Studiegids Master. Islam in de moderne wereld

Transcriptie

1 Islam in de moderne wereld 1. Over het masterprogramma 2. Cursusaanbod en inschrijfprocedure 3. Waar kunt u terecht voor meer informatie? Studiegids Master

2 Jaarrooster september oktober november ma ma ma di di di wo wo wo do do do vr vr vr za za za zo zo zo december januari februari ma ma ma di di di wo wo wo do do do vr vr vr za za za zo zo zo maart april mei ma ma ma di di di wo wo wo do do do vr vr vr za za za zo zo zo juni juli augustus ma ma ma di di di wo wo wo do do do vr vr vr za za za zo zo zo Onderwijsperiode 1 Onderwijsperiode 2 Introductieweek Onderwijsperiode 3 Onderwijsperiode 4 Kerst-/zomerreces Feestdagen Onderwijsvrije dagen z.o.z. voor toelichting en opmerkingen Toelichting 1 Officiële feestdagen Op officiële feestdagen is de faculteit gesloten. In collegejaar 2007/2008 zijn dat de volgende dagen: - Kerstmis: 25 en 26 december 07* - Koninginnedag: 30 april 08 - Nieuwjaar: 1 januari 08 - Bevrijdingsdag: 5 mei 08 - Goede vrijdag: 21 maart 08 - Hemelvaart: 1 mei 08 - Pasen: 23 en 24 maart 08 - Pinksteren: 11 en 12 mei 08 * Het kerstreces (onderwijsvrije dagen) is van maandag 24 december 2007 tot en met vrijdag 4 januari Vanwege collectieve sluitingsdagen zullen de Letterenpanden gesloten zijn van maandag 24 december 2007 tot woensdag 2 januari 2008 en op vrijdag 2 mei Semesters Het collegejaar is verdeeld in twee semesters van elk 2 onderwijsperiodes. Semester I - Onderwijsperiode 1: 3 september 07 t/m 2 november 07 Onderwijsperiode 2: 12 november 07 t/m 25 januari 08 Semester II - Onderwijsperiode 3: 4 februari 08 t/m 11 april 08 Onderwijsperiode 4: 21 april 08 t/m 27 juni Meer informatie Bezoek de website van de Faculteit der Letteren 2. Introductie eerstejaars De introductie voor de eerstejaars vindt plaats in de eerste week van het collegejaar. In collegejaar 2007/2008 is dat van 3 t/m 7 september 2007.

3 Inhoudsopgave Inleiding Over de master Islam in de moderne wereld Algemene beschrijving, doelstelling en eindtermen Programmaopbouw Programma Islam en moderniteit Programma Arabisch en islam Afstudeerproject Vrijstellingen Studeren in het buitenland Toekomstperspectieven Studiebegeleiding Examen Cursusaanbod en inschrijfprocedure Inschrijfprocedure Shortlist cursussen Cursusbeschrijvingen Waar kun je terecht voor meer informatie? Belangrijke webadressen... 18

4 Inleiding Deze studiegids bevat informatie over de masteropleiding Islam in de moderne wereld. Je vindt hierin informatie over de opbouw van de opleiding Islam in de moderne wereld en over de eisen die aan het examen worden gesteld. In de gids vind je tevens de beschrijvingen van de cursussen die door de opleiding worden aangeboden. Opleidingsstatuut Het Opleidingsstatuut van de Faculteit Geesteswetenschappen is een aanvulling op deze studiegids. In het statuut staan de algemene universitaire en facultaire regelingen beschreven, inclusief de rechten en de plichten van zowel de studenten als de Universiteit Utrecht. Het Opleidingsstatuut is digitaal beschikbaar via de website van het StudiePunt Letteren: Onderwijs-en examenregeling (OER) Iedere opleiding kent een eigen onderwijs-en examenregeling (OER). Daarin worden de doelen en eindtermen per opleiding beschreven en worden de programma s vastgesteld. Tevens worden in de OER de regels ten aanzien van het volgen van cursussen, toetsing en examinering per cursus of opleiding vastgesteld. Op www2.let.uu.nl/solis/onderwijs/oer/ kun je de OER raadplegen voor het cursusjaar Natuurlijk kun je voor nadere informatie altijd terecht bij het StudiePunt Letteren, 5

5 1. Over de master Islam in de moderne wereld 1.1 Algemene beschrijving, doelstelling en eindtermen Een actueel studieveld De bestudering van de islam aan westerse universiteiten is al lang niet meer een exclusieve bezigheid van specialisten met belangstelling voor verre landen en exotische culturen. Integendeel, deze studie heeft tegenwoordig alles te maken met actuele, verhitte debatten. Je kunt bijna geen krant of tijdschrift openslaan zonder dat op een of andere wijze de islam ter sprake komt. Met name sinds 11 september 2001 is de angst voor aanslagen door moslimextremisten een dominante factor in deze debatten geworden. Maar ook in de decennia daarvoor was er een krachtige tendens om de mondiale verhoudingen en spanningen te interpreteren in het licht van een "botsing van beschavingen", waarbij de westerse en islamitische beschavingen als strijdende partijen werden gezien. Daarnaast wordt de actualiteit van de islamstudie veroorzaakt door de aanwezigheid van grote moslimgemeenschappen in het westen. De Europese en Amerikaanse samenleving is de laatste eeuw in toenemende mate multicultureel en multireligieus geworden als gevolg van immigratie uit de islamitische wereld. Vragen over de relatie tussen godsdienst, samenleving en staat hebben daardoor een nieuwe dimensie en een grotere urgentie gekregen, doordat de religies van nieuwkomers in dit geval de islam - zich niet altijd even makkelijk laten voegen in de bestaande, direct of indirect uit de christelijke beschaving voortgekomen waarden, conventies en regelingen. De islam is bovendien een wereldreligie waarvan de intellectuele en politieke centra buiten Europa liggen. Daardoor wordt de Europese islam mede bepaald door buiten-europese factoren. De islam in de moderne tijd heeft vele transnationale aspecten. Het behoeft geen betoog dat je over een reële of vermeende botsing tussen beschavingen, of over de positie van de islam in de Europese samenleving, alleen op een zinnige manier kunt debatteren als je uitgaat van juiste informatie over de islam en de ermee verbonden culturen. Er is ook niet veel fantasie voor nodig om te beseffen dat de werkelijkheid van de islamitische culturen erg complex is. Islam: godsdienst en samenleving De actualiteit van de debatten over de islam en de complexiteit van de materie creëren een behoefte aan expertise met betrekking tot de islam, in het bijzonder over de rol die godsdienst in de moderne wereld speelt. De master Islam in de moderne wereld tracht aan deze behoefte aan expertise tegemoet te komen door diverse aspecten te belichten. Allereerst wordt de islam als godsdienst bestudeerd, waarbij zowel zijn historische wortels als zijn moderne interpretaties aan bod komen. Zo is het van groot belang hoe de islamitische bronnen, in het bijzonder de Koran maar ook andere gezaghebbende teksten, worden geïnterpreteerd door verschillende islamitische stromingen in de contemporaine periode. Deze nadruk op de Koran is noodzakelijk omdat ook voor moderne moslims de interpretatiemogelijkheden van het heilige boek mede bepalend zijn voor hun identiteitsvorming en hun stellingname in religieus-culturele, maar ook sociale en politieke kwesties. In de tweede plaats wordt aandacht besteed aan de maatschappelijke rol van de islam in uiteenlopende delen van de wereld: enerzijds het streven om islamitische voorschriften te vertalen in bindende rechtsregels waaraan ook moderne staten zich moeten houden, anderzijds pogingen om de islam juist naar het privé-domein te verbannen. Deze spanningen worden in specifieke maatschappelijke contexten bestudeerd, onder meer de West-Europese context. Maar ook is er aandacht voor grensoverschrijdende ontwikkelingen doordat islamitische bewegingen mondiaal opereren. Zo verwerft de student inzicht in de complexe werkelijkheid van de islam in een periode van globalisering. Islamstudie met of zonder Arabisch De islamologie is in het westen eeuwenlang een domein geweest waarop Arabisten de leiding hadden, vanwege de cruciale plaats van Arabische bronnen (Koran, soenna, klassieke islamitische literatuur) in de studie van de islam. Ook in de moderne tijd zijn deze bronnen van onverminderd belang voor de religieuze opvattingen en gedragingen van moslims, en blijft de studie ervan onmisbaar. Anderzijds kunnen we constateren dat de studie van de islam in de moderne wereld een multidisciplinaire zaak is geworden, en verschijnt er een brede stroom van antropologische, 6

6 sociologische, politicologische en juridische studies over de rol van de islam in moderne samenlevingen, die zich niet op klassieke Arabische bronnen baseren, maar op waarnemingen, interviews, en geschriften van hedendaagse islamitische auteurs in vele talen, niet in de laatste plaats in het Engels. In de master onderscheiden we daarom twee studiepaden of programma s: het programma Islam en moderniteit, waarin de islam in de moderne wereld wordt gestudeerd zònder gebruik te maken van Arabische bronnen. Dit programma is dan ook toegankelijk voor studenten die het Arabisch niet beheersen; het programma Arabisch en islam, dat alleen voor Arabisten toegankelijk is. Ook in dit programma staat de islam in de moderne wereld centraal, maar wordt nadrukkelijk gebruik gemaakt van de klassieke Arabische bronnen waar ook moderne moslimdenkers zich op baseren. De eindtermen zijn in de Onderwijs- en Examenregeling van de opleiding als volgt omschreven. De afgestudeerde: o heeft diepgaande kennis van en inzicht in het vakgebied van de islamologie, in het bijzonder van de islam in de moderne wereld; o heeft een grondige kennis van een specialisme binnen de opleiding, dan wel een gedegen kennis op het snijvlak van de opleiding met een ander vakgebied; o heeft de vaardigheid om zelfstandig problemen met betrekking tot de plaats van de islam in de moderne wereld te signaleren, formuleren, analyseren en eventuele oplossingen aan te dragen; o heeft de vaardigheid om onderzoek op het terrein van de islam in de moderne wereld uit te voeren en daarover te rapporteren op een wijze die voldoet aan de gebruikelijke disciplinaire normen; o beschikt over academische en professionele vaardigheden, in het bijzonder met betrekking tot internationale, nationale en lokale opinie- en beleidsvorming met betrekking de islam in de moderne wereld; o is in staat om kennis en inzicht op dusdanige wijze toe te passen, dat dit een professionele benadering van zijn/haar werk of beroep laat zien; o is in staat om conclusies, alsmede kennis, motieven en overwegingen die eraan ten grondslag liggen over te brengen op een publiek bestaande uit specialisten of niet-specialisten. 1.2 Programmaopbouw Programma Islam en moderniteit Het programma omvat 60 ECTS (en een geprogrammeerde duur van een jaar) en is opgebouwd uit de volgende componenten: 10 punten verplicht o 5 puntsmodule Sleutelteksten in de islamwetenschap (UvA, semester 1, periode 1) o 5 puntsmodule Bronnen van de islam (UU, semester 1, periode 2) 30 punten te kiezen uit de volgende lijst cursussen o Islam in West-Europa (10 ECTS, UU, semester 1, periode 1-2) o Sociale en politieke ideologieën in de islam (10 ECTS, UvA, semester 1, periode 1-2) o Hedendaagse islamitische denkers (10 ECTS, UvA, semester 2, periode 3-4) o Islam en Transnationalisme (10 ECTS, UU en UvA, semester 2, periode 3-4) o Inleiding Islamitisch recht (7,5 ECTS, Faculteit Rechtsgeleerdheid UU, semester 2, periode 4) o Al-Batin wa l-zahir: Mystieke teksten (10 ECTS, UU, semester 1, periode 1-2) o Al-Halal wa l-haram: Fiqh- en Fatwateksten (10 ECTS, UU, semester 1, periode 3-4) 20 punten afstudeerproject met stage of scriptie. 7

7 Jaaroverzicht programma Islam en moderniteit Semester 1 periode 1 Semester 1 periode 2 Sleutelteksten in de islamwetenschap (5 pt, verplicht) Bronnen van de islam (5 pt, verplicht) keuzemodule 1 (10 pt) keuzemodule 2 (10 pt) Semester 2 periode 3 Afstudeerproject, 20 pt keuzemodule 3 (10 pt) Semester 2 periode Programma Arabisch en islam Het programma omvat 60 ECTS (en een geprogrammeerde duur van een jaar) en is opgebouwd uit de volgende componenten: 20 punten verplicht o Al-Batin wa l-zahir: Mystieke teksten (10 ECTS, UU, semester 1, periode 1-2) o Al-Halal wa l-haram: Fiqh- en Fatwateksten (10 ECTS, UU, semester 1, periode 3-4) 20 punten te kiezen uit de volgende lijst cursussen o Islam in West-Europa (10 ECTS, UU, semester 1, periode 1-2) o Sociale en politieke ideologieën in de islam (10 ECTS, UvA, semester 1, periode 1-2) o Hedendaagse islamitische denkers (10 ECTS, UvA, semester 2, periode 3-4) o Islam en Transnationalisme (10 ECTS, UU en UvA, semester 2, periode 3-4) o Inleiding Islamitisch recht (7,5 ECTS, Faculteit Rechtsgeleerdheid UU, semester 2, periode 4) 20 punten afstudeerproject met stage of scriptie. Jaaroverzicht programma Arabisch en islam Semester 1 Al-Batin wa l-zahir (10 pt, verplicht) keuzemodule 1 (10 pt) keuzemodule 2 (10 pt) Semester 2 Afstudeerproject, 20 pt Al-Halal wa l-haram (10 pt verplicht) 1.3 Afstudeerproject De student sluit het programma af met een project dat een stage of een onderzoek omvat, waarover een wetenschappelijke rapportage wordt geschreven (20 punten). Voor de stage wordt gedacht aan een (semi-)overheidsinstelling of maatschappelijke of culturele organisatie die zich richt op het terrein van de multiculturele samenleving, en in het bijzonder aandacht heeft voor religieuze aspecten van de multiculturaliteit. In het bijzonder valt te denken aan de Directie Coördinatie Minderhedenbeleid, die voorheen bij het ministerie van Binnenlandse Zaken was ondergebracht maar sinds kort bij Justitie; bij lokale overheden zijn stages mogelijk op afdelingen die contacten onderhouden met islamitische organisaties. Diverse stageplaatsen zijn mogelijk bij instellingen als Prisma, Forum en dergelijke, die maatschappelijk activeringswerk doen en bijzondere aandacht hebben voor de moslimgemeenschappen in ons land. Verder valt te denken aan moslimorganisaties als Islam en Burgerschap, de stichting Islam en dialoog, de Stichting Platform Islamitische Organisaties in Rijnmond en dergelijke. 8

8 Op Europees niveau zijn stages mogelijk bij de Europese Commissie, die zich eveneens bezighoudt met de religieuze aspecten van de integratie van moslims in de EU. Om het wetenschappelijke niveau van de stage te garanderen wordt daaraan de eis gesteld dat er een onderzoekscomponent aan verbonden is. Zo kan de stagiaire in opdracht van de stagegever een eigen onderzoek verrichten, of participeren in een lopend onderzoek, en daarvan verslag doen. De stage wordt afgerond met een verslag van werkzaamheden en een onderzoeksverslag dat aan de eisen van een wetenschappelijke onderzoeksrapportage moet voldoen. De stage wordt getoetst door een stagebegeleider uit de staf, die zich laat adviseren door een begeleider bij de instantie waar men stage loopt. De scriptie is eveneens een rapportage van verricht onderzoek, maar anders dan bij het stageonderzoek is de begeleiding geheel in handen van een van de docenten die bij de master zijn betrokken, en is de student vrij in de keuze van het onderwerp, mits dit aansluit op doelstellingen en eindtermen van de master. Op inhoudelijke gronden mag de student ook een externe begeleider kiezen, maar dat behoeft de instemming van de examencommissie. De scriptie wordt beoordeeld door twee docenten: de begeleider en een tweede lezer. 1.4 Vrijstellingen Over mogelijke vrijstellingen moet tijdig worden overlegd met de toelatingscommissie. Vrijstellingen worden slechts bij hoge uitzondering verleend. Wie meent voor vrijstelling in aanmerking te komen, moet voor aanvang van het betreffende onderdeel een beargumenteerd verzoek indien bij de examencommissie. 1.5 Studeren in het buitenland Je kunt, afhankelijk van het programma, studeren in het buitenland, maar ook onderzoek doen of stage lopen. Er zijn op facultair en universitair niveau verschillende beursmogelijkheden en er wordt met veel universitaire instellingen zowel binnen als buiten Europa samengewerkt. Kijk op de website van het International Office: Voor de uitwisselingsprogramma's op universitair niveau en beurzen via culturele akkoorden met andere landen kun je het beste de brochure Studeren in het buitenland raadplegen. Deze brochure is verkrijgbaar bij het StudiePunt Letteren en het International Office. 1.6 Toekomstperspectieven De master Islam in de moderne wereld leidt op tot het zelfstandig kunnen uitoefenen van een beroep op academisch niveau. Afgestudeerden zijn vertrouwd met hedendaagse ideeën en stromingen binnen de islam en hun politieke en maatschappelijke context en hebben inzicht in de relaties tussen godsdienst, cultuur en macht in de islamitische wereld en/of West-Europa. Voor alle duidelijkheid, het gaat niet om een religieuze of confessionele opleiding tot islamitisch geestelijk verzorger of godsdienstleraar, maar om een godsdienstwetenschappelijke opleiding waarin de kritische studie van de islam als maatschappelijk verschijnsel centraal staat. Het specifieke pakket maakt het mogelijk dat afgestudeerden bijvoorbeeld werkzaam kunnen zijn als journalist en beleidsambtenaar, vooral in functies die verband houden met de minderheden- en integratieproblematiek. Ook zal het mogelijk zijn voor studenten die deze masteropleiding hebben afgesloten om in te stromen in een onderzoeksopleiding op het gebied van de islam. 1.7 Studiebegeleiding De studieadviseur kan de student helpen die vragen heeft over onder meer de formele kanten van de studieplanning, exameneisen, gang van zaken rond scriptie en afstuderen. Daarnaast kunnen studenten zich tot hem/haar wenden met vragen en problemen rond studiemotivatie, studiestaking, studievertraging, vrijstellingen, aanvragen afstudeersteun, studiefinanciering, studeren in het buitenland, stage en beroepsperspectieven. Bij specifieke vragen of persoonlijke problemen kan de studieadviseur studenten naar de juiste instantie of persoon doorverwijzen. 9

9 Studenten die door ziekte of andere persoonlijke omstandigheden vertraging oplopen, wordt ten zeerste aanbevolen zo spoedig mogelijk contact op te nemen met de studieadviseur. De contactgegevens van de studieadviseur worden bekendgemaakt op de site van de opleiding. Over de inhoudelijke zaken met betrekking tot de studie kan de student contact opnemen met de tutor. Voor Utrechtse studenten wordt de opleidingscoördinator in eerste instantie als tutor aangewezen (dr. Nico Landman, In onderling overleg kan een van de overige docenten van de opleiding als tutor voor een student worden aangewezen. 1.8 Examen De exameneisen van het programma staan geformuleerd in de Onderwijs- en Examenregeling. Deze regeling is te vinden op > Onderwijs- en examenregelingen (OER). De examencommissie beoordeelt of studenten hebben voldaan aan de exameneisen voor de master en reikt de diploma s uit. Door het masterexamen wordt de graad Master of Arts verkregen (MA). Het judicium met lof kan door de examencommissie worden toegekend indien alle onderdelen van het programma met het cijfer 8 of hoger zijn afgerond. Daarbij moet het cijfer voor de scriptie of thesis een 8,5 of hoger zijn. Het staat de examencommissie te allen tijde vrij hiervan in bijzondere gevallen af te wijken. 10

10 2. Cursusaanbod en inschrijfprocedure 2.1 Inschrijfprocedure Inschrijving voor cursussen die in Utrecht worden gegeven vindt plaats via OSIRIS online. Op de website van het StudiePunt Letterenis informatie te vinden over de inschrijfprocedure en wordt bekend gemaakt wanneer de wijzigingsdagen zijn. Inschrijven voor de cursussen is alleen mogelijk tijdens deze inschrijfperiodes. Tijdens de wijzigingsdagen kun je je nog uitschrijven voor cursussen en inschrijven voor cursussen waarin nog plaats is. Het is van belang dat je een goede planning maakt en die bespreekt met je tutor of studieadviseur. Voor Amsterdamse cursussen kun je je inschrijven bij: het Onderwijssecretariaat Kunst-, religie- en cultuurwetenschappen, Oude Turfmarkt 147, 1012 GC Amsterdam, tel. (020) , openingstijden: maandag tot en met vrijdag van tot uur. Studenten van de Universiteit Utrecht die voor de master Islam in de moderne wereld staan ingeschreven moeten zich met het bewijs van inschrijving melden bij het Onderwijssecretariaat. Voor het aanmelden bij een cursus is inschrijving als student van de Universiteit van Amsterdam noodzakelijk. Let op: in de periode van maandag 23 juli 2007 tot en met zondag 5 augustus 2007 zal het Onderwijssecretariaat gesloten zijn. Ook telefonisch is het secretariaat dan niet bereikbaar. Voor cursussen die deels in Amsterdam en deels in Utrecht worden gegeven kun je je zowel in Utrecht als in Amsterdam inschrijven. Studenten van de Universiteit van Amsterdam die voor de master Islam in de moderne wereld staan ingeschreven moeten zich eenmalig aanmelden bij het StudiePunt Letteren en krijgen een Utrechts studentnummer. Met dit nummer kunnen zij zich vervolgens op de hierboven beschreven wijze voor Utrechtse cursussen inschrijven. 2.2 Shortlist cursussen Code Cursusnaam Universiteit Periode Afstudeerproject master UU 1, 2, 3, Al-Batin wa l-zahir: mystieke teksten UU Al-Halal wa l-haram: fiqh- en fatwateksten UU Bronnen van de islam UU 2 RS8213 Hedendaagse islamitische denkers UvA Islam en transnationalisme UU + UvA Islam in West-Europa UU 1-2 RGMAIS100 Islamitisch recht* UU 4 RS8211 Sleutelteksten in de islamwetenschap UvA 1 RS8212 Sociale en politieke ideologieën in de islam UvA Cursusbeschrijvingen Op de volgende pagina s vind je de beschrijvingen van de cursussen van de master Islam in de moderne wereld die in het collegejaar in Utrecht worden aangeboden. Informatie over cursussen is ook te vinden in de cursuskrant Informatie over cursussen die in Amsterdam worden aangeboden is te vinden op: > studieprogramma > studiegids. * van deze cursus is geen cursusbeschrijving opgenomen. Raadpleeg voor actuele informatie de cursuskrant. 11

11 AFSTUDEERPROJECT MASTER Departement: Godgeleerdheid ECTS-punten: 20 Code: Niveau: M Periode: blok 1, 2, 3, 4 Cursustype: Master thesis Voertaal: Nederlands/Engels Inhoud: De student sluit het MA-programma af met een project dat een stage of een onderzoek omvat, waarover een wetenschappelijke rapportage wordt geschreven (20 ECTS). A. Scriptie De scriptie is een rapportage over een zelfstandig uitgevoerd wetenschappelijk onderzoek, die voldoet aan de eisen die in het verleden werden gesteld aan doctoraalscripties. De scriptie wordt begeleid door een van de docenten van de opleidingen die bij de MA zijn betrokken. Op inhoudelijke gronden mag de student ook een externe begeleider kiezen, maar dat behoeft de instemming van de examencommissie. De scriptie wordt beoordeeld door twee docenten: de begeleider en een tweede lezer. B. Stage De stage is een project binnen een (semi-)overheidsinstelling of maatschappelijke of culturele organisatie die zich richt op het terrein van de multiculturele samenleving, en in het bijzonder aandacht heeft voor religieuze aspecten van de multiculturaliteit. Doel is ervaring op te doen met de beroepspraktijk door bij te dragen aan beleidsontwikkeling of instellingsgebonden onderzoek. De stage wordt getoetst door een stagebegeleider uit de staf, die zich laat adviseren door een begeleider bij de instantie waar men stage loopt. Deze toetsing gebeurt op basis van een uitvoerig stageverslag. Dit verslag moet meer zijn dan een rapportage over uitgevoerde werkzaamheden, maar bevat tevens een wetenschappelijke reflectie over deze werkzaamheden, of over de instelling waar de stage is verricht. Cursusdoelen: Het opdoen van hetzij praktijkgerichte vaardigheden, hetzij onderzoeksgerichte vaardigheden die horen bij het vakgebied. Contactpersoon: Docenten: dr. N. Landman Docenten van de opleidingen die bij de MA zijn betrokken. Werkvormen: Onderzoek Toetsen: Verslag Kosten: Nog onbekend 12

12 AL-BATIN WA L-ZAHIR: MYSTIEKE TEKSTEN Departement: Godgeleerdheid ECTS-punten: 10 Code: Niveau: M Periode: blok 1-2 Cursustype: Cursorisch onderwijs Voertaal: Nederlands Opmerking: Cursus alleen toegankelijk voor studenten MA Islam in de Moderne Wereld Inhoud: Studie van de islamitische mystiek op basis van lezing van Arabische teksten van vooraanstaande mystieke meesters, in samenhang met secundaire literatuur. Cursusdoelen: De student raakt vertrouwd met de denkwereld van de islamitische mystiek en maakt zich het specifieke vocabulair van de mystieke literatuur eigen. Contactpersoon: Docenten: dr. B.R. Radtke dr. B.R. Radtke , telefoon kantoor en thuis. Werkvormen: Werkcollege 1 x per week 3 uur Toetsen: Actieve deelname (20 pt.) Eindtoets (80 pt.) Verplicht studiemateriaal: Fotokopieën Kosten: EUR 20,00 13

13 AL-HALAL WA L-HARAM: FIQH- EN FATWATEKSTEN Departement: Godgeleerdheid ECTS-punten: 10 Code: Niveau: M Periode: blok 3-4 Cursustype: Cursorisch onderwijs Voertaal: Nederlands Opmerking: Cursus alleen toegankelijk voor studenten MA Islam in de Moderne Wereld Inhoud: Reeks werkcolleges waarin klassieke en moderne Arabische fiqh-teksten worden gelezen over thema s die in de hedendaagse islam centraal staan. Wat is verboden en toegestaan volgens de islamitische leer, en welke methoden gebruiken islamitische rechtsgeleerden om die vraag te beantwoorden? Cursusdoelen: Beheersing in het vocabulair en inzicht in de denkwijzen van de islamitische rechtsgeleerdheid. Contactpersoon: Docenten: prof. dr. F. de Jong prof. dr. F. de Jong . dr. B.R. Radtke , telefoon kantoor en thuis. Werkvormen: Werkcollege 1 x per week 3 uur Toetsen: Take-home tentamen (70 pt.) Schriftelijk werkstuk (30 pt.) Verplicht studiemateriaal: Wordt nader bekendgemaakt Kosten: Nog onbekend 14

14 BRONNEN VAN DE ISLAM Departement: Godgeleerdheid ECTS-punten: 5 Code: Niveau: M Periode: blok 2 Cursustype: Cursorisch onderwijs Voertaal: Nederlands Inhoud: Deze module sluit aan op de in Amsterdam gegeven module "Sleutelteksten in de islamwetenschap". In die module gaat het om westerse wetenschappers die volgens literaire, historische en sociaal-wetenschappelijke methoden de islam als religieus, sociaal en politiek verschijnsel bestuderen. In de module Bronnen van de islam staan daarentegen moslimschrijvers centraal die als gelovigen reflecteren op de bronnen van hun religie. Daarbij wordt onderscheiden tussen klassieke en moderne interpretaties. Zo komen de klassieke islamitische wetenschappen aan bod, door lezing (in vertaling) van belangrijke werken uit verschillende genres (tafsîr, hadîth, 'aqîda, fiqh, tasawwuf). Vervolgens worden er teksten gelezen van schrijvers uit de 19e en 20e eeuw, die de klassieke bronnen opnieuw trachten uit te leggen in het licht van de politieke, maatschappelijke en culturele verandering in de moderne tijd. Cursusdoelen: Verdieping van het inzicht in de verschillende manieren waarop de klassieke bronnen van de islam in de moderne tijd worden uitgelegd en toegepast. Contactpersoon: Docenten: dr. B.R. Radtke prof. dr. J.J.G. Jansen . prof. dr. F. de Jong . dr. B.R. Radtke , telefoon kantoor en thuis. Bernd.Radtke@let.uu.nl Werkvormen: Hoor/werkcollege 1 x per week 3 uur Toetsen: Take-home tentamen Verplicht studiemateriaal: Wordt nader bekendgemaakt Aanbevolen studiemateriaal: Wordt nader bekendgemaakt Kosten: Nog onbekend 15

15 ISLAM EN TRANSNATIONALISME Departement: Godgeleerdheid ECTS-punten: 10 Code: Niveau: M Periode: blok 3-4 Cursustype: Cursorisch onderwijs Voertaal: Nederlands Opmerking: Cursus in samenwerking met de Universiteit van Amsterdam, wordt deels in Amsterdam gegeven. Inhoud: Deze module stelt de globalisering van de islam centraal en bestudeert de beweging van mensen, ideeën en organisaties over de grenzen van natiestaten heen. Zowel religieus-politieke als meer zuiver religieuze stromingen en bewegingen komen aan bod, van soefi-orden en hervormingsbewegingen tot politiek revolutionaire organisaties en jihad-bewegingen. Speciale aandacht wordt gegeven aan islamitische bewegingen die (ook) in Europa actief zijn en aan de transnationale netwerken tussen islamitische migranten in de verschillende West-Europese landen en de islamitische wereld. Cursusdoelen: Verwerven van inzicht in de transnationale dimensie van klassieke islam en moderne islamitische bewegingen. Contactpersoon: Docenten: prof. dr. M.M. van Bruinessen prof. dr. M.M. van Bruinessen martin.vanbruinessen@let.uu.nl dr. R. van Leeuwen (UvA) leeuwen.poppinga@wxs.nl Werkvormen: Hoor/werkcollege 1 x per week 3 uur Voorbereiding bijeenkomsten: Voor iedere bijeenkomst worden enkele artikelen gelezen, die in het werkcollege worden bediscussieerd. Iedere deelnemer bereidt minstens eenmaal een referaat voor, waarvoor een grotere hoeveelheid literatuur verwerkt dient te worden. Bijdrage aan groepswerk: Actieve deelname aan discussies. Referaat houden. Toetsen: Referaat (50 pt.) Schriftelijk werkstuk (50 pt.) Verplicht studiemateriaal: Wordt nader bekendgemaakt - Lijst van verplichte artikelen en hoofdstukken wordt bij aanvang van de cursus bekend gemaakt. Aanbevolen studiemateriaal: Boek - Gilles Kepel, Jihad: The Trail of Political Islam (Cambridge: Harvard University Press, 2002). - Olivier Roy, Globalized Islam (London: Hurst, 2004). Kosten: Nog onbekend 16

16 ISLAM IN WEST-EUROPA Departement: Godgeleerdheid ECTS-punten: 10 Code: Niveau: M Periode: blok 1-2 Cursustype: Cursorisch onderwijs Voertaal: Nederlands Inhoud: Deze cursus betreft het ontstaan van een islamitische diaspora in West-Europa. Enerzijds komen de moslimgemeenschappen zelf ter sprake, waarbij onder meer de volgende onderwerpen worden behandeld: het migratieproces dat hen naar West-Europa bracht, hun sociaal-economische positie in de diverse Europese landen, de etnische, culturele en religieuze diversiteit, de religieuze organisatievorming en de transnationale netwerken. Anderzijds wordt gekeken naar de plaats die de West-Europese samenleving de islam biedt. Daarbij valt te denken aan de geldende verhoudingen tussen kerk en staat, aan de reactie van overheden op islamitische initiatieven, en aan beeldvorming over de islam. Centraal staan veranderingsprocessen die de moslimgemeenschappen doormaken en de spanningen waarmee hun toenemende zichtbaarheid gepaard gaat. Daarom wordt uitvoerig stilgestaan bij maatschappelijke debatten zoals deze bijvoorbeeld na de aanslagen van 11 september 2001 zijn gevoerd. Cursusdoelen: a. kennis over culturele en religieuze veranderingsprocessen onder moslims in West-Europa; b. besef van de grote diversiteit aan interpretaties van de islam in de moderne tijd; c. inzicht in actuele debatten over de positie van de islam en het vermogen met enige distantie deze debatten te analyseren; d. training van academische vaardigheden (opzoeken en kritisch vergelijken van literatuur en internetbronnen, schriftelijke presentatie). Contactpersoon: dr. N. Landman Docenten: dr. N. Landman . Werkvormen: Hoor/werkcollege 1 x per week 3 uur Toetsen: Actieve deelname (20 pt.) Referaat (30 pt.) Schriftelijk werkstuk (50 pt.) Verplicht studiemateriaal: Syllabus Kosten: EUR 20,00 Voorbereiding bijeenkomsten: Per college wordt literatuur opgegeven die de student thuis moet lezen. Enkele van de studenten vatten deze literatuur tijdens college mondeling samen. Bijdrage aan groepswerk: Een deel van het college wordt besteed aan discussie over een krantenknipsel of website die door één van de studenten wordt ingebracht en moet aansluiten bij de stof van dat college. Wat wordt er beoordeeld: Actieve deelname Aanwezigheid volgens presentielijst en de inbreng in groepsdiscussies. Referaat Het referaat moet worden gebaseerd op een beknopt eigen onderzoek naar de islam in Nederland. Beoordeeld worden: de inhoud en structuur van het eigen onderzoek en de presentatie. Schriftelijk werkstuk Het werkstuk is een uitwerking van het referaat waarbij commentaar op dat referaat moet zijn verwerkt. Beoordeeld worden: de helderheid van de vraagstelling, de analyse en de vormgeving. 17

17 3. Waar kun je terecht voor meer informatie? 3.1 Belangrijke webadressen Homepage Faculteit der Geesteswetenschappen (UU): Homepage subfaculteit Letteren (UU): Homepage Faculteit der Geesteswetenschappen (UvA): Homepage master (UU) www2.let.uu.nl/solis/homelet/master/islam/index.htm Homepage master (UvA): Homepage opleiding: Homepage Onderwijs- en studentzaken: Digitale studentennieuwsbrief: Studentensite master (UvA): Facultaire informatie over stage: Webpagina van International Office Letteren: Fraude- en plagiaatregeling: Scripties online: Informatie over masterprogramma s: 18