Situering van het fenomeen Dirk Luyten Edith Lodewijckx

Transcriptie

1 Samenhuizen van volwassen kinderen met hun ouders Situering van het fenomeen Dirk Luyten Edith Lodewijckx 1 Samenhuizen met volwassen kinderen 2 1. Samenhuizen van volwassen kinderen met hun ouders. Situering en evoluties Edith Lodewijckx, Dirk Luyten 2. Nestkleven in Hotel Mama: wanneer ouders en bijnavolwassen kinderen samen onder één dak leven Evie Kins 3. Samenwonen met een volwassen kind met een beperking Joris Van Puyenbroeck, Dirk Luyten 4. Vanaf mijn tiende een sandwichkind. Intergenerationele zorg en samenwonen in de Genkse Turkse gemeenschap Veerle Draulans, Wouter De Tavernier 5. De zorg voor de hoogbejaarde ouder Luc Van de Ven 6. Samenhuizen met volwassen kinderen Sabrine Vanslembrouck, Luc Jonckheere 7. Drie generaties onder één dak. Ruimtelijke implicaties Sebastiaan Gerards, Erik Nuyts, Jan Vanrie 8. Juridische en financiële aspecten van samenwonen met meerderjarige kinderen Sabine Thielemans 9. Familiale solidariteit, relaties, zorg en samenwonen Dirk Luyten, Kathleen Emmery 10. Beleidsontwikkelingen in Vlaanderen en Brussel Kathleen Emmery, Luc Lampaert, Dirk Luyten 11. Besluiten en aanbevelingen Dirk Luyten, Kathleen Emmery, Eline Mechels 3 1

2 Ruim verspreid, verschillende woonsituaties, verschillende evoluties Langer bij de ouders wonen (Hotel Mama) Levenslang bij de ouders wonen (o.a. kind met een beperking) Uit huis en opnieuw bij de ouders (boemerangkinderen) Terug inwonen bij de bejaarde ouder(s) Bejaarde ouder komt inwonen bij het volwassen kind 4 Beschrijving en evolutie Cijfers uit het Rijksregister Bron : Rijksregister Samenwonen = eenzelfde hoofdadres Officiële situatie feitelijke woonsituatie Alle inwoners, geen steekproef Bevolkings & vreemdelingenregister Niet in analyse: wachtregister, illegalen Beschrijvend, weinig verklaringen Situatie op 1 januari 2015, Vlaams Gewest 6 2

3 Huishoudens waar ouders en volwassen kinderen samenwonen Alle huishoudens % Co residentie van ouders met volwassen kinderen (18+ jaar) Co residentie van ouders met volwassen kinderen (25+jaar) % % In de volgende dia s is een volwassen kind gedefinieerd als 25 jaar of ouder 7 Samenwonen in de levensloop 8 Samenwonen naar type 9 3

4 Samenwonen naar eigen huishouden/inwonen 10 Evolutie in het samenwonen 11 Evolutie in het samenwonen, jongvolwassenen 12 4

5 Samenwonen naar leeftijd en geslacht 13 Samenwonen naar herkomst 14 Samenwonen van 3 generaties, naar herkomst 15 5

6 Samenwonen jarigen met ouders, naar woonplaats 16 Samenwonen 75+jaar met volwassen kind, naar woonplaats 17 Samenwonen naar gewest 18 6

7 Analyse Verklarende factoren, uitdagingen, probleem of opportuniteit? Welke factoren beïnvloeden samenwonen? Push en Pull factoren Factoren die samenwonen bevorderen (pull) of ontmoedigen (push) Bij kinderen andere factoren dan bij ouders Leeftijd, Gender, Gezinssamenstelling, Woonplaats Samenwonen uit vrije keuze of uit noodzaak Culturele variatie 20 Welke factoren beïnvloeden samenwonen? Samenwonen uit vrije keuze of uit noodzaak Kiezen voor samenwonen Samenwonen heeft voordelen, soms zeer bewuste keuze Samenwonen gekoppeld aan een zorgnood Kind met een beperking, hoogbejaarde ouder Samenwonen als strategie Pure noodzaak, geen andere oplossing Socio economische situatie Heeft invloed op het samenwonen Bepaalde vormen kunnen maar als men voldoende middelen heeft Vorm verdoken armoede (eenoudergezinnen) 21 7

8 Welke factoren beïnvloeden samenwonen? Culturele variatie Opvattingen over familierelaties Zelfstandig wonen als dominante vorm én aandacht voor samenwoonvormen Veranderende gezinnen Van bevelhuishouding naar onderhandelingsgezin 22 Uitdagingen Relationeel Ouder kind relatie Komen tot en behouden van een evenwichtige ouder kind relatie Partnerrelatie Het hebben van een partner heeft invloed op samenwonen met ouders Broers en zussen Belangrijk om oog te hebben voor bredere familiedynamiek Belang van afspraken 23 Uitdagingen Solidariteit en zorg Draagkracht draaglast bij mantelzorgers Nood aan intensieve ondersteuning (ook psycho sociaal) Niet altijd haalbaar/houdbaar Samenwonen kan invloed hebben op welbevinden mantelzorger Samenwoonst niet altijd in voordeel van zorgbehoeftige 24 8

9 Uitdagingen Financieel Gezinssituatie determinerend voor sociale rechten Eén of twee huisnummers groot verschil Financiële en erfeniskwesties 25 Uitdagingen Ruimtelijk: de woning Samenwonen eventueel verlies aan privacy Bouw en inrichting woning oplossing Ieder psychologisch en ruimtelijk voldoende ruimte en plaats Wat wil men delen? Aanpassing aan persoon met beperking Woning ontwerpen In heel veel woningen samenwonen met volwassen kinderen Wat na het samenwonen? 26 Probleem of opportuniteit? Jongvolwassenheid Overgang naar volwassenheid langer en minder eenduidig Tolerantie voor alternatieve routes andere woonvormen Langer thuis wonen (in verschillende vormen) mits behoorlijke afspraken geen probleem Leidt tot meer solidariteit 27 9

10 Probleem of opportuniteit? Vergrijzing Gaan inwonen (oma in de living) sterk teruggelopen Andere vormen van samenhuizen of nabijwonen meer aangewezen? Kangoeroewonen, zorgwonen, (mobiele) mantelzorgwoning, cohousing Nabijwonen meer garantie op eigen privésfeer Eventueel op jongere leeftijd Geen alternatief WZC Heeft Hotel Mama een effect op toekomstig samenwonen? 28 Probleem of opportuniteit? Persoon met een zorgvraag Inwonen als mantelzorger maakt een verschil Genderverschillen Vrouw is kinkeeper en verzorger Combinatie arbeid zorgtaken Stoppen met werken 29 Samenhuizen van volwassen kinderen met hun ouders Situering van het fenomeen Dirk Luyten Edith Lodewijckx 30 10