Vlaams Forum Verkeersveiligheid VERSLAG 49STE BIJEENKOMST VERGADERING - 5 DECEMBER 2016

Transcriptie

1 Vlaams Forum Verkeersveiligheid VERSLAG 49STE BIJEENKOMST VERGADERING - 5 DECEMBER 2016 Aanwezig: Erik Asselman, Wim Billet, Werner De Dobbeleer, Lodewijk De Witte, Anneliese Heeren, Luc Henau, Stijn Huysveld, Niels Janssen, Sophie Lodewyckx, Marc Nuytemans, Jan Pauwels, Thomas Rayen, Greta Remy, Annelies Schoeters, Ignace Van Overbeke, Koen Van Wonterghem, Stijn Vancuyck, Gregory Vandenbulcke-Plasschaert, An Volckaert, Herman Willemse Verontschuldigd: Vanessa Albrecht, Katrijn Braeckman, Hilde Bruynseels, Els Cools, Katia De Geyter, Kirsten De Mulder, Ellen De Pauw, Erwin Debruyne, Eef Delhaye, Delphine Eeckhout, Eddy Klynen, Yves Mannaerts, Koen Ricour, Wouter Van den Berghe, Marleen Van der Velden, Miguel Vertriest, Rudi Wagelmans, Peter Wiels AGENDA 1. Goedkeuring verslag vorige vergadering Lodewijk de Witte (voorzitter VFV) 2. OESO-rapport: Zero Road Deaths and Serious Injuries: Leading a Paradigm Shift to a Safe System An Volckaert (OCW) 3. Hoe kijken Vlaamse autobestuurders naar verkeersveiligheid? Resultaten vijfde nationale attitudemeting verkeersveiligheid (2015) Annelies Schoeters (BIVV) 4. Sensibilisatie-campagnes 2017 Werner De Dobbeleer (VSV) 5. Terugkoppeling overleg opvolging charter werftransport Stijn Dhondt (VSV) 6. Varia Verslag: Stijn Dhondt 1. Goedkeuring verslag vorige vergadering Lodewijk de Witte (voorzitter VFV) verwelkomt de leden. Er zijn geen opmerkingen bij het vorige verslag.

2 2. OESO-rapport: Zero Road Deaths and Serious Injuries: Leading a Paradigm Shift to a Safe System An Volckaert (OCW) geeft een toelichting bij het recent gepubliceerde OESO-rapport Zero Road Deaths and Serious Injuries: Leading a Paradigm Shift to a Safe System. Het volledige rapport is terug te vinden in bijlage. Dit rapport volgt op een eerder rapport uit 2008 over de Safe System -aanpak. Om de vorderingen sindsdien op te volgen werd in 2013 een nieuwe werkgroep bijeengeroepen. Dit heeft uiteindelijk geleid tot deze nieuwe publicatie. Wat is een safe system? Op de werkvloer of binnen de luchtvaart gelden zeer strenge veiligheidsvoorschriften. Bij wegverkeer is dit veel minder het geval. De Safe System-aanpak wil hier aan tegemoet komen en stelt 4 principes voorop: 1. Mensen maken fouten. 2. Mensen zijn kwetsbaar. 3. We hebben een gedeelde verantwoordelijkheid. 4. Alle onderdelen van het systeem moeten versterkt worden. De mens staat hiermee centraal en er wordt aanvaard dat deze fouten kan en zal maken. De weggebruiker krijgt daardoor niet als enige de verantwoordelijkheid voor een veilig verkeer. Iedereen is verantwoordelijk. Vooral in het wegontwerp moet rekening worden gehouden met hoe weggebruikers zich gedragen in het verkeer. Waarom een nieuw rapport? Niet alleen Vlaanderen kent de schande van 400, ook in opkomende economieën groeit het aandeel gemotoriseerd verkeer. Dit vraagt groeiende aandacht voor verkeersveiligheid. Dit rapport moet dan ook gekaderd worden binnen VN-doelstellingen om tegen 2020 wereldwijd 50% minder doden in het verkeer te tellen. Het rapport doet hiervoor verschillende aanbevelingen zoals nood aan leiderschap, besef van urgentie, duidelijke doelstellingen met een concreet stappenplan, gedeelde verantwoordelijkheid... De uitwerking van deze aanbevelingen, samen met voorbeelden, zijn terug te vinden in het rapport. Het Forum heeft volgende opmerkingen: - Dit rapport schuift enkele beleidsprincipes naar voor, zoals een gedeelde verantwoordelijkheid. Hoe vertaalt zich dit naar de Vlaamse context waar we al een achtergrond en traditie in beleidsvoering hebben? o Er is niet één manier om een safe system te bereiken. Dit rapport is voornamelijk een inspiratiebron, waarbij we de leidende principes voortdurend in ons achterhoofd moeten houden.

3 - Het is inderdaad belangrijk om verder te kijken dan de weggebruiker en bijv. de wegbeheerder te betrekken. Maar daarnaast zijn ook de autoconstructeurs, de medische wereld belangrijk. We moeten die brede focus nastreven. We moeten op zoek gaan naar welke rol iedere partner kan spelen bij verkeersveiligheid. 3. Hoe kijken Vlaamse autobestuurders naar verkeersveiligheid? Resultaten vijfde nationale attitudemeting verkeersveiligheid (2015) Annelies Schoeters (BIVV) licht de attitudemeting toe die in 2015 bij autobestuurders is afgenomen. De attitudemeeting is een nationale studie die als doel heeft de indicatoren op te volgen die bij de Staten- Generaal voor Verkeersveiligheid zijn geformuleerd. Bij andere gedragsmetingen wordt het feitelijk gesteld gedrag gemeten. Met deze studie wordt ook naar de achterliggende factoren van gedrag gekeken (Theory of Planned Behaviour). De studie is face to face afgenomen bij 1500 respondenten, waaronder 700 Vlamingen. De resultaten die op het Forum worden voorgesteld gelden enkel voor de Vlaamse populatie van rijbewijsbezitters. Rijden onder invloed: - Er is weinig verandering in de (zelfgerapporteerde) prevalentie: Heeft u afgelopen 30 dagen minstens één keer onder invloed gereden? - Mannen doen het bijna altijd slechter dan vrouwen. - Onduidelijk leeftijdseffect: o Prevalentie: jaar (geen significant verschil) o Eveneens grootste aanvaardbaarheid, laagste risicoperceptie en slechtste sociale norm bij deze leeftijdsgroep. - Vlaanderen doet het beter dan Wallonië. - Objectieve pakkans neemt toe. Andere risicofactoren: - Snelheid: Vlaanderen doet het beter dan Wallonië, maar voor te snel rijden bestaat toch nog een groot draagvlak. - Gordeldracht: gordeldracht achterin krijgt lage score, maar evolueert positief. - Kinderzitjes: hier scoren oudere leeftijden minder dan jongeren. - GSM-gebruik: er bestaat een groot draagvlak voor het gebruik van de GSM achter het stuur. De resultaten van de attitudemeting laten toe om evoluties op te volgen: o (zelfgerapporteerde) gordeldracht: sterke stijging

4 o (zelfgerapporteerd) rijden onder invloed van alcohol: weinig verandering Op basis hiervan kunnen dan doelgroepen geformuleerd worden, zoals mannen en jongeren. Het volledige rapport wordt binnenkort gepubliceerd, maar enkel met cijfers voor België. Indien er vragen zijn naar specifieke Vlaamse cijfers kunnen die wel gesteld worden aan het BIVV. Het Forum heeft volgende opmerkingen: - De sociale norm over rijden onder invloed blijft een probleem. Hoe wordt die verder aangepakt? o Vooral de BOB-campagne probeert deze sociale norm te beïnvloeden. - Wat is de impact van de campagnes op de resultaten doorheen de jaren? o Dit is moeilijk te vatten in een 3-jaarlijkse attitudemeting. Maar binnen het BIVV wordt de BOB-campagne wel telkens geëvalueerd en op basis daarvan bijgestuurd. - Wat verklaart waarom België zo slecht scoort op die sociale norm? o Het BIVV voert hier momenteel een studie naar uit. De resultaten zullen volgend jaar beschikbaar zijn. - Zijn er ook vergelijkingen met buitenlandse studies? o Er was recent de ESRA enquête (weliswaar een online vragenlijst) waaruit ook duidelijk blijkt dat België over het algemeen slechter scoort over de sociale norm. - De eerste vraag heeft u de afgelopen 30 dagen gereden met een wettelijk te hoog alcoholpromillage kan misschien moeilijk te interpreteren zijn voor de respondenten? o Dat kan inderdaad kloppen. Het is steeds een afweging over hoe je nu exact een vraag gaat formuleren. Deze verwoording leek de beste. - De objectieve pakkans blijkt te stijgen. Dit zal voornamelijk te wijten zijn aan het gebruik van de samplingtoestellen die toelaten veel meer mensen te controleren. Je ziet dat ook de subjectieve pakkans mee stijgt. 4. Sensibilisatie-campagnes 2017 Werner De Dobbeleer (VSV) geeft een toelichting over de aanpak van de sensibilisatie-campagnes die de VSV vanaf begin 2017 zal verzorgen. De bedoeling is om een totaalpakket uit te werken waarbij grootschalige sensibiliseringscampagnes worden aangevuld met doelgroepgerichte sensibilisering, terreinactiviteiten (vrijwilligerswerking), een online verkeersplatform ( de online verkeersquiz en de tv-uitzendingen van Kijk Uit. De VSV gaat na Ray ook op zoek naar een nieuw koepelconcept (gemeenschappelijke noemer) die moet zorgen voor duidelijkheid, herkenbaarheid en zichtbaarheid.

5 De campagnekalender is terug te vinden in de presentatie in bijlage. Het Forum heeft volgende opmerkingen: - Wordt de kalender nog bezorgd aan lokale en federale politie? o Daar wordt voor gezorgd. - Wordt in de kamer Educatie van het VHV ook het onderwijsveld betrokken (departement en kabinet)? o Zij kunnen altijd aansluiten, maar er is nu eerst gewerkt aan de hervorming van de rijopleiding. Als binnenkort andere initiatieven binnen educatie verder worden uitgewerkt, kan dit overleg zo breed mogelijk worden opgevat. Daarom is recent ook de Stuurgroep Onderwijs van de VSV opgegaan in de kamer Educatie. - Het is goed dat er een centrale campagnekalender wordt vooropgesteld en ook zo wordt uitgewerkt. Maar daarnaast zijn er ook andere actoren (bijv. gemeenten, sportclubs, jeugdclubs) die vaak op een ander tijdstip en op een andere manier, maar wel aan dezelfde boodschap werken. Kunnen ook zij worden aangemoedigd om in te pikken? o Iedere partner binnen het VHV is nu op de hoogte van deze aanpak. Wanneer zij o o aangeven dat zij de campagnes mee willen ondersteunen, willen we dit zeker bekijken. Voor elke campagne afzonderlijk gaan we bekijken welke partners betrokken kunnen worden, dit zowel bij de opmaak, als bij de verwezenlijking. En dan kunnen ook scholen een rol spelen. We gaan daarnaast ook bekijken hoe we bottom-up initiatieven mee kunnen ondersteunen, ook al past dit niet meteen binnen de kalender, bijv. door materiaal van campagnes blijvend ter beschikking stellen aan derden. 5. Terugkoppeling overleg opvolging charter werftransport Stijn Dhondt (VSV) koppelt de bevindingen van het overleg charter werftransport van 28 november met actoren uit de bouw- en transportsector, VVSG, politie en onderwijs. Er zal een basischarter worden uitgewerkt met een reeks aanbevelingen naar steden en gemeenten hoe zij aan de slag kunnen gaan met dit charter om dit thema lokaal op de agenda te zetten. De VSV werkt hiervoor samen met VVSG en de federaties om dit charter en de communicatie verder uit werken. 6. Varia Er zijn geen varia.

6 Volgende bijeenkomsten plenaire vergadering - Woensdag 8 maart 2017 (10.00u) - zaal Locatie : ELLIPSGEBOUW, Koning Albert II-laan 35 te 1030 Brussel