Transcriptie

1 Oostende, 27 mrt 2015 Leef je in: Je hebt macula degeneratie en zoekt de weg naar een congres 1

2 Historiek : stimul Moorsele: Trees Coucke : stimul Terneuzen: Monica Roose : stimul Lubbeek: partnership????: stimul Dorset + stimul Rijsel: in wording Uniek - Ervaringsgericht onderwijs: vertrekt steeds vanuit kwetsbaarheid (exposure) [cf. filmpje aan de start van de dag!]+ reflectie - Kruisbestuiving: studenten en zorgprofessionals (uit residentiële en thuiszorg) leren van elkaar in FB-rondes - Vorming voor organisaties: vertrekt niet vanuit individu, maar vanuit kader en management - Met ruimte voor het perspectief van ervaringsdeskundigen in de zorg 2

3 Pedagogie Omkering van de rollen: - Simulanten = professionele zorgverleners (zorgkundigen, verpleegkundigen, paramedici, artsen, leidinggevenden - uit ZH; GGZ, thuiszorg; bejaardenzorg) DEROUTINISEREN - Zorggevers = studenten 2 en 3 jaar verpleegkunde (Bach; HBO5) + keuze: inschakeling ED (ervaringsdeskundige) RESPONSABILISEREN Core-business 2014 Tweedaagse inleefsessies met overnachting (ma-di / do-vrij) + Terugkeermoment 6 weken later 3

4 Nieuwe evoluties anno Inhoudelijk gediversifieerde sessies: alg ZH / Psychiatrie / Woonzorgcentra / Palliatieve Zorg / Orthopedagogie 2. Thematische sessies op vraag: fixatie-arm beleid / patiënten-participatie / betutteling / maaltijdzorg / 3. Voortrajecten en na-trajecten via het Expertise-centrum (Moorsele) en ETHOS (vorming, training, coaching op maat) 4. Innovatief materiaal: Gerd-pak, sensoren, ballendekens 5. Verkorte modules, inspelend op uitdagingen van de vloer 5.1. Mini-sTimul (workshop 3u) Voor werkveld In stimul of ter plaatse met mobiele koffer 2u: doorschuifsysteem rond vijf tafels met beperkingen + 1u: ethische reflectie 5.2. Eendaagse NEL-sessies zonder overnachting Jonge studenten verplegen elkaar (geen professionele zorgverleners in bed; minder diepgaande FB) Geen terugkeermoment, maar opvolging op school 4

5 ILLUSTRATIE Filmfragment (7 ) Het leven zoals het is op stimul Outcome? Pilootonderzoek in stimul Moorsele: Cf. VANLAERE et al., An Explorative Study of Experiences of Healthcare Provides Posing as Simulated Care Receivers in a 'Care- Ethical Lab', in Nursing Ethics 19 (2012) [Ndl vertaling in Ethische Perspectieven] Voelen > weten >> handelen >>> zijn Hoe intenser de voorbereiding, hoe beklijvender het effect! 5

6 Weten De kleine dagelijkse beslissingen die verpleegkundigen nemen, zijn zelden zo klein als ze lijken. Want wat een zieke zich zal herinneren, is niet de snelheid waarmee de arts erin is geslaagd om zijn dehydratatie te corrigeren, maar eerder de wijze waarop dit is gebeurd. Het verschil namelijk tussen die beker water die hem werd aangeboden of die hem tussen de tanden werd geduwd. Weten Het verschil tussen dat verse glas water of die beker die er al stond sinds gisteren. Het verschil tussen tijd krijgen om te drinken of net voldoende om zich niet te verslikken. Het verschil tussen moeten drinken en mogen zeggen Mag ik nog even wachten? Uit: F. Montaine, Verpleegkunde, een persoonlijke bewogenheid, 2000, p. 130 (geciteerd in: C. Gastmans & L. Vanlaere, Cirkels van zorg. Ethisch omgaan met ouderen, Davidsfonds, Leuven, 2006.) 6

7 Randvoorwaarden tot slagen: Mirte -model (in 5 stappen) 1. Management en leidinggevenden eerst (mede-eigenaars zoeken: hoe kan stimul een hefboom in de organisatie worden?) What s in it for me? Zorgverleners tegelijk laten groeien in: 1. Warm-menselijke zorg: waardigheids-ondersteunend en persoonsgericht 2. Beter leren omgaan met grenzen, keuzes, onmacht, stress en burn-out 7

8 Randvoorwaarden tot slagen: stimul laten aansluiten bij de zorgvisie van de instelling Lange termijn-project: meerdere mensen sturen (olie-vlek!) Nadenken wie je stuurt Nadenken over profielen binnen 1 afdeling Graag 1 arts die achter het project staat Graag 1 leidinggevende of manager die in bed komt 8

9 15u50: Getuigenis van een simulant: Nele Gaeremyck (beleidsmedewerker - WZC De Wingerd, WZND Dijleland, Leuven) WERKPUNTEN NA STIMUL Mirte -model 1. Management en leidinggevenden eerst (mede-eigenaars zoeken) 2. Informeren (Integratie beogen) 3. Referent-persoon aanstellen (Realiteitszin binnenbrengen) 4. Terugkeermomenten organiseren (Toetsen aan best practices) 5. Evalueren (Effectieve verandering in kaart brengen + simulatie bijsturen waar nodig) 9

10 Illustratie: verfijning simulatie inbreng ED =ervaringsdeskundige VOORDIEN: nood in scholen aan getuigenis door ED + theoretisch kader om herstel-idee goed te leren kennen TIJDENS: Bureauplaats nodig voor ED (constant aangesproken op eigen ervaringen!) NADIEN: ED uitnodigen naar terugkeersessie met simulanten, om samen transfer naar werkvloer te bespreken Illustratie: persoonlijke leerpunten ED 14u50: Getuigenis Nathalie Albert (ervaringsdeskundige < inleefsessie Psychiatrie Lubbeek, mrt 2015) 10

11 TOT SLOT: Nieuwe inzichten patiëntenparticipatie door aanwezigheid ED in sessies psychiatrie 1. ED balanceert tussen wij en zij als go-between: slaagt erin mensen te motiveren, door receptief te luisteren (luisteren zonder oplossingen te bieden) 2. ED kan als lotgenoot gemakkelijker het belang van medicatie doen inzien 3. ED zet de patiënt letterlijk en figuurlijk mee aan tafel 4. ED wijst op belang van details: bv. plaats waar de patiënt best zit tijdens familiegesprek Nieuwe inzichten patiëntenparticipatie door aanwezigheid ED in sessies psychiatrie 5. ED wijst op mechanismen van aangepast gedrag: patiënten vertellen het team alleen iets, als duidelijk is welke (gewenste) interventie erop volgt. 6. ED (h)erkent gemakkelijker de ervaren reductie bij patiënten en reikt haalbare wegen aan om hierover feedback te geven aan zorgverleners. 7. Aanwezigheid ED onderstreept dat receptief luisteren een belangrijke kantelvariabele is in het gevoel van de patiënt al of niet geholpen te worden. 11

12 WELKOM! Zorg-ethisch lab Moorsele Zorg-ethisch lab Lubbeek Sint-Maartensplein 13 Binkomstraat Moorsele 3210 Lubbeek 056/ / claude.vandevoorde@stimul.be katrien.cornette@stimul.be

13 Leerpunten ED na stage op stimul (3) 1. VEILIGHEID: Blijven beseffen dat ED eigen kwetsbaarheden heeft. Vandaar nood aan: Haalbaar uurrooster Duidelijke taakomschrijving Realistische verwachtingen Plek om zich terug te trekken Kunnen werken in duo (aflossing, klankkast) Supervisie / intervisie Leerpunten ED na stage op stimul 2. VERTROUWEN: Belang van goede voorstelling aan team én patiënten Belang van goede briefing 3. INHOUD: Geen vage woorden als straks gebruiken. Deze vervangen door concrete afspraken en die ook nakomen. Blijven geloven in de kracht van presentie: gewoon door er te zijn, kan ED dat ene sprankeltje hoop geven 13

14 15u50: Getuigenis Nele Gaeremyck (beleidsmedewerker - WZC De Wingerd, WZND Dijleland, Leuven) < simulant inleefsessie ouderenzorg, mei 2014 WERKPUNTEN NA STIMUL 14

15 De bewoner maakt het verschil Directie - leidinggevenden: zelf ervaren! De medewerker maakt het verschil. Werkpunten na stimul 1. Delen van ervaringen met bewoner familie - collega s 2. Betrekken bij projecten / werkgroepen : levensverhalen - kerncompetentie opnamebeleid 3. Inscholing nieuwe medewerkers / studenten 4. Jaarverslagen / nieuwsbrieven 15

16 Getuigenis Elise Ik heb ervaren hoe belangrijk de eetmomenten zijn en hoe ik ernaar uitkeek. Het werd verknoeid door de drukte, ik had gemorst en kreeg van toen af altijd een serviet om. Er werd rechtstaand eten gegeven. Ik had geen contact met de buur. In de Wingerd heb ik het anders gedaan. Ik vroeg aan een bewoonster of ik naast haar mocht zitten. Zitten is heel belangrijk. Ze vroeg mij: Wil je ook een kopje koffie?. Zij werd de gastvrouw. Elise Getuigenis Annemie Een rijke ervaring om zelf te voelen wat zorgafhankelijkheid betekent: een voeden van je kwetsbaar durven op te stellen, wat van onze bewoners automatisch gevraagd wordt door hun ziekte. Waar je ook werkt of wat je ook doet, het maakt je alerter om de situatie nog beter te proberen in te schatten, door zo goed mogelijk te zien, te luisteren, te voelen en te bevragen tijdens elk handelen. 16