Hb-varianten en bloedcelmorfologie

Transcriptie

1 NOT amused: Hb-varianten en bloedcelmorfologie SKML, 11 juni 2013 dr. W. van Gelder en Dr. C.L. Harteveld, sectie hematologie SKML

2 Rondzending bloedcelmorfologie doel: verbeteren kwaliteit morfologische beoordeling

3 The eye of the beholder kunnen wij onze ogen vertrouwen?

4 Objectivity? Durven wij onze eigen ogen te vertrouwen?

5 The eye of the beholder kunnen wij onze ogen vertrouwen? kunnen wij dit verbeteren?

6 EBV DOOR DE JAREN HEEN rondzending : 55% beschrijft beeld passend bij viraal infect 45%: normaal <-> acute leukemie rondzending % passend bij viraal infect rondzending % scoort atypische lymfocyten 8x +, 49x ++, 51x +++

7 SCHIZOCYTEN DOOR DE JAREN HEEN rondzending : 83% beschrijft schizocyten rondzending % beschrijft schizocyten 41x +, 51x ++, 12x part diff: verschillen tussen referenten en deelnemers niet groot voor nietafwijkende cellen

8

9

10 The eye of the beholder kunnen wij onze ogen vertrouwen? kunnen wij dit verbeteren? is morfologie wetenschap een kunst of wetenschap? is een kunst, geen beroep Irene Dusche

11 opzet rondzending: algemeen: RONDZENDING PERIFERE BLOEDCELMORFOLOGIE ca. 135 deelnemende labs, 5 referentie laboratoria vanaf 2005: 3x per jaar: 3 monsters per rondzending geen voorspelbaar patroon selectie monsters: aanbod uit eigen kliniek, Isala klinieken en van deelnemers ongekleurd invriezen bij -80 C volgens speciaal procedé selectie op basis van: thema, pathologie, normaal, bijzonder, (af en toe een witte raaf) voorbereiden verzending: monsters selecteren inpakken en verzenden naar circa 135 adressen apart verzenden naar referenten

12 not amused waarom scoren wij? verbeteren kwaliteit beoordelingen harmonisatie uitkomsten wat scoren wij? de juiste telling? de juiste beoordeling? de diagnose? hoe scoren wij? vaststellen doelwaarde klinisch relevant concentratiegebied

13 de kritische noot morfologie is een subjectieve tak van sport geen intrinsieke gouden standaard beschikbaar tolerantiegebied uitslagen is groot klinisch relevant gebied voor elke component is 0 100% ook experts kunnen van mening verschillen.. vrije opmerkingen zijn belangrijk, maar hier is onvoldoende ruimte voor.

14 to be amused: is het mogelijk? iedereen beoordeelt dezelfde cel: digitale rondzending geen microscoopgevoel makkelijk moeilijk andere score? niet alleen morfologie scoren diagnose/interpretatie/advies aan aanvrager klinische vraag toevoegen: leading the witness

15 QUO VADIS? to be amused or not to be that s the question starten met een digitale rondzending vraag naar diagnose/advies

16 HB-varianten

17 Hb varianten 2 rondzendingen per jaar 6 samples per rondzending Rapportage in juni en december In totaal 12 casusbeschrijvingen Beoordeling kwalitatief en kwantitatief Juiste diagnose

18 Hb varianten Kritische factoren: Gebruik verschillende apparatuur beïnvloedt uitkomst Kwantificatie verschillend voor gebruikers met andere scheidingsmethoden Welke is de afwijkende piek en waar vul je dit in?

19 MUSE Hoe ziet het er uit? Vergelijking kwantitatieve metingen Vul je in wat je meet, of vul je in wat je weet? In sommige systemen valt HbA2 samen met HbE, vul je het % in bij HbA 2 of HbX1?? Stel diagnose HbS/D, maar wel enkele %% HbA, vul je dat wel of niet in?

20 Casus Casus HbA/HbD: HbS/HbD: HbA/HbO-Arab: HbA HbA HbA = 58.7% = = 0?% 66.4% 4.6%? (40-60) (60-80) (0-6) HbA %

21 NOT amused HbA 2 % Casus Casus HbE/HbE: Casus HbA/HbO-Arab: HbA/HbD: CE: HbA2 CE: CE: HbA2 3.6% HbA2 = (2-4) niet 2.5% te (2-3) bepalen (HbO-Arab op A2 plek 32.3%) HPLC: HPLC: HbA2 HPLC: 2.9% = HbA2 niet (2-3) te 1.9% bepalen: (2-3) HbE op A2 plek 81.1% (80-98)

22 Casus HbE/HbE: HbF = 1.2 (0-3) HbF% Spreiding lijkt groter bij lage percentages Maar door de schaal (0-4) ziet het er dramatischer uit dan het is.

23 HbX1 HbX2 Casus: HbS/HbD HPLC: HbS 43.9% HbD 36.9% CE niet gescheiden 84.5% (dubbelpiek)

24 Plan de Campagne en eindzege Onderscheid maken tussen de verschillende platforms Instructie waar percentages moeten worden ingevuld Er is geen kwantitatieve waarheid Belangrijkste blijft het stellen van de juiste diagnose Juiste diagnose = juiste score

25

26 amused

27

28 Beste Rob, geniet van je pensioen!