RAPPORT Onderzoek in het kader van het vierjaarlijks bezoek bij cbs De Korenaar

Transcriptie

1 RAPPORT Onderzoek in het kader van het vierjaarlijks bezoek bij cbs De Korenaar Plaats : Oostzaan BRIN-nummer : 05RV Onderzoeksnummer : Datum schoolbezoek : 7 juni Rapport vastgesteld te Utrecht op 18 juli

2

3 Inhoud 1 Inleiding 5 2 Bevindingen 7 3 Conclusie 11 Bijlage 13 pagina 3 van 14

4

5 1 Inleiding Op 7 juni heeft de inspectie christelijke basisschool De Korenaar bezocht. Het bezoek is afgelegd vanwege de verplichting van de inspectie om scholen voor primair onderwijs ten minste eenmaal per vier jaar te bezoeken. Tijdens het onderzoek heeft de inspectie de kwaliteit van het onderwijs op de school beoordeeld met een beperkte set indicatoren, waarmee zij overeenkomstig de Wet op het Onderwijstoezicht (WOT) kan beoordelen of de school op belangrijke onderdelen onderwijs van voldoende kwaliteit biedt. Deze indicatoren hebben betrekking op de resultaten en de ontwikkeling van leerlingen, op de zorg en begeleiding en op de kwaliteitszorg. Conform de uitgangspunten van het programmatisch handhaven is tevens standaard gecontroleerd of de school voldoet aan bepaalde wettelijke voorschriften, waaronder de onderwijstijd. De bijlage bij dit rapport bevat een overzicht van de indicatoren en de bevindingen van de inspectie daarover. De bevindingen uit het onderzoek in het kader van het vierjaarlijks bezoek worden gebruikt om te bezien of het reeds aan de school toegekende basisarrangement kan worden gehandhaafd. Eventueel geconstateerde tekortkomingen worden betrokken bij de eerstvolgende risicoanalyse. Onderzoeksopzet Het onderzoek bestond uit de volgende activiteiten: Een controle van de aanwezigheid van de schoolgids, het schoolplan en het zorgplan bij de inspectie. Een toets op de aanwezigheid van informatie over enkele wettelijk verplichte onderdelen in de schoolgids, het schoolplan en het zorgplan. Een controle op de onderwijstijd die de school heeft gepland. Analyse van andere documenten en gegevens over de school die bij de inspectie aanwezig zijn. Schoolbezoek, waarbij: schooldocumenten en handelingsplannen zijn bestudeerd; enkele groepsbezoeken (groep 1 en 2, groep 3 en 4, groep 5 en 6) zijn afgelegd voor het beoordelen van de planmatige uitvoering van de zorg; gesprekken met de directie, de intern begeleiders en een vertegenwoordiger van het bestuur zijn gevoerd. Toezichtkader De inspectie heeft zich bij haar onderzoek onder andere gebaseerd op het Toezichtkader po/vo 2011 en de notitie Analyse en waarderingen van opbrengsten primair onderwijs. Beide documenten zijn te vinden op Opbouw rapport In hoofdstuk 2 van dit rapport beschrijft de inspectie de bevindingen die uit haar onderzoek op De Korenaar naar voren zijn gekomen. Bij de geconstateerde verbeterpunten is tevens een onderbouwing opgenomen. In hoofdstuk 3 volgt de conclusie. pagina 5 van 14

6 pagina 6 van 14

7 2 Bevindingen De bijlage van dit rapport bevat een overzicht van de bij dit onderzoek gebruikte indicatoren en de bevindingen van de inspectie daarover. Uit dit overzicht valt op te maken dat op De Korenaar de kwaliteit van het onderwijs voor een aantal onderzochte indicatoren op orde is. Het betreft hier met name de aspecten opbrengsten en begeleiding en zorg. De inspectie geeft bij enkele onderdelen een toelichting. In 2010/2011 was de bezetting van de directie en personeel niet op volle sterkte. In schooljaar 2011/ zijn directietaken later waargenomen door de intern begeleider waardoor er minder tijd en aandacht is besteed aan met name het kwaliteitsaspect kwaliteitszorg. Vanaf mei wordt de school geleid door een nieuwe (meerschoolse) directeur die inmiddels ambities en doelen heeft geformuleerd voor het nieuwe schooljaar waarin ook de ingezette verbetertrajecten een vervolg krijgen. De Korenaar geeft aan deze ambities en doelen te realiseren vanuit de visie dat de school een professionele leergemeenschap is waarbij gezamenlijke verantwoordelijkheid, onderzoeksmatig handelen en reflectie kernwaarden zijn op basis waarvan het dagelijks onderwijs wordt vormgegeven. Het verwezenlijken van deze visie blijkt in de praktijk gevoelig voor onderbezetting op personeelsgebied zoals dit afgelopen jaar het geval was. Opbrengsten De inspectie beoordeelt de eindopbrengsten als voldoende. Dit oordeel is gebaseerd op de Cito-middentoetsen van groep 8 uit het leerlingvolgsysteem van 2010, 2011 en. Deze eindresultaten op het gebied van rekenen en wiskunde en begrijpend lezen zijn de afgelopen drie jaren van voldoende niveau. De tussentijdse opbrengsten in zijn eveneens als voldoende beoordeeld. De inspectie betrekt bij dit oordeel vijf toetsen, te weten technisch lezen in de groepen 3 en 4, rekenen en wiskunde in de groepen 4 en 6 en begrijpend lezen in groep 6. Alleen de tussentijdse resultaten van technisch lezen in groep 4 liggen onder de ondergrens die de inspectie hanteert. De inspectie merkt op dat de opbrengsten van het technisch lezen in groep 3 weliswaar voldoende zijn, maar dat de score net boven de ondergrens ligt. De school heeft deze ontwikkelingen in januari gesignaleerd en geanalyseerd op leerling- en groepsniveau. Op basis van deze analyse heeft de school direct een interventie gepleegd om de opbrengsten weer op minimaal voldoende niveau te brengen (boven de ondergrens die de inspectie hanteert). De school volgt de sociaal-emotionele ontwikkeling van de leerlingen met twee landelijk genormeerde instrumenten. De opbrengsten op het gebied van sociale competenties beoordeelt de inspectie als voldoende. Begeleiding en zorg De inspectie beoordeelt vier van de vijf onderzochte indicatoren binnen de kwaliteitsaspecten begeleiding en zorg als voldoende. De school heeft een dekkend instrumentarium om de ontwikkeling van haar leerlingen te volgen en mogelijke uitval vroegtijdig te signaleren. Tevens constateert de inspectie dat de school haar 'begeleiding- en zorgcyclus' (signaleren, analyseren, planmatig handelen en evalueren) in haar zorgplan heeft weergegeven en dat de fasen van signaleren, analyseren en evalueren van voldoende kwaliteit zijn om die leerlingen die dat nodig hebben specifieke zorg te bieden. Vanaf januari maakt de school de slag om leerlingen met gelijke onderwijsbehoeften op te nemen in het groepsplan en waar mogelijk te clusteren. Door de nadruk in de zorg te verleggen van curatieve naar preventieve zorg, streeft de school naar het terugbrengen van het aantal individuele handelingsplannen. pagina 7 van 14

8 Het uitgangspunt hierbij is dat de leraren eindverantwoordelijk zijn voor de zorg op individueel leerling- en unitniveau (een unit is een samenwerkingsverband van groepen van kinderen met dezelfde leeftijden én leerkrachten). De intern begeleider coördineert en bewaakt de zorgstructuur op schoolniveau. De leraren signaleren onderwijsbehoeften van de leerlingen op basis van observaties en gegevens uit methode- en niet methodegebonden toetsen. Deze gegevens worden opgenomen in groepsoverzichten die op leraar- en groepsniveau worden geanalyseerd en tijdens en na de interventieperiode worden geëvalueerd. De inspectie constateert dat deze fasen, op basis van onderzochte groepsoverzichten en groepsplannen, voldoen aan de criteria die de inspectie hieraan stelt. Kwaliteitszorg De kwaliteitszorg op De Korenaar heeft onder druk gestaan door de discontinuïteit in de directie- en teambezetting. Tot mei hebben de intern begeleider en het team ernaar gestreefd om de onderwijskwaliteit te borgen op basis van de eerder opgezette kwaliteitszorg. Ondanks de onderbezetting op directieniveau is de school er ook in geslaagd om interventies te plegen waar dit nodig was, zoals het leesverbeterplan voor de groepen 3 en 4. De inspectie beoordeelt de kwaliteitszorg ten dele als voldoende. Zo heeft de school voldoende zicht op de kwaliteit van het onderwijsleerproces (indicator 9.3). Pedagogische- en didactische competenties van leraren zijn met behulp van kijkwijzers in kaart gebracht en zijn in relatie gebracht met de ontwikkelingen op het gebied van passend onderwijs, opbrengstgegevens en de kernwaarden (hoge verwachtingen, onderzoekmatige houding en professionele cultuur) van de school. De stand van zaken van de onderwijskwaliteit wordt door de directie op vaste studiedagen met het gehele team besproken om zo tot verbeterplannen te komen. Ook de borging en verantwoording van ingezette activiteiten om de onderwijskwaliteit te behouden dan wel te verhogen beoordeelt de inspectie als voldoende (9.5 en 9.6). De school borgt haar onderwijsleerproces door hierover afspraken vast te leggen, hierop toe te zien en deze te evalueren. Verbeterpunten voor de onderwijskwaliteit Naast de positief beoordeelde aspecten vraagt de inspectie aandacht voor een aantal onderdelen waarvan de kwaliteit verbetering behoeft. Opbrengsten De huidige resultaten zijn voldoende. De school onderkent dat de eind- en tussentijdse opbrengsten geen stabiele lijn laten zien in een periode van de afgelopen drie jaar. Met name de leesopbrengsten staan onder druk en hierop heeft de school inmiddels actie ondernomen om tot structurele verbetering te komen. Begeleiding en zorg De 'begeleiding- en zorgcyclus' is op De Korenaar van voldoende kwaliteit, behalve het aspect 'planmatig handelen' (indicator 9.3). De inspectie constateert inhoudelijke kwaliteitsverschillen tussen leraren op basis van de onderzochte handelingsplannen en groepsplannen. Leraren zijn zichtbaar handelingsverlegen in het 'smart' formuleren van hulpvragen, analyses, doelstellingen en evaluaties met betrekking tot de leerlingenzorg op individueel- en groepsniveau. Wel kan de school aantonen dat leraren de geplande zorg daadwerkelijk consequent uitvoeren en/of dat er tijdens de interventieperiode bijstelling van de handelingsplannen nodig is en ook plaatsvindt. pagina 8 van 14

9 Kwaliteitszorg Kwaliteitszorg veronderstelt een heldere beleidscyclus (planning en controlcyclus) om zo 'de goede dingen nog beter te doen'. De kwaliteitszorg op De Korenaar behoeft een kwaliteitsslag. Drie van de zes indicatoren (9.1, 9,2 en 9,4) binnen dit kwaliteitsaspect beoordeelt de inspectie als onvoldoende. Zo blijkt dat de school wel constateert dat haar leerlingenpopulatie verandert (verschuiving in opleidingsniveau van ouders, toenemende gedragsproblematiek), maar analyseert zij niet systematisch haar (instromende) leerlingenpopulatie om zo de onderwijsbehoeften van deze veranderende groep in kaart te brengen op schoolniveau en hieraan conclusies te verbinden voor het onderwijs op haar school (indicator 9.1). Zo kan de school niet vaststellen of de lagere opbrengsten op het gebied van technisch lezen in de groep 3 en 4 mogelijk het gevolg zijn van een verschuiving in opleidingsniveau van ouders. Ook evalueert de school wel haar opbrengsten op groeps- en schoolniveau, maar kan zij deze niet afzetten tegen haar eigen (voldoende ambitieuze) streefdoelen omdat deze niet zijn geformuleerd (indicator 9.2). Daarbij is het van belang om de vraag te onderzoeken hoe het komt dat, ondanks het feit dat de school wel haar opbrengsten evalueert, zij toch geconfronteerd werd met dalende opbrengsten op leesgebied zodat direct een interventieplan nodig was. De school heeft in haar ambitieplannen voor aankomend schooljaar een analyse voor al haar opbrengsten opgenomen om zo mede vorm te geven aan opbrengstgericht onderwijs en de opbrengsten op de leergebieden taal en rekenen en wiskunde te laten stijgen. Hiertoe zal de school onder andere ambitieuze streefdoelen opstellen die momenteel nog te algemeen zijn geformuleerd. Ten slotte stelt de inspectie vast dat de school wel haar ambities (zoals het uitbouwen en borgen van unit-werken, het realiseren van een professionele gemeenschap en een leerrendement behalen conform de verwachtingen op grond van de leerlingenpopulatie) voor het nieuwe schooljaar heeft geformuleerd, maar deze niet 'SMART' genoeg uitwerkt. De verbeterplannen moeten richtinggevend zijn voor alle betrokkenen waarbij het helder is welke (concrete) doelen de school nastreeft, hoe het verbeterproces gevolgd wordt en aan welke meetbare criteria de eindproducten moeten voldoen (indicator 9.4). Door problemen op directieniveau zijn verbeterplannen voor schooljaar 2011/ onvoldoende richtinggevend uitgewerkt. Naleving Ten aanzien van de naleving van wettelijke voorschriften heeft de inspectie geconstateerd dat niet wordt voldaan aan onderstaand wettelijke voorschrift: NT3b In het zorgplan is informatie opgenomen over een of meer standaard gecontroleerde onderdelen (art. 19, lid 2, WPO). pagina 9 van 14

10

11 3 Conclusie Kwaliteit De inspectie concludeert dat de onderwijskwaliteit op De Korenaar op een aantal van de onderzochte onderdelen verbeterd kan worden. De inspectie handhaaft het reeds toegekende basisarrangement. De bevindingen zullen worden betrokken bij de eerstvolgende risicoanalyse, waarbij opnieuw de vraag aan de orde is of het toezichtarrangement eventueel moet worden aangepast. Naleving Er is een tekortkominggeconstateerd in de naleving van wettelijke voorschriften, die vanwege het programmatisch handhaven standaard zijn gecontroleerd. Er is een onvolledigheid in de inhoud van het zorgplan geconstateerd. Het document geeft geen informatie over het volgende onderdeel: Het tijdpad waaruit de duur van de besluitvorming door de PCL blijkt. Het beleid van de inspectie is de genoemde onvolkomenheden op dit moment nog niet als tekortkoming te beoordelen bij de betreffende indicator over het naleven van wet- en regelgeving. Wel heeft de inspectie met het bevoegd gezag afgesproken dat in de volgende versie van dit schooldocument de ontbrekende onderdelen zijn opgenomen. pagina 11 van 14

12

13 Bijlage In onderstaande tabellen vermeldt de inspectie welke indicatoren in dit onderzoek zijn betrokken en tot welke bevindingen het onderzoek heeft geleid. De nummering in de tabellen verwijst naar het volledige waarderingskader primair onderwijs Indicatoren die bij een kwaliteitsonderzoek de doorslag geven of een school (zeer) zwak is, de zogeheten normindicatoren, zijn gemarkeerd met een asterisk. Voor een overzicht van alle normindicatoren zie het Toezichtkader po/vo 2011 op De bevindingen zijn weergegeven in de vorm van een score. De score geeft aan in welke mate de betreffende indicator gerealiseerd is. Legenda: 1. slecht 2. onvoldoende 3. voldoende 4. goed 5. niet te beoordelen (alleen bij opbrengsten) In verband met het programmatisch handhaven heeft de inspectie daarnaast enkele controles uitgevoerd op bepaalde wettelijke voorschriften. Of de school wel of niet voldoet aan deze wettelijke vereisten wordt tot uitdrukking gebracht met de score 'ja' of 'nee'. Kwaliteitsaspect 1 Opbrengsten 1.1 * De resultaten van de leerlingen aan het eind van de basisschool liggen ten minste op het niveau dat op grond van de kenmerken van de leerlingenpopulatie mag worden verwacht. 1.2 * De resultaten van de leerlingen voor Nederlandse taal en voor rekenen en wiskunde tijdens de schoolperiode liggen ten minste op het niveau dat op grond van de kenmerken van de leerlingenpopulatie mag worden verwacht. 1.4 Leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften ontwikkelen zich naar hun mogelijkheden. 1.5 De sociale competenties van de leerlingen liggen op een niveau dat mag worden verwacht. Kwaliteitsaspect 7a Begeleiding 7.1 * De school gebruikt een samenhangend systeem van genormeerde instrumenten en procedures voor het volgen van de prestaties en de ontwikkeling van de leerlingen Kwaliteitsaspect 8 Zorg De school signaleert vroegtijdig welke leerlingen zorg nodig hebben. 8.2 Op basis van een analyse van de verzamelde gegevens bepaalt de school de aard van de zorg voor de zorgleerlingen. 8.3 * De school voert de zorg planmatig uit. 8.4 De school evalueert regelmatig de effecten van de zorg. pagina 13 van 14

14 Kwaliteitsaspect 9 Kwaliteitszorg De school heeft inzicht in de onderwijsbehoeften van haar leerlingenpopulatie. 9.2 De school evalueert jaarlijks de resultaten van de leerlingen. 9.3 De school evalueert regelmatig het onderwijsleerproces. 9.4 De school werkt planmatig aan verbeteractiviteiten. 9.5 De school borgt de kwaliteit van het onderwijsleerproces. 9.6 De school verantwoordt zich aan belanghebbenden over de gerealiseerde onderwijskwaliteit. Naleving Wet- en regelgeving NT1A De inspectie is in het bezit gesteld van de geldende schoolgids (art. 16, lid 2 en 3, WPO). NT2A De inspectie is in het bezit gesteld van het geldende schoolplan (art. 16, lid 1 en 3, WPO). NT3A De inspectie is in het bezit gesteld van het geldende zorgplan (art. 19, lid 3, WPO). NT4A Er is voldoende onderwijstijd geprogrammeerd om te kunnen voldoen aan de daarvoor gestelde minima (art. 8, lid 7 onder b, WPO). NT4B Er is maximaal zevenmaal een onvolledige schoolweek geprogrammeerd voor de groepen 3 t/m 8 (artikel 8, lid 7 onder b, WPO). ja nee pagina 14 van 14