Tracébesluit A59 Drongelens Kanaal III Toelichting

Transcriptie

1 Tracébesluit A59 Drongelens Kanaal III Toelichting Datum November 2014 Status Tracébesluit

2

3 Colofon Uitgegeven door Ministerie van Infrastructuur en Milieu Rijkswaterstaat Zuid-Nederland Postbus MA Maastricht Informatie Telefoon Datum November 2014 Status Tracébesluit

4

5 Inhoud 1 Inleiding Aanleiding en historie van het project Wettelijk kader Relatie met projecten Zienswijzen op het ontwerp-tracébesluit Wijzigingen t.o.v. het ontwerp-tracébesluit Leeswijzer 12 2 Verantwoording keuze Nut en noodzaak Gebiedsversterking Oostelijke Langstraat (Vormvrije) m.e.r. beoordeling 15 3 Beschrijving van de wegaanpassing Projectscope Huidige situatie Beschrijving voorkeursoplossing Aanpassingsmaatregelen Bijkomende infrastructurele werken en voorzieningen Tijdelijke situatie Uitmeet- en flexibiliteitsbepaling Kabels en leidingen Duurzaam bouwen 23 4 Verkeer Inleiding Verkeersveiligheid Bereikbaarheid 25 5 Geluid Wettelijk kader en beleid Uitgangspunten akoestisch onderzoek Resultaten onderzoek en geluidmaatregelen Geluidsreducerende maatregelen 31 6 Luchtkwaliteit Wettelijk kader Het project in het NSL 33 7 Externe veiligheid Wettelijk kader en beleid Onderzoeksresultaten Maatregelen 37 8 Natuur Wettelijk kader en beleid Onderzoeksresultaten 40 Pagina 5 van 65

6 8.3 Conclusies en maatregelen 43 9 Landschap, cultuurhistorie en archeologie Landschap Cultuurhistorie en archeologie Bodem en water Bodem Niet gesprongen explosieven Water Maatregelen tijdens de bouw- en aanlegfase Tracéwetprocedure en relevante zaken na vaststelling tracébesluit Instellen beroep Bestemmingsplannen en vergunningverlening Grondverwerving Schadevergoeding Opleveringstoets 59 Afkortingen 61 Begrippenlijst 63 IV Bijlagen 65 Bijlage 1 Bijlage 2 Bijlage 3 Bijlage 4 Bijlage 5 Bijlage 6 Bijlage 7 Bijlage 8 Bijlage 9 Bijlage 10 Bijlage 11 Startbeslissing A59 Brug over het Drongelens Kanaal Aanmeldingsnotitie m.e.r. beoordeling Tracébesluit A59 Drongelens Kanaal en besluit m.e.r. beoordeling Akoestisch onderzoek op referentiepunten A59 Drongelens Kanaal Deelrapport externe veiligheid Natuuronderzoek Brug Drongelenskanaal, A59 Waalwijk Voortoets A59 Brug over Drongelens Kanaal Natuurbeschermingswet 1998 Landschapsplan A59 Drongelens Kanaal Archeologisch en cultuurhistorisch vooronderzoek bureauonderzoek Archeologisch vooronderzoek Inventariserend Veldonderzoek (IVO) Waterparagraaf A59 Drongelens Kanaal Nota van Antwoord Pagina 6 van 65

7 1 Inleiding Voor u ligt de toelichting op het Tracébesluit A59 Drongelens Kanaal. In dit document wordt het tracébesluit toegelicht. Het tracébesluit bestaat uit een besluit (I) en tracékaarten (II), bestaande uit een overzichtskaart A en detailkaarten (genummerd 1 t/m 3). Bij het tracébesluit hoort deze toelichting (III) met 11 bijlagen (IV). De toelichting en daarbij behorende bijlagen maken geen onderdeel uit van het tracébesluit. 1.1 Aanleiding en historie van het project De A59 tussen Waalwijk en 's-hertogenbosch is een autosnelweg met (inter)- regionale functie. Dagelijks maakt een grote hoeveelheid verkeer gebruik van deze verbinding. Onderdeel van de A59 zijn diverse bruggen, viaducten en andere elementen. Aan de oostzijde van de kern Waalwijk zijn de Hoogeindse Rondweg en het Drongelens Kanaal gelegen. De A59 passeert deze weg en dit kanaal door middel van een viaduct en een brug. Beide objecten zijn al geruime tijd onderhevig aan een zware belasting door het wegverkeer. Deze belasting is de afgelopen decennia zo gegroeid dat de wegbeheerder, Rijkswaterstaat, niet lang meer kan instaan voor de constructieve draagkracht van deze objecten en daarmee een veilig gebruik van de infrastructuur. Sinds 1992 wordt de constructie van beide objecten ondersteund door extra palen. Onder andere door deze maatregel is de veiligheid voor het verkeer voor langere tijd gewaarborgd. Uit onderzoeken is gebleken dat er momenteel geen maatregelen meer mogelijk zijn om de constructieve draagkracht en daarmee het veilig gebruik van beide objecten nog te verlengen. De verkeersbelasting is dusdanig toegenomen dat Rijkswaterstaat het niet verantwoord acht om de objecten nog lang in gebruik te houden. Daarom worden het viaduct over de Hoogeindse Rondweg en de brug over het Drongelens Kanaal vervangen. Tevens wordt vanwege de verkeersveiligheid en het aansluiten van de snelheid bij die van de aangrenzende tracés van de A59 de maximumsnelheid verhoogd. In verband hiermee worden de invoegstrook van de aansluiting Drunen-West en de uitvoegstrook van de aansluiting Waalwijk-Oost op de noordelijke rijbaan verlengd en vanwege de beperkt beschikbare ruimte op elkaar aangesloten. Hierdoor ontstaat een weefvak tussen beide aansluitingen. Daarnaast worden in het kader van dit tracébesluit maatregelen getroffen voor de Gebiedsversterking Oostelijke Langstraat (GOL) 1. Doel van de GOL is het treffen van maatregelen op en rond de A59 t.b.v. de verkeersafwikkeling en de leefbaarheid. In dit tracébesluit wordt rekening gehouden met de toekomstige realisatie van een ecologische verbindingszone aan de oostzijde van het Drongelens Kanaal. Hiervoor moet een deel van de dijk aan deze zijde worden verlegd. Als gevolg hiervan vervalt de tunnel in de Overstortweg. 1 Zie voor een toelichting 2.2. Pagina 7 van 65

8 Het tracébesluit omvat de volgende maatregelen: 1. de realisatie van een weefvak tussen de aansluitingen Drunen-West en Waalwijk-Oost op de noordelijke rijbaan van de A59; 2. het verlengen van de uitvoegstrook aan de zuidzijde van de A59 voor de aansluiting Waalwijk-Oost; 3. de vervanging van de brug over het Drongelens Kanaal; 4. de vervanging van het viaduct over de Hoogeindse Rondweg; 5. het verwijderen van de (landbouw)tunnel in de Overstortweg evenals het verwijderen van een deel van de Overstortweg; 6. het verleggen van de aan de oostzijde van het Drongelens Kanaal gelegen dijk over een lengte van circa 180 m om het realiseren van een ecologische verbindingszone mogelijk te maken; 7. het verlengen van de brug over het Drongelens Kanaal met ongeveer 36m om het realiseren van een ecologische verbindingszone mogelijk te maken; 8. het verhogen van de maximumsnelheid op de A59 ter hoogte van de brug over het Drongelens Kanaal van 70 naar 100 km/u. Het realiseren van de genoemde ecologische verbindingszone is geen onderdeel van voorliggend tracébesluit. Het project wordt in het vervolg van deze toelichting aangehaald als project A59 Drongelens Kanaal en het tracébesluit als Tracébesluit A59 Drongelens Kanaal. 1.2 Wettelijk kader Tracéwetprocedure Onderdeel van het project A59 Drongelens Kanaal is de aanleg van een weefvak tussen de aansluitingen Drunen-West en Waalwijk-Oost. Vanwege de aanleg van dit weefvak is de Tracéwet van toepassing. De Tracéwet beoogt een zorgvuldige besluitvorming omtrent de aanleg of het wijzigen van hoofdinfrastructuur. De Tracéwet geeft aan dat een structuurvisie in ieder geval aan de orde is als aanleg van een nieuwe hoofdweg, landelijke spoorweg of hoofdvaarweg overwogen wordt. Dit geldt ook als een aanpassing van een hoofdweg of landelijke spoorweg met meer dan twee rijstroken of doorgaande sporen in overweging wordt genomen. Dit is bij dit project niet aan de orde, waardoor de verkorte tracéwetprocedure van toepassing is. De verkorte procedure bestaat onder meer uit een startbeslissing en (ontwerp-)- tracébesluit. Het tracébesluit is de definitieve beslissing van de Minister van Infrastructuur en Milieu over de gekozen oplossing. Voordat het tracébesluit door de Minister van Infrastructuur en Milieu is genomen, is eerst het ontwerp-tracébesluit vastgesteld. Van 13 juni tot en met 24 juli 2014 heeft het ontwerp-tracébesluit ter inzage gelegen en heeft een ieder de mogelijkheid gehad om hierop zienswijzen in te dienen. De zienswijzen zijn beantwoord in de Nota van Antwoord, bijlage 11 bij deze toelichting. Wet milieubeheer In de Wet milieubeheer is geregeld dat voor bepaalde activiteiten de effecten op het milieu in een milieueffectrapportage (m.e.r.) procedure onderzocht moet worden. Het Besluit milieueffectrapportage (hierna: Besluit m.e.r. ) geeft aan voor welk type Pagina 8 van 65

9 activiteiten deze m.e.r.(beoordelings)plicht geldt. In hoofdstuk 2 is nader beschreven wat dit inhoudt voor het project A59 Drongelens Kanaal. Crisis- en herstelwet Op dit tracébesluit is de op 31 maart 2010 in werking getreden Crisis- en herstelwet van toepassing. Deze wet heeft tot doel besluitvormingsprocedures van infrastructurele projecten en van bouwprojecten te versnellen en te vereenvoudigen. De Crisisen herstelwet is vooral van betekenis voor de fase van beroep die na het genomen tracébesluit kan volgen. Zie hiervoor hoofdstuk 12. Start procedure project en reeds doorlopen stappen De voorbereiding en uitvoering van infrastructurele projecten zoals het project A59 Drongelens Kanaal moet voldoen aan onder meer de Tracéwet en de Wet milieubeheer. De procedure is gestart met het vaststellen van een startbeslissing op 11 oktober 2013 (bijlage 1). Met de Startbeslissing heeft de minister van Infrastructuur en Milieu het voornemen bekend gemaakt tot het nemen van het onderhavige tracébesluit onder toepassing van de verkorte procedure gezien de beperkte reikwijdte van het project. In het kader van de verkorte procedure wordt geen structuurvisie opgesteld. De startbeslissing bevat de achtergronden en uitgangspunten bij het project, een afbakening van het aantal alternatieven en de milieueffecten die beoordeeld zijn. De startbeslissing markeert het begint van de verkenningsfase, waarin informatie is verzameld over het projectgebied, de aard van het probleem, relevante ruimtelijke ontwikkelingen en mogelijke oplossingen. Op basis van de Startbeslissing zijn omwonenden, betrokken bestuursorganen en maatschappelijke organisaties betrokken bij de verkenning en de resultaten daarvan. De bij het project en de projectomgeving betrokken bestuursorganen en maatschappelijke organisaties maken deel uit van een periodieke overlegstructuur waaraan tevens het Rijk deelneemt. In dit verband is een bestuurlijke overeenkomst gesloten tussen het Rijk en de betrokken medeoverheden. De betrokkenheid van medeoverheden heeft geleid tot het onderzoeken van diverse oplossingsalternatieven. Voor wegbeheerder Rijkswaterstaat is, gelet op de constructieve staat van de brug over het Drongelens Kanaal en het viaduct over de Hoogeindse Rondweg, het primaire belang om de brug en het viaduct tijdig te vervangen. Door participatie met betrokken bestuursorganen is onderzocht of door een alternatief ontwerp te realiseren, de brug geschikt gemaakt kon worden voor regionaal verkeer dat op een parallelstructuur zal rijden. Hierdoor zou een extra oeververbinding voor dit regionaal verkeer achterwege kunnen blijven. Na afweging van dit alternatief is in samenspraak met alle betrokken partijen de keuze gemaakt om hiervan af te zien. Participatie heeft ertoe geleid dat aan de oostzijde van het kanaal het ontwerp zodanig aangepast wordt, dat de voorbereidingen getroffen worden voor een ecologische verbindingszone. Deze participatie heeft verder gezorgd voor zowel de maatregelen die nodig zijn om een ecologische verbindingszone te kunnen realiseren als ook voor het optimaliseren van de inrichting van de Hoogeindse Rondweg, met name door het verbeteren van de bestaande fietsinfrastructuur ter plaatse. De uiteindelijke voorkeursoplossing kent een groot draagvlak onder de betrokken medeoverheden. Omwonenden zijn bij het project en de in dat kader uitgevoerde verkenning betrokken door middel van een informatieavond ter gelegenheid waarvan de in de verkenning gemaakte afwegingen over diverse oplossingsvarianten en Pagina 9 van 65

10 de uiteindelijke voorkeursoplossing aan de orde zijn gekomen. Omwonenden zijn in de gelegenheid gesteld vragen te stellen en hun zienswijze te geven over het project en de diverse door Rijkswaterstaat in ogenschouw genomen oplossingsvarianten en de voorkeursoplossing. De uitwerking van de resultaten van de verkenning en de voorkeursoplossing zoals die is uitgewerkt in het tracébesluit waarmee de verkenning is afgesloten, worden hierna besproken in de hoofdstukken 2 (Verantwoording keuze) en 3 (Beschrijving van de wegaanpassing). 1.3 Relatie met projecten De planstudie heeft raakvlakken met een aantal studies en projecten. In tabel 1 zijn de projecten opgenomen en is aangegeven op welke manier er rekening is gehouden met deze projecten. Project Gebiedsversterking Oostelijke Langstraat (GOL) Aanpassing dwarsprofiel Hoogeindse Rondweg Tabel 1: Relatie met andere projecten Relatie met tracébesluit Zie 2.2. Er wordt in dit tracébesluit rekening gehouden met de toekomstige realisatie van een ecologische verbindingszone in het kader van GOL. Er wordt in het dit tracébesluit rekening gehouden met het aanpassen van het dwarsprofiel van de Hoogeindse Rondweg ter hoogte van de A Zienswijzen op het ontwerp-tracébesluit De afgeronde zienswijzeperiode Van 13 juni tot en met 24 juli 2014 heeft het ontwerp-tracébesluit ter inzage gelegen. In die periode was er voor een ieder de gelegenheid om zijn zienswijzen inzake het ontwerp-tracébesluit naar voren te brengen. Dit kon zowel mondeling als schriftelijk. Rijkswaterstaat heeft voor het ontwerp-tracébesluit een informatieavond georganiseerd. Deze heeft plaatsgevonden op 3 juli 2014 in Waalwijk. Er zijn in totaal 8 zienswijzen op het ontwerp-tracébesluit ingediend binnen de hiervoor gestelde termijn. Reactie op de zienswijzen Alle binnengekomen zienswijzen zijn in een Nota van Antwoord voorzien van een reactie. Voor een weergave van de ingebrachte zienswijzen en de daarop gegeven reacties wordt verwezen naar de Nota van Antwoord, die als bijlage 11 bij deze toelichting is gevoegd. De zienswijzen hebben geen aanleiding gegeven tot inhoudelijke wijzigingen van het Tracébesluit A59 Drongelens Kanaal. Wel heeft een aantal tekstuele wijzigingen plaatsgevonden in verband met de aanpassing van ontwerp-tracébesluit naar tracébesluit en zijn enkele ambtshalve wijzigingen doorgevoerd. De wijzigingen zijn toegelicht in 1.5. Pagina 10 van 65

11 1.5 Wijzigingen t.o.v. het ontwerp-tracébesluit Ten opzichte van het ontwerp-tracébesluit is in dit tracébesluit een aantal (inhoudelijke) wijzigingen aangebracht. Het gaat om de volgende wijzigingen: Wijzigingen in Besluit (I) Wijziging: De inleiding van het besluit is aangepast en het hoofdstuk Indienen zienswijzen is vervangen door het hoofdstuk Beroepsmogelijkheid. Toelichting: Het tracébesluit is aangepast naar de huidige stand van zaken van de procedure. Wijziging: In artikel 12 is de relevante Beleidsregel aangepast. Toelichting: De Regeling nadeelcompensatie Verkeer en Waterstaat 1999 is inmiddels vervangen door de Beleidsregel nadeelcompensatie Infrastructuur en Milieu Wijzigingen in Toelichting (III) Wijziging: Hoofdstuk 1 is aangepast naar de stand van zaken en voortgang in de tracéwetprocedure. Toelichting: De terinzage legging van het ontwerp-tracébesluit is vermeld, er wordt verwezen naar de Nota van Antwoord. Wijziging: Hoofdstuk 6 is vervangen door een nieuwe tekst. Toelichting: Sinds 15 mei 2014 maakt dit project onderdeel uit van het Nationaal Samenwerkingsprogramma Luchtkwaliteit (NSL). Wijziging: Hoofdstuk 12 is aangepast op de relevante verdere procedure. Toelichting: De beroepsprocedure wordt toegelicht. Wijziging: In hoofdstuk 12 is de relevante Beleidsregel t.a.v. nadeelcompensatie aangepast. Toelichting: De Regeling nadeelcompensatie Verkeer en Waterstaat 1999 is inmiddels vervangen door de Beleidsregel nadeelcompensatie Infrastructuur en Milieu Wijzigingen in de bijlagen (IV) Wijziging: Bijlage 4 (Effecten op luchtkwaliteit) is vervallen. Toelichting: Pagina 11 van 65

12 Sinds 15 mei 2014 maakt dit project onderdeel uit van het Nationaal Samenwerkingsprogramma Luchtkwaliteit (NSL). Een apart onderzoek naar de effecten op de luchtkwaliteit is daarom voor het vaststellen van het tracébesluit niet nodig. Wijziging: Bijlage 5 t/m 11 zijn omgenummerd naar 4 t/m 10. Toelichting: Bijlage 4 is komen te vervallen. Wijziging: Bijlage 4 (Deelrapport externe veiligheid): versie is aangepast Toelichting: De versie van het deelrapport externe veiligheid is aangepast. Het rapport is ten opzichte van het OTB inhoudelijk niet gewijzigd. Wijziging: Bijlage 6 (Voortoets A59) is aangepast. Toelichting: Een aangepaste versie van Voortoets A59 Brug over Drongelens Kanaal Natuurbeschermingswet 1998 is als bijlage 6 van deze toelichting opgenomen. Wijziging: Bijlage 11 (Nota van Antwoord) is toegevoegd. Toelichting: Hierin worden de zienswijzen op het ontwerp-tracébesluit beantwoord. 1.6 Leeswijzer In hoofdstuk 2 wordt de keuze voor de uit te werken oplossingsrichting in dit tracébesluit toegelicht. Vervolgens worden in hoofdstuk 3 de wegaanpassingen beschreven. Verkeer en verkeersveiligheid komen aan de orde in hoofdstuk 4. In de hoofdstukken 5 tot en met 10 worden de milieuaspecten beschreven. De hoofdstukken 5, 6 en 7 gaan over het woon- en leefmilieu: geluid (hoofdstuk 5), luchtkwaliteit (hoofdstuk 6) en externe veiligheid (hoofdstuk 7). In de hoofdstukken 8, 9 en 10 komen natuur (hoofdstuk 8), landschap, cultuurhistorie en archeologie (hoofdstuk 9) en bodem en water (hoofdstuk 10) aan de orde. In hoofdstuk 11 wordt ingegaan op mogelijke hinder in de bouwfase. Ten slotte wordt in hoofdstuk 12 de verdere procedure behandeld. Pagina 12 van 65

13 2 Verantwoording keuze 2.1 Nut en noodzaak Probleemstelling Begin jaren negentig is geconstateerd dat zowel de brug over het Drongelens Kanaal als het viaduct Hoogeindse Rondweg (beide onderdeel van rijksweg A59) ernstige constructieve gebreken vertonen. Onderzoek destijds heeft aangetoond dat brug en viaduct niet langer voldoen aan de eisen voor constructieve veiligheid. Daarom zijn beide kunstwerken destijds voorzien van tijdelijke ondersteuningsconstructies. Deze tijdelijke constructies bereiken inmiddels het eind van hun levensduur. Er zijn geen levensduurverlengende maatregelen meer mogelijk. Door het sterk toegenomen vrachtverkeer en het toegenomen gewicht van de vrachtwagencombinaties voldoen brug en viaduct niet meer. Daarom is vervanging noodzakelijk. Oplossingsrichting De oorspronkelijke doelstelling was alleen het vervangen van de brug en het viaduct. In de huidige situatie is de maximumsnelheid ter hoogte van de brug over het Drongelens Kanaal 70 km/u. In de oorspronkelijke doelstelling blijft dit zo. Deze snelheid wijkt echter sterk af van de (hogere) maximumsnelheden van de aangrenzende wegvakken. Binnen het beschikbare budget is daarom onderzocht of het, naast het vervangen van brug en viaduct, mogelijk is om met het project ook het wegontwerp aan te passen en de maximumsnelheid ter plaatse van de kunstwerken te verhogen. Er is geprobeerd om binnen het beschikbare budget dit weggedeelte volledig 120 km/u te maken (dit was de maximumsnelheid conform het toen geldende beleid). Dit is echter niet binnen het beschikbare budget te realiseren. Vervolgens is gezocht naar een oplossing, waarbij de verkeersveiligheid zoveel als mogelijk zou verbeteren, en waarbij de werkzaamheden binnen het beschikbare budget realiseerbaar zijn. Uiteindelijk is er voor een gefaseerde aanpak gekozen, waarbij het in de toekomst mogelijk blijft het wegvak volledig op te waarderen naar 120 km/u zonder dat er aanpassingen aan de al gerealiseerde kunstwerken noodzakelijk zijn. Het voorliggende tracébesluit maakt de realisatie van twee kunstwerken mogelijk, waardoor het mogelijk zal zijn om met een maximum snelheid van 100 km/u het Drongelens Kanaal te passeren. Daarmee wordt gekozen voor een toekomstvaste oplossing. Om in de toekomst een wegontwerp mogelijk te maken met een maximumsnelheid van 120 km/u ter hoogte van het Drongelens Kanaal, zouden in totaal vier nieuwe kunstwerken moeten worden gerealiseerd (twee voor de noordelijke rijbaan en twee voor de zuidelijke rijbaan over het Drongelens Kanaal en over de Hoogeindse Rondweg). Een dergelijke toekomstige uitbreiding, die geen onderdeel uitmaakt van het voorliggende tracébesluit, zou op basis van een op zichzelf staande ruimtelijke procedure planologisch verankerd moeten worden. De maximumsnelheid op de A59 ter hoogte van deze kunstwerken is vanwege de beschikbare ruimte 100 km/u. Een toelichting op het wegontwerp van de A59 is te vinden in hoofdstuk 3. Door dit project op deze manier uit te voeren, is het mogelijk Pagina 13 van 65

14 de maximumsnelheid te verhogen van 70 km/u naar 100 km/u ter hoogte van de kunstwerken. Hierdoor sluit de maximumsnelheid van dit wegvak beter aan op de gebruikelijke maximumsnelheden voor een autosnelweg. Daardoor verbetert de verkeersveiligheid en de doorstroming. Daarnaast wordt zo beter aangesloten op de snelheid van de aangrenzende wegvakken met een maximumsnelheid van 120 km/u 2 ten westen van de kunstwerken en met een maximumsnelheid van 100 km/u ten oosten daarvan Gebiedsversterking Oostelijke Langstraat In het kader van de Gebiedsversterking Oostelijke Langstraat (GOL) hebben regionale bestuurders en belanghebbenden in het gebied samen gezocht naar gemeenschappelijke kansen en oplossingen. De provincie Noord-Brabant, de gemeenten s- Hertogenbosch, Heusden en Waalwijk, waterschap Aa en Maas, Vereniging Natuurmonumenten, Staatsbosbeheer en ZLTO hebben samen een visie opgesteld voor de ontwikkeling van het gebied tussen s-hertogenbosch en Waalwijk tot 2030: Gebiedsvisie A59 Regio s Hertogenbosch Heusden Waalwijk, ook wel Corridorstudie A59 genoemd. De visie beschrijft de kansen van een integrale aanpak van de gebiedsontwikkeling en het oplossen van een aantal knelpunten op en rond de A59 op korte en langere termijn. Naar aanleiding van de Gebiedsvisie hebben de betrokken partijen op 18 september 2009 de startovereenkomst Gebiedversterking Oostelijke Langstraat getekend waarin nadere afspraken zijn gemaakt. Een van de maatregelen uit de Corridorstudie is het realiseren van een ecologische verbindingszone langs het Drongelens Kanaal ter plaatse van de Baardwijkse Overlaat 4. De kruising van deze ecologische verbindingszone met de A59 wordt gerealiseerd door middel van een onderdoorgang ter hoogte van de oostelijke dijk van het Drongelens Kanaal. Op verzoek van de regio wordt de aan te leggen brug over het Drongelens Kanaal daarom verlengd met 36 m en wordt tevens de ten oosten van het Drongelens Kanaal gelegen dijk maximaal circa 36 m in oostelijke richting verlegd over een lengte van circa 180 m. Hierdoor ontstaat ruimte voor een natte en droge ecologische verbindingszone die het Nationaal Park de Loonse en Drunense Duinen met het rivierengebied van de Maas verbindt. Soorten als ree, das, otter, bever, vleermuizen, kamsalamander en heikikker kunnen via deze zone de A59 passeren. De verlenging van de brug en de verlegging van de dijk zijn onderdeel van voorliggend tracébesluit. De feitelijke aanleg van de ecologische verbindingszone 2 Dit is vastgelegd in het Verkeersbesluit ten behoeve van het in afwijking van de algemene maximumsnelheid van 130 km/u met ingang van 1 september 2012 verlagen van een maximumsnelheid naar 120 km/u op wegtrajecten onder beheer van het Rijk, d.d. 29 augustus Aan de oostzijde van het project was de snelheid 120 km/u maar deze is nu tijdelijk 100 km/u. Na plaatsing van de geluidwerende voorzieningen voor het project Geluidsschermen Heusden, wordt de maximumsnelheid weer 120 km/u. Het verkeersbesluit voor 100 km/u loopt tot 31 december 2016, dan wel zoveel eerder als uit het onherroepelijke saneringsplan blijkt dat er op twee locaties geen doelmatige geluidsschermen mogelijk zijn, dan wel zoveel eerder als de geluidsschermen in het onherroepelijke saneringsplan op twee locaties zijn gerealiseerd. 4 De Baardwijkse Overlaat is een natuurgebied tussen Drunen en Waalwijk dat werd aangelegd in de 18 e eeuw om het water van de Maas op te vangen bij overstromingen. Na de aanleg van het Drongelens Kanaal aan het begin van de 20e eeuw verloor het zijn functie als overlaat. Pagina 14 van 65

15 wordt niet in dit tracébesluit meegenomen, doch slechts het creëren van de benodigde ruimte ten behoeve van de toekomstige aanleg daarvan. 2.3 (Vormvrije) m.e.r. beoordeling In de Wet milieubeheer is geregeld dat voor bepaalde activiteiten de effecten op het milieu in een milieueffectrapportage (m.e.r.) procedure onderzocht moet worden. Het Besluit m.e.r. geeft inzicht in de type activiteiten waar deze m.e.r.(beoordelings)plicht voor geldt. Het Tracébesluit A59 Drongelens Kanaal maakt twee activiteiten mogelijk die in de activiteitenlijst staan van het Besluit m.e.r.: de wijziging van de rijksweg (activiteit C1.3 en D1.1 in het Besluit m.e.r.); de wijziging van de dijk (activiteit D3.2 in het Besluit m.e.r.). De wijziging van een weg is m.e.r.-(beoordelings)plichtig in het geval de wijziging plaatsvindt over een lengte van 10 kilometer of meer (C1.3) of 5 tot 10 kilometer (D1.1). Aangezien het een wijziging betreft over een lengte van circa 1 kilometer, is deze activiteit niet m.e.r.-(beoordelings)plichtig. Omdat het een activiteit betreft die op de D-lijst van de activiteitenlijst van het Besluit m.e.r. is opgenomen, moet hiervoor een zogenoemde vormvrije m.e.r.-beoordeling worden uitgevoerd 5. De wijziging van de dijk is in alle gevallen m.e.r.-(beoordelings)plichtig. Hier is geen drempel voor in het Besluit-m.e.r. opgenomen. Het Besluit m.e.r. geeft ook aan welke m.e.r.-procedure nodig is bij het type besluit of plan dat wordt opgesteld. Het tracébesluit is een besluit waarvoor een m.e.r.-beoordeling uitgevoerd moet worden. De m.e.r.-beoordeling is een toets van het bevoegd gezag (in dit geval het Ministerie van Infrastructuur en Milieu) om te bepalen of er bij de voorgenomen activiteit mogelijke belangrijke nadelige milieugevolgen kunnen optreden. In het kader van een m.e.r.-beoordeling wordt een aanmeldingsnotitie opgesteld. In een aanmeldingsnotitie wordt de informatie opgenomen die voor deze afweging noodzakelijk is. Op basis van de informatie in de aanmeldingsnotitie besluit het bevoegd gezag of een uitgebreidere m.e.r.-procedure nodig is. Voor de A59 Drongelens Kanaal is een aanmeldingsnotitie opgesteld in verband met de wijziging van de dijk. De vormvrije m.e.r.-beoordeling in verband met de wijziging van de weg is integraal in de aanmeldingsnotitie opgenomen, zodat hierover gezamenlijk een besluit genomen kon worden. Uit wat in de Aanmeldingsnotitie A59 Drongelens Kanaal is beschreven, blijkt dat noch de locatie, noch de omgeving, noch de inrichting van de wijziging van de dijk en de wijziging van de weg aanleiding geeft om de (milieu-)effecten in een uitgebreidere milieueffectrapportage af te wegen. Dit besluit van de Minister van I&M is op 22 mei 2014 gepubliceerd. De aanmeldingsnotitie en het besluit van de Minister zijn bijgevoegd als bijlage 2 bij deze toelichting. 5 Anders dan de naam vormvrij doet vermoeden, moet deze vorm van m.e.r.-beoordeling wel aan inhoudelijke vereisten voldoen. Pagina 15 van 65

16

17 3 Beschrijving van de wegaanpassing 3.1 Projectscope De projectgrens loopt van km 117,20 tot km 118,61 van de A59. Dit is ter hoogte van het Drongelens Kanaal. De totale tracélengte is ongeveer 1,41 km. De fysieke wijzigingen van de weg worden uitgevoerd over een totale lengte van ongeveer 1,1 kilometer tussen km 117,37 tot km 118,47 van de A Huidige situatie Op de A59 is de maximumsnelheid 120 km/u 6. Ten westen van het kanaal is een driekwart aansluiting aanwezig (nr. 39, aansluiting Waalwijk-Oost) en ten oosten een halve aansluiting (nr. 40, aansluiting Drunen-West). Alleen het weggedeelte van de A59 over het Drongelens Kanaal en de Hoogeindse Rondweg kent een maximumsnelheid van 70 km/u 7. Redenen hiervoor zijn onder andere het smalle dwarsprofiel op de kunstwerken en de aansluitingen ten westen en ten oosten van het Drongelens Kanaal die (deels) niet voldoen voor een snelheid van 120 km/u. De uitvoegstrook richting Waalwijk-Oost en de invoegstrook vanuit Drunen-West zijn gedimensioneerd op 70 km/u. 3.3 Beschrijving voorkeursoplossing Vanuit het Rijk is de aanleiding van deze tracéwetprocedure de noodzaak tot vervanging van de brug over het Drongelens Kanaal en het viaduct Hoogeindse Rondweg. Binnen het beschikbare budget is onderzocht of het mogelijk is om het wegontwerp aan te passen en de maximumsnelheid ter plaatse van de kunstwerken te verhogen. Door hier de snelheid te verhogen, sluit deze beter aan op die van de aangrenzende wegvakken. Dit heeft een positieve invloed op de doorstroming en verkeersveiligheid op de A59. Er is gezocht naar een ontwerp waarbij de maximumsnelheid van 70 km/u opgehoogd kan worden naar 120 km/u. Daartoe is eerst een ontwerp gemaakt dat voldoet aan de huidige richtlijnen voor het ontwerp van autosnelwegen conform de NOA 8 waarbij wordt uitgegaan van een snelheid van 120 km/u. Een ontwerp dat uitgaat van 120 km/u vraagt echter om bijna een verdubbeling van het beschikbare budget. Dat is niet aan de orde. Om dit ontwerp in de toekomst niet onmogelijk te maken, zijn de daarna onderzochte alternatieven gebaseerd op het 120 km/u-ontwerp. Dit houdt in dat alle verder onderzochte oplossingsvarianten vanuit het oogpunt van toekomstvastheid in een later stadium uit te breiden zijn, zodat volledig voldaan kan worden aan de richtlijnen voor het ontwerp van autosnelwegen op basis van 120 km/u. 6 Aan de oostzijde van het project was de snelheid 120 km/u maar deze is nu tijdelijk 100 km/u. Na plaatsing van de geluidwerende voorzieningen voor het project Geluidsschermen Heusden, wordt de maximumsnelheid weer 120 km/u. Het verkeersbesluit voor 100 km/u loopt tot 31 december 2016, dan wel zoveel eerder als uit het onherroepelijke saneringsplan blijkt dat er op twee locaties geen doelmatige geluidsschermen mogelijk zijn, dan wel zoveel eerder als de geluidsschermen in het onherroepelijke saneringsplan op twee locaties zijn gerealiseerd. 7 Het betreft het tracédeel met kilometrering 117,35 tot 118,23 van de zuidelijke rijbaan en 118,45 tot 117,70 van de noordelijke rijbaan. 8 Nieuwe Ontwerprichtlijn Autosnelwegen, het kader voor het ontwerp van autosnelwegen. Pagina 17 van 65

18 Gelet op het huidige beschikbare budget is een verhoging van de maximum toegestane snelheid tot 120 km/u niet haalbaar en is 100 km/u het maximaal haalbare resultaat. Een maximumsnelheid van 100 km/u sluit beter aan op de gebruikelijke maximumsnelheden voor een autosnelweg dan de huidige maximumsnelheid van 70 km/u. Daardoor verbetert de verkeersveiligheid. Om de snelheid op de A59 op te kunnen waarderen van 70 km/u naar 100 km/u is onderzocht welke gevolgen dit met zich meebrengt. De afritten van de aansluiting Waalwijk-Oost zijn zowel aan de noordzijde als aan de zuidzijde van de A59 niet geschikt voor 100 km/u, daarom worden de puntstukken van deze afritten verlengd. Daarnaast is de afstand tussen de toerit Drunen-West en de afrit Waalwijk-Oost bij 100 km/u zodanig kort dat een weefvak noodzakelijk is. Een verhoging van de snelheid naar 100 km/u op de A59 is mogelijk door deze aanpassingen aan de vormgeving van de aansluitingen, zodat de snelheidsverhoging geen onveilige situaties met zich meebrengt. Er zijn verschillende varianten onderzocht, die, binnen het beschikbare budget, voor een verkeersveilige oplossing kunnen zorgen. De gekozen oplossing is niet van invloed op de bereikbaarheid van de omgeving, er hoeven geen gronden te worden verworven en heeft het meeste draagvlak vanuit provincie en regionale overheden. De aanpassing in dit tracébesluit bestaat uit het vervangen van de brug over het Drongelens Kanaal en het viaduct over de Hoogeindse Rondweg. Daarbij wordt de maximum toegestane snelheid op de A59 opgehoogd naar 100 km/u. Tevens worden de invoegstrook van de aansluiting Drunen-West en de uitvoegstrook van de aansluiting Waalwijk-Oost op de noordelijke rijbaan verlengd en op elkaar aangesloten waardoor een weefvak ontstaat tussen beide aansluitingen. Op de zuidelijke rijbaan wordt de uitvoegstrook naar de aansluiting Waalwijk-Oost verlengd. 3.4 Aanpassingsmaatregelen In artikel 1 van het Besluit (I) zijn de aanpassingsmaatregelen voor het project A59 Drongelens Kanaal beschreven en op de overzichts- en detailkaarten (II) zijn deze gevisualiseerd. In dit hoofdstuk wordt een nadere beschrijving gegeven. In figuur 1 zijn de aanpassingen in het kader van het project A59 Drongelens Kanaal samengevat weergegeven; een uitgebreide weergave is te zien op de overzichtskaart en detailkaarten (II). Pagina 18 van 65

19 Figuur 1: Aanpassingen A59 Drongelens Kanaal De overzichtskaart geeft een overzicht van de totale wegaanpassing. De detailkaarten geven een gedetailleerd overzicht van de wegaanpassing op een schaal van 1: Op deze kaarten is de ruimtebegrenzing aangegeven die nodig is voor de realisatie van de aanpassingen in het kader van het project A59 Drongelens Kanaal. Het verticale alignement (lengteprofiel) staat op detailkaart 3. Hierna worden de aanpassingen beschreven. De maatregelen zijn in de rijrichting beschreven. De (aanpassingen aan) kunstwerken worden daarna toegelicht. Aanpassing aan A59 De as van de A59 blijft in de toekomstige situatie op de huidige locatie gesitueerd. Noordelijke rijbaan van de A59 De aansluiting Drunen-West (40) bestaat op de noordelijke rijbaan alleen uit een toerit, er is op de noordelijke rijbaan geen afrit. Op de noordelijke rijbaan wordt de invoegstrook van de toerit van de aansluiting Drunen-West (40) verbonden met de uitvoegstrook van de afrit Waalwijk-Oost (39) door middel van een weefvak met een vluchtstrook ter hoogte van het grondlichaam. Na realisatie van het project is hier een weefvak aanwezig dat geschikt is voor een maximumsnelheid van 100 km/u. De bewegwijzering wordt hierop aangepast. Bij de toerit van de aansluiting Drunen-West is voldoende lengte aanwezig voor het verkeer om snelheid te maken. Het puntstuk van de afrit Waalwijk-Oost wordt verlengd zodat voldoende lengte aanwezig is voor het verkeer om snelheid te verminderen. 9 De situatietekeningen hebben een schaal van 1: Voor de dwarsprofielen is een schaal van 1:200 gebruikt en voor het lengteprofiel 1: horizontaal en 1:200 verticaal. Pagina 19 van 65

20 In de huidige situatie vormt deze afrit geen probleem, aangezien deze relatief weinig wordt gebruikt. Doordat de afrit relatief weinig wordt gebruikt en de vluchtstrook over een beperkte afstand ontbreekt, heeft dit geen significante invloed op de verkeersveiligheid. Er zijn toekomstplannen (van de regio) om de afrit te amoveren. Om deze redenen is er voor gekozen geen verdere aanpassing te doen aan het ontwerp. Zuidelijke rijbaan van de A59 Om de afrit bij de aansluiting Waalwijk-Oost op de zuidelijke rijbaan geschikt te maken voor 100 km/u wordt de uitvoegstrook verlengd en wordt het puntstuk verlengd zodat voldoende lengte aanwezig is voor het verkeer om snelheid te verminderen. Er wordt langs de uitvoegstrook, net als in de huidige situatie, geen vluchtstrook toegepast vanwege de beschikbare ruimte. In de huidige situatie vormt deze afrit geen probleem, aangezien deze relatief weinig wordt gebruikt. Doordat de afrit relatief weinig wordt gebruikt en de vluchtstrook over een beperkte afstand ontbreekt, heeft dit geen significante invloed op de verkeersveiligheid. Er zijn toekomstplannen (van de regio) om de afrit te amoveren. Om deze redenen is er voor gekozen geen verdere aanpassing te doen aan het ontwerp. De halve aansluiting Drunen-West aan de oostzijde van het Drongelens Kanaal heeft op de zuidbaan een afrit. Deze afrit blijft onveranderd gehandhaafd. Er is aan de zuidzijde geen toerit. Snelheden Op de noordelijke rijbaan van de A59 tussen km 118,45 en km 117,70 en op de zuidelijke rijbaan van de A59 tussen km 117,35 en km 118,23 wordt een maximum snelheid ingesteld van 100 km/u. Op de wegvakken ten oosten en ten westen hiervan is de maximumsnelheid in de toekomstige situatie respectievelijk 100 km/u en 120 km/u, net als in de huidige situatie. Dit is weergegeven in figuur 2. Figuur 2: Snelheden na realisatie project Pagina 20 van 65

21 Het toekomstige wegvak waar een nieuwe maximumsnelheid van 100 km/u geldt, komt overeen met het huidige wegvak waar een maximumsnelheid van 70 km/u geldt. Alle rijstroken, inclusief het weefvak, hebben na aanpassing een breedte van 3,30 m. De vluchtstrook heeft (waar aanwezig) een breedte van 3,15 m. Kunstwerken Brug in de A59 over het Drongelens Kanaal Het Drongelens Kanaal wordt gepasseerd door middel van een nieuw kunstwerk. De lengte van het kunstwerk houdt rekening met de verschuiving van de dijk ten oosten van het kanaal voor de toekomstige realisatie van een ecologische verbindingszone aan deze zijde van het kanaal. In de toekomstige situatie is net als in de huidige situatie geen vluchtstrook aanwezig op het kunstwerk. Vanwege de beperkte lengte is dit nauwelijks van invloed op de verkeersveiligheid. Viaduct van de A59 over de Hoogeindse Rondweg De A59 kruist de Hoogeindse Rondweg door middel van een nieuw kunstwerk in de A59 over de Hoogeindse Rondweg. In de toekomstige situatie is net als in de huidige situatie geen vluchtstrook aanwezig op het kunstwerk. Vanwege de beperkte lengte is dit nauwelijks van invloed op de verkeersveiligheid. Overige bestaande kunstwerken De tunnel in de Overstortweg vervalt en wordt verwijderd, zie 3.5. In het kader van het project A59 Drongelens Kanaal vinden verder geen aanpassingen plaats aan bestaande kunstwerken. Dijkverlegging De dijk die aan de oostzijde langs het Drongelens Kanaal loopt, wordt over een lengte van ongeveer 180 m maximaal ongeveer 36 m naar het oosten verschoven. In combinatie met de nieuwe brug over het Drongelens Kanaal wordt hierdoor een 25m brede onderdoorgang langs de oostzijde van het Drongelens Kanaal gecreëerd voor de toekomstige ecologische verbindingszone. Tevens wordt een stobbenwal in de toekomstige ecologische verbindingszone aangelegd. Aan de noord- en zuidzijde wordt de A59 voorzien van een wildraster om passerende dieren te geleiden naar de toekomstige ecologische verbindingszone. 3.5 Bijkomende infrastructurele werken en voorzieningen De Overstortweg wordt afgesloten over een lengte van 300 m en de in de Overstortweg gelegen tunnel onder de A59 vervalt. Reden hiervoor is dat tunnel en weg onder de te verplaatsen dijk terecht komen. De onttrekking van het betreffende deel van de Overstortweg is geregeld via een onttrekkingsbesluit en maakt geen onderdeel uit van dit tracébesluit. Mede als gevolg van de aanpassingen aan de A59 wordt op verzoek van de gemeente Waalwijk het dwarsprofiel van de Hoogeindse Rondweg ter hoogte van de A59 opnieuw ingedeeld. De rijbaan (in twee richtingen) krijgt een breedte van 7 m. Er wordt een fietspad in twee richtingen aangelegd aan de oostzijde (de zijde van het Drongelens Kanaal) met een breedte van 3 m. Tussen rijbaan en fietspad wordt een Pagina 21 van 65

22 tussenberm aangebracht van ongeveer 1,5 m breed. De totale wegbreedte wordt inclusief zijbermen ongeveer 13,5 m. Mogelijk vindt beperkt aanpassing plaats aan de hoogteligging van de Hoogeindse Rondweg om de huidige doorrijhoogte te kunnen handhaven. Dat betekent dat de Hoogeindse Rondweg mogelijk ter plaatse van de kruising met de A59 iets lager komt te liggen. Dit wordt nader uitgewerkt bij de voorbereiding van de realisatie. Er vinden in het kader van het project A59 Drongelens Kanaal verder geen aanpassingen plaats aan de onderliggende infrastructuur (zoals kruisende wegen). 3.6 Tijdelijke situatie Om het verkeer op zowel de A59 als op de Hoogeindse Rondweg zo min mogelijk hinder te laten ondervinden tijdens de uitvoering van de werkzaamheden, wordt een tijdelijke omlegging van de A59 gerealiseerd. Deze tijdelijke omlegging wordt gesitueerd aan de zuidzijde van de huidige ligging van de A59. De maximum snelheid in de tijdelijke situatie is 70 km/u, net als in de huidige situatie. De tijdelijke omlegging heeft geen invloed op de waterkerende functie van de dijken aan weerszijden van het Drongelens Kanaal. Bij de tijdelijke omlegging wordt rekening gehouden met de functie van de Hoogeindse Rondweg. De aansluiting Waalwijk-Oost blijft beschikbaar. Naar verwachting wordt de tijdelijke omlegging in 2015 opengesteld voor het verkeer. De tijdelijke situatie wordt gerealiseerd met een omgevingsvergunning op grond van de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht en maakt geen onderdeel uit van het tracébesluit. Voor de tijdelijke situatie is door de Staatssecretaris van Infrastructuur en Milieu een ontheffing verleend, het betreft een tijdelijke ontheffing naleving geluidproductieplafond. Deze tijdelijke ontheffing is gepubliceerd in de Staatscourant 2013, nr van 14 november Naar verwachting zal de aanpassing aan de A59 zoals beschreven in het tracébesluit gerealiseerd zijn aan het einde van Uitmeet- en flexibiliteitsbepaling Artikel 10 van het tracébesluit (deel I) bevat een uitmeet- en flexibiliteitsbepaling. Van beide bepalingen kan tegelijkertijd gebruik worden gemaakt. Het eerste lid van dit artikel betreft een uitmeetbepaling. Gelet op de nauwkeurigheid waarmee het ontwerp is uitgewerkt (de detailkaarten bij het tracébesluit hebben een schaal van 1:2.000), kan het voor of tijdens de uitvoering van de verbreding blijken dat de maatvoering zoals opgenomen in het tracébesluit in de praktijk voor praktische problemen zorgt. Dan kan met een marge van 1 meter omhoog of omlaag en 2 meter naar weerszijden worden afgeweken, mits is voldaan aan de randvoorwaarden zoals opgenomen in het derde lid. Het tweede lid van dit artikel betreft een flexibiliteitsbepaling. Afgezien van de uitmeetbepaling kan het voorkomen dat er zich in de tijd tussen het tracébesluit en de daadwerkelijke realisatie daarvan ontwikkelingen hebben voorgedaan die een kleine afwijking wenselijk maken. Hierbij moet gedacht worden aan bijvoorbeeld innovatieve uitvoering(swijzen), kostenbesparingen en nadere afspraken met de (bestuurlijke) omgeving. Ook in dat geval kan met een marge van 1 meter omhoog of om- Pagina 22 van 65

23 laag en 2 meter naar weerszijden worden afgeweken, mits aan de randvoorwaarden van het derde lid is voldaan. Het is van belang de uitmeet- en flexibiliteitsbepalingen zodanig te formuleren dat de waarborgen met betrekking tot de rechtszekerheid van belanghebbenden worden gerespecteerd. De voorwaarden die zijn opgenomen in het derde lid van de bepaling dienen hiertoe. In het derde lid zijn daarom de randvoorwaarden voor de wijzigingen opgenomen. Ook is de formulering van het derde lid zodanig dat niet van de maatvoering van de geluidswerende voorzieningen en de minimale maten van de kunstwerken mag worden afgeweken. 3.8 Kabels en leidingen Onder kabels en leidingen van derden worden met name kabels en leidingen voor telecommunicatie, elektriciteit, water en brandstoffen verstaan. In het geval dat deze leidingen in de wegzone van de A59 liggen, moeten ze veelal worden verlegd of vervangen. De nieuwe locatie wordt in overleg met de beheerders van deze kabels en leidingen in de voorbereiding van de aanpassing van de weg vastgesteld. Het uitgangspunt in het ontwerp is dat de weg en de kabels en leidingen elkaar niet in het functioneren belemmeren. Onderhoud en vervanging van kabels en leidingen moeten zoveel mogelijk worden uitgevoerd zonder dat hierbij het wegverkeer wordt gehinderd. Kabels en leidingen van derden worden zoveel mogelijk buiten de wegzone van de A59 gelegd. Kruisende kabels en leidingen worden zoveel mogelijk gebundeld onder het tracé door gevoerd. 3.9 Duurzaam bouwen Duurzaam bouwen is gericht op klimaatbeleid, materialenbeleid en gezondheidsaspecten. Bij klimaatbeleid gaat het erom dat energiebesparingsmaatregelen de uitstoot van CO 2 bij gebouwen en bouwwerken verlagen. Materialen en gezondheidsaspecten zijn er op gericht minder grondstoffen te gebruiken die schadelijke effecten hebben op milieu en gezondheid. Het Rijk heeft beleid gericht op duurzaam bouwen. Dit beleid is van toepassing voor dit project. Pagina 23 van 65

24

25 4 Verkeer 4.1 Inleiding Voor het project A59 Drongelens Kanaal is ten behoeve van de probleemanalyse en de toetsing van de maatregelen een verkeersanalyse uitgevoerd. In 4.2 wordt aandacht besteed aan de verkeersveiligheid, en in 4.3 aan de bereikbaarheid. 4.2 Verkeersveiligheid In de Structuurvisie Infrastructuur en Ruimte wordt het uitgangspunt van een verbeterde verkeersveiligheid gehanteerd. Dit betekent dat het huidige verkeersveiligheidniveau minimaal gehandhaafd dient te blijven en dat waar mogelijk wordt gestreefd naar een permanente verbetering van de verkeersveiligheid. Door de aanpassingen aan de brug ten opzichte van de huidige situatie en de realisatie van het weefvak tussen aansluiting Drunen-West en Waalwijk-Oost wordt de verkeersveiligheid in het plangebied verbeterd. De aanpassingen aan de brug leiden tot een breder dwarsprofiel, waardoor de kans op met name flankongevallen afneemt. Bovendien zorgt de aanpassing van het dwarsprofiel dat de maximumsnelheid beter aansluit bij de te verwachten werkelijke rijsnelheid. Daardoor verbetert de verkeersveiligheid en de doorstroming. Het weefvak zorgt eveneens voor verbetering van de verkeersveiligheid omdat: De korte toerit van aansluiting Drunen-West en de korte afrit van aansluiting Waalwijk-Oost worden vervangen wordt door een weefvak. Hierdoor hebben weggebruikers meer gelegenheid om in- en uit te voegen. Daarnaast hoeft het verkeer dat van aansluiting Drunen-West naar aansluiting Waalwijk-Oost gaat, niet meer op zeer korte afstand in (en uit) te voegen op de hoofdrijbaan van de A59. Doordat er minder in- en uitvoegbewegingen zijn, ontstaat een rustiger verkeersbeeld. Dit verkleint de kans op flank- en kop-staart-ongevallen. Maatregelen De aanpassingen in het project (zoals beschreven in hoofdstuk 3) zijn ontworpen conform de vigerende ontwerprichtlijnen. Hier vloeien geen concrete verkeersveiligheidsmaatregelen uit voort. Het ontwerp is conform de ontwerprichtlijnen. Voor zover dit vanwege de aanpassingsmaatregelen noodzakelijk is, worden de bestaande geleideconstructie, bewegwijzering, markering en verlichting aangepast of vernieuwd, en wordt daar waar nodig nieuwe geleideconstructie aangebracht. 4.3 Bereikbaarheid NRM Het verkeersmodel NRM (Nederlands Regionaal Model) houdt rekening met onder meer de ruimtelijk economische ontwikkeling van Nederland en het landelijke beleid. De doorvertaling naar de voor het NRM benodigde invoer in termen van aantallen inwoners, huishoudens en arbeidsplaatsen is gedaan in overleg met de regionale overheden. Pagina 25 van 65

26 Uitgangspunt in het NRM is daarnaast het vastgestelde verkeer- en vervoerbeleid, dat onder meer is opgenomen in de Structuurvisie Infrastructuur en Ruimte. In de Structuurvisie Infrastructuur en Ruimte zijn de hoofdlijnen van het nationale verkeer- en vervoersbeleid vastgesteld. Hierin zijn de doelstellingen opgenomen voor het verkorten van files, het verhogen van de betrouwbaarheid van de reistijd en het verminderen van de reistijd van deur tot deur. Onderzoeksresultaten Voor de referentiesituatie in 2030 (de autonome ontwikkeling) en de situatie met project in 2030 zijn de verkeersgegevens en -prognoses in beeld gebracht. De verkeersprognoses zijn afkomstig van het NRM 2012, landsdeel Zuid. Bij het opstellen van de verkeersprognoses gebruikt Rijkswaterstaat de Welvaart en Leefomgeving-scenario s van het Centraal Planbureau voor de sociaal-economische ontwikkeling in Nederland. De geleverde prognoses zijn gebaseerd op het Global Economy scenario. De verkeerseffecten zijn voor 2030 in beeld gebracht. De effecten van de verhoogde maximumsnelheid en de aanleg van het weefvak op zowel het hoofdwegennet als het onderliggend wegennet zijn marginaal. Verder heeft het project geen significante effecten op de bereikbaarheid en de doorstroming op de A59. De maatregelen zijn hier ook niet op gericht, deze richten zich op de verkeersveiligheid en het behoud van de functie van de weg in de nabije toekomst. Door het aanpassen van de snelheid van 70 naar 100 km/u wordt de doorstroming en de robuustheid van het netwerk licht verbeterd. Pagina 26 van 65

27 5 Geluid Een tracébesluit bevat de resultaten van een akoestisch onderzoek en een aanduiding van de te treffen geluidreducerende maatregelen. Voor het project A59 Drongelens Kanaal is een akoestisch onderzoek uitgevoerd door het geluidloket van Rijkswaterstaat. Het akoestisch onderzoek is opgenomen als bijlage 3. Voor de toekomstige situatie is door een akoestisch onderzoek op referentiepunten nagegaan wat het effect is op de geluidproductie op de referentiepunten. De geluidproductie is vervolgens getoetst aan het geldende geluidproductieplafond (GPP). Daarmee wordt gewaarborgd dat de geluidbelasting in de omgeving van de A59 niet ongecontroleerd zal toenemen boven het niveau dat nu al is toegestaan door middel van de geluidproductieplafonds (GPP's). Tevens is inzichtelijk gemaakt wat het effect is van bronmaatregelen op de geluidproductie van de te wijzigen rijksweg. 5.1 Wettelijk kader en beleid De volgende regelingen zijn van toepassing: Wet milieubeheer, hoofdstuk 11 (hoofdwegennet); Wet geluidhinder (onderliggend wegennet); Besluit geluid milieubeheer; Regeling geluid milieubeheer (onder meer het doelmatigheidscriterium); Reken- en meetvoorschrift geluid 2012 (rekenregels voor het akoestisch onderzoek). Hoofdstuk 11 van de Wet milieubeheer (Wm) is van toepassing op het hoofdwegennet (rijkswegen) binnen het plangebied. Deze wet is op 1 juli 2012 in werking getreden en vervangt voor wijzigingen aan het hoofdwegennet de Wet geluidhinder. De Wet geluidhinder is nog wel van toepassing op het onderliggend wegennet en voor nieuwe situaties (bijvoorbeeld nieuwbouw van woningen) binnen de zone van de rijksweg. In het kader van voorliggend tracébesluit wordt het onderliggend wegennet echter niet zodanig gewijzigd dat hiervoor een toetsing aan de Wet geluidhinder hoeft plaats te vinden. Wet milieubeheer / geluidproductieplafonds (hoofdwegennet) In de Wet milieubeheer is vastgelegd dat het geluid van het hoofdwegennet met GPP s beheerst wordt. Op de geluidplafondkaart (zie is aangegeven voor welke rijkswegen hoofdstuk 11 van de Wet milieubeheer van toepassing is en daarmee de GPP-systematiek. Het GPP is de maximaal toegestane geluidproductie op een referentiepunt. Referentiepunten zijn denkbeeldige rekenpunten op circa 100 meter afstand van elkaar, en op circa 50 meter afstand van de buitenste rijstrook van de weg (zie figuur 3). Aan beide zijden van de weg liggen referentiepunten. De hoogte bedraagt 4 meter boven lokaal maaiveld. De posities van de referentiepunten liggen vast in het zogeheten geluidregister (zie net als de waarde van het GPP in elk referentiepunt. Pagina 27 van 65

28 Figuur 3: Schematische weergave referentiepunten (Bron: Geluidloket Rijkswaterstaat) Bij een wijziging van het bestaande hoofdwegennet zoals in het geval van de A59 Drongelens Kanaal, wordt gekeken of als gevolg van het project de geldende geluidproductieplafonds worden overschreden. Wanneer dit het geval is, moet voor die locaties een akoestisch onderzoek worden uitgevoerd. Daarin wordt gekeken welke maatregelen nodig zijn om de geluidproductie van de weg terug te brengen tot een waarde die lager ligt dan het GPP. Voor A59 Drongelens Kanaal is zo n onderzoek uitgevoerd door het geluidloket van Rijkswaterstaat. Geluidproductieplafonds: jaarlijkse monitoring Jaarlijks controleert ( monitort ) de beheerder van het hoofdwegennet (Rijkswaterstaat) of de geluidproductie van een weg niet hoger is dan het ter plaatse geldende GPP. Bij (dreigende) overschrijding moet onderzocht worden of geluidmaatregelen noodzakelijk zijn. Dit is een belangrijke verandering ten opzichte van de Wet geluidhinder waarin deze jaarlijkse monitoring niet bestaat. Geluidgevoelige objecten Zo lang de geluidproductie niet boven het plafond uitstijgt, hoeft er geen toets op geluidgevoelige objecten plaats te vinden en hoeven er geen maatregelen te worden getroffen. Indien dit niet het geval is, moet de wegbeheerder waar mogelijk en doelmatig maatregelen treffen, en/of eventueel een verzoek doen tot wijziging van één of meer geluidproductieplafonds. Een verzoek tot wijziging van een GPP staat open voor beroep. De normen voor geluidsbelastingen gelden voor geluidgevoelige objecten. Geluidgevoelige objecten zijn gedefinieerd in artikel 2 van Besluit geluid milieubeheer. Het zijn woningen en andere geluidgevoelige gebouwen (bijvoorbeeld scholen) en terreinen (bijvoorbeeld woonwagenstandplaatsen). Het gaat om geluidgevoelige objecten langs het hoofdwegennet ( hoofdstuk 11 Wm). Hoofdstuk 11 Wm kent twee aanleidingen om in akoestisch onderzoek een toets aan de toetswaarden in de wet uit te voeren op woningniveau: 1. Aanpassing (verhoging) van het GPP omdat een overschrijding van het GPP niet met doelmatige maatregelen kan worden weggenomen; 2. Sanering op grond van art Wm. Pagina 28 van 65

29 Ad. 1 Bij een verhoging van het GPP dient er tevens een toets plaats te vinden van de geluidbelasting in het geluidgevoelige object. Uitgangspunt is dat bij verhoging van een GPP de geluidsbelasting niet mag toenemen. Ad. 2 In het kader van art Wm dient Rijkswaterstaat uiterlijk op 31 december 2020 saneringsplannen te hebben vastgesteld. In deze saneringsplannen is vastgelegd welke (doelmatige) maatregelen Rijkswaterstaat gaat treffen om te hoge geluidbelastingen op bepaalde geluidgevoelige objecten te verminderen. Hoofdstuk 11 Wm schrijft voor dat voor deze saneringsobjecten eenmalig onderzocht moeten worden om vast te stellen of de geluidsbelasting op deze objecten met doelmatige maatregelen kan worden verminderd 10. De saneringsdoelstelling moet op grond van artikel Wm worden meegenomen in een project voor wijziging van de weg, wanneer als gevolg van dat project één of meer GPP s moeten worden gewijzigd of indien ten gevolge van het opnemen van een geluidmaatregel in het geluidregister het GPP op dezelfde waarde wordt vastgesteld. Indien er in het kader van een project geen wijziging van het GPP plaatsvindt of er wordt geen geluidmaatregel in het geluidregister opgenomen, is er vanuit de wet geen verplichting om de sanering van deze objecten in het kader van het wegaanpassingsproject ter hand te nemen. Doelmatigheidscriterium Geluidmaatregelen hoeven niet tot elke prijs te worden getroffen. In de wetgeving is hiervoor een financieel afwegingskader (het doelmatigheidscriterium) opgenomen. Het doel van dit doelmatigheidscriterium is te komen tot een eenduidige (rechtsgelijkheid) en objectieve (rechtszekerheid) onderbouwing van de geluidbeperkende maatregelen. Met het doelmatigheidscriterium wordt bepaald of de voorgenomen maatregelvarianten financieel doelmatig zijn. Aanvullend hierop worden maatregelen beoordeeld op landschappelijke, stedenbouwkundige, verkeerskundige en technische aanvaardbaarheid. Op deze gronden kan van de financieel doelmatige maatregelen worden afgeweken. Voor het hoofdwegennet is het doelmatigheidscriterium beschreven in het Besluit geluid milieubeheer en de Regeling geluid milieubeheer. Wet geluidhinder (onderliggend wegennet) Binnen het plangebied zijn ook enkele niet-rijkswegen (onderliggend wegennet) die (beperkt) worden gewijzigd. Deze wegen staan niet op de geluidplafondkaart en voor deze wegen gelden daarom geen geluidproductieplafonds. Op deze wegen is de Wet geluidhinder van toepassing 10 Er moet dan naar worden gestreefd de toekomstige geluidsbelasting op saneringsobjecten te beperken tot maximaal 60 db. Voor de zogenoemde Grote Groei Gevallen dient een afname te worden bewerkstelligd van minimaal 5 db met een absolute bovengrens van 60 db. De doelmatigheid van maatregelen blijft randvoorwaarde voor het bereiken van de doelstelling. Pagina 29 van 65

30 Indien bij wijziging van een weg de toetsingswaarde met 1,5dB of meer wordt overschreden (dat wordt dan reconstructie genoemd), worden in beginsel maatregelen getroffen om de geluidsbelasting zodanig te reduceren dat aan de toetsingswaarde wordt voldaan. 5.2 Uitgangspunten akoestisch onderzoek Akoestisch onderzoek hoofdwegennet Voor de A59 (hoofdwegennet) is een akoestisch onderzoek uitgevoerd door het geluidloket van Rijkswaterstaat. Het akoestisch onderzoek is verricht conform de systematiek van hoofdstuk 11 Wm en het Reken- en meetvoorschrift geluid Uitgangspunt voor het akoestisch onderzoek zijn de GPP s zoals opgenomen in het geluidregister ( en de toekomstige situatie zoals in dit tracébesluit beschreven. Voor het onderzoek is onderstaande aanpak gevolgd: 1. Kan zonder geluidmaatregelen aan de geluidproductieplafonds worden voldaan? 2. Kan met bronmaatregelen aan de geluidproductieplafonds worden voldaan en is ook besloten om die te treffen? Bronmaatregelen, zoals stillere wegdekken, pakken rechtstreeks de bron van het geluid aan. Akoestisch onderzoek onderliggend wegennet Voor het project A59 Drongelens Kanaal zijn twee kruisende wegen relevant, namelijk de Hoogeindse Rondweg en de Overstortweg. Ter plaatse van het nieuwe viaduct van de A59 over de Hoogeindse Rondweg vindt een minimale wijziging van het dwarsprofiel van de Hoogeindse Rondweg plaats. Tevens wordt mogelijk de hoogteligging iets aangepast naar beneden. In de huidige situatie is op deze locatie een betonverharding aanwezig, na de wegaanpassing zal Dicht Asfaltbeton (DAB) worden toegepast. Het toepassen van DAB in combinatie met de zeer beperkte aanpassing van de Hoogeindse Rondweg zorgt ervoor dat de geluidssituatie op de Hoogeindse Rondweg ter plaatse van het viaduct niet of nauwelijks wijzigt. Bij de Hoogeindse Rondweg is geen sprake van een toename van de geluidsbelasting van1,5 db of meer, er hoeft daarom niet te worden getoetst aan de Wet geluidhinder. De Overstortweg wordt gedeeltelijk afgesloten, een gedeelte van de weg vervalt en wordt verwijderd. Het tunneltje in de Overstortweg vervalt. 5.3 Resultaten onderzoek en geluidmaatregelen Door het geluidloket van Rijkswaterstaat is onderzocht wat de effecten zijn van de (toekomstige) projectsituatie ter plaatse van de referentiepunten. Hierover is gerapporteerd in het rapport Akoestisch onderzoek op referentiepunten, A59 Drongelens Kanaal, versie 1.3, datum 20 februari Uit de rekenresultaten blijkt dat in de projectsituatie zonder aanvullende maatregelen niet op alle referentiepunten voldaan kan worden aan het geldende GPP (stap 1). De maximale overschrijding van het GPP bedraagt 1,6 db op referentiepunt Pagina 30 van 65

31 Voor de referentiepunten waarop een overschrijding van het GPP is berekend, is vervolgens onderzocht of het nemen van bronmaatregelen leidt tot het wegnemen van de overschrijding (stap 2). Figuur 4 geeft de projectafbakening weer (bepaald door de referentiepunten waarop zonder aanvullende maatregelen een overschrijding van het GPP wordt berekend) waarvoor het effect van bronmaatregelen is onderzocht. In de huidige situatie is de A59 voorzien van ZOAB, met uitzondering van de brug over het Drongelens Kanaal die nog voorzien is van DAB. Door de verharding op beide rijbanen tussen km 117,60 en km 118,50 in het kader van het project uit te voeren in tweelaags ZOAB wordt bereikt dat de geluidproductie van de A59 ter plaatse ook in de toekomstige situatie (2026) het GPP niet overschrijdt. Gelet op het aantal geluidsgevoelige objecten op korte afstand van de rijksweg en de hoogte van de geluidproductieplafonds, is deze maatregel van tweelaags ZOAB evident doelmatig. Omdat er geen sprake is van wijziging van GPP s in het kader van het project, wordt het eventueel opstellen van het saneringsplan op grond van art Wm overgelaten aan het MeerJaren programma Geluidsanering (MJPG, voorheen PLuG ). Figuur 4: Projectafbakening minimum onderzoeksgebied bronmaatregelen 5.4 Geluidsreducerende maatregelen Uit het onderzoek door het geluidloket van Rijkswaterstaat is gebleken dat er sprake is van een overschrijding van het GPP in de toekomstige situatie zonder aanvullende maatregelen. Pagina 31 van 65