RVB 2014_7 DIRECTIECOMITE AFDELING OCMW s

Transcriptie

1 RVB 2014_7 DIRECTIECOMITE AFDELING OCMW s VERGADERING VAN 20 DECEMBER VERSLAG NR. 10 Aanwezig: De heer R. CODDENS, voorzitter. Mevr. en de hh. G. ABRAHAMS, J. ASSELMAN, J. BAL, M. BOYDENS, R. CARPENTIER, B. DE BACKER, G. DE MEYER, F. DUCHATEAU, L. KUPERS, C. MEESTERS, I. PIERRE, K. SCHRYVERS, H. STEVENS, K. VANDEN BERGHE, M. VANDERPOORTEN; Verontschuldigd: Mevr. en de hh. MJ. HENDRICKX, S. SMEYERS, C. VAN DE WIELE. Afdeling OCMW s: P. VAN SCHUYLENBERGH, N. DEBAST, J. DELEENHEER, P. DOMBRECHT. 1 Goedkeuring van het verslag nr. 9 van de vergadering van 22 november 2013 Dit verslag wordt goedgekeurd. BELEIDSDOSSIERS 2 Ontwerp van programmawet compensatieregeling voor de OCMW s (doc. 13/87-1 en 13/87-2, doc. 13/87-3) Het ontwerp van programmawet van 25 november 2013 voorziet een wijziging aan de RMI-wet waarbij er conform het federaal regeerakkoord een compensatieregeling uitgewerkt wordt voor de OCMW s als gevolg van de wijzigingen aan de werkloosheidsreglementering. Petra Dombrecht, stafmedewerker maatschappelijke integratie en werk, licht het dossier toe. Er wordt een bijzondere toelage per dossier voorzien. Dit is geen compensatie van de reële meerkost voor de OCMW's, enkel een vergoeding voor verhoging van de werkdruk. De verhoging van de financiële druk wordt hierdoor niet gecompenseerd. De extra toegekende financiële steun ten laste van het OCMW's (d.w.z. niet gesubsidieerd) onder de vorm van leefloon, equivalent leefloon en aanvullende steun wordt hoegenaamd niet gecompenseerd. 1/9

2 De berekening van die bijzondere toelage voor 2014 vertrekt van een budget van euro. Dit bedrag wordt gedeeld door het aantal dossiers in 2012 waarvoor de OCMW's een toelage ontvangen hebben (LL, eq. LL, tewerkstelling). Men vertrekt van een vooraf bepaald budget: hoe werd dit bepaald? Werd er bij het bepalen van het aantal gesubsidieerde dossiers rekening gehouden met van de RVA overgekomen dossiers? De hervorming trad pas in werking vanaf werkloosheidsuitkeringsaanvragen vanaf 1 november De reële gevolgen kunnen pas later voelbaar zijn. M.a.w. waar situeert zich de kruising tussen POD MI - en RVA - gegevens? Indien er een aantal dossiers van unieke personen in aanmerking zijn genomen, zijn dat dan dossiers van mensen die vanuit RVA naar OCMW doorstromen in november en december 2012 en werden dit aantal geëxtrapoleerd naar 12 maanden? Of gaat het enkel om een theoretische berekening, een prognose? Het directiecomité stelt dat we er niets op tegen kunnen hebben dat er voor 2014 een hogere vergoeding per (eq.) leefloon- of tewerkstellingsdossier wordt toegekend. Het is de eerste keer dat de federale regering een nieuwe last voor de OCMW s compenseert, dit in uitvoering van het regeerakkoord. Het bedrag is echter zeer laag en wellicht onvoldoende. Het is echter alleen voor 2014 van toepassing en kan opgetrokken worden. Deze vergoeding kan echter niet de enige vergoeding zijn voor de reële meerkost die de OCMW s als gevolg van de hervorming van de werkloosheidsreglementering ondervinden. In overleg met de Waalse en Brusselse afdeling OCMW s wordt een brief geschreven naar de federale minister van Werk Monica De Coninck, staatssecretaris voor Maatschappelijke Integratie Maggie De Block en de voorzitter van de POD MI Julien Van Geertsom om onze bekommernissen aan te kaarten. 3 Wijziging aan de besluiten huursubsidie en huurpremie (doc. 13/88-1 en 13/88-2, doc.13/88-3) Het besluit tot instelling van een tegemoetkoming in de huurprijs voor woonbehoeftige huurders (huursubsidie) en het besluit tot instelling van een tegemoetkoming voor kandidaathuurders (huurpremie) worden gewijzigd. Deze besluiten hebben als doel de betaalbaarheid van conforme woningen op de private huurmarkt te verhogen. Door de wijziging worden beide besluiten op elkaar afgestemd zodat beide tegemoetkomingen elkaar opvolgen in een voortraject voor het bekomen van een sociale huurwoning. Joris Deleenheer, stafmedewerker wonen, licht het dossier toe. Algemeen gesteld vindt het directiecomité de afstemming en de harmonisering van verschillende premiestelsels een goede zaak. Dit zorgt voor duidelijkere regelgeving voor alle betrokkenen. Het voorliggend voorontwerp kent ook verschillende positieve elementen: 2/9

3 Verhoging van de maximale huurprijs per persoon ten laste De 10% verhoging in bepaalde regio s De automatische indexering Een aantal versoepelingen in de voorwaarden (beperking tot 10 jaar, ivm dakloosheid, ) Toch heeft het directiecomité enkele fundamentele bedenkingen. Door de harmonisering van beide stelsels wordt voorbijgegaan aan de doelstelling van de huursubsidie: het helpen verbeteren van de woonkwaliteit (op de private huurmarkt) voor woonbehoeftige gezinnen en alleenstaanden door het verhuizen van een slechte woning naar een goede woning financieel te ondersteunen. Het directiecomité is zeker voorstander van meer sociale woningen, maar we zitten nu eenmaal met een realiteit die anders is: de sociale woningmarkt biedt onvoldoende capaciteit om iedere potentiële sociale huurder een woning aan te bieden. We moeten dus ook inzetten op het verbeteren van de private woninghuurmarkt. De OCMW s ondervinden immers dagelijks dat een goed werkende private huurmarkt noodzakelijk is om te kunnen werken aan de huisvestingsnood van bepaalde doelgroepen. Door echter het huursubsidiestelsel te hervormen naar een voortraject tot het verkrijgen van een sociale woning miskent de regelgever de waarde van het wonen op de private huurmarkt. Doordat de huursubsidie ingeschakeld wordt als een opstap naar een sociale woning, wekt de regelgever alvast de indruk de private huurmarkt niet als een volwaardige markt te zien waar het ook voor de lagere inkomens kwaliteitsvol wonen kan zijn. De grootste vrees hebben de OCMW s bij de beperking van het bedrag. De koppeling aan de huurprijs lijkt een goede zaak. Zo wordt vermeden dat het bedrag van de huursubsidie het bedrag van de huur benadert of zelfs overschrijdt, maar het maximum van 120 euro staat wel in schril contrast met de huidige bedragen (230 euro!). De zwakste doelgroepen verliezen dus netto de eerste twee jaar 110. Dit is voor velen een broodnodige tegemoetkoming om betaalbaar en kwaliteitsvol te kunnen huren. De huidige huursubsidie wordt gedifferentieerd naargelang het inkomen. De huishoudens met de laagste inkomens ontvangen de hoogste tegemoetkoming. Dit principe wordt nu verlaten. Wij vrezen dan ook dat de OCMW s meer aanvragen tot financiële ondersteuning zullen krijgen, gezien de mindere inkomsten van de doelgroep. Hierdoor lijkt ons dat de Vlaamse regelgever de kosten verschuift naar het lokale niveau. Daarnaast zal de beperking van de tegemoetkoming ook repercussies hebben voor de werking van de SVK s. Het huidige bedrag van de huursubsidie is één van de elementen bij de bepaling van de huurprijs bij de inhuurname van nieuwe woningen door het SVK om de betaalbaarheid van de huurprijs door de doelgroep te berekenen. Indien het bedrag van de huursubsidie zo substantieel wordt verminderd zal het 3/9

4 steeds moeilijker worden voor de SVK's om betaalbare woningen te vinden op de private huurmarkt. Het lijkt aangewezen om deze bedragen te herzien en minstens voor huurders van een SVK woning een hoger maximum te bepalen in verhouding met de huidige bedragen. Het wordt immers steeds moeilijker om betaalbare woningen te vinden. Door het verlagen van het bedrag van de huursubsidie zal het voor de SVK's nog moeilijker worden om woningen in te huren en zullen de SVK's meer en meer weigeringen krijgen omwille van de huurprijs. Het directiecomité beslist een brief te richten naar de Vlaamse minister van Wonen met onze bedenkingen en met een vraag naar overleg. 4 Financiering samenwerking diensten schuldbemiddeling (doc. 13/89-1 en 13/89-2, doc.13/89-3) De Vlaamse regering heeft op 6 december 2013 een ontwerp van besluit principieel goedgekeurd dat de bestaande projectmatige samenwerking tussen de diensten schuldbemiddeling die vooral gefocust is op preventie, structureel financiert. Piet Van Schuylenbergh licht het dossier toe. Het betreft hier uitsluitend de financiering van de samenwerkingsverbanden, niet van de diensten schuldbemiddeling zelf. Het besluit stelt dat de missie van het samenwerkingsverband erin bestaat om structureel schuldenlast te voorkomen en terug te dringen via preventie-initiatieven en via kwaliteitsvolle en integrale budget- en schuldhulpverlening. Een samenwerkingsverband kan enkel gefinancierd worden mits dit samengesteld is uit een CAW, alle OCMW s uit het werkingsgebied van dit CAW en de verenigingen waar armen het woord nemen uit dit werkingsgebied in zoverre zij actief zijn rond het thema schuldenlast. Hoe de samenwerkingsverbanden in de praktijk actief zijn, wordt niet in detail geregeld door het ontwerpbesluit. Er is enkel een verplichting opgenomen om een stuurgroep op te richten die volgende belangrijke bevoegdheden heeft: initiatieven plannen, opvolgen, evalueren en bijsturen om schuldenlast in het werkingsgebied van het samenwerkingsverband terug te dringen en te voorkomen; een beleidsplan en jaarplan opstellen; minimaal alle OCMW s, het CAW en de verenigingen waar armen het woord nemen uit het werkgebied informeren over zijn werkzaamheden en de behaalde resultaten, op een voor de regionale context passende wijze. Het ontwerpbesluit zal (naar verwachting) op 1 januari 2014 in werking treden. Als overgangsmaatregel is voorzien dat het eerste beleidsplan slechts betrekking moet hebben op de jaren 2014 en 2015 en uiterlijk op 31 maart 2014 ingediend moet worden. De deadline voor de indiening van het eerste jaarplan is logischerwijze ook vastgelegd op deze datum. 4/9

5 Het directiecomité neemt er kennis van. 5 Belgisch Platform Energiearmoede (doc. 13/90 en 13/90bis) In 2012 kondigde Electrabel de oprichting aan van een Platform tegen Energiearmoede. Dit platform wil alle belangrijke spelers bijeen brengen om o.a. de omvang en de impact van energiearmoede in kaart te brengen, een energiebarometer op te maken en goede praktijken te verspreiden. Het Centrum Oases (UA) en de ULB zouden de academische ondersteuning bieden. Aan zowel een aantal grote OCMW's als aan de koepelverenigingen wordt de vraag gesteld om toe te treden tot dit Platform. Nathalie Debast, stafmedewerker armoede en energie, licht het dossier toe. De vraag om al dan niet toe te treden valt niet eenvoudig te beantwoorden. Argumenten voor toetreding: Er bestaat in België nog geen platform waar spelers uit Vlaanderen, Wallonië en Brussel mekaar treffen over deze problematiek. Niet enkel de commerciële spelers, ook de netbeheerders, de OCMW s en het middenveld (o.a. Samenlevingsopbouw) kunnen vertegenwoordigd zijn. We deden ook de suggestie om wat Vlaanderen betreft- ook het Vlaams Energieagentschap (VEA) en de Vlaamse Energieregulator (VREG) te betrekken. Ontmoeting, uitwisseling van goede praktijken, discussie etc. kan iedereen inspireren. Academische ondersteuning moet de onafhankelijkheid garanderen. De expertengroepen worden door academici voorgezeten. Een eerdere universitaire studie over energiearmoede in België die Electrabel financieel heeft gesteund, liet geen sturing vermoeden. Electrabel koppelt hier voor het eigen bedrijf ook een plan aan om mensen met betalingsmoeilijkheden beter te helpen (call center). Achterliggende intentie is wellicht drops te vermijden en het marktaandeel wat betreft de huishoudelijke klanten niet verder te laten zakken. Electrabel heeft als objectief om het platform te lanceren, daarna moeten ook andere spelers zich financieel engageren (echter niet VVSG of de OCMW s, deze vraag slaat eerder op de commerciële deelnemers). Dit moet volgens Electrabel ook bijdragen tot een gedragen platform. Het platform kan als meerwaarde hebben dat initiatieven worden ontwikkeld waar de overheid zelf geen middelen wil of kan voor vrijmaken. De legitimiteit van het platform zal toenemen naarmate meer spelers erin verenigd zijn. De afdeling OCMW s van de Vereniging van Waalse Steden en Gemeenten gaf al aan toe te treden. Ook een paar individuele OCMW s zegden al toe. Qua perceptie betekent dit dat de OCMW s er dus al inzitten. 5/9

6 Argumenten contra: Het gaat om een initiatief van één marktspeler. Deze marktspeler zal dit ook als een eigen initiatief naar voren schuiven bij de lancering op 27 januari Electrabel heeft een lange geschiedenis bij de OCMW s die niet positief is en waarbij Electrabel lange tijd géén sociale politiek heeft gevoerd. Heel wat OCMW s zullen argwanend staan tegenover dit initiatief en zeker tegenover een publiekelijke toetreding door hun koepelvereniging. Vraagtekens bij de legitimiteit indien niet alle actoren betrokken worden. Volgens onze info zouden zowel de commerciële leveranciers als de netbeheerders niet individueel toetreden, maar wel via hun koepels. Dit doet twijfels rijzen over hun engagement. De vraag is ook of marktspelers wel bereid zijn hun politiek aan te passen (lees: socialer te maken) indien die niet bij wet wordt opgelegd? In Vlaanderen organiseert Eandis een werkgroep Energiearmoede die zeer gevarieerd is samengesteld en goed draait. Hier zitten geen commerciële leveranciers in, wel andere relevante actoren en het kabinet van de Vlaamse minister van Energie. Ook OaseS participeert maar er is geen academisch luik aan gekoppeld. Tijdsinvestering: zal extra tijd vragen van de VVSG-stafmedewerker armoedebeleid die de expertengroepen moet opvolgen. Het directiecomité beslist om als VVSG toe te treden tot dit platform. Het feit dat de academische wereld de expertengroepen leidt (Prof. Jan Vrancken neemt het ondervoorzitterschap op van het Platform en leidt de expertengroep(en)) zou een garantie moeten zijn voor de onafhankelijke behandeling van deze materie. Binnen dit platform moet erover gewaakt worden dat er geen overlap is met de reeds bestaande initiatieven. 6 OCMW-hulpverlening uitbreiden met een energiescan (doc. 13/94) Vanaf 2014 zijn de gratis energiescans voorbehouden voor de meest kwestbaren. In grote mate gaat het om mensen die in aanraking komen met het OCMW. Vandaag verwijzen de OCMW's hun cliënten nog te weinig door voor een energiescan. We vragen ons dan ook af of het geen goede zaak zou zijn indien de VVSG de OCMW's expliciet zou aanmoedigen om bij beslissingen die met energieverbruik te maken hebben, ook systematisch een energiescan te voorzien. Nathalie Debast licht de nota toe. Heel wat OCMW-cliënten hebben vandaag problemen met de energiefactuur. Vaak hebben ze ook een hoog verbruik omdat woningen slecht geïsoleerd zijn en ze te weinig rekening houden met principes van rationeel energiegebruik. De doelgroep die vanaf 2014 een scan kan aanvragen (dus geen automatisme) heeft in grote mate een link met het OCMW (vb. minimale levering aardgas, dossier LAC, ). De OCMW s zijn dan ook de uitgesproken partner om voor een betere toeleiding te zorgen. Dit leidt er ook 6/9

7 toe dat de hulpverlening meer wordt dan enkel tussenkomsten in facturen vaak dweilen met de kraan open- en dat het probleem ook aan de basis voor een stuk kan worden aangepakt. Het directiecomité is het eens met het voorstel om aan de OCMW s te vragen om voor cliënten met energieproblemen systematisch ook een energiescan te voorzien als onderdeel van de hulpverlening die het OCMW aanbiedt. 7 Hoe gaan de lokale besturen om met schaarste? (doc. 13/91-1, 13/91-2 en 13/91-3) VVSG hield een enquête bij alle gemeenten en OCMW s om te peilen naar hun intenties m.b.t. de meerjarenplanning en meer bepaald de wijze waarop men de zware budgettaire problemen die zich lokaal aandienen wil aanpakken. Piet Van Schuylenbergh licht de resultaten toe. Het directiecomité neemt er kennis van. Het directiecomité suggereert de enquête te herhalen in het voorjaar op basis van wat effectief beslist is in de lokale besturen. 8 Hoorzitting over gezinszorg en wonen voor ouderen (doc. 13/92-1, 13/92-2 en 13/92-3) In de commissie Welzijn, Volksgezondheid, Gezin en Armoedebeleid van het Vlaams parlement vond op 11 december 2013 een hoorzitting plaats over twee voorstellen van resoluties : (1) de dienstverlening van de diensten gezinszorg en aanvullende thuiszorg en (2) wonen voor ouderen. VVSG werd uitgenodigd om haar standpunt over deze resoluties weer te geven (zie documenten 13/92-1 en 13/92-2) Het directiecomité neemt er kennis van. MEDEDELINGEN 9 Mededelingen (doc. 13/93) Het directiecomité neemt kennis van het mededelingendocument (persberichten, brieven en verslagen). 10 Bijkomend agendapunt : extra middelen Sociale Maribel 2014 (doc. 13/95). Voor 2014 voorziet de federale overheid een uitbreiding van de dotatie voor het Fonds voor de Sociale Maribel RSZPPO (algemene sector en ziekenhuizen) van euro. Dit zou de toekenning mogelijk maken van ongeveer 316 nieuwe (voltijdse) arbeidsplaatsen aan het 7/9

8 huidig plafondbedrag van de tegemoetkoming. In 2013 werd het bijkomende beschikbare bedrag (ong euro) volledig besteed aan het optrekken van de plafondbedragen van de financiële tussenkomst. Dit was een uitzonderingssituatie omdat het bedrag te klein werd beschouwd om een procedure voor uitbreiding op te starten. In het kader van deze nieuwe (maar relatief kleine) uitbreiding van de dotatie voor 2014 liggen 3 scenario s voor: Scenario 1: De bijkomende middelen worden integraal (100%) gebruikt voor de creatie van bijkomende tewerkstelling. Dit laat een toekenning van ongeveer 316 voltijdse equivalenten toe te verdelen onder de algemene sector (240,87 VTE) en de openbare ziekenhuizen (75,13), zowel in de RSZPPO als RSZ. Omgerekend betekent dit voor de Vlaamse lokale besturen een te verdelen aandeel van 140 VTE. Scenario 2: De bijkomende middelen worden voor 20% gebruikt voor het optrekken van de plafondbedragen voor alle sectoren (algemene sector en ziekenhuizen). Dit laat een verhoging toe van maximum 150 euro per voltijds equivalent op jaarbasis. De resterende middelen laten de creatie toe in de algemene sector van ongeveer 191,83 voltijdse equivalenten waarvan 111,49 voor Vlaanderen Scenario 3: De bijkomende middelen worden voor 30% gebruikt voor het optrekken van de plafondbedragen voor alle sectoren laat dit een verhoging toe van maximum 226 euro per voltijds equivalent op jaarbasis. De resterende middelen laten de creatie van ongeveer 167,33 voltijdse equivalenten (algemene sector) toe waarvan 97,25 voor Vlaanderen. Het directiecomité kiest voor scenario 2, dat het midden houdt tussen de 2 andere scenario s en een goed evenwicht vindt tussen extra banen voor een noodgedwongen beperkt aantal besturen en een verhoging van de plafondbedragen wat iedereen ten goede komt. Het directiecomité stemt er ook mee in om de bijkomende plaatsen in 2014 bij voorkeur in te zetten op werklastverlaging bij de sociale diensten van de OCMW s: omwille van het stijgend aantal hulpvragen (o.a. energie, huisvesting, ) is er nog steeds een nood en deze kan nog gestaag toenemen in het kader van de effecten van de degressiviteit van de werkloosheidsuitkering. Daarnaast moet er, naast de individuele hulpverlening, nagedacht worden over een capaciteitsopbouw in het kader van de regierol armoedebestrijding van de OCMW s, meer specifiek rond kinderarmoede, maar ook in het kader van de welzijnsregie zoals voorzien in de Werk- en Welzijnstrajecten (W-kwadraat). De definitieve keuze zal op het Beheerscomité Sociale Maribel van de RSZPPO van januari 2014 worden gemaakt. Een gezamenlijk standpunt met onze Brusselse - en Waalse zusterverenigingen behoort tot de mogelijkheden. 8/9

9 Verslag: Piet Van Schuylenbergh 9/9