De deuren naar de ziel

Transcriptie

1 De deuren naar de ziel De Japanse grootmeester Haruki Murakami (61) was al Nobelprijsfähig, maar levert nu voor de zekerheid een onweerstaanbare meesterproef af: '1q84' (Atlas), een ambitieuze roman die drie boeken van ongeveer 400 bladzijden omvat. 't Is 'Liefde in tijden van cholera' op z'n Murakami's: Aomame en Tengo hebben op hun tiende een diepmagisch moment van intense verbondenheid ervaren, en gaan twintig jaar later in een soort parallel universum met de herinnering aan die allesverterende liefde aan de slag. Boek Drie van '1q84' is in het voorjaar van 2011 uitgegeven. Bij het verschijnen van de Japanse editie van die eerste twee boeken stond Murakami een interview toe. Hoogst uitzonderlijk, want de man koestert het mysterie in zijn leven evenzeer als in zijn romans. Een zeldzame blik in een zeldzame schrijverskeuken en de daarin ronddolende schrijversziel. Enkele quotes van Haruki Murakami «We leven in een tijd waarin het buitengewoon moeilijk is om absolute oordelen te vellen over goed en kwaad. De muur tussen misdadigers en de rest van de mensheid is brozer dan je denkt. De werkelijkheid en de hypothese lopen in elkaar over; de tegenstanders van de gevestigde orde maken zelf deel uit van die gevestigde orde. Ik wilde een roman schrijven die dat hele sociale systeem van ons in al zijn dubbelzinnigheid ter sprake brengt.» «Naarmate de wereld chaotischer wordt, winnen de simpele waarheden van het fundamentalisme aan kracht. Het vereist heel wat inspanning om in een gecompliceerde situatie zélf te denken. Daarom gaan de meeste mensen kant-en-klare of ondoordachte meningen lenen bij anderen - of ze putten mythen uit het collectieve geheugen - en doen ze of ze die zelf hebben bedacht. Dat is geen gezonde manier van denken. Vergelijk het met junkfood: het geeft je een snelle energiestoot, maar het is niet goed voor je gezondheid.» «Verhalen blijven eeuwig bestaan, tenminste als ze goed zijn en een plek vinden in het hart van de juiste mensen. De gevolgen zijn niet ogenblikkelijk zichtbaar, maar ze kunnen heel lang doorwerken en zich in de loop van de tijd ook verder ontwikkelen, los van degene die ze bedacht heeft.» «Gewoonlijk schrijven auteurs over hun eigen generatie: hun personages worden samen met hen ouder. Ik ben meer geïnteresseerd in jonge mensen die nú leven en zich verder blijven ontwikkelen. Ik ga zelf wel niet om met twintigers, en ik weet ook vrijwel niets van sms-romans of Japanse tekenfilms, maar dat hoeft volgens mij ook niet.» «Wittgenstein zei al dat taal uit twee belangrijke componenten bestaat. Je hebt het objectieve deel, dat iedereen kan begrijpen en dat je aan elke lezer kan doorgeven, en je hebt het persoonlijke deel, een 'privétaal' die je nooit met woorden aan anderen kunt uitleggen. Vroeger dacht ik dat een schrijver zijn twee voeten moest onderdompelen in de stroom van die privétaal, om wat hij daar uitviste in een verhaal te verwerken. Maar later ben ik gaan beseffen dat je moet streven naar een wisselwerking tussen de privétaal en de objectieve taal. Zo geef je je woorden veel meer zeggingskracht en kun je je verhaal een structuur met verschillende dimensies geven. Zoiets als baseball, maar dan met woorden (lacht).»

2 Haruki Murakami - 1q84, Boek Drie Sinds we een halfjaar geleden de laatste bladzijde omsloegen van Boek Twee van '1q84', de meesterproef van Haruki Murakami, hebben we nagelbijtend de publicatie van Boek Drie (Atlas) afgewacht. Genereren hoge verwachtingen immer diepe teleurstellingen? Nu het langverwachte slotdeel van de ambitieuze trilogie helemaal langs onze afgekloven vingerkootjes gepasseerd is, rest in elk geval - driewerf helaas - een onvoldaan gevoel, even zeurderig als hardnekkig. Rewind: wat leerden we in Boek Een en Twee? Aomame, instructrice in een sportschool en doodsengel van misogyne mannen, en Tengo, wiskundeleraar en schrijver zonder publicaties, ervoeren op hun tiende een diepmagisch moment van intense verbondenheid. Twintig jaar lang hebben ze de herinnering aan die allesverterende liefde gekoesterd, om op hun dertigste eindelijk toe te geven aan de onweerstaanbare aantrekkingskracht. Hun droom liet zich niet makkelijk najagen: aan het eind van Boek Twee lieten we Aomame achter met de loop van een automatisch pistool in haar mond, terwijl Tengo op zoek naar haar door de donkere herfstnacht dwaalde. De cliffhangende hamvraag is die van veel verhalen en niet minder levens: zullen de twee elkaar krijgen? Murakami haalt alles uit de kast om die kwestie bijna vijfhonderd bladzijden lang spannend te houden. Zo krijgt Boek Drie er een extra verteller bij, waar in Boek Een & Twee de Aomame- en Tengo-hoofdstukken elkaar gezwind afwisselden: de aan lagerwal geraakte advocaat Ushikawa, die in opdracht van de sekte Voorhoede achter de moordenares van hun leider aangaat. Terwijl Aomame en Tengo in hun hoofdstukken in deze 'Liefde in tijden van cholera' op z'n Murakami's voluit smachten, dolen en (wan)hopen, houden de Ushikawa-hoofdstukken de boel telkens vakkundig op: de man probeert via Tengo te weten te komen waar Aomame zich bevindt, legt de puzzelstukjes samen van het zich parallel aan 1984 ontplooiende universum 1q84, en draait vrolijk identieke rondjes - alsof de lezer van Boek Drie gedwongen wordt over de schouder mee te lezen met een lezer van Boek Een & Twee. Een surplace kan spannend en mooi zijn, zeker als de erop volgende eindspurt verbluft. Maar dat valt een beetje tegen, Murakami zet alles in op het hem typerende romantische escapisme en laat daardoor beloftevolle aanzetten uit Boek Een en Twee liggen: het spiegelspel met '1984' van Orwell valt stil; over de Little People, iconische mystieke wezentjes die de wissels bedienen naar het parallelle universum van 1q84, wordt slechts herhaald wat we al wisten; en er wordt al te weinig toegevoegd aan de verkenning van de ontwrichtende en troostende kracht van verhalen. Boek Drie struint langs vertrouwde paden, verzuimt uit te diepen wat voorafging, trappelt ter plaatse. Zo moet hier, als het pas gewette blad van een guillotine, het woord vallen dat je in een Murakami-recensie het minst verwacht: voorspelbaarheid. Al hoeden we ons in onze ontgoocheling voor overdreven somberte,

3 Murakami blijft natuurlijk wel een schrijver van wie we elke letter gretig opzuigen. Daar verandert '1q84, Boek Drie' niks aan. Want de Japanner blijft een meester in terloopse poésie pure, bijvoorbeeld in landschapsbeschrijvingen. Hij weet te ontroeren, bijvoorbeeld in de passage van Tengo aan het sterfbed van zijn vader. Hij gaat verrassend aan de slag met het door pulp geannexeerde duo seks en geweld, bijvoorbeeld in het voorlaatste Ushikawa-hoofdstuk. Hij kan onnavolgbaar droom en werkelijkheid als een verliefd koppel met elkaar laten dollen, elkaar laten uitdagen en in elkaar laten opgaan. Allemaal niet niks, wel het ontzag afdwingende werk van een ook in zijn mindere momenten unieke grootmeester. Haruki Murakami ( 村 上 春 樹, Murakami Haruki ; Kioto, 12 januari 1949) is een Japans schrijver en vertaler. Hoewel hij werd geboren in Kioto groeide hij op in Kobe. Zijn vader was de zoon van een boeddhistische priester. Zijn moeder was de dochter van een koopman uit Osaka. Beiden gaven les in Japanse literatuur. Murakami was echter altijd meer geïnteresseerd in de Amerikaanse literatuur, waardoor hij zich een westerse schrijfstijl eigen maakte, waarmee hij zich onderscheidde van zijn Japanse tijdgenoten. Murakami kreeg een opleiding toneel aan de Waseda Universiteit in Tokio. Daar ontmoette hij zijn latere vrouw Yoko. Zijn eerste baan was in een platenzaak. Na zijn studie opende hij een jazzbar "Peter Cat" in Tokio. Deze zaak leidde hij van 1974 tot Dit verklaart dat veel van zijn boeken, en met name "Dans, Dans, Dans" een muzikaal thema hebben. Dans, Dans, Dans is genoemd naar het lied van The Beach Boys met dezelfde titel en het boek Norwegian Wood is genoemd naar het lied van The Beatles. Murakami schreef geen fictie tot na zijn dertigste. In 1987 kwam zijn echte doorbraak bij de publicatie van Norwegian Wood, een nostalgisch verhaal over verlies en seksueel opgroeien. Van dit boek werden miljoenen exemplaren gekocht door Japanse jongeren, waarmee hij een nationale beroemdheid werd. In 1986 verliet hij Japan en reisde door Europa, waarna hij zich vestigde in de Verenigde Staten. Hij gaf daar onderwijs aan de universiteit van Princeton (New Jersey) en daarna aan de William Howard Taft University in Santa Ana (Californië). In deze periode schreef hij Dans, Dans, Dans, De Opwindvogelkronieken enten zuiden van de grens. Tussen het schrijven doet Murakami veel aan hardlopen. Hij liep verschillende marathons en volbracht ook enkele triatlons. Bibliografie 風 の 歌 を 聴 け (Kaze no uta o kike) Pinball, 年 のピンボール (1973-nen no pinbōru) De jacht op het verloren schaap (vertaling: Jaques Westerhoven, 2007) 羊 をめぐる 冒 険 (Hitsuji o meguru bōken) Hard-Boiled Wonderland en het einde van de wereld (vertaling: M. de Winter, Marion op den Camp) 世 界 の 終 わりとハードボイルド ワンダーランド (Sekai no owari to hâdoboirudo wandārando) Norwegian Wood (vertaling: Elbrich Fennema)

4 Ook als luisterboek (2008), voorgelezen door Cees van Ede. Het boek werd in 2010 verfilmd door Tran Anh Hung. ノルウェイの 森 (Noruuei no mori) Dans, Dans, Dans (vertaling: L. van Haute, 2008) ダンス ダンス ダンス (Dansu dansu dansu) Ten zuiden van de grens (vertaling: Elbrich Fennema) 国 境 の 南 太 陽 の 西 (Kokkyō no minami, taiyō no nishi) De olifant verdwijnt 中 国 行 きのスロウ ボート (Chūgoku-yuki no surou bōto) De Opwindvogelkronieken ねじまき 鳥 クロニクル (Nejimaki-dori kuronikuru) Underground アンダーグラウンド (Andaguraundo) Spoetnikliefde (vertaling: Elbrich Fennema, 2004) スプートニクの 恋 人 (Spūtoniku no koibito) Na de aardbeving (vertaling: Jaques Westerhoven) 神 の 子 どもたちはみな 踊 る (Kami no kodomo-tachi wa mina odoru) Kafka op het strand (vertaling: Jaques Westerhoven, 2006) 海 辺 のカフカ (Umibe no Kafuka) After Dark (vertaling: Jaques Westerhoven, 2006) アフターダーク (Afutādāku) Blinde wilg, slapende vrouw (vertaling: Elbrich Fennema, 2009) めくらやなぎと 眠 る 女 (Mekurayanagi to, nemuru onna) Waarover ik praat als ik over hardlopen praat (vertaling: L. van Haute, 2009) 走 ることについて 語 るときに 僕 の 語 ること Q84 (vertaling: Jacques Westerhoven 2010 (boek 1 & 2), 2011 (boek3 o.v.)) 1q84 (ichi-kew-hachi-yon) 1q84' - Haruki Murakami Doorgrondelijk proza In de eerste twee delen van 1q84, zijn magnum opus, probeert Haruki Murakami George Orwell én Lewis Carroll naar de kroon te steken. Op zeker moment, we naderen dan al het einde van 'Boek twee' van Haruki Murakami's romantrilogie 1q84, vraagt hoofdpersoon Tengo (wiskundeleraar en judoka) aan het zeventienjarige meisje Fukaeri of ze in de wereld van het door haar geschreven boek Een pop van lucht verzeild zijn geraakt. Er volgt dan een behapbare uitleg, over 'receivers' en 'perceivers', die ik om de lezer niet direct af te schrikken even laat voor wat die is. Het antwoord op Tengo's vraag is voor de hand liggend: ja, alles is mogelijk. Na bijna achthonderd pagina's beseft de lezer heus wel dat de grens tussen verbeelding en werkelijkheid in Murakami's universum vaporeus is. Al in het begin betreedt de tweede hoofdpersoon Aomame (martial artsspecialist en huurmoordenares) via een noodtrap aan de Shuto-snelweg een andere wereld, of liever een andere tijdrekening, waar ten teken van 'de wissel' die is omgezet twee manen (een grote en een kleine) aan

5 de hemel staan. Duizelt het u al? Ik stel het nochtans te simpel voor, want er is geen sprake van een parallelle wereld. Nee, de wereld waarin het verhaal speelt (dat in de drie romans te zamen een jaar beslaat) is die van het jaar 1q84. De wereld van 1984 die Aomame via de noodtrap verliet, bestaat niet meer. 1q84 is de enige tijd die nog bestaat. 1q84 is de naam die Aomame aan deze nieuwe wereld geeft. ' Qutienvierentachtig. Laat ik deze nieuwe wereld zo noemen. De q staat voor question mark - vraagteken.' Distorsie definieert deze nieuwe, raadselachtige wereld. Het valt Aomame op dat politiefunctionarissen een ander uniform en dienstwapen dragen. Navraag leert dat die dracht twee jaar geleden is ingevoerd, ze weet er niets van. Ook Tengo is zijn greep op de recente geschiedenis kwijt: 'Een vuurgevecht, dacht Tengo. Daar kan ik me iets van herinneren. Het was heel groot nieuws. Maar waarom kan ik me de details niet te binnen brengen? De volgorde van allerlei gebeurtenissen is veranderd. Toen hij zijn geheugen probeerde te forceren, had hij de gewaarwording alsof zijn hele lichaam werd verdraaid.' De slotzin van Boek één luidt dan ook: 'Als hij zijn ogen sloot, kon Tengo niet langer met zelfvertrouwen zeggen tot welke wereld hij behoorde.' Aomame, goed voor de andere verhaallijn in 1q84, verwoordt het nog scherper: 'Ik leef niet in de wereld van een verhaal. Ik leef in een wereld vol scheuren en gaten, vol tegenstrijdigheden en anticlimaxen - de werkelijke wereld.' Treffend getypeerd, het is weer duizend procent Murakami (Kyoto, 1949), zou je op grond van zijn eerdere boeken zeggen - vooral het échte magnum opus De opwindvogelkronieken. Maar het citaat van Aomame dekt niet bepaald de lading van 1q84. Die vlieger gaat niet langer meer op. Herhalingen en verklaringen De schrijver P.F. Thomése karakteriseerde Murakami's mysterieuze, kwikzilverachtige literatuur ooit kernachtig als 'slaapwandelaarsproza'. Murakami lezen is inderdaad 'het andere' aanvaarden, in proza van een verbeeldingskracht die onze ratio vaak te boven gaat, maar niet ons gevoel, dat de emotionele impact van al Murakami's als vanzelfsprekend opgevoerde onbegrijpelijkheden terdege 'herkent'. Zijn kwikzilverachtige, mysterieuze fictie is in laatste instantie niet geheel te verklaren; de kern is daarvoor te zeer naar binnen gericht en duister. Aan empathie heb je in zo'n geval meer dan aan ratio. Je kunt er dan ook het best over blijven 'peinzen' als een kat die zit te staren naar de vallende regen. Behoorlijk uniek proza, waarin ik de belofte van een nieuwe literaire vorm proef. Misschien is dit zelfs de soort (aan het irrationele laborerende) verhalende literatuur die de toekomst heeft. Maar daar denk je niet aan bij 1q84. In 1q84 becommentarieert Murakami bij monde van zijn personages de literatuur en het literaire bedrijf. Tengo is namelijk doende, samen met een louche redacteur van een uitgeverij en het onnozele meisje Fukaeri, een literaire hype te scheppen. Uiterlijk verkoopt, weten ze, zeker dat van een minderjarige debutante. Tengo (schrijver zonder onderwerp) herschrijft in het geheim haar boek, iedereen blij. Murakami laat hem, al prekend voor eigen literaire parochie, zeggen dat fictie 'iets ondoorgrondelijks' moet hebben. 'Als ik het allemaal goed begrijp, begin ik me onmiddellijk te vervelen. Nou ja, dat spreekt vanzelf.' Een wonderlijke uitspraak, niet met het oog op Murakami's eerdere werk, wel gezien 1q84. De twee delen van deze trilogie (deel drie verschijnt hier voorjaar 2011) zijn feuilletonesk geschreven, met alle bezwaren die aan die aanpak kunnen kleven: herhalingen en verklaringen troef. Een taxichauffeur waarschuwt Aomame bij haar betreden van de Andere Wereld: 'Laat u door die schijn niet bedriegen. Er is altijd maar één realiteit.' Hoe vaak we dat wel niet te horen zullen krijgen, zelfs vet gedrukt! Nare kleine wezentjes Overtoegankelijk, dat is 't. De stijl was al nooit weerbarstig en opmerkelijk bij Murakami, maar de vorm biedt nu evenmin literaire vervoering. Twee verhaallijnen, gedragen door respectievelijk Tengo en Aomame, die vermoedelijk met elkaar verweven raken. Alternerend perspectief, hoofdstuksgewijs. Door Murakami's constante bij-de-hand-nemen van de lezer is 1q84 met de beste wil ter wereld niet ondoorgrondelijk te noemen. Eerder doet het, in de toonzetting van een strijd tussen menselijk Goed en duivels Kwaad, denken aan de populaire paranormale fantasytelevisieserie Heroes. Maar dan hebben we het eveneens over wat het boek thematisch opwerpt - dat zit wel goed. 1q84 emuleert op een knappe manier George Orwells in 1949 gepubliceerde toekomstroman Uiteraard

6 ging het Orwell in die negatieve utopie om de verbeelding van het bestaan onder totalitair (stalinistisch) juk, daar valt niks op af te dingen. Maar de verstrijkdatum van die profetie is toch enigszins gepasseerd, zo lang na het jaar 1984 en, later, de val van het communisme. Bovendien is Big Brother inmiddels ook een (voorbije) reality-tv-show. 'Ook de toekomst wordt eens werkelijkheid en gaat dan meteen in het verleden over.' Murakami heeft in 1q84 kans gezien de wereld alsnog in 1984 te laten kantelen. Big Brother is vervangen door de 'Little People', nare kleine wezentjes die het slecht voor lijken te hebben met de mensheid, die als je niet oplet zomaar uit je mond wandelen om vernietigend werk te doen. Aliens? Bodysnatchers? En hoe laakbaar is die 'visueel gehandicapte geit'? Maar goed dat Tengo en Aomame, die elkaar al sinds hun tiende levensjaar zien zitten, voor ons ten strijde trekken! Heb ik mij verveeld? Geen moment, al was de neiging groot om Murakami's dickensiaanse breedsprakigheid cursorisch te consumeren. Niet onvermeld mag nog blijven dat 1q84 ook een komisch boek is. Zo is de seksbeluste Aomame verzot op kalende, oudere, vermoeide mannen, type Sean Connery. 'Als Sean Connery hier ook maar even zijn neus om de deur steekt, is hij van mij, dacht ze. Maar vanzelfsprekend liet Sean Connery in een nep-bahama singlesbar in Roppongi zijn gezicht niet zien.' Geinig allemaal, maar Murakami's Aomame haalt het toch niet bij de échte Alice, die aan een konijnenhol genoeg had. Haruki Murakami, 1q84, vertaling Jacques Westerhoven, Atlas, 431 & 383 p., 49,90 win peaks meets Avatar: in het laatste deel van zijn wonderlijke thrillertrilogie 1q84 gunt Haruki Murakami zijn beide koningskinderen hoop op verlossing. 'Alleen-zijn is als een zuur dat een mens aanvreet.' Toch tekent de Japanse cultauteur Haruki Murakami in zijn romans steevast fundamenteel eenzame hoofdpersonages die allesbehalve ongelukkig zijn. Ze zoeken zelfs bewust de eenzaamheid op om hun zintuigen op scherp te stellen. Zoals in de schilderijen van Edward Hopper of Giorgio de Chirico gaat er een grote lumineuze aantrekkingskracht uit van dat solitaire bestaan. Murakami en zijn personages zijn evenwel geen hardleerse solipsisten, maar worden soms overvallen door beelden uit een kinderlijk verleden toen er nog een paradijselijke eenheid bestond tussen henzelf en hun omgeving. In 1q84 trekt Murakami alle registers van zijn magisch-realistische vertelkunst open én legt hij ook zijn kaarten op tafel. Huurmoordenares Aomame en aspirant-schrijver Tengo, beiden dertig, zijn onbewust op zoek naar elkaar. Een magische handdruk van toen ze tien waren, blijft zijn bezwerende kracht uitoefenen. Ondertussen bevinden ze zich in een parallel universum, de onechte wereld van 1q84 die sterk aanleunt bij de gewone van 1984 maar waar alles een tikkeltje intenser wordt beleefd. Religieuze sektes spelen er voor big brother en willen hun zin(geving) met geweld doordrijven. Wanneer Aomame hun leider uit de weg ruimt, wordt er een heksenjacht in gang gezet waarbij beide protagonisten zonder het te willen naar elkaar worden gedreven: 'Allebei verlangden ze waarschijnlijk even sterk naar iets - iets wat hen onvoorwaardelijk zou accepteren en omhelzen.' Een onweersnacht zorgt voor de kentering. Aomame raakt onbevlekt ontvangen van haar jeugdvriend Tengo op het moment dat Tengo de liefde bedrijft met de dochter van de sekteleider die Aomame vermoordde. Door de zinnelijke vertelkunst van Murakami krijgen deze onwaarschijnlijke verhaallijnen toch een dwingende kracht. Tijdens een folterscène geeft Murakami de lezer een inkijk in zijn magisch-realistische universum. Vlak voordat de moordenaar zijn slachtoffer ombrengt, vertelt die een anekdote over Carl Gustav Jung. In het Zwitserse Bollingen aan het meer van Zürich bouwde deze believer in archetypes, universele fantasieën, zijn eigen versie van kosmische eenheid. Jaren lang werkte Jung aan een toren waar hij de stenen zelf voor ging

7 kappen. Hij cultiveerde deze ruimte zonder enig comfort als zijn kosmisch huis waar hij in contact kwam met het collectief onbewuste. Murakami schreef met 1q84 zijn eigen mandala, een jungiaanse hut, waarin het niet alleen voor de schrijver maar ook voor de lezer goed toeven is. Boven de ingang ervan maakte Jung een inscriptie: Vocatus atque non vocatus, Deus aderit('geroepen of niet geroepen, God is hier'). In de wondere wereld van Murakami krijgt dit opschrift nog een andere dubbelzinnige lading, maar vast staat dat Murakami zijn lezers door zijn uitgebalanceerde én plastische stijl op weg zet naar een realiteit die het individuele overstijgt. Noem het God, het onbewuste, de wereld van de archetypes (Jung) of oervormen (Johann Wolfgang Goethe): Murakami's 1q84 is de gids naar de wereld van een groter verband waarin het kleinmenselijke zichzelf kan aanvaarden omdat het er iets vindt 'wat hem onvoorwaardelijk accepteert en omhelst'. In het verhaal ontdekken Aomame en Tengo in een finale omhelzing die kosmische kracht, maar voordat de kitsch toeslaat, is de verteller slim genoeg om die verlossing onmiddellijk tussen haakjes te zetten. Zo eigentijds is Murakami dus wel dat hij niet gelooft in ondubbelzinnige, bovennatuurlijke oplossingen. Als beide protagonisten erin slagen uit de bizarre onderwereld van 1q84 met zijn dubbele manen, sektes en kwaadaardige mannetjes naar de echte wereld te ontsnappen, suggereert de schrijver onmiddellijk dat die authentieke bovenwereld allicht niet dé werkelijkheid is maar een derde paralleluniversum naast dat van 1984 en 1q84. Van kwantumfysica gesproken. Het laatste woord over deze wonderlijke roman is dus nog niet gevallen. Als lezer kijk je na de laatste bladzijde van 1q84 alvast met andere ogen tegen de wereld aan. Welk groter compliment kun je een romanschrijver geven? Frank Hellemans Interview Een interview met Haruki Murakami Wat maakte u wilt navertellen van de Oedipus-mythe?Heb je een plan om dit te doen toen je begon Kafka On The Shore of is het tot stand komen tijdens het schrijven? De Oedipus-mythe is slechts een van de vele motieven en is niet per se het centrale element in de roman. Vanaf het begin ik van plan om over te schrijven over een vijftien-jarige jongen die wegloopt van zijn sinistere vader en begint aan een reis op zoek naar zijn moeder. Dit natuurlijk in verband met de Oedipus-mythe. Maar als ik me goed herinner, had ik niet dat de mythe in gedachten bij het begin. Mythen zijn het prototype voor alle verhalen. Wanneer we een verhaal te schrijven op onze eigen kan het niet helpen, maar sluiten aan bij allerlei mythen. Mythen zijn als een reservoir met daarin elk verhaal is er. Met uitzondering van Norwegian Wood, uw romans, vooral deze nieuwe, hebben een zeer dromerige fantasie-element voor hen.wat is het dat drijft je in dit rijk? Norwegian Wood is, zoals u hebt gezegd, de enige geschreven in een realistische stijl. Ik deed dit met opzet, natuurlijk.ik wilde mezelf bewijzen dat ik een 100% realistische roman te schrijven. En ik denk dat dit experiment nuttig bleek later. Ik kreeg het vertrouwen dat ik kon op deze manier schrijven, anders zou het al behoorlijk hard aan het werk dat daarna kwam te voltooien.voor mij is het schrijven van een roman is als het hebben van een droom. Het schrijven van een roman laat me met opzet droom terwijl ik nog wakker. Ik kan blijven van gisteren droom van vandaag, iets wat je niet normaal kan doen in het dagelijks leven. Het is ook een manier om dalende diep in mijn eigen bewustzijn. Dus terwijl ik zie het als droom, het is geen fantasie. Voor mij is de droom is zeer reëel.

8 Een snelle Google-zoekopdracht toont de vele fans je hebt in Amerika, al kijken uit naar uw volgende roman.als een Japanse schrijver, waarom denk je dat je fictie resoneert zo sterk met dit publiek? Ik denk dat mensen die deel mijn dromen kunnen genieten van het lezen van mijn romans. En dat is een prachtig ding.ik zei dat mythen zijn als een reservoir van verhalen, en als ik kan fungeren als een gelijkaardig soort 'reservoir', zij het bescheiden, dat zou me heel gelukkig. Wat zijn sommige aspecten van de Japanse cultuur, dat je denkt dat een lezer kan verzamelen van uw romans?zijn er nog andere kenmerken die u zou willen dat we Amerikanen begrijpen voordat we pakte de boeken? Als ik een roman schrijf ik in het spel alle informatie in mij. Het zou de Japanse informatie of is het misschien westerse, ik weet niet een onderscheid maken tussen de twee. Ik kan me niet voorstellen hoe de Amerikaanse lezers zullen reageren op deze, maar in een roman of het verhaal is aantrekkelijk het niet zoveel uit als je niet vangen alle details. Ik ben niet al te bekend met de geografie van de negentiende-eeuwse Londen, bijvoorbeeld, maar ik nog steeds genieten van het lezen van Dickens. Voordat 'postmodernisme' werd een modewoord, Franz Kafka onderzocht die bijzondere situatie van isolatie in verband met een post-nucleaire, nieuwe millennium wereld.heeft u de naam van je hoofdpersoon na hem te trekken uit deze thema's, of waren er andere redenen? Het spreekt vanzelf dat Kafka is een van mijn zeer favoriete schrijvers. Maar ik denk niet dat mijn romans of tekens worden direct beïnvloed door hem. Wat ik bedoel is, fictieve wereld van Kafka is al zo compleet dat het proberen te volgen in zijn voetstappen niet alleen zinloos, maar heel riskant, ook. Wat ik zie mezelf te doen, in plaats van, is het schrijven van romans, waar, op mijn eigen manier, ik ontmantelen van de fictieve wereld van Kafka die zich ontmanteld het bestaande novelistic systeem. Men kan dit zien als een soort eerbetoon aan Kafka, denk ik. Eerlijk gezegd, heb ik niet echt een stevige greep van wat er bedoeld wordt met het postmodernisme, maar ik doe het gevoel dat wat ik probeer te doen is iets anders hebben. In ieder geval, wat ik zou willen zijn is een unieke schrijver die is anders dan ieder ander.ik wil een schrijver die vertelt verhalen in tegenstelling tot andere schrijvers 'zijn. In dit boek, u verwijst naar de "Rice Bowl Hill incident," waarin een groep kinderen het bewustzijn verloren tijdens een schoolreisje in de heuvels.doe de fictieve onderzoeken van dit incident hebben een basis in het echte historische gebeurtenissen of nieuwsberichten?heb je ervaring als een journalist op de hoogte dit deel van de roman? Ik zou liever niet op ingaan. Nakata, de andere hoofdpersoon, is een beminnelijke slachtoffer van de ramp, die school is anders dan iedereen om hem heen.wat heeft u aan dit soort personage te creëren? Ik ben altijd geïnteresseerd in mensen die al uit laten vallen van de maatschappij, degenen die hebben onttrokken. Het merendeel van de mensen in Kafka on the Shore zijn, in een zin of een andere, buiten de mainstream. Nakata is zeker een van hen. Waarom heb ik een personage te creëren zoals hij?het moet, omdat ik zoals hij. Het is een lange roman, en de auteur moet hebben ten minste een teken hij houdt onvoorwaardelijk. Katten lijken vaak in je fictie, en in dit boek spelen ze een bijzonder memorabele rol, wat met de gedetailleerde beschrijving van hoe een gestoorde beeldhouwer prooien op katten. Waarom zijn katten zo belangrijk voor je personages en je verhalen? Het moet, want ik ben zelf dol op katten. Ik heb altijd had ze al sinds ik klein was. Maar ik weet niet of ze een andere betekenis hebben. Uw hoofdpersoon Kafka ontdekt een lied, "Kafka on the Shore," en vraagt zich af of de vrouw die het schreef wist wat de teksten betekende.een ander karakter zegt: "Niet per se. Symboliek en betekenis zijn twee verschillende dingen."aangezien uw roman en het liedje delen van een titel, doet deze verklaring zeggen hoeveel over de de roman zelf?doe de symbolen duiden op een grotere betekenis? Ik weet niet heel veel over symboliek. Er lijkt mij een potentieel gevaar in de symboliek. Ik voel me meer comfortabel met metaforen en vergelijkingen. Ik weet niet echt weten wat de tekst van het lied betekenen, of

9 dat ze zelfs geen betekenis in de eerste plaats. Het is misschien veel beter te begrijpen als iemand de tekst op muziek en zong het. We horen dat uw Japanse uitgever heeft eigenlijk een website om lezers te helpen begrijpen van de betekenis van dit boek geproduceerd.aangezien wij niet in staat zijn om de site te lezen, kunt u ons vertellen in je eigen woorden wat sommige van de "geheimen" van het boek zijn? Op deze website in de ruimte van drie maanden kreeg ik meer dan 8000 vragen van lezers, en persoonlijk gereageerd op meer dan 1200 van hen. Het was veel werk, maar ik heb er echt van genoten. Wat ik de conclusie van deze uitwisseling was dat de sleutel tot het begrijpen van de roman ligt in het lezen van dit meerdere keren. Dat klinkt misschien egoïstisch, maar het is waar. Ik weet dat mensen bezig zijn en het hangt ook van de vraag of zij zin in, maar als je de tijd hebt, stel ik voor het lezen van de roman meer dan eens. Dingen moeten duidelijker zijn voor de tweede keer rond. Ik heb het gelezen, natuurlijk tientallen keren zoals ik het herschreven, en elke keer als ik dat deed, langzaam maar zeker de hele begon te komen scherper in beeld. Kafka on the Shore bevat een aantal raadsels, maar er zijn geen enkele oplossingen. Plaats een aantal van deze raadsels te combineren, en door hun interactie de mogelijkheid van een oplossing vorm krijgt. En de vorm deze oplossing zal verschillend zijn voor elke lezer. Om het anders te zeggen, de raadsels functioneren als onderdeel van de oplossing. Het is moeilijk uit te leggen, maar dat is het soort roman die ik uiteengezet te schrijven. Al je karakters, zowel in dit boek en in eerdere romans, weer een heel interessant waardering voor jazz, klassiek en rock muziek.welke muziekstukken zou u op te nemen op een Murakami afspeellijst soort dat het bereik van de muziek zou vertegenwoordigen in je boeken? Muziek is een onmisbaar onderdeel van mijn leven. Wanneer ik een roman te schrijven, muziek net soort van nature glijdt in (net zoals katten doen, denk ik.) Toen ik mijn nieuwste roman schrijven, After Dark, de melodie van Curtis Fuller's "Five Spot After Dark" bleef door mijn hoofd. Muziek stimuleert altijd mijn verbeelding. Als ik aan het schrijven ben heb ik meestal wat barok muziek op een laag op de achtergrond kamermuziek van Bach, Telemann, en dergelijke. Omdat een auteur die wordt gelezen in vertaling, kun je een beetje praten over wat je denkt maakt een goede vertaling? Ik heb vertaald veel Amerikaanse literatuur in het Japans, en ik denk dat wat maakt een goede vertaler is, boven alles, een gevoel voor taal (een vrij duidelijk punt) en ook een grote genegenheid voor het werk dat je vertalen. Als een van deze elementen ontbreekt de vertaling zal niet veel waard. Tenzij ik een of andere reden, heb ik zelden herlezen mijn vorige boeken (in het Japans), maar ik wel eens herlas het Engels vertalingen. Ik vind het leuk juist vanwege de afstand van de oorspronkelijke tekst. In de meeste gevallen heb ik echt genieten van het lezen van deze. Wat is het volgende voor u? In het najaar van 2004 bracht ik een nieuwe roman, After Dark. En in de VS in 2006 zullen we publiceren mijn tweede verhalenbundel in het Engels, mijn eerste sinds The Elephant Vanishes. Dus in afwachting van dat, zal ik werken aan enkele nieuwe korte verhalen deze herfst en winter.aan de vertaling kant, ik ben op dit moment het vertalen van een verzameling van korte verhalen Grace Paley's. Ik hou echt van haar werk. Het vertalen van haar verhalen is zeer moeilijk, maar ik heb altijd mijn uiterste best doen. Interview oorspronkelijk gepubliceerd op HarukiMurakami.com, en weergegeven op BookBrowse met toestemming van de Knopf Publishing. Tenzij anders vermeld, werd dit interview gemaakt door de USA uitgever op het moment dat het boek voor het eerst werd gepubliceerd, en is gereproduceerd met toestemming van de uitgever. Het is verboden om dit interview te reproduceren in welke vorm dan ook zonder schriftelijke toestemming van de rechthebbende.