RAPPORT VAN BEVINDINGEN KWALITEITSONDERZOEK. Montfort College, Afdelingen vmbo-t, havo, vwo

Transcriptie

1 RAPPORT VAN BEVINDINGEN KWALITEITSONDERZOEK Montfort College, Afdelingen vmbo-t, havo, vwo Plaats: Rotterdam BRIN-nummer: 23YU-2 Registratienummer: Onderzoek uitgevoerd op: 25 mei 2011 Conceptrapport verzonden op: 27 juni 2011 Rapport vastgesteld te Utrecht op: 27 september 2011 Reproductie van het rapport zonder toestemming van de inspectie of de school/instelling vindt niet plaats anders dan in zijn volledige vorm.

2 H /8 Pagina 2 van

3 1. INLEIDING De Inspectie van het Onderwijs heeft op 25 mei 2011 een onderzoek uitgevoerd op het Montfort College, afdelingen vmbo-t, havo en vwo, om een oordeel te kunnen uitspreken over de kwaliteit van het onderwijs op deze afdeling en over de naleving van wet- en regelgeving. Aanleiding De aanleiding voor dit onderzoek is het volgende. De inspectie heeft voor Montfort College, afdelingen vmbo-t, havo en vwo een risicoanalyse uitgevoerd. Uit deze analyse kwam naar voren dat de opbrengsten op deze afdelingen onvoldoende zijn. Uit deze analyse kwam tevens naar voren dat er mogelijk tekortkomingen zijn op het gebied van de kwaliteit van het onderwijs en de naleving van wet- en regelgeving. Op 16 mei 2011 heeft de inspectie de uitkomsten van deze risicoanalyse met het bevoegd gezag besproken. Naar aanleiding van dit gesprek is besloten een onderzoek uit te voeren om eventuele tekortkomingen vast te stellen. In dit onderzoek wordt tevens nagegaan of de school aan enkele wettelijke voorschriften voldoet. Onderzoeksopzet De inspectie heeft de kernindicatoren onderzocht op de aspecten: de opbrengsten, het onderwijsproces, de kwaliteitszorg en de wet- en regelgeving. Het onderzoek bestond uit de volgende activiteiten: - Onderzoek en analyse van documenten en gegevens over de school die bij de inspectie aanwezig zijn. - Analyse van documenten die betrekking hebben op zelfevaluatie-activiteiten van de school en van andere documenten die de school voorafgaand aan het schoolbezoek heeft toegestuurd en tijdens het schoolbezoek heeft overhandigd. - Schoolbezoek, waarbij in een aantal groepen de onderwijspraktijk is geobserveerd door het bijwonen van lessen. Bovendien heeft de inspectie over de kwaliteit van de indicatoren gesprekken gevoerd met het management. - Op uw school is verder een gesprek gevoerd met leerlingen en docenten en de zorgcoördinator. - Aan het eind van het schoolbezoek heeft de inspectie de bevindingen van het onderzoek besproken met de directie. Toezichtkader De inspectie heeft zich bij haar onderzoek gebaseerd op het Toezichtkader vo In het jaarwerkplan verantwoordt de inspectie welke wettelijke aspecten zijn onderzocht. Deze documenten zijn te vinden op Opbouw rapport In hoofdstuk 2 zijn de bevindingen uit het onderzoek naar de onderwijskwaliteit en de wettelijke voorschriften weergegeven. Dit wordt gevolgd door een paragraaf waarin het oordeel van de inspectie wordt toegelicht en waar mogelijk de schoolontwikkeling in samenhang wordt beschreven. Hoofdstuk 3 geeft het toezichtarrangement weer. H /8 Pagina 3 van

4 2. BEVINDINGEN 2.1 Kwaliteits- en nalevingsprofiel In onderstaande tabel vermeldt de inspectie welke indicatoren in dit onderzoek zijn betrokken en tot welke bevindingen het onderzoek heeft geleid. De nummering in de tabellen verwijst naar het volledige waarderingskader voortgezet onderwijs. De indicatoren met een asterisk zijn de normindicatoren; zij spelen een beslissende rol bij de beoordeling van de kwaliteit van het onderwijs. De bevindingen zijn weergegeven in de vorm van een score. De score geeft aan in welke mate de betreffende indicator gerealiseerd is. Legenda: 1. slecht 2. onvoldoende 3. voldoende 4. goed 5. niet te beoordelen (alleen bij opbrengsten) De inspectie heeft daarnaast onderzocht of wordt voldaan aan de naleving van enkele wettelijke voorschriften. Of de school wel of niet voldoet aan deze wettelijke vereisten wordt tot uitdrukking gebracht met de score ja of nee. Resultaten 1.1 * De leerlingen behalen in de onderbouw het opleidingsniveau dat mag worden verwacht. 1.2 * De leerlingen lopen weinig vertraging op in de bovenbouw van de opleiding vmbo-g/t. 1.2 * De leerlingen lopen weinig vertraging op in de bovenbouw van de opleiding havo. 1.2 * De leerlingen lopen weinig vertraging op in de bovenbouw van de opleiding vwo. 1.3 * De leerlingen van de opleiding vmbo-g/t behalen voor het centraal examen de cijfers die mogen worden verwacht. 1.3 * De leerlingen van de opleiding havo behalen voor het centraal examen de cijfers die mogen worden verwacht. 1.3 * De leerlingen van de opleiding vwo behalen voor het centraal examen de cijfers die mogen worden verwacht. 1.4 * Bij de opleiding vmbo-g/t zijn de verschillen tussen het cijfer voor het schoolexamen en het cijfer voor het centraal examen van een aanvaardbaar niveau. 1.4 * Bij de opleiding havo zijn de verschillen tussen het cijfer voor het schoolexamen en het cijfer voor het centraal examen van een aanvaardbaar niveau. 1.4 * Bij de opleiding vwo zijn de verschillen tussen het cijfer voor het schoolexamen en het cijfer voor het centraal examen van een aanvaardbaar niveau. 5 H /8 Pagina 4 van

5 Leerstofaanbod 2.1 * De aangeboden leerinhouden in de onderbouw voldoen aan de wettelijke vereisten. 2.2 * De aangeboden leerinhouden in de bovenbouw zijn dekkend voor de examenprogramma s. 2.3 * De school met een substantieel percentage taalzwakke leerlingen heeft bij alle vakken een aanbod aan leerinhouden dat past bij de talige onderwijsbehoeften van deze leerlingen. Schoolklimaat 4.4 * De school heeft inzicht in de veiligheidsbeleving van leerlingen en personeel en in de incidenten die zich op het gebied van sociale veiligheid op de school voordoen. 4.7 * Het personeel van de school zorgt ervoor dat de leerlingen op een respectvolle manier met elkaar en anderen omgaan. 4.8 * De mentoren stimuleren het welbevinden en de motivatie van de leerlingen. Didactisch handelen 5.1 * De leraren geven duidelijke uitleg van de leerstof. 5.2 * De leraren realiseren een taakgerichte werksfeer. 5.3 * De leerlingen zijn actief betrokken bij de onderwijsactiviteiten. Begeleiding 7.1 * De school gebruikt een samenhangend systeem van genormeerde instrumenten en procedures voor het volgen van de prestaties en de ontwikkeling van de leerlingen. Zorg 8.2 * De school voert de zorg planmatig uit. Kwaliteitszorg 9.1 De school heeft inzicht in de onderwijsbehoeften van haar leerlingenpopulatie. 9.2 De school evalueert jaarlijks de resultaten van de leerlingen. 9.3 De school evalueert regelmatig het onderwijsleerproces. 9.4 De school werkt planmatig aan verbeteractiviteiten. 9.5 De school borgt de kwaliteit van het onderwijsleerproces. 9.6 De school waarborgt de kwaliteit van het schoolexamen en van andere toetsinstrumenten. 9.7 De school verantwoordt zich aan belanghebbenden over de gerealiseerde onderwijskwaliteit. 9.8 De school draagt zorg voor de kwaliteit van het onderwijs gericht op bevordering van actief burgerschap en sociale integratie, met inbegrip van het overdragen van kennis over en kennismaking met de diversiteit van de samenleving. H /8 Pagina 5 van

6 Wet- en regelgeving N1 Door of namens het bestuur is de vastgestelde schoolgids naar de inspectie gestuurd en deze schoolgids bevat de verplichte onderdelen (WVO art. 24a en 24c). N2 Door of namens het bestuur is het vastgestelde schoolplan naar de inspectie gestuurd en dit schoolplan bevat de verplichte onderdelen (WVO art. 24 en 24c). N3 Door of namens het bestuur is het vastgestelde zorgplan van het samenwerkingsverband naar de inspectie gestuurd en dit zorgplan bevat de verplichte onderdelen (WVO art. 10h). N4 Door of namens het bestuur zijn het Examenreglement en het PTA naar de inspectie gestuurd en beide voldoen inhoudelijk aan de wettelijke vereisten (Eindexamenbesluit art. 31). N5 De geplande onderwijstijd voldoet aan de wettelijke vereisten (WVO art. 10, lid 2; 10b, lid 2; 10d, lid 2; 10f, lid 3a; 11c, lid 1b; 12, lid 5). nee ja H /8 Pagina 6 van

7 2.2 Beoordeling Algemeen beeld De inspectie beoordeelt de kwaliteit van het onderwijs op de afdelingen vmbo-t, havo en vwo van het Montfort College in Rotterdam als zwak. Dit oordeel is gebaseerd op de volgende overwegingen. De opbrengsten zijn, afgemeten aan de prestaties van de leerlingen over de afgelopen drie jaar, voor elk van deze afdelingen onvoldoende. Het onderwijsproces vertoont weliswaar een tekortkoming, met name op het punt van de mate waarin leerlingen actief zijn betrokken bij de onderwijsactiviteiten, maar is naar het oordeel van de inspectie van voldoende kwaliteit. De school werkt in haar kwaliteitszorg onvoldoende systematisch; de inspectie heeft de kwaliteitszorg als onvoldoende beoordeeld. De school leeft de onderzochte wet- en regelgeving na. Toelichting Het bovenstaande algemene oordeel van de inspectie wordt hieronder toegelicht. Daarbij komen voor zover van toepassing achtereenvolgens de in de inleiding genoemde aspecten aan bod: de opbrengsten, het onderwijsproces, de kwaliteitszorg en de wet- en regelgeving. Opbrengsten Voor elk van de onderzochte afdelingen worden de opbrengsten als onvoldoende beoordeeld. Het als onvoldoende beoordeelde driejarig gemiddelde van het rendement van de onderbouw maakt daar voor ieder afdeling deel van uit. Het driejarig gemiddelde rendement van de onderbouw is vastgesteld op basis van de drie laatst beschikbare opbrengstenkaarten (2011, 2010 en 2009). Met name op de twee laatste opbrengstenkaarten valt de school voor deze indicator binnen de categorie van 10% landelijk het slechtst scorende scholen. Uit de analyse van de adviesstructuur na het tweede leerjaar die is aangegeven op de twee laatste opbrengstenkaarten blijkt dat de school relatief veel leerlingen met een hoog advies in een lagere afdeling plaatst. Naast het rendement van de onderbouw draagt voor elk van de afdelingen telkens een andere indicator bij aan het oordeel onvoldoende. Zo beoordeelt de inspectie voor het vmbo-t het driejarig gemiddelde van het rendement van de bovenbouw (van 3 e leerjaar naar diploma zonder zittenblijven) als onvoldoende. De oorzaak daarvoor ligt met name in het oordeel op de opbrengstenkaart 2010, waar de school valt binnen de categorie landelijk het slechtst scorende scholen. Voor het havo beoordeelt de inspectie het driejarig gemiddelde van de cijfers voor het centraal examen als onvoldoende. Verschillende vakken laten daarbij voor de verschillende jaren een wisselend beeld zien. Voldoende cijfers voor de examens in het ene jaar staan naast onvoldoende cijfers in het andere jaar. Voor het vwo tenslotte beoordeelt de inspectie de opbrengsten als onvoldoende omdat naast het driejarig rendement van de onderbouw, ook het driejarig verschil tussen de cijfers voor het centraal examen en het schoolexamen groter is dan een halve punt. De grootte van de discrepantie wisselt opmerkelijk tussen de verschillende jaren. In twee van de drie jaren is het verschil bijna een punt, terwijl het verschil in het tussenliggende jaar ruim onder een half punt ligt. Op dit moment ontbreken analyses die inzicht geven in de oorzaken van de onvoldoende opbrengsten en een handvat bieden om tot verbetering te komen. H /8 Pagina 7 van

8 Het onderwijsproces De inspectie beoordeelt de normindicatoren van het onderwijsproces, op één na als voldoende. Daarmee voldoet het onderwijsproces aan de basisvoorwaarden die de inspectie stelt. Zo is het leerstofaanbod voor onder- en bovenbouw in de vaksecties voldoende afgestemd en voldoet aan de wettelijke vereisten. De school heeft een taalbeleid geformuleerd en is met de uitvoering ervan gestart. Daarbij wordt gebruik gemaakt van posters, worden steunlessen aan leerlingen aangeboden, worden leerlingen onderzocht met de toets Diataal en wordt ter ondersteuning van leerlingen gewerkt met woordbrekers. Met name in de lessen Nederlands is de uitvoering van het taalbeleid waarneembaar. Bij enkele lessen in andere vakken constateert de inspectie tijdens lesbezoeken dat er sprake is van gemiste kansen onder meer doordat uit reacties van leerlingen blijkt dat zij door onvoldoende beheersing van de Nederlandse taal de uitleg van de docent niet altijd begrijpen. De aandacht van de schoolleiding en het personeel voor sociale en fysieke veiligheid en voor respectvolle omgangsvormen draagt bij aan een school waarvan de leerlingen in de gesprekken die met hen zijn gevoerd aangeven, zich prettig te voelen in een omgeving waar weinig wordt gepest. Tijdens dit kwaliteitsonderzoek bezocht de inspectie een aantal lessen. In het algemeen leggen docenten voldoende duidelijk uit en heerst in de meeste lessen een voldoende taakgerichte werksfeer. Niettemin zijn het in veel lessen vooral de docenten die hard werken. De mate waarin leerlingen actief zijn betrokken in het onderwijsproces beoordeelt de inspectie als onvoldoende. Leerlingen hebben in veel lessen een consumptieve, afwachtende houding en gaan pas aan de slag nadat zij daartoe opdracht krijgen van hun docent. Lessen verschillen onderling sterk in kwaliteit en structuur. Naast lessen waarin gebruik wordt gemaakt van studiewijzers, zijn er lessen waarvan de leerlingen aangeven dat ze daar nooit worden gebruikt. Naast enkele lessen waar leerlingen actief betrokken zijn bij het onderwijsproces, zijn er teveel lessen waar de docent de gehele les aan het woord is. In een enkele les is er sprake van een ordeprobleem. De school maakt in voldoende mate gebruik van een samenhangend systeem van genormeerde instrumenten en procedures voor het volgen van de prestaties en ontwikkeling van de leerlingen. Van alle leerlingen is op basis van het kwadrantmodel de beschikbare informatie opgenomen in het leerlingvolgsysteem. Deze informatie wordt aangevuld met resultaten van genormeerde onderzoeksinstrumenten als Diataal en NIO (Nederlandse Intelligentietest voor Onderwijsniveau). In regelmatige leerlingenbesprekingen, waarbij van bovenstaande informatie gebruik wordt gemaakt, worden de vorderingen en ontwikkeling van leerlingen gevolgd. Ondanks het oordeel voldoende voor deze indicator, plaatst de inspectie een kritische kanttekening bij de consistentie in het beleid rond de afname van genormeerde toetsen. Zo is er in het recente verleden gestopt met de afname van bepaalde genormeerde toetsen voor alle leerlingen, terwijl inmiddels weer herinvoering aan de orde is. De kwaliteitszorg Van de acht onderzochte indicatoren van de kwaliteitszorg beoordeelt de inspectie er vier als onvoldoende. Dat betreft de evaluatie van het onderwijsproces, de evaluatie van de resultaten, de borging van de kwaliteit van het onderwijsproces en de borging van de kwaliteit van de schoolexamens en andere toetsingen. H /8 Pagina 8 van

9 De school beschikt in onvoldoende mate over evaluaties van de opbrengsten en het onderwijsproces. Een schoolbreed gedeelde visie op de oorzaken van de problemen ontbreekt. Zo heeft de sterkte zwakte analyse uit het schoolplan nog onvoldoende geleid tot analyses van de opbrengsten waaruit de school haar conclusies kan trekken voor verbeteractiviteiten. Daarnaast beschikt de school nog onvoldoende over analyses van het primaire proces waarmee kan worden vastgesteld welke onderwijskundige afspraken moeten worden gemaakt en in hoeverre scholing van en afstemming tussen personeelsleden nodig is. De school is in onvoldoende mate in staat de kwaliteit van het onderwijsproces te waarborgen. Op het Montfort College hebben personeelsleden veel ruimte bij het maken van eigen keuzes. Hiervoor is al aangegeven dat docenten een verschillende onderwijskundige aanpak hanteren. Binnen de vaksecties vindt in het algemeen regelmatig overleg plaats. Niettemin hangt het van de vaksecties af of er afspraken worden gemaakt over onder meer het gebruik van studiewijzers. De autonome positie van docenten en secties heeft ook gevolgen voor de mate waarin de school de kwaliteit van de schoolexamens en andere toetsingen kan waarborgen. Naast secties waarbinnen docenten schoolexamens en toetsen nauw afstemmen, zijn er secties waarbinnen dat niet gebeurt. Zo kan het voorkomen de schoolexamens en andere toetsingen door één docent worden opgesteld en beoordeeld. De sterke fluctuaties in de opbrengsten bij de verschillende vakken over de verschillende jaren en bij verschillende indicatoren ondersteunen het beeld van een beperkte centrale sturing op dit thema. Over de koers die de school moet varen ontbreekt een gemeenschappelijke visie. De afgelopen jaren zijn verschillende ontwikkelingen in gang gezet en soms na enige tijd weer beëindigd. Zo startte de school een theaterklas, waarmee zij inmiddels weer is gestopt. Voornemens over digitale leerlijnen werden uiteindelijk niet gerealiseerd. Cambridge Engels, het vak Chinees en het gymnasium werden ingevoerd. Door de verschillende standpunten in de school over de gemaakt keuzes, ontbreekt de draagkracht die nodig is om de plannen tot een succes te maken. De school ziet zich geconfronteerd met de grote stad problematiek, veel leerlingen zijn afkomstig uit de zogenaamde Vogelaarwijken. Op het Montfort college zijn alle betrokkenen er zich van bewust dat de school haar positie moet versterken. Onlangs is een adviesrapport opgesteld met aanbevelingen voor de herprofilering van de school. De komende tijd zal het Montfort College beslissen of en in hoeverre deze aanbevelingen zullen worden overgenomen. De inspectie is van mening dat de geconstateerde problemen met grote voortvarendheid dienen te worden aangepakt. De school kan haar ontwikkelkracht in dat proces versterken door een consistent onderwijskundig beleid waarvan de uitvoering wordt bewaakt door goede en controleerbare afspraken. Voorwaarde daarbij is dat de school beschikt over een goed ontwikkeld kwaliteitssysteem waarmee kwaliteitsborging kan worden gerealiseerd en dat gericht is op verbetering van de resultaten. H /8 Pagina 9 van

10 3. TOEZICHTARRANGEMENT De kwaliteit van het onderwijs vertoont tekortkomingen in de opbrengsten en is als zwak beoordeeld. Om deze reden kent de Inspectie van het Onderwijs aan de het Montfort College voor de afdelingen vmbo-t, havo en vwo een aangepast arrangement zwak toe. De afdelingen vallen onder intensief toezicht. Met het bevoegd gezag is afgesproken dat de opbrengsten in het derde kwartaal van 2013 weer van voldoende niveau zijn. Hieraan voorafgaand voert de inspectie een afsluitend onderzoek naar de kwaliteitsverbetering (okv) uit om na te gaan of de tekortkomingen zijn opgeheven. Het bevoegd gezag dient binnen zes werkweken gerekend vanaf de vaststelling van het rapport een plan van aanpak aan de inspectie te sturen. De inspectie beziet of het plan van aanpak voldoet aan de volgende kenmerken: de voorgenomen activiteiten sluiten aan bij de geconstateerde kwaliteitsproblemen; de activiteiten zijn voldoende concreet beschreven en gepland zodat de inspectie er in het vervolg van het toezicht op kan aansluiten; het is aannemelijk dat het plan van aanpak leidt tot een verbetering van de geconstateerde kwaliteitsproblemen. H /8 Pagina 10 van