de Geest is erbij katern over leidinggeven aan de gemeente

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "de Geest is erbij katern over leidinggeven aan de gemeente"

Transcriptie

1 de Geest is erbij katern over leidinggeven aan de gemeente Katern Grotere rol voor geestelijk leiderschap Den Helder pilotgemeente voor cursus leidinggeven Lelystad denkt goed na over beleid In Sint Pancras maakt zakelijk zijn ruimte voor geestelijke groei Toerusting op het terrein van (geestelijk) leidinggeven

2 2 Geestelijk leiderschap krijgt steeds grotere rol In de samenleving is een groeiende belangstelling voor geestelijk leiderschap. Bij de overheid en in het bedrijfsleven krijgt dit bezielend, door waarden geleid leiderschap een steeds grotere rol. Ook in de kerk wordt steeds meer een beroep gedaan op de competentie om de gemeenschap spiritueel te leiden, ook als het om de beleidsmatige kant gaat. Niet alleen een zaak van de predikant dus, maar ook van de kerkenraad. Het uitvoerende werk in plaatselijk gemeenten vraagt veel, zo niet alle tijd. In veel kerkenraden overheerst de waan van de dag. Avonden vol regelzaken bepalen de agenda. Het gemeenteleven heeft z n gang, taken worden uitgevoerd. Leiding geven lijkt dan te bestaan in zorgen voor voortgang van wat al heel lang in de gemeente wordt gedaan. Er zijn veel definities te vinden van leiding geven, maar het is beslist iets anders dan maar laten gebeuren wat op je pad komt. Leiding geven begint bij de leiding nemen. Het houdt in dat de kerkenraad zichzelf ziet als het orgaan dat leiding geeft. Daarbinnen zijn de ambtsdragers dan de leidinggevenden. De Geest is erbij Als kerkenraad leiding geven aan het leven en werken van de gemeente betekent dat de waan van de dag wordt ingeruild voor werken vanuit een gedeelde visie op de gemeente en haar toekomst. Het is leven van het visioen en weten waar dit droombeeld op rust. De kerk heeft deel aan de missie van Christus. In wezen is het Christus zelf die leiding geeft, door zijn Geest en via mensen. Leidinggeven in de kerk is dus ook geestelijk leiding geven: de Geest is erbij. Veel kerkenraadsvergaderingen beginnen met een bezinnend moment, met aandacht voor de Bron die God in ons leven en werk is. Het is mooi als dat ge volgd wordt door het geloofsgesprek: ambtsdragers die aan elkaar vertellen wat hen bezielt, waar de Geest hen raakt. De oorsprong van het gezamenlijk leiding geven ligt in het weten dat je zelf leiding ontvangt om dit werk te doen. Het is samen de weg zoeken in geloof. Gezamenlijk leiding geven zal van enkele ambtsdragers of anderen met een taak in de gemeente een meer uitgesproken geestelijk leiderschap vragen. Voorgangers, predikanten en kerkelijk werkers kunnen hier een belangrijke bijdrage leveren. Maar ook een voorzitter of andere ambtsdrager kan vanuit haar of zijn geestelijk leiderschap anderen inspireren. Spirituele groei Geestelijk leiderschap vraagt om de geestelijke dimensie, het spirituele aspect, in het eigen leven te kunnen duiden. De bekwaamheid om erover te spreken is essentieel om het aan anderen over te kunnen brengen, maar ook om hen te helpen hierin te groeien. Het draagt ambtsdragers in perioden waarin leiding geven ook volhouden is. Als gezamenlijk een pad is gekozen, dan vergt het inspanning om op de weg te blijven. Weerstanden of conflicten kunnen doorbroken worden door te kijken met je hart, door te kijken met de ogen van God. Geestelijk leiderschap, het wordt gekenmerkt door leven en werken vanuit een gezamenlijke visie en het bevorderen van spirituele groei van de leider zelf en van anderen. Het is waardevol voor de kerk en het gemeenteleven. Het voegt een dimensie toe die de één misschien uit het oog verloren was en die een verrassende ontdekking is voor de ander. Elke dag is het weer nieuw, want de Geest is erbij. Jenneke Span gemeenteadviseur in de Protestantse Kerk

3 Den Helder pilotgemeente voor cursus leidinggeven 3 De kerkenraadsvergaderingen hadden te weinig structuur, en als er beslissingen genomen moesten worden liep de vergadering vaak erg uit. Marleen Weijling, voorzitter van de wijkkerkenraad Nieuw Den Helder Huisduinen, besloot haar gemeente aan te melden als pilotgemeente voor de cursus leidinggeven aan de gemeente. Toen ik in Kerkinformatie over deze cursus en de vraag naar pilotgemeenten las, vond ik dat in eerste instantie handig voor mezelf ik vond dat ik wel wat beter leiding kon geven aan de kerkenraad. Maar het leek me voor het proces in de vergaderingen ook winst. Deze hadden te weinig structuur, en als er beslissingen genomen moesten worden liep de vergadering erg uit. Aan het eind ervan had ik dan soms het idee dat er nog steeds geen vastomlijnd besluit op tafel lag. Ik heb vervolgens Den Helder aangemeld als mogelijke pilotgemeente. Dat kon als ik een aantal mensen bij elkaar wist te halen. Ik heb de moderamina van de wijkkerkenraden en van de algemene kerkenraad ingelicht over het plan en die wilden meedoen. We waren daarmee met een kleine twintig mensen. Verandering in brengen De eerste avond van de cursus bestond uit een algemene kennismaking die bedoeld was om de deelnemers na te laten denken over hun plaats in de vergadering: ben je bijvoorbeeld afwachtend en luister je liever, of heb je juist een duidelijke inbreng? Weijling: Voor mezelf was dat al een eye opener. Ik ging als het om de bestuurlijke kant van de gemeente gaat niet aan de top staan, terwijl ik daar in werkelijkheid door mijn functie wel te vinden ben. Blijkbaar vond ik zelf dat ik daar niet zo veel in te brengen heb. Ik wil graag iedereen bij elkaar houden en niet te We vergaderen nu veel korter en efficiënter. directief zijn. Maar voor een voorzitter is sturen wel een handige eigenschap. Ik heb geleerd hoe je daar verandering in kunt brengen zonder jezelf geweld aan te doen. Zo denk ik nu ruim voor een kerkenraadsvergadering veel beter na over wat de kerkenraadsleden al weten van bepaalde zaken. Hoe kan ik hen het beste bij een onderwerp betrekken? Ze lopen toch vaak een fase achter qua informatie. Ook van de andere kerkenraadvoorzitters hoor ik dat ze daar nu beter over nadenken. Geheel op maat Na de eerste bijeenkomst volgden er nog drie. Die bijeenkomsten waren volledig gebaseerd op wat er uit de eerste bijeenkomst kwam. Zo hadden we er echt wat aan in onze situatie. We hebben het bijvoorbeeld uitgebreid gehad over de verhouding tussen de wijkkerkenraden en de algemene kerkenraad, maar ook over de verhouding tussen de predikanten en de wijkkerkenraden. Verder hebben we tools aangereikt gekregen. Als er in de kerkenraad iets besloten moet worden over een nieuw onderwerp, dan trekken we daar twee vergaderingen voor uit. In de eerste vergadering kan iedereen vragen stellen bij het onderwerp, in de tweede vergadering valt het besluit. We vergaderen nu veel korter, en efficiënter. En ik let er goed op dat iedereen aan bod komt. Weijling hoopt dat de gemeente ook het gevoel heeft dat de kerkenraad meer een eenheid vormt dan voorheen, en met een helderder geluid naar buiten treedt. Volgens mij maken we een evenwichtiger indruk. Janet van Dijk communicatieadviseur in de Protestantse Kerk

4 4 Lelystad denkt goed na over het beleid Wat doen we eigenlijk en met welk doel? Soms is er een aanleiding om daar eens goed over na te denken. Als Protestantse Gemeente Lelystad hebben we dat gedaan. In eerste instantie hadden we de neiging om op die vraag te antwoorden dat we maar wat doen en dat dat toevallig goed uitpakt. Maar toen we ons er wat in verdiepten bleek dat we beleidsmatig wel goed bezig zijn. In het kader van hun deskundigheidsbevordering, deze keer met als thema leiderschap, hadden de gemeenteadviseurs binnen de Protestantse Kerk onze kerkenraad gevraagd een presentatie te geven over de wijze waarop wij aan dat leiderschap vorm en inhoud geven. Zij waren ons op het spoor gekomen naar aanleiding van een interview met onze kerkenraadsvoorzitter waarin het o.a. ging over leiderschap. Het gesprek dat vooraf ging aan de presentatie en de vragen die ons erna werden gesteld, deden ons weer met andere ogen kijken naar hoe het beleid bij ons is georganiseerd. Onze structuur is een zogenaamd werkgroepenmodel, voorgesteld als een bloem. De (voedings)bodem is de relatie tussen God en mensen. De stengel wordt gevormd door de gemeente die we zoveel mogelijk proberen te be trekken bij het beleid. Het hart van de bloem is de kerkenraad, de bloembladen worden gevormd door de colleges en taakgroepen. De kernwoorden van ons beleid zijn VERDIEPEN, ONTMOE TEN en DELEN, drie woorden die met elkaar werken, die ons inspireren en waarmee wij de ander inspireren. Deze drie woorden willen we terug laten komen in alles wat we doen. Verdiepen De kerkenraadsvergadering begint altijd met een half uur bezinning. Dit kan persoonlijke verdieping zijn of verdieping in een onderwerp waarover later een besluit moet worden genomen. Bij de agendapunten staat duidelijk aangegeven wat het doel is: ter meningsvorming, informatie of voor besluitvorming. Eventuele gespreksvragen of een besluitvoorstel worden vermeld op de agenda. Dit vergroot de effectiviteit van het vergaderen. Ontmoeten De jaarwerkplannen worden aan het begin van het seizoen gepresenteerd tijdens een gemeenteavond. De jaarverslagen worden aan het eind van het seizoen besproken tijdens een kerkenraadsavond die met een maaltijd begint. Het moderamen begint het seizoen altijd met een gezamenlijke maaltijd. Delen Er vinden jaargesprekken met de predikanten plaats. Wat informeler en minder gepland zijn de gesprekken met de ambtsdragers. We zijn bezig ook daarin structuur aan te brengen, omdat we het heel belangrijk vinden de ambtsdrager te vragen hoe het met hem of haar is. Zoals we elkaar binnen de kerkenraad benaderen met aandacht, respect en zorgzaamheid, zo benaderen we ook de gemeente. Vanuit de gemeente krijgen we dit terug: er is rust, er is vertrouwen, er is ruimte om een eventuele kritische noot ten aanzien van het bestuur te laten horen. Bewustwording Het gesprek met de gemeenteadviseurs maakte ons bewust van hoe het bij ons georganiseerd is, wat daarin goed gaat, wat we nog beter kunnen inzetten én waaraan we nog moeten werken. Verder leerden we hoe het geestelijk leiderschap verdiept kan worden. We zullen ons de vragen die in de gemeente leven ter harte moeten nemen, zodat de kerkenraad toegerust is om de gemeente hierin voor te leven en te ondersteunen. Gea Bussink-Veerbeek tot voor kort secretaris van de Protestantse Gemeente Lelystad

5 Zakelijk zijn maakt ruimte voor geestelijke groei 5 De Protestantse Gemeente Sint Pancras volgt de cursus leidinggeven aan de gemeente op initiatief van kerkrentmeester Arjen Dekker. Als operationeel directeur van een scheepswerf vond hij dat er veel meer rendement uit de vergaderingen gehaald kan worden. Met alleen maar lief zijn voor elkaar red je het niet in de kerk. De Protestantse Gemeente heeft een kleine en een grote kerkenraad en werkt met taakgroepen. Dekker trad ruim een jaar geleden aan als kerkrentmeester: Het viel mij op dat er te weinig structuur in de vergaderingen is. Veel kerkenraadsleden weten bijvoorbeeld niet goed wat een besluit is, en ook niet dat je een vergadering moet voorbereiden. Ik vond dat er veel meer rendement te halen is uit de vergaderingen, met de beperkte tijd die iedereen heeft. Het ontbrak veel kerkenraadsleden aan de kennis hoe het werkt in de kerk. Wat is een moderamen, hoe lopen de lijnen, hoe liggen de verhoudingen Het is basiskennis, en die kun je leren. Collega-kerkrentmeester Jasper Nieuwenhuizen, in het dagelijks leven senior adviseur bij Ernst & Young, sloot zich onmiddellijk bij de wens van Dekker aan. Anders dan in een bedrijf heb je in de kerk te maken met vrijwilligers die hun klus niet voltijds en niet dagelijks doen. Bovendien moet je het doen met de mensen die er zijn je zoekt ze niet uit op basis van een profiel. Dat wil niet zeggen dat je geen zakelijke aanpak kunt hebben. Met alleen maar lief zijn voor elkaar red je het niet. Ze kregen de kerkenraad mee. Dekker nam vervolgens contact op met de dienstenorganisatie: we hebben behoefte aan een cursus. Daarop kwam een voorstel van de gemeenteadviseur die Sint Pancras in haar classis heeft. Anders gaan werken Inmiddels is de eerste cursusavond voor de hele kerkenraad geweest. Die begon met een actieve vorm die mensen loskreeg en wederzijds begrip kweekte. Het college van kerkrentmeesters is al anders gaan werken. Dekker: Er is een beleidsplan, maar daar deden we niets mee. Terwijl dat toch onze leidraad zou moeten zijn. We hebben dat erbij gepakt, en een strategie bepaald: zus en zo gaan we werken, met als focus de ontwikkeling van de gemeente. We blijven vaak steken bij het aantal gebouwen en het aantal mensen, en bij geld. Maar we moeten ons richten op geestelijke groei. Die draai ging niet vanzelf. Sommige kerkenraadsleden voelden zich persoonlijk wat aangevallen. Nieuwenhuizen: In het bedrijfsleven hoort kritiek erbij. Dat is nooit persoonlijk bedoeld, wel opbouwend. Het wrijft wel eens, maar wrijving geeft ook glans. Meer tijd voor bezinning De cursus is nog niet afgelopen, maar nu al voelen Dekker en Nieuwenhuizen een verandering in de vergaderingen. Deze zijn meer ontspannen en de leden weten hun rol beter. Dekker: Eigenlijk zou elk nieuw kerkenraadslid verplicht moeten zijn een cursus te volgen: hoe ga je binnen de kerkenraad met elkaar om, hoe vergader je, hoe zit alles in elkaar? Als standaarduitrusting. Daarnaast is de vergaderkalender veranderd waardoor er tijd overblijft voor bezinning. Door meer gestructureerd te werken is er meer ruimte voor geestelijke zaken. We hadden daar de afgelopen jaren echt onvoldoende aandacht voor. Zakelijk zijn maakt ruimte, geeft rust en structuur. Je kent je rol beter en je kunt beter afstemmen. En uiteindelijk creëert het ook een betere sfeer. Het is allemaal winst! Janet van Dijk communicatieadviseur in de Protestantse Kerk

6 6 Toerusting op het terrein van (geestelijk) leidinggeven Een belangrijk aspect in de opbouw en ontwikkeling van het gemeentezijn is leiding. In onze kerktraditie is de leiding van de gemeente toevertrouwd aan de ambtelijke vergadering, de kerkenraad. Kerkenraden worden in toenemende mate geconfronteerd met de vraag: hoe geven we invulling aan onze opdracht om leiding te geven? Dat heeft een aantal oorzaken, waaronder het verlies aan betekenis van het ambt en de verschillende opvattingen die er zijn over het ambt. Wat voor kerkenraden geldt, geldt ook voor predikanten. Enerzijds maken zij deel uit van de kerkenraad, anderzijds vervullen zij ook een eigen leidinggevende rol in de gemeente. Ook bij hen is er vaak de vraag hoe die rol op een goede manier in te vullen. En dat terwijl er grote uitdagingen liggen voor de Protestantse Kerk en haar gemeenten, die vragen om (geestelijk) leiderschap. Om die reden investeert het Protestants Centrum voor Toerusting en Educatie (PCTE) in een aanbod op het terrein van (geestelijk) leidinggeven voor predikanten, kerkenraden en anderen met leidende rollen in de gemeente. Leidinggeven aan veranderingen Een aanbod dat al wat langer meegaat is de training Leidinggeven aan veranderingen, opgezet en uitgevoerd in samenwerking met Bert Bakker van Ekklesia Advies. Verandering gaat meestal niet vanzelf. Het eens worden over plannen of beleidsvoornemens is één ding, ze uitvoeren is nog iets anders. Zowel binnen als buiten de kerk lukken de meeste voorgenomen veranderingen niet. Dat is niet per se een kwestie van gebrekkig leiding geven. Verandering is niet maakbaar. Dat wil echter niet zeggen dat we er niets aan kunnen doen. De kansen op verandering kunnen door predikanten en kerkenraadsleden zeker worden beïnvloed, met name door hun wijze van aanwezig zijn en reageren. Tijdens de training vergroten deelnemers hun persoonlijke effectiviteit als het gaat om leidinggeven aan en realiseren van beoogde veranderingen. Leidinggeven aan de gemeente Een nieuw aanbod op het terrein van leidinggeven is de cursus Leidinggeven aan de gemeente (zie ook de achterkant van dit katern). Het doel van deze cursus is om de kwaliteit van leidinggeven aan de gemeente door de kerkenraad te verbeteren. Daarbij komen zowel het functionele perspectief als de persoonlijke motivatie aan de orde. De deelnemers worden zich bewust van hun positie als leidinggevende, die is samen te vatten als cruciaal en kwetsbaar. De cursus kan op basis van een intake dagdeel op maat samengesteld worden uit een aantal bouwstenen (modules), waarin verschillende aspecten en werkvormen rond het thema aan de orde komen. Geestelijk leiderschap Een laatste voorbeeld van aanbod rond leidinggeven is de training Geestelijk leiderschap die is ontwikkeld en wordt uitgevoerd in een samenwerkingsverband tussen het PCTE en de Stichting Oecumenische Spiritualiteit. Bezielend, door waarden geleid leiderschap dat bijdraagt aan verantwoord en duurzaam bestuur en ondernemerschap speelt in onze samenleving een steeds grotere rol. Ook in de praktijk van kerk en gemeente wordt steeds vaker een beroep gedaan op het spiritueel kunnen (bege)- leiden van personen en gemeenschappen. Dit geldt voor het voorgaan in de liturgie, het pastoraal begeleiden, het leiding geven aan vormingsactiviteiten en het mede bepalen van het beleid. Deze training wil aan de groeiende behoefte aan geestelijk leiderschap tegemoet komen door predikanten en kerkelijk werkers daarvoor toe te rusten. Meer informatie over dit en ander aanbod op het terrein van leidinggeven is te vinden op Egbert van der Stouw projectmedewerker bij het PCTE

7 Sturend bezig zijn 7 Als gemeenteadviseur adviseer ik verschillende kerkelijke gemeenten ten aanzien van diverse thema s in steeds andere omstandigheden. Ik geef in die processen niet expliciet leiding, maar door de manier waarop ik processen structureer, inhoudelijke informatie verstrek en lijnen leg, ben ik zeker sturend bezig. Ik probeer dat altijd zo zorgvuldig en transparant mogelijk te doen en de daadwerkelijke leiding in de gemeente altijd neer te leggen waar die hoort: bij de kerkenraad. Op taakniveau is dat helder: de kerkenraad draagt een bepaalde verantwoordelijkheid en heeft een klus te klaren. Belangrijker en inspirerender vind ik het om het leidinggeven in de gemeente terug te voeren naar wat ambtsdragers vanuit hun geloof inspireert om verantwoordelijkheid te nemen en wat dat betekent voor hun gezamenlijk geestelijk leiderschap in de kerk. Ik schep er als gemeenteadviseur graag de randvoorwaarden voor dat individuele ambtsdragers en de kerkenraad stilstaan bij de bron en van daaruit het leiderschap in de gemeente dienend oppakken. Is dat dan leiderschap? Ik refereer aan een uitspraak van de Chinese filosoof Lao Tse*: Een leider is het meest effectief als mensen ternauwernood weten van zijn bestaan. Als zijn doel is bereikt, zullen de mensen denken dat zij het zelf hebben gedaan Anneke van der Velde gemeenteadviseur in de classes Kampen en Zwolle Dominee met dubbele leiderspet Ds. Erik Schuitemaker is predikant in Elburg, zijn vijfde gemeente. Hij heeft veel ervaring met kerkenraden, was er zelf lang voorzitter van. Ruim een jaar geleden legde hij de voorzittershamer neer. Het werd me al met al wat teveel maar ik heb het altijd met veel plezier gedaan. Als je als dominee ook voorzitter van de kerkenraad bent, ben je aanspreekpunt voor het hele beleid, pastoraal en bestuurlijk. Je hebt dan wel een dubbele rol, maar die rollen hoeven niet uit elkaar te lopen. Een dominee is sowieso geroepen om leiding te geven aan de gemeente, vindt Schuitemaker. En hij of zij is geroepen om geestelijk leiderschap te laten zien. Vroeger was leiderschap meer op de winkel passen. Nu is er meer gevoel voor geestelijk leiderschap, bezielend: er wordt een eigen inbreng op het geestelijke vlak verwacht. Mensen verwachten dat ook van een predikant. Als predikant heb je een aanvullende rol, voeg je een geestelijke lijn toe vanuit de Bijbel. Dat betekent dat je als predikant aandacht moet hebben voor je eigen spiritualiteit, anders houd je het niet vol. Geestelijk leiderschap is geen kwestie van ervaring maar van openheid voor je eigen geloof. Janet van Dijk Geestelijk leiderschap en Werkbegeleiding Gemeenten en kerkenraden verwachten van hun predikanten en kerkelijk werkers ook geestelijk leiderschap. Hoe gaan deze werkers met die verwachting om? Het is belangrijk dat ze dicht bij zichzelf blijven en doen waarvoor zij zich in geestelijk opzicht van betekenis weten. Dan kan er iets van hen uitgaan naar de mensen voor wie zij werken. Eenvoudigweg en zonder overdrijving. Daarin licht iets op van geestelijk leiderschap: de gemeente voorgaan op de weg van Gods koninkrijk. En dat altijd in gedeelde verantwoordelijkheid met de kerkenraad bij wie de leiding van de gemeente berust. In de dagelijkse hectiek van het werk als predikant of kerkelijk werker kan de aandacht voor de eigen geestelijke beweegredenen en inhoudelijke plaatsbepaling in het gedrang komen. Ook als predikanten en kerkelijk werkers gaan samenwerken is een nieuwe oriëntatie nodig op datgene waar zij met elkaar voor staan en gaan vanuit hun geloof. Om hen daarbij te helpen heeft de Werkbegeleiding een divers aanbod. In individuele trajecten of in teambegeleidingen kan heel gericht worden stil gestaan bij de geestelijke kant van het werken in de kerk. Om bij op te leven en het vol te houden. Zie

8 8 Leidinggeven aan de gemeente een training voor de kerkenraad De Protestantse Kerk heeft een nieuwe training ontwikkeld die een (her)oriëntatie op de kerntaak van de kerkenraad geeft: geestelijk leidinggeven aan de geloofsgemeenschap. Deze kerntaak komt nogal eens in het gedrang door de grote nadruk op organisatorisch-bestuurlijke taken. De training duurt minimaal twee, maximaal drie bijeenkomsten. Doel ervan is het verbeteren van de kwaliteit van leidinggeven. De nadruk ligt meer op zijn en doen en minder op weten. Het gaat erom de bewustwording en reflectie ten opzichte van de individuele en gezamenlijke houding als leidinggevende(n) te versterken. Richting geven en ruimte scheppen zijn kernwoorden. Na een eerste intake-avond met alle deelnemers wordt een keuze gemaakt uit verschillende modules. Aan de orde kunnen bijvoorbeeld komen: de individuele en gezamenlijke motivatie en inspiratie, de kernfuncties van de kerkenraad, stijlen van leidinggeven, samenspel tussen de ambten, de wijze van vergaderen en communicatie met de gemeente. Voorproeven Om vast iets van de training te proeven volgt hieronder een test. U kunt die invullen en deze bijvoorbeeld tijdens een kerkenraadsvergadering in kleine groepjes met elkaar bespreken. Wat valt op? Wat vindt u verrassend? Recente literatuur over dit onderwerp Jan Hendriks, Goede wijn, waarderende Gemeenteopbouw, Uitg. Kok. Joke van Saane, Geloofwaardig leiderschap, Uitg. Meinema. Yvonne Nieuwenhuijs, Benedictijns leiderschap, De Regel van Benedictus als inspiratiebron, Uitg. Ten Have. Brochure Geestelijk leiding geven vandaag, tegen kostprijs te bestellen bij het bureau van de Gereformeerde Bond. Dat kan door 6,25 over te maken (incl. porto) op ING-rekening t.n.v. Bureau Gereformeerde Bond te Apeldoorn, o.v.v. Leiding geven. Magazine Nieuwe Leiders. Kan besteld worden tegen betaling van 12,50 (incl. verzendkosten) op Rabobank nr t.n.v. S & S Producties o.v.v. uw naam en adres. Zie ook > Nieuwe Leiders. Wat motiveert u om leiding te geven aan de gemeente? Omcirkel per uitspraak het cijfer dat nu het meest van toepassing is. Betekenis van de cijfers: Niet van toepassing 1 Weinig van toepassing 2 Neutraal 3 Van toepassing 4 Helemaal van toepassing 5 1. Ik ben ambtsdrager omdat de pastorale of diaconale nood van mensen een vraag is waar wij in Gods naam antwoord op moeten geven. 2. Ik ben ambtsdrager omdat ik het prettig vind om dingen te regelen. 3. Ik ben ambtsdrager omdat ik iets van roeping door God ervaar. 4. Ik ben ambtsdrager omdat ik de kerkenraad zie als leer- en oefenplaats om te geloven. 5. Ik ben ambtsdrager omdat ik vind dat je in een organisatie een keer een taak op je moet nemen. 6. Ik ben ambtsdrager omdat ik zo van alles in de gemeente goed op de hoogte blijf. 7. Ik ben ambtsdrager omdat ik zo het beste van mijn kwaliteiten kan inzetten. 8. Ik ervaar mijn ambt als een geestelijke verrijking. 9. Ik ervaar mijn ambt als iets waar we sámen voor gaan. 10. Ik kan terugvallen op een medeambtsdrager als ik het even niet zie zitten. Meer informatie over deze cursus vindt u op > PCTE > cursussen en studiedagen > bestuur en leiderschap.

Mijn gelijk en ons geluk

Mijn gelijk en ons geluk 1 Mijn gelijk en ons geluk Een model voor bezinning op het omgaan met verscheidenheid in de gemeente Als de kerkenraad besluit tot het starten van een bezinningsproject over omgaan met verscheidenheid,

Nadere informatie

De Herberg komt naar u toe. We zijn niet alleen. Over omzien naar elkaar en samen opzien naar God.

De Herberg komt naar u toe. We zijn niet alleen. Over omzien naar elkaar en samen opzien naar God. De Herberg komt naar u toe We zijn niet alleen. Over omzien naar elkaar en samen opzien naar God. Omdat de Herberg een verlengstuk van de plaatselijke gemeente is, is het van belang dat gemeenten weten

Nadere informatie

Werk van barmhartigheid Wanneer heb ik U gezien

Werk van barmhartigheid Wanneer heb ik U gezien Bezoekwerk Aartsbisdom Utrecht Diocesane diaconale dienstverlening Werk van barmhartigheid Wanneer heb ik U gezien? Bezoekwerk van uit de katholieke geloofsgemeenschap Inzicht in: soorten van bezoekwerk

Nadere informatie

Samen geroepen en samengeroepen

Samen geroepen en samengeroepen Samen geroepen en samengeroepen Beleidsplan 2013 2016 Classicale vergadering van Zierikzee Inleiding Voor u ligt het nieuwe beleidsplan van de Classciale vergadering van Zierikzee. Het vorige beleidsplan

Nadere informatie

Beleidsplan. Gapinge & Veere. Protestantse Gemeenten

Beleidsplan. Gapinge & Veere. Protestantse Gemeenten Beleidsplan 2018-2022 Protestantse Gemeenten Gapinge & Veere Inhoud Inleiding 3 1. Wie zijn wij? 4 2. Visie en Missie 5 3. Aandachtspunten voor de komende 4 jaar 6 3.1 Gemeente zijn 6 3.2 Samenwerking

Nadere informatie

Verschillen in geloven. Over geloofsopvoeding als je verschillend gelooft. Mogelijkheden voor twee soorten bijeenkomsten

Verschillen in geloven. Over geloofsopvoeding als je verschillend gelooft. Mogelijkheden voor twee soorten bijeenkomsten Verschillen in geloven Over geloofsopvoeding als je verschillend gelooft Verschillen in geloven is een themaboekje uit de serie Zijsprong. Deze serie hoort bij het bewaarmagazine Spring, opvoeden en geloven

Nadere informatie

Handreiking bij een spirituele zoektocht.

Handreiking bij een spirituele zoektocht. Handreiking bij een spirituele zoektocht. Deze handreiking hoort bij: Oud- en nieuw- katholiek. De spirituele zoektocht van die andere katholieken. Door Joris Vercammen. Valkhof pers 2011. Het boek is

Nadere informatie

Ik wilde een opdracht ontwikkelen voor leerlingen die voldoet aan de uitgangspunten van competentiegericht leren.

Ik wilde een opdracht ontwikkelen voor leerlingen die voldoet aan de uitgangspunten van competentiegericht leren. 1/5 Fase 1: Wat wilde ik bereiken? Handelen/ ervaring opdoen Ik wilde een opdracht ontwikkelen voor leerlingen die voldoet aan de uitgangspunten van competentiegericht leren. De opdracht wilde ik zo ontwikkelen,

Nadere informatie

Gemeente van onze Heer Jezus Christus, lieve mensen,

Gemeente van onze Heer Jezus Christus, lieve mensen, Gemeente van onze Heer Jezus Christus, lieve mensen, Het valt mij steeds weer op: Wil je iets begrijpen van het evangelie van Matteüs, dan moet je het Oude Testament er bij houden. Op belangrijke momenten

Nadere informatie

Luisteren naar de Heilige Geest

Luisteren naar de Heilige Geest Luisteren naar de Heilige Geest Johannes 14:16-17 En Ik zal de Vader bidden en Hij zal u een andere Trooster geven om tot in eeuwigheid bij u te zijn, de Geest der waarheid, die de wereld niet kan ontvangen,

Nadere informatie

Test over resultaatgericht managen en coachend leidinggevenden

Test over resultaatgericht managen en coachend leidinggevenden Test over resultaatgericht managen en coachend leidinggevenden zeker gedeeltelijk niet 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 Voor discussies heb ik geen tijd, ík beslis. Medewerkers met goede voorstellen

Nadere informatie

Sociaal programma. aandacht voor elk lid

Sociaal programma. aandacht voor elk lid Sociaal programma aandacht voor elk lid De ZLTO is een vereniging, een club van en voor boeren en tuinders en hun families. Ooit ontstaan als een beweging van boeren die elkaar hielpen en samen activiteiten

Nadere informatie

Alles is genade en Stel, ik zoek een kerk

Alles is genade en Stel, ik zoek een kerk Alles is genade en Stel, ik zoek een kerk De Werkgroep Vorming en Toerusting ontwikkelde een programma voor de parochies om te benutten bij de promotie dvd en het artikel Alles is genade uit het Identiteitsnummer

Nadere informatie

BELEIDSPLAN Gereformeerde Goede Herder Kerk Oldebroek

BELEIDSPLAN Gereformeerde Goede Herder Kerk Oldebroek BELEIDSPLAN Gereformeerde Goede Herder Kerk Oldebroek Beleidsplan 2016-2020 INHOUD BELEIDSPLAN 1. Inleiding / aanleiding 2. Visie 3. Beschrijving kerkelijke organisatie 4. Inventarisatie kerkelijke activiteiten

Nadere informatie

Voorwoord Met oprechte blijdschap schrijf ik het voorwoord voor dit boek. Ik ken Henk Rothuizen al vele jaren en heb hem zien opgroeien tot een man van God, met een bediening die verder reikt dan zijn

Nadere informatie

De Robijn Nieuwsbrief Januari 2008. Het wonder komt ongemerkt je geest binnen wanneer die even pas op de plaats maakt en stil is.

De Robijn Nieuwsbrief Januari 2008. Het wonder komt ongemerkt je geest binnen wanneer die even pas op de plaats maakt en stil is. De Robijn Nieuwsbrief Januari 2008 Lieve mensen, Allereerst wens ik iedereen een vreugdevol nieuw jaar toe. Misschien begin je dit jaar met de beste voornemens, zoals altijd en heb je bewust gekeken naar

Nadere informatie

We zijn in 2014 als Praktijkcentrum aan de slag gegaan. Graag geven we u inzicht in ons reilen en zeilen het afgelopen jaar.

We zijn in 2014 als Praktijkcentrum aan de slag gegaan. Graag geven we u inzicht in ons reilen en zeilen het afgelopen jaar. JAARVERSLAG 2014 Het Praktijkcentrum wil kerken helpen bij de uitdagingen waar ze voor komen te staan. Dat doen we door advies te geven, toerusting te bieden en onderzoek uit te voeren. Ons aanbod varieert

Nadere informatie

De Zorgzame Kerk. Concept Beleidsplan 2015-2019. Protestantse Wijkgemeente Ambacht-Oost. November 2014 Bethelkerk Vlaardingen

De Zorgzame Kerk. Concept Beleidsplan 2015-2019. Protestantse Wijkgemeente Ambacht-Oost. November 2014 Bethelkerk Vlaardingen De Zorgzame Kerk Protestantse Wijkgemeente Ambacht-Oost Concept Beleidsplan 2015-2019 November 2014 Bethelkerk Vlaardingen Beleid en plannen Beleid is het aangeven van een richting en het definiëren van

Nadere informatie

LEIDERSCHAPSTRAINING 2010

LEIDERSCHAPSTRAINING 2010 LEIDERSCHAPSTRAINING 2010 Voorwoord Politiek heeft veel te maken met goed leiderschap: mensen volgen dan het voorbeeld van hun leider. Martin Luther King, Majoor Bosshardt en Koning David zijn voor mij

Nadere informatie

Beleidsplan Hervormde Gemeente. s Grevelduin- en Vrijhoeve-Capelle 2014-2018

Beleidsplan Hervormde Gemeente. s Grevelduin- en Vrijhoeve-Capelle 2014-2018 Beleidsplan Hervormde Gemeente s Grevelduin- en Vrijhoeve-Capelle 2014-2018 Preambule op basis van het Convenant Algemeen De Hervormde Gemeente van s Grevelduin- en Vrijhoeve-Capelle vormt een gemeenschap,

Nadere informatie

leren omgaan met Diversiteit In je gemeente

leren omgaan met Diversiteit In je gemeente Geloven kun je niet alleen! Stap 1 Jouw kijk op de wereld 15 min. Kijken in de spiegel naar jezelf Wat vind je van je eigen lichaam? Wat vind je mooi? Als je zou mogen kiezen, welk deel zou je dan weghalen?

Nadere informatie

Aan: Wijkkerkenraden Van: Algemene Kerkenraad Betreft: Discussienotitie beleidsplan Hervormd Dordrecht 2013-2019 Datum: mei 2013

Aan: Wijkkerkenraden Van: Algemene Kerkenraad Betreft: Discussienotitie beleidsplan Hervormd Dordrecht 2013-2019 Datum: mei 2013 Aan: Wijkkerkenraden Van: Algemene Kerkenraad Betreft: Discussienotitie beleidsplan Hervormd Dordrecht 2013-2019 Datum: mei 2013 1) Inleiding De kerkorde bepaalt dat de kerkenraad een beleidsplan opstelt

Nadere informatie

Samenvatting beleid/visie Gereformeerde Kerk. te Wagenborgen voor de komende jaren tot 2018

Samenvatting beleid/visie Gereformeerde Kerk. te Wagenborgen voor de komende jaren tot 2018 Samenvatting beleid/visie Gereformeerde Kerk te Wagenborgen voor de komende jaren tot 2018 januari 2015 Waarom dit 'beleidsplan'? We kunnen discussiëren over het nut, maar dat heeft niet zoveel zin. Wel

Nadere informatie

Feedback. in hapklare brokken

Feedback. in hapklare brokken Feedback in hapklare brokken Jan van Baardewijk Zorgteamtrainer Op zorgteamtraining.nl is de meest recente versie van feedback gratis beschikbaar. Mocht je willen weten of je de meest recente versie hebt,

Nadere informatie

Werken vanuit Essentie

Werken vanuit Essentie Werken vanuit Essentie (midden- en hoger management) - van leidinggeven naar LEIDERSCHAP Leergang Werken vanuit Essentie - van leidinggeven naar leiderschap - Angelique Schueler & Inez Dirkzwager Juni

Nadere informatie

Presentatie Cor Rook d.d. 7 juni 2016 in de Josefkerk te Zwolle, zelf voor 12 tot 15 uur per week werkzaam als fondsenwerver voor goede doelen,

Presentatie Cor Rook d.d. 7 juni 2016 in de Josefkerk te Zwolle, zelf voor 12 tot 15 uur per week werkzaam als fondsenwerver voor goede doelen, Presentatie Cor Rook d.d. 7 juni 2016 in de Josefkerk te Zwolle, zelf voor 12 tot 15 uur per week werkzaam als fondsenwerver voor goede doelen, over fondsenwerving (Bron The Spirituality Of Fundraising

Nadere informatie

explore the big questions of life Een introductie

explore the big questions of life Een introductie explore the big questions of life Een introductie www.youthalpha.nl Youth Alpha is een programma van Youth for Christ Nederland en stichting Alpha-cursus Nederland. 2 Youth for Christ Nederland www.yfc.nl

Nadere informatie

Inleiding. In deze brochure beperken we ons tot informatie over het lidmaatschap. Voor uitgebreide informatie over de visie en de

Inleiding. In deze brochure beperken we ons tot informatie over het lidmaatschap. Voor uitgebreide informatie over de visie en de Inleiding Je hebt deze brochure ontvangen omdat je overweegt of al hebt besloten om lid te worden van de Evangelische Gemeente Jozua in Dordrecht. Graag willen wij je informeren over hoe dat in zijn werk

Nadere informatie

Beleidsplan. uitgave Hervormde gemeente Puttershoek

Beleidsplan. uitgave Hervormde gemeente Puttershoek Beleidsplan uitgave 2017-2021 Hervormde gemeente Puttershoek Voorwoord Het beleidsplan voor 2017-2021 is gebaseerd op een uitgebreide bezinning in de kerkenraad, overleg met commissies van de kerkenraad

Nadere informatie

Aan de Algemene Kerkenraad GKE Ermelo, 21 april 2012. Geachte kerkenraad,

Aan de Algemene Kerkenraad GKE Ermelo, 21 april 2012. Geachte kerkenraad, Aan de Algemene Kerkenraad GKE Ermelo, 21 april 2012 Geachte kerkenraad, Wijkkerkenraad Noord heeft met grote interesse kennis genomen van het rapport van Commissie Toekomst 2. Dit leidde tot niet minder

Nadere informatie

Klanttevredenheid. Vereenzaming Ouderen Soest VOS

Klanttevredenheid. Vereenzaming Ouderen Soest VOS 2011 Klanttevredenheid Vereenzaming Ouderen Soest VOS Stichting Welzijn Ouderen Soest Molenstraat 8c 3764 TG Soest 035 60 23 681 info@swos.nl www.swos.nl KvK 41189365 Klanttevredenheidsonderzoek Vereenzaming

Nadere informatie

Tineke Boudewijns VERSTAG

Tineke Boudewijns VERSTAG Tineke Boudewijns VERSTAG Colofon Eindredactie Joost Pool Redactie Boris Goddijn Vormgeving Pien Vermazeren Fotografie Boris Goddijn Beeldbewerking Pien Vermazeren Copyright en disclaimer Het overnemen

Nadere informatie

OMMELANDERWIJK-ZUIDWENDING

OMMELANDERWIJK-ZUIDWENDING HET BELEIDSPLAN HERVORMDE GEMEENTE OMMELANDERWIJK-ZUIDWENDING 2017-2021 Beleidsplan 2017 2021 van de Hervormde Gemeente Ommelanderwijk Zuidwending. Wat voor gemeente zijn wij De Hervormde Gemeente Ommelanderwijk

Nadere informatie

herkenbaar en present

herkenbaar en present Protestantse Kerk Den Haag herkenbaar en present Visiedocument 2017-2020 Protestantse Gemeente te s-gravenhage I nleiding De Protestantse Kerk in Den Haag wil de komende jaren herkenbaar present zijn in

Nadere informatie

Werkvormen - III - Collegiale consultatie

Werkvormen - III - Collegiale consultatie Werkvormen - III - Collegiale consultatie Inleiding; Twee pastores 1 gaan met elkaar in gesprek. Ze kunnen elkaar inzicht geven, bemoedigen en kracht geven. Het is een collegiale consultatie. Er zijn verschillende

Nadere informatie

Tijdens de presentatie van het boek Clara van assisi, GesChrifTen en oudste bronnen op 30

Tijdens de presentatie van het boek Clara van assisi, GesChrifTen en oudste bronnen op 30 IN NAVOLGING VAN CLARA Tijdens de presentatie van het boek Clara van assisi, GesChrifTen en oudste bronnen op 30 januari jl. hield Marieke drent, studente TheoloGie (fhtl, utrecht) een boeiende voordracht

Nadere informatie

VERLICHT LEIDERSCHAP IN WEERBARSTIGE ORGANISATIES

VERLICHT LEIDERSCHAP IN WEERBARSTIGE ORGANISATIES VERLICHT LEIDERSCHAP IN WEERBARSTIGE ORGANISATIES EEN DRIELUIK OVER LEIDERSCHAP SUCCESVOL TOEPASSEN Leiderschap is actueel en leidinggevenden worden overstelpt met nieuwe scholen in leiderschap zoals:

Nadere informatie

WORD GROTER DAN DAT WAT JOU KLEIN HOUDT. Ann Weiser Cornell en Egbert Monsuur

WORD GROTER DAN DAT WAT JOU KLEIN HOUDT. Ann Weiser Cornell en Egbert Monsuur WORD GROTER DAN DAT WAT JOU KLEIN HOUDT Ann Weiser Cornell en Egbert Monsuur 1 Les één Welkom bij deze e-cursus waarin we je zullen laten zien hoe jij groter kunt worden en je problemen kleiner! Zijn er

Nadere informatie

CURSUSMAP 4. Discipelen van Jezus. Dienend leiderschap. Kees de Vlieger. Een Kerygma cursus

CURSUSMAP 4. Discipelen van Jezus. Dienend leiderschap. Kees de Vlieger. Een Kerygma cursus CURSUSMAP 4 Discipelen van Jezus Dienend leiderschap Kees de Vlieger Een Kerygma cursus Copyright Stichting Kerygma Nederland Baron van Nagellstraat 9a 3781 AP Voorthuizen Tel. 0342-475048 Fax 0342-474826

Nadere informatie

18 tips om te werken aan je eigen inzetbaarheid

18 tips om te werken aan je eigen inzetbaarheid 18 tips om te werken aan je eigen inzetbaarheid Goed, gezond en gemotiveerd aan het werk tot je pensioen? Dat bereik je door kansen te pakken op het werk. Leer aan de hand van onderstaande punten hoe je

Nadere informatie

Sta zonder twijfels en vragen, vol overtuiging en vreugde, in jouw authentieke kracht! Dit zegt een enthousiast gebruiker van deze planner:

Sta zonder twijfels en vragen, vol overtuiging en vreugde, in jouw authentieke kracht! Dit zegt een enthousiast gebruiker van deze planner: Boetseweg 47 7895 AV Roswinkel telefoon: 0591 785 780 www.jolandalinders.com e-mail: info@jolandalinders.com IBAN: NL32 KNAB 0729 6439 99 BIC: KNABNL2H KvK nummer: 59561742 BTW nummer: NL155366701B02 Alsjeblieft!

Nadere informatie

CURSUSMAP 4 (NBG) Discipelen van Jezus. Dienend leiderschap. Kees de Vlieger. Een Kerygma cursus

CURSUSMAP 4 (NBG) Discipelen van Jezus. Dienend leiderschap. Kees de Vlieger. Een Kerygma cursus CURSUSMAP 4 (NBG) Discipelen van Jezus Dienend leiderschap Kees de Vlieger Een Kerygma cursus Copyright Stichting Kerygma Nederland Kerkstraat 24-3 3781 GB Voorthuizen Tel. 0342-475048 E-mail: kerygma@kerygma.nl

Nadere informatie

Jaargesprekken. tussen de kerkenraad en predikanten en kerkelijk werkers in de plaatselijke gemeente

Jaargesprekken. tussen de kerkenraad en predikanten en kerkelijk werkers in de plaatselijke gemeente Jaargesprekken tussen de kerkenraad en predikanten en kerkelijk werkers in de plaatselijke gemeente oktober 2012 Werkbegeleiding Predikanten en Kerkelijk Werkers secretariaat: werkbegeleiding@pkn.nl /

Nadere informatie

GROEPSOPDRACHT: Bespreek met elkaar welke relatieverbanden in de Bijbel genoemd worden:

GROEPSOPDRACHT: Bespreek met elkaar welke relatieverbanden in de Bijbel genoemd worden: Relaties halen het beste in je naar boven Les 1 GROEPSOPDRACHT: Bespreek met elkaar welke relatieverbanden in de Bijbel genoemd worden: Lees met elkaar de volgende hoofdstukken en laat iemand opschrijven

Nadere informatie

Oasemoment 'Leer mij hoe ik bidden moet' Emmaüsparochie - donderdag 26 juni 2014

Oasemoment 'Leer mij hoe ik bidden moet' Emmaüsparochie - donderdag 26 juni 2014 Oasemoment 'Leer mij hoe ik bidden moet' Emmaüsparochie - donderdag 26 juni 2014 Muziek: Klokkengelui Gedicht Gij badt op enen berg alleen, en... Jesu, ik en vind er geen waar 'k hoog genoeg kan klimmen

Nadere informatie

Deel het leven Johannes 4:1-30 & 39-42 7 december 2014 Thema 4: Gebroken relaties

Deel het leven Johannes 4:1-30 & 39-42 7 december 2014 Thema 4: Gebroken relaties Preek Gemeente van Christus, Het staat er een beetje verdwaald in dit hoofdstuk De opmerking dat ook Jezus doopte en leerlingen maakte. Het is een soort zwerfkei, je leest er ook snel overheen. Want daarna

Nadere informatie

VoorleesExpress. Samen met ouders aan de slag. Praktische tips

VoorleesExpress. Samen met ouders aan de slag. Praktische tips VoorleesExpress Samen met ouders aan de slag Praktische tips Samen met ouders aan de slag Ouders betrekken bij het voorlezen Je gaat straks via de VoorleesExpress twintig weken voorlezen bij een of meerdere

Nadere informatie

Onderweg naar de kerk van de toekomst. Toelichting voor de Gemeentevergadering van de Gereformeerde kerk te Ermelo op 19 maart 2013

Onderweg naar de kerk van de toekomst. Toelichting voor de Gemeentevergadering van de Gereformeerde kerk te Ermelo op 19 maart 2013 Onderweg naar de kerk van de toekomst Toelichting voor de Gemeentevergadering van de Gereformeerde kerk te Ermelo op 19 maart 2013 Missie Matteüs 22: 37 39 Heb de Heer, uw God, lief met heel uw hart en

Nadere informatie

Gemeenteavond. Hervormde Gemeente en Gereformeerde Kerk Dedemsvaart. 10 oktober 2012

Gemeenteavond. Hervormde Gemeente en Gereformeerde Kerk Dedemsvaart. 10 oktober 2012 Gemeenteavond Hervormde Gemeente en Gereformeerde Kerk Dedemsvaart 10 oktober 2012 Agenda 1. Welkom (Ada Ruitenberg) 2. Opening (ds. Van Dijk) 3. Terug en vooruitblik samen op weg (Ada Ruitenberg) 4. De

Nadere informatie

Introductie 1. Waarvoor hebben de studenten een mentor nodig? 2. Wie kan mentor worden? Iemand die:

Introductie 1. Waarvoor hebben de studenten een mentor nodig? 2. Wie kan mentor worden? Iemand die: Mentor informatie Introductie Het Mentoringprogramma is voor studenten die een begeleidingsvraag hebben. Deze begeleidingsvraag kan zeer divers van aard zijn en heeft te maken met schoolse-, persoonlijke

Nadere informatie

In 7 stappen naar een opgeruimd huis Hoe je op een makkelijke manier je opruimachterstanden inloopt

In 7 stappen naar een opgeruimd huis Hoe je op een makkelijke manier je opruimachterstanden inloopt In 7 stappen naar een opgeruimd huis Hoe je op een makkelijke manier je opruimachterstanden inloopt Ben jij zo iemand die actief is en veel interesses heeft en daardoor ook veel bezigheden en spullen heeft?

Nadere informatie

Gedragscode. Gewoon goed doen

Gedragscode. Gewoon goed doen Gedragscode Gewoon goed doen 2 Inhoudsopgave pagina 1. Missie, ambitie en kernwaarden 4 2. Gewoon goed doen 5 3. Waarom een gedragscode? 6 4. Omgaan met de patiënt/klant: respectvol en gastvrij 7 5. Professioneel

Nadere informatie

DEEL 1. WERKBOEK 5 Eigen keuze. 2015 Monique van Dam YOU: De keuze is aan jou!

DEEL 1. WERKBOEK 5 Eigen keuze. 2015 Monique van Dam YOU: De keuze is aan jou! DEEL 1 1 WERKBOEK 5 Eigen keuze Inhoud 2 1. Hoe zit het met je keuzes? 3 2. Hoe stap je uit je automatische piloot? 7 3. Juiste keuzes maken doe je met 3 vragen 9 4. Vervolg & afronding 11 1. Hoe zit het

Nadere informatie

In de Apostolische Geloofsbelijdenis worden de hoofdzaken van het christelijk geloof kort samengevat.

In de Apostolische Geloofsbelijdenis worden de hoofdzaken van het christelijk geloof kort samengevat. BELEIDSPLAN PROTESTANTSE KERK OLDELAMER/OLDETRIJNE VISIE Wij zien onze gemeente als een huis waarvan de deuren wijd open staan naar buiten toe. Het is ons streven om als gemeente in de wereld te staan

Nadere informatie

Verder op weg met Jezus

Verder op weg met Jezus Verder op weg met Jezus Heel goed besef ik de onafheid en de onvolmaaktheid van wat ik geschreven heb. Er is nog zoveel meer te vertellen over Jezus Christus. Er is nog zoveel meer over Hem te weten en

Nadere informatie

Zes kerken en een dobbelsteen

Zes kerken en een dobbelsteen Zes kerken en een dobbelsteen 2015 Stel je voor: een stellage op de Plantage. De gemeente eromheen. Hervormd en gereformeerd door elkaar. Een korte inleiding. En dan mag uit alle wijkgemeenten iemand de

Nadere informatie

Reflectiegesprekken met kinderen

Reflectiegesprekken met kinderen Reflectiegesprekken met kinderen Hierbij een samenvatting van allerlei soorten vragen die je kunt stellen bij het voeren van (reflectie)gesprekken met kinderen. 1. Van gesloten vragen naar open vragen

Nadere informatie

Profiel, functieomschrijving en benoeming van de classispredikant

Profiel, functieomschrijving en benoeming van de classispredikant Profiel, functieomschrijving en benoeming van de classispredikant 1. Kerk 2025: Een stap verder over de classispredikant Kerk zijn met elkaar Deze functie staat in het brede kader van kerk zijn met elkaar.

Nadere informatie

OPLEIDING LEIDINGGEVEN IN DE KINDEROPVANG. Een opleiding om hoger op te komen

OPLEIDING LEIDINGGEVEN IN DE KINDEROPVANG. Een opleiding om hoger op te komen OPLEIDING LEIDINGGEVEN IN DE KINDEROPVANG 2012 Een opleiding om hoger op te komen 1 OPLEIDING 2012 Ervaring: De training heeft me sterker gemaakt in mijn rol als leidinggevende. Ik heb mijn beleid en doelen

Nadere informatie

VERBINDEN IN WOORD EN DAAD

VERBINDEN IN WOORD EN DAAD VERBINDEN IN WOORD EN DAAD Beleidsplan 2011-2016 Protestantse Gemeente te s-hertogenbosch Inleiding Het is zinvol gebleken dat in 2003 werd gestart met de voorbereidingen om te komen tot een beleidsplan

Nadere informatie

Gemeentevergadering 25 november 2015. Beroepingswerk? Doe mij maar gewoon een nieuwe dominee!

Gemeentevergadering 25 november 2015. Beroepingswerk? Doe mij maar gewoon een nieuwe dominee! Gemeentevergadering 25 november 2015 Beroepingswerk? Doe mij maar gewoon een nieuwe dominee! Agenda 1. Inleiding over het beroepen 2. Gesprekken per wijk 3. Samenvatting en terugkoppeling Tijdslijn - 25

Nadere informatie

Een Visioen van Liefde

Een Visioen van Liefde Een Visioen van Liefde Orthen, april 2012 WIE ZIJN WIJ? De oorsprong van de gemeenschap San Salvator ligt in de rooms-katholieke traditie, en voelt zich van daaruit verbonden met de Bijbel, geïnspireerd

Nadere informatie

1. Baptistengemeente Arnhem-Centrum Vastgelegd in de statuten van 10 november 2013

1. Baptistengemeente Arnhem-Centrum Vastgelegd in de statuten van 10 november 2013 1. Baptistengemeente Arnhem-Centrum Vastgelegd in de statuten van 10 november 2013 De Baptistengemeente Arnhem-Centrum maakt deel uit van de Unie van Baptistengemeenten in Nederland, als kerkgenootschap

Nadere informatie

STIJLEN VAN BEÏNVLOEDING. Inleiding

STIJLEN VAN BEÏNVLOEDING. Inleiding STIJLEN VAN BEÏNVLOEDING Inleiding De door leidinggevenden gehanteerde stijlen van beïnvloeding kunnen grofweg in twee categorieën worden ingedeeld, te weten profileren en respecteren. Er zijn twee profilerende

Nadere informatie

Naar een beleidsplan voor de PG Lemmer

Naar een beleidsplan voor de PG Lemmer Naar een beleidsplan voor de PG Lemmer Inleiding In de komende maanden willen we als kerkenraad een beleidsplan opstellen voor de komende vijf jaar. Iedereen die op dit moment op de één of andere manier

Nadere informatie

Kerk 20.21 Ik wens jullie vrede! Zoals de Vader mij heeft uitgezonden, zo zend ik jullie uit.

Kerk 20.21 Ik wens jullie vrede! Zoals de Vader mij heeft uitgezonden, zo zend ik jullie uit. Kerk 20.21 Ik wens jullie vrede! Zoals de Vader mij heeft uitgezonden, zo zend ik jullie uit. a. Inleiding Veel christenen verlangen ernaar hun leven met elkaar en met hun omgeving te delen met hun buren,

Nadere informatie

Profiel en functieomschrijving van de classispredikant

Profiel en functieomschrijving van de classispredikant 1 Profiel en functieomschrijving van de classispredikant Inleiding In dit document wordt in drie hoofdstukken beschreven hoe het profiel van de classispredikant eruit ziet en hoe dit is uitgewerkt in een

Nadere informatie

Volgens Henk Kuindersma (lector religieuze educatie) heeft de jongerencoach drie rollen die belangrijk zijn om dit doel te kunnen bereiken:

Volgens Henk Kuindersma (lector religieuze educatie) heeft de jongerencoach drie rollen die belangrijk zijn om dit doel te kunnen bereiken: Als je 't mij vraagt Leeftijd: 12-16, 16+ Soort bijeenkomst: club, catechese Soort werkvorm: heel programma Thema: Geloven en spiritualiteit Tijdsduur: 1 uur 30 min. Petje op petje af, petje op petje af

Nadere informatie

Stichting Gedragscode Leidinggevenden Platform voor betrouwbaar leiderschap

Stichting Gedragscode Leidinggevenden Platform voor betrouwbaar leiderschap + Stichting Gedragscode Leidinggevenden Platform voor betrouwbaar leiderschap + 2 De gemeente: Een veilig thuis? Karin Somhorst Workshop Algemene Vergadering Baptisten Hardegarijp, 20 mei 2011 + Voorstellen..

Nadere informatie

Beleidsplan waarin opgenomen: visie op en organisatie van het pastoraat in de Protestantse Wijkgemeente (i.w.) te Kampen

Beleidsplan waarin opgenomen: visie op en organisatie van het pastoraat in de Protestantse Wijkgemeente (i.w.) te Kampen Beleidsplan waarin opgenomen: visie op en organisatie van het pastoraat in de Protestantse Wijkgemeente (i.w.) te Kampen Zoals vastgesteld door de wijkkerkenraad op 9 februari 2015 0 Inhoudsopgave 2 Inleiding

Nadere informatie

Preek Psalm 78:1-8 20 september 2015 In het spoor van Opening winterwerk Spiegelbeeld I

Preek Psalm 78:1-8 20 september 2015 In het spoor van Opening winterwerk Spiegelbeeld I Preek Gemeente van Christus, De mooiste dingen in het leven kun je niet als erfernis wegschenken Let er maar eens op. De belangrijkste dingen zijn geen erfstuk. Zeker, je kunt mooie spulletjes erven. Of

Nadere informatie

COMMUNICEREN VANUIT JE KERN

COMMUNICEREN VANUIT JE KERN COMMUNICEREN VANUIT JE KERN Wil je duurzaam doelen bereiken? Zorg dan voor verbonden medewerkers! Afgestemde medewerkers zijn een belangrijke aanjager voor het realiseren van samenwerking en innovatie

Nadere informatie

Geloof tegenover gevoelens

Geloof tegenover gevoelens Kenneth Hagins Geloofsles nr. 7 Geloof tegenover gevoelens Centrale waarheid: Een formule voor geloof is: 1) Zoek in Gods Woord naar een belofte die betrekking heeft op wat u nodig heeft, 2) Geloof Gods

Nadere informatie

Training Verbindend Leiderschap

Training Verbindend Leiderschap Training Verbindend Leiderschap Voor vrouwen die leiding geven binnen de Medezeggenschap (of deze ambitie hebben) Het idee achter deze training is ontstaan vanuit gesprekken met vrouwen in een leidinggevende

Nadere informatie

MODULE #7 CORE PURPOSE

MODULE #7 CORE PURPOSE MODULE #7 CORE PURPOSE Welkom bij het 90 dagen mindset coachings programma. Dit programma heeft de potentie om jouw leven compleet te veranderen de komende 90 dagen. Daarin is het belangrijk dat je de

Nadere informatie

Coalitielid met hart en ziel

Coalitielid met hart en ziel Coalitielid met hart en ziel Samenwerken vind ik belangrijk omdat... Peter Rooze 29 januari 2011 Teambuilding en samenwerking. Resultaten: 1. Kennismaking met - motieven van - collega s. 2. Betere samenwerking.

Nadere informatie

Startavond pastorale bezoekers Pastoraat & geloofsgesprekken. DATUM: 28 oktober 2015 TIJDSTIP: 19.30 22.00 uur LOCATIE: GKV Haren, Ontmoetingskerk

Startavond pastorale bezoekers Pastoraat & geloofsgesprekken. DATUM: 28 oktober 2015 TIJDSTIP: 19.30 22.00 uur LOCATIE: GKV Haren, Ontmoetingskerk Startavond pastorale bezoekers Pastoraat & geloofsgesprekken DATUM: 28 oktober 2015 TIJDSTIP: 19.30 22.00 uur LOCATIE: GKV Haren, Ontmoetingskerk Doelen startavond De PB en ouderling kunnen benoemen wat

Nadere informatie

Een boekje open over kerkelijk vergaderen

Een boekje open over kerkelijk vergaderen In dit boekje worden onderwerpen belicht die te maken hebben met vergaderen in kerkelijk verband. Praktijkgericht wil het beter zicht geven op wat er speelt aan processen, wetmatigheden, rollen en thema

Nadere informatie

A. Algemene gegevens. Postadres: Kerkstraat 20

A. Algemene gegevens. Postadres: Kerkstraat 20 A. Algemene gegevens Naam ANBI: Protestantse gemeente te s-hertogenbosch Telefoonnummer: 073-6139740 RSIN/Fiscaal nr: 820396552 Website adres: www.pgdenbosch.nl E-mail: kerkelijkbureau@pgdenbosch.nl Adres:

Nadere informatie

Jij bent een kei in: Jij bent een kei in: Jij bent een kei in: leiding geven samenvatten verbeelden

Jij bent een kei in: Jij bent een kei in: Jij bent een kei in: leiding geven samenvatten verbeelden Begeleiden - Werkbladen 133 Werkblad 14 Daar ben jij goed in!!! Doel: benoemen van de gaven die vrijwilligers inbrengen en het waarderen van hun inzet, bijvoorbeeld op een vrijwilligersavond. Benodigdheden:

Nadere informatie

F r a n c i s c u s. v a n. Leven met aandacht. w e g D e. Erfgoed Congregatie Zusters Franciscanessen van Oirschot

F r a n c i s c u s. v a n. Leven met aandacht. w e g D e. Erfgoed Congregatie Zusters Franciscanessen van Oirschot Leven met aandacht Erfgoed Congregatie Zusters Franciscanessen van Oirschot w e g D e v a n F r a n c i s c u s 2 Leven met aandacht Inhoud 1 De weg van Franciscus 9 2 De oprichting van de congregatie

Nadere informatie

De drie-engelenboodschap, ACTUEEL!

De drie-engelenboodschap, ACTUEEL! De drie-engelenboodschap, ACTUEEL! Missie De missie van de Kerk van de Zevende-dags Adventisten is de verkondiging van het eeuwig evangelie zoals verwoord in de drieengelenboodschap van Openbaring 14:6-12.

Nadere informatie

Doorbreek je belemmerende overtuigingen!

Doorbreek je belemmerende overtuigingen! Doorbreek je belemmerende overtuigingen! Herken je het dat je soms dingen toch op dezelfde manier blijft doen, terwijl je het eigenlijk anders wilde? Dat het je niet lukt om de verandering te maken? Als

Nadere informatie

Deze handreiking is van:

Deze handreiking is van: 9 lessen over het volgen van Jezus Deze handreiking is van: Deze cursus is geschreven Beryl Voorhoeve en opgemaakt door Judith Maarsen. Ten behoeve van de kinderstudiegroepen voor de bovenbouw Gebruikte

Nadere informatie

Gemeente van onze Heer Jezus Christus, lieve mensen,

Gemeente van onze Heer Jezus Christus, lieve mensen, Gemeente van onze Heer Jezus Christus, lieve mensen, Ik had bedacht dat ik voor vandaag maar eens een ouderwetse preek in 3 punten ga houden. Het eerste punt gaat over het kijken naar de ander. De tweede

Nadere informatie

Wie ben ik in het koninkrijk? les 1 DISCIPLE MENTOR

Wie ben ik in het koninkrijk? les 1 DISCIPLE MENTOR Wie ben ik in het koninkrijk? les 1 DEEL 4 DISCIPLE MENTOR In Gen 1, 2 en 3 lezen we direct hoe God denkt over de mens. Hij laat zien wie we zijn, waar we voor gemaakt zijn en wat onze bestemming in het

Nadere informatie

Publicatie van de ANBI-transparantie gegevens van de Kerk van de Nazarener Hoekse Waard.

Publicatie van de ANBI-transparantie gegevens van de Kerk van de Nazarener Hoekse Waard. Publicatie van de ANBI-transparantie gegevens van de Kerk van de Nazarener Hoekse Waard. A. Algemene gegevens Naam ANBI: Kerk van de Nazarener Hoekse Waard Telefoonnummer (facultatief): 0312 456789 RSIN/Fiscaal

Nadere informatie

Gemeente van onze Heer Jezus Christus, lieve mensen,

Gemeente van onze Heer Jezus Christus, lieve mensen, Gemeente van onze Heer Jezus Christus, lieve mensen, Twee weken geleden zijn we begonnen met lezingen uit het Marcus-evangelie. Een bijzonder evangelie waarin de vraag centraal staat: wie is Jezus? Hoe

Nadere informatie

Ik ben blij dat ik nu voor u lijd Ik ben blij dat ik voor mijn geloof mag lijden Ik ben blij dat ik mag lijden voor de Kerk van Jezus Christus

Ik ben blij dat ik nu voor u lijd Ik ben blij dat ik voor mijn geloof mag lijden Ik ben blij dat ik mag lijden voor de Kerk van Jezus Christus AVONDMAALSVIERING KONINGSKERK 13-09 - 2009 door ds. L. Krüger Schriftlezing: Koloss. 1: 24-29 (NBV) Ik ben blij dat ik nu voor u lijd Ik ben blij dat ik voor mijn geloof mag lijden Ik ben blij dat ik mag

Nadere informatie

meest geweldige beslissing de basis van je hele business speels avontuur

meest geweldige beslissing de basis van je hele business speels avontuur Proficiat! Dit is de meest geweldige beslissing die je kon nemen om jouw business te doen uitgroeien van een zaadje (lees: passie) naar een tuin vol bloemen (lees : fulltime inkomen). Echt waar. Dit wordt

Nadere informatie

Samen op weg naar één PKN gemeente

Samen op weg naar één PKN gemeente Federatie Samen op weg naar één PKN gemeente Na vele jaren van nadenken, overleggen en voorstellen is op 30 september 2012 een federatieovereenkomst getekend, die de samenwerking tussen de Hervormde gemeente

Nadere informatie

SAAMHORIG ONDERWEG WERKPLANNEN VOOR SEIZOEN 2015-2016 BIJ BELEIDSPLAN 2015-2019 VAN DE PROTESTANTSE GEMEENTE TWELLO

SAAMHORIG ONDERWEG WERKPLANNEN VOOR SEIZOEN 2015-2016 BIJ BELEIDSPLAN 2015-2019 VAN DE PROTESTANTSE GEMEENTE TWELLO SAAMHORIG ONDERWEG WERKPLANNEN VOOR SEIZOEN 2015-2016 BIJ BELEIDSPLAN 2015-2019 VAN DE PROTESTANTSE GEMEENTE TWELLO 2 Voorwoord In oktober 2014 is het beleidsplan 2015-2019 van de Protestantse Gemeente

Nadere informatie

Presentatie Tekst Top plan (talentontwikkelingsplan) Amy Kouwenberg OABCE1A

Presentatie Tekst Top plan (talentontwikkelingsplan) Amy Kouwenberg OABCE1A Presentatie Tekst Top plan (talentontwikkelingsplan) Amy Kouwenberg OABCE1A INLEIDING Ik heb vandaag een cadeautje meegenomen. Niet voor jullie, maar voor mijzelf. Het cadeautje staat voor de verrassingen

Nadere informatie

Er zijn mensen nodig met nieuwe fantasie

Er zijn mensen nodig met nieuwe fantasie Er zijn mensen nodig met nieuwe fantasie Ervaringen, belevenissen, vragen in woorden gevangen om die woorden weer vrij te laten in nieuwe ervaringen, belevenissen, vragen. Marcel Zagers www.meerstemmig.nl

Nadere informatie

BELEIDSPLAN

BELEIDSPLAN BELEIDSPLAN 2017-2019 Streekgemeente Oost Groningen VOORWOORD De kerk bestaat in de huidige protestantse vorm al enkele honderden jaren. Jaren waarin de kerk het zonder beleidsplan kon stellen. Toch heeft

Nadere informatie

Doel A bestaat uit vier inhoudelijke elementen waar we bij stil zullen staan in deze studie:

Doel A bestaat uit vier inhoudelijke elementen waar we bij stil zullen staan in deze studie: Doel A: Geboren in het Koninkrijk : studenten zowel kerkelijk als niet-kerkelijk komen tot persoonlijke geloofsovergave aan Jezus en leren dit proces voor zichzelf verwoorden. Doel A bestaat uit vier inhoudelijke

Nadere informatie

Nog niet ontvangen van belastingdienst

Nog niet ontvangen van belastingdienst A. Algemene gegevens. Naam ANBI: Diaconie van de Protestantse gemeente te Garyp RSIN/Fiscaal nummer: Website adres: Nog niet ontvangen van belastingdienst www.pkngaryp.nl E-mail: info@pkngaryp.nl Adres:

Nadere informatie

ecourse Moeiteloos leren leidinggeven

ecourse Moeiteloos leren leidinggeven ecourse Moeiteloos leren leidinggeven Leer hoe je met minder moeite en tijd uitmuntende prestaties met je team bereikt 2012 Marjan Haselhoff Ik zou het waarderen als je niets van de inhoud overneemt zonder

Nadere informatie

Apostolische rondzendbrief

Apostolische rondzendbrief oktober 9, 2011 Jaargang 1, nummer 1 Lieve mensen, Zo bent u een voorbeeld voor alle gelovigen in Macedonië en Achaje geworden. Wij zijn nu al weer een tijdje hier in het zuiden van Griekenland, in de

Nadere informatie

Jaar Werkboek 4 weken Challenge

Jaar Werkboek 4 weken Challenge Coach jezelf naar succes Jaar Werkboek 4 weken Challenge 10 Focus Sociaal zijn, jezelf kunnen wegcijferen en altijd klaar staan voor anderen zijn mooie eigenschappen, en... Jij bent ook belangrijk Hij

Nadere informatie