Maandoverzicht van het weer in Nederland

Transcriptie

1 Maandoverzicht van het weer in Nederland juni 2010

2 Juni 2010: Zeer droog, zeer zonnig en warm Juni was een warme zomermaand met in een gemiddelde temperatuur van 16,4 C tegen 15,2 C normaal. In werden in totaal 21 warme dagen en negen zomerse dagen genoteerd tegen twaalf, respectievelijk vier normaal. Tropische dagen kwamen in niet voor. In het zuidoosten van het land werd het op de 27 e en 28 e lokaal wel tropisch warm. De landelijk hoogste temperatuur, 31,7 C, werd gemeten op 28 juni in het Limburgse Arcen. Op de 22 e juni registreerde 2,2 C; de landelijk laagste temperatuur van de maand. Op de vliegbasis Twenthe kwam het die dag dicht bij de grond zelfs nog tot vorst: -1,5 C. Juni was een zeer droge maand met gemiddeld over het land 23 mm neerslag tegen 71 mm normaal. Vrijwel de complete maandsom neerslag viel tijdens de tweede week van de maand, toen een depressie het weer bepaalde. Een groot aantal dagen van de maand verliepen droog. In is slechts 18 mm gevallen. Daarmee staat juni 2010 op de vijfde plaats in de rij van droogste junimaanden sinds Het droogst was het in delen van Brabant en Limburg en in de Achterhoek, met plaatselijk minder dan 10 mm. Van de KNMIstations was Arcen het droogst met 7 mm. De meeste neerslag viel op het KNMIstation Berkhout: 55 mm. Door het gebrek aan neerslag in combinatie met de forse verdamping is het neerslagtekort landelijk gemiddelde sinds 1 april opgelopen tot ruim 150 mm. Met gemiddeld over het land 265 uren zonneschijn tegen 192 normaal was juni zeer zonnig. Het zonnigste KNMIstation was Herwijnen met 289 uren zonneschijn. Deelen en Westdorpe registreerden het minste aantal uren zon: 254. In kwam de maandsom uit op 281 uren tegen 187 normaal. Daarmee eindigde de maand daar op de derde plaats in de rij van zonnigste junimaanden. Het zonnigst was juni in 1959 met 301 zonuren. Maximumtemperatuur [ o C] Gemiddelde temperatuur [ o C] Minimumtemperatuur [ o C] juni Figuur 1: Temperatuurverloop De balkjes geven voor ieder element per etmaal de hoogste en laagste waarde aan zoals die gemeten is op één van de KNMI-stations. De rode (maximum), groene (gemiddelde) en blauwe (minimum) lijn geven het vijf-daags voortschrijdend gemiddelde aan over alle KNMI-stations, gemiddeld over het tijdvak KNMI, Klimaatdata en -advies

3 45 juni mm Gemiddelde Maximum en minimum Figuur 2: Etmaalsom neerslag De blauwe balkjes tonen de gemeten etmaalsommen neerslag, gemiddeld over alle KNMI-stations. De zwarte lijnen geven de laagste en hoogste etmaalsom, gemeten op één van de stations. 16 juni Uren Langst mogelijke duur Gemiddelde duur Maximum en minimum Figuur 3: Etmaalsom zonneschijnduur De gele balkjes tonen de etmaalsommen zonneschijnduur, gemiddeld over alle KNMI-stations. De rode lijnen geven de laagste en hoogste etmaalsom, gemeten op één van de stations. De blauwe balkjes geven de theoretisch langst mogelijke zonneschijnduur. KNMI, Klimaatdata en -advies 3

4 Geografische Overzichten NB. De kaarten zijn gebaseerd op een automatische interpolatie van gegevens van individuele meetstations zonder additionele klimatologische kennis. De getoonde lokale variaties kunnen mede bepaald zijn door de gehanteerde interpolatietechniek en de ligging van de meteorologische stations. 4 KNMI, Klimaatdata en -advies

5 NB. De kaarten zijn gebaseerd op een automatische interpolatie van gegevens van individuele meetstations zonder additionele klimatologische kennis. De getoonde lokale variaties kunnen mede bepaald zijn door de gehanteerde interpolatietechniek en de ligging van de meteorologische stations. KNMI, Klimaatdata en -advies 5

6 NB. De kaarten zijn gebaseerd op een automatische interpolatie van gegevens van individuele meetstations zonder additionele klimatologische kennis. De getoonde lokale variaties kunnen mede bepaald zijn door de gehanteerde interpolatietechniek en de ligging van de meteorologische stations. 6 KNMI, Klimaatdata en -advies

7 Synoptische beschrijving Tijdvak 1-5 juni Bepalend voor het weer in dit tijdvak was een hogedrukgebied waarvan het zwaartepunt zich verplaatste van de Golf van Biscaje via de Noordzee naar het zeegebied tussen IJsland en Noorwegen. Op 1 juni was er aanvankelijk regionaal lage bewolking aanwezig. Deze loste op waarna er zonnige perioden waren. In het zuidwesten was echter meer bewolking aanwezig, behorende bij een storing boven het Kanaal. In de nacht van 1 op 2 juni ontstond boven het zuiden en midden van het land regionaal wederom lage bewolking. Deze verdween in de ochtend waarna het overal zonnig werd. Van 3 tot en met 5 juni was het in het hele land vrij zonnig in een zeer transparante atmosfeer. De maxima in dit tijdvak liepen op van 15 tot 20 C op de 1 e, naar 20 tot 28 C op de 5 e. De hoogste maxima werden in het zuidoosten gemeten. Tijdvak 6-10 juni Bij aanvang van dit tijdvak lag er een vlak, thermisch lagedrukgebied boven het oosten van Engeland. Op de 6 e trok het laag via ons land naar het noorden van Duitsland. Vanuit het westen nam de bewolking toe, gevolgd door enige buiige regen. De neerslag viel rond de passage van een convergentielijn en koufront. In het oosten, met aanvankelijk nog flinke zonnige perioden werd het lokaal 29 C, in het westen 20 C. In de avond viel nog een enkele bui, lokaal met onweer. Op 7 juni trok het laag naar Zuid-Zweden. In het noorden vielen tot in de ochtend nog enkele buien en daarna bleef de bewolking overheersen. Elders waren zonnige perioden. De maxima liepen uiteen van 16 C in het noorden tot 21 C in het zuiden. Inmiddels was er op de 8 e bij Ierland een volgende depressie aangekomen. Deze verplaatste zich gedurende de rest van het tijdvak uiteindelijk naar de Golf van Biscaje. Op 8 juni was er vrij veel bewolking. Er trok een occlusie over met wat buiige regen. Later volgde een koufront vergezeld van buien; plaatselijk met onweer. In de onstabiele lucht achter het koufront trokken in de nacht van 8 op 9 juni enkele buien over het land, lokaal met onweer. Op sommige plaatsen viel 10 tot ruim 40 mm neerslag. De maxima op de 8 e waren 21 tot 24 C. Eerder genoemd koufront kwam boven Duitsland tot stilstand. Op de 9 e en 10 e bleef het front al golvend nabij of boven ons land aanwezig. Op beide dagen was het overwegend bewolkt en viel er af en toe lichte regen. Daarnaast ontstonden er enkele buien die slechts traag trokken. In Purmerend viel hierdoor op de 9 e 74 mm. In Berkhout werd een windhoos waargenomen. Op de 9 e werd het maximaal 19 tot 20 C, op de 10 e werd het in het westen 19 C, in het oosten tot 25 C. Tijdvak juni Op 11 juni trok een klein secundair lagedrukgebied over ons land naar het zuiden van Scandinavië. Het laag ging daar op in een zich ontwikkelende depressie die gedurende het tijdvak naar het noordwesten van Rusland trok. In de nacht van 10 op 11 juni trok een geleidelijk uitdovend buiencomplex over het oosten van het land. Overdag was het in het noordwesten vrijwel bewolkt. De bewolking hing samen met een koufront dat later op de dag over het land trok, in het noorden vergezeld van wat regen. In het zuidoosten was het vrijwel de gehele dag zonnig. Het werd maximaal 17 C in het noordwesten en 27 C in het zuidoosten. Op 12 juni was er in het zuidoosten veel bewolking met af en toe regen, samenhangend met een front boven Duitsland. Elders was het vrij zonnig, alhoewel in het noordwesten af en toe wolken van zee binnendreven. Het werd maximaal 16 tot 22 C. Op de 13 e waren er vooral in het oosten flinke zonnige perioden. In het westen overheerste de bewolking, behorende bij een frontale storing boven Engeland. In het noorden kwam het plaatselijk tot een bui. Het werd maximaal 15 tot 18 C. Tijdvak juni Bepalend voor het weer in dit tijdvak was een krachtige hogedrukuitloper van het hogedrukgebied der Azoren, die zich op de 14 e tot boven het Noordzeegebied uitbreidde. Op 14 juni was het in het midden van het land vrij zonnig. In het zuiden was meer bewolking aanwezig, behorende bij een storing die over Frankrijk zuidwaarts trok. In het noorden dreven af en toe wolkenvelden over. Op de 15 e waren er in een noordstroming flinke zonnige perioden, afgewisseld door een enkel wolkenveldje of stapelwolk. In het noorden was het half bewolkt. Op 16 juni was de stroming wat geruimd naar noordoost. Het was vrij zonnig. Op de 17 e was het in het noorden zonnig. In het zuiden dreef af en toe hoge bewolking over behorende bij een frontaal systeem boven Midden-Europa. De maxima varieerden van ca. 17 C in het noorden tot 24 C in het zuidoosten, maar op de 15 e werd het in het noorden 15 C en in het zuidoosten 20 C. Tijdvak juni Tussen een geleidelijk opvullende depressie boven Zuid-Scandinavië en een langgerekt noordzuid georiënteerd hogedrukgebied ten westen van Ierland, stond boven omgeving in dit tijdvak een noordstroming waarmee koele lucht werd aangevoerd. De maxima in dit tijdvak daalden van 15 tot 19 C op de 18 e naar 13 tot 16 C op de 20 e. Op de 18 e trok het koufront van de depressie vergezeld van wat (mot)regen van noord naar zuid over het land. In de avond vielen in de noordelijke helft van het land lichte buien. Op de 19 e was het wisselend bewolkt met enkele regenbuien. Op de 20 e viel er nog een enkel buitje en het was overwegend bewolkt. KNMI, Klimaatdata en -advies 7

8 Tijdvak juni Bepalend voor het weer was een omvangrijke uitloper van het hogedrukgebied der Azoren dat zich tot boven het Noordzeegebied uitstrekte. Een secundaire kern van hoge druk bevond zich afwisselend boven het Kanaal of de Noordzee. Er was sprake van een lang tijdvak met fraai en droog zomerweer. Op de 21 e dreven vooral het in het noorden van het land wolkenvelden over. In het midden was het vrij zonnig. Van 22 tot en met 28 juni was het zonnig. In de loop van de dag ontstond er regionaal hoogstens wat cumuliforme bewolking. In de nacht van 28 op 29 juni ontstond plaatselijk dichte mist die overdag snel oploste. Overdag trok een zwak koufront vergezeld van bewolking en lichte buiige regen van west naar oost over het land. Buiten de frontale band waren er flinke perioden met zon. Op 30 juni was het wisselend bewolkt. De zon was het meest te zien in het zuiden van het land. Een buiencomplex behorende bij een zwakke trog trok van Noord-Holland naar Overijssel. Lokaalviel15mm. Demaximaindittijdvakliepenopvanca. 15tot20 C opde21 e naarca. 25tot30 C vanafde27 e. juni 2010 juni, normaal N N >=5 Bft 3-4 Bft 1-2 Bft >=5 Bft 3-4 Bft 1-2 Bft W stil/var 6.2% % E W stil/var 5.4% % E Figuur 4: Windroos Z In de windroos zijn de windrichtingen in klassen van 30 verdeeld. Voor iedere klasse is in drie beaufortklassen aangegeven in hoeveel procent van de gevallen deze voorkwam (relatieve frequentie). De windroos heeft betrekking op het KNMI-station. Z Extremen Hoogste temperatuur: 31.7 C te Arcen op 28 juni Laagste temperatuur: 2.5 C te op 22 juni Grootste aantal zonuren: uur te Herwijnen Kleinste aantal zonuren: uur te Westdorpe Grootste maandsom neerslag: 55.3 mm te Berkhout Kleinste maandsom neerslag: 7.1 mm te Arcen Grootste dagsom neerslag: 41.8 mm te Berkhout op 9 juni 8 KNMI, Klimaatdata en -advies

9 Landgemiddelden Temperatuur Zonneschijn ( C) (uren) (percentage) Decade Gem. N Gem. dagmax. N Gem. dagmin. N Gem. N Gem. N I II III Maand Luchtdruk Neerslag Windsnelheid Globale straling zeeniveau (hpa) (mm) (m/s) (J/cm2) Decade Gem. N Gem. N Gem. N Gem. N I II III Maand Maandgemiddelden en maandsommen, temperatuur en neerslag Temperatuur ( C) Neerslag (mm) Dagelijks maximum Dagelijks minimum Station Gem. N Gem. N Hoogste Datum Gem. N Laagste Datum Som N Max. dagsom Datum Lauwersoog Hoorn (Terschl.) Vlieland Leeuwarden Nieuw Beerta Stavoren Hoogeveen Marknesse Berkhout Wijk aan Zee Lelystad Heino Schiphol Twenthe Valkenburg Hupsel Deelen Hoek van Holland Cabauw Rotterdam Herwijnen Volkel Gilze-Rijen Wilhelminadorp Arcen Woensdrecht Eindhoven Westdorpe Ell KNMI, Klimaatdata en -advies 9

10 Maandgemiddelden en maandsommen, overige Globale straling Zonneschijn (berekend Relatieve vochtigheid Dampdruk Windsnelheid Luchtdruk (J/cm2) uit globale straling) (percentage) (hpa) (m/s) zeeniveau (hpa) Station Som N uren N % N Gem. N Gem. N Gem. N Gem. N Lauwersoog Hoorn (Terschl.) Vlieland Leeuwarden Nieuw Beerta Stavoren Hoogeveen Marknesse Berkhout Wijk aan Zee Lelystad Heino Schiphol Twenthe Valkenburg Hupsel Deelen Hoek van Holland Cabauw Rotterdam Herwijnen Volkel Gilze-Rijen Wilhelminadorp Arcen Woensdrecht Eindhoven Westdorpe Ell , t/m juni Graden Celsius jan feb mar apr mei jun jul aug sep okt nov dec Normaal Jaar 2010 Hoogste Laagste Figuur 5: Etmaalwaarden van de gemiddelde temperatuur,, 2010 De zwarte lijn toont de gemeten gemiddelde etmaaltemperatuur in het lopende jaar. De rode lijn geeft (per datum) de hoogst gemeten temperatuur sinds 1901, de blauwe lijn de laagste temperatuur. De groene lijn is het vijf-daagse voortschrijdend gemiddelde, gemiddeld over het tijdvak KNMI, Klimaatdata en -advies

11 Temperatuur, aantal dagen met Gemiddelde temperatuur ( C) >_ < 0.0 Station A N A N A N A N A N A N Lauwersoog Hoorn (Terschl.) Vlieland Leeuwarden Nieuw Beerta Stavoren Hoogeveen Marknesse Berkhout Wijk aan Zee Lelystad Heino Schiphol Twenthe Valkenburg Hupsel Deelen Hoek van Holland Cabauw Rotterdam Herwijnen Volkel Gilze-Rijen Wilhelminadorp Arcen Woensdrecht Eindhoven Westdorpe Ell Minimum temperatuur ( C) Maximum temperatuur ( C) < 0.0 < < 0.0 (10cm) >_ 30.0 >_ 25.0 >_ 20.0 < 0.0 A N A N A N A N A N A N A N KNMI, Klimaatdata en -advies 11

12 Neerslag, wind en zon, aantal dagen met Neerslag (mm) Windkracht (Beaufort) Zonneschijn (percentage) Maximum uurgemiddelde Droog >_ 0.1 >_ 1.0 >_ 10.0 <_ 4 >_ 6 >_ 7 >_ 8 Zonloos <_ 20 >_ 80 Station A N A N A N A N A N A N A N A N A N A N A N Lauwersoog Hoorn (Terschl.) Vlieland Leeuwarden Nieuw Beerta Stavoren Hoogeveen Marknesse Berkhout Wijk aan Zee Lelystad Heino Schiphol Twenthe Valkenburg Hupsel Deelen Hoek van Holland Cabauw Rotterdam Herwijnen Volkel Gilze-Rijen Wilhelminadorp Arcen Woensdrecht Eindhoven Westdorpe Ell Onweer, mist en sneeuw, aantal dagen met Onweer Mist Sneeuw Station A N A N A N Leeuwarden Schiphol Twenthe Valkenburg Deelen Rotterdam Volkel Gilze-Rijen Eindhoven KNMI, Klimaatdata en -advies

13 Bodemtemperaturen ( C) Nieuw Beerta Marknesse Wilhelminadorp Diepte (cm) Diepte (cm) Diepte (cm) Diepte (cm) Datum Gem juni Y-coordinaat (km) X-coordinaat (km) Figuur 6: Onweer Ontladingen in Nederland, de kustwateren en het aangrenzende buitenland, zoals geregistreerd door het Nederlands-Belgische detectiesysteem. Het kaartje geeft het aantal ontladingen per 5 5 km vak. KNMI, Klimaatdata en -advies 13

14 Etmaalgemiddelden en etmaalsommen Temperatuur ( C) Gemiddeld Maximum Minimum Datum dec. I N dec. II N dec. III N maand N KNMI, Klimaatdata en -advies

15 Etmaalgemiddelden en etmaalsommen Datum Berekend uit globale straling Zonneschijn Zonneschijn Globale straling (uren) (percentage) (J/cm2) dec. I N dec. II N dec. III N maand N KNMI, Klimaatdata en -advies 15

16 Etmaalgemiddelden en etmaalsommen Datum Gemiddelde luchtdruk op zeeniveau Gemiddelde windsnelheid Relatieve vochtigheid (hpa) (m/s) (percentage) dec. I N dec. II N dec. III N maand N KNMI, Klimaatdata en -advies

17 Etmaalgemiddelden en etmaalsommen Datum Hoeveelheid neerslag Duur neerslag Referentiegewasverdamping (mm) (uren) (mm) dec. I N dec. II N dec. III N maand N KNMI, Klimaatdata en -advies 17

18 , t/m juni Graden Celsius jan feb mar apr mei jun jul aug sep okt nov dec Normaal Jaar 2010 Figuur 7: Geaccumuleerde temperatuur,, 2010 De getrokken lijn geeft de etmaalgemiddelde temperatuur van het actuele jaar, cumulatief weer. De stippellijn laat het langjarig gemiddelde ( ) van de cumulatieve jaartemperatuur zien. Indien de actuele lijn zich onder die van het langjarig gemiddelde bevindt, is het jaar tot dan toe koud verlopen (blauw gearceerd). Als de actuele lijn zich erboven bevindt, verloopt het jaar tot dan toe warmer dan normaal (rood gearceerd) , t/m juni mm jan feb mar apr mei jun jul aug sep okt nov dec Normaal Jaar 2010 Figuur 8: Geaccumuleerde neerslagsom,, 2010 De getrokken lijn geeft de cumulatief gevallen hoeveelheid neerslag weer in het actuele jaar. De stippellijn laat het langjarig gemiddelde tijdvak van de cumulatieve neerslag dagsommen zien. Indien de actuele lijn zich onder die van het langjarig gemiddelde bevindt, is het jaar tot dan toe droog verlopen (in rood aangegeven). Als de actuele lijn zich erboven bevindt, verloopt het jaar nat (blauw). 18 KNMI, Klimaatdata en -advies

19 WAARNEMINGEN TE DE BILT N 360 NO 45 O 90 ZO 135 Z * ****** ** * * 180 ZW 225 W 270 NW 315 N LUCHTDRUK (in hpa) zes-uurlijkse waarnemingen TEMPERATUUR (in C) etmaal-gemiddelden maxima en minima HOEVEELHEID NEERSLAG (in mm) etmaal-sommen SNEEUWDAGEN DUUR NEERSLAG (in uren) etmaal-sommen ONWEERSDAGEN RELATIEVE VOCHTIGHEID (in %) etmaal-gemiddelden GLOBALE STRALING (in Joule/cm2) etmaal-sommen ZONNESCHIJN (in uren) etmaal-sommen en langst mogelijke duur BEWOLKING (in achtste delen) gemiddelden uit uurlijkse waarnemingen WINDRICHTING (graden en streken) zes-uurlijkse waarnemingen * : variabel/windstil WINDSNELHEID (in m/s) gemiddelden en maximale snelheden over tijdvakken van zes uur KNMI, Klimaatdata en -advies 19

20 KNMI meteorologische stations Hoorn (Terschelling) 251 Vlieland 242 Lauwersoog 277 Leeuwarden Nieuw Beerta N Stavoren Marknesse Berkhout Wijk aan Zee 257 Lelystad 269 Hoogeveen 279 Heino 278 Schiphol Twenthe Valkenburg 210 Hupsel 265 Deelen Hoek van Holland 275 Rotterdam Cabauw Herwijnen 356 Wilhelminadorp 323 Woensdrecht Volkel 375 Gilze Rijen 350 Eindhoven 370 Arcen 391 Westdorpe 319 Ell km (c) 2009, KNMI Klimaatdata en advies 380 Verklaring In het Maandoverzicht van het Weer in Nederland (MOW) zijn gegevens opgenomen van de meteorologische stations. De ligging van de stations is aangegeven in de bovenstaande kaart. Het MOW is 106 jaar lang uitgegeven als KNMI-periodiek en wordt sinds 2010 verspreid via internet ( Een uitgebreide toelichting op het MOW is eveneens via internet beschikbaar. ( De tijden in het MOW zijn uitgedrukt in universal time (UT). Hierin komt 12 uur overeen met 13 uur Midden Europese Tijd (MET) en met 14 uur Midden Europese zomertijd. Alle gegevens heben betrekking op het etmaal uur UT. De vermelde normalen zijn berekend uit de metingen in het tijdvak Normalen van het aantal dagen met zijn berekend uit uurlijkse waarnemingen. Hierbij geldt dat het betreffende verschijnsel in tenminste één uurvak werd waargenomen. De globale straling is de som van de direkte en diffuse zonnestraling op een horizontaal vlak en wordt weergegeven in Joule/cm 2 (1 Joule/cm 2 = 2, KWh/m 2 ). De referentiegewas-verdamping E r is een richtgetal voor de bepaling van de potentiële verdamping van gewassen. E r wordt bepaald uit gegevens van globale straling en luchttemperatuur (berekeningswijze volgens Makkink). De aanduidingen I, II en III hebben betrekking op de decaden, waarbij I = dag 1 t/m 10, II = dag 11 t/m 20 en III = dag 21 t/m de laatste dag van de maand. M = de gehele maand. blank : gegeven ontbreekt A : aantal. : waarde nul STIL : windstil/veranderlijk 0 : minder dan 0.5 N : normaal : minder dan 0.05 Het MOW is een uitgave van het Koninklijk Nederlands Meteorologisch Instituut Klimaatdata en -advies Postbus AE klimaatdesk@knmi.nl 20 KNMI, Klimaatdata en -advies