Samen op weg naar een sterke keten. Professionaliseren staalconserveren

Transcriptie

1 Samen op weg naar een sterke keten Professionaliseren staalconserveren

2 Professionaliseren staalconserveren Bouwen met staal is het mooiste dat er is. Staal heeft de unieke eigenschap dat het in elke vorm kan worden toegepast. Strak. Sierlijk. Recht. Rond. Glanzend. Mat. Met de juiste kleur breng je staal helemaal op smaak en daarmee hebben de constructies dan ook meteen een perfecte beschermende laag te pakken. Niet voor niets is staal een favoriete toepassing bij de bouw van infrastructuurwerken, zoals bruggen, sluizen, waterkeringen, schepen, gasinstallaties, boorplatforms, et cetera. Er ligt echter altijd één bedreiging op de loer: roest! Corrosie en dus extra onderhoud, maar ook stremming van wegen of uitval van productie (gas of olie) kunnen aanzienlijke schades opleveren. De rekening komt vaak op het bord van de opdrachtgever. Als die opdrachtgever de overheid is, betaalt de belastingbetaler en anders de consument u dus! Hier komt verandering in. In het project Professionaliseren staalconserveren van PSIBouw bouwen partijen in de keten van staal en staalconserveren aan verbetering van het systeem om risico s, verantwoordelijkheden en aansprakelijkheid beter onder elkaar te verdelen. Daarmee wordt invulling gegeven aan de speerpunten voor verandering in de bouw: innovatie, prijs-kwaliteit en transparantie. Sleutelwoorden zijn samenwerking in de keten en focus op het eindresultaat voor de gebruiker. In deze map leest u meer over de resultaten van het project. Wie zijn de ketenpartijen, wat is hun belang bij de verdere professionalisering van staalconservering en hoe gaan zij samen de toekomst in? Op weg naar meer duurzame staalconstructies en daarmee lagere kosten en minder stremming voor u, de eindgebruiker.

3 Het belang van ketenintegratie Samenwerken in de keten De staalbouw- en conserveringsmarkt zijn een substantieel onderdeel van de bouwsector in Nederland. De partijen in deze keten (opdrachtgevers, opdrachtnemers en toeleveranciers) opereerden in het verleden onafhankelijk van elkaar, met schijnbaar tegengestelde belangen en uiteenlopende visies over gewenste ontwikkelingen in hun markt. In het PSIBouw-project Professionaliseren staalconserveren werkten deze partijen integraal samen aan de noodzakelijke vernieuwing van inkoopstrategieën, bouwconcepten, rolverdeling en samenwerkingsprocessen. Het eindresultaat van de sector wordt hiermee in belangrijke mate verbeterd, te weten het verkrijgen van meer duurzame staalconstructies. Figuur 1 geeft een schematisch overzicht van de keten. In het hart bevindt zich de productieketen, bestaande uit toeleveranciers (TL), opdrachtnemers (ON) en opdrachtgevers (OG). Deze partijen hebben directe en contractuele betrokkenheid bij de totstandkoming van het eindresultaat: een duurzame staalconstructie. De belangen van de ketenpartijen worden vertegenwoordigd door brancheorganisaties en sociale partners. De ketenpartijen worden met nieuwe kennis gevoed door de kennisinfrastructuur, zoals ingenieursbureaus, universiteiten en kennisinstellingen. De overheid werkt in kennisnetwerken samen met de belanghebbenden aan nieuwe wet- en regelgeving. Partijen in de keten staal en staalconserveren hebben elkaar nodig om veranderingen te realiseren. Aan het begin van het project (2006) moesten zij duidelijk aan elkaar wennen, maar in een open dialoog bouwden zij een groot onderling vertrouwen op. Nu hebben zij oog en oor voor elkaars positie en standpunten. In werkgroepen discussieerden de vertegenwoordigers van de ketenpartijen over alle relevante documenten en onderwerpen, zoals modelcontracten, contractbeheersing, criteria voor het meten van de prijs/kwaliteit-verhouding (EMVI), product-, proces- en ontwerpkwaliteiten. Ook al waren en zijn ze het niet altijd honderd procent met elkaar eens, de partijen onderkenden dat er - via uitwisseling van kennis - bewustwording en wederzijds begrip is opgebouwd. Zo bereikten zij consensus over de inhoud van de documenten en werd de basis gelegd voor duurzame samenwerking in de sector. Belangrijkste aangrijpingspunten Professionaliseren staalconserveren Het ontwikkelen van een integrale visie op de keten. Door het praktiseren van actieve samenwerking is wederzijds vertrouwen opgebouwd. Het gezamenlijk werken aan concrete resultaten voor product, proces, ontwerp en contractteksten voor zowel functioneel als technische gespecificeerde contracten en EMVI. Opstellen van een code of practice en herschikking van verantwoordelijkheden en aansprakelijkheden in de keten. Figuur 1: Keten staal en staalconserveren Brancheorganisaties & Sociale Partners Netwerken TL ON OG Duurzame staalconstructie Kennisinfra

4 De partijen Opdrachtgevers De opdrachtgevers zijn in het project vertegenwoordigd via het Opdrachtgeversoverleg Staalconserveren (OGOS). OGOS is een samenwerkingsverband van Rijkswaterstaat, ministerie van Defensie/Koninklijke Marine, provincie Zuid-Holland, Gemeentewerken Rotterdam, ProRail, Nederlandse Gasunie en Nederlandse Aardolie Maatschappij. Het belang van de opdrachtgevers bij het project is dat zij hun deskundigheid op voldoende niveau kunnen houden. Op termijn zijn zij in staat om lagere life cycle kosten te realiseren en om stremmingen en productie-uitval te beheersen. Opdrachtnemers en toeleveranciers De opdrachtnemers zijn in het project vertegenwoordigd via de brancheorganisaties SVMB (SectorVereniging MetaalBescherming) en BmS (Bouwen met Staal). Als toeleverancier is ook de VVVF (Vereniging Van Verf en drukinktfabrikanten) deelnemer aan het project. Deze partijen beschikken over uitgebreide kennis van staalbouw en staalconservering, in nieuwbouw en onderhoud. Het economisch belang van opdrachtnemers/toeleveranciers bij het project schuilt in de directe communicatie - zowel onderling als met opdrachtgevers - over gewenste ontwikkelingen in de staalmarkt. Ook in termen van verantwoordelijkheden en aansprakelijkheden (op projectniveau) hebben opdrachtnemers baat bij de samenwerking in het project. Kennisinfrastructuur De kennisinfrastructuur werd in het project vertegenwoordigd door zeven ingenieursbureaus die zich speciaal voor dit project hadden verenigd in een platform. Zij vormen een belangrijke schakel tussen de wetenschap en het toepassen van kennis in de praktijk. Voor de wetenschappelijke inbreng werd de expertise van de technische universiteiten Delft, Eindhoven en Twente ingezet. De resultaten De resultaten van de integrale samenwerking in het project komen tot uitdrukking in concrete documenten, zoals (model)contracten, documenten voor de contractbeheersing, handreikingen en EMVI-criteria (Economisch Meest Voordelige Inschrijving). In deze documenten is ook (nieuwe) kennis vastgelegd over systemen en processen voor staalconserveren. De documenten bieden ketenpartijen houvast op weg naar de gewenste systeeminnovatie, naast beheerst onderhoud. In figuur 2 zijn de functionele relaties tussen de ketenpartijen in groen weergeven. Feitelijk zijn dit de spelregels die de partijen met elkaar zijn overeengekomen. Hoe beter de spelregels op elkaar zijn afgestemd, hoe beter het eindresultaat. De focus van de ketenpartijen lag op de product-, proces en ontwerpeisen, op basis waarvan een duurzame staalconstructie wordt gebouwd. Dit is in het figuur met rood aangegeven. In het project is ook de innovatieprestatie van de productieketen gemeten. De aanbevelingen zijn door de sector overgenomen en geïmplementeerd. Figuur 2: Contractuele relaties en bouwproces in de keten Brancheorganisaties & Sociale Partners Netwerken TL ON OG Duurzame staalconstructie Kennisinfra

5 Projectresultaten in het kort Contracten De werkgroep Contracten nam essentiële onderdelen van de vraagspecificatie en de afspraken kritisch onder de loep. Ook de bijbehorende rol in het aanbestedingsen uitvoeringproces werd bediscussieerd. De bestaande situatie is geïnventariseerd, problemen en tekortkomingen zijn geanalyseerd en er zijn verbetervoorstellen geformuleerd. De werkgroep maakte onderscheid tussen technisch specificeren ( conventioneel ) en functioneel specificeren ( nieuw ). Ook is rekening gehouden met de verschillen tussen staalconserveren in de nieuwbouw en in de onderhoudsfase. Onderwerpen waarmee de werkgroep aan de slag is geweest, zijn: verantwoordelijkheden en aansprakelijkheden, de mogelijkheden van EMVI, projectbeheersing tijdens uitvoering en nazorg, en contractteksten. Product/Ontwerp en Proces De functionaliteit van een stalen object kan alleen worden gegarandeerd met een juiste bescherming. De duurzaamheid van de bescherming is afhankelijk van verschillende aspecten, zoals het ontwerp, het aanbrengproces en gebruikte producten. De werkgroepen ontwikkelden richtlijnen en documenten om deze aspecten te beheersen en zodoende de kwaliteit van conserveringsproducten en -processen te verbeteren. Vaak bestonden deze nieuwe documenten uit het samenvoegen van bestaande kennis en informatie. Soms werden ook nieuwe inzichten ontwikkeld. Belangrijk is dat in de nieuwe documenten de kennis is opgenomen van alle betrokken partijen. Onderzoek innovatieprestatie In het kader van het project is via een enquete onderzoek uitgevoerd naar de innovatieprestatie in de staalconserveringssector. Deelnemers in de productieketen is gevraagd naar verschillende (deel)aspecten van de innovatieprocessen in de sector. Uitkomst is dat de innovatieprestatie in de productieketen een 2,6 scoort op een schaal van 1 tot 4. Het belangrijkste aandachtpunt voor verbetering blijkt het verspreiden van kennis, via verbetering van de interne communicatie tussen marketing en technologieontwikkeling en via bijeenkomsten in de organisatie over vernieuwing. Daarnaast maken organisaties een weinig bewuste keuze welke vernieuwingen moeten worden ontwikkeld en wordt er weinig gepubliceerd. Eén van de aanbevelingen is om een kennisplatform op te richten met alle deelnemers uit de sector. Het kennisplatform krijgt de taak mee om de ontwikkelde kennis te borgen, te verspreiden en verder te ontwikkelen. Lessons learned De relevante ervaringen uit het project op het gebied van samenwerken op lange termijn, zijn door de projectorganisatie vastgelegd voor andere ketens in de bouw. Zie voor meer informatie over de projectresultaten de bijlage(n) in deze map. Gedetailleerde projectresultaten zijn te vinden op Toekomst Professionaliseren staalconserveren Van Technische vraagspecificatie Vervroegd onderhoud, onverwachte extra kosten, geen/verminderde beschikbaarheid Gunning aan de laagste prijs Aparte contracten voor engineering, ontwerp en onderhoud Eenzijdige risico s Achterstallig onderhoud In het project is een toekomstvisie ontwikkeld om meer duurzame staalconstructies te bouwen. De noodzakelijk geachte veranderingen concentreren zich rondom het contracteringsproces en de vraagspecificatie. Daarnaast moet de wet- en regelgeving veranderen en meer gericht zijn op doelvoorschriften in plaats van middelvoorschriften. Tevens zijn product-, proces- en ontwerpaanpassingen noodzakelijk. Deze veranderingen kunnen niet van de ene op de andere dag worden gerealiseerd. Maar het draagvlak voor samenwerking is groot en de ketenpartijen werken verder aan de versterking van de onderlinge verhoudingen. Zo hebben zij samen een maatwerkcursus ontwikkeld over het ontwerp van staalconstructies en kosten van onderhoud. Er is ook perspectief voor een op te richten kennisplatform dat de veranderingen in de komende jaren begeleidt, evalueert en aanbevelingen doet voor verdere verbetering. Dit alles moet leiden tot een fundamentele en onomkeerbare vernieuwingsbeweging, waarbij het draagvlak van de sector en het belang van de gebruiker en omgeving zijn geborgd. Deze verandering kan model staan voor andere deelsectoren in de Nederlandse bouwwereld. Naar Functionele vraagspecificatie Verlengde levensduur, transparante en beheersbare uitgaven Gunning op prijs/kwaliteit-verhouding Geïntegreerde (model)contracten Juiste risicoallocatie en aansprakelijkheid Voorspellend onderhoud

6 Deze informatiemap met bijlagen is een uitgave van de werkgroep Integratie en Communicatie van het PSIBouwproject Professionaliseren Staalconserveren. Over de resultaten van dit project verschijnen regelmatig nieuwe bijlagen met specifieke informatie. Detailinformatie is te vinden op de website van het project: Daar staat ook een overzicht van de inmiddels verschenen informatiebladen. Het project Professionaliseren Staalconserveren is onderdeel van en wordt ondersteund door PSIBouw (Proces- en Systeeminnovaties in de bouw). PSIBouw is het netwerk van vernieuwers in de Nederlandse bouwsector. Professionaliseren Staalconserveren is een project van: Ingenieursplatform Staalconserveren Samen op weg naar een sterke keten Professionaliseren staalconserveren De namen van contactpersonen, adresgegevens en de link naar de websites van de deelnemers zijn eveneens te vinden op Postbus AK Gouda T F Samen op weg naar een sterke keten Professionaliseren Staalconserveren oktober 2008 Samenstelling en eindredactie Projectvertegenwoordigers Redactiegroep Professionaliseren Staalconserveren Tekst Haverkamp & Bergers Project Communicatie, Alphen aan den Rijn Vormgeving Frank A Concept & Vormgeving, Gouda Druk Grafisch bedrijf van Norden, Gouda