Jaarverslag 2011 WONINGSTICHTING SWZ

Transcriptie

1 Jaarverslag 2011 WONINGSTICHTING SWZ

2 Inhoudsopgave 1. Wij onderkennen onze grenzen 3 2. Wij stellen ons aan u voor Identiteit, missie en beleidsplan Ontwikkeling up-to-date strategisch voorraadbeleid Nieuw woonruimteverdeelsysteem Samenwerken met maatschappelijke belanghouders 6 3. Wij maken contact met de toekomst Vernieuwde visie, missie en strategie SWZ Korte en lange termijn perspectief Werken aan de hand van een strategisch kader Reductie bedrijfskosten Lering uitkomsten visitatie 9 4. Wij behalen maatschappelijke resultaten Prestatieafspraken Kwantitatieve opgave De klant Verhuur van woningen Verkoop van woningen Uitvoeren van reparaties Inspelen op financiële en sociale problemen De wijk Asbestinventarisatie en -sanering Investeren in buurten en wijken Stadsdeel Zuid Stadsdeel Midden Stadsdeel Noord Wij passen duurzaamheid integraal toe Wij geven inhoud aan het thema wonen, welzijn en zorg Wij ontwikkelen ons tot een klantgedreven organisatie Wij zijn een organisatie in ontwikkeling Medewerkers in de organisatie Ontwikkeling van beleid Effectieve communicatie 34 1

3 9. Wij staan stil bij het besturen van en het toezicht houden op SWZ Organisatiestructuur en intern toezicht Bestuurlijke verantwoording en intern toezicht Toezicht door de Raad van Commissarissen Ministerie WWI/Centraal Fonds Volkshuisvesting Huurdersbelangenvereniging De Woonkoepel Centrale Klachtenadviescommissie Ondernemingsraad SWZ Kostenbewustzijn: een belangrijke focus Vergelijking jaarresultaat t.o.v. voorgaand boekjaar Realisatie versus begroting Begrote resultatenrekening versus realisatie Realisatie versus investeringsbegroting Doorkijk naar de toekomst Kasstroomoverzicht Treasury Ontwikkeling waarde bezit 57 Jaarrekening Balans per 31 december Winst- en verliesrekening Kasstroomoverzicht Toelichting op de waarderingsgrondslagen Algemeen Balanswaardering Resultaatbepaling Toelichting op de balans Toelichting op de winst- en verliesrekening Kengetallen Overige gegevens Controleverklaring Verklaring Raad van commissarissen en bestuur 93 Bijlagen 1. Het Glazen Huis Overzicht nieuwbouw Kengetallen organisatie Overzicht sponsoring Maatschappelijke belanghouders Beheersinstrument Deelnemingen en verbindingen Nevenfuncties Raad van commissarissen 105 2

4 1. Wij onderkennen onze grenzen Het gehele jaarverslag 2011 van Woningstichting SWZ staat deze keer op onze website. We hebben er dit jaar voor gekozen om een meer populaire samenvattende versie in papiervorm uit te brengen. Voor het eerst sinds een aantal jaren dingen we dit jaar niet mee naar de prijs van Het Glazen Huis voor het beste jaarverslag in de woningcorporatiesector. De prijs is gestopt. De aanbevelingen in de afgelopen jaren zijn ook weer van waarde geweest voor ons jaarverslag In 2011 is SWZ gestart met een nieuw ondernemingsplan. We ronden dit in 2012 af. Onze nieuwe missie hebben we al wel geformuleerd in 2011: SWZ biedt betaalbare woningen in leefbare wijken. Bij het definiëren van betaalbaar en leefbaar, zullen we nog dichter bij de primaire kerntaak van woningcorporaties blijven. Een belangrijk onderdeel van het nieuwe ondernemingsplan betreft kostenreductie. Per 1 januari 2014 wordt SWZ geconfronteerd met een rijksheffing van 250 à 300 euro per woning per jaar. We willen deze heffing voldoen door een besparing op onze interne kosten. In 2010 zijn al stappen gezet. Dit is in 2011 doorgezet. Uit het jaarverslag blijkt dat we de doelstellingen uit het Jaarplan 2011 nagenoeg hebben behaald. Onze bijdrage aan de volkshuisvesting in Zwolle in 2011 is aanzienlijk geweest. Zo kwam ongeveer 50% van de nieuwbouwproductie voor rekening van SWZ. De wijkvernieuwing in Holtenbroek, Dieze-Oost, Pierik en Ittersumerlanden is volop in voorbereiding en uitvoering. In 2011 is een nieuw woonruimteverdelingsysteem in Zwolle geïntroduceerd. De wachttijden voor met name eengezinswoningen zijn nog steeds veel te hoog. Hier iets aan te doen is voor SWZ een belangrijke opgave in de komende jaren. De financiële resultaten in 2011 zijn gunstig en in belangrijke mate conform de begroting. Met name de verkoop van bestaande woningen is ondanks de huidige woningmarkt nog redelijk doorgelopen. In 2011 is SWZ gevisiteerd, heeft een medewerkersonderzoek plaatsgevonden en werd het KWH-label behouden. In alle drie gevallen positieve uitkomsten met belangrijke aandachtspunten en aanknopingspunten voor de komende periode. In 2011 was SWZ bezig met de toekomst (een nieuw ondernemingsplan) en met het heden (het jaarplan 2011). We zijn trots op de uitkomsten en ik wens u veel leesplezier. Een reactie is altijd welkom: directie@swz.nl Eddy Veenstra, april

5 2. Wij stellen ons aan u voor In dit hoofdstuk geven we een beeld van SWZ. We staan stil bij de identiteit en missie, belangrijke strategische activiteiten, organisatiebrede thema s en de wijze waarop we de relatie met onze maatschappelijke belanghouders inhoud hebben gegeven. 2.1 Identiteit, missie en beleidsplan Woningstichting SWZ is, ruim 100 jaar, werkzaam in de stad Zwolle. Wij vinden onze inspiratie en daadkracht in onderstaande missie: SWZ is een organisatie die oog heeft voor sociale gemeenschappen en het individu centraal stelt. Die groepen of individuen in de samenleving, die een duwtje in de rug nodig hebben, hebben onze bijzondere aandacht. Onze organisatie is op basis van de missie actief betrokken bij het verbeteren van de leefbaarheid in de wijken en bij de mensen die minder kansen hebben en kwetsbaar zijn. Daarvoor wordt met een groot aantal maatschappelijke partners samengewerkt. Ongeveer 80% van de huishoudens die klant zijn van SWZ bestaat uit één- en tweepersoonshuishoudens. Hiervan heeft 75% een inkomen onder de euro en behoort tot de primaire doelgroep (bron: CBS, 2008). Bij SWZ werken ongeveer 100 medewerkers. Ons bezit kenmerkt zich door een gemiddeld lage huurprijs. Onze visie staat in het beleidsplan SWZ Thuis in wonen Ontwikkeling bezit 2011 Het bezit van SWZ bestaat eind 2011 uit verhuureenheden. Hiertoe behoren woningen en kamers, 42 commerciële ruimten, 221 parkeerplaatsen en overige verhuureenheden (voornamelijk garages). In 2011 zijn 201 nieuwbouwwoningen en 5 maatschappelijke bedrijfsruimten door nieuwbouw toegevoegd. Bovendien zijn 2 overige ruimten toegevoegd aan het woningbezit. Daarnaast zijn in woningen en 4 garages verkocht en 22 woningen en 17 overige ruimten gesloopt. Het bezit is toegenomen met 93 woningen en 5 bedrijfsruimten. Het aantal overige ruimten is met 19 stuks afgenomen. Daarnaast zijn in 2011 nog twee renovatieprojecten opgeleverd. Dit gaat om 289 woningen in Ittersumerlanden en Dieze-Oost. Organisatiebrede thema s SWZ behandelt in dit jaarverslag drie thema s die strategisch leidend zijn. Dit zijn: klantgedrevenheid; wonen, welzijn en zorg; duurzaamheid. Met het thema klantgedrevenheid wil de organisatie de houding en het gedrag ten opzichte van klanten en de werkprocessen die daarin ondersteunen bevorderen. SWZ wil in de omgang met de klant verwachtingen waarmaken en waar mogelijk dat kleine positieve verschil maken. Het thema wonen, welzijn en zorg richt zich op klanten die meer nodig hebben dan alleen een woning om zelfstandig te kunnen blijven wonen. Dit zijn mensen met een fysieke of verstandelijke beperking voor wie wonen zonder zorg of begeleiding niet mogelijk is. Bij duurzaamheid gaat de organisatie een bijdrage leveren aan het tegengaan van de opwarming van de aarde. In de basis is onze focus gericht op energiebesparing en daarmee op woonlastenreductie voor onze bewoners. Maar ook willen we een duurzame stad, waarin de bewoners prettig wonen, leven en werken, bewerkstellingen. Welke activiteiten wij hierin gaan oppakken of initiëren wordt de komende jaren nog verder bepaald. 4

6 2.2 Ontwikkeling up-to-date strategisch voorraadbeleid SWZ heeft behoefte aan een duidelijke toekomstgerichte koers. Hiervoor is ook aandacht in relatie tot het strategisch voorraadbeleid. De basis hiervan was de afgelopen jaren de streefportefeuille. Hierin wordt aangegeven hoe de woningvoorraad over tien tot vijftien jaar verdeeld moet zijn over de wijken om balans te houden in de waardeontwikkeling van ons bezit en een gezonde balans te krijgen tussen rendabele en onrendabele vastgoedinvesteringen. Doordat de woningmarkt de afgelopen jaren wezenlijk is veranderd, is besloten het strategisch voorraadbeleid anders aan te pakken. Voor de vijf wijken waar SWZ het meeste bezit heeft en voor Stadshagen worden wijkkoersen ontwikkeld. Duidelijk moet worden in welke richting de wijk zich gaat ontwikkelen en welke complexstrategieën hierbij horen. In het najaar zijn de eerste vier wijkkoersen ontwikkeld en begin 2012 volgen de overige twee. Daarna wordt het geheel doorgerekend en in de tweede helft van 2012 moet het strategisch voorraadbeleid geïmplementeerd zijn in de organisatie. 2.3 Nieuw woonruimteverdeelsysteem De ontwikkeling van een nieuw systeem van woonruimteverdeling, waarin de corporaties deltawonen, Openbaar Belang, Beter Wonen IJsselmuiden en SWZ met elkaar samenwerken, is in 2011 afgerond. In het nieuwe systeem zijn de woningmarkten van Zwolle en Kampen/IJsselmuiden samengevoegd. Met het vorige systeem kon onvoldoende worden ingespeeld op de verschillen in behoeften van woningzoekenden. Keuzevrijheid staat in het nieuwe systeem centraal. In 2011 is de nieuwe website gebouwd en zijn medewerkers opgeleid in het gebruik van het systeem. De ongeveer reeds ingeschreven woningzoekenden zijn geïnformeerd over de komst van het nieuwe systeem en de manier waarop ze hun inschrijving desgewenst konden herbevestigen. Naast de vele positieve reacties op de nieuwe Woningzoeker ontvangen we ook klachten die zich met name richten op het afschaffen van de urgentieregeling. Sommige woningzoekenden met haast hebben er moeite mee dat zij geen voorrang hebben op andere woningzoekenden, die in hun beleving minder reden voor urgentie hebben. Dit probleem is met name pregnant, omdat de slaagkans in de spoedmodule (toewijzing via loting) per eind % bedraagt en dus achterblijft bij het streven dat 66% van de spoedzoekers binnen zes maanden aan een woning zou zijn geholpen (mits ze steeds twee keer per week reageren op een spoedwoning). Dit wordt met name veroorzaakt door het feit dat er meer mensen dan verwacht in de spoedmodule reageren. Tegelijkertijd zien we ook dat de reactiefrequentie in de spoedmodule lager is dan wij geformuleerd hebben als passend bij een urgente woningvraag. Met andere woorden, er reageren ook veel mensen op spoedwoningen die mogelijk niet heel veel haast hebben. Onderzocht wordt welke maatregelen we kunnen treffen. 5

7 2.4 Samenwerken met maatschappelijke belanghouders Het handelen van SWZ staat of valt met de maatschappelijke legitimatie. We hebben op lokaal niveau aandacht voor de maatschappelijke belanghouders en willen ze graag betrekken en invloed laten uitoefenen op de strategische keuzes. Met belanghouders vindt daarvoor, formeel en informeel, intensief overleg plaats en worden prestatieafspraken gemaakt. Hieronder wordt een globaal overzicht gegeven van de belanghouders, de overlegvorm, de frequentie van het overleg en de te behandelen onderwerpen. Door het jaarverslag heen geven we een inhoudelijke verantwoording van de resultaten die mede vanuit de samenwerking met belanghouders zijn gerealiseerd. Voor een opsomming van de belanghouders verwijzen we naar bijlage 5. Externe belanghouders Verantwoordelijk Overlegvorm Frequentie Thema/Onderwerp Huurdersbelangenvereniging Directie/RvC Overleg 1x per kwartaal Belangen huurders De Woonkoepel Waarborgfonds Sociale Woningbouw (WSW) Directie/Financiën Overleg 1x per jaar Borging/investeringen Gemeente Zwolle Gemeenteraad Directie Overleg 1x per kwartaal Raadsleden reiken onderwerpen aan Wethouder Directie Overleg 1x per 6 weken Woonthema s Ambtelijk - afd. Ruimte en Strategie Beleid & Innovatie Vergadering 2x per jaar Prestatieafspraken - gebied beheerteams (8) Sociaal beheer Vergadering 1x per maand Leefbaarheid - begeleiding bijzondere doelgroepen Sociaal beheer Vergadering 1x per maand Afst. vraag/aanbod - Benen Op Tafel-overleg duurzaamheid Vastgoedbeheer Overleg 1x per kwartaal Prestatieafspraken Wonen, welzijn en zorg Platform WWZ Sociaal Beheer Bijeenkomst 2x per jaar WWZ gerelateerd Servicepunt Zorgwoning Sociaal Beheer/ Stuurgroep 1x per kwartaal Woonruimteverdeel- Beleid & Innovatie systeem doelgroep Bijzondere doelgroep Directie Stuurgroep 2x per jaar Huisvesting Bijzondere doelgroep Sociaal beheer Begeleidingsgroep 1x per maand Huisvesting Communicatie Pers Communicatie Interviews/ Continu Div. onderwerpen persbijeenkomsten Gezamenlijke communicatie Kamperpoort Communicatie Vergadering 1x per kwartaal Communicatie naar Gezamenlijke communicatie Stadshagen Communicatie Vergadering 2x per jaar buurtbewoners, Gezamenlijke communicatie Diezerpoort Communicatie Vergadering 1x per kwartaal potentiële kopers en huurders Onderwijsinstellingen Directie Bijeenkomst 2x per jaar Studentenstad en huisvesting Gezamenlijke Zwolse corporaties Woonruimteverdeling Klant & Markt Stuurgroep 1x per maand Beleid woonruimteverdeelsysteem Woonruimteverdeling Klant & Markt Werkgroep 1x per 2 weken Uitvoering Wijkontwikkeling Ontwikkeling Stuurgroep 1x per 2 maanden woonruimteverdeel- 6

8 Wijkontwikkeling Ontwikkeling Stuurgroep 1x per 2 maanden systeem Wijkontwikkeling Ontwikkeling Stuurgroep 1x per 2 maanden Stadshagen Wijkontwikkeling Ontwikkeling Stuurgroep 1x per 2 maanden Dieze Holtenbroek Kamperpoort 7

9 3. Wij maken contact met de toekomst De context waarin SWZ opereert verandert zo snel dat het aanpassen van de bestaande strategie noodzakelijk is. We staan in dit hoofdstuk stil bij een aantal activiteiten dat in dat licht in 2011 heeft plaatsgevonden en in 2012 leidt tot een nieuw ondernemingsplan voor de periode Vernieuwde visie, missie en strategie SWZ Het huidige beleidsplan heeft een doorlooptijd tot en met Tot medio 2012 nemen we de ruimte om, in afstemming met onze maatschappelijke belanghouders, te komen tot een smart en compleet ondernemingsplan. In 2011 zijn we tot een aantal uitgangspunten gekomen. 3.2 Korte en lange termijn perspectief SWZ wil zich op de langere termijn breder gaan inzetten in wijken en buurten. Afhankelijk van het zich voordoende maatschappelijke vraagstuk kan SWZ vanuit het domein wonen actief worden op het gebied van veiligheid, welzijn, zorg, educatie of werkgelegenheid. Hoe dit handen en voeten te geven is een interessante uitdaging en dit krijgt in samenhang met onze belanghouders op middellange termijn meer aandacht. Voor de korte termijn ligt de nadruk meer op het waarborgen van de financiële continuïteit. SWZ wil haar maatschappelijke verantwoordelijkheid inhoud geven, het stuur zelf in handen houden en belangrijke maatschappelijke doelen realiseren. 3.3 Werken aan de hand van een strategisch kader Het strategische kader voor SWZ zal bestaan uit de volgende bouwstenen: Betaalbare woning Het gaat SWZ in de eerste plaats om mensen met een lager inkomen en het hen aanbieden van betaalbare woningen in leefbare wijken. Het woningaanbod van SWZ is door het gevoerde huurbeleid goed bereikbaar gebleven. Dit aanbod willen we in de toekomst minimaal op hetzelfde peil houden. Zelfstandige medewerker Om de doelen van SWZ te kunnen bereiken zijn medewerkers die zich positief inzetten de basis. Dit zijn medewerkers die betrokken zijn bij de organisatie, competent zijn op hun vakgebied en beschikken over een klantgerichte houding. SWZ kan steunen op zelfstandige medewerkers als ook rekening wordt gehouden met hun belang. En dat belang is dat zij zich kunnen ontwikkelen. Externe legitimatie Als maatschappelijke organisatie bevinden we ons tussen de markt, overheid en de samenleving. De verschillende maatschappelijke opgaven bevinden zich grotendeels op lokaal niveau. We willen op termijn ons breder gaan inzetten in wijken en buurten. Financiële continuïteit SWZ benadert haar financiële continuïteit vanuit twee invalshoeken. Het up to date houden van de woningvoorraad en de organisatie. Bij de eerste invalshoek, het actualiseren van de voorraad, wordt met de financiën uitdrukkelijk rekening gehouden. Niet alleen door kostenbewust bouw- en woontechnische maatregelen te nemen, maar ook door te streven naar financieel rendement van de verhuur van onze woningen. De tweede invalshoek is een doelmatige werkorganisatie en het verlagen van de bedrijfskosten. 8

10 3.4 Reductie bedrijfskosten Er is een projectgroep ingericht die zich nadrukkelijk richt op het reduceren van de bedrijfskosten. Onze organisatie stelt zich tot doel voor 1 januari 2014 de bedrijfskosten maximaal per woning te laten bedragen ( ). De relatief makkelijk weg te snijden kosten zijn inmiddels verdwenen en bezuinigen vraagt om een, ingrijpende, verandering van de organisatie. Optimaliseren van de bedrijfsprocessen Duidelijk is dat het reduceren van de bedrijfskosten plaats moet vinden door het reduceren van de personeelsomvang. Uit een analyse wordt duidelijk dat we moeten koersen op een formatie van maximaal 80 fte. Onder de noemer procesoptimalisatie worden processen met betrekking tot de mutatie, vastgoedbeheer, ontwikkeling, sociaal beheer en de ondersteunende diensten tegen het licht gehouden. Besparing op de bedrijfsvoering Ook is gekeken naar de kosten van bedrijfsactiviteiten die we kunnen versoberen. Hierbij gaat het om de arbeidsvoorwaarden, werkomstandigheden en de dienstverlening richting de klant. Voor dit laatste onderdeel is ook de nut en noodzaak van de woonwinkel in beschouwing genomen. De activiteiten van de woonwinkel op de locatie aan het Lubeckplein zetten we per 1 mei 2012 stop en verplaatsen we naar het hoofdkantoor aan de Galvaniweg. 3.5 Lering uitkomsten visitatie De waardering van de prestaties van SWZ door de in 2011 gehouden visitatie bedraagt gemiddeld een 7,3. De visitatiecommissie vindt dat SWZ een uitzonderlijk heldere maatschappelijke positie heeft gekozen. Met name op het vlak van investeren in vastgoed, de huisvesting van bijzondere doelgroepen en de kwaliteit van wijken en buurten krijgen we een positieve beoordeling. De scores op het onderdeel presteren naar opgaven zijn wisselend. Deze worden beïnvloed door het niet realiseren van de opgave om de wachtduur voor woningzoekenden te verlagen en het nog onvoldoende opplussen van woningen. We zijn volgens de commissie stevig verbonden met onze maatschappelijke omgeving en hebben een goede antenne voor wat samenwerkingspartners nodig hebben. Verbeterpunten voor de toekomst en voor het vormgeven van het ondernemingsplan liggen ten eerste op het vlak van het verduidelijken van wat we met onze activiteiten willen bereiken, bij voorkeur in termen van gewenst maatschappelijk effect. Belanghouders waarderen de openheid en toegankelijkheid, alleen worden ze nog te weinig betrokken bij het ontwikkelen en evalueren van onze ambities en strategie. Zo is het voor SWZ ook raadzaam doelen en ambities concreter te maken. Al met al beschikt SWZ over voldoende potentie om juist ook in de komende jaren het maatschappelijk presteren verder te verbeteren. Volgens de visitatiecommissie is het raadzaam om richting de toekomst heldere keuzes te maken. Het is belangrijk bij het maken van die keuze de focus op Zwolle en kwetsbare groepen te behouden. Juist dit geeft het door de buitenwereld gewaardeerde profiel. 9

11 4. Wij behalen maatschappelijke resultaten De stad Zwolle kent diverse maatschappelijke vraagstukken. Die kunnen deels zelfstandig door ons, maar voor een belangrijker deel alleen in samenwerking met de gemeente Zwolle en andere maatschappelijke partners worden opgelost. De opgave voor SWZ valt uiteen in een aantal facetten. Behaalde resultaten in 2011 staan onder andere in relatie tot eerder gemaakte prestatieafspraken met de gemeente Zwolle. Daarnaast zijn er resultaten in relatie tot de klant of in relatie tot de verschillende wijken waar SWZ haar bezit heeft. De corporaties deltawonen, Openbaar Belang en SWZ en de gemeente Zwolle zijn in 2011 bezig geweest met het actualiseren van de prestatieafspraken. Uitgangspunt hierbij was het Woonplan (op 9 mei 2011 goedgekeurd in de Raad). De in het Woonplan genoemde speerpunten voor de jaren zijn de basis voor de afspraken. Jaarlijks wordt een actieprogramma vastgesteld, worden behaalde resultaten geëvalueerd en wordt de stand van zaken voor de lange termijn weergegeven. 4.1 Prestatieafspraken In de praktijk blijken de prestatieafspraken waardevolle en effectieve instrumenten die door de betrokken partijen serieus worden genomen. In 2010 is gestart met het actualiseren van de Woonvisie tot Dit heeft geresulteerd in het Woonplan De thema s voor de nieuwe prestatieafspraken zijn: 1. De nieuwbouwopgave van Zwolle 2. Aandacht voor de sociale voorraad 3. Natuurlijke wijkvernieuwing 4. Energie 5. Wonen en zorg Na het vaststellen van het Woonplan is gestart met de nieuwe prestatieafspraken. Een ambtelijke werkgroep met medewerkers van de gemeente en de corporaties zorgen voor de voorbereiding en coördinatie. Daarnaast zijn in het najaar voor ieder thema deelsessies geweest met een brede groep betrokkenen. Dit resulteert in nieuwe afspraken vanaf het voorjaar van Kwantitatieve opgave In het structuurplan Zwolle 2020 had Zwolle de ambitie om in de periode 2010 tot 2020 gemiddeld zo n 900 woningen per jaar te bouwen. Door de economische crisis is er echter, net als in de rest van het land, een sterke stagnatie opgetreden. In het Woonplan worden de structuurplanambities voor de lange termijn gehandhaafd, maar zijn er wel aanpassingen op korte termijn. Voor 2012 en 2013 wordt een productie verwacht van respectievelijk 500 en 655 woningen en herstelt de woningmarkt zich per Het is echter afhankelijk van de ontwikkelingen op de woningmarkt en het algemeen economisch herstel of deze prognose klopt. In 2011 zijn er 582 woningen opgeleverd in Zwolle (opgave gemeente Zwolle, woningen gemeld bij CBS). Van de in 2011 opgeleverde woningen zijn 241 woningen en 5 overige ruimten van SWZ 1. 1 Het betreft hier nieuwbouw afgemeld bij het CBS. Dit getal kan dus anders zijn dan onze opgave van nieuwbouw bij ontwikkeling bezit. 10

12 Resultaat: bevorderen van evenwichtige huurprijzen SWZ heeft een focus op mensen met de laagste inkomens en bijzondere doelgroepen. Dit betekent dat we moeten zorgen dat er voldoende woningen beschikbaar zijn die betaalbaar zijn. De maximale huurgrens voor een sociale huurwoning was in ,52. Woningen met een huurprijs hieronder zijn dus bereikbaar voor onze doelgroep. Dit betekent echter niet dat de woningen ook betaalbaar zijn. Boven de aftoppingsgrens van 517 (één- en tweepersoonshuishoudens) of 552 (huishoudens van drie of meer personen) moeten de huurders meer zelf betalen. Zo is een woning van bijvoorbeeld 640 ook met huurtoeslag voor minima duur. Op dit moment heeft ongeveer 92% van onze woningen een huur onder de 552 en is dus bereikbaar en betaalbaar voor de minima. De gemiddelde huurprijs van SWZ is de laagste van de Zwolse corporaties, maar daar staat tegenover dat de woningwaardering ook het laagst is 2. Ten opzichte van andere corporaties in de regio scoort SWZ gemiddeld. De woningen hebben een huur met gemiddeld 70% van de maximaal redelijke huur. In het huurbeleid wordt uitgegaan van een gemiddelde streefhuur van 80% van de maximale huur. In 2011 is het huurbeleid opnieuw tegen het licht gehouden. De redenen om dit te doen waren: de vereenvoudiging van de huurtoeslag, waardoor meer woningen bereikbaar zijn voor onze doelgroep; de energielabeling die per 1 juli 2011 onderdeel is van de puntenwaardering en waardoor de maximale huren veranderen (sommige stijgen en sommige dalen). Gemiddeld zijn de maximale huren iets omhoog gegaan ten opzichte van de oude labeling. de vanuit het strategisch voorraadbeleid gewenste differentiatie in de huur het kijken naar woonlasten in plaats van huurlasten. 4.2 De klant Verhuur van woningen Door de wijzigingen in het woonruimteverdeelsysteem (zie paragraaf 2.4) zijn de cijfers van dit jaar niet altijd direct te vergelijken met die van de voorgaande jaren. Resultaat: aantal mutaties stabiel Het aantal woningen dat dit jaar door de Zwolse corporaties is toegewezen, bedraagt Dat zijn er ongeveer 100 minder dan in Door SWZ zijn dit jaar in totaal 774 woningen toegewezen. Dit zijn er meer dan in 2010 (743). Dit aantal is inclusief ruim 170 nieuwbouwwoningen. 2 Bron: CFV, Corporatie in Perspectief

13 Uitgesplitst naar verschillende doelgroepen zien we de volgende verdelingen: Uitgesplitst naar starters en doorstromers tot 24 mei 2011: Starters (23,0 %) (30,3%) (33,4%) (31,8%) (35,5%) Doorstromers (77,0 %) (69,7%) (65,9%) (67,4%) (64,5%) Onbekend 5 (0,7%) 6 (0,8%) Totaal Uitgesplitst naar starters en doorstromers vanaf 24 mei 2011: Woonsituatie Totaal Ik ben inwonend 137 (39,3 %) Ik huur een kamer 58 (16,6 %) Ik heb een huurwoning 125 (25,8 %) Ik heb een koopwoning 11 (3,2 %) Onbekend 18 (5,2 %) Eindtotaal 349 Uitgesplitst naar urgenten, ouderen, studenten, jongeren en overig: Urgenten (tot 24 mei) (6,1%) (12,8%) (15,5%) (14,6%) (15,8%) Ouderen (11,5%) (13,6%) (7,6%) (15,9%) (6,5%) Studenten (20,6%) (21,9%) (24,6%) (20,2%) (25,8%) Jongeren (<23 jaar) (5,2%) (8,1%) (6,2%) (8,3%) (11,4%) Overig (55,4%) (45%) (46,1%) (40,5%) (44,5%) 12

14 Uitgesplitst naar huishoudgrootte, leeftijdscategorie en inkomensgroep: Leeftijd Jaarinkomen 361,66 > 361,66 554,76 > 554,76 652,52 > 652,52 Totaal Jonger dan 65 jaar < = ,7% 19,9% 1,8% 0% 43,5% 1phh Jonger dan 65 jaar > ,8% 9,2% 0,7% 0,2% 11,8% 65 jaar en ouder <= % 1,6% 0,2% 0% 1,8% 65 jaar en ouder > % 0,5% 0% 0% 0,5% meerphh Jonger dan 65 jaar < = ,1% 23,4% 2,6% 0% 28,1% Jonger dan 65 jaar > % 6,5% 2,3% 1,1% 10,1% 65 jaar en ouder < = % 1,3% 0,5% 0,2% 2,0% 65 jaar en ouder > % 1,0% 0% 0% 1,0% < 33,614 0% 1,3% 0% 0% 0,0% 25,8% 64,7% 8,0% 1,5% 100,0% Resultaat: aantal reacties op spoedwoningen groter dan op wenswoningen In de nieuwe woonruimteverdeling was het gemiddelde aantal reacties in Zwolle op een woning 124. Per module bedroeg het gemiddelde: Spoedmodule: 173 Wensmodule: 102 In de vrije sector module (woningen met een huurprijs > 652,52) was het gemiddelde aantal reacties 38. Door de overstap naar het nieuwe woonruimteverdeelsysteem is een vergelijking van het aantal reacties op een woning tussen dit jaar en voorgaande jaren niet te maken. Resultaat: inschrijfduur blijft oplopen In het nieuwe systeem lijkt de inschrijfduur te zijn opgelopen. Dit is echter een vertekend beeld, veroorzaakt door het omzetten van opgebouwde punten uit het oude systeem naar inschrijfduur nu. Daarbij zijn twee dingen aan de orde: Niet alleen de door inschrijfduur opgebouwde punten, maar ook de reactiepunten zijn omgezet naar inschrijfduur. Vanwege het samenvoegen van Zwolle en Kampen is een correctiefactor op de punten van Zwolse woningzoekenden toegepast. Effect hiervan is dat de inschrijfduur van de oude woningzoekenden als het ware is opgeblazen. Dit is dus fictieve inschrijfduur en geen reële inschrijfduur. Voor de kans die mensen maken op een wenswoning maakt het trouwens niets uit: de volgorde in de groep oude woningzoekenden is hetzelfde als vóór 24 mei. Wanneer we echter kijken naar de gemiddelde reële inschrijfduur (tijd dat iemand echt ingeschreven staat), dan zien we ook dat deze is toegenomen. De gemiddelde inschrijfduur in de wensmodule bedraagt nu 3,6 jaar (eind 2010 was dit 3,1 jaar). Resultaat: streefpercentage spoedmodule wordt niet gehaald Voor woningzoekenden die nog niet veel inschrijfduur hebben opgebouwd en toch haast hebben bij het vinden van een woning, moet de spoedmodule uitkomst bieden. In deze module worden woningen verloot en is de inschrijfduur niet relevant. Bij de start van het systeem was het uitgangspunt dat 66% van de spoedzoekers binnen zes maanden aan een woning zou zijn geholpen, mits ze steeds twee keer per week reageren op een spoedwoning. Eind 2011 was de slaagkans echter 35%. Dit wordt met name veroorzaakt door het feit dat er meer mensen dan 13

15 verwacht in de spoedmodule reageren. Tegelijkertijd zien we ook dat de reactiefrequentie in de spoedmodule lager is dan hetgeen wij geformuleerd hebben als passend bij een urgente woningvraag (gemiddeld 1,6 in plaats van twee keer per week). Met andere woorden: er reageren ook veel mensen op spoedwoningen die mogelijk niet heel veel haast hebben. Onderzocht wordt welke maatregelen getroffen kunnen worden. Resultaat: stabiel percentage bemiddeling Er zijn 630 woningen van SWZ via de woonruimteverdeling toegewezen (81%). Daarnaast zijn 145 woningen (19%) via bemiddeling toegewezen. Dit aantal is fors lager dan in het voorgaande jaar. Dit komt doordat in de nieuwe woonruimteverdeling mensen die vanwege sloop of renovatie moeten verhuizen, niet meer bemiddeld worden naar een andere woning, maar een ophoging van hun inschrijfduur krijgen die groot genoeg is om in de wensmodule zelf minimaal vergelijkbare woonruimte te vinden. Resultaat: toewijzingen voldoen aan Europese toewijzingsregels Van alle toegewezen sociale huurwoningen (huurprijs tot 652,52) hebben we dit jaar 94,4% toegewezen aan huishoudens met een inkomen tot Hiermee zijn we binnen de grens van de Europese toewijzingsregels (10%) gebleven. Resultaat: leegstandskosten lager dan begroot Wij hadden in onze begroting rekening gehouden met een post huurderving veroorzaakt door leegstand 3 van We zijn uitgekomen op een lager bedrag: Verkoop van woningen We verkopen een deel van ons bestaande bezit om investeringsruimte te creëren, om mensen die dat kunnen en willen in de gelegenheid te stellen een woning te kopen, en om gevarieerde wijken te krijgen. Ook verkopen we nieuwbouwwoningen. Gelet op de positieve resultaten van vorig jaar hebben we de verkoop van nieuwbouw wederom grotendeels zelf opgepakt. Resultaat: verkoopdoelstelling bestaande bouw niet gerealiseerd We hadden in onze begroting 83 te verkopen woningen met een bruto opbrengst van 13 miljoen opgenomen. Gerealiseerd zijn 66 verkochte woningen met vier garages met een opbrengst van 10,5 miljoen. Naast de voor verkoop aangewezen en in de begroting ingerekende woningen zijn 20 appartementen aan de Rhijnvis Feithlaan verkocht aan de gemeente tegen een opbrengst van 0,6 miljoen. De totale bruto verkoopopbrengst bedraagt daarmee 11,1 miljoen, wat dus nog steeds lager is dan de doelstelling. De economische crisis, de politieke onzekerheid (hypotheekrenteaftrek) en de steeds scherpere financieringsregels van hypotheekverstrekkers spelen ons parten. In de middelen die we inzetten om verkoop te realiseren zijn digitale media een nog prominentere rol gaan spelen. Zo komen potentiële kopers via de website direct op de verkooppagina van SWZ, twitteren we over onze koopwoningen en gebruiken we artist impressions en een interactieve omgeving waarbij geïnteresseerden zelf een woning kunnen inrichten in verschillende stijlen, zodat ze een betere indruk krijgen van de (mogelijkheden van de) woning. Ook zijn de medewerkers van de afdeling Verkoop dit jaar uitgerust met een Ipad waardoor ze informatie tijdens een bezichtiging direct kunnen tonen. 3 Het gaat hier om leegtand wegens ontbreken huurder en mutatieonderhoud. Leegstand wegens sloop, renovatie en verkoop worden hier buiten beschouwing gelaten. 14

16 Resultaat: verkoop nieuwbouwwoningen gerealiseerd De verkoop van de koopwoningen in de tweede fase van de Muziekwijk is zeer voorspoedig verlopen: alle 44 woningen zijn verkocht. Van de 18 koopwoningen uit het project MMWT staan de minimaal 10 woningen, die per 31 maart 2012 verkocht moeten zijn, onder optie Uitvoeren van reparaties Het budget voor het dagelijks onderhoud is vastgesteld op 4,3 miljoen. De werkelijke uitgaven bedragen 3,6 miljoen. Dit is inclusief het contractonderhoud door derden. Het onderhoud betreft het uitvoeren van kleine reparaties, onderhoud bij mutatie, groot onderhoud en serviceonderhoud. Resultaat: aantal reparaties neemt af Er zijn woningen minimaal één keer bezocht om één of meerdere reparaties te verrichten. Verzoeken met een hoge urgentie zijn gemiddeld in vijf dagen afgehandeld. De afhandeling van verzoeken duurt gemiddeld twaalf dagen. Resultaat: verbetering woongenot Onder groot onderhoud verstaan we onderhoud dat een structurele verbetering van het woongenot oplevert. De kosten van dit type onderhoud worden gezien als een structurele investering in het woningbezit. De werkzaamheden hebben betrekking op douche-, keuken- en toiletrenovaties en plafond- en wandverbetering. Er is voor ongeveer 0,4 miljoen aan investeringen uitgevoerd ( 0,2 miljoen in 2010). Resultaat: afname aantal servicebeurten SWZ biedt haar klanten de mogelijkheid om een servicecontract af te sluiten tegen een vergoeding van 4,52 per maand. De klant heeft daarmee recht op een aantal kosteloze reparaties. Ook komt een vakman eens in de twee jaar langs om preventief onderhoud te verrichten. Het serviceonderhoud heeft een tweeledig doel; enerzijds bereiken we hiermee dat minimaal eens per twee jaar een contactmoment met de bewoner plaatsvindt en anderzijds beogen we een terugdringing van het correctief onderhoud. De bijdrage is niet helemaal kostendekkend, maar wordt gezien als een maatschappelijke investering van ( in 2010). Er zijn servicebeurten uitgevoerd in vergelijking met servicebeurten in Inspelen op financiële en sociale problemen Huurders met betalingsproblemen worden actief en persoonlijk benaderd. Daarbij wordt al het mogelijke gedaan om huisuitzettingen als gevolg van huurachterstanden te voorkomen. Huurders worden binnen tien dagen schriftelijk in kennis gesteld van een huurachterstand. Bij het uitblijven van een reactie benaderen we de huurders nogmaals schriftelijk, telefonisch of via een huisbezoek. Daar waar mogelijk treffen we betalingsregelingen of brengen we huurders in contact met (schuld)hulpverlenende instanties. Met deze werkwijze streven we naar een goede relatie met onze huurders en een tijdig inzicht in de betalingsproblematiek. Hiermee kunnen we huurachterstanden voorkomen of sneller oplossen. Resultaat: huurachterstandspercentage onder de norm Voor 2011 stelden we een achterstandspercentage van maximaal 0,8% van de jaarhuur als doel. Op 31 december 2011 bedroeg de achterstand 0,78%. Op grond van huurachterstanden sprak de rechter 68 ontruimingsvonnissen uit. Hiervan was er 1 voor een bedrijfspand. We hebben 11 woningen moeten ontruimen, waarvan er 10 voortijdig door de bewoners waren verlaten. De huishoudenssamenstelling van de ontruimde woningen was als volgt: 9 alleenstaande mannen, 1 alleenstaande vrouw en 1 echtpaar. 15

17 Resultaat: huuradviesgesprekken Het huuradviesgesprek heeft een vervolg gekregen binnen het verhuurproces. Aanvullend op het standaard intakegesprek met nieuwe huurders voert de verhuurmedewerker met starters (personen die voor het eerst zelfstandig gaan wonen) een huuradviesgesprek. Resultaat: succesvol inlooppunt Vanaf januari hebben de Sociale Raadslieden wekelijks een inloopspreekuur in het Pierikhuis, een informatiepunt dat al een aantal jaren gelegen is in de wijk Assendorp. Wegens de grote aanloop overwegen de Sociale Raadslieden hun openstelling te verruimen. Resultaat: sneller inspelen op (schuld)hulpverlening De samenwerking tussen de afdeling Inkomensondersteuning van de gemeente Zwolle, de Sociale Raadslieden en de Zwolse woningcorporaties is geëvalueerd. In 2010 begonnen we nauwer samen te werken, om sneller te kunnen inspelen op schuldenproblematiek. De woningcorporaties melden huurders met een schuldhulpvraag aan bij de Sociale Raadlieden. Daar waar een schuldregelingstraject nodig is, voorzien de Sociale Raadlieden de afdeling Inkomensondersteuning snel van de benodigde informatie. Met de werkwijze kan de afdeling Inkomensondersteuning sneller budgetbeheer en een schuldregelingstraject opstarten. De samenwerking verloopt naar tevredenheid en wordt dan ook voortgezet. In 2011 is er voor 16 huishoudens een minnelijke schuldregeling getroffen, 35 huishoudens werden toegelaten tot de wettelijke schuldsaneringsregeling (WSNP). De regelingen gaan gepaard met een bedrag van ruim (2010: ). In aanvulling op de samenwerking met de Sociale Raadslieden en de gemeente Zwolle maakten we in januari afspraken met het Leger des Heils. In bepaalde situaties komt schuldhulpverlening niet van de grond, omdat de medewerking van de huurder ontbreekt. Het Leger beoogt met het aanbieden van een intensievere begeleiding deze huurders alsnog te bewegen tot de benodigde medewerking, met als doel het voorkomen van een huisuitzetting. In 2011 heeft het Leger met succes twee alleenstaande mannen begeleid. Resultaat: betere samenwerking SWZ participeert in 2011 in twintig regiegroepen. Met de juiste begeleiding en een eenduidige aanpak wordt het voor bewoners weer mogelijk om te wonen of zich te handhaven in de huidige omgeving. De gemeente voert de regie en per huishouden wordt beoordeeld welke actieve inzet van partijen nodig is. Voor deze regievoering heeft SWZ in 2011 een bijdrage van betaald. Resultaat: ondersteuning individuele bewoners Stichting Present slaat een brug tussen mensen die iets hebben te bieden en mensen die daarmee geholpen kunnen worden. Zo wordt er een beweging op gang gebracht in de samenleving waarbij meer mensen het vanzelfsprekend vinden om naar elkaar om te zien. In 2011 heeft Present 38 bewoners van SWZ geholpen hun woning en/of tuin op orde te krijgen. SWZ heeft in 2011 een financiële bijdrage betaald van om de inzet en coördinatie te ondersteunen. 16

18 Resultaat: bewoners zijn actief in hun buurt Een aantal bewoners is aangesteld als toezichthouder in de eigen woonbuurt. Aansturing gebeurt door de afdeling Toezicht en Handhaving van de gemeente. Voor de corporaties betekent dit extra ogen en oren in de wijk. SWZ heeft in 2011 een bedrag van betaald voor dit toezicht. In september ondertekende SWZ het convenant ZorgSaam. De ondertekening vormde de start voor gezamenlijk werken aan een nieuwe aanpak voor (potentiële) multiprobleemhuishoudens aan de Palestrinalaan: 1 gezin, 1 plan en 1 allround hulpverlener. De nieuwe aanpak moet leiden tot een effectievere en efficiëntere hulpverlening. 4.3 De wijk Aandacht, visie en een goede samenwerking bij de ontwikkeling van de Zwolse wijken is noodzakelijk. Het is wenselijk om de juiste woningen te bouwen of aan te passen en te voorzien van de juiste woonkwaliteit. Het gaat hierbij in de eerste plaats om wijkvernieuwing, het verwerven of bouwen van woningen. We willen bovendien voor de bewoners een plek in de wijk creëren waar ze zich thuis voelen. In het kader van leefbaarheid wordt daarom gefocust op schoon, groen, heel en veilig en het bieden van laagdrempelige voorzieningen. Om de geleverde resultaten overzichtelijk te presenteren, is gekozen voor een opdeling van de stad in stadsdelen. In 2011 is gestart met het maken van wijkkoersen. Het strategisch voorraadbeleid wordt vertaald naar wijken en buurten en vervolgens naar complexen. Bij de vertaling van het strategisch voorraadbeleid speelt de veranderende woningmarkt een belangrijke rol. De wijkkoersen worden in 2012 afgerond. Voor Dieze-Oost is in 2011 een koers bepaald hoe deze wijk er in 2025, als we daar klaar zijn, uit moet zien. Deze koers gaat uit van de kracht van Dieze-Oost, te weten relatief goedkope woningen met een relatief korte wachttijd. Daarnaast bezit Dieze-Oost het vermogen om mensen op hun eigen manier te laten wonen zonder dat hun omgeving daar aanstoot aanneemt. Probleemgevallen in andere wijken vinden meestal moeiteloos hun plek in Dieze-Oost. Om deze kracht te behouden zijn er vier huurniveaus. Aan de huurniveaus hangt naast een prijskaartje ook een wooncomfort. Hierdoor kan iedereen zijn plek behouden en krijgen in Dieze-Oost. Samen met collega-corporatie deltawonen hebben we de gemeente weten te overtuigen van dit toekomstperspectief voor deze wijk. Begin 2012 wordt dit bekrachtigd in een overeenkomst In bijlage 2 wordt een totaaloverzicht gegeven van de nieuwbouwprojecten van het jaar 2011 en de projecten voor de komende jaren Asbestinventarisatie/-sanering Op basis van de uitgevoerde steekproefsgewijze asbestinventarisatie in 2010 hebben wij in woningen (deels) gesaneerd (bereikbaar en aanraakbaar asbest). Uitvoering van de sanering is in combinatie gegaan met de in dit jaar geplande groot- en planmatig onderhoudswerkzaamheden. Alle asbestdelen zijn nog niet verwijderd, omdat nog niet alle onderhoudsactiviteiten in deze complexen in de planning aan de beurt waren en zijn uitgevoerd. In een volgende onderhoudscyclus wordt bij deze complexen het overige deel asbest gesaneerd. Op de genoemde werkwijze is het voor ons financieel mogelijk (in 2011 circa ) om onze woningen de komende jaren gespreid vrij te maken van bereikbaar en aanraakbaar asbest. 17

19 4.3.2 Investeren in buurten en wijken Algemeen Onderstaande grafieken tonen aan dat de meeste problematiek zich concentreert zich in Holtenbroek, Diezerpoort en deelbuurten van Zwolle-Zuid. Dat deze buurten ook (ver) beneden het Zwolse gemiddelde scoren blijkt uit het Buurt voor buurtonderzoek dat in 2011 is gepresenteerd. Dit is niet nieuw, want deze buurten scoren al jaren onder het Zwolse niveau (7.7 in 2011). De focus van SWZ richt zich daarom ook vooral op deze buurten, zowel fysiek als sociaal. Om tot een structurele verbetering te komen is eenzelfde focus van wijkpartners essentieel. De intentie is er en de uitwerking volgt in Huurachterstanden, sociale problematiek (meldingen in het klantvolgsysteem KIS) en mutatiegraden zijn in onderstaande grafieken per buurt weergegeven. De huurachterstanden zijn uitgedrukt in een percentage van de moethuur op 31 december De KIS-meldingen en mutatiegraden zijn uitgedrukt in een percentage van het aantal verhuureenheden. De buurten waar sprake is van 100 of meer verhuureenheden zijn weergegeven. Ruim 95% van als onze verhuureenheden bevindt zich in deze buurten. Noord Midden 18

20 Zuid Buurtgeluk In 2011 hebben we met corporatie deltawonen het initiatief genomen om de buurtregie weer terug te leggen bij de buurtbewoners. De uitwerking van dit initiatief vindt plaats in twee buurten in Zwolle en Kampen. Financiering van de pilot gebeurt via het innovatieplatform Zwolle Kampen. In twee pilots willen we aantonen dat een betere samenwerking (waarbij preventie, eigen initiatief en zelfredzaamheid van bewoners voorop staat) leidt tot meer geluk en minder inzet van professionals. In september zijn we samen met elf enthousiaste partijen gestart met de uitwerking van buurtgeluk: IJsselheem, De Kern, Icare, Frion, RIBW, Travers, EigenKrachtCentrale, gemeentes Zwolle en Kampen en deltawonen. Een externe programmaleider is ingehuurd het initiatief uit te werken tot een gezamenlijk en concreet werkprogramma. In april/mei 2012 starten beide pilots. Stadsdeel Zuid Stadsdeel Zuid bestaat uit de wijken Wipstrik, Indische Buurt, Pierik, Assendorp en Zwolle-Zuid. Onze inzet en die van de wijkconsulent richt zich met name op de buurten Ittersumerlanden en Geren. Verder participeren wij actief in de fysieke en sociale gebiedsteams in zowel Zwolle-Zuid als Assendorp e.o. Oldeneelallee Direct na de oplevering van het appartementengebouw aan de Oldeneelallee werd duidelijk dat de open, voor iedereen toegankelijke, entree naar de woningen ook een aantrekkelijke plek voor hangjongeren is. Gesprekken met deze jongeren leverden onvoldoende op. Uiteindelijk zijn er technische ingrepen gedaan om dit probleem op te lossen. Ittersumerlanden In januari 2011 heeft de gemeenteraad ingestemd met de bijdrage van de gemeente aan de verbetering van de stedenbouwkundige structuur van Ittersumerlanden. Het groot onderhoud aan de 161 eengezinswoningen is in het voorjaar van 2011 afgerond. De buitenkant is verfraaid, waardoor de uitstraling enorm is verbeterd. De uitverhuizing van de bewoners van de onzelfstandige eenheden verloopt voorspoedig. De verwachting is dat deze medio 2012 gesloopt kunnen worden. Op de plaats van deze woningen en op andere locaties in de buurt wordt woningbouw toegevoegd om de structuur verder te versterken. Het gaat om het toevoegen van 27 eengezinswoningen en 6 zorgwoningen. Ook wordt het woongebouw dat door Frion wordt gehuurd ingrijpend ver(nieuw)bouwd. De bestaande zorgwoningen krijgen een schilderbeurt. In het najaar is gestart met de aanbesteding op basis van een Ontwerp- en Realisatiecontractvorm. De start van de werkzaamheden is in het najaar van

21 Samenwerken aan de wijk In Zwolle-Zuid is er samen met partners (corporaties, opbouwwerk Travers en wijkpolitie) gewerkt aan de leefbaarheid van een aantal buurten. De volgende activiteiten zijn georganiseerd: Nederland Schoon, een jaarlijkse actie waarbij bewoners en professionals in de Van Dedemmarke, Bijsterboschmarke, Bastertkamp, Ten Busschekamp en Timmermeesterlaan samen de veger door hun buurten hebben gehaald. De belangstelling bij deze actie is groot, 250 bewoners waren actief. Buit van Zuid, waarbij samen met partners door middel van huis-aan-huis gesprekken kwaliteiten van bewoners zijn opgehaald. Tijdens deze actie bleek dat bewoners bereid zijn hun kwaliteiten in te zetten ten behoeve van de buurt. Concrete activiteiten volgen in De speeltuin in de Kempenaerware is vernieuwd. De aannemer heeft deze speeltuin als afronding van het renovatietraject geschonken aan de buurt. Groen Oldermannenlaan e.o. In het jaarplan van 2011 is een budget van opgenomen om het groen van de Oldermannenlaan e.o. te verbeteren. De paden waren overwoekerd, parkeerplekken waren onvoldoende afgebakend en er waren veel kale plekken in het algemene groen. Door de ingreep van ziet de directe omgeving er nu aantrekkelijk uit. Onderhoud voortuinen Om een aantal voortuinen in Zwolle-Zuid te verbeteren hebben we in het jaarplan 2011 een bedrag opgenomen. Voorwaarde voor SWZ is dat bewoners zelf betrokken worden. Zij hebben namelijk aangegeven dat de niet-onderhouden tuinen het aanzicht van een straat negatief beinvloeden en daarmee ook effect hebben op de leefbaarheid. Tegelijkertijd zien we dat bewoners die financiële, fysieke of mentale problemen hebben er niet toe komen om hun tuin te onderhouden. Het opleggen van tuinonderhoud werkt onvoldoende. Dit hebben we in de afgelopen jaren gedaan, maar het resultaat was van korte duur. We hebben met deze ervaring in ons achterhoofd aansluiting gezocht bij een bestaand initiatief van Travers Welzijn en het RIBW om bewoners te verbinden door middel van het initiatief groen/milieu, recreatie en educatie. Insteek van dit initiatief is dat bewoners elkaar helpen. Eventueel materiaalgebruik wordt verstrekt via de wijkboerderij. Corporaties geven gezamenlijk een financiële impuls aan de totstandkoming van dit project. Renovatie en planmatig onderhoud Aan de Narcisstraat zijn 59 woningen aan de buitenzijde geschilderd. Bewoners konden kiezen voor isolerende maatregelen (tegen huurverhoging). In totaal hebben 42 bewoners gekozen voor HR-isolatieglas, 8 voor dakisolatie en 9 voor het na-isoleren van de spouwmuur. Met deze maatregelen zijn de woningen op een C-label gekomen. Totaal zijn er 92 woningen aan de Knoppertkamp, Kadeneterkamp en Ten Busschekamp aan de buitenzijde geschilderd en voorzien van HR-isolatieglas (C-label). In samenwerking met Frion zijn de wooneenheden aan Van Yrtebelt 26 t/m 32 conform hun wensen vergroot. De 77 woningen aan de Vroomemarke zijn aan de buitenzijde geschilderd. Bij de 23 woningen aan de Groeneweg en Deventerstraatweg is de binneninrichting (keuken, badkamer en toilet) vernieuwd. Ook zijn hier de houten gevelonderdelen schoongemaakt en is de kwaliteit van het schilderwerk gecontroleerd en waar nodig hersteld. De 110 woningen aan de Heemskerckstraat, Trompstraat en Evertsenstraat zijn aan de buitenkant geschilderd. Ook zijn de resterende bergingen (83 stuks) vervangen. Bij 51 woningen zijn energetische verbeteringen uitgevoerd (HR-isolatieglas en isolatie) om de woningen te verbeteren tot een B-label. In 2010 zijn de buitenwerkzaamheden van de woningen aan de Van Hogendorpware gestart. In het voorjaar 2011 zijn de laatste 41 woningen opgeleverd. Het 20

22 buitenschilderwerk van de 32 woningen aan de Van der Laenstraat is van een frisse laag voorzien. Tijdens het schilderwerk is al het aanwezige glas vervangen door HR-isolatieglas (C-label). Bij de woningen en wooneenheden (totaal 43) aan de Tuinstraat, Van der Laenstraat en Molenweg is de binneninrichting (keuken, badkamer en toilet) vernieuwd. Ook de drie (gemeenschappelijke) verwarmingsketels zijn vernieuwd door cv-ketels met een hoogwaardig rendement. De 90 woningen aan de Meervalklok zijn aan de buitenzijde geschilderd. Bij dit project zijn de cv-ketels vervangen door een hoogrendementsketel en zijn ook 3 HRe-ketels geplaatst. Naast warmte wekken deze HRe-ketels ook elektriciteit op. De woning aan de Van Galenstraat 2 is aan de buitenzijde geschilderd. Buurtvernieuwing Pierik-Zuid In 2007 is besloten dit wijkdeel stapsgewijs te vernieuwen. In eerste instantie zijn in 2008/ eengezinswoningen gerenoveerd. In april 2011 is besloten de resterende 16 eengezinswoningen en 42 duplexwoningen te slopen. Op deze locatie worden in 2014 ongeveer 30 grotere eengezinswoningen en ongeveer 25 ruime appartementen in de sociale huur gerealiseerd. Hierdoor ontstaat een meer gedifferentieerd woningbezit in dit gedeelte van de wijk en voldoen wij aan de verwachte woningbehoefte. Stadsdeel Midden Stadsdeel Midden bestaat uit de wijken Centrum, Kamperpoort, Dieze, Aa-landen en Berkum. We participeren actief in de sociale en fysieke gebiedsteams. Dieze-Oost heeft voor ons prioriteit. In de gebiedsteams in de andere deelbuurten kiezen we voor een beperkte rol. Per onderwerp/thema bepalen we onze inzet. Wijkkantoor Dieze-Oost SWZ is in 2009 gestart met de vernieuwing van deze buurt. Zowel fysieke als sociale maatregelen staan op het programma. Begin 2011 hebben wij een woning aan de Van Schoonhovenstraat ingericht als wijkkantoor. De wijkconsulent heeft hiermee een zichtbare plek in de wijk. Ook de projectopzichters maken gebruik van deze ruimte. Vogelaargelden ingezet voor Resto Van Harte en tuinen Dieze-Oost De eenzijdige woonvoorraad in Dieze-Oost heeft als gevolg dat er veel eenpersoonshuishoudens leven. We zien dat juist deze groep nauwelijks contacten heeft in de buurt. Er is weinig sociale samenhang te ontdekken. Met de vele mutaties en de mogelijkheid om anoniem te wonen, heeft deze buurt ook een aantrekkingskracht voor bewoners die niet veel investeren in hun buurt. Om deze neerwaartse spiraal te doorbreken, is besloten om de beschikbare Vogelaargelden in te zetten op ontmoeten. Eind 2011 is het gelukt om in samenwerking met de gemeente en andere betrokkenen in deze buurt een Resto Van Harte (eten en ontmoeten) te realiseren. Zij hebben onderdak gevonden in De Terp, de ontmoetingsruimte van de woonzorgappartementen Arcadia. De exploitatie voor de periode 2012 tot en met 2015 is geborgd door de Vogelaargelden en subsidies. SWZ levert over deze periode een bijdrage van Met geld uit het Vogelaarfonds hebben wij bewoners ook gestimuleerd hun tuin op te knappen en met inzet van hulp van buitenaf zijn tientallen tuinen opgeruimd en schoongemaakt. Op de zichthoeken zijn beukenhagen geplaatst. De voor een deel slordige privétuinen achter de woningen aan de Caspar Fagelstraat en Isaac van Hoornbeekstraat waren al lange tijd een doorn in het oog. De totale investering bedroeg