Inventaris van het archief van het Ministerie van Binnenlandse Zaken: Maten en Gewichten,

Transcriptie

1 Nummer archiefinventaris: Inventaris van het archief van het Ministerie van Binnenlandse Zaken: Maten en Gewichten, Auteur: Centrale Archief Selectiedienst Nationaal Archief, Den Haag 1995 Copyright: cc0 This finding aid is written in Dutch.

2

3 BiZa / Maten en Gewichten 3 I N H O U D S O P G A V E Beschrijving van het archief...5 Aanwijzingen voor de gebruiker...6 Openbaarheidsbeperkingen...6 Beperkingen aan het gebruik...6 Aanvraaginstructie... 6 Citeerinstructie... 6 Archiefvorming...7 Geschiedenis van het archiefbeheer...7 De verwerving van het archief...7 Inhoud en structuur van het archief...8 Verantwoording van de bewerking...8 Ordening van het archief... 8 Verwant materiaal...9 Beschrijving van de series en archiefbestanddelen...11 I Ministerie van Binnenlandse Zaken, II Ministerie van Binnenlandse Zaken, Afd. Administratieve Politie, III Ministerie van Binnenlandse Zaken, Administratie voor het Binnenlands Bestuur, IV Ministerie van Binnenlandse Zaken, 2e Afdeling Binnenlands Bestuur,

4

5 BiZa / Maten en Gewichten 5 Beschrijving van het archief B E S C H R I J V I N G V A N H E T A R C H I E F Naam archiefblok: Ministerie van Binnenlandse Zaken: Maten en Gewichten Periode: Archiefbloknummer: B24114 Omvang: 5.40 meter; 144 inventarisnummers. Taal van het archiefmateriaal: Het merendeel der stukken is in het Nederlands. Soort archiefmateriaal: Normale geschreven, getypte en gedrukte documenten, geen bijzondere handschriften. Archiefbewaarplaats: Nationaal Archief, Den Haag Archiefvormers: Ministerie van Binnenlandse Zaken Inspectie van het IJkwezen Samenvatting van de inhoud van het archief: De stukken zijn afkomstig van het archief van de Inspectie van het IJkwezen, maar horen in feite thuis in de archieven van het Ministerie van Binnenlandse Zaken, waar ook de overige stukken over dit onderwerp te vinden zijn. Zij lopen over de periode Het archief bestaat uit briefwisselingen en bevat gegevens over onder meer de provinciale diensten, maten en gewichten, medicinale gewichten, turftonnen, vochtmaten, landmaten, korenmaten en melkmaten.

6 6 BiZa / Maten en Gewichten Aanwijzingen voor de gebruiker Aanwijzingen voor de gebruiker Openbaarheidsbeperkingen OPENBAARHEIDSBEPERKINGEN Volledig openbaar. Beperkingen aan het gebruik BEPERKINGEN AAN HET GEBRUIK Reproductie van originele bescheiden uit dit archief is, behoudens de algemene regels die gelden voor het kopiëren van stukken, niet aan beperkingen onderhevig. Er zijn geen beperkingen krachtens het auteursrecht. Aanvraaginstructie AANVRAAGINSTRUCTIE Openbare archiefstukken kunnen online worden aangevraagd en gereserveerd. U kunt dit ook via de terminals in de studiezaal van het Nationaal Archief doen. Om te kunnen reserveren dient u de volgende stappen te volgen: 1. U maakt een profiel aan op en logt vervolgens in; 2. Via de archiefinventaris (alleen de beschrijvingen met rode nummers) selecteert u het gewenste archiefstuk door op de knop 'Reserveren' te klikken; 3. In het volgende scherm geeft u aan op welke dag u het archiefstuk wilt inzien; 4. Indien u zich bevindt in de studiezaal en een tafelnummer heeft ontvangen kunt u dit nummer vermelden. Als u geen tafelnummer heeft kunt u tafelnummer 777 laten staan; 5. Vervolgens bevestigt u uw reservering door deze te versturen. Citeerinstructie CITEERINSTRUCTIE Bij het citeren in annotatie en verantwoording dient het archief tenminste éénmaal volledig en zonder afkortingen te worden vermeld. Daarna kan worden volstaan met verkorte aanhaling. VOLLEDIG: Nationaal Archief, Den Haag, Ministerie van Binnenlandse Zaken: Maten en Gewichten, nummer toegang , inventarisnummer... VERKORT: NL-HaNA, BiZa / Maten en Gewichten, , inv.nr....

7 BiZa / Maten en Gewichten 7 Archiefvorming Archiefvorming Geschiedenis van het archiefbeheer GESCHIEDENIS VAN HET ARCHIEFBEHEER De in deze plaatsingslijst beschreven archiefbescheiden zijn aangetroffen in het archief van de Inspectie van het IJkwezen Dat archief was in 1969 aan het Algemeen Rijksarchief overgedragen. De verwerving van het archief DE VERWERVING VAN HET ARCHIEF Overbrenging van een overheidsarchief

8 8 BiZa / Maten en Gewichten Inhoud en structuur van het archief Inhoud en structuur van het archief Verantwoording van de bewerking VERANTWOORDING VAN DE BEWERKING Omdat deze bescheiden niet behoren tot het archief van die Inspectie van het IJkwezen, zijn ze ervan gescheiden, ter invoeging in de archieven van het Ministerie van Binnenlandse Zaken. De feitelijke invoeging in de in hoofdzaak chronologisch geordende archieven van Binnenlandse Zaken zal niet op korte termijn plaatsvinden. Vooralsnog blijven deze bescheiden los van het ministeriearchief. De omvang van het bestand bedraagt 5,4 m1 Ordening van het archief ORDENING VAN HET ARCHIEF De onderzoeker zij erop bedacht dat de hier beschreven stukken lang niet alle stukken zijn die op het ijkwezen en de maten en gewichten betrekking hebben. Vele stukken zitten nog op hun oorspronkelijke plaats in het archief. Slechts van de periode is vastgesteld dat de meerderheid der stukken ooit is gelicht en nu in deze plaatsingslijst zijn beschreven. De overige stukken dient men met behulp van de klappers en indices, behorende bij de archieven van Binnenlandse Zaken (BiZa) moeten opsporen. Voor dit onderzoek dient men gebruik te maken van de volgende toegangen: (Binnenlandse Zaken ) (Binnenlandse Zaken en (BiZa, Afd. Administratieve Politie ) (BiZa, Afd. Binnenlands Bestuur ) (BiZa, Afd. Nijverheid Voor ministeriestukken uit de periode na 1877 raadplege men de inventaris (Waterstaat, Handel en Nijverheid, Afd. Handel en Nijverheid I, ).

9 BiZa / Maten en Gewichten 9 Verwant materiaal Verwant materiaal

10

11 BiZa / Maten en Gewichten 11 Beschrijving van de series en archiefbestanddelen B E S C H R I J V I N G V A N D E S E R I E S E N A R C H I E F B E S T A N D D E L E N I Ministerie van Binnenlandse Zaken, I MINISTERIE VAN BINNENLANDSE ZAKEN, Inrichting en uitvoering van de ijk van maten en gewichten van diverse Departementen Groningen Friesland Drenthe Overijssel Gelderland Utrecht Maasland Zeeland Brabant e en 2e rapport van de eerste klasse des Koninklijken Instituuts van Eeredienst en Binnenlandse Zaken over het nieuwe stelsel van maten en gewichten Invoering van de nieuwe maten en gewichten Invoering van de nieuwe maten en gewichten

12 12 BiZa / Maten en Gewichten II Ministerie van Binnenlandse Zaken, Afd. Administratieve Politie, II MINISTERIE VAN BINNENLANDSE ZAKEN, AFD. ADMINISTRATIEVE POLITIE, Stukken betreffende organisatie en personeel van de dienst maten en gewichten in de verschillende provinciën Groningen Friesland Drenthe Overijssel Gelderland Utrecht Noord-Holland Zuid-Holland Zeeland Noord-Brabant Limburg Antwerpen Oost Vlaanderen West Vlaanderen Henegouwen Luik Zuid-Brabant Namen Luxemburg Opgaven van de Commissarissen-Generaal in de verschillende departementen omtrent de stand van zaken ter zake het nieuwe maten- en gewichtenstelsel tijdens het Franse bestuur Vaststelling van de tafel van verhoudingen in het tarief der inkomende- en uitgaande rechten volgens de maten en gewichten van het metrieke stelsel Ingekomen brieven van de Inspekteur te Luik betreffende het maten- en gewichtenstelsel Organisatie van de maten en gewichten te Roermond Introductie tot de invoering der nieuwe maten en gewichten Concept-besluit betreffende de invoering van de graanmaten IJken van afwijkend gewichten ten bate van de dienst der artillerie. 1819

13 BiZa / Maten en Gewichten Interne notities en concepten ter voorbereiding van de invoering van de nieuwe maten en gewichten De ontwikkeling van de invoering der Franse maten en gewichten in de provincie Zeeland Circulaires aan- en antwoorden van de hoofden van de departementen van algemeen bestuur inzake de vraag of en welke standaard maten en gewichten voor hun departementen nodig zijn Aanbeveling tot benoeming van F.A. Nagel als IJk- en Justeermeester-Generaal Opgaven van personen die in staat zijn tot het fabriceren van maten en gewichten volgens het metrieke stelsel met mededeling van de aanwezige voorraad Invoering van metriekstelsel ten aanzien van het medicinaal gewicht Correspondentie met Gedeputeede Staten van Noord- en Zuid-Holland betreffende het houden van botervaten Correspondentie betreffende toezending materiaal, instrukties ter invoering van het nieuwe stelsel, processen-verbaal van verificatie der standaarden van de 3e rang en aanstelling van personeel Benoeming van de referendaris M.C. van Vollenhoven tot lid van de Commissie van de 1e klasse van het Koninklijk Nederlands Instituut voor de verificatie en het stempelen van de prototypen en standaarden der maten en gewichten van de 2e rang en de processen-verbaal van de verrichtte verificatiën Stukken inzake voorgedane moeilijkheden bij het ijken der gewichten bij de posterijen Stukken betreffende de ijk van de turfton Gratificatie en beloning van de heren Moll, Vrolik en Van Swinden Aanschaffing voor de adjunct-ijkers van- en verificatie der aanwezige standaards van de nieuwe maten en gewichten

14 14 BiZa / Maten en Gewichten Correspondentie naar aanleiding van circulaire d.d van de Minister van Binnenlandse Zaken betreffende: ijkloon van adjunct-ijkers, vaststelling van de herijk in het jaar 1822, machtiging aan de adjunct- ijkers tot herijk van lengtematen en gewichten, de inzending van concept-ordonnantiën van de Gedeputeerde Staten teneinde tot een eenvoudige werkwijze te geraken Stukken betreffende de invoering van landmaten Ingekomen en minutes van uitgaande stukken bij het Ministerie van Binnenlandse Zaken Uitgaande circulaire betreffende de eerste invoering der nieuwe maten en gewichten IJken der gewichten in gebruik bij de goud- en zilverhandel Gebruik van ijkmerken door de arrondissements- en adjunct-ijkers Verlenen van gratificaties in verband met het niet bereiken van de minimum bezoldiging aan de arrondissements-ijkers van Engen,... en G.C. ten Haafte Correspondentie met de Raden en Generaal-Meesteren der Munt betreffende de ijk van gouden en zilveren voorwerpen Moeilijkheden bij de invoering van het nieuwe maten en gewichtenstelsel Stukken betreffende de invoering van de maten voor granen (korenmaten) Minuten van uitgaande stukken betreffende gelijkstelling ijkloon voor ijzeren gewichten en van koperen. 1823

15 BiZa / Maten en Gewichten 15 III Ministerie van Binnenlandse Zaken, Administratie voor het Binnenlands Bestuur, III MINISTERIE VAN BINNENLANDSE ZAKEN, ADMINISTRATIE VOOR HET BINNENLANDS BESTUUR, Ingekomen stukken jan. - mrt apr. - dec jan. - jun juli - dec Minuten van uitgaande stukken Correspondentie betreffende de organisatie en personeel van het IJkwezen Ingebruik zijnde vochtmaten met de daarop betrekking hebbende beschikkingen in verband met de introductie van de nieuwe vochtmaten Extracten uit de verslagen van de gehouden vergaderingen betreffende nieuwe maten en gewichtenstelsel Stukken betreffende de vervanging van unsters door gewone balansen in de Zuidelijke Provinciën Stukken betreffende moeilijkheden in de toepassing van straffen op de overtreding der verordeningen in de materie van maten en gewichten Stukken betreffende de zuiverheid van tin waarvan de maten zijn vervaardigd en de wijze waarop de verificatie moet geschieden naar aanleiding van circulaire d.d. 23 december Herverificatie der aanwezige standaards 3e rang bij de arrondissements- en adjunctijkers Correspondentie betreffende de verificatie van meters

16 16 BiZa / Maten en Gewichten Inwisseling van oude maten tegen nieuwe met vergoeding voor de ingeleverde Arrondissements- en adjunct- ijkers in de provincies met vermelding van de vorige betrekkingen Correspondentie betreffende de uitvoering van het K.B. van 27 okt inzake de tonnen en andere inhoudsmaten voor droge waren Opbrengst van verkochte oude standaarden van usuele (=gebruikelijke) maten en gewichten De voor- en nadelen verbonden aan melkmaten van blik Herijk van maten en gewichten Maatregelen inzake de aflevering van goederen in oude maat en gewicht Gebruik van zakken tot het vervoer van granen Nieuwe wijze van verificatie der inhouds-maten Jaarlijkse verificatie der Standaards van de 3e rang Invoering der nieuwe Nederlandse vocht-maten met ingang van 1 okt Algemene maatregelen ter bevordering der invoering van het nieuwe stelsel der maten en gewichten Staten der maten en gewichten geverifieerd of herijkt in alle provincies. 94 Correspondentie betreffende bevordering van het gebruik en de constructie van de ijzeren inhoudsmaten voor droge waren. 95 Uitvoering van het K.B. van 27 okt inzake de tonnen en andere inhoudsmaten voor droge waren.

17 BiZa / Maten en Gewichten Correspondentie betreffende de ijk van landmeterskettingen. 97 Constructie van de houten en ijzeren inhoudsmaten. 98 Herijk. 99 Verificatie van landmeters, kettingen en maatstokken. 100 Aanschaffing van de nieuwe maten en gewichten bij de openbare scholen ter bevordering van/en het onderwijs in het nieuwe maten- en gewichtenstelsel. 101 De staat en het gebruik van het nieuwe stelsel van maten en gewichten na de invoering. 102 Materieel der ijkkantoren. 103 Rapporten van C. Vollenhoven, Administrateur voor het Binnenlands Bestuur aan de Koning betreffende het gebruik van 3/4 mudzakken voor graanhandelaren in plaats van mudzakken met appointement. 104 Gebruik van ijkmerken door de arrondissements- en adjunct- ijkers. 105 Inning der ijklonen. 106 Diversen Afschaffing van de oude en invoering van de nieuwe (metrieke) korenschalen Correspondentie betreffende het personeel in de verschillende provincies Afwijkingen der graanmaten Vorderingen van het nieuwe stelsel Overtredingen inzake het maten- en gewichtenstelsel.

18 18 BiZa / Maten en Gewichten Reorganisatie van het personeel van de ijk der maten en gewichten, vacatures, benoemingen en gratificaties Maatregelen ter bevordering van het nieuwe stelsel Correspondentie betreffende de vervaardiging en de ijk der botertonnen Materieel der ijkkantoren Correspondentie betreffende de nieuwe wijze van verificatie der inhoudsmaten, zoals omschreven door de arrondissementsijker Bourjé Correspondentie met het Ministerie van Buitenlandse Zaken betreffende het maten- en gewichtenstelsel in het buitenland met de ontvangen voorschriften op dit gebied van de verschillende gezantschappen Aanschaffing van de nieuwe maten en gewichten bij de openbare lagere scholen ter bevordering van- en het onderwijs in het nieuwe maten en gewichtenstelsel Constructie van de houten en ijzeren inhoudsmaten voor droge waren Proces-verbaal van en correspondentie betreffende de 10-jarige verificatie der standaardmaten en gewichten van de tweede rang Correspondentie betreffende de invoering en de vervaardiging der Nederlandse vochtmaten met instructies op de ijk hiervan Correspondentie betreffende de verschillen in de inhoud der graanmaten Stukken betreffende de herijk in en Jaarlijkse verificatie der standaards van de derde rang Introductie tot de invoering der nieuwe maten en gewichten Correspondentie naar aanleiding van circulaires inzake verschillende soorten

19 BiZa / Maten en Gewichten 19 kruiken Stukken betreffende de aankondiging voor landmaten. 1830

20 20 BiZa / Maten en Gewichten IV Ministerie van Binnenlandse Zaken, 2e Afdeling Binnenlands Bestuur, IV MINISTERIE VAN BINNENLANDSE ZAKEN, 2E AFDELING BINNENLANDS BESTUUR, Stukken betreffende de vaststelling voor mandenmaten voor aardappelen en boomvruchten Veroordeling van Meint Alblas te Assen wegens gebruik maken van de oude korenschaal Gehouden verificatie der maten en gewichten van de 3e rang berustende bij de arrondissements-ijkers door Lipkens, alsmede voorgebrachte bedenkingen van de gezamenlijke arrondissements-ijkers op het IJkwezen Diverse correspondentie Correspondentie betreffende de ijk van balansen Gebruik van de benaming el als lengtemaat in de manufacturenhandel Voorgestelde wijzigingen van de verordeningen inzake het IJkwezen bij een herziening van de IJkwet De totstandkoming van de Wet op het IJkwezen van 29 november februari Invoering van een lengtemaat van 7 palm Invoering van een nieuwe korenschaal Minuut aan de Koning betreffende de oliemaat Wenselijkheid tot het in toepassing brengen van de nieuwe korenschalen als uiteengezet door de ijker Stamkast Stukken betreffende personeel (waarneming en benoeming) en huur van ijkkantoren

21 BiZa / Maten en Gewichten Rapporten betreffende de bepaling van de grenzen voor standaards nauwkeurigheid Correspondentie betreffende overtredingen op het gebied van de nieuwe maten bij houtveilingen Correspondentie inzake de stempeling bij de ijk en herijk van medicinale gewichten Opgaven betreffende de ontvangen justeerlonen over het jaar 1861 met een vergelijking van de in de 3 tot 5 daaraan voorafgaande jaren