Radiotherapie Jaarverslag Universitair Medisch Centrum Groningen

Transcriptie

1 Radiotherapie Jaarverslag 2011 Universitair Medisch Centrum Groningen

2 Inhoudsopgave Voorwoord 4 1. Patiëntenzorg Kwalitatief Kwantitatief Kwaliteit Kwaliteit Management Systeem Incidentmeldingen en - analyse volgens de PRISMA-methodiek Doorstroomtijden Resultaten doorstroomtijden Resultaten interval aanmelding en eerste consult Onderwijs en opleiding Onderwijs Opleiding Wetenschappelijke activiteiten Noordelijke Refereeravonden Radiotherapie Wetenschappelijke output Promovendi Promoties Lopende promoties Klinische studies Personeel & Organisatie Samenstelling Dagelijks Bestuur Samenstelling Management Team Functies stafleden Apparatuur en software 40

3 Bijlage A 42 A.1 Congres en/ of symposiumbezoek wetenschappelijk personeel 42 A.2 Congres en/of symposiumbezoek niet-wetenschappelijk personeel 46 Bijlage B 48 B.1 Publicaties in Internationale tijdschriften 48 B.2 Overige publicaties 52 B.3 Boekbijdragen 52 B.4 Abstracts and Posters 52 B.5 Voordrachten internationale congressen en symposia 55 B.6 Voordrachten overige bijeenkomsten 57 B.7 Honeurs en Grants 58 B.8 Promotie 58 Bijlage C 59 C.1 Overzicht apparatuur, inclusief de randapparatuur 59 Colofon 64 Jaarverslag 2011 Radiotherapie UMCG 3

4 4 Voorwoord

5 Groningen, 27 juli 2012 De afdeling Radiotherapie van het Universitair Medisch Centrum Groningen (UMCG) heeft als belangrijkste taak het leveren van radiotherapeutische zorg van excellente kwaliteit aan patiënten met oncologische aandoeningen. De patiëntenzorg dient te worden gecombineerd met zowel klinisch als preklinisch hoogwaardig wetenschappelijk onderzoek. Daarnaast heeft de afdeling belangrijke taken op het gebied van opleiding en onderwijs. De afgelopen jaren heeft de afdeling Radiotherapie een sterke ontwikkeling doorgemaakt. Deze ontwikkelingen hebben betrekking op vrijwel alle activiteiten die binnen de afdeling plaatsvonden, waaronder patiëntenzorg, wetenschappelijk onderzoek, onderwijs en opleiding. Ook in 2011 bleef het aantal patiënten groeien. Dit heeft echter niet geleid tot een toename van de wachttijden voor de patiënt, dankzij steeds verdergaande efficiëncy maatregelen in de patiëntenlogistiek. Het is evident dat het hoge tempo waarin deze ingrijpende ontwikkelingen plaatsvinden niet mogelijk zouden zijn zonder de enorme inzet, expertise en betrokkenheid van de medewerkers. Het Bestuur dankt daarom ook eenieder die zich het afgelopen jaar heeft ingespannen om de zorg aan de patiënten te kunnen realiseren. Bestuur Radiotherapie, UMCG 5 Jaarverslag 2011 Radiotherapie Prof. dr. J.A. Langendijk Afdelingshoofd Radiotherapie Mevr. drs. F. Pit Manager Radiotherapie 1. Patiëntenzorg

6 1. Patiëntenzorg De afdeling Radiotherapie van het UMCG streeft ernaar dat de patiënt de meest optimale behandeling krijgt, gegeven met een menselijke benadering met oog voor de gehele patiënt. Optimaal betekent dat de beschikbare technische middelen zo adequaat mogelijk worden ingezet met als doel een zo optimaal mogelijke stralingsdosis te geven ter plaatse van de tumor, waarbij de gezonde weefsels zoveel mogelijk worden gespaard. De behandeling wordt ingesteld binnen de daarvoor vooraf vastgestelde termijnen. Er wordt gestreefd naar efficiëntie voor patiënten en medewerkers. Verwijzers kunnen rekenen op goede bereikbaarheid voor overleg en adequate terugrapportage. De afdeling Radiotherapie positioneert zich daarbij als een vooruitstrevende afdeling die gericht is op vernieuwende aspecten binnen de radiotherapie. Kortom: we leveren een goede, veilige en patiëntvriendelijke zorg van optimale kwaliteit en rond die zorg bieden we de best denkbare service en gastvrijheid.

7 1.1. Kwalitatief Active Breath Control (ABC)-technieken bij mammabestraling In 2011 zijn vijf ABC-units aangeschaft voor de invoering van ademhalingsgecontroleerde bestraling bij patiënten die bestraald worden in verband met een linkszijdige mammacarcinoom. Deze techniek wordt toegepast om de bestralingsdosis in het hart zoveel mogelijk te verminderen ter preventie van complicaties op lange termijn. De ABC-units zullen begin 2012 ingebruik worden genomen. Elektronenplanning Uit eigen onderzoek is gebleken dat het gebruik van gecombineerde elektronen-/ fotonentechnieken voordelen heeft voor deels oppervlakkig gelegen tumoren ten opzichte van uitsluitend fotonenbundels. Dit is bijvoorbeeld het geval bij patiënten met een mammacarcinoom waarbij naast de thoraxwand ook de regionale klierstations worden bestraald. Deze techniek leidt in sommige gevallen zelfs tot een betere dosisverdeling dan IMRT (Intensity Modulated Radiation Therapy). In 2011 zijn de beschikbare planningsmodules vrijgegeven voor klinische toepassing. IMRT en/of VMAT Begin 2011 is voor bestraling van patiënten met een longcarcinoom IMRT (Intensity Modulated Radiation Therapy) geïntroduceerd. Na de invoering van een nieuwe versie van Pinnacle kon in november 2011 een VMAT-techniek (Volumetric Modulated Arc Therapy) voor patiënten met prostaatcarcinoom worden ingevoerd op twee linacs. Hiermee wordt, naast een gelijkblijvende kwaliteit van de dosisverdeling, een aanzienlijke besparing in behandeltijd bereikt. Voor de patiënt is dit prettiger, omdat de bestralingstijd aanzienlijk kon worden ingekort. Daarnaast heeft de introductie van VMAT geleid tot een efficiënter gebruik van de Linacs. UMCG 7 Jaarverslag 2011 Radiotherapie Nieuwe versneller De afdeling Radiotherapie heeft een bestralingsruimte verbouwd voor de vervanging van een moderne versneller met twee fotonen en zes elektronenenergieën. Deze nieuwe machine is uitgerust met een Conebeam CT en is geschikt voor IMRT(Intensity Modulated Radiation Therapy), VMAT (Volumetric Modulated Arc Therapy) en ABC (Active Breath Control). Deze versneller zal in 2013 nog worden uitgerust met een MLC-160. Brachyplanning Sinds maart 2011 worden alle brachy-indicaties met behulp van 3D-beeldvorming gepland. Voor patiënten met een cervixcarcinoom was het gebruik van 3D-MR al ingevoerd. Alle andere indicaties, waarbij voorheen röntgenfoto s werden gebruikt, worden nu gepland met behulp van 3D CT-beelden. Dit heeft geleid tot een kwaliteitsverbetering van de brachytherapie, omdat de dosisverdeling nu 3-dimenstionaal kan worden beoordeeld en zonodig worden aangepast.

8 Samenwerking in de regio Dichtbij huis waar het kan en in het UMCG waar het moet De afdeling Radiotherapie van het UMCG heeft een regionale functie voor Noord-Nederland en is verantwoordelijk voor de behandeling met radiotherapie van patiënten uit de meeste ziekenhuizen in Groningen en Drenthe. Onze visie is dat zorg zo dicht mogelijk bij huis geleverd moet worden, tenzij dit ten koste gaat van de kwaliteit van zorg. Met andere woorden: Dichtbij huis als het kan, in het UMCG als het moet. Door de samenwerking met regionale ziekenhuizen wordt bovendien de samenwerking met de medisch specialisten in deze ziekenhuizen verbeterd. Dit bevordert de communicatie en eventuele vernieuwingen en verbeterpunten worden gemakkelijker gerealiseerd. In de ziekenhuizen in de regio, die standaard doorverwijzen naar het UMCG, werkt tenminste één keer per week een vaste radiotherapeut-oncoloog. Deze ziet patiënten die mogelijk in aanmerking komen voor bestraling in consult, neemt deel aan de lokale multidisciplinaire overleggen (MDO s), intercollegiaal overleg en houdt controlespreekuur zodat patiënten na de behandeling niet helemaal voor controle in het UMCG hoeven te komen. 8 In het najaar 2011 is de Ommelander Ziekenhuisgroep, locaties Winschoten en Delfzijl, toegevoegd aan de ziekenhuizen waar een radiotherapeut-oncoloog van het UMCG werkt op locatie. De overige ziekenhuizen zijn: Wilhelmina Ziekenhuis Assen, Refaja Ziekenhuis Stadskanaal, Scheper Ziekenhuis Emmen en het Martiniziekenhuis Groningen. Tweede behandellocatie Emmen In 2011 is er hard gewerkt aan de bouw van een tweede behandellocatie van de afdeling Radiotherapie van het UMCG op het terrein van het Scheper Ziekenhuis in Emmen. De behandellocatie zal bestaan uit twee behandelruimtes waarmee jaarlijks ongeveer 500 patiënten behandeld kunnen worden. In de tweede behandellocatie in Emmen zullen de meest gangbare bestralingsbehandelingen worden uitgevoerd. De behandeling van een aantal bijzondere categorieën patiënten, zoals kinderen en patiënten met een tumor in het hoofdhalsgebied, blijft echter in het UMCG plaatsvinden. Met deze nieuwe behandellocatie wordt voorzien in de benodigde extra capaciteit, waardoor bovendien meer patiënten dichter bij huis behandeld kunnen worden. Naar verwachting zullen in het najaar 2012 de eerste patiënten in Emmen behandeld kunnen worden.

9 1.2. Kwantitatief Teletherapie Het totaal aantal gerealiseerde behandelingen kwam in 2011 uit op Ten opzichte van 2010 is dit een stijging van 10%. Deze stijging komt met name voort uit het aantal T-4-behandelingen (meest complexe technieken) dat in 2011 met 33% is gestegen in vergelijking met Daarnaast steeg het aantal T-1 equivalenten licht met 2%. Het totaal aantal verwachte T2-equivalenten (gewogen productie) bedroeg Het gerealiseerde aantal werd in 2011 echter ruim overtroffen met in totaal T2-equivalenten. Dit is een stijging van 11% ten opzichte van het begrote aantal T2-equivalenten en 20% meer dan het aantal gerealiseerde T2-equivalenten in Tabel 1 Overzicht productie 2011 teletherapie Ongewogen Gewogen Totaal aantal behandelingen Totaal aantal T2-equivalenten Omschrijving T1 T2 T3 T4 Totaal T1 T2 T3 T4 Totaal Realisatie Realisatie Afspraak % realisatie versus afspraak 101% 92% 34% 123% 104% 101% 92% 34% 123% 111% Groei 2011 t.o.v % -4% -60% 33% 10% 2% -4% -60% 33% 20% Brachytherapie In 2011 werd in 73% van het verwachte aantal B2-equivalenten (gewogen productie) gerealiseerd. Over het geheel genomen is bij alle behandelingen een daling in de groei ten zien ten opzichte van Tabel 2 Overzicht productie 2011 brachytherapie UMCG 9 Jaarverslag 2011 Radiotherapie Ongewogen Gewogen Totaal aantal behandelingen Totaal aantal B2-equivalenten Omschrijving B1 B2 B3 B4 Totaal B1 B2 B3 B4 Totaal Realisatie Realisatie Afspraak % realisatie versus afspraak % 66% 72% 100% 66% 60% 66% 72% 100% 73% Groei 2011 t.o.v % -36% -13% -14% -25% -29% -36% -13% -14% -19%

10 2. Kwaliteit

11 2.1 Kwaliteit Management Systeem en patiëntveiligheid Sinds 2 januari 2010 is de afdeling Radiotherapie gecertificeerd voor zowel de patiëntenzorg, onderwijs als ook wetenschappelijk onderzoek volgens de normen van het HKZ Certificatieschema Centra/Afdelingen voor Radiotherapie en NEN-EN-ISO 9001:2000. Dit betekent dat de afdeling: de zaken intern goed op orde heeft; de klant (patiënt) principieel centraal stelt; betrouwbare resultaten presenteert; voortdurend werkt aan het verbeteren van de zorg- en dienstverlening. In december 2011 heeft de afdeling de periodieke audit goed doorlopen. Het HKZ/ISO-certificaat en het VMS/NTA-certificaat zijn beiden verlengd. In april 2011 heeft de afdeling een kwaliteits- en opleidingsvisitatie gehad, die uitstekend is verlopen. De visitatiecommissie was zeer onder de indruk van de kwaliteit van zorg en wijze waarop de afdeling is georganiseerd en de opleiding tot radiotherapeut-oncoloog is weer erkend voor een periode van 5 jaar. UMCG Incidentmeldingen en -analyse volgens de PRISMA-methodiek Sinds februari 2007 maakt de afdeling gebruik van het systeem van incidentenregistratie en analyse volgens de PRISMA 1 -methodiek. De definitie voor een incident dat gemeld moet worden, is als volgt: Jaarverslag 2011 Radiotherapie Een incident is alles wat (potentiële) schade oplevert voor de patiënt of medewerker. In 2011 is gestart met digitaal incidentmelden in het ziekenhuisbreed IMS (Incident Melding Systeem) van het UMCG. De PRISMA-analyses worden ook in dit systeem gedaan. Er zijn dit jaar 329 incidentmeldingen ontvangen door de DIM 2 - Radiotherapie. In vergelijking met de jaren (1736 meldingen in 47 maanden, gemiddeld 443 meldingen per jaar) is dit aantal duidelijk lager. Ondanks deze daling blijft de meldingsbereidheid op de afdeling op een goed niveau. 1 PRISMA = Prevention and Recovery Information System for Monitoring and Analyses 2 DIM = Decentrale Incidenten Melding-Commissie.

12 3 Eén incident dubbel gemeld en 6 meldingen waren geen incidenten. Na het uitvoeren van PRISMA-analyses van incidentmeldingen zijn totaal 601 basisoorzaken gevonden. In figuur 1 is de verdeling van de basisoorzaken weergegeven in classificaties: menselijk, organisatorisch, technisch of patiënt gerelateerd. In vergelijking met 2010 blijkt het aandeel organisatorisch in 2011 bijna gelijk te zijn (nu 13% in 2010: 12%), terwijl menselijk is toegenomen van 74% naar 79%. Figuur 1 Classificatie van de basisoorzaken UMCG-RT 2011 (601 basisoorzaken) Menselijk Organisatorisch Technisch Patiënt 13% 5% 2% 1% 79% 12 Calamiteit Er is in 2011 (net als in de periode ) geen calamiteit geweest (een calamiteit is een incident met een dodelijke afloop of ernstig schadelijk gevolg voor de patiënt). Risicoclassificatie De risicoclassificatie van incidentmeldingen wordt bepaald met behulp van een risicomatrix in het IMS-systeem. Afhankelijk van de gevolgen en de waarschijnlijkheid van herhaling komt de volgende risicoclassificatie tot stand: Klein: geen actie vereist Middel: bespreek in vergadering Ernstig: voer bij voorkeur een analyse uit en bespreek in vergadering Zeer ernstig: moeten direct aan de direct leidinggevende en dienstdoende directeur worden gemeld in verband met melding aan de Inspectie Gezondheidszorg Calamiteit: moeten direct aan de direct leidinggevende en dienstdoende directeur worden gemeld in verband met melding aan de Inspectie Gezondheidszorg 2011 Ernst Aantal Klein 285 Middel 43 Ernstig 1 Zeer ernstig - Calamiteit -

13 Incidenten en bijna-incidenten Als een incidentmelding heeft geleid tot een afwijkende patiëntbehandeling dan is het een incident. Als een incident géén gevolgen heeft voor de patiënt, dan wordt het als een bijna-incident beschouwd. In 2011 was 69 % van de incidentmeldingen een bijna-incident. Over de periode is dit aandeel 67%. Figuur 2 (Bijna)incidenten Bijna-incident Incident UMCG Herstel van (bijna)incidenten In 29% van de (bijna)incidenten (92 keer) is een incident hersteld. In 2010 was dit 30%. Het herstel vond in 71% gevallen plaats door niet-geplande herstelacties (65 keer). Van deze 65 nietgeplande herstelacties kwamen 53 tot stand door menselijke interventie. 13 Terugkoppeling Door de DIM-leden worden de voor de eigen geleding relevante incidenten teruggekoppeld in het werkoverleg. De DIM-rapportages worden na goedkeuring door het Management Team en het Bestuur gepubliceerd op het intranet van de afdeling. Voor elke voorgestelde maatregel wordt een contactpersoon benoemd. De voortgang van de realisatie van een maatregel wordt teruggekoppeld in één van de opvolgende kwartaalrapportages. De status van alle verbetermaatregelen is ook op het intranet van de afdeling Radiotherapie te raadplegen. Ziekenhuisbreed IMS (Incident Melding Systeem) Doordat het digitale melden in 2011 in gebruik genomen is, is er een verbinding tot stand gekomen tussen de database van het UMCG en de database van PRISMA-RT 4. Het aantal incidenten, het (werk)proces waarop de melding betrekking heeft, basisoorzaken en de contextvariabelen van de geanalyseerde incidentmeldingen worden ook in de centrale PRISMA-RT database worden opgeslagen, zodat de analyses van de incidentmeldingen in de toekomst vergeleken kunnen worden met andere instituten. Jaarverslag 2011 Radiotherapie 4 Sinds 2007 is de afdeling lid van PRISMA-RT, een landelijk samenwerking in verenigingsverband tussen 17 afdelingen Radiotherapie. Zie ook: Scholing en onderwijs In 2011 heeft een zestal DIM-leden een nascholingsbijeenkomst van PRISMA-RT bijgewoond. Door zes DIM-leden is er deelgenomen aan een landelijk betrouwbaarheidsonderzoek met betrekking tot de classificatie van basisoorzaken. Twee DIM-leden zijn als docent betrokken bij de tweedaagse Wenckebach cursus: Patiëntveiligheid.

14 Nieuwe medewerkers van de afdeling Radiotherapie krijgen in het inwerkprogramma standaard een introductie in het kwaliteitssysteem van de afdeling. Eén van de DIM-leden geeft daarbij ook een toelichting op het incidentmeldingsysteem en veilig incidentmelden. Namens de DIM-commisie van de afdeling Radiotherapie zijn er twee voordrachten gehouden tijdens scholingsdagen en symposia: Van incidentanalyse naar Verbetervoorstellen en trajecten en Management Informatie door Peter van der Hulst (Scholingsdag PRISMA-RT op 13 oktober 2011) Van incidentanalyse naar verbetertraject en managementinformatie door Peter van der Hulst (Symposium Patiëntveiligheid op 17 november 2011) 2.3 Doorstroomtijden 14 Door de Nederlandse Vereniging voor Radiotherapie en Oncologie (NVRO) zijn normen opgesteld voor doorstroomtijden. De doorstroomtijd is de tijd tussen de aanmelding van de patiënt en de 1e bestraling. De volgende streefnormen worden gehanteerd door de NVRO voor de doorstroomtijden: Acute indicaties (bijvoorbeeld dreigende dwarslaesie) 1 dag Subacute indicaties (bijvoorbeeld botmetastasen met pijnklachten) 7 dagen, maximaal 10 dagen Overige indicaties (standaard) 21 dagen, maximaal 28 dagen. De NVRO-norm schrijft voor dat in 80% van de gevallen aan de bovengenoemde streefnormen moet zijn voldaan. De afdeling Radiotherapie van het UMCG heeft als doelstelling om in 90% van de gevallen te voldoen aan de bovenstaande norm. 5 De afdeling Radiotherapie hanteert twee normen, de ongecorrigeerde norm betreft het percentage patiënten dat binnen de norm wordt behandeld ongeacht de oorzaak. En de gecorrigeerde norm, waarbij de oorzaken die buiten de afdeling Radiotherapie liggen niet worden meegerekend, bijvoorbeeld een patient die eerst op vakantie wil, of een complicatie heeft na chemotherapie waardoor radiotherapie wordt uitgesteld Resultaten doorstroomtijden In 2011 was het corrigeerde 5 percentage gemiddeld 98,8% voor de subacute indicaties en 93,3% voor de overige indicaties. De gemiddelde doorstroomtijd was voor subacute indicaties 5,8 dagen en voor overige indicaties 12,9 dagen. Tabel 3 Doorstroomtijden (in dagen) Aantal dagen doorstroomtijd Indicatie 1e kwartaal 2e kwartaal 3e kwartaal 4e kwartaal Subacute indicaties 4,5 6,7 6,0 5,9 Standaard indicaties 12,3 12,3 12,5 14,5

15 Figuur 3 Overzicht percentage binnen de NVRO-norm interval aanmelding en eerste bestraling voor indicaties en radicale/curatieve indicaties Subacute indicaties ,0% 87,0% 96,0% 92,0% 88,0% 93,0% Q Q Q Q4 Gecorrigeerde subacute indicaties UMCG Overige indicaties ,8% 90,3% 92,0% 89,0% 90,0% 93,0% Q Q Q Q4 Gecorrigeerd overige indicaties Jaarverslag 2011 Radiotherapie

16 2.3.2 Resultaten interval aanmelding en eerste consult De norm voor het interval tussen aanmelding en het eerste consult is gesteld op 7 dagen voor alle indicaties. In tabel 4 worden de gecorrigeerde percentages patiënten binnen deze norm weergegeven. Voor de palliatieve indicaties bedroeg het gecorrigeerde resultaat in 2011 gemiddeld 98,8%, voor de radicale/curatieve indicaties was dit 93,3%. Door maatregelen ter vergroting van de efficiënte in de voorbereiding leidde dit in de meeste gevallen tot een te lang interval tussen aanmelding en eerste consult, maar niet tot een overschrijding van de norm voor het gehele traject (zie figuur 2 op pagina 11). Tabel 4 Overzicht gecorrigeerd percentage binnen de norm interval aanmelding en eerste consult. De norm is gesteld op één week. 16 Indicatie Percentage binnen de norm 1ste kwartaal 2de kwartaal 3de kwartaal 4de kwartaal Palliatief 99,0% 99,0% 98,0% 99,0% Radicaal / curatief 94,0% 90,0% 94,0% 95,0%

17 UMCG 17 Jaarverslag 2011 Radiotherapie

18 3. Onderwijs en opleiding

19 3.1 Onderwijs De afdeling Radiotherapie levert een belangrijke inbreng in het onderwijs aan medische studenten. Het onderwijsaandeel bestaat uit verschillende onderdelen die hieronder worden beschreven. Medische studenten In 2011 is de medewerking aan het onderwijsprogramma in de bachelorfase voor medisch studenten gecontinueerd. De afdeling levert een belangrijke inbreng in het kerncurriculum, die bestaan uit: College bijdragen in diverse jaren van de bachelorfase waarbij de bijdragen vooral liggen in het blok 3.1 Oncologie, traumatologie & orthopaedie. Hierin worden themacolleges, patiëntencolleges, een responscollege en het afsluitende college gegeven; Afnemen van het mondelinge tentamens blok 3.1 Oncologie, traumatologie & orthopaedie ; Leveren van mentoren; Leveren van coaches voor de beroepsvoorbereiding; Bijdrage (als coach en mentor) aan het curriculum voor buitenlandse studenten. Naast een bijdrage aan de opleiding Geneeskunde zijn er ook diverse themacolleges gegeven bij de opleiding Mond- en Tandheelkunde Summerschool In Poznan, Polen vindt jaarlijks de ECCO Elective Course in Oncology plaats. De doelgroep bestaat uit 5de en 6de jaars studenten geneeskunde vanuit diverse landen in de wereld. De afdeling Radiotherapie levert hieraan samen met andere docenten uit diverse Europese landen een belangrijke bijdrage in het lesprogramma. Coassistenten De bezetting van coassistenten op de afdeling Radiotherapie is in 2011 voortgezet met veertien coassistenten in de M1-fase (de maximale capaciteit is 18 studenten). Er is gestart met werken zonder vaste roosters. De coassistenten stellen zelf het programma samen door te kijken in de verschillende spreekuuragenda s van de artsen. Dit geeft hen meer eigen regie over de inhoud van de stages en kan zo beter aansluiten bij de persoonlijke leerdoelen. UMCG 19 Jaarverslag 2011 Radiotherapie De opbouw van het keuzecoassistentschap (semi-artsstage) is gelijk gebleven met naar keuze een stage van 6 of 14 weken. In 2011 hebben twee studenten de semi-artsstage op onze afdeling doorlopen. Het valt in positieve zin op dat van de laatste zes semi-artsen (in 2010 en 2011) er drie zijn doorgestroomd als AIOS radiotherapie en er nu één als artsonderzoeker werkzaam is op onze afdeling.

20 Docentprofessionalisering De docentrol medisch onderwijs is verder uitgewerkt door deelname aan de cursus Teach the Teacher en voor de mentoren, coaches en tutor deelname aan de cursus Werken in kleine groepen. In 2011 hebben 18 radiotherapeuten deelgenomen aan de cursus Teach the Teacher 1, 2 radiotherapeuten Teach the Teacher 2 en 3 radiotherapeuten Teach the Teacher 3. Master Thesis In 2011 hebben twee studenten van de opleiding Biomedical Engineering Medical Instrumentation & Imaging van de Rijksuniversiteit Groningen onderzoek verricht op de afdeling Radiotherapie ten behoeve van een master thesis met als onderwerpen: Effect of different head rests and 2D or 3D position verification on the setup margins of head & neck cancer patients; Variability of NTCP prediction of swallowing organs at risk, due to variation in delineation guidelines. 20 Wetenschappelijke stages Drie stagiaires Technische Geneeskunde (TU Twente) hebben tien weken stage gelopen en onderzoek gedaan onder supervisie van een klinisch fysicus naar: Reducing the dose to the heart during breast irradiation; The influence of respiration-induced motion on robustness in photon and proton radiotherapy: a pilot study; Applications of MRI in radiation oncology: A review of MRI indications and analysis of CT-MRI registration. 3.2 Opleiding Opleiding tot radiotherapeut-oncoloog In 2011 zijn er vier AIOS verdeeld over het jaar ingestroomd. Er is voor een gelijkmatige instroom gekozen om makkelijker in de ruimte voor AIOS te voorzien op de afdeling Radiotherapie van het UMCG en in het RIF. De samenwerking tussen het UMCG en het RIF is in 2011 in het kader van de opleiding Radiotherapie van start gegaan met vier AIOS, die gedurende een aantal maanden gedetacheerd zijn in het RIF. In totaal waren in 2011 verspreid over het jaar 9 AIOS op de afdeling Radiotherapie. Daarnaast stond de verdere uitrol van het nieuwe opleidingsplan AIOS Radiotherapie UMCG- RIF op de agenda met de toepassingen van het kwaliteitszorgsysteem van het opleidingsproces. Deze bestonden uit plannen van aanpak voor verbetering van de opleidingsprocessen met de PDCA-cyclus, 360 feedback van de opleider en plaatsvervangend opleider door de AIOS en de proefvisitatie georganiseerd vanuit de Centrale Opleidingscommissie (C OC). Op 8 april 2011 heeft er een opleidingsvisitatie van de afdeling Radiotherapie en de opleider plaatsgevonden. De visitatie werd gehouden door een visitatiecommissie ad hoc van de NVRO, waarbij de kwaliteit van de opleiding Radiotherapie en de opleidersgroep werd beoordeeld. De visitaties vinden één keer per 5 jaar plaats bij een goede uitkomst.

21 De visitatie is succesvol verlopen en de Medisch Specialisten Registratiecommissie (MSRC) heeft besloten de opleidingserkenning te verlenen aan de opleider, de plaatsvervangend opleider en het UMCG voor de opleiding Radiotherapie voor een termijn van 5 jaar voor alle onderdelen van de opleiding. Opleiding tot klinisch fysicus In 2011 is er één klinisch fysicus in opleiding (KLIFIO) ingestroomd voor het werkterrein Radiotherapie. Tevens heeft één KLIFIO de opleiding met succes voltooid met een registratie, zodat er eind 2011 vier KLIFIO s in opleiding waren. Gedurende 2011 was één van de KLIFIO s voor een periode van 9 maanden gedetacheerd in de Isala Klinieken te Zwolle. Naar aanleiding van de cursus Teach the Teacher is een betere systematiek gevolgd voor het geven van feedback door de verschillende klinisch fysici, die bij de opleiding betrokken zijn, aan de individuele KLIFIO. Zo wordt er na een presentatie van een KLIFIO nu altijd een individuele feedback gegeven. In 2011 zijn de vorderingen met elke individuele KLIFIO meerdere keren besproken. In 2011 is de geleidelijke en stapsgewijze invoering van competentiegericht opleiden, aan de hand van de voor de KLIFIO geldend individueel opleidingsschema, ingevoerd. Dit is deels gerealiseerd door expliciet aandacht te schenken aan de vorderingen met betrekking tot het verwerven van de competenties. De KLIFIO maakt per half jaar een voortgangsverslag voor de Toetsingcommissie van de Stichting OKF (Opleiding Klinische Fysica). Naast een samenwerkingsovereenkomst met de Isala Klinieken te Zwolle en het Radiotherapeutisch Instituut Friesland te Leeuwarden, is er nu ook een detacheringsplaats in het Medisch Spectrum Twente (MST) te Enschede. In Enschede zal per 1 januari 2013 een KLIFIO voor een periode van 8 maanden gedetacheerd zijn in het kader van de opleiding. In 2012 zullen twee KLIFIO s gedetacheerd zijn in Zwolle respectievelijk Leeuwarden. Samenwerking opleiding tot klinisch fysicus De afdeling Radiotherapie leidt jaarlijks studenten van de HBO-MBRT op in de praktijk. In 2011 zijn twee 3e jaars duaal studenten werkzaam geweest binnen de afdeling en hebben er 4 voltijd studenten een stage van 20 weken gelopen. Alle studenten worden opgeleid volgens het competentiegericht onderwijs en zijn gekoppeld aan een vaste werkbegeleider. Alle werkbegeleiders hebben een cursus werkbegeleiding gevolgd. UMCG 21 Jaarverslag 2011 Radiotherapie In 2011 hebben er twee groepen van 4e jaars studenten van de HBO-MBRT een afstudeerproject op de afdeling uitgevoerd. De twee groepen bestonden uit 3 studenten per groep en werden begeleid door een opdrachtgever en een laborant met affiniteit voor onderzoek. De specialistisch laborant onderwijs is een bevoegd praktijkbegeleider en is lid van de Werkveld Advies Commissie van de HBO-MBRT. Deze commissie komt 2 keer per jaar bijeen en geeft de HBO-MBRT advies over beleidszaken, voordat deze definitief worden.

22 4. Wetenschappelijke activiteiten

23 4.1 Noordelijke Refereeravonden Radiotherapie In 2011 heeft de afdeling Radiotherapie twee noordelijke refereeravonden georganiseerd. Op 25 januari 2011 vond de refereeravond plaats met als thema: Radiotherapeutische aspecten van de behandeling van het mammacarcinoom. Het programma bestond uit de volgende presentaties: 1. Vijf jaar three-dimensional conformal simultaneous integrated boost technique in het UMCG Spreker: Drs. E.J. Bantema-Joppe, arts-onderzoeker, UMCG 2. Sequentie radiotherapie chemotherapie Spreker: Dr. J.J. Jobsen, radiotherapeut, Medisch Spectrum Twente 3. Radiotherapie en reconstructies: fabels en feiten Spreker: Dr. Y. Eltahir, plastisch chirurg, UMCG 4. De tijd is rijp om te hypofractioneren Spreker: Dr. J.H. Maduro, radiotherapeut-oncoloog, UMCG UMCG 23 De tweede refereeravond vond plaats op 26 mei 2011 met als thema: Multidisciplinaire behandeling van Gastro-Enterologische tumoren. De volgende presentaties zijn gehouden: 1. Definiëring van het doelvolume voor radiotherapie van het oesofaguscarcinoom Spreker: Drs. C.T. Muijs, AIOS Radiotherapie, UMCG 2. Het M1-schema: lokale respons bij gemetastaseerd rectumcarcinoom Spreker: Dr. B. van Etten, chirurg-oncoloog, UMCG 3. Debat, Oxford style: Radiochemotherapie, onmisbaar bij de behandeling van het pancreascarcinoom PRO: Dr. G. van Tienhoven, radiotherapeut, AMC versus CONTRA: Drs. J.C. Beukema, radiotherapeut-oncoloog, UMCG Jaarverslag 2011 Radiotherapie

24 4.2 Wetenschappelijke output Naast de directe patiëntenzorg heeft de afdeling Radiotherapie een belangrijke taak op het gebied van wetenschappelijk onderzoek. De afdeling Radiotherapie heeft ervoor gekozen het wetenschappelijk onderzoek te concentreren rond drie hoofdthema s: Schade aan de normale weefsels; Toegepaste beeldvorming; Protonen. Deze drie hoofdthema s zijn sterk aan elkaar gerelateerd. De klinische introductie van nieuwe technieken, bijvoorbeeld protonentherapie, vereisen nauwkeurige beeldvorming van de tumor. De meeste nieuwe radiotherapietechnieken, zoals protonentherapie, worden toegepast ter preventie van schade aan de normale weefsels en complicaties op korte en lange termijn. Vanuit de Research Commissie wordt het onderzoek binnen deze drie thema s gestimuleerd en gefaciliteerd. In tabel 5 is een samenvatting van de wetenschappelijke output in 2011 opgenomen. Tabel 5 Overzicht wetenschappelijke output Hoofdgroepen Promoties Artikelen in internationale peer reviewed tijdschriften Aantal Waarvan aantal toppublicaties (bovenste tertiel) Percentage toppublicaties 76% 90% 82% 80% 83% Totale impactfactor 120,9 149,8 172,9 184,5 318,3 Gemiddelde impactfactor 3,6 4,8 5,2 3,6 4,2 Overige publicaties Boekbijdragen Abstracts en posters Oral presentations Totaal aantal Oral presentations international Overige voordrachten Het aantal publicaties in peer-reviewed tijdschriften bereikte in 2011 een record van 75, waarvan 83% als toppublicatie kan worden gerekend (bovenste 25% van het veld). De gemiddelde impactfactor in 2011 was 4,2. Het totaal aantal mondelinge presentaties steeg naar 61 (29 in 2010). Hiervan waren 49 mondelinge voordrachten tijdens internationale congressen.

25 In totaal viel 63% van alle toppublicaties binnen de speerpunten, waarvan 38% binnen het speerpunt Schade aan normale weefsels, 8% binnen het speerpunt Beeldvorming en 13% binnen het speerpunt Protonen. Een gedetailleerd overzicht van publicaties in internationale tijdschriften, boekbijdragen, abstracts en posters, voordrachten op internationale bijeenkomsten en overige bijeenkomsten is opgenomen in bijlage B van dit jaarverslag. 4.3 Promovendi Promoties Medewerkers van de afdeling Radiotherapie waren in 2011 als (co)promotor betrokken bij de volgende promotie: M.A.G. Elferink Leiden, 7 september 2011 (Universiteit Leiden) Titel: Variation in diagnosis, treatment and outcome in colon and rectal cancer. Promotores: Prof.dr. R.A.E.M. Tollenaar Prof.dr. J.A. Langendijk Copromotor: Dr.S. Siesling UMCG 25 Jaarverslag 2011 Radiotherapie

26 4.3.2 Lopende promoties In totaal waren er in lopende promotietrajecten. Een overzicht hiervan vindt u in de onderstaande tabel. Tabel 6 Overzicht afgeronde en lopende promotie-trajecten t/m Promendus Functie Onderwerp Aandachtsgebied Drs. M. Christianen Arts Prediction and prevention of swallowing dysfunction Hoofdhals after curative (chemo)radiation in head and neck cancer. Drs. G. Ghobadi Bursaal Mechanisms of radiation-induced loss of lung function. Long Drs. W.F. Pattje AIO Molecular and genetic predictors of radiosensitity in Hoofdhals head and neck cancer. Drs. T. van de Water AIO Intensity modulated proton therapy in head and Hoofdhals neck cancer. Drs. E. Wiegman Radiotherapeut Mechanisms of radiation-induced toxicity of the lung. Long Drs. I. Beetz Arts NTCP-modeling for radiation-induced xerostomia. Hoofdhals Drs. E. Bantema-Joppe Arts Breast-conserving treatment in young patients. Mamma 26 Drs. V.R. Bollenini PhD student Dynamics of tumour hypoxia and metabolism during Long chemoradiotherapy for stage III Non Small Cell Lung Cancer using PET. Drs. R Visser PhD student Quality assurance of advanced radiation delivery Fysica techniques by reconstruction of actual given dose using transmission detectors. Drs. M. Sattler Radiotherapeut Late radiation-induced side effects after radiotherapy Neurologie in pituitary adenoma. Drs. P. Wittendorp AIO Optimisation of the use of cone-beam CT in Hoofdhals radiotherapy of head and neck cancer. Drs. W. Schaake PhD student Radiation treatment optimisation in prostate cancer. Urologie Drs. A. Garwryszuk Arts Objective radiation-induced changes in swalowing Hoofdhals function. Drs. K. Muijs Arts The role of FDG-PET in esophageal cancer. Gastroenterologie Drs. K. Wopken Arts Advanced prognostic models for acute and late tube Hoofdhals feeding dependency after curative (chemo)radiation for head and neck cancer. Drs. S. van der Veen Arts Mechanisms in radiation-induced pulmonary damage. Long Drs. M. Boomsma- AIOS Risk factors for the development of radiation-induced Hoofdhals van Holten hypothyroidism. Drs. C. Brouwer Klinisch Fysicus Tracking of Anatomical Changes and their Hoofdhals Consequences of Head & Neck Organs at Risk in Radiotherapy. E. Blokzijl Radio- Prognostic models for radiation induced pulmonary Long therapeutisch toxicity. laborant

27 4.4 Klinische studies De afdeling Radiotherapie van het UMCG besteed veel aandacht aan de zogenaamde Standardized Follow Up Programs (SFP s). Hierin worden demografische gegevens, patiëntgegevens, tumorgerelateerde gegevens en gegevens met de behandeling prospectief verzameld. In een database worden deze gekoppeld met follow-up gegevens waarin zijn opgenomen: tumorstatus, acute en late toxiciteit en kwaliteit van leven. In 2011 is het aantal patiënten dat door de afdeling zelf werd ingecludeerd in klinische studies verder toegenomen. Het aantal patiënten steeg van 169 in 2010 naar 395 in 2011, een stijging van 34% ten opzichte van Het aantal patiënten dat deelnam in SFP s steeg verder van in 2010 naar in 2011, een toename van 25%. De onderstaande tabel geeft de verdeling over de aandachtsgebieden weer. Tabel 7 Overzicht inclusie patiënten in klinische studies en gestandaardiseerde follow up programma s Klinische studies UMCG Aandachtsgebieden Totaal Totaal Totaal Totaal Totaal Totaal aantal aantal aantal aantal patiënten patiënten patiënten patiënten in SFP s in klinische in SFP s in klinische studies studies Hoofdhals Longen Mamma Gastroenterologie Neurologie Urologie Overigen Totaal Jaarverslag 2011 Radiotherapie SFP = Standarised Follow up Program

28 5. Personeel & Organisatie 28

29 5.1 Samenstelling Dagelijks Bestuur Afdelingshoofd Radiotherapie Manager Radiotherapie Prof. dr. J.A. Langendijk Drs. F. Pit 5.2 Samenstelling Management Team Hoofd Klinische Fysica & Instrumentatie Medisch Teamleider Medisch Teamleider Paramedisch Teamleider Teamleider Patiënten Logistiek Dr. A.A. van t Veld Drs. J.C. Beukema Drs. J.F. Ubbels S. Groen P. Verschuur UMCG 5.3 Functies stafleden 29 Alle radiotherapeut oncologen zijn lid van de NVRO. Beijert, M Radiotherapeut-oncoloog met aandachtsgebieden: hematologie en brachytherapie Consulent en voor een deel werkzaam in Martini Ziekenhuis Groningen Consulent Integraal Kankercentrum Noord-Nederland Lid Oncologiecommissie UMCG Lid hoofdredactieraad Nederlands Tijdschrift voor Hematologie Lid werkgroep EORTC-lymfomen Lid werkgroep Hemato-oncologie UMCG en Martini Ziekenhuis Groningen Lid werkgroep Hemotologie IKN Lid werkgroep Mammatumoren IKN Lid werkgroep Mammatumoren Martini Ziekenhuis Groningen Lid werkgroep Longtumoren Martini Ziekenhuis Groningen Voorzitter werkgroep Hoofdhalstumoren Martini Ziekenhuis Groningen Lid Oncologiecommissie Martini Ziekenhuis Groningen Jaarverslag 2011 Radiotherapie Bergh, ACM van den Radiotherapeut-oncoloog met aandachtsgebieden: urologie, gastro-enterologie, hypofyse en palliatrie Consulent en voor een deel werkzaam in Martini Ziekenhuis Groningen IKN Consulent Urologie Winschoten, Stadskanaal, Delfzijl, Assen

30 Lid werkgroep Urologische tumoren UMCG Lid werkgroep Hypofysetumoren UMCG Lid Palliatief Team Martiniziekenhuis Lid werkgroep Gastro-Enterologie Martiniziekenhuis Lid werkgroep Urologie Martiniziekenhuis Lid werkgroep Gynaecologie Martiniziekenhuis Secretaris Beleidswerkgroep Gastro-intestinale tumoren Martiniziekenhuis Member Steering Committee, EORTC Radiation Oncology Group Chair Membership Committee, EORTC Radiation Oncology Group Co-chair Genito-urinary Working Party EORTC Radiation Oncology Group Member Astellas Oncoforum Co-voorzitter Nationaal Radiotherapeutendebat Zitting in commissie landelijke richtlijn Hypofysetumoren Lid Research Commissie van de afdeling Radiotherapie UMCG 30 Berveling, MJ Radiotherapeut-oncoloog met aandachtsgebieden: gastro-enterologie en hematologie Lid Oesofaguszorglijn UMCG Lid Rectumcarcinoomzorglijn UMCG Lid werkgroep Colorectale tumoren UMCG Lid werkgroep Slokdarmcarcinoom UMCG Lid werkgroep Hemato-oncologie UMCG Lid palliatief team UMCG Lid Landelijk Platform Radiotherapie Gastro-Enterologie (LPRGE) Beukema, JC Radiotherapeut-oncoloog met aandachtsgebieden: gastro-enterologie, gynaecologie en brachytherapie Medisch teamleider Lid werkgroep Colorectale tumoren UMCG Lid werkgroep Slokdarmcarcinoom UMCG Lid werkgroep Gynaecologische Oncologie UMCG Plaatsvervangend lid werkgroep Gynaecologie en Rectumcarcinomen Oncologiecomissie UMCG Lid landelijk platform Gastroenterologische tumoren Plaatsvervangend lid Landelijk Platform Gynaecologisch Radiotherapeuten (LPRGT) Lid Linkdoc, werkgroep Infectiepreventie UMCG Bijl, HP Radiotherapeut-oncoloog met aandachtsgebieden: hoofdhals oncologie, intracraniële stereotactische radiotherapie, neuro-oncologie en huidtumoren Bestuurslid werkgroep Hoofdhals-oncologie UMCG Lid werkgroep Intracraniële Stereotaxie Lid werkgroep Neuro-oncologie voor Volwassenen UMCG Lid werkgroep Schedelbasistumoren UMCG Lid werkgroep Schildkliertumoren UMCG

31 Lid Research Commissie afdeling Radiotherapie UMCG Lid wetenschapscommissie NVRO Lid algemeen bestuur NWHHT Bijmolt, S Radiotherapeut-oncoloog met aandachtsgebied: gynaecologie Consulent en voor een deel werkzaam in Refeja Ziekenhuis Stadskanaal en OZG Delfzicht en Winschoten Lid werkgroep Gynaecologische oncologie UMCG Bolt, RA Klinisch fysicus Radiotherapie met aandachtsgebieden: stereotaxie, dosimetrie, stralingshygiëne, bouw Projectleider deelproject Bouw t.b.v. tweede behandellocatie Emmen Coördinatie verbouw Linac C en A binnen de Radiotherapie Lid werkgroep Intracraniële Stereotaxie Lid ESK klankbordgroep Lid Commissie Kwaliteit van de NVRO Lid STW-project protonen dosimetrie Lid DIM-commissie afdeling Radiotherapie UMCG Borden, AJ van der Klinisch fysicus Radiotherapie met aandachtsgebieden: bestralingsplanning, IMRT, brachytherapie, orthovolt Lid Landelijke werkgroep NVRO richtlijn ICD s en PM s Projectleider projectgroep nieuwe Orthovolt en verplaatsing HDR Lid werkgroep Intracraniële Stereotaxie Lid werkgroep IMRT Lid internationale werkgroep Deutsches Institut für Normung (DIN): 2D en 3D dosimetrie Brouwer, CL Klinisch fysicus Radiotherapie met aandachtsgebieden: mosaiq, image registration, contouring 31 Jaarverslag 2011 Radiotherapie Busz, DM Radiotherapeut-oncoloog met aandachtsgebied: hematologie en mammacarcinomen Consulent en voor een deel werkzaam in het Scheperziekenhuis Emmen Lid EORTC-lymphomagroup Lid werkgroep Mammatumoren UMCG Lid werkgroep Hemato-oncologie UMCG Lid Accreditatiecommissie NVRO Lid Activiteitencommissie afdeling radiotherapie Chouvalova, O Radiotherapeut-oncoloog met aandachtsgebieden: hoofdhals oncologie, palliatrie en huidtumoren Consulent en voor een deel werkzaam in het Wilhelmina Ziekenhuis Assen Lid werkgroep Hoofdhals-oncologie UMCG

32 32 Coppes, RP Klinisch Radiobioloog Universitair Hoofd Docent, afdeling Radiotherapie en Celbiologie, sectie Straling en Stress Celbiologie Docent LUMC, Boerhaave Nascholing, cursus Stralingsbescherming niveau 2 Docent RuG cursus Stralingsbescherming Deskundigheidsniveau 3 en 4 Docent landelijke cursus Stralingsbescherming Deskundigheidsniveau 3M voor radiologen en radiotherapeuten Voorzitter Nederlandse Vereniging voor Radiobiologie Elected Councilfor Biologyof International Association for Radiation Research (IARR) Editorial Board member: Stem Cell Discovery, World Journal of Stem Cells Reviewer voor: Nature Communications, Blood, Stem Cells, International Journal of Radiation Oncology Biology and Physics, Radiation Research, Radiation Oncology, International Journal of Experimental Pathology, Journal of Cellular Physiology, Cell and Tissue Research, International Journal of Radiation Biology Reviewer voor King s College London, Engeland, The Canada Research Chairs Program, Israel Ministry of Science, NWO-VENI- commission, ZonMW, KWF, Van WillebrandsFonds Member of the Scientific Committee of the 12th International Wolfsberg Meeting on Molecular Radiation Biology/Oncology, Wolfsberg, Switzerland (June 2011) Chair of Prevent, a conference on Prediction, Recognition, Evaluation and Eradication of Normal Tissue effects of radiotherapy organized by the European Society of Therapeutic Radiology and Oncology, Brussels, Belgium ( ) Projectleider: Stem cell transplantation to rescue salivary glands from radiation damage Cell therapy to reduce radiation-toxicity to salivary glands. Dr. R.P. Coppes, Dr. G. de Haan - NNOC- UbboEmmius bursaal Projectleider: Dose, volume and physiology based prediction of lung toxicity in radiotherapy for thoracic tumours. Dr. R.P. Coppes, Dr. Ir. H. Meertens. Dutch Cancer Society (RUG ) Projectleider: Cell therapy to reduce radiation-toxicity to salivary glands. Dr. R.P. Coppes, Dr. G. de Haan. Dutch Cancer Society (RUG ) Projectleider: Transplantation of Adult Salivary Gland Stem Cells to Restore Salivary Gland Function after Radiotherapy (ZonMw: nr ) Principle Investigator IAEA, Agreement-No /R0: Stem Cell Therapy to Reduce Radiation- Toxicity to Salivary Glands Co-investigator of MD-PhD project: Prediction of radiation response in esophageal cancer patients treated with curatively intended radiotherapy alone or in combination with chemotherapy. With Prof. Plukker Principle investigator of EU FP7 Fission 2011 Programme Euratom Fission and radiation protection Multidisciplinary evaluation of the cancer risk from neutrons relative to photons using stem cells and the induction of second malignant neoplasms following paediatric radiation therapy Associate member of Netherlands Initiative for Regenerative Medicine. Research line 5: Internal Medicine Tissue/Disease: Salivary gland stem cell therapy for the treatment of radiationinduced toxicity Co-investigator of Dutch Cancer Society grant NKI Modulation of vessel repair to prevent radiation-induced microvascular damage. With Dr. Scharphenecker and Dr. Russell

33 Dolsma, WV Radiotherapeut-oncoloog met aandachtsgebieden: mamma en kinderoncologie Lid werkgroep mammatumoren UMCG Lid werkgroep Kindertumoren UMCG Lid werkgroep Kinder neuro-oncologie UMCG Lid IKN-werkgroep Mammatumoren Lid IKN-werkgroep Neuro-oncologie Consulent en voor een deel werkzaam in het Wilhelmina Ziekenhuis Assen Lid disciplinegroep Radiotherapie SKION Lid Stuurgroep LATER (Late effecten bij kinderen) van het SKION Lid Klachtencommissie UMCG Lid METC UMCG Heesters, MAAM Radiotherapeut oncoloog met aandachtsgebieden: neuro-oncologie en intracraniele stereotactische radiotherapie Opleider Radiotherapie UMCG Lid werkgroep Neuro-oncologie Volwassenen UMCG Voorzitter Landelijk Platform Radiotherapie van Neuro Oncologische tumoren (LPRNO) Lid Concilium Radiotherapeuticum Lid EORTC brain tumor Group Lid EORTC radiotherapy Group Herpt, HE van Klinisch fysicus Radiotherapie (vanaf 1 december 2011) met aandachtsgebieden: positieverificatie, TBI, ABC Lid projectgroep ABC Hulst, PC van der Klinisch fysicus Radiotherapie met aandachtsgebieden: opleiding, dosimetrie, stralingshygiëne, incidentenregistratie, TBI Opleider UMCG voor de opleiding tot klinisch fysicus voor het werkterrein radiotherapie Coördinator opleiding klifio-ers in UMCG Adviserend Stralingsdeskundige Radiotherapie Docent cursus: Medical Physics for Radiation Oncology van de Mastersopleiding Biomedische technologie, RuG Groningen Docent cursus Patiëntveiligheid Docent MBRT Coördinerend lid DIM-commissie afdeling Radiotherapie Lid visitatiecommissie ad-hoc NVKF Lid STW project protonen dosimetrie Lid werkgroep IMRT Lid werkgroep Bestralingstechnieken en Planning UMCG-vertegenwoordiger bij PRISMA-RT Lid NCS commissie: Filmdosimetrie UMCG 33 Jaarverslag 2011 Radiotherapie

34 Korevaar, EW Klinisch fysicus Radiotherapie met aandachtsgebieden: bestralingsplanning, kwaliteitscontrole Voorzitter werkgroep Pinnacle scripts Lid werkgroep VMAT-NL Lid werkgroep IMRT Lid internationale werkgroep Deutsches Institut für Normung (DIN): 2D en 3D dosimetrie Laan, HP van der Postdoctoraal onderzoeker/radiotherapeutisch laborant met als aandachtsgebied: in-silico treatment planning studies, hoofdhals en protonen Scientific Supervisor van de RTT Section EORTC-ROG Bestuurslid RTT Section EORTC-ROG Organisator Jaarlijkse RTT Meeting EORTC-ROG Reviewer voor: International Journal of Radiation Oncology Biology Physics Reviewer: Radiotherapy & Oncology Lid werkgroep VPC 34 Langendijk, JA Radiotherapeut-oncoloog met aandachtsgebied: hoofdhals oncologie Lid Bestuur Afdeling Radiotherapie, UMCG Voorzitter Research Commissie Afdeling Radiotherapie, UMCG Voorzitter Medisch Stafoverleg Afdeling Radiotherapie, UMCG Voorzitter Disciplinegroep Radiotherapie, RUG Chairman of the EORTC Head and Neck Cancer Group Member of the Steering Committee of the EORTC Head and Neck Group Co-chair of the Head and Neck Subcommittee of the EORTC Radiation Oncology Group Member of the Steering Committee of the EORTC Radiation Oncology Group Lid van de Regionale Hoofdhals Werkgroep UMCG Groningen/RIF Leeuwarden Lid van het Stafconvent Lid van het Stafconventsbestuur Consulent Integraal Kankercentrum Noord-Nederland Voorzitter Beleidsraad Oncologie Councillor of the International Academy of Oral Oncology Voorzitter NVRO-commissie Nieuwe Bestralingstechnieken. Lid van de CVZ Expertgroep Protonen Member of the International Head and Neck Scientific Group Member of the Editorial Board of Oral Oncology Member of the Editorial Board of Radiotherapy and Oncology Member of the Editorial Board of The European Journal of Clinical & Medical Oncology (EJCMO) Volume editor of Re-irradiation in Medical Radiology Radiation Oncology

35 Leest, AHD van der Radiotherapeut-oncoloog met aandachtsgebieden: longen, palliatieve zorg, geriatrische oncologie Consulent en voor een deel werkzaam in het Scheperziekenhuis Emmen Lid beleidsgroep thoracale oncologie UMCG Lid werkgroep Longoncologie IKN Lid palliatief team UMCG Lid werkgroep Gerionne (geriatrische oncologie) Lotz, HT Klinisch fysicus Radiotherapie met aandachtsgebieden: VMAT, brachytherapie, Mosaiq, DIM Lid Multidisciplinaire werkgroep Intracraniële Stereotaxie Lid werkgroep DIM (decentraal incidenten-meldingsysteem) Lid werkgroep 3D brachy Lid werkgroep VMAT Lid werkgroep IMRT Lid NCS commissie VMAT dosimetrie Luijk, P van Onderzoeker met als aandachtsgebied: pre-klinisch en translationeel onderzoek naar normale weefsel schade Reviewer voor Acta Oncologica, International Journal of Radiation Biology, International Journal of Radiation Oncology, *Biology, *Physics, Physics in Medicine and Biology, Radiation Research, Radiotherapy and Oncology Reviewer voor Medical Physics Reviewer voor Journal of Vascular Research Associate Editor voor Medical Physics Maduro, JH Radiotherapeut-oncoloog met aandachtsgebieden: mamma en kinderoncologie IKN werkgroep mammacarcinoom Lid werkgroep Mammacarcinoom UMCG Lid werkgroep Kinderoncologie UMCG Lid werkgroep Kinder-neuro oncologie UMCG Lid EORTC Radiation Oncology Group Lid Paediatric Radiation Oncology Society (PROS) Lid Stichting kinderoncologie Nederland (SKION) Voorzitter Landelijk Platform Mammacarcinoom Lid Research Commissie van de afdeling Radiotherapie UMCG UMCG 35 Jaarverslag 2011 Radiotherapie Meertens, H (tot ) Klinisch fysicus Radiotherapie Plaatsvervangend opleider UMCG voor de opleiding tot klinisch fysicus voor het werkterrein radiotherapie Lid van het bestuur van de kring Radiotherapeutische Klinische Fysica van de NVKF

36 Mul, VEM Radiotherapeut-oncoloog met aandachtsgebieden: gastro-enterologie en palliatrie Lid Oesofaguszorglijn UMCG Lid werkgroep Colorectale tumoren UMCG Lid werkgroep Slokdarmcarcinoom UMCG Lid palliatief team UMCG Lid landelijk platform GE Lid Registratiecommissie Oesofaguscarcinoom Lid Research Commissie van de afdeling Radiotherapie UMCG 36 Pras, E Radiotherapeut-oncoloog met als aandachtsgebieden: gynaecologie, sarcomen en brachytherapie Plaatsvervangend opleider radiotherapie Lid IKN-werkgroep Gynaecologische Oncologie Lid werkgroep Gynaecologische tumoren UMCG Consulent IKN Gynaecologie Martini Ziekenhuis Groningen Bestuurslid Landelijke Vereniging Weke Delen Tumoren Bestuurslid werkgroep Sarcomen UMCG Lid Landelijk Platform Radiotherapie Gynaecologische Tumoren (LPRGT) Lid EORTC sarcomen Lid werkgroep Gynaecologische Oncologie WOG Lid WOG commissie Gynaecologische Oncologie (CRGO) Schaaf, A van der Klinisch fysicus Radiotherapie met aandachtsgebieden: imaging, stereotaxie, positieverificatie, onderwijs, NTCP-modellering Bestuurslid Kring RKF van de NVKF Commissielid Opleidingscommissie Biomedische Technologie Docent Medical Physics for Radiation Oncology voor MSc opleiding Biomedical Engineering Projectleider implementatie elektronische stralenkaart Lid projectgroep papierloos Lid werkgroep Intracraniële Stereotaxie Lid platform voor radiotherapie bij Longtumoren Schilstra, C (tot ) Klinisch fysicus Radiotherapie met aandachtsgebieden: bestralingsplanning, NTCP-modellering, imaging Projectleider (fysisch) Klinische implementatie PET-CT tbv Radiotherapie Sijtsema, NM Klinisch fysicus Radiotherapie met aandachtsgebieden: positieverificatie, brachytherapie, image registration Projectleider implementatie conebeam CT Lid werkgroep Deformable Image Registration (DIR) Lid werkgroep Bestralingstechnieken en Planning

37 Steenbakkers, RJHM Radiotherapeut-oncoloog met aandachtsgebied: hoofdhals oncologie Lid werkgroep commissie opleidingsplaatsen -NVRO Lid HoofdHals Werkgroep UMCG Lid EORTC Head and Neck Group Lid EORTC Radiation Oncologie Group Lid EORTC Imaging Group Ubbels, JF Radiotherapeut-oncoloog met als aandachtsgebieden: longen inclusief extracraniële stereotaxie en sarcomen Medisch teamleider Lid beleidsgroep thoracale oncologie UMCG Lid werkgroep Sarcomen UMCG Lid Dutch Lung Cancer Research Group Lid landelijk platform voor radiotherapie bij longtumoren (LPRL) Vanhauten, HAM Radiotherapeut-oncoloog met als aandachtsgebieden: sarcomen en urologie Consulent en voor een deel werkzaam in het Refaja Ziekenhuis te Stadskanaal Lid werkgroepen Sarcomen UMCG Lid werkgroep Urologische tumoren UMCG Coördinator facultatief onderwijs en stages andere specialistenopleidingen Plaatsvervangend voorzitter Oncologiecommissie Urologie UMCG Secretaris Landelijk Platform Radiotherapie bij Urologische Tumoren NVRO Veld, AA van t Klinisch fysicus Radiotherapie met aandachtsgebieden: management, opleiding Hoofd Klinische Fysica, afdeling Radiotherapie Plaatsvervangend opleider UMCG voor de opleiding tot klinisch fysicus voor het werkterrein radiotherapie (vanaf 21 april 2011) Voorzitter Fysisch Stafoverleg Afdeling Radiotherapie UMCG Voorzitter Research Werkgroep Klinische Fysica Afdeling Radiotherapie UMCG Voorzitter werkgroep IMRT Voorzitter werkgroep Bestralingstechnieken en Planning Lid STW project protonen dosimetrie UMCG 37 Jaarverslag 2011 Radiotherapie Weide, HL van der Radiotherapeut-oncoloog met aandachtsgebieden: neuro- en kinderoncologie Lid werkgroep Neuro Oncologie Volwassenen UMCG Lid werkgroep Kinder Oncologie UMCG Lid werkgroep Kinder Neuro Oncologie UMCG Lid activiteitencommissie afdeling Radiotherapie UMCG Lid Research Commissie van de afdeling Radiotherapie UMCG Lid Landelijk Platform Radiotherapeuten Neuro Oncologie (LPRNO)

38 Widder, J Radiotherapeut-oncoloog met als aandachtsgebieden: longen inclusief extracraniële stereotaxie Lid beleidsgroep thoracale oncologie UMCG Lid werkgroep Longtumoren UMCG Lid Landelijk Platform Protonen Therapie (LPPT) Lid Research Commissie van de afdeling Radiotherapie UMCG Wiegman, EM Radiotherapeut-oncoloog met als aandachtsgebieden: longen inclusief extracraniële stereotaxie en sarcomen Lid beleidsgroep thoracale oncologie UMCG Lid werkgroep Uro-oncologie UMCG Lid Research Commissie van de afdeling Radiotherapie UMCG 38

39 UMCG 39 Jaarverslag 2011 Radiotherapie

40 6. Apparatuur en software 40