Verhandeling aangeboden in het kader van het behalen van de titel van 3* instructeur. Dirk De Bilde 2*I nr 935 Bevers Castors Diving (BCD) April 2007

Transcriptie

1 Integratie van de vernieuwingen met betrekking tot decompressietechnieken in het duikonderricht Verhandeling aangeboden in het kader van het behalen van de titel van 3* instructeur Dirk De Bilde 2*I nr 935 Bevers Castors Diving (BCD) April 2007 Dirk De Bilde Verhandeling 3*Instructeur

2 Inhoudsopgave Inleiding Introductie van het duiken met decompressiecomputer binnen NELOS Werkgroep Decompressietechnieken Onderwerp van deze thesis En verder Integratie van het "PRAKTISCH DUIN: DECOMPRESSIETECHNIEN" in de huidige brevetten Uitgangspunt Opbouw Didactische indeling Algemene wijzigingen De duiktabellen De decompressiealgoritmen Duikplanning Integratie in de opleiding tot 1* duiker Definitie van een 1* duiker Integratie in de theoretische opleiding van de 1* duiker Integratie in de zwembadopleiding van de 1* duiker Integratie in de openwaterproeven van de 1* duiker Integratie in de module duikleidingen van de 1* duiker Verplichte uitrustingsstukken voor de 1* duiker Samenvatting Integratie in de opleiding tot 2* duiker Definitie van een 2* duiker Integratie in de theoretische opleiding van de 2* duiker Integratie in de zwembadopleiding van de 2* duiker Integratie in de openwaterproeven van de 2* duiker Integratie in de module duikleidingen van de 2* duiker Verplichte uitrustingsstukken voor de 2* duiker Samenvatting...26 Dirk De Bilde Verhandeling 3*Instructeur

3 2.7. Integratie in de opleiding tot 3* duiker Definitie van een 3* duiker Integratie in de theoretische opleiding van de 3* duiker Integratie in de zwembadopleiding van de 3* duiker Integratie in de openwaterproeven van de 3* duiker Integratie in de module duikleidingen van de 3* duiker Verplichte uitrustingsstukken voor de 3* duiker Samenvatting Integratie in de opleiding tot 4* duiker Definitie van een 4* duiker Integratie in de theoretische opleiding van de 4* duiker (Tabel5) Integratie in de zwembadopleiding van de 4* duiker Integratie in de openwaterproeven van de 4* duiker Integratie in de module duikleidingen van de 4* duiker Verplichte uitrustingsstukken voor de 4* duiker Samenvatting Integratie in de opleiding tot Instructeur Algemeen (Tabel6) Didactiek Samenvatting...37 Bijlagen...39 Bibliografie...39 CD-ROM...39 Dirk De Bilde Verhandeling 3*Instructeur

4 Dankwoord Toen ik in 1996 tijdens mijn verlof te, jawel, Agay besloot om te leren duiken had ik nooit gedacht dat deze hobby zo een vlucht zou nemen en een passie zou worden. Elf jaar later bied ik mij aan voor het behalen van de titel van 3* instructeur. Vanzelfsprekend was ik nooit zover geraakt zonder de steun van vele vrienden en deze wil ik dan ook van harte danken. Deze thesis draag ik dan ook op aan al die vrienden die ik dankzij de duiksport heb mogen leren kennen. Een aantal personen wens ik toch nominatief aan te halen: In de eerste plaats mijn vriendin Iris. Als niet duikster een hele opgave om jaar na jaar alles in het licht van het duiken te moeten zien. Ook zij heeft dankzij deze hobby nieuwe horizonten ontdekt en is ondertussen een verwoede snorkelaardster geworden! Zij heeft de uiteindelijke doorslag gegeven om door te gaan voor dit brevet. Zonder een club als BCD was dit traject onmogelijk geweest. Vaak wordt deze school afgedaan als een brevettenmachine maar niets is minder waar. Het ligt in het zeer gedreven monitoraat dat zijn taak tijdens de opleiding en de proeven zéér serieus neemt en daarenboven door iedereen aanspreekbaar is voor welke informatie je ook wenst. Eén grote familie als het ware. Deze samenstelling is de sleutel tot succes van onze club. Michel Declercq, die ik zie als coach voor deze thesis. Bij hem kan ik steeds terecht voor vragen of voor een goede, verrijkende discussie. En als laatste wens ik ook SUÛN te bedanken, die me op eenvoudige vraag overladen hebben met informatie over het thema van deze thesis. Dirk De Bilde Verhandeling 3*Instructeur

5 Inleiding 2 november 2005 Agay Gaby, Bruno en ik plannen een duik op één van de mooiste duikplaatsen in deze omgeving: Le Jardin. Deze duik kunnen we als een extreme duik catalogeren en vraagt dus de nodige voorbereiding en deze maken we dan ook. We duiken allen op weliswaar verschillende decompressiecomputers en maken qua decompressie duidelijke afspraken: maximaal 20 minuten totale opstijgtijd. Als tekens om deze informatie op te vragen spreken we af de nu ingevoerde tekens te gebruiken zoals we dit in Bendor ook gebruikt hebben. De duik verloopt als gepland en al snel zitten we aan onze afgesproken stijgtijd. Bij onderlinge verificatie blijkt mijn computer plots uit te vallen: het scherm knippert even en geeft prompt weer accuraat de diepte aan, echter met als duiktijd nul minuten en overeenkomstig ook geen decompressieverplichtingen! En nu?: overstappen naar de tabellen? We hebben tijdens dit verlof al 7 duiken gedaan en op deze diepte dit alles beginnen uitrekenen is onbegonnen werk. We vergelijken de verplichtingen van de nog functionerende computers en deze komen perfect overeen. We stijgen en voeren alvast een deep stop uit zoals we gepresenteerd gekregen hadden het jaar ervoor tijdens de stage. Vervolgens werken we de voorgeschreven trappen waarbij we bij elke trap een minuutje toevoegen en op 3 meter zelfs 5 minuten toevoegen om de veiligheid te verhogen. De duik is op een veilige manier afgelopen. Dit verhaal (en het is zeker niet het enige) om aan te tonen dat onze NELOS duikers reeds een hele tijd een manier ontwikkeld hebben om de duikcomputer als primair decompressiemiddel te gebruiken. Het ontbrak hen wel aan duidelijke richtlijnen waardoor er gevaarlijke interpretaties mogelijk waren. Met dit als achtergrond en de informatie dat er een werkgroep Decompressietechnieken aan de slag is, was mijn keuze snel gemaakt: hier wil ik mijn steentje bijdragen om alle NELOS duikers een onderricht aan te bieden dat actueel is en mee is met zijn tijd. Dat hierbij decompressietechnieken als eerste wordt aangepakt is niet verbazend: de theorie rond decompressietechnieken is volledig gebaseerd op de tabellen waar in de praktijk meer dan 99% van alle recreatieve duiken met een decompressiecomputer worden uitgevoerd. Hoog tijd dus om een inhaalmanoeuvre uit te voeren! Dirk De Bilde Verhandeling 3*Instructeur

6 1. Introductie van het duiken met decompressiecomputer binnen NELOS 1.1. Werkgroep Decompressietechnieken Tijdens een collegevergadering in maart 2005 werd er geopperd om het onderricht met betrekking tot decompressietechnieken te actualiseren. Een gigantische uitdaging: De actuele theoretische opleiding is volledig gebaseerd op de NELOS94 die méér dan tien jaar geleden ontwikkeld werden. Het veiligheidsreglement en dus ook de voorwaarden tot verzekering zijn volledig aan deze tabellen gekoppeld. De wetenschap rond decompressietechnieken varieert bij wijze van spreke nog iedere dag. Vele onderzoeksprogramma s (o.a. DAN) brengen stilaan meer licht in de complexiteit van het decompressieongeval. De fabrikanten van duikmateriaal pakken steeds verder uit met nieuwe duikcomputers voorzien van nieuwe decompressiemodellen, extra veiligheidsfuncties, gaswissels, Om hier een goede keuze te maken dient er een basisrichtlijn te bestaan. Te rade gaan bij een andere federatie is niet mogelijk Hier en daar zijn er wat schuchtere pogingen om het gebruik van de duikcomputer uit te leggen maar nergens wordt dit instrument als primair decompressiemiddel naar voren geschoven. Om dit tot een goed einde te brengen werd er besloten om in juni 2005 de werkgroep decompressietechnieken op te starten, bestaande uit Stef Teuwen, Philippe Mertens, Pascal Eeckhoudt en Michel Declercq binnen de sectie technisch duiken. Na een aantal brainstormingen over hoe dit in de praktijk aan te pakken werd er in maart 2006 de visie en de strategie vastgelegd en kwam er in het najaar van 2006 een eerste document op tafel: Nelos infopublicatie Praktisch duiken: Decompressietechnieken. Dit document wordt door het college van 3* instructeurs doorgenomen en verfijnd om in maart 2007 tot een officieel document gestemd te worden. Dit document is dan ook hét uitgangspunt voor mijn thesis. Het voorgestelde werk geeft in een eerste hoofdstuk inzichten in de actuele stand van de technologie van de duikcomputer als instrument. Dirk De Bilde Verhandeling 3*Instructeur

7 Verder bevat het een nieuw veiligheidsreglement dat volledig uitgaat van een decompressiecomputer als primair decompressiemiddel. Een huzarenstukje als je weet dat hiermee ook de volledige opleiding maar ook de verzekering gekoppeld is! De volgende hoofdstukken gaan allen over het praktisch duiken met de computer: het plannen van een duik, het inbouwen van extra veiligheid en een beschrijving van hoe er dient gereageerd te worden bij noodscenario s. Dit, laten we wel zeggen revolutionair werk, mag zeker geen dode letter blijven! 1.2. Onderwerp van deze thesis Deze thesis is de volgende logische stap in dit traject: het integreren van de nieuwe theorieën en stellingen in het dagdagelijkse onderricht: Welke impact heeft dit document op het theoretische luik binnen onze opleiding? Hier formuleer ik een aantal voorstellen tot wijziging in de theoretische opleiding, met name wat er moet gekend zijn. Hoe deze theorie dient onderricht te worden maakt geen deel uit van dit werk. Naast de theorie dienen we onze duikers ook de nodige praktijkervaring toe te brengen door het uitvoeren van zwembadproeven, openwaterproeven en duikleidingen. Dit deel bevat voorstellen van wijziging van protocollen maar ook voorstellen voor nieuwe proeven om dichter bij de werkelijke duikpraktijk te komen. En dit natuurlijk opgedeeld per brevet (1*D / 2*D / 3*D / 4*D / 1*I / 2*I / 3*I) binnen onze federatie. Tijdens mijn speurtocht naar informatie ben ik ook even gaan kijken over wat er bestaat over dit onderwerp bij andere federaties En verder Het doel is dat de werkgroep de opdeling per brevet afgerond heeft tegen juni Ik hoop dat dit werk hen een heel eind op de goede weg zet. De volledige integratie in het duikonderricht zou dan in september 2007 moeten afgerond zijn om een volledig afgesloten en geïntegreerd dossier aan het grote duikpubliek te kunnen voorstellen begin Dirk De Bilde Verhandeling 3*Instructeur

8 2. Integratie van het "PRAKTISCH DUIN: DECOMPRESSIETECHNIEN" in de huidige brevetten 2.1. Uitgangspunt Deze thesis is gebaseerd op volgende 3 uitgangspunten: 1) Het werk Nelos infopublicatie Praktisch duiken: Decompressietechnieken van de werkgroep decompressietechnieken: dit werk is de bron van informatie. De vermelde stellingen en theorieën zijn de basis voor de wijzigingen in het duikonderricht 2) De NELOS infomap: hier staat er duidelijk beschreven wat de actuele eisen zijn per brevet met betrekking tot decompressietechnieken. Het minimum is dan ook deze vereisten te respecteren en eventueel andere bij te formuleren. Hierbij wordt naast het praktisch duiken ook gekeken naar de rubrieken duikgeneeskunde (decompressie ongeval), duiktabellen en duikmateriaal. 3) De thesis van Koen van Dijck Voldoet NELOS aan de Europese normen? : als we dan toch nieuwe voorstellen doen kunnen we trachten om ook hier nog korter bij de geldende normering te komen en zo aan deze eisen te beantwoorden voor het behandelde deel. Indien reeds aan de eisen werd voldaan kunnen er toch een aantal voorstellen komen om deze op een andere manier in te vullen. Het doel is om minimaal aan de geldende normen te voldoen zonder echter de actuele vereisten te verzwakken. De analyse werd gedaan voor de volgende brevetten: Technische brevetten: 1*D 2*D 3*D 4*D Instructeurtitels: 1*I 2*I 3*I Dat deze nieuwe wending ook zijn impact heeft op andere brevetten, denken we maar binnen de sectie technisch duiken aan de opleiding tot nitroxduiker, staat vast. Maar dit zou ons binnen het gegeven tijdsbestek te ver voeren. Dirk De Bilde Verhandeling 3*Instructeur

9 2.2. Opbouw In een eerste deel Algemene wijzigingen behandelen we een aantal brevetoverschrijdende topics die doorslaggevend zijn voor hoe we decompressietechnieken in de ruimste zin van het woord kunnen aanpakken in het NELOS duikonderricht. In de volgende hoofdstukken wordt er per behandeld brevet gewerkt. We vertrekken vanuit de definitie van dit brevet. Vervolgens wordt de nieuwe stof Decompressietechnieken onder de loep genomen en kijken we wat van toepassing is voor dit brevet. Hiervoor voorzien we volgende rubrieken: 1. Gebruik van de computer: Dit deel behandeld de types van computers die vandaag op de markt verkrijgbaar zijn met al hun mogelijkheden en eigenschappen. Het is duidelijk dat dit hoofdstuk belangrijk is voor de beginnende duiker. 2. Reglementering en protocollen: Dit is de hoofdbrok en bevat het veiligheidsreglement dat volledig uitgerafeld wordt. 3. Duikplanning 4. Extra veiligheid 5. What if s 6. Het duikprofiel De integratie van de nieuwe ontwikkelingen is telkens in een tabel vervat die als volgt is opgebouwd: Kolom1: behandeld punt in het document Decompressietechnieken Kolom2: voorstel tot didactische indeling. ( WE - ). Enkel de relevante punten worden vermeld. De complete overzichttabel is in bijlage te bekijken. Kolom3: motivatie waarom dit punt belangrijk is voor dit brevet. Dirk De Bilde Verhandeling 3*Instructeur

10 Per rubriek wordt er dan gekeken welke de nodige correcties zijn voor: 1) De theorie 2) De zwembadopleiding (indien van toepassing) 3) De open water proeven (indien van toepassing) 4) De duikleidingen (indien van toepassing) Voor elk luik vergelijken we welke de hedendaagse vereisten zijn volgens de Infomap en wat vragen de actuele normeringen hieromtrent. Eventueel worden er corrigerende maatregelen voorgesteld Didactische indeling Onze NELOS duikers iets aanleren gebeurt gefaseerd. Over de brevetten heen wordt de theorie stelselmatig dieper behandeld en worden ook de linken gelegd tussen de verschillende rubrieken in de cursus. Verder wordt deze theorie toegepast en getoetst tijdens de zwembadopleiding, de openwaterproeven en de duikleidingen. Via deze opleidingsmethode zorgen we ervoor dat een kandidaat de vereisten voor het brevet onder de knie krijgt. Om de nieuwe stof te integreren in de NELOS opleiding werd er dan ook gekozen om een fasering in te bouwen en heb ik volgende gradaties vastgelegd: F: FORMATIEF Dit is achtergrondinformatie of nice to know. WE: WETEN Wat moet een kandidaat kunnen herhalen. De kandidaat moet weten dat het bestaat en op simpele vraag iets over kunnen vertellen. : NNEN Wat moet de kandidaat begrijpen, inzien, aanvoelen? Wat moet tijdens de les met klemtoon behandeld worden? De kandidaat moet in deze theorie kunnen redeneren en de link leggen met de praktijk. Deze kennis wordt typisch getoetst tijdens een theoretisch examen. : EPASSEN Wat moet de kandidaat kunnen gebruiken in reële situaties (spontaan of op vraag). Vanzelfsprekend zijn dit thema s die we in openwaterproeven en/of duikleidingen willen terug zien en dus opgenomen worden in evaluatiecriteria. Dirk De Bilde Verhandeling 3*Instructeur

11 : TEGREREN Eigen zijn. De kandidaat beheerst dit deel zodanig dat hij het automatisch toepast of anderen erop attent maakt tijdens een duik/de opleiding. Hij is dan ook in staat om evaluerend op te treden. In bijlage vindt men een algemene overzichttabel (Tabel7) waar de nieuwe stof per brevet geëvalueerd is volgens deze indeling. In deze thesis zal ik dan ook motiveren waarom een bepaalde gradatie werd toegekend voor een bepaalde rubriek. Dergelijke duidelijke indeling per brevet zou wenselijk zijn voor de gehele leerstof. Vandaag is dit duidelijk terug te vinden voor het brevet van 4*D. Voor de andere brevetten blijft interpretatie mogelijk. Dirk De Bilde Verhandeling 3*Instructeur

12 2.4. Algemene wijzigingen De duiktabellen Met de goedkeuring van het document Praktisch duiken: Decompressietechnieken is de decompressiecomputer erkend als primair decompressiemiddel. Een snel besluit zou dan genomen zijn om de duiktabellen te schrappen in onze opleiding. Nochtans ben ik van mening dat we de tabellen broodnodig hebben: 1) Ze vormen een prachtig didactisch hulpmiddel De tabellen zijn een prachtig hulpmiddel om beginnende duikers aan te leren wat decompressie is en welke factoren er bepalend zijn met betrekking tot decompressie (tijd diepte stijgtijd herhalingsduik voorwaarden - ). De methodiek voor het berekenen van een duik en de resulterende waarden zijn voor iedereen gelijk in tegenstelling tot computers van verschillende fabrikanten. Verder kan via de regels voor het gebruik van de tabellen duidelijk gemaakt worden dat een aantal factoren een impact hebben op de decompressie (bijv. krachtinspanning, koude, ). De tabellen laten toe corrigerend op te treden tijdens de duik, een computer enkel voor de duik! Indien men de opleiding enkel zou baseren op de duikcomputer dan zou dit al snel tot grote verwarring kunnen leiden bij de beginnende duikers 2) Basisdata voor een duik Via het aanleren van het gebruik van de tabellen leert men dat een duik op voorhand dient gepland te worden en dat begrippen als duiktijd, duikdiepte, decompressiefase en luchtverbruik cruciaal zijn. Met de duikcomputer kan men al snel in de nonchalance vervallen van we zien wel en dat er pas op het einde gekeken wordt wat de decompressieverplichtingen zijn: de computer rekent toch wel. Het aanleren van deze basisdata moet absoluut vereiste blijven! 3) Instapdrempel Duiken is niet de goedkoopste hobby. Hoewel de prijzen van de duikcomputers gestaag dalen moet men nog steeds een 150 betalen voor de instapmodellen. De tabellen laten toe om te beginnen duiken met lager budget en de beginnende duiker zijn geld te besteden aan andere uitrustingsstukken zoals bvb. een trimvest. Dirk De Bilde Verhandeling 3*Instructeur

13 4) Planmiddel Hoewel alle hedendaagse computers voorzien zijn van een duikplanfunctie of duiksimulator blijven de tabellen een zeer eenvoudig hulpmiddel om zeer snel te kijken wat een nultijd is voor een bepaalde duik of welke decompressie er dient gemaakt te worden. De stelling dat tabellen enkel waarden opgeven voor vierkante duiken klopt, maar de waarden die de duikplanfunctie aangeeft van de duikcomputer zijn ook maar geldig voor dit type duiken. De werkelijke waarden kunnen en zullen natuurlijk afwijken afhankelijk van de uitgevoerde duik, factoren die de duikcomputer verstrengen, enz. 5) Back-up De tabellen zijn nog steeds een geldig back-upmiddel. Meer nog: ze worden nog steeds erkend als primair decompressiemiddel. 6) Gemengde decompressie NELOS leidt zijn duikers op om met eender wie op welke plaats ter wereld te kunnen duiken. Hierbij zullen zij vaak geconfronteerd worden met federaties die de tabellen nog steeds als primair decompressiemiddel naar voor schuiven. Als NELOS-duiker dienen we dan ook in staat te zijn om dit middel te begrijpen en te interpreteren. 7) Uitgangspunt voor alle duikcomputers Welke slogans de fabrikanten ook vermelden, achter de meeste duikcomputers schuilt nog steeds een tabel. Voor de meest verspreide merken is dit de Bühlmanntabel. Genoeg redenen om de tabellen in onze opleiding geïntegreerd te laten maar dan wel op een andere wijze (zie brevetopdeling) en natuurlijk dient het gebruik van de decompressiecomputer véél nadrukkelijker naar voren te komen (onderwerp van deze thesis) Om de synchronisatie tussen de duiktabel en de actuele duikcomputers up to date te stellen ben ik van mening dat het ideale moment is aangebroken om af te stappen van de huidige NELOS94 tabellen en over te gaan tot de Bühlmann (1986) tabellen en dit om volgende redenen: Veiligheid: de Bühlmanntabellen vereisen een strengere decompressie Planfunctie: de overeenkomst met de algoritmen in de meeste duikcomputers zorgen ervoor dat we de Bühlmanntabellen beter als Dirk De Bilde Verhandeling 3*Instructeur

14 planmiddel kunnen gebruiken. In onderstaande tabel zien we een overzicht van de nultijden volgens de NELOS94-tabel, de Bühlmanntabel (1986), de actuele Suûnto computers en de actuele UWATEC computers (zonder verstrenging / hoogte-aanpassing). De waarden spreken voor zich. Nultijden Diepte NELOS Bühlmann Suûnto Uwatec Tabel1: Vergelijking van de nultijden Back-up: idem als planfunctie. Het vastleggen van welke tabel er dient gebruikt te worden is één, hoe we deze gaan gebruiken in bepaalde omstandigheden (koude, inspanning, uitzonderingsregels, ) is een ander verhaal. De actuele regels voor de NELOS94 tabellen zijn ook maar een antwoord uit eigen initiatief van onze federatie om onze duikers een middel te geven om dergelijke situaties te behandelen. Tijdens mijn speurtocht ben ik echter geen wetenschappelijke achtergrond tegengekomen waarop deze regels gebaseerd zijn. Integendeel: bij andere federaties treft men steeds weer andere regels aan wat natuurlijk bij gemengde duikploegen tot de nodige problemen kan leiden in dergelijke (nood)situaties!!! Dirk De Bilde Verhandeling 3*Instructeur

15 Feit is dat een decompressiecomputer tal van deze situaties uit eigen beweging beheerst en advies geeft tot correctie (inherent het geprogrammeerde algoritme) en dat voor de andere situaties er nu duidelijke afspraken vermeld staan in het nieuwe veiligheidsreglement. Het doel moet zijn dat de gebruiksregels voor de decompressiemiddelen (computer, tabellen, ) zo uniform mogelijk moeten zijn. We spreken hier namelijk over mogelijke noodsituaties waar we instinctmatig dienen te werken en het dus niet de bedoeling mag zijn om de duiker op dat moment ingewikkelde procedures voor te schotelen afhankelijk van het gebruikte decompressiemodel. Hoe doen andere federaties dit: NOB heeft éénduidige regels onafhankelijk van het gebruikte decompressiemiddel PADI geeft ook uniforme regels onafhankelijk of er met een computer of op tabellen gedoken wordt. Zij bevelen echter geen decompressieduiken aan. Samenvatting Behoud van de decompressietabellen in de opleiding Overstap naar de Bühlmann 1986 tabellen Naar voren schuiven van de duikcomputer als primair decompressiemiddel Uniformiseren van de uitzonderingsregels Dirk De Bilde Verhandeling 3*Instructeur

16 De decompressiealgoritmen De hedendaagse duikcomputers zijn een knap staaltje van technologie: ze worden alsmaar kleiner en de features waarmee ze uitgerust worden nemen alsmaar toe (digitaal kompas, infrarood communicatie, hartslag monitoring, ). Uiteindelijk heeft deze computer tot doel ons te behouden van een decompressieongeval en is hij hiervoor geprogrammeerd volgens een bepaald decompressiealgoritme. Aanvankelijk waren de computers alle geprogrammeerd volgens het Haldane decompressiemodel: een duiker wordt voorgesteld door verschillende weefsels met verschillende perioden en de compressie en decompressie wordt berekend volgens de gekende verzadigings-/ ontzadigingscurve. Tijdens de decompressie wordt er continu gekeken of men naar een volgende diepte kan stijgen zonder een kritische waarde (KOC) van een weefsel te overschrijden. Indien dit niet mogelijk is geeft de decompressiecomputer aan wat de nodige traptijden zijn en op welke diepte deze dienen uitgevoerd te worden. Als basis voor deze waarden wordt in het merendeel van de gevallen de gelijke grenzen als deze voor de Bühlmann1986 tabel gebruikt. Maar zoals we weten staat de theorie rond het decompressieongeval niet stil en worden de theorieën nog continu verfijnd, denken we maar aan het DCIEM model, het RGBM model en het VPM model. De hedendaagse computers trachten deze modellen bij te benen door corrigerende factoren toe te passen op het oorspronkelijke algoritme. Dienen we deze modellen in onze theoretische opleiding te integreren? Mijn voorstel is om het decompressieongeval en het ontstaan van de bel te blijven uitleggen aan het klassieke Haldanemodel, hoewel we vandaag weten dat dit niet 100% correct is. Het model heeft wel het grote voordeel dat het begrijpbaar is voor het merendeel van de duikers. Bijvoorbeeld het VPM model introduceren zou van de kandidaat duikers een te technische achtergrond vragen om de stof te begrijpen, laat staan te kunnen reproduceren of uit te leggen. De lessen die we uit dit model leren, bijvoorbeeld het ideale duikprofiel en deep stops, dienen we natuurlijk wel te integreren zoals ook voorzien in het document van de werkgroep. Het bestaan van andere theorieën dient dan ook pas besproken te worden vanaf het brevet van 3*D. Vanaf het brevet van 4*D kunnen we wel verwachten dat hij een beginnende duiker info kan geven over de begrippen RGBM, VPM indien zij hiermee bijvoorbeeld overvallen worden bij de aanschaf van een computer. De kennis ervan kunnen we dan laten toenemen bij de instructeurtitels. Een idee voor een afzonderlijk NELOS document? Het advies hier moet zijn dat de decompressietheorieën in volle evolutie zijn en dat elke gevorderde duiker (vanaf 3*D) zich op regelmatige tijdstippen dient bij te Dirk De Bilde Verhandeling 3*Instructeur

17 scholen in deze materie (bijv. via Hippocampus, leersessies binnen de duikschool/regionale organisaties) Samenvatting Behoud van het klassieke decompressiealgoritme (Haldane) als didactisch hulpmiddel Melding van de andere modellen in een afzonderlijk werk Integratie van de andere modellen vanaf de opleiding tot 3*D Duikplanning Een duik plannen vandaag gebeurt volledig op tabellen. Hoewel het merendeel van de duikers vandaag over een duikcomputer beschikken zijn er weinigen die weten hoe ze een duik op dit instrument kunnen plannen laat staan het effectief doen! Een eerste stap om dit te corrigeren is natuurlijk de duikcomputer als primair decompressiemiddel naar voren te schuiven maar dit zal zeker niet voldoende zijn. Verder zal in de opleiding het plannen van een duik veel meer dienen geïntegreerd te worden met praktische oefeningen en dit in zowel het theoretische deel van de opleiding als het praktische deel, met name de duikleidingen. Dit zal ook blijken in de opdeling per brevet verder in deze thesis. Ik zie hier een mooie opportuniteit om de kandidaten vertrouwd te maken met hun instrument tijdens de theorielessen en de link hier te leggen met de duiktabellen (zie hoger). Er kunnen ook daadwerkelijke oefeningen gemaakt worden met het instrument waar de invloed van persoonlijke factoren, duiken op hoogte duidelijk kunnen gevisualiseerd worden. Het bedienen van het instrument zou een wezenlijk onderdeel moeten uitmaken van onze opleiding. De grote fabrikanten hebben prachtig didactisch materiaal die het gebruik van hun materiaal tot in de puntjes uitlegt. Op de CD in bijlage vind je een aantal van de presentaties die ik op eenvoudige vraag bekomen heb. Hoe dit dient te gebeuren is zoals reeds vermeld geen onderdeel van deze thesis. Maar ik ben vanzelfsprekend bereid om ook hier mijn input te geven. Samenvatting Gebruik van de decompressiecomputer in de theoretische opleiding als didactisch element. Gecombineerde oefeningen (computer-tabel) voorzien. Dirk De Bilde Verhandeling 3*Instructeur

18 2.5. Integratie in de opleiding tot 1* duiker Definitie van een 1* duiker Een duiker die bekwaam is om veilig en correct gebruik te maken van zijn duikuitrusting in een beschermde trainingsomgeving en die klaar is om openwater ervaring op te doen, begeleid door een ervaren duiker. Hij moet kunnen functioneren volgens het buddysysteem van de CMAS. Via de opleiding tot 1* duiker maken de meeste mensen voor het eerst contact met onze onderwatersport. De instapdrempel voor deze opleiding moet dan ook zo laag mogelijk zijn. Verder dient in deze opleiding die punten benadrukt te worden die van belang zijn voor hun verdere duikcarrière: hier wordt de basis gelegd van een gedegen opleiding! Uitgangspunt moet zijn om de kandidaat met de verschillende facetten van de duiksport (organisatie geneeskunde materiaal - ) in contact te brengen Integratie in de theoretische opleiding van de 1* duiker Actuele eisen met betrekking tot Praktisch duiken - decompressietechnieken: Het gebruik kennen van de duiktabel (enkelvoudige duiken) en weten hoe men binnen de veiligheidscurve moet duiken. De duiktekens kunnen gebruiken. Weten hoe zich te gedragen tijdens de duik: op reserve gaan - verliesprocedure - plaats in de duikploeg. Het principe kennen van het ontstaan van de volgende duikongevallen: longoverdruk - sinussen - oren - kolieken - tanden - decompressieongeval. Weten hoe deze ongevallen kunnen voorkomen worden. Nieuw voorstel: Het gebruik kennen van het primaire decompressiemiddel en weten hoe men binnen de veiligheidscurve moet duiken. Het gebruik van de decompressietabel kennen voor enkelvoudige duiken binnen de nultijd De duiktekens kunnen gebruiken. Weten hoe zich te gedragen tijdens de duik: op reserve gaan - verliesprocedure - plaats in de duikploeg. Het principe kennen van het ontstaan van de volgende duikongevallen: longoverdruk - sinussen - oren - kolieken - tanden - decompressieongeval. Weten hoe deze ongevallen kunnen voorkomen worden. Dirk De Bilde Verhandeling 3*Instructeur

19 In de opleiding mag de decompressietabel dus niet ontbreken. Hierbij zou ik de tabel wel gebruiken als de informatiebron om duidelijk te maken wat decompressie is alsook als een instrument om snel nultijden af te lezen. Ik zou de tabel ook beperken tot een opgave van de nultijden tot de toegelaten duikdiepte (20m). Vergelijking met de geldende normeringen: Betreffende decompressietechnieken is NELOS al in regel voor de theoretische opleiding voor dit brevet. Echter zou ik het bestaan van de decompressiecomputer, de belangrijkste voorwaarden voor een goede aankoop en het basis gebruik ervan integreren in de theorie. (zie verder) Integratie van het hoofdstuk Gebruik van de computer (Tabel2) Dit hoofdstuk is van cruciaal belang voor de beginnende duiker. Steeds vaker wordt hij geconfronteerd met gecombineerde aanbiedingen waar een decompressiecomputer in opgenomen is. Hij dient voldoende geïnformeerd te worden over wat er op de markt verkrijgbaar is zodat hij een zo goed mogelijke aankoop kan uitvoeren. Integratie van het hoofdstuk Reglementering en protocollen (Tabel2) In deze rubriek dient voor de kandidaat 1*D de nadruk gelegd te worden op: Eisen voor de aankoop van een decompressiecomputer voorkomend uit het veiligheidsreglement Basisdefinities met betrekking tot duikplanning weten: nultijd, duiktijd, veiligheidstrap Toepassen van eenvoudige handelingen waarmee hij tijdens zijn eerste duiken kan geconfronteerd worden: verzwarende factoren, verliesprocedure Integratie van het hoofdstuk Duikplanning (Tabel2) Voor een kandidaat 1*D worden de duiken gepland. Wel dient hij in deze fase van de opleiding de basisbegrippen van een goed geplande duik en het gebruik van de decompressietabel te kennen (zie hoger). Integratie van het hoofdstuk Extra veiligheid (Tabel2) Hier dient vermeld te worden dat de decompressiecomputer enkel kan rekenen en niet kan voorspellen welke bezwarende factoren er voorhanden zijn en dat zodanig de computer dient verzwaard te worden qua instelling. Dirk De Bilde Verhandeling 3*Instructeur

20 Integratie van het hoofdstuk What if s (Tabel2) De kandidaat dient te weten welke problemen er zich kunnen voordoen en hoe er op gereageerd kan worden. Integratie van het hoofdstuk Het duikprofiel (Tabel2) Het ideale duikprofiel dienen we te beschouwen als een basisdefinitie in de duikplanning Integratie in de zwembadopleiding van de 1* duiker Hier is er in de NELOS opleiding niets specifiek voorzien. De normen vragen dat de kandidaat in staat is om een basis monitoring van de gebruikte apparatuur uit te voeren. Mijn voorstel is dan ook dat er tijdens de zwembadopleiding een sessie voorzien wordt om het gebruik van de manometer en de decompressiecomputer toe te lichten. Dit heeft volgende voordelen: De kandidaat kan met verschillende types duikcomputers geconfronteerd worden en zo makkelijker bepalen wat voor hem een geschikte aankoop kan worden. (grootte van het display, hoe de informatie weergegeven wordt, wat alles betekent, ) De kandidaat wordt van in het begin al vertrouwd gemaakt met het gebruik van de decompressiecomputer als primair decompressiemiddel in de praktijk. Opmerking: dit wil niet zeggen dat we elke kandidaat 1*D verplichten om een decompressiecomputer te kopen Integratie in de openwaterproeven van de 1* duiker Kandidaat 1*D dienen geen openwaterproeven af te leggen en de norm voorziet hier ook geen proeven met betrekking tot het behandelde thema Integratie in de module duikleidingen van de 1* duiker Een 1*D mag geen duikleidingen uitvoeren volgens NELOS noch volgens de norm Verplichte uitrustingsstukken voor de 1* duiker Ook hier geen voorschriften van NELOS uit qua dieptemeter noch decompressiemiddel. Een gemiste kans gezien de normen dit wel opleggen. (middel om de diepte en tijd te meten en adequaat te kunnen decompresseren). Dirk De Bilde Verhandeling 3*Instructeur

21 Ik steun nochtans de visie van NELOS gezien de beginnende duiker al voldoende kosten heeft om met deze sport te beginnen en tijdens zijn eerste duiken het best zijn aandacht besteed aan het correct uittrimmen en de ademhaling. Wel kunnen we de stelling dat de aankoop van een decompressiecomputer het best zo lang mogelijk uitgesteld wordt laten vervallen en als must -advies opnemen voor het 3*D brevet Samenvatting De belangrijkste punten nog even op een rijtje gezet: Wijzigen van de vereisten voor de opleiding (zie voorstel) Theorie: Nadruk op begeleiding voor een goede aankoop Basisdefinities Introductie tot bezwarende factoren Decompressietabel beperken tot de toegelaten duikdiepte en nultijden. Het onderscheid tussen kennen en weten ligt natuurlijk zeer nauw bij elkaar en wordt ook niet getest in een theoretisch examen maar enkel bij het uitvoeren van de duiken. Zwembadopleiding: Zwembadsessie met demo van de duikcomputer voorzien Verplichte uitrustingsstukken: Advies om de aankoop van een duikcomputer niet te lang uitstellen Dirk De Bilde Verhandeling 3*Instructeur

22 2.6. Integratie in de opleiding tot 2* duiker Definitie van een 2* duiker Een 2*D: heeft enige onderwater ervaring opgedaan. kan manifeste duikongevallen herkennen en er adequaat op reageren. is in staat onder leiding van een ervaren duiker alle recreatieve duiken uit te voeren, hij moet kunnen functioneren volgens het buddysysteem van de CMAS. kan als duikleider fungeren bij eenvoudige duiken. De drempel naar 2*D ligt hoog. De kandidaat wordt geconfronteerd met examens en proeven. De invoering van de computer als mogelijk primair decompressiemiddel maakt dit er niet eenvoudiger op gezien de 2*D ook als duikleider kan fungeren en dus de nodige voorwaarden moet kennen om correct als duikleider te kunnen optreden qua gebruik van het primair decompressiemiddel. Gelukkig voorziet NELOS hier de nodige relativiteit in de opleiding waarbij de nadruk gelegd wordt dat het om een leerfase gaat en zeker niet de perfectie mag geëist worden! Integratie in de theoretische opleiding van de 2* duiker Actuele eisen met betrekking tot Praktisch duiken - decompressietechnieken: Grondige kennis bezitten van de vereisten die aan het basismaterieel worden gesteld. Praktisch gebruik en onderhoud van het courante duikmaterieel kennen (ontspanner, dieptemeter, trimvest, kompas, kranen, lamp, duikpak, duikmanometer) enz. Het gebruik van de tabel voor enkelvoudige duiken en de tabel voor opeenvolgende duiken kennen en dit in frequent voorkomende en eenvoudige toepassingen. De uitzonderingsregels kennen. De verplichte duiktekens (CMAS) kunnen toepassen. Weten hoe zich te gedragen tijdens de duik (bvb. op reserve gaan, verlies van de ploeg, plaats in de ploeg). Het mechanisme en de oorzaken van het decompressieongeval kennen; de symptomen herkennen (zonder meer) en de levensnoodzakelijke acties kunnen ondernemen. De bezwarende factoren van het decompressieongeval kennen. Dirk De Bilde Verhandeling 3*Instructeur

23 Nieuw voorstel: Grondige kennis bezitten van de vereisten die aan het basismaterieel worden gesteld. Praktisch gebruik en onderhoud van het courante duikmaterieel kennen (ontspanner, duikcomputer, dieptemeter, trimvest, kompas, kranen, lamp, duikpak, duikmanometer) enz. Het gebruik van het primaire decompressiemiddel kennen en dit in frequent voorkomende en eenvoudige toepassingen. Het gebruik van de decompressietabel kennen voor enkelvoudige duiken en successieve duiken binnen de nultijden. De uitzonderingsregels kennen voor het gebruikte decompressiemiddel Inzichten hebben in de vereisten voor het zelfstandig uitvoeren van recreatieve duiken. (max. 20m) De verplichte duiktekens (CMAS) kunnen toepassen. Weten hoe zich te gedragen tijdens de duik (bvb. op reserve gaan, verlies van de ploeg, plaats in de ploeg). Het mechanisme en de oorzaken van het decompressieongeval kennen; de symptomen herkennen (zonder meer) en de levensnoodzakelijke acties kunnen ondernemen. De bezwarende factoren van het decompressieongeval kennen. Vergelijking met de geldende normeringen: Op zich is er geen correctie nodig om aan de normen te voldoen. Volgende punten adviseer ik toch te integreren om zo nog korter aan de norm te voldoen: Het aanleren wat goede en slechte duikprofielen zijn en de mogelijke consequenties Ze moeten in staat zijn om een eenvoudige duik te plannen volgens het 12 punten plan gezien ze hiervoor als duikleider kunnen fungeren. Niet alle punten zijn echter relevant (zie verder). Integratie van het hoofdstuk Gebruik van de computer (Tabel3) Gezien de eerste aankoop van een decompressiecomputer het vaakst in deze fase van zijn duikcarrière zal plaatsvinden, dient dit deel zeker herhaald te worden en zelfs uitgebreid te worden gezien de kandidaat als duikleider kan fungeren. Hij/zij dient duidelijk de basisfuncties van de duikcomputer tijdens en na een duik correct te kunnen aflezen en interpreteren. Verder moet hij/zij ook in staat zijn om hiermee zijn duiken te plannen. Dit kan in de les decompressietechnieken ingeoefend worden via eenvoudige oefeningen op de persoonlijke computer en zal verder tijdens de duikleidingen ingeoefend worden. Integratie van het hoofdstuk Reglementering en protocollen (Tabel3) Dirk De Bilde Verhandeling 3*Instructeur

24 Natuurlijk wordt hier verder gebouwd op wat de kandidaat geleerd heeft tijdens zijn opleiding tot 1*D. Hier zal de kandidaat met de meeste nieuwe stof geconfronteerd worden gezien hij/zij in staat moet zijn om eenvoudige duiken zelf te leiden. Daarom de nadruk op: Het correct plannen van een duik en de nodige vereisten om dergelijke duik uit te voeren (back-up middel, reserve, reglement successief duiken, ) Weten welke de uitzonderingsregels zijn. Integratie van het hoofdstuk Duikplanning (Tabel3) De kandidaat dient een eenvoudige duik te kunnen plannen. Hierbij dient van het begin aan aangeleerd te worden dat dit volgens het 12 punten plan dient te gebeuren. Dit wordt dan getoetst tijdens het theoretische examen en verder in de praktijk ingeoefend tijdens de verplichte drie duikleidingen. De facetten decompressie en deep stops dienen nog niet toegepast te kunnen worden. Het gebruik van de decompressietabel moet verder ingeoefend worden maar dient beperkt te blijven tot nultijdduiken, uitgebreid met de uitzonderingsregels. Integratie van het hoofdstuk Extra veiligheid (Tabel3) De kandidaat moet adequaat kunnen reageren om extra veiligheid in zijn duik te kunnen inbouwen. Dit zal ook in de praktijk geoefend worden tijdens het duiken en de uitgevoerde duikleidingen in zijn opleiding. Integratie van het hoofdstuk What if s (Tabel3) De kandidaat dient te weten welke problemen er zich kunnen voordoen en hoe er op gereageerd kan worden. Hij moet dit ook kunnen demonstreren tijdens het duiken. Integratie van het hoofdstuk Het duikprofiel (Tabel3) Naast het ideale duikprofiel dient de kandidaat te kunnen vermelden dat een foutief profiel een bezwarende factor is voor een decompressieongeval, echter zonder de achtergrond te kennen. Dirk De Bilde Verhandeling 3*Instructeur

25 Integratie in de zwembadopleiding van de 2* duiker Hier is er in de NELOS opleiding niets specifiek voorzien. De normen vragen dat de kandidaat in staat is om een monitoring van de gebruikte apparatuur uit te voeren. Mijn voorstel is dan ook hier hetzelfde voorstel te doen als bij de opleiding tot 1*D: het voorzien van een sessie om het gebruik van de manometer en de decompressiecomputer toe te lichten Integratie in de openwaterproeven van de 2* duiker Ook hier is er geen proef voorzien en wordt er ook niets opgelegd door de normen. Wel kunnen we de proef B2 gebruiken om de kandidaat het gebruik van de duikcomputer te verduidelijken (indien hij hiermee duikt natuurlijk) in het bijzonder: Controle van de stijgsnelheid Correcte reactie indien hij te snel gaat (Fast symbool) Aflezen van de voornaamste data op het scherm Mijn voorstel is dan ook om volgende opmerking toe te voegen: Bij beginnende duikers (B2) die een duikcomputer als primair decompressiemiddel gebruiken is deze proef het ideale moment om de voornaamste functies van hun duikcomputer te leren kennen en er adequaat op reageren (te snel stijgen, aangeduide veiligheidstrap, ) Integratie in de module duikleidingen van de 2* duiker Een 2*D mag onder bepaalde voorwaarden duikleidingen uitvoeren. Hierbij vermeld ik nogmaals dat ook met deze wijzigingen met betrekking tot het decompressiemiddel de perfectie niet vereist is! De actueel vermelde checklist voor Modelbriefing dient aangepast te worden waarbij het nieuwe 12 stappenplan met bijhorend document geïntegreerd wordt. (voorstel in bijlage) Dit is dé fase waarin we de duikleiders hierin moeten scholen. De nadruk mag hierbij zeker niet liggen op de punten deep stops en decompressie. Verder dient de kandidaat de planning van de duik uit te voeren op zijn primair decompressiemiddel (computer of tabel). Dirk De Bilde Verhandeling 3*Instructeur

26 Ook dient de evaluatiecriteria aangepast te worden waarbij het woord tabellen vervangen wordt door primair decompressiemiddel (decompressiecomputer of D-U-T) Verplichte uitrustingsstukken voor de 2* duiker Idem als bij 1*D Samenvatting De belangrijkste punten nog even op een rijtje gezet: Wijzigen van de vereisten voor de opleiding (zie voorstel) Theorie: Nadruk op het gebruik van de decompressiecomputer voor het plannen van duiken en hoe dit dient te gebeuren Aanleren van het 12 stappen plan als planinstrument De decompressietabel volledig kunnen gebruiken voor nietdecompressieduiken. Zwembadopleiding: Zwembadsessie met demo van de duikcomputer voorzien Open water proeven: Proef B2 gebruiken om de kandidaat zijn duikcomputer te laten uitleggen Duikleidingen: Het 12 stappenplan in de modelbriefing integreren. Plannen van de duik op het gebruikte primaire decompressiemiddel Aanpassen van de evaluatiecriteria Verplichte uitrustingsstukken: Advies om de aankoop van een duikcomputer niet te lang uitstellen en zeker aan te bevelen bij het uitvoeren van de duikleidingen. Dirk De Bilde Verhandeling 3*Instructeur

27 2.7. Integratie in de opleiding tot 3* duiker Definitie van een 3* duiker Een 3*D: moet in staat zijn "zelfstandig" te duiken. is in staat duiken te leiden die geen uitzonderlijke moeilijkheidsgraad hebben (bijv. geen duiken met volslagen beginnelingen,...) hierbij moet hij alle veiligheidsmaatregelen kunnen treffen, alle duikongevallen kunnen herkennen en er gepast op kunnen reageren. Het brevet van 3*D is het hoogste technische brevet voor recreatieve duiken en geeft de duiker een zéér grote mate van zelfstandigheid. Verder neemt de toegelaten duikdiepte toe tot maximaal 40m waardoor de kans op effectieve decompressieduiken enorm toeneemt. Niet te verbazen dat het correct gebruik, interpreteren en plannen met een duikcomputer als primair decompressiemiddel een absolute MUST moet zijn in de opleiding en evaluatie tot 3*D Integratie in de theoretische opleiding van de 3* duiker Actuele eisen met betrekking tot Praktisch duiken - decompressietechnieken: Het praktisch gebruik en onderhoud van het courante duikmaterieel kunnen uitvoeren (ontspanner, dieptemeter, trimvest, kompas, kranen, lamp, duikpak, duikmanometer) enz. Het gebruik van de tabel voor enkelvoudige duiken en de tabel voor opeenvolgende duiken kunnen toepassen (incl. duiken met inspanning). Kennis bezitten van de uitzonderingsregels en de andere gebruiksregels. In staat zijn als duikleider een briefing te geven, voor de courante duiken in zijn regio. Inzicht hebben in de organisatie van een duik. Inzien hoe een decompressieongeval ontstaat; de symptomen kennen, de levensnoodzakelijke acties kunnen ondernemen en de behandeling kennen. De bezwarende factoren van het decompressieongeval kennen. Dirk De Bilde Verhandeling 3*Instructeur

28 Nieuw voorstel: Het praktisch gebruik en onderhoud van het courante duikmaterieel kunnen uitvoeren (ontspanner, duikcomputer, dieptemeter, trimvest, kompas, kranen, lamp, duikpak, duikmanometer) enz. Het gebruik van het primaire decompressiemiddel toepassen en dit in frequent voorkomende toepassingen. (incl. inspanning & koude) Het gebruik van de decompressietabel kunnen toepassen voor enkelvoudige duiken en successieve duiken. De uitzonderingsregels kennen voor de gebruikte decompressiemiddelen In staat zijn als duikleider een briefing te geven, voor de courante duiken in zijn regio. Inzicht hebben in de organisatie van een duik. Inzien hoe een decompressieongeval ontstaat; de symptomen kennen, de levensnoodzakelijke acties kunnen ondernemen en de behandeling kennen. De bezwarende factoren van het decompressieongeval kennen. Vergelijking met de geldende normeringen: Geen absolute correctie nodig. De norm vermeldt wel dat de kandidaat dient getraind te worden op duiken waarbij de oppervlakte niet direct kan bereikt worden. Mijn interpretatie en invulling hierin is dat we de kandidaat in zijn opleiding tot 3*D duidelijk decompressieduiken dienen te leren plannen en dit te testen tijdens de theorie. Integratie van het hoofdstuk Gebruik van de computer (Tabel4) Hier kan weinig discussie over bestaan. Een 3*D dient te weten wat een duikcomputer is, hoe hij moet bediend worden en moet hierover ook advies kunnen verschaffen aan andere duikers. Integratie van het hoofdstuk Reglementering en protocollen (Tabel4) De kandidaat dient perfect alle reglementen te kunnen toepassen die van toepassing zijn voor de duiken die door hem uitgevoerd mogen worden (max. 40m), dit inclusief met decompressie. Integratie van het hoofdstuk Duikplanning (Tabel4) Het 12 punten plan moet kunnen toegepast worden en moet één van de hoofdpunten zijn op het theoretisch examen. De kandidaat dient te kennen hoe een deep stop moet berekend worden. Dirk De Bilde Verhandeling 3*Instructeur

29 De decompressietabel (full option) en alle uitzonderingsregels dienen hier sterk aan bod te komen om op een correcte manier decompressieduiken te kunnen plannen. Integratie van het hoofdstuk Extra veiligheid (Tabel4) De kandidaat moet dit toepassen en in zijn briefing ook vermelden om de aandacht te melden bij zijn mededuikers. Integratie van het hoofdstuk What if s (Tabel4) Het back-up verhaal moet gekend zijn gezien een 3*D mag duiken met een 1*D met 15 duiken waardoor hij kan geconfronteerd worden met een mededuiker die géén decompressiemiddel heeft. Deep stops moeten kunnen berekend te worden. Integratie van het hoofdstuk Het duikprofiel (Tabel4) De kandidaat moet ook weten waarom een verkeerd duikprofiel aanleiding kan geven tot een decompressieongeval. Hij moet tijdens zijn duikleidingen demonstreren dat hij hiermee rekening houdt (zie verder) Integratie in de zwembadopleiding van de 3* duiker Geen focus te voorzien voor NELOS noch de norm Integratie in de openwaterproeven van de 3* duiker Mijn voorstel is om in de proef C2 de toepassing van de deep stops te integreren. Motivatie hiertoe is: De kandidaat mag bij het behalen van het 3*D brevet duiken uitvoeren waar deep stops duidelijk de veiligheid zullen verhogen. Het sluit aan bij de theoretische opleiding en zodoende kan de kandidaat zijn theoretische kennis omzetten in de praktijk. Een 3*D mag decompressieduiken doen en de kans dat hij hiermee geconfronteerd wordt is aanzienlijk. Het correct uitvoeren van trappen wordt actueel niet ingeoefend. (perfect uitgetrimd, communicatie, ). Via deep stops kan dit aangeleerd worden op een veilige manier. Een evolutie in moeilijkheidsgraad van de proef (B2-> C2) Verder vermeldt de proef C2 dat er op 12 m dient gestopt te worden en de decompressie-informatie dient opgevraagd te worden. Hierbij dient de kandidaat Dirk De Bilde Verhandeling 3*Instructeur

30 gebruik te maken van de juiste duiktekens en correct te reageren op de informatie die hij krijgt. Het risico bij deze proef is namelijk dat één van de computers een veiligheidsstop genereert door een versnelde stijging. Opmerking: de proef mag op het einde van de duik uitgevoerd worden maar dient binnen de nultijd te gebeuren. Men moet er rekening mee houden dat bij vele duikcomputers de deep stops niet als decompressie gerekend worden en dus de nultijd zal verkleinen! Voorstel tot integratie van volgende evaluatiecriteria: Zwak: Verkeerde bepaling van de deep stop (foutieve berekeningswijze) De kandidaat gebruikt geen correcte duiktekens. (aandacht voor opvragen decompressie informatie) Onvoldoende: De kandidaat vergeet de deep stop uit te voeren De kandidaat vraagt geen decompressie informatie op 12m De kandidaat reageert niet adequaat op de verkregen decompressie informatie Integratie in de module duikleidingen van de 3* duiker Hier geldt natuurlijk dezelfde opmerking als bij 2*D betreffende de modelbriefing, het plannen van de duik en het vervangen van het woordje tabellen. Gezien de 3*D een grote kans maakt om met decompressieduiken geconfronteerd te worden zou het zin maken om dit als module te integreren in het deel duikleidingen als het uitvoeren van een verplichte decompressieduik. Mijn voorstel is echter om dit pas voor het volgende brevet (4*D) te doen: Volgens het voorgestelde opleidingstraject wordt de kandidaat pas in deze fase van de theorie grondig opgeleid hoe hij dergelijke duiken dient te plannen. Decompressieduiken kunnen een drempel vormen voor kandidaten. De actuele voorwaarde dat de duik dient gepland te worden als een successieve duik zou ik aanpassen tot: Dirk De Bilde Verhandeling 3*Instructeur

31 De duik dient gepland te worden met het primaire decompressiemiddel: Hetzij de duikcomputer: de duik wordt gepland met behulp van de planfunctie waarbij een nultijdduik vooropgesteld wordt. Hierbij wordt rekening gehouden met de decompressie-info van de duikploeg als ook alle parameters die het algoritme kunnen beïnvloeden. Hetzij met de duiktabel: Elke duikleiding dient gepland te worden als een successieve duik. Heeft geen van de leden van de duikploeg vooraf een duik uitgevoerd, dan geeft de instructeur de parameters van een pseudo-duik op. De kandidaat moet aantonen dat hij een successieve duik feilloos kan plannen op tabellen. Hierbij dient rekening gehouden te worden met de decompressieparameters van de gehele ploeg (gemengde decompressie) Beide mogelijkheden dienen omwille van gemengde decompressie open gelaten te worden. De kans bestaat dat mededuikers met het brevet van 1*D (15 duiken) of 2*D nog niet over een decompressiecomputer beschikken Verplichte uitrustingsstukken voor de 3* duiker Een 3*D zal zéér vaak als duikleider in een ploeg fungeren. Hier adviseer ik duidelijk om vanaf dit brevet de aanschaf van een duikcomputer te verplichten en dit om volgende redenen: De kostprijs van een dieptemeter, horloge en de tabellen (D-U-T) komt zeer kort in de buurt van de prijs van de eenvoudigste duikcomputer. Een back-up noodzakelijk is bij het uitvoeren van duikleidingen en hierbij de D-U-T kunnen gebruikt worden. De back-up via de buddy is niet gegarandeerd bij 1*D (15duiken) of zelfs 2*D. De kandidaat zal tijdens het duiken zeer vaak geconfronteerd worden met mededuikers die wel een duikcomputer als primair decompressiemiddel gebruiken en dient dus voldoende praktijkkennis te hebben in het gebruik ervan Samenvatting De belangrijkste punten nog even op een rijtje gezet: Wijzigen van de vereisten voor de opleiding (zie voorstel) Theorie: Doorgedreven training in het veiligheidsreglement Aanleren van het plannen van decompressieduiken Dirk De Bilde Verhandeling 3*Instructeur

32 12 stappen plan als planinstrument Open water proeven: Integratie van deep stops in de proef C2 Nieuwe evaluatiecriteria voor de proef C2 Duikleidingen: Het 12 stappenplan in de modelbriefing integreren. Plannen van de duik op het gebruikte primaire decompressiemiddel Aanpassen van de evaluatiecriteria Wijzigen van de planningsvoorwaarde (tabel + successieve duik) Verplichte uitrustingsstukken: Verplichte aankoop van een decompressiecomputer. Dirk De Bilde Verhandeling 3*Instructeur

33 2.8. Integratie in de opleiding tot 4* duiker Definitie van een 4* duiker Een 4*D: Moet in staat zijn "zelfstandig" te duiken. Hij moet in staat zijn duiken te leiden in alle waters die courant bezocht worden door Belgische duikers. Hij moet in staat zijn beginnende of onervaren duikers te begeleiden en tevens onder de verantwoordelijkheid van instructeurs bepaalde taken van deze laatste over te nemen. Hierbij moet hij alle veiligheidsmaatregelen kunnen treffen, alle duikongevallen kunnen herkennen en er gepast op kunnen reageren. Als het hoogste technische brevet in onze federatie dient een 4*D natuurlijk volledig op de hoogte te zijn van het gebruik van de verschillende decompressiemiddelen en hiermee alle mogelijke duiken kunnen plannen. Verder mag men ook verwachten dat hij het bestaan kent van de verschillende algoritmen. Gezien een 4*D onbeperkt is qua duikdiepte (57m wordt nu vooropgesteld) en in zijn voorbereiding verscheidene duiken naar 40m dient uit te voeren (20 alvorens aan de OW proeven te mogen starten) is de kans dat hij in zijn carrière met een decompressieduik zal geconfronteerd worden zéér realistisch. Actueel is naast de theorie hiervoor niets voorzien. Mijn voorstel is dan ook onze kandidaten hierop te trainen in de praktijk qua planning en uitvoering tijdens een nieuwe oefening duikleidingen. (zie verder) Integratie in de theoretische opleiding van de 4* duiker (Tabel5) Hier wens ik af te stappen van de tot nu gebruikte indeling. Een 4*D dient de volledige theorie te beheersen en te kunnen toepassen. Wat actueel als vereiste vermeld staat mag blijven bestaan aangevuld met wat in Tabel4 opgegeven staat. De enige uitzondering hierop is hoe hij dient te reageren bij stijgproeven gezien hij deze proeven niet mag afnemen. Correcties ten opzichte van de norm zijn niet noodzakelijk Integratie in de zwembadopleiding van de 4* duiker Geen focus te voorzien voor NELOS noch de norm Integratie in de openwaterproeven van de 4* duiker Zelfde opmerkingen als bij 3*D maar dan met betrekking op de proef D2. Dirk De Bilde Verhandeling 3*Instructeur

34 Integratie in de module duikleidingen van de 4* duiker De opmerkingen bij de vorige brevetten blijven geldig. Sinds de laatste wijzigingen in het duikonderricht (2005) is het belang van duikleidingen en alles wat hiermee te maken heeft enorm toegenomen, en terecht ook! Hierdoor zijn de duikleidingen voor een kandidaat 4*D geëvalueerd naar thema duikleidingen die hun voorbereiden naar de extra privileges die ze bekomen bij het behalen van het brevet: Duiken met een beginneling Proefafname van een duikleiding Organisatie van een duik op een boot De duikleiding met interpretatie van de tekens misstaat in dit rijtje. De tekens worden ingeoefend bij alle openwaterproeven en duikleidingen en zijn volgens mijn voorstel zelfs opgenomen in de evaluatiecriteria bij verschillende proeven. Verder worden deze tekens en het reageren erop bij elke duik ingeoefend. Ik zou daarom ook voor de duikleiding DL2 volgend nieuw voorstel willen formuleren: DL2: Duik naar 40m met decompressieverplichtingen en deep stops Beschrijving: De kandidaat plant een decompressieduik naar 40m op zijn primair decompressiemiddel. Tijdens de uitvoering dient hij deep stops uit te voeren en de noodzakelijke decompressietrappen uit te voeren met behulp van een OSB. Doel: De kandidaat in de praktijk leren decompressieduiken te plannen en te organiseren (veiligheid, materiaal, afspraken, ) en dit ook daadwerkelijk in de praktijk te kunnen uitvoeren. Als evaluatiecriteria zou ik naast de bestaande, het volgende toevoegen: Zwak: Foutieve berekening van de deep stops Dirk De Bilde Verhandeling 3*Instructeur

35 Onvoldoende: Fouten bij het uitvoeren van de trap (deep stop, decompressietrap) of verkeerd gebruik van de OSB Verplichte uitrustingsstukken voor de 4* duiker Zelfde opmerkingen als bij 3*D Samenvatting Theorie: De volledige stof dient zo gekend te zijn dat de kandidaat evaluerend kan optreden. Open water proeven: Nieuwe evaluatiecriteria voor de proef D2 Duikleidingen: Invoeren van een nieuwe thema duikleiding: Decompressieduik met deep stops. Verplichte uitrustingsstukken: Idem 3*D. Dirk De Bilde Verhandeling 3*Instructeur

36 2.9. Integratie in de opleiding tot Instructeur Algemeen (Tabel6) Gezien de instructeurtitels zich voornamelijk toespitsen op het pedagogische en organisatorische karakter kunnen we hier zeer bondig zijn: de volledige stof dient perfect geïntegreerd te zijn. Natuurlijk bouwen we net als vandaag gradaties in naar het waarom waarbij de kandidaat getoetst wordt op zijn diepgang en achtergrondkennis. Toch zie ik ook hier de wijzigingen een impact hebben op de openwaterproeven voor kandidaat 1*I, met name bij de proef Afname van een openwaterproef bij een kandidaat 2*D of 3*D. Hier is zeker regel IX (Hoe stijgproeven behandelen) van toepassing. Deze regel dient zeker als evaluatiecriterium ingevoerd te worden. Correcties naar de geldende normen zijn niet van toepassing Didactiek De instructeurs zullen echter tijdens het uitoefenen van hun taak meermaals geconfronteerd worden met vragen over het nieuwe reglement of over bepaalde types van duikcomputers (hoe te gebruiken, wat betekent ). Over de invoering van het nieuwe reglement en het inburgeren ervan kunnen we nu alvast wat bogen op ervaring: we hebben net grote wijzigingen doorgevoerd in het duikonderricht en weten nu dat we dit op verschillende niveaus dienen te ondernemen: NELOS: College der 3*I Infosessies/Vragensessies voor de duikschoolleiders Regionale organisaties: Duikschool: Werkgroep stelt de vernieuwingen voor en verzamelt de feedback Duikschoolleider organiseert infosessies binnen zijn club. Hij/zij kan hierbij vanuit NELOS / regionale organisatie ondersteund worden onder de vorm van een downloadbare presentatie of ondersteund worden door een lid van de werkgroep of uit de regio. Dirk De Bilde Verhandeling 3*Instructeur

37 Middelen: Presentaties beschikbaar plaatsen op de Nelos website Informeren via Hippocampus Nieuw cursusmateriaal Alle instructeurs echter scholen in alle beschikbare modellen van decompressiecomputers is echter onbegonnen werk. Nochtans zullen zij bij proefafnames, theoriesessies of duikleidingen met vragen belaagd worden. Gelukkig hebben ook de fabrikanten dit begrepen. De grootste (SUÛN, UWATEC, MARES) hebben prachtige presentaties en zelfs animaties die het gebruik van hun materiaal tot in de puntjes uitlegt. (een aantal voorbeelden hiervan vind je terug op de CD ROM in bijlage). Zij zijn ook steeds bereid om (kandidaat) kopers de nodige informatie hierover te verstrekken. Hier zie ik dan ook het belang van de regionale organisatie om op korte tijd een aantal infosessies te organiseren om zo iedereen paraat te maken! NELOS kan dit natuurlijk ondersteunen door met deze fabrikanten afspraken te maken over de inhoud, links te leggen op hun website, Samenvatting Alle facetten dienen geïntegreerd te zijn Open water proeven: Module1: aanpassen van de criteria voor de proef Afname van een openwaterproef bij een kandidaat 2*D of 3*D Didactisch: Informeren via de verschillende kanalen (NELOS, regio, duikschool) Voorzien van de nodige middelen Gebruik de ondersteuning aangeboden door de constructeurs Dirk De Bilde Verhandeling 3*Instructeur

38 3. Slot Ik hoop dat ik met deze thesis op zijn minst een basis gelegd heb voor de verdere integratie van de decompressiecomputer in onze NELOS-opleiding. Tijdens verscheidene discussies met allerlei brevetten heb ik al geleerd dat ze zeker een voedingsbodem is voor een discussie waarbij men geconfronteerd wordt met zeer conservatieve tot zeer vernieuwende inzichten. Bij de integratie is daarom niet enkel de inhoud maar ook de aanpak van cruciaal belang: de huidige methode om bij elke deelfase de duikers te bereiken via de regionale organisaties is prima: de verandering wordt verteerbaarder en men krijgt nuttige feedback die kan geïntegreerd worden in het finale document. Deze manier is een aanbeveling voor alle toekomstige projecten! Na goedkeuring over het integratieprincipe in onze duikleiding staat alweer een nieuwe, gigantische uitdaging voor de deur: HOE gaan we dit in onze opleiding integreren, met name de aanpassing van het didactisch materiaal. Op de CD in bijlage vind je alvast al nuttige basisinformatie die hiervoor kan gebruikt worden en natuurlijk wil ik me ook hiervoor kandidaat stellen als medewerker, onafhankelijk van het resultaat van mijn traject tot 3*instructeur. Dirk De Bilde Verhandeling 3*Instructeur

39 Bijlagen Tabel2: Integratie van Praktisch Duiken: Decompressietechnieken in de theoretische opleiding tot 1*D Tabel3: Integratie van Praktisch Duiken: Decompressietechnieken in de theoretische opleiding tot 2*D Tabel4: Integratie van Praktisch Duiken: Decompressietechnieken in de theoretische opleiding tot 3*D Tabel5: Integratie van Praktisch Duiken: Decompressietechnieken in de theoretische opleiding tot 4*D Tabel6: Integratie van Praktisch Duiken: Decompressietechnieken in de theoretische opleiding tot Instructeur Tabel7: Algemeen overzicht van de indeling van de theorie 'Praktisch duiken: decompressietechnieken' per brevet Modelbriefing voor duikleidingen Bibliografie Nelos infopublicatie: Praktisch duiken Decompressietechnieken Nelos Infomap 2007 Nelos cursus - editie 2006 Vlaamse trainerschool: Algemene pedagogische basisopleiding sportduiken Verhandeling Koen Van Dijck: Voldoet NELOS aan de Europese normen? Verhandeling Philippe Mertens: De integratie van de duikcomputer in het duikonderricht. NOB: Specialisatie decompressieduiken PADI: instructeurhandleiding voor de verschillende brevetten VVW duiken: werkwijze Bühlmanntabellen Handleidingen UWATEC + SUÛN computers CD-ROM De CD ROM in bijlage bevat volgende informatie: Mijn thesis in elektronisch formaat De bijlagen Nelos infopublicatie: Praktisch duiken Decompressietechnieken Presentaties over decompressiecomputers SUÛN Presentatie over verschillende types van decompressiecomputers Risico bepaling van decompressieziekte (computer versus tabel) Dirk De Bilde Verhandeling 3*Instructeur

40 BIJLAGEN Dirk De Bilde Verhandeling 3*Instructeur

41 Tabel2: Integratie van Praktisch Duiken - Decompressietechnieken in de theoretische opleiding tot 1*D Topic Didac. indeling Motivatie Type computers Nultijdcomputer WE Duikcomputer WE Belang voor goede aankoop Werkingsmodus WE Aankoop van een computer Prijs Functionaliteit Vermelding : goedkoop & simpel => kan later als back-up fungeren Kwaliteit En nu? Instelbare veiligheidsfactor Van start af moet voor de kandidaat duidelijk zijn dat een computer een rekenwonder is dat echter de bezwarende factoren vd kandidaat niet kent Info over No Fly time De kandidaat moet bewust zijn dat hij niet direct mag vliegen na het duiken en dat de computer hierover informatie geeft. Waarschuwingen stijgsnelheid Kan belangrijk zijn bij verliesprocedure + voorwaarde voor correct gebruik computer volgens WE fabrikant No Stop Moet weten wat nultijd wil zeggen en hoe dit van het primaire decompressiemiddel af te lezen Duikplanning met de computer Duiksimulatie met de computer Moet een duik kunnen plannen binnen de nultijd. De eerste duik met je nieuwe computer Zeer belangrijk voor eerste aankoop : prijsgunstig, back-upverhaal, Reglementering en protocollen Veiligheidsreglement "Duiken met en computer" Randvoorwaarden WE Overeenkomstig met de actuele stof dient de kandidaat minstens volgende voorwaarden te kennen: - De stijgsnelheid bedraagt 10m/min - Veiligheidstrap Het veiligheidsreglement Regel I : PC als primair decompressiemiddel Regel II : selectie duikcomputer Verder dient ook vermeld te worden wat een 'typische duiker' is en wat eventuele consequenties zijn (verzwaren van de computer) Kandidaat moet weten dat een duikcomputer bestaat + aan welke eisen hij moet voldoen (zie hoger). We kunnen het gebruik ervan echter niet verplichten maar hen wel begeleiden voor een goede aankoop. Belangrijk, want veiligheidsreglement = verzekerd! Vermelding dat hij best advies kan inwinnen binnen de club Regel IV : gewilde foutmodus Is ook een voorwaarde voor gebruik door de fabrikant Regel VI : soorten duiken WE Weten wat een nultijdduik is met de duikcomputer als primair decompressiemiddel Regel VI: De Duiktekens Duiktekens die de vraag naar de info van lucht of computer opvragen dienen gekend en toegepast kunnen worden. Regel VIII : Verzwaren van de duikcomputer Indien de duikcomputer als primair decompressiemiddel gebruikt wordt dienen we direct aan / te leren dat deze moet verzwaard worden om bepaalde redenen. Regel X : No fly time De kandidaat moet bewust zijn dat hij niet direct mag vliegen na het duiken en dat de computer hierover informatie geeft. Regel XI : verliesprocedure Enkel het deel 'Duik binnen veiligheidscurve' Regel XIII : Reglement successief duiken WE De kandidaat dient te weten hoeveel duiken hij per dag mag doen. Regel XV : Definitie duiktijd WE Dit is een basisdefinitie die dient geweten te zijn. Regel XVII : Veiligheidstrap Dit is een basisdefinitie die dient gekend te zijn. Het toepassen ervan wordt door de WE duikleider bepaald. Duikplanning De duiktabel Zie opmerking betreffende het gebruik van de decompressietabel in de opleiding. Extra veiligheid Zwaarder instellen van de computer / : Indien in bezit van een decompressiecomputer maar beperken van het aantal punten. De kandidaat tijdens zijn eerste duiken hiermee confronteren en begeleiden. What if's Computer valt uit Eigen back-up WE Geen eigen back-up maar wel in ploeg WE Weten dat hij bij elke duik dient te vermelden met welk decompressiemiddel hij duikt. Geen back-up aanwezig WE Battery Low Voor de duik WE Weten dat dit aan de duikleider dient gemeld te worden Tijdens de duik WE Weten dat dit aan de duikleider dient gemeld te worden Buddy verloren Enkel het deel 'Duik binnen veiligheidscurve' Het duikprofiel Het ideale duikprofiel WE De kandidaat bewust maken dat er zoiets als een ideaal duikprofiel bestaat. Page 1 of 1

42 Tabel3: Integratie van Praktisch Duiken - Decompressietechnieken in de theoretische opleiding tot 2*D Gebruik van de computer Type computers Nultijdcomputer Duikcomputer Werkingsmodus Aankoop van een computer Prijs Functionaliteit Kwaliteit Topic En nu? Instelbare veiligheidsfactor Zie Regel VIII Logboek WE Gezien ze als duikleider kunnen fungeren moeten ze na een duik de relevante duikdata kunnen opzoeken. Info over No Fly time De kandidaat dient deze regels toe te passen en strikt te volgen. Overtredingen van ingestelde decompressieverplichtingen Didac. indeling Motivatie Belang voor goede aankoop. Verder kunnen zij reeds adviserend optreden naar K1*D 1*D. Vermelding : goedkoop & simpel => kan later als back-up fungeren De uitzonderingsregels kennen is een actuele vereiste. De kandidaat dient te weten hoe zijn duikcomputer zal reageren. Waarschuwingen stijgsnelheid Begrijpen wat er bedoeld wordt en er correct kunnen op reageren Stops Zie Regel XVI No Stop Met deze functie kunnen gebruiken om zijn duiken te plannen Lijst van decompressiestops Met deze functie kunnen gebruiken om zijn duiken te plannen. Gezien hij als duikleider geen decompressieduiken mag uitvoeren met hij het bestaan kennen, echter geen doorgedreven planning kunnen opstellen. Totale opstijgtijd - TTS Bij het gebruik van de decompressiecomputer als primair decompressiemiddel moet de kandidaat duidelijk weten wat er op het scherm verschijnt. Hoogte De kandidaat moet bewust zijn dat de hoogte bepalend is voor zijn decompressie en hoe hier correct op gereageerd kan worden. Duikplanning met de computer Tijdens de eerste duikleidingen kunnen tonen op vraag Duiksimulatie met de computer Tijdens de eerste duikleidingen kunnen tonen op vraag De eerste duik met je nieuwe computer Idem als voor 1*D : zeer belangrijk voor eerste aankoop : prijsgunstig, back-upverhaal, Reglementering en protocollen Veiligheidsreglement "Duiken met en computer" Randvoorwaarden Overeenkomstig met de actuele stof dient de kandidaat alle vermelde voorwaarden te kennen exclusief: - duikdiepte beperkt tot 57m (mag niet tot deze diepte duiken) - De maximale decompressietijd is max. 20 minuten. (mag dergelijke duiken niet plannen) Verder dient ook vermeld te worden wat een 'typische duiker' is en wat eventuele consequenties zijn (verzwaren van de computer) Het veiligheidsreglement Regel I : PC als primair decompressiemiddel Belang voor goede aankoop verder kunnen zij reeds adviserend optreden naar K1*D 1*D. Regel II : selectie duikcomputer Belangrijk, want veiligheidsreglement = verzekerd! Vermelding dat hij best advies kan inwinnen binnen de club Regel III : Back-upmiddel / indien 2*D met 2*D duikt. Beoordelen bij duikleidingen Regel IV : gewilde foutmodus Is ook een voorwaarde voor gebruik door de fabrikant Regel V : Duikplan / indien 2*D met 2*D duikt. Beoordelen bij duikleidingen. Kan tijdens de theoriesessie aangeleerd worden ipv tabellen. Regel VI : soorten duiken WE Weten wat een nultijdduik is en deze ook kunnen plannen en uitvoeren. Weten wat een decompressieduik is. Regel VII : Dive your plan / Voor de duiken die hij mag uitvoeren (<30m) + briefing bij duik. Regel VII : Duik tot 30m diepte / Tijdens de briefing de minimale vereisten voor het uitvoeren van een recreatieve duik (20m) kunnen vermelden. Regel VII : Diepe duik (31m tot 57m) WE Notie hebben zodat adequaat kan gereageerd worden bij een fout uitgevoerd duikprofiel Regel VI : De Duiktekens Duiktekens mbt lucht en opvragen data van de instrumenten kennen. Gezien de dieptebeperking dient de kandidaat het teken om traptijden en -diepten nog niet te kunnen toepassen. Regel VIII : verzwaren van de duikcomputer Indien de duikcomputer als primair decompressiemiddel gebruikt wordt dienen we direct aan te leren dat deze moet verzwaard worden om bepaalde redenen. Dient mee opgenomen te worden in de evaluatiecriteria van de duikleidingen. Regel X : No fly time / De kandidaat dient deze regels toe te passen en strikt te volgen. Regel XI : verliesprocedure Dient net zoals vandaag de volledige procedure te kennen. Kan als mededuiker decompressieduiken uitvoeren. Regel XII : Reglement diep duiken / Tijdens de briefing de minimale vereisten voor het uitvoeren van een recreatieve duik (20m) kunnen vermelden. Regel XIII : Reglement successief duiken / Dient gekend te zijn gezien ze onder mekaar mogen duiken onder bepaalde voorwaarden. Regel XIV : Deep stops WE Weten dat dit bestaat en de veiligheid verhoogt. Regel XV : Definitie duiktijd Dit is een basisdefinitie die dient gekend te zijn. Regel XVI : Trappen bij zware zee Weten dat hierop moet gereageerd worden. Regel XVII : Veiligheidstrap / Dit is een basisdefinitie die dient gekend te zijn. Dient vermeld te worden in de briefing als duikleider. Regel XVIII : Duiken met krachtinspanning Weten dat hierop moet gereageerd worden. Regel XIX : Duiken bij koude Weten dat hierop moet gereageerd worden. Regel XX : Blow up Weten dat hierop moet gereageerd worden. Regel XXI : duikprofielen WE Zie verder Regel XXII : Uitzonderingssituaties Weten dat hierop moet gereageerd worden en hoe. Page 1 of 3

43 Tabel3: Integratie van Praktisch Duiken - Decompressietechnieken in de theoretische opleiding tot 2*D Topic Didac. indeling Motivatie Duikplanning Wat is een duikplan? / Deze informatie heeft de kandidaat nodig om zijn duikleidingen te kunnen voorbereiden en uitvoeren. Het 12 punten plan Tijdstip te water / Oriëntatie / af te leggen parcours Daalsnelheid Maximum diepte Duiktijd of bodemtijd Stijgsnelheid / / / / / Deze informatie heeft de kandidaat nodig om zijn duikleidingen te kunnen voorbereiden en uitvoeren. Deep stops WE Weten dat dit bestaat. De kandidaat zal er echter zelden mee geconfronteerd worden in de realiteit. Decompressie Moet dit vandaag ook kennen maar zal in realiteit niet vaak met decompressie geconfronteerd worden (zeker niet als duikplanner (=verboden). Leuk als ze tijdens de duikleidingen al stoppen op 12m => mee geven als advies (jong geleerd is oud gedaan) Maximum duikduur Nodige hoeveelheid lucht Back-up materiaal van de DC Duik beëindigen indien / / / / Deze informatie heeft de kandidaat nodig om zijn duikleidingen te kunnen voorbereiden en uitvoeren. Statisch en dynamisch duikplan Deze informatie heeft de kandidaat nodig om zijn duikleidingen te kunnen voorbereiden en uitvoeren. De kandidaat in eerste instantie aanleren zijn statisch duikplan te volgen. Belangrijke informatie om je duikplan op te stellen WE Deze informatie heeft de kandidaat nodig om zijn duikleidingen te kunnen voorbereiden en uitvoeren. Het bepalen van de decompressietijd De planfunctie van de duikcomputer / Om nultijd te bepalen De duiktabel / Dient de decompressietabel als primair decompressiemiddel of als back-upmiddel te kunnen gebruiken. Focus op nultijdduiken. Extra veiligheid Zwaarder instellen van de computer De kandidaat moet aantonen dat hij weet wanneer hij dit dient te doen, zowel in de theorie als de praktijk. Door het "uitduiken" Weten dat dit bevorderlijk is voor de decompressie. Geen slaagcriteria tijdens de duikleiding. De "12-meter procedure" in geval ve incident Dit is een uitzonderingsregel die net als vroeger dient gekend te zijn indien de decompressiecomputer als decompressiemiddel gebruikt wordt. Procedure deep stops WE Zie hoger Page 2 of 3

44 Tabel3: Integratie van Praktisch Duiken - Decompressietechnieken in de theoretische opleiding tot 2*D Topic What if's Computer valt uit Eigen back-up Geen eigen back-up maar wel in ploeg Geen back-up aanwezig Didac. indeling / / / Motivatie Gezien de mogelijke functie als duikleider dient de kandidaat dit goed te begrijpen en kunnen demonstreren op vraag. Battery Low Voor de duik / Gezien de mogelijke functie als duikleider dient de kandidaat dit goed te begrijpen en kunnen demonstreren op vraag. Tijdens de duik / Gezien de mogelijke functie als duikleider dient de kandidaat dit goed te begrijpen en kunnen demonstreren op vraag. Buddy verloren Net als de verliesprocedure vandaag dient de volledige procedure gekend te zijn. Felle stroming Weten dat hierop moet gereageerd worden. Het duikprofiel Het ideale duikprofiel / De kandidaat dient te weten dat er zoiets als een ideaal duikprofiel bestaat en dit ook trachten na te streven in zijn duikleidingen. Bezwarende duikprofielen Invers duikprofiel Kort oppervlakte interval Jojo duiken Jojo tijdens trappen Dergelijke profielen verhogen de kans op een decompressieongeval en gelden dus als een bezwarende factor. Zij dienen echter niet de achterliggende redenen te kunnen verklaren. Te trage afdaling Te snelle opstijging Page 3 of 3

45 Tabel4: Integratie van Praktisch Duiken - Decompressietechnieken in de theoretische opleiding tot 3*D Topic Didac. indeling Motivatie Gebruik van de computer Type computers Nultijdcomputer Duikcomputer Moet adviserend kunnen optreden Werkingsmodus Aankoop van een computer Prijs Functionaliteit Moet adviserend kunnen optreden Kwaliteit En nu? Het decompressie algoritme WE Weten dat er verschillende algoritmes bestaan (via afzonderlijk werk) Datum en tijd F Light modus F Instelbare veiligheidsfactor Zie verder Regel VIII Instelbaar alarm voor luchtpauzes - Metrisch of Angelsaksische eenheden F PC Link F Logboek Absolute must. Noodzaak bij evaluatie duikongevallen. Info over No Fly time Zie verder Regel X Overschakelen van open naar SCR - Gaslijst - Partiële zuurstofdruk - Overtredingen van ingestelde decompressieverplichtingen Gezien de kans op een decompressieduik aanzienlijk toeneemt dient de kandidaat te weten hoe zijn instrument hierop reageert. Waarschuwingen stijgsnelheid Stops No Stop Lijst van decompressiestops Decompressieduiken moeten kunnen gepland worden. Totale opstijgtijd - TTS Moet dit begrip kunnen uitleggen aan een andere duiker CZS en OTU - Temperatuur F Hoogte Moet perfect weten dat hij met de hoogte dient rekening te houden en hoe dit moet gebeuren. Duikplanning met de computer Moet zijn duiken kunnen plannen Duiksimulatie met de computer Moet zijn duiken kunnen plannen Zoet en zout water F Flesdruk en verbruik F Spelletjes F Talen F Batterijen F Zuurstofanalyse - De eerste duik met je nieuwe computer moet advies kunnen geven Reglementering en protocollen Veiligheidsreglement "Duiken met en computer" Inleiding F Randvoorwaarden Moet alle voorwaarden kennen & toepassen Het veiligheidsreglement Regel I : PC als primair decompressiemiddel Regel II : selectie duikcomputer Regel III : Back-upmiddel Gezien vanaf dit brevet met een K1*D mag gedoken worden die geen decompressiemiddel kan hebben) dient dit volledig eigen te zijn. Regel IV : gewilde foutmodus Regel V : Duikplan Regel VI : soorten duiken WE Regel VII : Dive your plan Voor de duiken die hij mag uitvoeren. Alle tekens kennen Duik tot 30m diepte Diepe duik (31m tot 57m) Extreem diepe duik (>57m) - Regel VI : De Duiktekens Regel VIII : verzwaren van de duikcomputer Toepassen bij elke duik Regel IX : Hoe stijgproeven behandelen - Regel X : No fly time Dient dit zelf toe te passen en ook advies te kunnen geven aan andere duikers. Regel XI : verliesprocedure Toepassen (volledig) + kunnen meedelen bij briefing Regel XII : Reglement diep duiken Voor de duiken die hij mag uitvoeren. Alle tekens kennen Regel XIII : Reglement successief duiken Heeft hier een voorbeeldfunctie Regel XIV : Deep stops / Toegelaten duikdiepte laat dit toe. Moet weten hoe deze kunnen berekend worden. Regel XV : Definitie duiktijd Regel XVI : Trappen bij zware zee Regel XVII : Veiligheidstrap Regel XVIII : Duiken met krachtinspanning Regel XIX : Duiken bij koude Regel XX : Blow up Feedback geven tijdens standaard duiken Regel XXI : duikprofielen Regel XXII : Uitzonderingssituaties Duikplanning Wat is een duikplan? Page 1 of 2

46 Tabel4: Integratie van Praktisch Duiken - Decompressietechnieken in de theoretische opleiding tot 3*D Topic Didac. indeling Motivatie Het 12 punten plan Tijdstip te water Oriëntatie / af te leggen parcours Daalsnelheid Maximum diepte Duiktijd of bodemtijd Stijgsnelheid Deep stops / Weten hoe dit te berekenen. Decompressie Dit dient voldoende ingeoefend te worden. Decompressieplan opstellen met decompressietabel of DC indien mogelijk. Maximum duikduur Nodige hoeveelheid lucht Back-up materiaal van de DC Duik beëindigen indien Statisch en dynamisch duikplan Belangrijke informatie om je duikplan op te stellen Het bepalen van de decompressietijd De planfunctie van de duikcomputer De duiktabel Full option met decompressietrappen en successieve duiken. Via decompressiesoftware F Extra veiligheid Zwaarder instellen van de computer Door het "uitduiken" De "12-meter procedure" in geval ve incident Procedure deep stops / zie hoger What if's Computer valt uit Eigen back-up Geen eigen back-up maar wel in ploeg Geen back-up aanwezig Battery Low Voor de duik Tijdens de duik Buddy verloren Felle stroming Het duikprofiel Inleiding Het ideale duikprofiel Bezwarende duikprofielen Invers duikprofiel Kort oppervlakte interval Jojo duiken Jojo tijdens trappen Te trage afdaling Te snelle opstijging Page 2 of 2

47 Bijlage: Modelbriefing NNISMAKG We willen eerst weten met wie we gaan duiken; welke ervaring heeft onze buddy en kunnen we op een veilige manier samen duiken. Dit kan een aangenaam voorafgaand gesprek zijn en hoeft dus niet aan de waterkant te gebeuren. Voldoen we aan de voorwaarde om te mogen duiken: duikboekje in orde, lidgeld betaald, Medisch in orde Voldoen we aan de voorwaarde om samen te mogen duiken? Vragen naar ervaring, straftijd, laatste duik,... Vragen naar specifieke problemen (Oren, vroegere problemen,...) en wensen Heeft iedereen al gedoken onder gelijke omstandigheden? Is het materiaal geschikt om de duik te doen? (volle fles, lood aangepast, materiaal aangepast, welke computer?...) Geen geplande vliegreizen na de duik! VEILIGHEID Veiligheid op 2 niveaus: Op niveau duikploeg: Welke gevaren zijn er verbonden aan deze duik en hoe moeten we daarmee omspringen. Hierbij dient de nodige aandacht geschonken te worden aan het nodig verzwaren van de computer voor de betreffende duik. (koude, inspanning, vermoeidheid, ) Op niveau club: Wat is het veiligheidsplan; welke middelen zijn er ter beschikking voor de hulpverlening? GEVAREN Als we in slecht zicht terecht komen dan Als we in stroming terecht komen dan. VEILIGHEIDSPLAN Aan- en afmelden aan de Veiligheid aan de kant met brevet Duiker hulpverlener Veiligheidsmaterialen: zuurstofapparaat gevuld en gebruiksklaar, EHBO koffer, telefoon met noodnummers en adressen. Het juiste adres van de duikplaats. Waar is het dichtstbijzijnde reanimatiecentrum en waar is de herdrukkingskamer... DE DUIK ZELF Wat gaat er onder water allemaal gebeuren? Dit wordt hier afgesproken. Onder water verloopt de communicatie immers een stuk moeilijker dus moet alles op voorhand al besproken zijn. DE DUIKPLAATS zicht, temperatuur stroming profiel, wat valt er te zien & waar?

48 HET DUIKPLAN (DE BELANGRIJKSTE DUIKPARAMETERS EN AFSPRAN) Het duikplan wordt uitgewerkt aan de hand van het 12 punten plan (zie ook planningsdocument): 1) tijdstip te water 2) Oriëntatie / af te leggen parcours 3) Daalsnelheid 4) Maximum diepte 5) Duiktijd of bodemtijd 6) Stijgsnelheid 7) Deep stops 8) Decompressie 9) Maximum duikduur 10) Nodige hoeveelheid lucht 11) Back-up bij uitval van de DC (primair decompressiemiddel) 12) Duik beëindigen indien: Dit alles wordt vastgelegd in het statische duikplan. Voor het bepalen van de nultijden, decompressieverplichtingen wordt het primaire decompressiemiddel aangewend. Natuurlijk dient men rekening te houden met gemengde decompressie. Tracht zoveel mogelijke invloeden in te schatten en deze in afspraken vast te leggen => dynamisch duikplan HET VERLOOP VAN DE DUIK (CHRONOLOGISCH OVERLOPEN) samenkomst te water gaan (waar, volgorde, procedure) dalen (volgorde, wanneer, welk teken, waar, hoe) problemen? (oren) bodem (hoe zich gedragen eenmaal beneden? vb dicht bij elkaar) stijgen (op teken, snelheid, volgorde) trappen uit het water (waar, volgorde) LAATSTE CONTROLES (AAN DE WATERKANT) Aan de waterkant ga je nog snel voor het vertrek de allerbelangrijkste controles uitvoeren: zijn de duiktekens gekend, is de verliesprocedure gekend en is het materiaal in orde. Als dat OK is kan je met gerust geweten de duik beginnen. CONTROLE VAN DE DUIKTENS (DIE JE DENKT NODIG TE HEBBEN) DE VERLIESPROCEDURE MATERIAALCHECK Fles open, beide ontspanners? Alles bij? Bril op, vinnen aan, loodgordel afwerpbaar? Alles goed aangesloten (inflator)? Demonstratie van de werking van de trimvesten en hoe de fles af te werpen. Display van de computers uitleggen. Back-up middelen checken en uitleggen

49