Haalbaarheidsonderzoek groene daken Nieuwegein Groen op daken en op gevels. definitief, 2

Transcriptie

1 Haalbaarheidsonderzoek groene daken Nieuwegein Groen op daken en op gevels definitief, 2

2

3 Haalbaarheidsonderzoek groene daken Nieuwegein Groen op daken en op gevels definitief, 2

4

5 project opdrachtgever: opdrachtnemer: Haalbaarheidsonderzoek groene daken Nieuwegein Groen op daken en op gevels Gemeente Nieuwegein Afdeling Duurzame Ontwikkeling Alex de Bree / Brigit Valentijn Postbus AA Nieuwegein tel b.valentijn@nieuwegein.nl Nederlands Instituut voor, NIBE Consulting bv ir. Birgit Dulski Postbus AE Bussum tel fax info@nibe.org website: document: /bd versie: definitief, versie 2 datum: oktober 2008 opdrachtleider: ir. Birgit Dulski, divisiehoofd NIBE Consulting ir. Stefan Verhees, adviseur NIBE Consulting medeverantwoordelijk: dr.ir. Michiel Haas, directeur 2008 Nederlands Instituut voor, NIBE Consulting bv Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden vermenigvuldigd en/of openbaar gemaakt door middel van druk, fotokopie, microfilm of op welke andere wijze dan ook zonder voorafgaande toestemming van het Nederlands Instituut voor. Zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van het Nederlands Instituut voor is het niet toegestaan om: a) een door het Nederlands Instituut voor uitgebracht rapport geheel of gedeeltelijk te publiceren of op andere wijze openbaar te doen maken; b) een door het Nederlands Instituut voor uitgebracht rapport geheel of gedeeltelijk te doen gebruiken ten behoeve van het instellen van claims, voor het voeren van gerechtelijke procedures en ten behoeve van reclame of vergelijkende reclame; c) de naam en/of het logo van het Nederlands Instituut voor, in welke verbinding dan ook, te gebruiken bij het openbaar maken van een deel of gedeelten van een door het Nederlands Instituut voor uitgebracht rapport en/of voor een of meer van de sub. b. genoemde doeleinden. Het ter inzage geven van het rapport van het Nederlands Instituut voor aan direct belanghebbenden is toegestaan.

6

7 SAMENVATTING In deze haalbaarheidsstudie worden enkele potentiële locaties voor groene daken (en groene gevels) in de gemeente Nieuwegein onderzocht. Als uitgangspunt voor deze studie wordt het urgentieprogramma genomen waarin de komende jaren zo n woningen zullen worden gebouwd (nieuwbouw en renovatie). Aan de hand van een aantal scenario s, bijbehorende uitgangspunten en randvoorwaarden zullen o.a. de kosten, bouwkundige- en bouwfysische aspecten aan de orde komen. Het doel van deze haalbaarheid is om de gemeente inzicht te geven in waar men rekening mee moet houden als men groene daken wil. Uit het rapport blijkt dat men voldoende potentieel heeft aan m² dak om de ambitie van m 2 groene daken te realiseren, maar dat men dit op verschillende soorten bebouwing moet gaan realiseren. Het zal niet realistisch zijn om 100% van de ambitie van m² alleen toe te passen op één bepaalde wijk/industriegebied of bouwproject. De gemeente zal een sturende rol hierin moeten hebben en moeten aangeven wat de functie van het groen zou moeten zijn: esthetisch, afvangen fijnstof, recreatie, tijdelijke opvang regenwater of een duurzame uitstraling. Of een combinatie daarvan. Op basis daarvan kan men een nog specifiekere keuze maken. Naast de groene daken wordt ook kort de mogelijkheid van groene gevels besproken. Veel zichtbaarder en efficiënter voor bijvoorbeeld het afvangen van fijnstof, maar ook veel duurder. In een stad waar men wat betreft het fijnstof de grenswaarden op sommige plekken overschrijdt, zouden juist groene gevels of een combinatie van groene gevels en daken een goede bijdrage kunnen leveren aan de lucht in de stad. Daarnaast is er in de gemeente veel groen aanwezig, maar is de kwaliteit niet altijd voldoende. Hier liggen dus kansen /bd - Haalbaarheidsonderzoek groene daken Nieuwegein - oktober NIBE Consulting bv 7

8

9 INHOUD SAMENVATTING...7 INHOUD INLEIDING RANDVOORWAARDEN EN AFKADERING Uitgangspunten De gebieden Het potentiële oppervlak groen dak per woning De kosten per m² groendak DE SCENARIO S VOOR NIEUWEGEIN Scenario A: Het urgentieprogramma t/m Het potentieel aan m² groen dak per wijk Scenario B: De bestaande woningvoorraad Scenario C: Het urgentieprogramma t/m extra maatregelen Hoeveel m² is er potentieel beschikbaar op kantoor en bedrijfsgebouwen? ECOLOGISCHE CONSEQUENTIES Omzetten van CO 2 (Koolstofdioxide) via Fotosynthese naar O 2 (Zuurstof) Binden van fijn stof en NO Vasthouden van water Gunstige isolerende eigenschappen In de zomer koelend effect voor de (stedelijke) omgeving Bevorderen biodiversiteit Milieubelasting t.o.v. gangbare dakconstructies ECONOMISCHE CONSEQUENTIES Investeringskosten Onderhoudskosten Besparing op energiekosten Risico s Lekkage Brandgevoeligheid ESTHETISCHE CONSEQUENTIES Mooier uitzicht voor omwonenden Extra buitenruimte voor gebruikers / bewoners Extensieve Dakbegroeiingen Intensieve Dakbegroeiingen INSTRUMENTEN OM DE AANLEG VAN GROENE DAKEN TE STIMULEREN Voorlichting Subsidies ENKELE VOORBEELDEN Stuttgart Rotterdam Tilburg /bd - Haalbaarheidsonderzoek groene daken Nieuwegein - oktober NIBE Consulting bv 9

10 8.4 Chicago GROENE GEVELS Voor- en nadelen Groene gevels Waarom Groene gevels in Nieuwegein? Fijnstofproblematiek Bouwkundige aspecten groene gevels Grondgebonden systemen Niet-grondgebonden systemen Enkele voorbeelden CONCLUSIE...63 TOT SLOT...65 BIJLAGE 1 - OPBOUW GROENE DAKEN...66 De verschillende lagen van groene daken Het gewicht en de belastingen BIJLAGE 2 - SOORTEN GROENE DAKEN...68 Sedum/Mos/kruidendaken Grasdaken Daktuinen LITERATUUR EN BRONNEN /bd - Haalbaarheidsonderzoek groene daken Nieuwegein - oktober NIBE Consulting bv

11 1 INLEIDING Grasdaken, mos- of sedumdaken, daktuinen, vegetatiedaken, groene daken allemaal termen die tegenwoordig worden gebruikt voor begroeide daken. Het belangrijkste wat deze daken met elkaar gemeen hebben is dat er aanwezigheid is van vegetatie. Aanwezigheid van een stukje natuur in een vaak erg stedelijke, niet natuurlijke omgeving. In een tijd waarin milieuaspecten weer hoog op de agenda staan, groeit het besef dat we door onze stedelijke uitbreidingsdriften deze natuur steeds verder in haar bestaan aantasten. En daarmee dus ook onze gezondheid. Het toepassen van groene daken, zoals de begroeide daken verder in dit document worden genoemd, zal bijdragen aan het compenseren van de verdwenen natuur (door verstedelijking) en dus een positief effect hebben op het milieu en de gezondheid van mens en dier. In eerste instantie was de ambitie van Nieuwegein om nieuwbouw woningen te voorzien van groene daken. Omdat er geen nieuwe uitbreidingslocaties meer beschikbaar zijn, is de verwachting dat de groene daken vooral bij inbreidings- en herstructureringsprojecten binnen de bebouwde kom gerealiseerd zullen moeten worden. Juist in deze naar verwachting stedelijke omgeving levert groen een waardevolle bijdrage voor de kwaliteit van de woonomgeving. Los van de ecologische voordelen zal het uitzicht op groene daken door bewoners en gebruikers in de omgeving hoger gewaardeerd worden dan het uitzicht op zwarte of grijze dakbedekking. De bewoners zelf krijgen extra groene ruimte die, afhankelijk van de uitwerking en uitvoering, ook als recreatieruimte gebruikt zou kunnen worden. Een groene buitenruimte wordt door bewoners over het algemeen erg gewaardeerd, zeker in een stedelijke gebied, en kan zelfs de waarde van het huis verhogen. Hier tegenover staan ook nadelen zoals hogere kosten voor het aanbrengen van een groen dak. Vanuit het duurzaamheidperspectief maakt het niet uit of de groene daken op nieuwbouwprojecten worden gerealiseerd of op bestaande daken. Ook maakt het niet uit of er gekozen wordt voor woningbouw of utiliteitsbouw. De uitbreiding naar utiliteitsbouw en bestaande bouw biedt onder meer de kans om hetzelfde oppervlak groene daken in een kortere periode te realiseren. Ervan uitgaande dat de gemiddelde woning een dakoppervlak heeft van circa 50 m 2, zou de ambitie aangepast kunnen worden aan x 50 m 2 = m 2 groene daken. In de voorliggende rapportage worden de ecologische, esthetische en economische consequenties van deze ambitie in beeld gebracht. Ook worden de instrumenten geïnventariseerd die nodig zijn om deze ambitie waar te maken. De volgende scenario s worden door ons in deze haalbaarheidsstudie bekeken: Scenario A: Is de ambitie haalbaar op basis van het urgentieprogramma in een periode van 2009 t/m 2016? Scenario B: Is de ambitie haalbaar op basis van de bestaande woningbouw.? Scenario C: Is de ambitie haalbaar op basis van de het urgentieprogramma t/m 2011 aangevuld met mogelijkheden om daken van bedrijfspanden te gebruiken? Er is gekozen voor een periode t/m 2011 omdat een tijdsbestek van ca 3 jaar reëler is wanneer men afspraken maakt en eventueel subsidie beschikbaar stelt. Fijnstofproblematiek Verder willen we in deze haalbaarheidsstudie ook aandacht besteden aan groene gevels en kort enkele andere mogelijkheden tot het creëren van groen aangeven. Hoewel de nadruk ligt op de groene daken kunnen gevels in sommige gevallen een interessantere optie zijn. Denk hierbij dan vooral aan de binding van fijnstof en natuurlijk het esthetisch karakter wat veelal een grotere impact heeft dan de groene daken. Aangezien het fijnstofprobleem in Nieuwegein daadwerkelijk hoog op de agenda staat, willen we de mogelijkheden van het groen in deze aanhalen. Dit wordt in een hoofdstuk 9 toegelicht /bd - Haalbaarheidsonderzoek groene daken Nieuwegein - oktober NIBE Consulting bv 11

12 2 RANDVOORWAARDEN EN AFKADERING In onderstaande scenario s zal het urgentieprogramma, zoals dat door de gemeente is opgesteld, als blauwdruk liggen in de 3 gestelde scenario s. Er is gekozen voor dit urgentieprogramma omdat het hier woningen betreft die nog in ontwikkeling zijn of moeten gaan. Voor de nieuwbouwwoningen in dit programma geldt dat men dus nog in een beginfase kan adviseren om een groen dak aan te leggen. Hiermee bespaart men tijd en overleg, en dus vaak kosten, wat bij het implementeren van daken in een latere fase wel een grote rol speelt. Wat de bestaande bouw in dit urgentieprogramma betreft geldt dat wanneer men deze woningen toch gaat renoveren het ook dan een optie is om groen aan te brengen. Gekeken naar beide scenario s zal men te maken krijgen met het toepassen van groene daken op nieuwbouwprojecten en op bestaande bebouwing, immers de woningen die in het urgentieprogramma worden genoemd zijn zowel nieuwbouw als bestaande bouw. Het toepassen van groene daken hebben op beiden hun voordelen en nadelen. Voor zowel nieuwbouw als bestaande bouw zijn aandachtspunten opgesteld. Natuurlijk gelden sommige aandachtspunten voor beiden. In onderstaand overzicht staan de aandachtspunten op een rijtje gezet. Voor uitgebreide informatie over soorten vegetatiedaken, de opbouw van vegetatiedaken en de bijbehorende bijzondere aandachtspunten verwijzen wij naar de bijlagen. Aandachtspunten nieuwbouwprojecten: Dakhelling bij voorkeur niet hoger dan 10 graden, tot 25 graden standaard dakopbouw mogelijk. Bij een dakhelling schuiner dan 25 graden dienen extra maatregelen te worden getroffen in drempels om te voorkomen dat het groen van het dak af glijdt. Plantenkeuze afstemmen op oriëntatie en dakhelling, keuze voor extensieve of intensieve begroeiing. Bij extensieve begroeiing (mos-sedumdaken) geen zwaardere constructie nodig, bij intensieve begroeiing (daktuinen of parken) wel rekening houden met hoger gewicht. Bij zuidgeoriënteerde dakhellingen dikkere substraatlaag of bewatering nodig. Eventueel aanleg kleiner riool mogelijk. Welke verbindingen zijn mogelijk naar groenstructuren in de omgeving? Aandachtspunten bestaande gebouwen: Dakhelling bij voorkeur niet hoger dan 25 graden, maximaal 45 graden (dan zijn wel constructieve aanpassingen nodig).het eventueel aanpassen van de draagconstructie is helemaal afhankelijk van het soort vegetatiedak dat er op komt. Een plat dak met grind is bijvoorbeeld net zo zwaar als een plat dak met een licht vegetatiedek. (meer hierover in de bijlagen) Bij zuidgeoriënteerde dakhellingen dikkere substraatlaag of bewatering nodig. Plantenkeuze afstemmen op oriëntatie en dakhelling, extensieve dakbegroeiing meer voor de hand liggend. Welke consequenties hebben de vegetatiedaken voor de bestaande riolering? Welke verbindingen zijn mogelijk naar groenstructuren in de omgeving? Een aantal van bovengenoemde punten zal worden behandeld in de bijlagen. Alvorens de diverse scenario s zullen worden behandeld, gaan we kort in op de uitgangspunten zoals die door ons zijn gehanteerd in deze haalbaarheidsstudie. Deze uitgangspunten zijn over het algemeen bepaald op basis van informatie van de gemeente Nieuwegein, documentatie en ervaring /bd - Haalbaarheidsonderzoek groene daken Nieuwegein - oktober NIBE Consulting bv

13 2.1 Uitgangspunten extra-woningen op locaties in bebouwd gebied In totaal worden in de projecten in Nieuwegein voor de komende jaren nieuwbouw woningen gepland. Hiervan zijn woningen al in ontwikkeling of zelfs in uitvoering. Vanwege een groot tekort aan zorgwoningen, sociale woningbouw en woningen voor starters en senioren wil de gemeente extra woningen realiseren op locaties in bebouwd gebied (urgentieprogramma). Het betreft hierbij nieuwbouw woningen, maar ook herbestemmingsprojecten bijvoorbeeld woningen die gerealiseerd worden in leegkomende schoolgebouwen of in bedrijfspanden die vrijkomen door het verhuizen van bedrijven of het beëindigen van de functie. De aanvragen voor deze extra woningen, bevinden zich deels nog in de loketfase, deels zijn er al principeverzoeken of bouwaanvragen ingediend. Een deel van deze woningen is al opgeleverd. Met name woningen die zich nog in de loketfase bevinden bieden potenties voor de aanleg van vegetatiedaken. Het is natuurlijk ook mogelijk dat particuliere eigenaren van nieuwbouwwoningen die pas kort geleden zijn opgeleverd, open staan voor aanpassingen in hun huis. Deze woningen worden in het voorliggende onderzoek beschouwd als bestaande woningvoorraad De gebieden Er is in dit onderzoek gekeken naar de woningen in het urgentieprogramma. Het gaat om woningen e.d in de volgende wijken (zie onderstaande figuur): -Galecop -Blokhoeve/Zuilenstein en Huis de Geer -Batau Noord -Batau Zuid -Jutphaas/Wijkersloot -Fokkesteeg -Hoog Zandveld/Lekboulevard -Vreeswijk -Laagraven Oost Het stadscentrum De planning voor de herstructurering van de binnenstad loopt tot Onderdeel van het project zijn onder meer de nieuwbouw van kantoren, winkels, woningen, een theater, parkeergarages en zelfs /bd - Haalbaarheidsonderzoek groene daken Nieuwegein - oktober NIBE Consulting bv 13

14 een nieuw stadshuis. Het proces voor de bouw van het nieuwe stadshuis is zo ver gevorderd dat aanpassingen naar verwachting niet meer mogelijk zijn. Dit is jammer, aangezien de gemeente hier een voorbeeldfunctie had kunnen vervullen. In het kader van dit onderzoek is het stadscentrum buiten beschouwing gelaten voor de m² aan groene daken. De reden hiervoor is dat een deel van de plannen of al grotendeels klaar zijn (denk naast het stadhuis ook aan de Palmtorens) of heeft men reeds nagedacht over het toepassen van daktuinen in de diverse woon- en winkelblokken. Uit o.a. het document Centrum vernieuwd OOB blijkt dat het groen beeldbepalend zal zijn op niet openbare daktuinen op verschillende niveau s. Omdat van enkele maatschappelijke/culturele gebouwen de aantallen m² dak in de binnenstad uit de verschillende documenten wel al bepaald kunnen worden, noemen we ze om aan te geven wat er op deze nieuwbouw alleen al zou kunnen worden aangelegd: Theater/kunstencentrum: ca m² Bibliotheek: ca m² Centrum Beeldende kunst: ca. 870 m² Maatschappelijk stiltecentrum: ca m² Totaal dus bijna m² aan dak oppervlak in het centrum op alleen al de sociaal/culturele gebouwen. Het is een grotere uitdaging om juist verder te kijken dan dit centrum. Wel heeft het toepassen van groene daken, of misschien wel groene gevels, een voorbeeldfunctie in de binnenstad. Om in de toekomst bewoners en bedrijven enthousiast te maken voor groene daken, zal de gemeente een voorbeeld in deze moeten nemen. Het zou goed zijn om in ieder geval een van de nieuwe bouwblokken met woningen en/of winkels te voorzien van groene daken/gevels /bd - Haalbaarheidsonderzoek groene daken Nieuwegein - oktober NIBE Consulting bv

15 2.1.2 Het potentiële oppervlak groen dak per woning Het is erg moeilijk om een inschatting te maken hoe groot de geplande woningen gaan worden. Aangezien we alleen het aantal woningen uit het urgentieprogramma kunnen halen en niet de m², hebben we zelf een aanname gedaan. We gaan per eengezinswoning uit van 50 m² potentieel groen dakoppervlak. Voor woningen die in een appartement of flat zijn gelegen, kan dit natuurlijk niet gelden omdat meerdere woningen onder elkaar van hetzelfde dak gebruik maken. Om het aantal m² per appartement uit te rekenen hebben we de appartementen en flats een gemiddeld aantal verdiepingen gegeven van ca 7 appartementen hoog. 50 m² verdeeld over 7 appartementen onder elkaar is ca. 7,5 m². Dus wanneer er in het urgentieprogramma wordt aangegeven dat er appartementen komen of wanneer een flat wordt gerenoveerd, dan wordt er per appartement gerekend met 7,5 m² aan potentieel groenoppervlak. We realiseren ons dat het potentieel dakoppervlak bij bijvoorbeeld een flat aan het Nijpelsplantsoen met 15 verdiepingen minder zal zijn dan berekend, maar daar tegenover staat dan ook dat een school die bijvoorbeeld wordt omgebouwd tot appartementen eigenlijk te weinig m² per appartement krijgt toegewezen. Gerekend oppervlak m² groen dak Eengezinswoning 50 m² Appartement 7,5 m² /bd - Haalbaarheidsonderzoek groene daken Nieuwegein - oktober NIBE Consulting bv 15

16 2.1.3 De kosten per m² groendak Het is natuurlijk van belang dat, bij welke keuze men ook maakt, men een inzicht krijgt in de kosten van die keuze. Aangezien er verschillende soorten vegetatiedaken zijn en nog eens zo veel leveranciers, hebben we in onderstaand overzicht waarden genomen uit een onderzoek voor de gemeente Rotterdam. Met deze vergelijkbare waarden voor de gemeente Nieuwegein zal worden gerekend in dit haalbaarheidsrapport Extensief begroeid helling 0 tot 4 (plat dak) Extensief begroeid helling 26 tot 40 (schuin dak) Intensief begroeid Helling 0 tot 4 (plat dak) Nieuwbouw 53/m² 93/m² 87/m² -Dakbedekking 34/m² 37/m² 33/m² -Daktechniek 11/m² 39/m² 35/m² -Dakbegroeiing 8/m² 17/m² 19/m² Renovatie (meerkosten 19/m² 56/m² 54/m² t.o.v. een standaard dak) (bron: rapport Rotterdam, groen van boven) De kosten voor de nieuwbouw, zoals hierboven omschreven in de tabel, zijn opgebouwd uit: -Dakbedekking -Daktechniek (drainagelagen, substraat e.d.) -Beplanting De (meer)kosten voor een groen dak zijn bij zowel renovatie als nieuwbouw de kosten zoals omschreven bij Daktechniek en Dakbegroeiing. Bij renovatie ligt immers het dak er al en bij nieuwbouw zijn we er van uitgegaan dat dit dak er ook zou komen. De kosten voor een groen dak op een nieuwbouwwoning en renovatieproject worden in deze dus gelijk gehouden. De kosten zijn gebaseerd op gemiddelde kosten van verschillende leveranciers en zijn dus in beide gevallen de meerkosten t.o.v. standaard dak. Tevens gelden deze prijzen wanneer er meer dan 50 m² wordt aangelegd. Dit wordt dan ook als uitgangspunt gezien. Bij aanleg van allemaal versnipperde kleine oppervlakken, zal de prijs omhoog gaan omdat er meer randaansluitingen, dakdoorvoeren en dergelijke zijn. Buiten deze haalbaarheid worden de onderhoudskosten gelaten. Om een idee te geven wat de kosten zijn van het onderhoud van een groen dak t.o.v. de conventionele platte daken, hieronder een tabel: Daktype Jaarlijkse vereisten Kosten per jaar/m² Bitumen/grind Controle elke 5 jaar 14 Extensief groendak Controle elk jaar 70 Intensief groendak Controle/onderhoud 8x per jaar 560 (bron: rapport Rotterdam, groen van boven) We nemen in dit onderzoek alleen de kosten mee voor de levering en montage van de groene daken. Tegenover deze kosten staan ook opbrengsten die op dit moment nog moeilijk zijn te bepalen. Denk hierbij aan de waardeverhoging van de woning, het kleiner dimensioneren van riolering en het afvangen van fijnstof (dus minder mensen naar de huisarts i.v.m. gezondheidsproblemen e.d.) Later in dit rapport wordt nog kort ingegaan op de subsidies. Dus samengevat: Soort woning Plat dak Schuin dak Plat dak (extensief) (extensief) (Intensief) Eengezinswoning Appartement (De kosten zijn excl. eventuele constructieve aanpassingen) /bd - Haalbaarheidsonderzoek groene daken Nieuwegein - oktober NIBE Consulting bv

17 3 DE SCENARIO S VOOR NIEUWEGEIN We hebben gekeken naar de volgende scenario s: Scenario A Scenario B Scenario C In dit scenario kijken we naar het urgentieprogramma zoals dat is opgesteld door de gemeente t/m We kijken of de ambitie van m 2 groene daken met deze geplande woningen haalbaar is en wat de consequenties zijn. In dit scenario kijken we naar de bestaande woningvoorraad en naar de mogelijkheden daarin. In dit scenario kijken we meer naar een kortere termijn, binnen nu en 3 jaar en wordt bekeken wat er voor mogelijkheden zijn om bedrijfsgebouwen te betrekken bij het behalen van de m². Naast de scenario s wordt ook het toepassen van groene gevels als een extra optie meegenomen om zo de ambitie te behalen van de m². 3.1 Scenario A: Het urgentieprogramma t/m 2016 De gemeente heeft in de komende jaren veel extra woningen nodig voor zowel mensen die er al jaren wonen en waarbij de kinderen het huis uit zijn, als voor de jonge starters die noodgedwongen de stad uit moesten ivm woninggebrek en graag weer in Nieuwegein willen wonen. Voor de eerste groep vooral appartementen waarbij eventueel in een latere fase zorg kan worden geboden, voor de andere groep eengezinswoningen. Om aan deze vraag te kunnen voldoen heeft de gemeente het urgentieprogramma opgesteld. Hieronder staat het programma met de daarbij horende aantallen woningen. De woningen die worden opgeleverd en waar reeds de bouwaanvragen voor zijn gemaakt/verkregen vallen buiten deze studie. We kijken dus alleen naar de principeverzoeken en de woningen in de loketfase. Per wijk hebben we gekeken welke woningen in dit urgentieprogramma voorkwamen en dus in aanmerking komen voor de ambitie. Overzicht van de diverse woningen van het urgentieprogramma /bd - Haalbaarheidsonderzoek groene daken Nieuwegein - oktober NIBE Consulting bv 17

18 Tabel 1. Urgentieprogramma 1600 woningen; raming aantal woningen per jaar (peildatum 16 april 2008) kaart Naam project/jaar opgeleverd totaal nr. 0 Opgeleverd 1 Roerstraat 8 8 Bouwaanvragen 2 Sluisje (Bazuin) Malapertweg Dorpsstraat Henri Dunantlaan 9 9 Principeverzoeken 6 Rabo Nedereindseweg Buxtehudelaan De Bois/Kruyderlaan The Edge Blokhoeve Lemsterschans Richterslaan (Ons Thuis) GW project Fokkesteeg Handelskade 55/Cornewalstr Holterschans HZC Utrechtsestraatweg Herenstraat (vd Broek) Loketfase 17 Nijpelsplantsoen Mitros Diepenbrock A Capella Heidehal Blokhoeve Laagraven oost Muntplein e.o. (studiegebied) Bakenmonde Juko terrein School Deventerschans Schippersinternaat/W.A.school/Pinquin c.a Wenckebach/Herwijnenplantsoen Sluyterslaan Mitros My Hive totaal NB Bovenstaand overzicht is exclusief: de nieuwe Baten (ca. 100), Armensteeg (9), Van Heukelumstraat (41), Tr en Tramstraat (6) Deze plannen worden gerekend tot de bestaande pijplijn van 1700 woningen. wijk Zuilenstein / Blokhoeve / Huis de Geer Batau Noord Batau Zuid Jutphaas / Wijkersloot Fokkesteeg Hoog Zandveld / Lekboulevard Vreeswijk Laagraven oost totaal woningen principeverzoeken en loketfase Totaal aantal woningen /bd - Haalbaarheidsonderzoek groene daken Nieuwegein - oktober NIBE Consulting bv

19 3.1.1 Het potentieel aan m² groen dak per wijk Hieronder een overzicht van de verschillende wijken in Nieuwegein: /bd - Haalbaarheidsonderzoek groene daken Nieuwegein - oktober NIBE Consulting bv 19

20 Zuilenstein / Blokhoeve en Huis den Geer Het plangebied Zuilenstein, Blokhoeve en Huis de Geer Blokhoeve In de nieuwbouwwijk Blokhoeve worden in totaal ruim 800 woningen gebouwd, waarvan 70 procent in de marktsector en 30 procent in de sociale sector. De deellocaties De Lamellen 1 en 2 zijn al gereed. De deelplannen Het Blok en Het Eiland zijn in ontwikkeling. In Blokhoeve wordt ook het appartementengebouw The Edge gerealiseerd waar naar verwachting in woningen worden opgeleverd. Voor dit project is al een principeverzoek ingediend. In 2011 worden volgens planning op de sportpark Heidehal in Blokhoeve 67 woningen opgeleverd. Deze woningen bevinden zich nog in de loketfase. Er staan voor de 3 wijken Zuilenstein, Blokhoeve en Huis de Geer samen zo n 392 woningen die in deze berekening worden meegenomen vanuit de urgentieverklaring. Mitros / Portaal In Blokhoeve zullen woningcorporatie Mitros en Portaal in het totaal 255 woningen gaan bouwen onderverdeeld in 200 appartementen en 55 eengezinswoningen. In onderstaande tabel staat een gepland overzicht: Woningen m² per woning Aantal woningen Appartementen voor starters huur Appartementen huur Appartementen koop Appartementen koop Eengezinswoningen huur Eengezinswoningen koop 99 8 Eengezinswoningen koop Bron: website Mitros /bd - Haalbaarheidsonderzoek groene daken Nieuwegein - oktober NIBE Consulting bv

21 Uitgaande van de gegevens zoals besproken in hoofdstuk krijgen we voor deze wijk een geschat potentieel aan m²: Beschikbaar Blokhoeve = (55 x 50) + (200 x 7,5) = m² Uitgaande van de gegevens van het urgentieprogramma zijn er in dit gebied nog zo n 137 woningen waar we in verband met gebrek aan gegevens een aanname hebben gedaan mbt het beschikbare dakoppervlak. Er wordt rekening gehouden met het feit dat de helft zal bestaan uit appartementen en de andere helft uit eengezinswoningen, immers er zijn ook appartementen gepland in de kantoorpanden aan de Nedereindseweg en Buxtehudelaan. Derhalve wordt het oppervlak dak per woning op (0,5 x (50+7,5))= 28,75 m² gehouden. Totaal beschikbaar dus 137 x 28,75 =ca m² Particulier / projectontwikkelaars Er zal door AM Wonen in Blokhoeve een appartementencomplex, villapark het eiland, worden gebouwd. Dit complex is reeds gebouwd en valt buiten deze studie. Totaal beschikbare m² dakoppervlak voor Zuilenstein, Blokhoeve en Huis den Geer = m² Totale kosten voor Zuilenstein/Blokhoev e en Huis den Geer Extensief begroeid helling 0 tot 4 (plat dak) Extensief begroeid helling 26 tot 40 (schuin dak) Intensief begroeid Helling 0 tot 4 (plat dak) Kosten groen dak Batau Noord Het plangebied Batau Noord Wat betreft de wijk Batau Noord zal er in de nabije toekomst vooral moeten worden gedacht aan herstructurering van het Muntplein. Daar hebben de Verenigingen van eigenaren een overeenkomst gesloten met ontwikkelaar AM met als doel te komen tot een plan voor modernisering en uitbreiding van het winkelcentrum én de bouw van extra woningen. Omdat het hier waarschijnlijk om appartementen zal gaan, rekenen we hier met 7,5 m² per woning /bd - Haalbaarheidsonderzoek groene daken Nieuwegein - oktober NIBE Consulting bv 21

22 Totaal beschikbare m² dakoppervlak voor Batau Noord: 150 x 7,5 m² = m² Totale kosten voor Batau Noord Extensief begroeid helling 0 tot 4 (plat dak) Extensief begroeid helling 26 tot 40 (schuin dak) Intensief begroeid Helling 0 tot 4 (plat dak) Kosten groen dak Batau Zuid Het plangebied Batau Zuid Door heel Nieuwegein worden 35 woningen gebouwd volgens het project My Hive. Het gaat hier maar om een klein beschikbaar oppervlak. We nemen in dit geval aan een gemiddelde aan : 20 m² per woning. Verder is er volgens het urgentieprogramma geen nieuwbouw/renovatie te verwachten in Batau Zuid. Totaal beschikbare oppervlak voor groene daken zal in Batau Zuid zijn: 35 x 20 m² = 700 m² Totale kosten voor Batau Zuid Extensief begroeid helling 0 tot 4 (plat dak) Extensief begroeid helling 26 tot 40 (schuin dak) Intensief begroeid Helling 0 tot 4 (plat dak) Kosten groen dak /bd - Haalbaarheidsonderzoek groene daken Nieuwegein - oktober NIBE Consulting bv

23 Jutphaas / Wijkersloot Het plangebied Jutphaas / Wijkersloot Voor het gebied Jutphaas/Wijkersloot geldt dat het hierbij gaat om een gebiedsvisie waarbij Mitros en Jutphaas Wonen in de komende jaren gaan renoveren en nieuwbouw gaan toepassen. Dit zal gebeuren op een aantal plekken. Overigens blijkt uit inspraakavonden (laaglandadvies) die in deze wijk gehouden zijn dat het merendeel van de bewoners geen behoefte heeft aan nieuwbouw, maar aan onderhoud en andere positieve aspecten binnen de wijk. Volgens het urgentieprogramma zullen er 487 woningen komen in dit gebied, maar daarvan zal een groot deel uit woningen in flats bestaan (o.a. Wenkebach/Herwijnenplantsoen/Nijpelsplantsoen) en nieuwbouw op inbreidingslocaties. Aangezien ook hier nog weinig plannen erg concreet zijn is er een aanname gedaan mbt het beschikbare oppervlak voor groene daken. Van de 487 geplande woningen gaan we uit van het oppervlak voor hoofdzakelijk appartementen. Totaal beschikbare oppervlak voor groene daken wordt in Jutphaas / Wijkersloot gehouden op: 487 x 7,5 = m² Totale kosten voor Jutphaas/Wijkersloot Extensief begroeid helling 0 tot 4 (plat dak) Extensief begroeid helling 26 tot 40 (schuin dak) Intensief begroeid Helling 0 tot 4 (plat dak) Kosten groen dak /bd - Haalbaarheidsonderzoek groene daken Nieuwegein - oktober NIBE Consulting bv 23

24 Fokkesteeg Het plangebied Fokkesteeg Uit het urgentieprogramma blijkt dat er voor de wijk Fokkesteeg 131 woningen mee zijn gemoeid. Het betreft hier o.a. een herbestemming van het kantoorpand Holterschans (5 lagen in het totaal 27 woningen, gerekend wordt met 7,5 m² per woning). Daarnaast zal de Deventerschans (school) verdwijnen en komen er woningen voor in de plaats (20 woningen, gerekend wordt met 50 m² per woning). Voor het GW-project (gezamenlijk wonen-project) gaan we uit dat het hier om eengezinswoningen (20x) gaat die gezamenlijk enkele voorzieningen hebben. Het dakoppervlak wat bij de voorzieningen hoort is in deze nog niet meegenomen, omdat ons daar de gegevens nog over ontbreken. Wel houden we voor het dakoppervlak 50 m² per woning aan. Als laatste geldt voor de Fokkesteeg een herbestemming voor het kantoor/bedrijfspand aan de Lemsterschans. Voor de 64 woningen wordt ook hier gerekend met 7,5 m² aan dakoppervlak per woning. Totaal beschikbare oppervlak voor groene daken wordt in Fokkesteeg gehouden op: m² Totale kosten voor Fokkesteeg Extensief begroeid helling 0 tot 4 (plat dak) Extensief begroeid helling 26 tot 40 (schuin dak) Intensief begroeid Helling 0 tot 4 (plat dak) Kosten groen dak /bd - Haalbaarheidsonderzoek groene daken Nieuwegein - oktober NIBE Consulting bv

25 Hoogzandveld / Lekboulevard Het plangebied Lekboulevard/Hoog Zandveld Bohan projectontwikkeling, Jutphaas wonen en Achmea vastgoed hebben het kantoorcomplex aan Bakenmonde in de wijk Lekboulevard / Hoog Zandveld gekocht. Het kantoorcomplex zal in de toekomst worden gebruikt voor de ontwikkeling van woningen. Tot 2011 blijft een groot gedeelte nog als kantoor van Getronics in gebruik. Het betreft meerdere lagenbouw zodat voor de 150 geplande woningen 7,5 m² wordt aangehouden voor beschikbaar dakoppervlak per woning. Samen met een 7- tal woningen (50 m² per woning) aan Handelskade geeft dit een Totaal beschikbare oppervlak voor groene daken Zandveld/Lekboulevard van: m² Totale kosten voor Hoozandveld / Lekboulevard Extensief begroeid helling 0 tot 4 (plat dak) Extensief begroeid helling 26 tot 40 (schuin dak) Intensief begroeid Helling 0 tot 4 (plat dak) Kosten groen dak /bd - Haalbaarheidsonderzoek groene daken Nieuwegein - oktober NIBE Consulting bv 25

26 Vreeswijk Het plangebied Vreeswijk Voor Vreeswijk staan in de toekomst 100 woningen gepland in o.a. het Schippersinternaat/W.A. school/pinguinc.a. Aangezien het hier vooral gaat om inpassing in bestaande bouw, zullen het hoofdzakelijk appartementen worden. Hiervoor moeten we dus uitgaan van een totaal van 100 x 7,5 m² = 750 m² voor Vreeswijk Totale kosten voor Vreeswijk Extensief begroeid helling 0 tot 4 (plat dak) Extensief begroeid helling 26 tot 40 (schuin dak) Intensief begroeid Helling 0 tot 4 (plat dak) Kosten groen dak Laagraven Oost Laagraven Oost is een gebied ten oosten van het Amsterdam-Rijnkanaal waar nog weinig concreets over bekend is. Voor dit onderzoek hebben we in scenario A het potentiële groene dak aangehouden op 50 m² per woning. Uitgaande van de 450 geplande woningen zou dit een maximaal potentieel hebben van : 450 x 50 m² = m² voor Laagraven Oost Totale kosten voor Laagraven oost Extensief begroeid helling 0 tot 4 (plat dak) Extensief begroeid helling 26 tot 40 (schuin dak) Intensief begroeid Helling 0 tot 4 (plat dak) Kosten groen dak /bd - Haalbaarheidsonderzoek groene daken Nieuwegein - oktober NIBE Consulting bv

27 Het totale potentiële oppervlak en kosten Nu per wijk bekend is wat het potentiële oppervlak aan groen dak zou kunnen zijn, kunnen we kijken wat de totale kosten zijn van de verschillende daken (plat extensief, plat intensief en schuin extensief). Het totaal aantal potentieel beschikbare m² dat door het urgentieprogramma wordt verkregen : m² De kosten die hiermee gepaard zouden gaan, staan in onderstaande tabel: Totale kosten Extensief begroeid Extensief begroeid Intensief begroeid urgentieprogramma helling 0 tot 4 helling 26 tot 40 Helling 0 tot 4 (plat dak) (schuin dak) (plat dak) Kosten groen dak Wel moeten bij bovenstaande tabel de volgende opmerkingen worden gemaakt, Het gaat om gemiddelde bedragen. Daarnaast gaat het om bedragen die gebaseerd zijn op 100% inzit van die daken: of alles heeft een helling van 0-4 (extensief), of een helling van (extensief) of een plat dak (intensief). Naar alle waarschijnlijkheid zullen er zowel extensieve platte, schuine als intensieve daken worden toegepast. Men moet dan gemiddelde nemen en percentages. Uit bovenstaande tabel krijgt men in ieder geval een goed beeld wat de kosten globaal zouden kunnen zijn. Voor m² zouden de totale kosten zijn: Totale kosten Extensief begroeid Extensief begroeid Intensief begroeid urgentieprogramma helling 0 tot 4 helling 26 tot 40 Helling 0 tot 4 (plat dak) (schuin dak) (plat dak) Kosten groen dak Scenario B: De bestaande woningvoorraad. Woningbouw en Particulier Toen de gemeente in 2001 de eerste Nota Wonen heeft opgesteld had Nieuwegein inwoners en een voorraad van woningen. In de periode is het aantal inwoners afgenomen met circa 0,5% per jaar en bedroeg het aantal in 2004 nog Er zijn in Nieuwegein meer koopdan huurwoningen, maar door de verkoop van woningen in corporatiebezit neemt het aandeel koopwoningen langzaamaan toe. Nieuwegein beschikt over weinig luxe-woningen, maar over veel rijtjeswoningen. Bijzonder aan de situatie in Nieuwegein is dat 75% van de huidige woningvoorraad werd gebouwd in een relatief korte periode, namelijk de jaren In scenario B gaan we uit van eerdergenoemde bestaande woningen. Hiervan zijn in woningen in bezit van de 3 corporaties Mitros (5628), Jutphaas (1590) Wonen en Portaal Utrecht (1289). Totaal aantal woningen Aantal eengezinswoningen Mitros Portaal Jutphaas Stand per 1 juli /bd - Haalbaarheidsonderzoek groene daken Nieuwegein - oktober NIBE Consulting bv 27

28 Om te bepalen wat er voor een areaal aan beschikbaar dakoppervlak is moet er een onderscheid worden gemaakt in het aantal appartementen en eengezinswoningen van de woningen. Immers meerdere appartementen maken gebruik van een bovenliggend dakoppervlak waarmee dus het beschikbaar dakoppervlak per appartement kleiner uitvalt. Van de woningen zijn er eengezinswoningen en appartementen. We gaan uit van appartementcomplexen van 5 tot 10 lagen. Er van uitgaande dat het gemiddeld dakoppervlak per woning ca. 50 m² is, dan zal bij een complex van gemiddeld 7,5 laag het gerekende dakoppervlak per appartement gemiddeld 7,5 m² zijn. Wanneer we 100% inzetten op het gebruik van de bestaande bouw in de woningbouw dan zou men alleen gekeken naar de bestaande eengezinswoningen van woningbouwcorporaties x 50 m² = m² kunnen toepassen. Dit is ruim voldoende, maar anderzijds ook een niet reële optie aangezien de corporaties niet 100% van hun woningbezit in de nabije toekomst zullen renoveren en daarbij groene daken gaan toepassen. Om aan de ambitie van m² te kunnen voldoen, zullen eengezinswoningen van het bestaande corporatieaanbod moeten worden aangepast. Dit komt overeen met zo n 53%. Wanneer wordt gerekend met het aantal beschikbare m² per appartement dan komt men uit op circa m² (5.507 x ca. 7,5 m²). Bij maximale inzet kan dus door de appartementengebouwen maar voor 50% in de behoefte van m² worden voldaan. Hoewel er natuurlijk nog ( ca. 8500) bestaande woningen in particulier bezit zijn die in aanmerking komen voor een groen dak, is het onrealistisch om te denken dat een groot deel van hen een groen dak zal gaan realiseren. Ons idee is dat men over het algemeen alleen pas bereid zal zijn wanneer de extra kosten voor een groot deel (liefst voor 100%) worden vergoed. Veel gemeenten hanteren al een subsidiebeleid waarin een deel van de extra kosten worden vergoed. De kosten zullen over het algemeen groter zijn bij het toepassen van een groen dak op bestaande daken. Voorbeelden zijn: De gemeente Rotterdam hanteert al een subsidieregeling waarbij particulieren die van hun bestaand dak een groen dak maken, 25 / m² aan subsidie ontvangen. Bedrijven krijgen een vergoeding van 50% met een maximum van 25 / m². In Ensdorf Duitsland heeft men de subsidie onderverdeeld in 7,50 / m² voor het verwijderen van de dakbedekking en 10/ m² voor de aanleg van een groen dak. Daarbij krijgt men nog een aparte bijdrage wanneer men inheemse planten en struiken toepast. Wanneer men als gemeente dus helemaal inzet op de bestaande woningbouw en men daar ook subsidie tegenover wil stellen, dan zou het budget als volgt bepaald kunnen worden. In onderstaande berekening wordt het subsidiebedrag bepaald aan de hand van het gemiddelde van Rotterdam en Ensdorf : m² x ((25+17,50)/2) = indien men alleen inzet op het toepassen van groene daken door particulieren. Aangezien het bij de bestaande woningbouw ook woningen betreft van de woningbouwcorporaties, kan dit benodigde budget veel lager uitvallen indien een deel door de woningbouwcorporaties wordt gefinancierd. Het idee dat alleen de particuliere woningbezitters al aan de ambitie van Nieuwegein zouden kunnen voldoen, is in onze ogen niet realistisch. Particulier woningbezitters zullen op eigen initiatief niet snel een dak gaan vervangen in een groen dak, zeker geen hellend dak omdat de meerkosten nog te hoog zijn om te kunnen concurreren met een conventioneel dak. Voor een plat dak is dit anders. Deze meerkosten (19 euro/m²) kunnen door een subsidie volledig worden vergoed. Een optie hierbij zou kunnen zijn dat de gemeente inzet op de schuurtjes en bergingen met een plat dak. Stel een schuur/berging heeft een oppervlak van 4 m², dan heeft men schuurtjes nodig om aan de ambitie te voldoen. Dit is geen haalbare kaart, maar kan wel substantiële toevoeging zijn. Een andere optie zou kunnen zijn om een extra subsidie te geven op de rioolbelasting voor diegene die een groendak toepast. Het is alleen een moeilijke afweging om te achterhalen wat dan de subsidie zou moeten zijn op een m² groendak. Zelfs wanneer men per eengezinswoning 100% korting krijgt op de rioolheffing = 103,08 (verordening rioolheffing 2008) dan zou dit op een dak van 50 m² nauwelijks /bd - Haalbaarheidsonderzoek groene daken Nieuwegein - oktober NIBE Consulting bv

29 een reële bijdrage leveren. Immers per m² levert dat een korting op van ca 2 euro. Ook met deze korting zal een schuin vegetatiedak voor particulieren niet echt financieel de moeite waard worden. 3.3 Scenario C: Het urgentieprogramma t/m extra maatregelen In dit scenario gaan we uit van de woningen die t/m 2011 n.a.v. het urgentiedocument worden gerealiseerd. We hebben gekozen voor 2011 omdat dit een redelijk korte termijn is waarin eventueel beschikbaar subsidiegeld nog verantwoord kan worden begroot. Uit onderstaande tabel blijkt dat er t/m 2011 circa 517 nieuwe woningen gerealiseerd worden. Dit is aanzienlijk minder dan de woningen dit tot het jaar 2016 beschikbaar komen. Het potentiële dakoppervlak wordt op basis van de gegevens zoals deze reeds zijn omschreven in 3.1 nu als volgt: /bd - Haalbaarheidsonderzoek groene daken Nieuwegein - oktober NIBE Consulting bv 29

30 Tabel 1. Urgentieprogramma 1600 woningen; raming aantal woningen per jaar (peildatum 16 april 2008) kaart Naam project/jaar opgeleverd totaal nr. 0 Opgeleverd 1Roerstraat 8 8 Bouwaanvragen 2 Sluisje (Bazuin) Malapertweg Dorpsstraat Henri Dunantlaan 9 9 Principeverzoeken 6 Rabo Nedereindseweg Buxtehudelaan De Bois/Kruyderlaan The Edge Blokhoeve Lemsterschans Richterslaan (Ons Thuis) GW project Fokkesteeg Handelskade 55/Cornewalstr Holterschans HZC Utrechtsestraatweg Herenstraat (vd Broek) Loketfase 17 Nijpelsplantsoen Mitros Diepenbrock A Capella Heidehal Blokhoeve Laagraven oost Muntplein e.o. (studiegebied) Bakenmonde Juko terrein School Deventerschans Schippersinternaat/W.A.school/Pinquin c.a Wenckebach/Herwijnenplantsoen Sluyterslaan Mitros My Hive totaal NB Bovenstaand overzicht is exclusief: de nieuwe Baten (ca. 100), Armensteeg (9), Van Heukelumstraat (41), Tr en Tramstraat (6) Deze plannen worden gerekend tot de bestaande pijplijn van 1700 woningen. wijk Zuilenstein / Blokhoeve / Huis de Geer Batau Noord Batau Zuid Jutphaas / Wijkersloot Fokkesteeg Hoog Zandveld / Lekboulevard Vreeswijk Laagraven oost totaal woningen principeverzoeken en loketfase Totaal aantal woningen Voor de verschillende wijken geldt in dit scenario deze: Totaal beschikbare m² dakoppervlak voor Zuilenstein, Blokhoeve en Huis den Geer = m² Totale kosten voor Zuilenstein/Blokhoev e en Huis den Geer Extensief begroeid helling 0 tot 4 (plat dak) Extensief begroeid helling 26 tot 40 (schuin dak) Intensief begroeid Helling 0 tot 4 (plat dak) Kosten groen dak Totaal beschikbare m² dakoppervlak voor Jutphaas/Wijkersloot = 705 m² Totale kosten voor Jutphaas/Wijkersloot Extensief begroeid helling 0 tot 4 (plat dak) Extensief begroeid helling 26 tot 40 (schuin dak) Intensief begroeid Helling 0 tot 4 (plat dak) Kosten groen dak /bd - Haalbaarheidsonderzoek groene daken Nieuwegein - oktober NIBE Consulting bv

31 Totaal beschikbare m² dakoppervlak voor Fokkesteeg = m² Totale kosten voor Fokkesteeg Extensief begroeid helling 0 tot 4 (plat dak) Extensief begroeid helling 26 tot 40 (schuin dak) Intensief begroeid Helling 0 tot 4 (plat dak) Kosten groen dak Totaal beschikbare m² dakoppervlak voor Hoogzandveld/Lekboulevard= m² Totale kosten voor Hoozandveld / Lekboulevard Extensief begroeid helling 0 tot 4 (plat dak) Extensief begroeid helling 26 tot 40 (schuin dak) Intensief begroeid Helling 0 tot 4 (plat dak) Kosten groen dak Totaal aantal m² beschikbaar/potentieel dakoppervlak gekeken naar urgentieprogramma t/m 2011: m² Totale kosten urgentieprogramma t/m 2011 Extensief begroeid helling 0 tot 4 (plat dak) Extensief begroeid helling 26 tot 40 (schuin dak) Intensief begroeid Helling 0 tot 4 (plat dak) Kosten groen dak Op basis van alleen de woningen uit het urgentieprogramma t/m 2011 wordt de ambitie van m² niet gehaald. Er zal dus gekeken moeten worden naar extra maatregelen. We nemen in dit scenario niet de optie bestaande woningbouw (zie 3.2) mee, maar zullen ons richten op de mogelijkheden om bedrijfsgebouwen te gebruiken om het potentiaal aan dakgroen te realiseren /bd - Haalbaarheidsonderzoek groene daken Nieuwegein - oktober NIBE Consulting bv 31

32 3.3.1 Hoeveel m² is er potentieel beschikbaar op kantoor en bedrijfsgebouwen? Als men kijkt naar de bedrijventerreinen in Nieuwegein dan kan men de volgende terreinen onderscheiden voor interessante opties mbt het toepassen van groene daken.: Het Klooster Galecopperzoom Het klooster Ligging van het bedrijventerrein het klooster De gemeente heeft de ambitie om van Het Klooster een duurzaam bedrijvenpark te maken. Dit houdt in dat bedrijven, in samenwerking met overheden en onderling, alles in het werk stellen om schoon te produceren, zo min mogelijk ruimte en energiebronnen te gebruiken en zich laten inpassen in het omringende landschap /bd - Haalbaarheidsonderzoek groene daken Nieuwegein - oktober NIBE Consulting bv

33 De bedrijven die zich in Het Klooster willen vestigen worden verplicht een duurzaamheidscan te laten uitvoeren. Bij de duurzaamheidscan worden de milieuprestaties van een bedrijf doorgelicht. Hierbij wordt gekeken naar de bouwkundige voorzieningen en installaties en naar het productieproces. Na de uitvoering van de scan wordt een advies gegeven over de maatregelen die het bedrijf redelijkerwijs kan nemen om de druk op het milieu zo klein mogelijk te maken. De nadruk ligt hierbij op maatregelen die zichzelf binnen 5 jaar terugverdienen. Vooral de eis dat een bedrijf op een juiste manier moet passen in de omgeving, zou een reden kunnen zijn voor een bedrijf om een groen dak aan te brengen. Daarbij kan men op een architectonische wijze de vorm van het gebouw en het groene dak afstemmen op o.a. de snelweg A27 en de bestaande groen/waterstructuur. Voor vestiging in Het Klooster wordt gedacht aan productie- en reparatiebedrijven, bedrijven in de bouwnijverheid, logistieke bedrijven (transport, distributie, groothandel, opslag en overslag) en lichte industrie. Ook is er ruimte voor representatieve bedrijvigheid. Hierbij valt te denken aan autoshowrooms, groothandels en computerreparatie en -installatiebedrijven. Voor deze bedrijven is ruimte gecreëerd in het entreegebied waarmee ze bijdragen aan een goede uitstraling van Het Klooster. Om de bedrijven te stimuleren om groene daken toe te passen zou de gemeente er voor kunnen kiezen om bedrijven die groene daken gaan toepassen aan de rand van het terrein te situeren. Door deze bedrijven aan de oostrand van het Klooster te situeren, vormen deze bedrijven als het ware een visiteplaatje voor een Duurzaam en Groen Nieuwegein. Men moet daarbij natuurlijk wel het groen zichtbaar laten zijn. Een ander voordeel, wanneer men het groen juist aan deze zijde van het Klooster stimuleert, is dat de uitstoot van het verkeer al op kleine schaal door groen wordt vastgehouden (fijnstof) en dat het ook als geluidsbuffer dient /bd - Haalbaarheidsonderzoek groene daken Nieuwegein - oktober NIBE Consulting bv 33

34 Een voorbeeld van een bedrijfsgebouw waarbij een groen dak is geïntegreerd met zijn groene omgeving (bron: Optigroen) Net als de gemeente Stuttgart in Duitsland, waar nieuwe bedrijven een groen dak moeten hebben, kan het beleid voor dit bedrijventerrein er een zijn van: Alleen voor bedrijven die een groen dak hebben!. Men zou dit uitgangspunt ook alleen voor deze oostrand van het terrein kunnen toepassen. Om de bedrijven te stimuleren, zou men juist hier een subsidieregeling kunnen toepassen. Gekeken naar de meerkosten van een groen dak, ca. 19 euro/m² zou de gemeente hier een minimaal beschikbaar budget voor opzij kunnen zetten van m² x 19 euro/m² = Wanneer we het hebben over een ambitie van m² op het Klooster dan geldt dat er zo n 8% van het totale oppervlak ( m²) groen moet zijn. Dit groen zou gelegen kunnen zijn over een verspreide bebouwing, maar natuurlijk ook alleen aan de oostrand. Men zou dan over de afstand van ca. 2 km (langste lengte terrein langs A27) een groenstrook aan groene daken nodig hebben van m² : m = 40 m. Dit is absoluut een haalbare kaart waar de gemeente op kan inzetten /bd - Haalbaarheidsonderzoek groene daken Nieuwegein - oktober NIBE Consulting bv