortoets mogelijkheid 11 t/m 20 dle te hoog getoetst 14,4% 165 Doortoets mogelijkheid 21 t/m 30 dle te hoog getoetst 1,2% 42 Doortoets mogelijkheid 31 t/m 40 dle te hoog getoetst 0,3% 4 Doortoets mogelijkheid 41 t/m 50 dle te hoog getoetst 0,0% Het percentage op het juiste niveau getoetste leerlingen ligt bij inzichtelijk rekenen het hoogst: 82,7%.

20 20 In tabel 10b is af te lezen in hoeverre de juiste versie van de toets is gebruikt en is het verschil te zien tussen de afgelopen schooljaren. Er werd afgelopen schooljaar 1,3% meer op de juiste wijze door of terug getoetst vergeleken met het schooljaar daarvoor. Tabel 10b: op de juiste wijze door of terug getoetst? Rekenen juist getoetst Percentage Percentage Percentage Percentage Verschil 41 tot 50 te laag getoetst 0% 0% 0% 0% 0,0% 31 t/m 40 dle te laag getoetst 0% 0,1% 0,0% 0,0% 0,0% 21 t/m 30 dle te laag getoetst 0,3% 0,3% 0,2% 0,1% 0,0% 11 t/m 20 dle te laag getoetst 0,9% 1,3% 1,5% 1,3% 0,2% Juist getoetst: 10 dle tot + 10 dle 83,2% 82,9% 81,4% 82,7% 1,3% 11 t/m 20 dle te hoog getoetst 14,1% 14,1% 15,2% 14,4% 0,8% 21 t/m 30 dle te hoog getoetst 1,3% 1,2% 1,4% 1,2% 0,3% 31 t/m 40 dle te hoog getoetst 0,2% 0,2% 0,1% 0,3% 0,2% 41 t/m 50 dle te hoog getoetst 0% 0% 0% 0% 0,1% Zoals te verwachten viel wordt vanwege de leerlijnuitwerkingen bij rekenen er veelvuldig op het juiste niveau getoetst. Samenvatting Na de wat coulanter geformuleerde eisen ten aanzien van adaptief toetsen, en het door dan wel terug toetsen van enkele jaren geleden moesten we de afgelopen jaren concluderen dat bij alle leergebieden telkenjare minder sprake was van het toetsen op het juiste niveau. Dit jaar kunnen we concluderen dat deze daling is omgebogen en het percentage op het juiste niveau getoetste leerlingen weer wat is gestegen. Alleen Begrijpend Lezen is hierop een uitzondering: het percentage leerlingen dat op het juiste niveau getest werd daalde dit jaar nog met 1% (tot 59,8%). Wanneer inderdaad rekening is gehouden met de andere gegevens die via OKR, LVS e.d. aan de RVC s ter beschikking staan waardoor niet om aanvullende gegevens via door of terugtoetsen gevraagd hoefde te worden, dan mag dit een gewenste ontwikkeling genoemd worden. Of dit zo is kunnen we met de gegevens in de database niet nagaan. Vandaar dat het advies aan de RVC s blijft om alert te blijven ten aanzien van het gebruik van de passende toetsvorm en te blijven aandringen op een toetsen op het juiste niveau als dit de beslissing tot wel of niet toekennen van een indicatie zou kunnen beïnvloeden.

21 21 PrO intelligentie quotiënt, IQ test en leerachterstand vanuit IQ Bijlage A In de analyse zijn alle leerlingen betrokken waarvoor een PrO aanvraag werd gedaan. Aanvragen waarbij geen technisch lezen toets, begrijpend leestoets, spelling of reken toets is afgenomen zijn niet meegenomen in de berekeningen. Het basisbestand voor de berekening kwam uit op aanvragen. In de nu volgende tabellen treft u een overzicht aan van gemiddelde leerachterstanden (uitgedrukt in DLE s) per IQ klasse. Tabel A1 1: samenvattende resultaten IQ klasse en leerachterstand leerlingen die zijn aangemeld voor PrO 4 en een positieve beschikking hebben gekregen t/m Soort Totaal LA 4 IQ klasse aanvraag DLE TL DLE BL DLE Sp DLE Ir domeinen 99 PrO IQ 50 t/m 55 22,2 18,7 21,7 17,3 79,9 Positief 343 PrO IQ 56 t/m 60 26,7 19,3 23,8 17,9 87,8 Positief 836 PrO IQ 61 t/m 65 27,7 20,8 26,1 21,7 96,3 Positief PrO IQ 66 t/m 70 29,5 22,2 27,4 23,7 102,9 Positief PrO IQ 71 t/m 75 30,5 23,5 28,9 26,1 109,0 Positief PrO IQ 76 t/m 80 29,4 23,5 27,8 27,0 107,8 Positief 529 PrO IQ 81 t/m 85 25,3 23,2 25,9 26,7 101,2 Positief 193 PrO IQ 86 t/m 90 23,2 22,8 23,4 27,8 97,2 Positief 27 PrO IQ 91 t/m 95 20,1 21,4 25,0 31,8 98,2 Positief 4 PrO IQ 96 t/m ,0 17,0 20,3 30,0 82,3 Positief 7 PrO IQ 101 t/m ,7 17,3 19,6 39,4 102,0 Positief 1 PrO IQ 106 t/m ,0 22,0 26,0 45,0 110,0 Positief 1 PrO IQ 111 t/m ,0 25,0 28,0 54,0 118,0 Positief Geel gearceerd: kleine aantallen

22 22 Tabel A1 2: samenvattende resultaten IQ klasse en leerachterstand t/m Soort Totaal LA 4 IQ klasse aanvraag DLE TL DLE BL DLE Sp DLE Ir domeinen 5 PrO IQ 61 t/m 65 44,4 36,8 40,0 30,6 151,8 Afwijkend LWOO 8 PrO IQ 66 t/m 70 40,6 32,4 41,5 32,8 147,3 Afwijkend LWOO 24 PrO IQ 71 t/m 75 44,1 29,6 41,3 34,7 149,7 Afwijkend LWOO 34 PrO IQ 76 t/m 80 35,2 31,1 37,6 33,5 137,5 Afwijkend LWOO 44 PrO IQ 81 t/m 85 30,6 28,9 33,0 33,2 125,7 Afwijkend LWOO 20 PrO IQ 86 t/m 90 30,0 27,9 31,3 32,8 121,9 Afwijkend LWOO 5 PrO IQ 91 t/m 95 25,2 29,2 29,2 34,4 118,0 Afwijkend LWOO 2 PrO IQ 96 t/m ,5 30,0 33,0 39,0 132,5 Afwijkend LWOO 142 In tabel A1 1 zien we twee karakteristieke patronen bij de leerlingen die een PrO beschikking kregen. Tot het IQ van 80 stijgen de gemiddelde DLE s op de vier gebieden met het stijgen van het IQ. Daarboven lijken ze eerder te dalen dan te stijgen. Hier moet dus sprake zijn van beleid als gevolg van strijdige criteria. En het zijn hoogstwaarschijnlijk de talige leergebieden die daartoe de meeste aanleiding geven: de leerachterstanden daar nemen toe ( dus de DLE s dalen) naarmate het IQ stijgt, terwijl de DLE s bij Inzichtelijk Rekenen mee omhoog gaan. In tabel A1 2 zijn duidelijk de strijdige scores (IQ en leerachterstand) te zien. In de volgende tabellen kijken we welke IQ test gebruikt wordt in de PrO aanvragen. Ook gaan we na wat de gemiddelde IQ s per test zijn en hoe deze zich verhouden tot de gemiddelde leerachterstanden. De analyse is wederom gesplitst naar de soort beschikking die is afgegeven, maar de resultaten zijn in één tabel weergegeven; de gele arcering duidt ook hier op (te) kleine aantallen voor interpretatie.

23 23 Tabel B1 1: Gebruikte IQ test afgezet tegen leerachterstand per IQ test bij PrO aanvragen Verschil t/m Soort IQ test naam gemiddelde IQtest aanvraag IQ test score DLE TL score DLE BL DLE Sp DLE Ir Totaal LA 4 domeinen 67 PrO Drempeltest ,8 4,4 30,3 22,7 26,4 25,1 104,5 Positief 7 PrO IVO Internetversie ,9 10,7 31,0 32,0 34,7 31,3 129,0 Afwijkend LWOO 55 PrO IVO Internetversie ,8 8,6 32,0 26,3 29,8 25,5 113,6 Positief 134 PrO IVO ,3 1,1 33,1 23,3 28,4 26,5 111,3 Positief 15 PrO NDT ,2 10,0 31,7 28,3 29,1 32,3 121,4 Afwijkend LWOO PrO NDT ,3 2,1 28,1 20,2 24,5 21,7 94,6 Positief 4 PrO NDT IQ gedeelte 79,5 7,3 40,3 24,8 39,5 35,0 139,5 Afwijkend LWOO 269 PrO NDT IQ gedeelte 74,9 2,7 28,2 21,1 25,4 24,2 98,9 Positief 86 PrO NIO ,2 6,0 36,1 30,4 36,9 33,5 136,9 Afwijkend LWOO PrO NIO ,9 1,3 29,5 23,5 29,1 26,2 108,3 Positief 3 PrO SON R ,0 10,8 32,0 34,0 31,0 27,3 124,3 Afwijkend LWOO 243 PrO SON R ,9 4,7 25,0 21,1 22,6 25,4 94,2 Positief 26 PrO WISC III ,7 9,5 32,7 29,7 36,3 34,6 133,3 Afwijkend LWOO PrO WISC III ,4 0,8 28,3 22,8 26,8 24,2 102,1 Positief 1 PrO WNV NL ,0 13,8 33,0 14,0 43,0 45,0 135,0 Afwijkend LWOO 164 PrO WNV NL ,1 0,9 22,0 19,2 21,5 24,2 87,0 Positief ,2 Van de klassikale IQ testen scoort de NDT verreweg het laagste op het totaal van de vier didactische domeinen. En net als vorige jaren komt de NDT daarmee dicht in de buurt van de individuele en/of non verbale tests. Dit was in het verleden de reden om de NDT voor PrO leerlingen een betere beoordeling te geven dan andere klassikale IQ testen voor PrO leerlingen. Het is duidelijk dat met deze uitkomsten de beoordeling van de NDT voor PrO onveranderd kan blijven. Bij de individueel af te nemen IQ tests moeten we bedenken dat deze tests veelal gebruikt wordt voor leerlingen die het Nederlands beginnen te spreken als tweede taal en nog weinig onderwijs in Nederland hebben genoten en daarom vaak 25 procent achterstand op leergebied krijgen toegewezen omdat ze qua leertoetsen nog niet te beoordelen zijn.

24 24 Vergelijken we de gemiddelde IQ s van leerlingen die een positieve PrO beschikking hebben gekregen van de drie meest gebruikte testen (NDT, NIO en WISC III) dan zien we dat de NDT het hoogste gemiddelde IQ geeft, 74,3 de WISC III een middenpositie inneemt, 71,4 en de NIO het laagste gemiddelde IQ geeft, 70,9. De gemiddelde leerachterstanden corresponderen hiermee niet: het hoogste IQ gemiddelde (gemeten met de NDT) gaat gepaard met de grootste gemiddelde leerachterstand; het IQ gemeten met de NIO gaat gepaard met de minste leerachterstand en de WISC III neemt hier een tussenpositie in. In tabel C zoomen we in op het overlapgebied (wat intelligentie betreft) tussen PrO en LWOO. In tabel C 1 staan de resultaten van de leerlingen die een PrO beschikking kregen, in tabel C 2, de leerlingen die, hoewel voor hen een PrO beschikking werd aangevraagd, een afwijkende LWOO beschikking kregen. In tabel C 1 valt alleen de relatief grote afwijking op van de gemiddelde DLE s van de 33 leerlingen die met de IVO 2002 zijn getest. Deze DLE s zijn op alle leergebieden systematisch hoger dan bij de andere IQ testen het geval is. Waarschijnlijk hebben we hier te maken met een wat afwijkende leerling populatie die met deze test is onderzocht. In Tabel C 2 zien te kleine aantallen om conclusies te kunnen trekken. Tabel C 1: PrO leerlingen IQ met PrO beschikking t/m Soort IQ klasse IQ test aanvraag DLE TL DLE BL DLE Sp DLE Ir Totaal LA 4 domeinen 5 PrO IQ 76 t/m 80 Drempeltest ,0 23,6 26,6 22,6 106,8 Positief 20 PrO IQ 76 t/m 80 IVO Internetversie ,0 28,8 32,5 25,7 120,0 Positief 33 PrO IQ 76 t/m 80 IVO ,3 26,5 29,3 31,8 124,9 Positief 263 PrO IQ 76 t/m 80 NDT ,3 21,4 25,3 23,9 99,0 Positief 76 PrO IQ 76 t/m 80 NDT IQ gedeelte 29,2 22,4 27,6 26,8 105,9 Positief 543 PrO IQ 76 t/m 80 NIO ,0 24,3 30,8 29,3 115,4 Positief 77 PrO IQ 76 t/m 80 SON R ,8 21,5 22,7 26,0 96,0 Positief 332 PrO IQ 76 t/m 80 WISC III ,4 24,5 26,4 26,1 105,4 Positief 36 PrO IQ 76 t/m 80 WNV NL ,8 17,8 21,8 24,8 85,2 Positief 1.385

25 25 Tabel C 2: PrO leerlingen IQ 76/80 met afwijkend LWOO beschikking t/m Soort IQ klasse IQ test aanvraag DLE TL DLE BL DLE Sp DLE Ir Totaal LA 4 domeinen 2 PrO IQ 76 t/m 80 IVO Internetversie ,0 35,0 35,5 29,0 130,5 Afwijkend LWOO 4 PrO IQ 76 t/m 80 NDT ,3 26,3 29,3 35,3 123,0 Afwijkend LWOO 1 PrO IQ 76 t/m 80 NDT IQ gedeelte 37,0 25,0 50,0 39,0 151,0 Afwijkend LWOO 22 PrO IQ 76 t/m 80 NIO ,5 33,9 39,0 32,7 141,1 Afwijkend LWOO 5 PrO IQ 76 t/m 80 WISC III ,2 22,8 36,6 36,6 133,2 Afwijkend LWOO 34 Boven de in de regeling genoemde IQ grens van 80 voor PrO zijn 833 leerlingen aangemeld en hebben ofwel een positieve beschikking PrO dan wel een afwijkende LWOO beschikking gekregen. Zie de Tabellen H t/m L. Het zou in deze gevallen kunnen gaan om leerlingen met strijdige scores: in dit geval een te hoog IQ bij leerresultaten die op PrO wijzen. In dat geval mag je na ampele overwegingen meegaan met de aanvraag. De tabellen D t/m L gaan over de relatie tussen leerachterstanden op vier gebieden en IQ gemeten met verschillende instrumenten. De gegevens uit de tabellen worden grafisch weergegeven in de corresponderende grafieken op pagina 33. Hierin zijn alleen de gemiddelde waarden opgenomen over tenminste 10 leerlingen. Ook zijn alleen gegevens verwerkt die geleid hebben tot een positief PrO besluit (en niet die welke leidden tot een afwijkende LWOO beschikking.) Dit leidt bij een IQ<60 voor alle IQ testen tot eenzelfde patroon: alleen de WNV NL wijkt af door een hogere waarde voor Inzichtelijk Rekenen, dan op basis van het patroon bij andere intelligentietesten verwacht zou worden. Ook in Tabel E en de bijbehorende grafiek zien we dit patroon terug. In Tabel en Grafiek F (IQ 71 75) zien we dit patroon, maar nu bij de SON R. In Tabel en Grafiek G (IQ 76 80) treffen we dit patroon aan bij alle individueel afgenomen testen en de IVO. Is het aanvankelijk (IQ<60) Technisch Lezen als leergebied met de minste leerachterstand, bij een IQ>85 is dat Inzichtelijk Rekenen geworden. Tot een IQ score van 85 is Begrijpend Lezen binnen het talige leergebied steeds het gebied met de grootste leerachterstand (d.w.z.: een lagere DLE waarde t.o.v. Spelling en Technisch Lezen). Bij een IQ >85 is het patroon drastisch veranderd: Technisch Lezen is dan het gebied met de grootste leerachterstand, Inzichtelijk Rekenen met relatief de minste (bij leerlingen, die een PrO indicatie hebben gekregen.)

26 26 Tabel D: gemiddelde leerachterstand leerlingen met een IQ 55 t/m 60 (arcering kleine aantallen) (aantallen<10 zijn hier NIET gearceerd) t/m Soort IQ klasse IQ test aanvraag DLE TL DLE BL DLE Sp DLE Ir 14 PrO IQ 55 t/m 60 Drempeltest Positief 2 PrO IQ 55 t/m 60 IVO Positief 19 PrO IQ 55 t/m 60 NDT Positief 12 PrO IQ 55 t/m 60 NDT IQ gedeelte Positief 227 PrO IQ 55 t/m 60 NIO Positief 2 PrO IQ 55 t/m 60 SON R Positief 146 PrO IQ 55 t/m 60 WISC III Positief 20 PrO IQ 55 t/m 60 WNV NL Positief 442 Tabel E: gemiddelde leerachterstand leerlingen met een IQ 61 t/m t/m Soort IQ klasse IQ test aanvraag DLE TL DLE BL DLE Sp DLE Ir 14 PrO IQ 61 t/m 65 Drempeltest Positief 4 PrO IQ 61 t/m 65 IVO Positief 95 PrO IQ 61 t/m 65 NDT Positief 10 PrO IQ 61 t/m 65 NDT IQ gedeelte Positief 4 PrO IQ 61 t/m 65 NIO Afwijkend LWOO 427 PrO IQ 61 t/m 65 NIO Positief 12 PrO IQ 61 t/m 65 SON R Positief 1 PrO IQ 61 t/m 65 WISC III Afwijkend LWOO 253 PrO IQ 61 t/m 65 WISC III Positief 21 PrO IQ 61 t/m 65 WNV NL Positief 841

27 27 Tabel F: gemiddelde leerachterstand leerlingen met een IQ 66 t/m t/m Soort IQ klasse IQ test aanvraag DLE TL DLE BL DLE Sp DLE Ir 13 PrO IQ 66 t/m 70 Drempeltest Positief 44 PrO IQ 66 t/m 70 IVO Positief 168 PrO IQ 66 t/m 70 NDT Positief 44 PrO IQ 66 t/m 70 NDT IQ gedeelte Positief 8 PrO IQ 66 t/m 70 NIO Afwijkend LWOO 714 PrO IQ 66 t/m 70 NIO Positief 21 PrO IQ 66 t/m 70 SON R Positief 335 PrO IQ 66 t/m 70 WISC III Positief 22 PrO IQ 66 t/m 70 WNV NL Positief Tabel G: gemiddelde leerachterstand leerlingen met een IQ 71 t/m t/m Soort IQ klasse IQ test aanvraag DLE TL DLE BL DLE Sp DLE Ir 16 PrO IQ 71 t/m 75 Drempeltest Positief 6 PrO IQ 71 t/m 75 IVO Internetversie Positief 39 PrO IQ 71 t/m 75 IVO Positief 1 PrO IQ 71 t/m 75 NDT Afwijkend LWOO 278 PrO IQ 71 t/m 75 NDT Positief 1 PrO IQ 71 t/m 75 NDT IQ gedeelte Afwijkend LWOO 75 PrO IQ 71 t/m 75 NDT IQ gedeelte Positief 17 PrO IQ 71 t/m 75 NIO Afwijkend LWOO 945 PrO IQ 71 t/m 75 NIO Positief 72 PrO IQ 71 t/m 75 SON R Positief 5 PrO IQ 71 t/m 75 WISC III Afwijkend LWOO 426 PrO IQ 71 t/m 75 WISC III Positief 29 PrO IQ 71 t/m 75 WNV NL Positief

28 Tabel H: gemiddelde leerachterstand leerlingen met een IQ 76 t/m t/m Soort aanvraag IQ klasse IQ test DLE TL DLE BL DLE Sp DLE Ir 5 PrO IQ 76 t/m 80 Drempeltest Positief 2 PrO IQ 76 t/m 80 IVO Internetversie Afwijkend LWOO 20 PrO IQ 76 t/m 80 IVO Internetversie Positief 33 PrO IQ 76 t/m 80 IVO Positief 4 PrO IQ 76 t/m 80 NDT Afwijkend LWOO 263 PrO IQ 76 t/m 80 NDT Positief 1 PrO IQ 76 t/m 80 NDT IQ gedeelte Afwijkend LWOO 76 PrO IQ 76 t/m 80 NDT IQ gedeelte Positief 22 PrO IQ 76 t/m 80 NIO Afwijkend LWOO 543 PrO IQ 76 t/m 80 NIO Positief 77 PrO IQ 76 t/m 80 SON R Positief 5 PrO IQ 76 t/m 80 WISC III Afwijkend LWOO 332 PrO IQ 76 t/m 80 WISC III Positief 36 PrO IQ 76 t/m 80 WNV NL Positief 1.419

29 29 Tabel I: gemiddelde leerachterstand leerlingen met een IQ 81 t/m 85 NB tabellen met IQ>80 waarden met 1 decimaal, rest geen cijfer achter komma t/m Soort IQ klasse IQ test aanvraag DLE TL DLE BL DLE Sp DLE Ir 4 PrO IQ 81 t/m 85 Drempeltest ,5 25,0 30,0 20,8 Positief 3 PrO IQ 81 t/m 85 IVO Internetversie ,3 32,3 32,3 30,3 Afwijkend LWOO 24 PrO IQ 81 t/m 85 IVO Internetversie ,1 25,5 29,7 25,6 Positief 10 PrO IQ 81 t/m 85 IVO ,6 23,6 29,2 23,5 Positief 6 PrO IQ 81 t/m 85 NDT ,0 31,2 26,7 28,5 Afwijkend LWOO 133 PrO IQ 81 t/m 85 NDT ,5 22,6 25,1 23,0 Positief 1 PrO IQ 81 t/m 85 NDT IQ gedeelte 40,0 25,0 35,0 35,0 Afwijkend LWOO 32 PrO IQ 81 t/m 85 NDT IQ gedeelte 28,5 26,1 27,5 26,0 Positief 24 PrO IQ 81 t/m 85 NIO ,5 26,7 33,8 35,5 Afwijkend LWOO 163 PrO IQ 81 t/m 85 NIO ,1 23,8 27,6 31,5 Positief 2 PrO IQ 81 t/m 85 SON R ,0 34,0 30,5 25,5 Afwijkend LWOO 30 PrO IQ 81 t/m 85 SON R ,1 18,8 24,4 27,7 Positief 8 PrO IQ 81 t/m 85 WISC III ,4 32,0 35,9 32,5 Afwijkend LWOO 113 PrO IQ 81 t/m 85 WISC III ,8 23,5 23,7 25,5 Positief 20 PrO IQ 81 t/m 85 WNV NL ,8 19,1 22,0 24,1 Positief 573

30 30 Tabel J: gemiddelde leerachterstand leerlingen met een IQ 86 t/m 90: 213 leerlingen t/m Soort IQ klasse IQ test aanvraag DLE TL DLE BL DLE Sp DLE Ir 1 PrO IQ 86 t/m 90 Drempeltest ,0 28,0 15,0 40,0 Positief 2 PrO IQ 86 t/m 90 IVO Internetversie ,0 28,5 37,5 35,0 Afwijkend LWOO 5 PrO IQ 86 t/m 90 IVO Internetversie ,4 25,4 28,4 32,0 Positief 2 PrO IQ 86 t/m 90 IVO ,0 24,5 28,0 23,5 Positief 4 PrO IQ 86 t/m 90 NDT ,3 28,8 30,5 34,8 Afwijkend LWOO 33 PrO IQ 86 t/m 90 NDT ,7 22,2 26,2 27,3 Positief 1 PrO IQ 86 t/m 90 NDT IQ gedeelte 24,0 24,0 22,0 23,0 Afwijkend LWOO 16 PrO IQ 86 t/m 90 NDT IQ gedeelte 25,1 23,4 24,8 26,4 Positief 8 PrO IQ 86 t/m 90 NIO ,6 28,8 32,9 31,0 Afwijkend LWOO 43 PrO IQ 86 t/m 90 NIO ,1 23,3 27,1 31,1 Positief 1 PrO IQ 86 t/m 90 SON R ,0 34,0 32,0 31,0 Afwijkend LWOO 25 PrO IQ 86 t/m 90 SON R ,1 21,0 16,9 26,6 Positief 3 PrO IQ 86 t/m 90 WISC III ,3 27,7 22,7 33,0 Afwijkend LWOO 56 PrO IQ 86 t/m 90 WISC III ,4 23,8 22,0 26,1 Positief 1 PrO IQ 86 t/m 90 WNV NL ,0 14,0 43,0 45,0 Afwijkend LWOO 12 PrO IQ 86 t/m 90 WNV NL ,9 19,7 18,4 27,8 Positief

31 31 Tabel K: gemiddelde leerachterstand leerlingen met een IQ 91 t/m 95: 32 leerlingen t/m Soort IQ klasse IQ test aanvraag DLE TL DLE BL DLE Sp DLE Ir 7 PrO IQ 91 t/m 95 NDT ,3 19,0 27,7 31,4 Positief 4 PrO IQ 91 t/m 95 NDT IQ gedeelte 19,3 28,3 24,0 31,0 Positief 3 PrO IQ 91 t/m 95 NIO ,3 28,7 21,7 36,7 Afwijkend LWOO 4 PrO IQ 91 t/m 95 NIO ,0 19,8 30,0 42,0 Positief 1 PrO IQ 91 t/m 95 SON R ,0 14,0 23,0 22,0 Positief 2 PrO IQ 91 t/m 95 WISC III ,5 30,0 40,5 31,0 Afwijkend LWOO 10 PrO IQ 91 t/m 95 WISC III ,1 21,3 21,7 30,1 Positief 1 PrO IQ 91 t/m 95 WNV NL ,0 25,0 24,0 23,0 Positief Tabel L: gemiddelde leerachterstand leerlingen met een IQ > t/m Soort IQ IQ test aanvraag klasse DLE TL DLE BL DLE Sp DLE Ir 5 PrO IQ > 95 NDT ,4 20,8 20,4 35,0 Positief 3 PrO IQ > 95 SON R ,0 19,7 27,0 39,0 Positief 2 PrO IQ > 95 WISC III ,5 30,0 33,0 39,0 Afwijkend LWOO 2 PrO IQ > 95 WISC III ,0 12,0 15,0 31,5 Positief 3 PrO IQ > 95 WNV NL ,7 16,3 19,7 46,7 Positief

32 Grafieken D t/m I: gemiddelde DLE s van leerlingen met een PrO indicatie binnen de aangegeven IQ klassen 32

33 gemiddelde DLE DLE-TL DLE-BL DLE-Sp DLE-IR IQ Drempeltest IVO NDT NDT-IQ-gedeelte NIO SON-R WISC-III WNV-NL gemiddelde DLE DLE-TL DLE-BL DLE-Sp DLE-IR IQ Drempeltest IVO NDT NDT-IQ-gedeelte NIO SON-R WISC-III WNV-NL gemiddelde DLE DLE-TL DLE-BL DLE-Sp DLE-IR IQ Drempeltest IVO NDT NDT-IQ-gedeelte NIO SON-R WISC-III WNV-NL gemiddelde DLE DLE-TL DLE-BL DLE-Sp DLE-IR IQ Drempeltest IVO NDT NDT-IQ-gedeelte NIO SON-R WISC-III WNV-NL

34 34 Grafiek J e leerachterstanden van leerlingen met een PrO indicatie binnen het IQ gebied gemiddelde DLE Drempeltest IVO NDT NDT-IQ-gedeelte NIO SON-R WISC-III WNV-NL 16 DLE-TL DLE-BL DLE-Sp DLE-IR IQ 86-90

35 35 Bijlage B LWOO intelligentie quotiënt, IQ test en leerachterstand vanuit IQ In de analyse zijn alle leerlingen betrokken waarvoor een LWOO aanvraag werd gedaan. Aanvragen waarbij geen technisch lezen toets, begrijpend leestoets, spelling of reken toets is afgenomen zijn niet meegenomen in de berekeningen. Het basisbestand voor de berekening kwam uit op aanvragen. In de nu volgende tabellen treft u een overzicht aan van gemiddelde leerachterstanden (uitgedrukt in DLE s) per IQ klasse. Tabel A2 1: samenvattende resultaten aanvraag LWOO IQ klasse en leerachterstand positieve beschikking t/m Soort IQ klasse aanvraag DLE TL DLE BL DLE Sp DLE Ir 17 LWOO IQ 55 t/m 60 34,8 31,2 36,7 30,2 Positief 54 LWOO IQ 61 t/m 65 39,6 30,1 38,3 34,6 Positief 346 LWOO IQ 66 t/m 70 42,8 33,2 39,3 35,2 Positief LWOO IQ 71 t/m 75 42,2 32,9 39,7 36,3 Positief LWOO IQ 76 t/m 80 41,0 33,0 39,1 36,8 Positief LWOO IQ 81 t/m 85 40,0 33,9 39,1 38,1 Positief LWOO IQ 86 t/m 90 39,4 35,0 39,5 40,3 Positief LWOO IQ 91 t/m 95 38,2 36,0 39,3 41,1 Positief LWOO IQ 96 t/m ,1 37,0 39,4 43,0 Positief 726 LWOO IQ 101 t/m ,6 37,4 38,6 44,1 Positief 254 LWOO IQ 106 t/m ,9 38,7 38,7 44,7 Positief 78 LWOO IQ 111 t/m ,8 37,5 38,9 46,4 Positief 38 LWOO IQ 116 t/m ,9 37,1 34,8 43,8 Positief