Slim&Snel Onderzoeksvoorstel Gezondheid en Slim & Snel (concept d.d ) 22/10/2011
|
|
- Thijs de Vries
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Onderzoeksvoorstel Gezondheid en Slim & Snel (concept d.d ) 22/10/2011 Aanleiding De leden van het netwerk hebben zich tot doel gesteld te komen tot een nieuwe benadering bij het verduurzamen van woningen. De focus hierbij ligt bij een substantieel volume van de Nederlandse bestaande woningbouw: de seriematig gebouwde woningen uit de jaren 60 en 70. Gezocht wordt naar manieren om deze woningen versneld te verduurzamen, bij voorkeur in bewoonde staat. De leden van het netwerk stellen dat in de planvorming, programma s van eisen, afwegingsmodellen, opleveringsprotocollen en communicatie rond het verduurzamen van woningen het gezondheidsaspect nog onvoldoende is geïntegreerd. Wanneer gezondheid een integraal afwegingsaspect wordt bij het verduurzamen van woningen, betekent dit kwaliteitsverbetering. Tegelijkertijd biedt het thema gezondheid handelingsperspectief voor alle betrokken partijen: markt, corporaties, bewoners en overheid. Naar aanleiding van het bovenstaande hebben de deelnemers van het netwerk de behoefte geuit aan verdiepend onderzoek rond het thema gezondheid in relatie tot. Zie voor meer achtergrondinformatie, ook bij de hiernavolgende punten, ook de bijlage Achtergronddocument m.b.t. gezondheid binnen Slim & Snel. Relatie en gezondheid In het kader van het programma is het thema Gezondheid op verschillende manieren relevant: 1. Een deel van de bestaande woningvoorraad voldoet niet meer aan de huidige eisen. Het programma wil antwoorden bieden op de voorliggende verbeteringsopgave en zal daarbij ook gezondheidsaspecten moeten adresseren en meer integrale oplossingen moeten bieden. Gezondheid wordt daarbij breed gedefinieerd. Snel&Slim kan een meerwaarde bieden ten opzichte van andere benaderingen. 2. Bij het verduurzamen van bestaande woningen gaat de aandacht meestal primair uit naar verbetering op energetisch gebied. Deze ingrepen zelf kunnen een negatief effect hebben op de gezondheid van bewoners, als hiermee geen rekening wordt gehouden. In de uitwerking van de - aanpak moet het voorkómen van negatieve effecten en het verhelpen van bestaande binnenmilieuproblemen dan ook een aandachtspunt zijn. 3. In kennis over en bewustzijn van de relatie tussen bouwen, wonen en gezondheid bestaan lacunes bij besluitvormende partijen (opdrachtgevers), aanbieders en gebruikers (bewoners). Meer inzicht in deze relatie is procesmatig en strategisch van belang bij het uitwerken van de Snel&Slim- aanpak en bij het verwerven van draagvlak hiervoor bij stakeholders (inclusief bewoners). Afbakening onderzoek Onderzoek rond het thema Gezondheid in het kader van zal drie hoofdaccenten moeten hebben: 1. Inzicht in relatie woning en gezondheid: Wat maakt een woning tot een gezonde woning? Voldoen aan het Bouwbesluit is geen garantie, maar wat dan wel? Is gezondheid concreet en toetsbaar te maken, ook wat betreft minder meetbare gezondheidsaspecten die met beleving te maken hebben? Wat is de relatie van deze gezondheidsaspecten met de bouwkundige- en installatietechnische toestand van bestaande woningen, en dan gezien de - opgave specifiek wat betreft seriematig gebouwde woningen uit de jaren 60 en 70 (gedifferentieerd naar typologie)? Is deze relatie inzichtelijk of inzichtelijk te maken? Etc 2. Inventarisatie mogelijkheden tot verbetering gezondheid binnen de - opgave: Hoe kan verduurzaming van bestaande woningen, maar vooral: hoe kunnen - oplossingen bijdragen aan het verbeteren van de gezondheid van bewoners? Welke gezondheidsaspecten (indicatoren) zijn met welke technische oplossingen aan te pakken en hoe sluiten deze aan op de (gezondheids)belangen van bewoners? Hoe zijn negatieve bij- effecten van ingrepen te voorkomen? Welke technische mogelijkheden en maatregelen zijn er beschikbaar, wat kosten 1
2 deze en welke specifieke technische vereisten hangen hiermee samen (en dan met name gerelateerd aan de Slim&- Snelopgave)? Indien waarborgen van een goede gezondheid van bewoners uitgangspunt is: welke (prestatie)eisen op dit gebied kunnen dan gedefinieerd worden bij renovatie? En is renovatie in bewoonde toestand een belemmering bij deze realiseren hiervan? Is het mogelijk voldoende maatregelen te treffen in bewoonde staat? Wanneer wel/niet? Etc 3. Risicoperceptie wat betreft gezondheidsaspecten bij de betrokken partijen (aanbiedende partijen, corporaties, bewoners en overheid): Aandachtspunten hierbij zijn onder meer: Welke gezondheidsargumenten/- belangen spelen expliciet of impliciet bij bewoners, welk belang hechten zij hieraan en in welke mate? Hoe speelt het thema gezondheid (en gezondheidsrisico s) bij corporaties en welke ontwikkelingen zijn daar gaande? Hoe wordt het thema gezondheid opgepakt door aanbiedende partijen en wat is hierin nog meer mogelijk? Het gaat hierbij om zowel perceptie als om het strategisch belang dat wordt gehecht aan het thema gezondheid. En dat in relatie tot zowel technische ontwikkelingen als procesmatige, financiële en communicatieve aspecten. Bij dit onderzoeksaccent gaat het zowel om een inventarisatie als om het definiëren van een mogelijke rol hiervan binnen de - aanpak. Etc Aansluiting op ander lopend onderzoek in het kader van. De - aanpak wordt ontwikkeld vanuit een visie waarbij voor betrokken partijen handelingsperspectief wordt gekoppeld aan ontwikkelingen (scenario s). Hierbij wordt gebruikgemaakt van de metafoor van het regelpaneel. Gegeven een bepaalde situatie: welke acties zijn er dan mogelijk voor hetzij aanbieders, overheid, bewoners sof corporaties? Met andere woorden: aan welke knoppen kunnen zij draaien? Dit deelonderzoek rond het thema gezondheid wordt daarom ook bij voorkeur opgebouwd rond een of meer scenario s zoals geïdentificeerd in het aanpalende onderzoek Regelpaneel en moet leiden tot concrete mogelijkheden tot actie. (volgende pagina: achtergrondinformatie) 2
3 Achtergronddocument m.b.t. gezondheid binnen Slim & Snel (d.d ) Aanleiding: Het verduurzamen van bestaande woningen dient verschillende belangen. Energiebesparing is daarbij het meest in het oog lopend. Dat er ook gezondheidsaspecten zitten aan renovatie en verduurzaming, staat daarbij vaak wat op de achtergrond. Voor veel Nederlanders staat een goede gezondheid hoog op de prioriteitenlijst. Nederlanders vinden in grote meerderheid gezondheid en gezondheidszorg van groot belang. Vier op de vijf beschouwen gezondheid als heel belangrijk voor hun kwaliteit van leven. Alleen aan liefde, vriendschap en familie hechten ze nog iets meer waarde (bron: Synnovate 2009). In Nederland vloeide de invoering van de Woningwet rechtstreeks voort uit de geconstateerde relatie tussen woonomstandigheden en gezondheid. Ook in het Bouwbesluit zijn eisen opgenomen (bijvoorbeeld ten aanzien van ventilatie) die ertoe moeten leiden dat er geen ongezonde woonsituatie ontstaat. Vaak voldoet de bestaande woningbouw in een aantal opzichten niet aan de eisen die tegenwoordig in het Bouwbesluit zijn vastgelegd. Overigens kan niet zonder meer gesteld worden dat de eisen in het Bouwbesluit zonder meer leiden tot een gezonde woning ; het gaat om minimumeisen. Dit vaak door voorzieningen voor te schrijven, zonder uitspraken te doen over het gebruik daarvan. Daar komt bij dat voor de bestaande bouw het rechtens verkregen niveau geldt. Dit is het niveau dat het gevolg is van de toepassing op enig moment van de relevante op dat moment van toepassing zijnde technische voorschriften en dat niet lager ligt dan het niveau van de desbetreffende voorschriften voor een bestaand bouwwerk en niet hoger dan het niveau van de desbetreffende voorschriften voor een te bouwen bouwwerk. Pas bij verbouwingen kan het Bouwbesluit nieuwbouw van toepassing worden. De leden van het netwerk hebben zich tot doel gesteld te komen tot een nieuwe benadering bij het verduurzamen van woningen. De focus hierbij ligt bij een substantieel volume van de Nederlandse bestaande woningbouw: de seriematig gebouwde woningen uit de jaren 60 en 70. Gezocht wordt naar manieren om deze woningen versneld te verduurzamen, bij voorkeur in bewoonde staat. De leden van het netwerk stellen dat in de planvorming, programma s van eisen, afwegingsmodellen, opleveringsprotocollen en communicatie rond het verduurzamen van woningen het gezondheidsaspect nog onvoldoende is geïntegreerd. Wanneer gezondheid een integraal afwegingsaspect wordt bij het verduurzamen van woningen, betekent dit kwaliteitsverbetering. Tegelijkertijd biedt aandacht voor het thema gezondheid mogelijk ook strategische voordelen. Dit kunnen voordelen zijn voor aanbieders van Snel&Slim- concepten, maar ook voor corporaties. Zo kan het thema gezondheid aanknopingspunten bieden voor het vergroten van draagvlak onder bewoners voor het doen van ingrepen in bestaande woningen. Als energiebesparingsplannen bijvoorbeeld helpen binnenmilieuproblemen op te lossen of te verminderen, zal dit het draagvlak vergroten. In praktijk blijkt het immers vaak lastig te zijn bewoners te enthousiasmeren voor verduurzaming van hun woning. Een aspect dat vooral bij de renovatie van sociale huurwoningen voor problemen kan zorgen. Voor de realisatie van de renovatie moet immers 70% van de huurders akkoord gaan met de plannen. Daarnaast zou het realiseren van een gezonder binnenklimaat wellicht kunnen leiden tot aanvullende financieringsmogelijkheden. Zo zou een zorgverzekeraar als equivalent van de niet- rokerspremie een reductie op de verzekeringspremie kunnen geven aan bewoners van een woning met een gezond binnenklimaat. Dit zou een extra trigger kunnen zijn bij het ontwikkelen van draagvlak voor verduurzaming. Misschien zijn verzekeraars hier ook voor te enthousiasmeren, ook in financieringsmodellen. Met een gezonde woning krijg je korting op je zorgverzekering, net als bij niet- rokers. In Amerika zorgt de Energystar voor lage faalkosten waarop verzekeraars lagere premies rekenen. Een zorgverzekeraar kan dan ook interessante netwerkpartij zijn. Naar aanleiding van het bovenstaande hebben de deelnemers van het netwerk de behoefte geuit aan verdiepend onderzoek rond het thema gezondheid in relatie tot. Relatie en gezondheid In het kader van het programma is het thema Gezondheid op verschillende manieren relevant: 3
4 4. Een deel van de bestaande woningvoorraad voldoet niet meer aan de huidige eisen, en ook door de reeds eerder aangebrachte voorzieningen niet meer aan het rechtens verkregen niveau. Dit betreft voor een deel ook aspecten die de gezondheid betreffen. Er ligt een verbeteringsopgave. Het programma wil een antwoord bieden op die opgave en zal dus ook gezondheidsaspecten moeten adresseren en meer integrale oplossingen moeten bieden. 5. Bij het verduurzamen van bestaande woningen gaat de aandacht meestal primair uit naar verbetering op energetisch gebied. Deze ingrepen zelf kunnen een negatief effect hebben op de gezondheid van bewoners, als hiermee geen rekening wordt gehouden. In de uitwerking van de - aanpak moet het voorkómen van negatieve effecten en het verhelpen van bestaande binnenmilieuproblemen dan ook een aandachtspunt zijn. 6. In kennis over en bewustzijn van de relatie tussen bouwen, wonen en gezondheid bestaan lacunes bij besluitvormende partijen (opdrachtgevers), aanbieders en gebruikers (bewoners). Meer inzicht in deze relatie is procesmatig en strategisch van belang bij het uitwerken van de Snel&Slim- aanpak en bij het verwerven van draagvlak hiervoor bij stakeholders (inclusief bewoners). Toelichting: Bij het thema gezondheid wordt vaak in eerste instantie gedacht aan het aspect (binnen)luchtkwaliteit. Het begrip omvat echter veel meer. Naast meetbare waarden op het gebied van vocht, stof, biologische agentia (zoals schimmel), CO en emissies uit bouw- en inrichtingsmaterialen, gaat bijvoorbeeld ook over drinkwaterkwaliteit, het thermisch binnenklimaat, tocht, geluid, stank of de aanwezigheid van asbest. Maar ook aspecten als veiligheid, toegankelijkheid, levensloopbestendigheid en belevingswaarden (in zowel woning al omgeving) hebben een directe relatie met gezondheid. In bestaande woningen kunnen al deze punten spelen en mede een overweging vormen om in te grijpen. Woningen worden tegenwoordig anders gebruikt dan in de tijd dat ze zijn gebouwd. Enkele voorbeelden: - Een deel van de woningen is destijds gebouwd zonder badkamer; deze zijn later alsnog ingebouwd, maar deze voorzieningen worden vanuit hedendaags perspectief als onvoldoende beschouwd en zijn ook deels aantoonbaar ongezond (schimmelvorming door onvoldoende ventilatiemogelijkheden of de aanwezigheid van koudebruggen). - Intensiever ruimtegebruik woningen: ook ruimtes die oorspronkelijk niet bestemd waren als leefruimte worden nu wel als zodanig gebruikt. Denk aan souterrains en zolders (daarnaast worden slaapkamers ook anders gebruikt). Hoe is het gesteld met de luchtkwaliteit in deze ruimtes? Thermisch comfort? - Ook de omgeving kan veranderd zijn: waar vroeger de woning aan een rustige straat ligt kan er nu geluidsoverlast en te hoge stofconcentraties zijn van buiten door o.a. druk verkeer. Ook kan de technische staat van de woning inmiddels zodanig zijn verslechterd dat deze negatieve gezondheidseffecten heeft. Een voorbeeld: - Lekkage en rottende kozijnen dragen bij aan vochtoverlast en schimmelvorming in de woning. Ook veranderen de inzichten over gezondheid(seffecten) en veranderen de eisen die mensen stellen aan een woning. Bijvoorbeeld: - Open verbrandingstoestellen (geisers, gashaarden) worden inmiddels niet meer wenselijk geacht vanwege gevaar door vrijkomende verbrandingsgassen waaronder het giftige CO (veiligheid). - Veel bestaande woningen worden naar de huidige maatstaven niet meer brandveilig geacht. - Men verwacht thermisch comfort in alle verblijfsruimtes, dus ook geen tocht of kou in keuken, slaapkamers en dergelijke. - Een toenemend aantal Nederlanders heeft een luchtwegaandoening, wat verergerd wordt door een gebrekkig binnenmilieu in de woningen. - Er wordt steeds meer belang gehecht aan levensloopbestendig bouwen; bewoners willen ook op latere leeftijd hun zelfstandigheid bewaren en in hun woning blijven kunnen wonen. Bewoners in die levensfase komen nog maar weinig buiten, daardoor de kwaliteit van het binnenmilieu extra belangrijk is, o.a. het voorkomen van oververhitting in de zomer. Ook is er een behoefte aan het faciliteren van bewoning 4
5 De aanpak van de bestaande woningen in de huursector gebeurt vaak op initiatief van corporaties, maar kan ook worden getriggerd door bewoners, bijvoorbeeld naar de aanleiding van klachten. In de klachten zit vaak een gezondheidscomponent: denk aan geluidsoverlast, tocht, rot, schimmel. Ook als deze klachten niet geuit worden kan de overlast wel spelen Hoe kan de Snel&Slim- aanpak een toegevoegde waarde bieden wat betreft gezondheidsaspecten? Enkele voorbeelden: - Het modulair toevoegen van een badkamer als antwoord op een slecht functionerende sanitaire voorziening (geen vocht en schimmeloverlast meer). - Toevoegen van installaties die bijdragen aan thermisch comfort en binnenmilieu (effectief ventilatiesysteem, verwarming); verbeteren veiligheid (geen open verbrandingstoestellen meer). - Bouwkundige aanpassingen als wegnemen van koudebruggen. - Verminderen van geluids- en stankoverlast, tocht en kou; verbeteren vochthuishouding en vergroten comfort. - Vergroten gebruikskwaliteit (zoals balkons als buitenruimte). - Verbeteren belevingswaarde (licht, esthetisch, herkenbaarheid, prettige materialen, damp- open materialen, etc.). - Verhogen gebruiksmogelijkheden (toegankelijkheid, levensloopbestendigheid). Aandachtspunten bij ontwerp en uitvoering: Inzichtelijk (en bij voorkeur aantoonbaar) moet zijn dat - oplossingen zélf geen negatief effect hebben op de gezondheid van bewoners. Enkele aandachtspunten: - Voorkomen moet worden dat gebruikte bouw- en inrichtingsmaterialen schadelijke emissies veroorzaken; dit is zeker van belang bij het renoveren in bewoonde staat. - Voorkomen moet worden dat energiebesparende maatregelen een potentieel negatief bij- effect hebben op de gezondheid; denk aan de keuze voor (ventilatie)installaties en bedieningsgemak. Maar denk ook aan belevingsaspecten als geluid: na een verbeterde geluidsisolatie tegen geluid van buiten, wordt geluidsoverlast van buren relatief meer als hinderlijk ervaren. Mogelijke onderzoeksthema s: 4. Inventarisatie bewonersbelangen en - risicoperceptie: Welke gezondheidsargumenten/- belangen spelen expliciet of impliciet bij bewoners (eventueel te differentiëren naar bewonerskenmerken)? Hoe ervaren ze gezondheid? Welk belang hechten zij hieraan en in welke mate? Welke relatie leggen bewoners tussen hun woning en gezondheid? Wat is hun perceptie van de relatie tussen installaties en gezondheid? Welke prioriteit heeft gezondheid ten opzichte van andere wensen? 5. Inzicht in relatie woning en gezondheid: Wanneer mogen we een woning gezond noemen? Voldoen aan het Bouwbesluit is geen garantie, maar wat dan wel? Zijn die criteria om te zetten in toetsbare eisen? Hoe is de relatie van deze gezondheidsaspecten met de bouwkundige- en installatietechnische toestand van bestaande woningen? Is deze inzichtelijk of inzichtelijk te maken? Zijn er toetsbare grenswaarden geformuleerd voor de afzonderlijke binnenmilieu- indicatoren? Staan deze vast of staan ze nog ter discussie? Welke kennis is er op dit vlak en waar moet deze nog verder worden uitgebouwd? Welke wetenschappelijke onderbouwing is voorhanden? Hoe zijn ook potentiële kwaliteitsverbeteringen op het gebied van belevingswaarden inzichtelijk te maken, mogelijk in meerdere niveaus uit te drukken en mee te nemen? Wat zijn blinde vlekken? Hoe is een gezonde woning te definiëren? Is er onderscheid te maken naar woningtype en bouwjaarklasse? Voor welke gezondheidsproblemen moet Slim & Snel bij voorrang slimme en snelle oplossingen ontwikkelen? 5
6 6. Relatie - aanpak tot gezondheidsprestatie- eisen: Hoe kan verduurzaming van bestaande woningen, maar vooral: hoe kunnen - oplossingen bijdragen aan het verbeteren van de gezondheid van bewoners? Welke gezondheidsaspecten (indicatoren) zijn met welke technische oplossingen aan te pakken en hoe sluiten deze aan op de (gezondheids)belangen van bewoners? Hoe zijn negatieve bij- effecten van ingrepen te voorkomen? Welke technische mogelijkheden en maatregelen zijn er beschikbaar, wat kosten deze en welke specifieke technische vereisten hangen hiermee samen (en dan met name gerelateerd aan de Slim&- Snelopgave)? Indien waarborgen van een goede gezondheid van bewoners uitgangspunt is: welke (prestatie)eisen op dit gebied kunnen dan gedefinieerd worden bij renovatie? En is renovatie in bewoonde toestand een belemmering bij deze realiseren hiervan? Is het mogelijk voldoende maatregelen te treffen in bewoonde staat? Wanneer wel/niet? 7. Gezondheid als onderdeel in besluitvormingsprocessen. Hoe kan gezondheid meer tot z n recht komen in besluitvormingsprocessen rond verduurzaming van bestaande (huur)woningen? Hoe kan gezondheid het onlosmakelijk verbonden worden aan het streven naar meer energiebesparing? (Denk aan vergroten van de risicoperceptie bij bewoners, agenderen bij opdrachtgevers, ontwerpers, uitvoerende partijen, opnemen in pve s, planvorming, afwegingsmodellen, bewonersinformatie, opleveringsprotocollen en (evaluatie van) over- all resultaten van renovatie- ingrepen, en veranderen in regelgeving koppelen aan subsidieregelingen.) Aan welke informatie hebben partijen behoefte? 8. Communiceren van het gezondheidsargument: Hoe kunnen corporaties gezondheidsargumenten succesvol inzetten bij het verkrijgen van draagvlak voor ingrepen (70%- drempel)? Hoe kunnen deze relaties het beste naar bewoners toe worden gecommuniceerd? (In relatie met punt 1.:) Zijn bewoners voor gezondheidsargumenten ontvankelijk, en zo ja, hoe? En wat hebben ze ervoor over? 9. Overige belangen en betrekken van andere partijen. Welke overige (strategische) belangen kunnen corporaties hebben bij het betrekken van gezondheid als argument bij het verduurzamen van hun woningen? Zijn er bijvoorbeeld financiële voordelen te vinden voor hetzij corporaties (subsidies, overige financieringsmogelijkheden), hetzij bewoners (bijvoorbeeld lagere premies zorgverzekering (gezond binnenklimaat e.d.) en evt. inboedelverzekeringen (brandveiligheid)? Is er interesse op dit vlak bij verzekeringsmaatschappijen, met name wat betreft de zorgpremie? 6
Stap in de vernieuwing van de wijk
Stap in de vernieuwing van de wijk Samen kijken naar de beste aanpak voor uw woning Van verouderd naar eigentijds en fijn wonen Resultaten onderzoek Intermaris wil voor de toekomst weten waar de mogelijkheden
Nadere informatieWelkom Themabijeenkomst Gezond Wonen
Welkom Themabijeenkomst Gezond Wonen Gezond Wonen Jetske Thielen Programma Themabijeenkomst Gezond Wonen 12.30 Project Gezond Binnenklimaat (Jetske Thielen) 13.30 Gezond Wonen GGD (Ad Dilven) 14.00 Workshops
Nadere informatieBlok voor Blok. Energiezuinigheid en binnenmilieu. Geregeld BV. Piet van Luijk
Blok voor Blok Energiezuinigheid en binnenmilieu Piet van Luijk Geregeld BV September 26, 2014 Inhoud presentatie 1. Energiezuinigheid en binnenmilieu 2. Welke kwaliteitsaspecten spelen bij binnenmilieu
Nadere informatieMeten is weten (wat te doen) Gezondheid in woningen, scholen en kinderdagverblijven. Presentatie 3e kennisdag Bouwfysica 14 mei 2009
Meten is weten (wat te doen) Gezondheid in woningen, scholen en kinderdagverblijven ir. Henk Versteeg Presentatie 3e kennisdag Bouwfysica 14 mei 2009 Lichtveld Buis & Partners BV Raadgevende ingenieurs
Nadere informatieGezond Wonen. Binnenmilieu en gezondheid. Ad Dilven Monique Scholtes
Gezond Wonen Binnenmilieu en gezondheid Ad Dilven Monique Scholtes Stichting Futura November 2010 Inhoud Bureau: voorstellen Binnenmilieu en gezondheid Wat doet Bureau GMV? Casuïstiek (5X) Samenwerking?
Nadere informatieWoningventilatie en renovatie
Woningventilatie en renovatie Bouwbesluit, bewoners en de praktijk Workshop Energie Nul73 Ir. H.J.J. (Harm) Valk Nieman Raadgevende Ingenieurs BV 19 mei 2015 Ventilatie Waarom ventileren? Kwaliteit en
Nadere informatieVerslag en afspraken overleg Klankbordgroep Grevenstraat e.o.
Verslag en afspraken overleg Klankbordgroep Grevenstraat e.o. Datum: 21 december 2017 Agenda: 1. Opening 2. Terugkoppeling koude opnames 3. Uitgangspunten (technisch en sociaal) 4. Verslag vorige bijeenkomst
Nadere informatiehet rechtens verkregen (binnen)niveau
M+P MBBM groep www.mp.nl Mensen met oplossingen het rechtens verkregen (binnen)niveau 22 september 2015 NSG bijeenkomst Bouwbesluit en geluid ir. Theodoor Höngens 2 woningwet artikel 1a De eigenaar van
Nadere informatiehet rechtens verkregen (binnen)niveau
24-09- 2015 M+P MBBM groep www.mp.nl Mensen met oplossingen het rechtens verkregen (binnen)niveau 22 september 2015 NSG bijeenkomst Bouwbesluit en geluid ir. Theodoor Höngens 2 woningwet artikel 1a! De
Nadere informatieENQUETE SPOORBUURT. 1. Woonsituatie. Werkgroep Spoorbuurt Laagbouw Werkgroep Spoorbuurt Beneden-bovenwoningen Opmerkingen Werkgroepen
ENQUETE SPOORBUURT Werkgroep Spoorbuurt Laagbouw Werkgroep Spoorbuurt Beneden-bovenwoningen Opmerkingen Werkgroepen Delen Enquête: 1. Woonsituatie 2. Wijk Opzet 3. Wijk Beschermd Stadsgezicht 4. Woning
Nadere informatieBewonersbelangen bij renovatie in bewoonde staat
Bewonersbelangen bij renovatie in bewoonde staat Eefje van der Werf - P5 presentatie - SHT lab - 27 juni 2011 1/41 Inhoud aanpak aantal acceptabel badkamer belangen beperkt beter bewoners bewonersbelangen
Nadere informatieVraagstelling. 3. Hoe ga je met elkaar aan het werk; welke vaardigheden en competenties zijn nodig?
Vraagstelling 1. Wat vragen opdrachtgevers en gebruikers werkelijk en hoe kunnen aanbieders kansen pakken door hun dromen waar te maken? 2. Hoe ontstaat een win-win situatie door gebruik te maken van elkaars
Nadere informatieBewonersinformatie Rosmalen. Aandachtspunten voor uw vernieuwde woning
Bewonersinformatie Rosmalen Aandachtspunten voor uw vernieuwde woning 2 Voorwoord Afgelopen periode heeft BAM Woningbouw in opdracht van de eigenaar van uw woning, a.s.r., uw woning verbeterd. Bij de woningverbetering
Nadere informatie6-11-2012. Nut en noodzaak energieconcepten in renovatie. Visie renovatie & energiezuinigheid. Programma. Renoveren in bestaande bouw
Programma Nut en noodzaak energieconcepten in renovatie van visie tot concept renovatie & energiezuinigheid Voorbeeldprojecten Toekomst + gebruiker (bestaande) bouw ir. H.J.J. (Harm) Valk senior adviseur
Nadere informatieVerbouwing van een gevel: geluidsisolatie en ventilatie
Verbouwing van een gevel: geluidsisolatie en ventilatie Probleem Aan de hand van het Bouwbesluit vaststellen welke eisen voor de geluidswering en ventilatie gelden bij de renovatie van een gevel. Oplossingsrichtingen
Nadere informatieAanleiding. Mix van huurprijzen in Stadhouderslaan Meer comfort Duurzaamheid verbeteren Mix in woningtypen in Stadhouderslaan
Agenda 17:00 17:10 17:20 17:30 17:55 18:15 18:20 18:35 Inloop Opening door Arianne van Geel, manager Wonen bij Woonvisie Uitleg stemkastje en de 1 e vragen door Atmane Hamdi (Sociaal projectleider ) Toelichting
Nadere informatiePROGRAMMA VAN EISEN EIGEN WONING
Bijlage III PROGRAMMA VAN EISEN EIGEN WONING De eisen die in een zogenaamd programma van eisen worden opgenomen bestaan grofweg uit drie soorten: Functionele en ruimtelijke eisen Materiaaleisen, vorm en
Nadere informatieOnzichtbaar ventileren en een gezond binnenklimaat
Onzichtbaar ventileren en een gezond binnenklimaat MISSIE: Movair stelt zich ten doel: Partijen in de bouw, aanbieders en vragers, in staat te stellen, op esthetisch verantwoorde wijze, een voor de bewoner
Nadere informatieLindenhove. Renovatie & Transformatie. Informatie vanuit Renovatieteam Lindenhove
Lindenhove Renovatie & Transformatie Informatie vanuit Renovatieteam Lindenhove ' Duurzaam & Comfortabel Met slimme combinaties van energiebesparende maatregelen en opwekking van duurzame energie komen
Nadere informatieSelectie van Meer met Minder -proefprojecten
Selectie van Meer met Minder -proefprojecten Versie 10 maart 2008 Inhoudsopgave 1 Inleiding 4 2 Wat is een Meer met Minder-proefproject? 4 2.1 MmM-uitgangspunten 4 2.2 MmM-aanpak 5 2.2.1 Verleiden 5 2.2.2
Nadere informatieSMART ENERGY SMART ENERGY CITIES SMART ENERGY CITIZENS SAMEN WERKEN AAN ENERGIE- NEUTRALE & AARDGASVRIJE WIJKEN
SMART ENERGY SMART ENERGY CITIES SMART ENERGY CITIZENS SAMEN WERKEN AAN ENERGIE- NEUTRALE & AARDGASVRIJE WIJKEN PROGRAMMA SMART ENERGY CITIES Energie opgave gebouwde omgeving Verschillende stakeholders
Nadere informatieLEVENSLOOPGESCHIKT BOUWEN: PRAKTISCHE OVERWEGINGEN
LEVENSLOOPGESCHIKT BOUWEN: PRAKTISCHE OVERWEGINGEN 'Ons streven is 6.000 nultredenwoningen in de gemeente in 2020'. En: 'Alle nieuwbouw realiseren wij levensloopgeschikt'. Dit zijn voorbeelden van ambities
Nadere informatieTestimonial. Montessorischool - Amsterdam
Testimonial Montessorischool - Amsterdam IR. HANS KUIPER. ARCHITECT: Beste schoolgebouw van Amsterdam dankzij Rockwool Aan het uiterlijk van de 5e Montessorischool aan de Herschelstraat in Amsterdam is
Nadere informatieVerbinden gezondheid & ruimte
Verbinden gezondheid & ruimte Annette Duivenvoorden Projectleider Platform31 Opbouw - Stellingen - Thema gezondheid & ruimte - Inventaris- en boodschappenlijst - Drie strategieën: gezondheid een plek in
Nadere informatieCorporatie zoekt externe investeerder - Plan van aanpak
Corporatie zoekt externe investeerder - Plan van aanpak Maarten Corpeleijn, 6 november 2013. maarten@huurenergie.nl 1 Achtergrond en ambitie Corporaties willen in een aantal jaren een flink aantal woningen
Nadere informatieEnergieprestatie in de toekomst Verdouw Beurs 2.0
Energieprestatie in de toekomst Verdouw Beurs 2.0 ing. A.F. (André) Kruithof Oktober 2015 Programma Op weg naar 2050: doelstellingen bestaande bouw & nieuwbouw BENG-indicatoren Energiezuinigheid in de
Nadere informatieBAM Woningbouw. W&R-Renovatie
BAM Woningbouw W&R-Renovatie Voorwoord W&R-Renovatie Nederland telt ongeveer 7 miljoen woningen waarvan 3,5 miljoen van voor 1976 zijn. Deze woningen kenmerken zich door een hoge CO² uitstoot met hoge
Nadere informatieWelkom bij BouwLokalen. Gezond bouwen en verbouwen
Welkom bij BouwLokalen Gezond bouwen en verbouwen Gezond bouwen en verbouwen ing. John Bouwman Adviesburo Nieman B.V. april/mei 2005 Adviesburo Nieman: wie en wat? Middelgroot ingenieursbureau ca. 50 medewerkers
Nadere informatieVentilatie in bestaande bouw Bouw, Noodzaak, Achtergronden en Eisen
Ventilatie in bestaande bouw Bouw, Noodzaak, Achtergronden en Eisen Wil de Gids Senior adviseur TNO Bouw en Ondergrond Vent Gid Guide Noodzaak Overheidsbeleid Woning voorraad Woning kwaliteit Ventilatie
Nadere informatieVerduurzaming woningportefeuille: de woonbundel. 4 maart 2013
Verduurzaming woningportefeuille: de woonbundel 4 maart 2013 Verduurzamingsambitie woningcorporaties onder druk Het belang van verduurzaming van het corporatiebezit wordt erkend: Convenant Energiebesparing
Nadere informatieEen binnenklimaat dat bij u past Comfortabel wonen met energiebesparende ventilatie-oplossingen
Een binnenklimaat dat bij u past Comfortabel wonen met energiebesparende ventilatie-oplossingen wonen De ClimaRad ventilatie-oplossingen zorgen voor tochtvrije woonruimten, waarbij geluid van buiten binnen
Nadere informatieSPC360: specificeren, programmeren en contracteren. SPC360 en AT Osborne 2016 Q1
SPC360: specificeren, programmeren en contracteren Andere contractvormen In de utiliteitsbouw worden steeds vaker andere contractvormen toegepast. Het zijn tools die hun oorsprong vinden in de wereld van
Nadere informatieProgramma van Eisen Frisse Scholen april 2012
Programma van Eisen Frisse Scholen april 2012 Voor u ligt het Programma van Eisen Frisse Scholen. Dit Programma van Eisen dient als leidraad voor opdrachtgevers van nieuw- en verbouw van scholen (schoolbesturen
Nadere informatieSnelle transitie van de bestaande gebouwen
Urban Energy research agenda for TU Delft Snelle transitie van de bestaande gebouwen Inleider: Henk Visscher TUDelft Bouwkunde Referent: Ronald Franken Portaal 30 Mei, 2018 1 Het Doel Hoe kunnen we grootschalige
Nadere informatieWorkshop 1.5. Verbouwvoorschriften Bouwbesluit 2012. ing. Johan van der Graaf. Oktober 2014
Workshop 1.5 Verbouwvoorschriften Bouwbesluit 2012 ing. Johan van der Graaf Oktober 2014 Inhoud workshop Een praktijkonderzoek De nieuwe verbouwvoorschriften Casus 1: verbouw woongebouw Casus 2: transformatie
Nadere informatieUitnodiging marktontmoeting FUMO-gebouw vol energie
Uitnodiging marktontmoeting FUMO-gebouw vol energie De opgave De gemeente Leeuwarden heeft de ambitie om in de komende jaren haar gemeentelijke vastgoedvoorraad gefaseerd te gaan verduurzamen. Het verduurzamen
Nadere informatiePassiefhuis gecertificeerd & Energieneutraal
Passiefhuis gecertificeerd & Energieneutraal Sportpark Kilder Meer betrokkenheid Meer keuze Meer kwaliteit MeerWaarde Het consortium Het consortium van Campen heeft reeds meerdere energetisch hoogwaardige
Nadere informatieWoononderzoek De Eng. Dalweg 81-175 en Rubenslaan 85-125
Woononderzoek De Eng Dalweg 81-175 en Rubenslaan 85-125 December 2011 Inleiding Op dit moment denkt Portaal na over de toekomst van acht flats in de Soester wijk De Eng. Het zijn flats die begin jaren
Nadere informatie95 PéGé woningen De Ooi
95 PéGé woningen De Ooi 52 rode woningen 43 blauwe woningen 95 PéGé woningen De Ooi Agenda: Visie en ambitie. Huurders en doelgroep. Vastgoedstrategie. Bewoners enquête 2015 Kwaliteit. Mogelijkheden en
Nadere informatieSamenvattend overzicht bod corporaties reactie gemeente
Samenvattend overzicht bod corporaties reactie gemeente In deze bijlage wordt per thema aangegeven wat gezamenlijk en daarnaast wat afzonderlijk door de corporaties dan wel de gemeente (aanvullend) is
Nadere informatieDeelplan 5 Geeren-Zuid 1. Resultaten onderzoek NOM-ready 2. Voorstel geriefverbeteringen 3. Sociaal plan 4. Website 5. Voorlopige planning
Deelplan 5 Geeren-Zuid 1. Resultaten onderzoek NOM-ready 2. Voorstel geriefverbeteringen 3. Sociaal plan 4. Website 5. Voorlopige planning Vastgoedontwikkeling, Marieke Keyzer, 23-11-2015 Inhoud presentatie
Nadere informatieResultaten ventilatie-onderzoek Aedes Inhoudsopgave
Inhoudsopgave Conclusies... 2 1. Op weg naar een beter binnenmilieu... 3 a. Aedes en Nationaal Actieplan... 3 b. Respons en representativiteit: hoog... 3 c. Meeste corporaties hebben te maken met klachten
Nadere informatieSubsidieregeling Energiebesparing in de Sociale Huursector, nr. 2006wem004996i.
Subsidieregeling Energiebesparing in de Sociale Huursector, nr. 2006wem004996i. Toelichting Inleiding Provinciale staten van Utrecht hebben besloten om 750.000,- in te zetten voor de reductie van CO 2
Nadere informatieBinnenklimaat: energie efficiënte oplossingen besparing door comfort
Binnenklimaat: energie efficiënte oplossingen besparing door comfort Rob Nagel Honeywell Dag van de Installatie VSK, Jaarbeurs Utrecht 2 februari 2010 Binnenklimaat besparing door comfort Woningmarkt in
Nadere informatieProjectplan Van Deyssel Noord. Du Perronstraat 1 t/m 7 (even en oneven nummers)
1 Projectplan Van Deyssel Noord Du Perronstraat 1 t/m 7 (even en oneven nummers) Over deze brochure 2 3 Inhoud 1 Aanleiding voor de aanpak 4 2 Werkzaamheden in uw woning 5 3 Werkzaamheden buiten uw woning
Nadere informatieBVR RENOVATIECONCEPT DOORZONWONINGEN. Presentatie 10 febr. 2011 Bouwbeurs Utrecht door mr. ir. A.J.P.M.G. (Ad) Wirken Algemeen directeur BVR Groep
BVR RENOVATIECONCEPT DOORZONWONINGEN Presentatie 10 febr. 2011 Bouwbeurs Utrecht door mr. ir. A.J.P.M.G. (Ad) Wirken Algemeen directeur BVR Groep Presentatie Voorstellen BVR Groep Uitleg Concepten 2 BVR
Nadere informatieStrategie voor energiezuinig wooncomfort
VENTILATIE IN WONINGEN Ventilatie en renovatie Informatie-avond 18 mei 2011 Paul Van den Bossche WTCB Wetenschappelijk en Technisch Centrum voor het Bouwbedrijf Strategie voor energiezuinig wooncomfort
Nadere informatieKwaliteit bezit. kwaliteit woningen. Uitgaven onderhoud. 28,8 mln 26,8 mln. Niet planmatig. 55,6 mln. Nieuwbouw huur 18,5 mln
5 Kwaliteit bezit Visie en doelstellingen kwaliteit bezit De kwaliteit van de woning is cruciaal voor het thuisgevoel van de bewoners. We zetten in op verduurzaming van het bezit onder de voorwaarde dat
Nadere informatieVinkenbaan/Mussenpad/Geelgorsstraat/Mezenpad/ Merelstraat/Tapuitstraat
Vinkenbaan/Mussenpad/Geelgorsstraat/Mezenpad/ Merelstraat/Tapuitstraat Inhoudsopgave Waarom...3 Wat...3 Percentage ingevulde enquêtes per straat...3 Conclusie...4 Renovatie...4 Sloop/nieuwbouw...4 Aanbevelingen
Nadere informatieVerbouwing van een gevel: isolatie en luchtdoorlatendheid
Verbouwing van een gevel: isolatie en luchtdoorlatendheid Probleem Aan de hand van het Bouwbesluit vaststellen welke eisen voor de thermische isolatie en luchtdoorlatendheid gelden bij de renovatie van
Nadere informatienatural comfort inside
RAAMVenTiLATie nl natural comfort inside Een optimaal binnenklimaat is gezond en geeft een goed gevoel. Daarom ontwikkelde Duco haar Green Building Solution, waarbij basisventilatie, intensieve ventilatie
Nadere informatieTransformeren met gezond verstand
M+P MBBM groep www.mp.nl Mensen met oplossingen Transformeren met gezond verstand congres GTL 2014 5 november 2014 ir. Theodoor Höngens 2 inhoud regelgeving (wro/bouwbesluit) consequenties voorbeelden
Nadere informatieEen binnenklimaat dat werkt Productieve werkomgeving met energiebesparende ventilatie
Een binnenklimaat dat werkt Productieve werkomgeving met energiebesparende ventilatie werken De ClimaRad Comfort Solution meet en regelt het binnenklimaat per ruimte, zonder dat uw medewerkers hier iets
Nadere informatieU kunt uw woning zoveel mogelijk naar eigen smaak inrichten en aanpassen.
Thuis in mijn huis Thuis in mijn huis U kunt uw woning zoveel mogelijk naar eigen smaak inrichten en aanpassen. Wonen naar Wens noemen wij dat; thuis in uw huis. In deze folder vindt u de spelregels die
Nadere informatieOnderwerp Beantwoording vragen PvdA-fractie inzake gebruik leegstaande panden om woningnood op korte termijn op te lossen
PvdA-fractie T.a.v. Mevrouw A. Postma De Roede 12 9285 VK Buitenpost Dossiernummer : n.v.t. Stuknummer : n.v.t. Behandeld door : E. Idsardi Email : gemeente@achtkarspelen.nl Uw brief/mail van Uw kenmerk
Nadere informatieOvereenkomst uitvoering energiebesparende maatregelen
Overeenkomst uitvoering energiebesparende maatregelen Stichting Woningbouw Slochteren, Stichting Bewonersraad Slochteren 1. Doelstelling, aanpak en reikwijdte 1.1 De overeenkomst richt zich op het bereiken
Nadere informatieKENNISBANK 2012. VRAAGFORMULERING OF VRAAGSPECIFICATIE Serie over de praktijk van innovatief aanbesteden deel 2 -
KENNISBANK 2012 VRAAGFORMULERING OF VRAAGSPECIFICATIE Serie over de praktijk van innovatief aanbesteden deel 2 - Yuri van Bergen en Martin Liebregts, 2 juli 2012 De huidige aanpak van rijtjeswoningen Bij
Nadere informatieFroukje van Dijken. Bouwstenen voor Frisse Scholen
Froukje van Dijken Bouwstenen voor Frisse Scholen Binnenmilieu scholen Relatieve prestatie [-] Gezonde lucht is belangrijk Meer ventilatie is: Betere leerprestaties >7% prestatieverhoging als 130 Bouwbesluit
Nadere informatieNaar een gezonde school? Naar een gezonde school?
Naar een gezonde school? Naar een gezonde school? Gert Harm ten Bolscher DWA installatie- en energieadvies Binnenmilieu en gezondheid (1) Binnenmilieu en gezondheid (2) Steeds meer mensen met luchtwegklachten
Nadere informatieNieuwsbrief Tuinstraatkwartier
Nieuwsbrief Tuinstraatkwartier 21-7-2016 Op dinsdag 28 juni kwamen ruim 160 bewoners van het Meidoornpad, Lathyrusstraat, Seringstraat, Jasmijnstraat en Tuinstraat naar het H.F. Witte Centrum in De Bilt
Nadere informatie+HUIS renovatie. Het beste energieneutraal renovatieconcept voor de Sparrenhoeven
+HUIS renovatie Het beste energieneutraal renovatieconcept voor de Sparrenhoeven Dirk de Vroome Door Zon en Wind Atelier 10/15 Zehnder J.E.StorkAir GeoEnergie Datum: 11 november 2013 1 +HUIS renovatie
Nadere informatie27-11-2013. Trias energetica, Rc-waarde, ketensamenwerking, energieneutraal, financiering, wetgeving, milieu, C2C,
ir. Frits Schultheiss lectoraat Duurzame Energie Energieneutraal bouwen Energiearm renoveren: 1. De besparingen op de energiekosten maken extra investeringen mogelijk (route van de Energiesprong); 2. De
Nadere informatieRegistratiefiche multiscreening
Registratiefiche multiscreening 1 Identificatie van de invuller Naam Organisatie waarvoor men werkt Functie Contactgegevens (tel en email) Draaischijf/project 2 Datum waarop formulier wordt ingevuld (dag/
Nadere informatiePlannen Woontij in Oosterend. 30 oktober 2014 Woontij levert een duurzame bijdrage aan de realisatie van woonwensen van mensen
Plannen Woontij in Oosterend 30 oktober 2014 Woontij levert een duurzame bijdrage aan de realisatie van woonwensen van mensen Agenda Terugblik op de vergadering van 10 April Huisbezoeken Overleg klankbordgroep
Nadere informatieAMBITIELIJST VERDUURZAMEN WONING. NAW gegevens. Straat: Postcode: Plaats: Tel nr.: e-mail: HUIDIGE SITUATIE
AMBITIELIJST VERDUURZAMEN WONING NAW gegevens Naam: Straat: Postcode: Plaats: Tel nr.: e-mail: Datum: HUIDIGE SITUATIE 1. Waardevolle elementen woning Ja nee nvt - Locatie - Tuin - Uitzicht - Bezonning
Nadere informatieEnergieverspilling is zinloos
Aan de slag in de Bestaande Bouw Energieverspilling is zinloos in het verleden en daarna samengesteld door: Martin Liebregts Haico van Nunen Donderdag 13 september 2007 2/25 3/25 1. Praktijk van het verleden
Nadere informatieInzicht van beleid tot bouw
Inzicht van beleid tot bouw Duurzaamheid van gebouwen staat hoog op de maatschappelijke agenda. Het realiseren ervan vereist inzicht en een resultaatgerichte werkwijze. GPR Gebouw 4.0 helpt u hierbij,
Nadere informatieGemeente Haarlem. Floor Roduner. Aan de leden van de commissie Ontwikkeling
Gemeente Haarlem Haarlem Floor Roduner wethouder Werk, Economische Zaken, Sociale Zaken (Participatiewet), Wonen, Coördinatie Sociaal Domein Retouradres Postbus 511 2003 PB Haarlem Aan de leden van de
Nadere informatieNiet iedereen is gelijk Mensen zijn verschillend van maat; ze kunnen lang zijn of kort, dik of dun.
Waarom aanpasbaar? Niet iedereen is gelijk Mensen zijn verschillend van maat; ze kunnen lang zijn of kort, dik of dun. Veel mensen zijn minder beweeglijk door ouderdom, ziekte of een tijdelijke blessure.
Nadere informatieBouwbesluit 2012 Verbouwniveau van theorie naar praktijk
Bouwbesluit 2012 Verbouwniveau van theorie naar praktijk Verbouw is nieuwbouw Gemeente kan ontheffing verlenen Niveau staat in Bouwbesluit 2003 Artikel 6, Woningwet (oud) 1 Niet alle gemeenten werken mee
Nadere informatieMEI 2013. het Nieuwe Zorgwonen
MEI 2013 het Nieuwe Zorgwonen De Zorg Onze Zorg Grote veranderingen in de AWBZ staan ons te wachten. De verzorgingshuisbewoner bestaat straks niet meer. De zorg die eens in het verzorgingshuis gegeven
Nadere informatie1.405 (doel 1.450) 7,2. 3,0 mln. 7,5 mln. 29,6 mln 25,0 mln. 54,6 mln. kwaliteit woningen. visie en doelstellingen kwaliteit bezit
5 Kwaliteit bezit visie en doelstellingen kwaliteit bezit De kwaliteit van de woning is cruciaal voor het thuisgevoel van de bewoners. We zetten in op verduurzaming van het bezit onder de voorwaarde dat
Nadere informatieenergiebesparing bestaande bouw Harderwijk 26 mei 2015
energiebesparing bestaande bouw Harderwijk 26 mei 2015 Marc Smijers M 06-23924330 www.smijers-energieadvies.nl info@smijers-energieadvies.nl 1 Onderwerpen Relatie tussen energielabel en energiegebruik
Nadere informatievenlo Raadsnotitie GEMEENTEBESTUUR Lokaal woonbeleid 5 H. Brauer
venlo Raadsnotitie GEMEENTEBESTUUR onderwerp Rn nummer 2016 Lokaal woonbeleid 5 collegevergadering d.d. 20 september 2016 raadsvergadering d.d. 12 oktober 2016 programma Wonen en Leefomgeving portefeuillehouder
Nadere informatieWat is het Nul op de Meter- Keur?
Wat is het Nul op de Meter- Keur? Waarom Beter wonen voor hetzelfde geld. Dat is de belofte die hoort bij een renovatie naar Nul op de Meter (NOM). De woning wordt in één keer voorzien van een nieuwe,
Nadere informatieMethodiek Binnenmilieuprofiel
Methodiek Binnenmilieuprofiel ISSO Landelijke Informatiedag Binnenmilieuprofiel 17 februari 2011 ir. Jaap Balvers BBA Binnenmilieu Tel 010-2447025 jb-bba@binnenmilieu.nl Inhoud Uitgangspunten Benodigdheden
Nadere informatieWat wil die consument nu eigenlijk
Wat wil die consument nu eigenlijk duurzaam 13 mei Ronald Provoost 1 Om hoeveel geld gaat het nu eigenlijk 2 Welke plannen heeft hij/zij 3 Welke partijen zijn belangrijk voor de consument 4 Waarop baseert
Nadere informatieInfoavond 8 oktober 2015 Yvonne Feuerhahn. Hoe begin je? Met het duurzamer maken van je huis?
Infoavond 8 oktober 2015 Yvonne Feuerhahn Hoe begin je? Met het duurzamer maken van je huis? Yvonne Feuerhahn ambassadeur adviseur architect Sinds 2010 dagelijks bezig met het verduurzamen van bestaande
Nadere informatieBouwfysica BEM ZK Werknr: Locatie: Kapelaan Kockstraat XC WELBERG (STEENBERGEN NB) Opdrachtgever :
Bouwfysica BEM1601788 gemeente Steenbergen Werknr: 16.009 Locatie: Kapelaan Kockstraat 11 4651 XC WELBERG (STEENBERGEN NB) Opdrachtgever : Opsteller: Bouwbureau Michielsen Gemeynte 17 4631 MG HOOGERHEIDE
Nadere informatieTer Haarkade, Toussaintkade, Ten Katestraat, Da Costastraat. Bewonersavond mei 2012
Ter Haarkade, Toussaintkade, Ten Katestraat, Da Costastraat Bewonersavond mei 2012 Programma 19.30 Opening en voorstellen en aanleiding Maickel v/d Burg 19.40 De onderzoeken Maickel v/d Burg 19.55 Wat
Nadere informatieEnergie besparen doen we samen! 18 november 2014 Ilse Hoenderdos Brabantse Milieufederatie
Energie besparen doen we samen! 18 november 2014 Ilse Hoenderdos Brabantse Milieufederatie Brabantse Milieufederatie Stichting, non-profit maatschappelijke belangenorganisatie Natuur, milieu, landschap
Nadere informatieEnergieverspilling is zinloos
Aan de slag in de Bestaande Bouw Energieverspilling is zinloos in het verleden en daarna samengesteld door: Martin Liebregts Haico van Nunen Donderdag 13 september 2007 Milieu - Aandacht in de tijd 2/31
Nadere informatieQQ&A Regioakkoord Nieuwe Woningmarktafspraken
QQ&A Regioakkoord Nieuwe Woningmarktafspraken Regio Rotterdam 2018-2030 Kernboodschap De veertien gemeenten van het Samenwerkingsverband Wonen maken zich samen sterk om het aantal woningen in de regio
Nadere informatieVergadering van Agendanummer : Onderwerp : Programma : Voorstel Voorstel in het kort
Raadsvoorstel Vergadering van : 25 september 2012 Agendanummer : 9 Onderwerp : Levensloopbestendige woningen Programma : Ruimte om te leven/ R. Bos Voorstel - niet over te gaan tot het verplichten van
Nadere informatieHerbestemmen van bestaande gebouwen
Herbestemmen van bestaande gebouwen Hoeveel meer dan het minimum? Jan Hardlooper Adviseur Cauberg-Huygen Rotterdam www.chri.nl Studentenhuisvesting repetitie en rationaliteit voorkeur voor zelfstandige
Nadere informatieRenoveren Het slimme renovatieconcept. Van VolkerWessels
Renoveren Het slimme renovatieconcept. Van VolkerWessels PlusRenoveren: Eenvoudig, zorgeloos, duurzaam De Nederlandse woningvoorraad slurpt nog altijd energie. Tegelijk blijven de energieprijzen stijgen.
Nadere informatieProgramma van eisen voor uw eigen woning
Programma van eisen voor uw eigen woning De eisen die in een zogenaamd programma van eisen worden opgenomen bestaan grofweg uit drie soorten: 1. Functionele & ruimtelijke eisen 2. Materiaaleisen, vorm
Nadere informatieVentilatie en luchtkwaliteit in Energiearme woningen. Jerôme Corba Adviseur Binnenklimaat
Ventilatie en luchtkwaliteit in Energiearme woningen Jerôme Corba Adviseur Binnenklimaat Februari 2016 Jerôme Corba Adviseur Binnenklimaat Energienotaloze woningen Passieve nieuwbouw en renovatie Stroomversnelling
Nadere informatieOp weg naar bijna energieneutrale gebouwen, met gezonde ventilatie
Op weg naar bijna energieneutrale gebouwen, met gezonde ventilatie Themabijeenkomst De Nieuwe Standaard In Ventileren ing. G.A. (Gerton) Starink Nieman Raadgevende Ingenieurs B.V. 22-5-2015 2 1 Op weg
Nadere informatieU kunt uw woning zoveel mogelijk naar eigen smaak inrichten en aanpassen.
Thuis in mijn huis Thuis in mijn huis U kunt uw woning zoveel mogelijk naar eigen smaak inrichten en aanpassen. Wonen naar Wens noemen wij dat; thuis in uw huis. In deze folder vindt u de spelregels die
Nadere informatiePlan van aanpak voor energieneutraal renovatieconcept Sparrenhoeven
Plan van aanpak voor energieneutraal renovatieconcept Sparrenhoeven Beschrijving van de in het consortium deelnemende partijen en hun rol tijdens het ontwikkelen van het concept. Roscobouw heeft in het
Nadere informatieAltijd het beste klimaat voor FRISSE LUCHT
Altijd het beste klimaat voor FRISSE LUCHT Ventilatie en luchtkwaliteit in energiearme woningen JERÔME CORBA Adviseur Binnenklimaat Energienotaloze woningen Passieve nieuwbouw en renovatie Stroomversnelling
Nadere informatieAanpassingen en veranderingen van de woning: waarvoor heeft u toestemming nodig?
Aanpassingen en veranderingen van de woning: waarvoor heeft u toestemming nodig? Omschrijving aanpassing Toestemming noodzakelijk Mag blijven zitten (als technisch in orde) Verwijderen of plaatsen van
Nadere informatieBesluit bouwwerken in de leefomgeving (Bbl) 29 oktober 2015. Marcel Balk Joost Pothuis. Bouwkwaliteit
Besluit bouwwerken in de leefomgeving (Bbl) 29 oktober 2015 Marcel Balk Joost Pothuis Bouwkwaliteit Inhoud presentatie Inleiding: Omgevingswet en amvb s Hoofdlijnen van het beoogde Besluit Bouwwerken in
Nadere informatieBOUWHULPGROEP ACTIVE HOUSE Ontwerpen met specificaties
BOUWHULPGROEP ACTIVE HOUSE Ontwerpen met specificaties BOUWHULPGROEP: advies en architectuur Architectuur en stedenbouw: de bestaande stad Advisering: wijk- en locatieontwikkeling Innovatie: energie, milieu
Nadere informatieInformatieavond Bajonetlocatie 15 en 16 juni 2011
Informatieavond Bajonetlocatie 15 en 16 juni 2011 Inhoud presentatie 1. Aanleiding: - goede woningen - goede en vitale wijk 2. Programma (wat gaan we doen): Geleidelijke bloksgewijze aanpak - Van de woningen
Nadere informatieVaillant & rendement. Technisch Project Advies
Vaillant & rendement Technisch Project Advies meer rendement van uw project? Begin bij Vaillant Technisch Project Advies tijdige inschakeling TPA Uw winst Hoe blijven we samen aan de voortdurend aangescherpte
Nadere informatiePlatform Wonen Assen 3 oktober 2013
Platform Wonen Assen 3 oktober 2013 Aanvalsplan wonen Albert Smit wethouder financiën, vastgoed, grondzaken en wonen 1 Aanvalsplan wonen: aanleiding Sinds 2008: Economische recessie Stagnerende woningmarkt
Nadere informatie95 PéGé woningen De Ooi
95 PéGé woningen De Ooi Magnolialaan Koppelweg Dahliastraat Chrysantenstraat Begoniastraat Asterstraat Vuurdoornstraat 95 PéGé woningen De Ooi Agenda: Welkomstwoord. Aanleiding. Presentatie aanbieding.
Nadere informatieTransformatie kantoren naar woningen
Transformatie kantoren naar woningen Uitkomst of is het wachten op problemen? in relatie tot Bouwbesluit 2012 6 oktober 2011 Workshop 1.8 VBWTN 1 Gastvrouw en -heer Gerdien van Dijk, gemeente Rotterdam
Nadere informatie