BOV BLIKT VOORUIT VERDERE METHODIEKONTWIKKELING

Transcriptie

1 BOV BLIKT VOORUIT VERDERE METHODIEKONTWIKKELING Kabinet Vandeurzen beslist om Bewegen Op Voorschrift te ondersteunen. Dit betekent op punt stellen van de methodiek van BOV, het uitwerken van een test- of proeffase en na gunstige evaluatie de implementatie in Vlaanderen.

2 BOV BLIKT VOORUIT VERDERE METHODIEKONTWIKKELING BOV DE STAND VAN ZAKEN De ervaring dat maatschappelijk kwetsbare mensen weinig of niet deelnemen aan het reguliere beweeg- en sportcircuit is geen nieuwe vaststelling. Sinds 2006 komen uit focusgesprekken in Wijkgezondheidscentrum De Ridderbuurt knelpunten naar boven : mensen ervaren verschillende drempels om gezond te bewegen. Daarom moet er geïnvesteerd worden in laagdrempelig aanbod, op maat van maatschappelijk kwetsbare mensen. In worden verkennende gesprekken gevoerd in Leuven vanuit het project armoede en gezondheid Riso Vlaams-Brabant. Maatschappelijk kwetsbare mensen en hun netwerk geven aan dat werken rond gezonde leefstijl concrete aanknopingspunten vraagt : mensen willen vooruit gaan, willen reële perspectieven krijgen op kwaliteitsvoller en gezonder leven. DE ESSENTIE Het project Bewegen Op Voorschrift (BOV) wil een gezonde leefstijl promoten en gaat voor de uitdaging om patiënten met hoge gezondheidsrisico s en/of dominant sedentaire leefstijl aan het bewegen te krijgen. Met gezondheidswinst als doel, zowel op fysisch, mentaal als sociaal vlak. Na een intens participatief traject met een 20-tal maatschappelijk kwetsbare patiënten eind 2009 wordt in februari 2010 voor het eerst het protocol van BOV uitgevoerd : Bewegen Op Voorschrift kan beginnen voor een vijftigtal patiënten. 1

3 De Basisprincipes Dubbele coaching Dubbele coaching is het beginpunt om mensen meer te laten bewegen. Als eerste stap is er het motivationele gesprek en voorschrift van de huisarts en als tweede stimulus het intakegesprek en beweegplan met de beweegcoach. Er is de hoge beschikbaarheid van de beweegcoach die proportioneel wordt ingezet naargelang de behoefte van de deelnemer. Deze dubbele coaching versterkt de beslissing om te starten en vol te houden. Het gaat over opstarten, motiveren en plezier laten ervaren van bewegen. Aanbod op maat Het laagdrempelig aanbod op maat vergroot de kans dat iemand volhoudt en doorstroomt. We bieden daarom gevarieerde, vernieuwende en laagdrempelige beweegactiviteiten aan. Dit doen we op drie manieren: eigen beweeggroepen (vb. aquafun, fun fit) een aanbod opgezet in samenwerking met Buurtsport stad Leuven en reguliere sportclubs (vb. via een bestaande yogaclub) actieve doorverwijzing naar regulier sportaanbod (vb. zwemmen met de Leuvense zwemclub) met ondersteuning van clubs en deelnemers De communicatie met deze partners wordt intens onderhouden om te bekomen dat mensen niet afhaken. Het concept maakt op die manier vlottere aansluiting mogelijk op het reguliere vrijetijdsaanbod, dat vaak als hoogdrempelig wordt ervaren. Community based en sectoroverschrijdende samenwerking BOV werkt in een breed lokaal en bovenlokaal draagvlak dat sectoroverschrijdend denkt en handelt. Voor de uitwerking van het project in Leuven werken we sinds de opstart in 2009 samen met diverse lokale partners uit sectoren welzijn (CAW, buurtwerken, opbouwwerk, verenigingen waar armen het woord nemen, Integratiedienst, ), gezondheid (huisartsenpraktijken, wijkgezondheidscentrum De Centra l, mutualiteiten), vrijetijd (socio-cultureel middenveld, vb Femma) en sport (Buurtsport Leuven, sportraad, sportclubs). Participatieve aanpak Via individuele gesprekken en groepswerk met deelnemers, coaches, lesgevers en toeleiders investeert BOV permanent in enerzijds het signaleren en wegwerken van drempels tot bewegen en anderzijds het permanent evalueren en bijsturen van de werking van BOV. Het gaat over drempels aan de aanbodzijde en drempels bij de deelnemers (financiële, culturele, mentale en sociale). 2

4 vb. extra ondersteuning bij het onthalen van en lesgeven aan maatschappelijk kwetsbare leden bij zwemclub Atlantis te Leuven vb. financiële drempel verlagen voor BOV-deelnemer die wil aansluiten bij sportclub door gebruik van Leuvense sportcheque Protocol Bewegen op Voorschrift Directe toeleiders in het project zijn huisartsen. Ook eerstelijnswelzijnswerkers kunnen mensen aanraden om een voorschrift te vragen aan hun huisarts, zij zijn dus indirecte toeleiders. De beweegcoaches zorgen voor de opmaak van een beweegplan op maat, de nodige opvolging en meting van de gezondheidswinst. 1. Huisarts maakt voorschrift en verwijst naar beweegcoach BOV ( voor advies of coaching ) Advies: patiënt weet wat hij wil doen, maar heeft wat info nodig Coaching: patiënt heeft ondersteuning nodig om beweegplan uit te werken, met opvolging 2. Eerste afspraak bij de beweegcoach: intake en opstellen beweegplan met o.a. regeling financiële tussenkomsten (vb. sportcheque) 3. Opstart beweegplan : met o.a. eerste keer meegaan naar activiteit 4. Opvolging beweegplan: intensiteit bepaald door behoefte van doelgroep 5. Opvolggesprek met beweegcoach na ongeveer 6 maanden: evaluatie en meting gezondheidswinst 6. Beweegcoach geeft feedback aan huisarts 3

5 BOV DE UITDAGINGEN (CFR. AIB) Geplande uitbouw in 2012 (met o.a. middelen AIB, Stedenfonds Leuven, MOW, ): Groei van het aantal nieuwe deelnemers : geschatte natuurlijke instroom 170, huidige instroomcapaciteit maximaal 100 Uitbreiding aantal voorschrijvende huisartsen : minstens + 8 externe huisartsen (naast de huidige doorverwijzingen door artsen van het wijkgezondheidscentrum zelf) Uitbreiding beweegaanbod : nieuwe clubs in reguliere circuit contacteren om kwaliteit van aanbod op maat, onthaal en de doorstroming te versterken Team beweegcoaches doet individuele meting van de resultaten en legt verbeterpunten vast (procesevaluatie) Participatiemedewerker continueert het groepswerk met maatschappelijk kwetsbaren (ifv empowerment, drempels en verbeterpunten concept BOV) Projectleiding bouwt verder aan lokaal en bovenlokaal draagvlak via netwerking Verkennend werk ikv art 107 met relevante lokale actoren 1. Binnen het deelnemersbestand is er namelijk een grote subgroep van mensen met psychiatrische achtergrond, waarvoor een eerste proefproject triple-coaching loopt Verkennend werk ikv inschakeling vrijwilligers (als buddy s) Contacten met onderzoeksinstellingen om de effectiviteit van het project verder aan te tonen en verbeterpunten aangereikt te krijgen. Geplande uitbouw na 2012 (met o.a Stedenfonds Leuven, MOW, ): Verder uitbouwen van de verankering van dit project op lange termijn: verscheidene pistes worden onderzocht, rekening houdend met ontwikkelingen in regelgeving en van andere actoren ( vb. FaBeR 2, huis van de chronische zorg in Leuven, Buurtsport Leuven, ). Groeipad verder ontwikkelen (deelnemers, aanbod en toeleiders) Op basis van het verkennend werk wordt ingezet op intensivering samenwerking art. 107 en de werving /coaching van vrijwilligers 1 De vermaatschappelijking van de zorg voor mensen met een psychiatrische problematiek is de grote uitdaging van art Het Leuvens operationeel coördinatorenoverleg art. 107 ziet BOV als waardevolle partner in het waarmaken van dit vernieuwende maatschappelijk project. Het BOV project past voornamelijk binnen de functies 1 en 3. Functie 1 heeft aandacht voor preventie en vroegdetectie van psychische problemen. De BOV methodiek is hiervoor een geschikt instrument. Het grootst aantal doorverwijzingen vanuit huisartsen gebeurt omwille van psychosociale redenen. Patiënten stimuleren en motiveren om te bewegen geeft gezondheidswinst op fysiek, mentaal en sociaal vlak. Functie 3 staat voor de psychosociale rehabilitatie van patiënten, ook hierin kan BOV een belangrijke betekenis hebben. Het project staat open voor een diverse doelgroep en linkt naar een eigen, veilig aanbod in een gemengde groep, maar maakt ook de verdere beweging naar de maatschappij via het reguliere sportaanbod. Er wordt met zorg en veiligheid ondersteuning geboden om de beweging op te starten en vol te houden en tegelijk wordt er aan de maatschappelijke structuren gewerkt om zich open te stellen voor diverse (kwetsbare) doelgroepen. 2 Faculteit Bewegings- en Revalidatiewetenschappen, K.U.Leuven 4

6 Er wordt een draaiboek uitgeschreven van BOV zodat het BOV-concept ook in andere regio s kan geïmplementeerd worden. BOV DE TOEKOMST IN LEUVEN N.a.v. de positieve beslissing van het kabinet verfijnt BOV-beheer de uitdagingen voor de komende 2 jaar. Deze 2 jaar is de vermoedelijke fase voor methodiekontwikkeling; hiervoor zal ook een budget beschikbaar zijn van ong euro ( voorlopig euro loonkosten euro werkingskosten; precieze inzet moet verder worden overlegd; ook rol Vigez m.b.t. methodiekbeschrijving moet nog worden uitgeklaard). Belangrijke elementen: 1. BOV dient zich verder te ontwikkelen naar alle huisartsen. Dit is een uitdrukkelijke voorwaarde vanuit het kabinet met het oog op verdere implementatie. Dit ligt in de lijn van de oorspronkelijke BOV-piste maar vraagt mogelijks een intensere verkenning/verdieping in de komende 2 jaar. Momenteel is er reeds samenwerking met 3 Leuvense groepspraktijken (goed voor in totaal 12 artsen; een vierde groepspraktijk (3 artsen) staat positief t.a.v. BOV maar verwijst momenteel niet door omwille van intake binnen WGC). Evaluatie van het protocol door de verschillende gebruikers. Welke medische info is/moet beschikbaar zijn voor de beweegcoach? 2. Huisvesting BOV: reëel en/of virtueel? Een neutrale plek voor BOV lijkt noodzakelijk. Een van de geïnteresseerde huisartsen geeft nu al aan dat doorverwijzingen maar kan zodra BOV uit het WGC wordt gehaald. Er dient m.a.w. te worden onderzocht hoe we dit kunnen realiseren de komende jaren. Een aparte plek voor BOV en/of een netwerk van beweegcoachen die werken voor BOV (hoe te financieren?). Verder overleg met Buurtsport en schepen van Sport en concrete verkenning van de mogelijkheden van samenwerking met Faber (o.a. buddy-systeem). 3. De beweegcoach: verder uitklaren van een realistische taakinvulling (ook i.f.v. eventueel netwerkmodel) van de beweegcoach en uitwerken protocol voor informatiedoorstroming arts beweegcoach. Hoe ver gaat de ondersteuning van de BC? Hoe sterk investeert de BC in toeleiding en toegankelijk maken van de sportclubs? 4. Uitwerken ondersteuningsaanbod sportclubs en lesgevers i.s.m. Buurtsport en Sportraad ( te onderzoeken financiering via participatiefonds (adviesrol Demos) rol voor Riso). 5. Samenwerking art 107: BOV neemt mogelijk actieve rol op in kader van bewegen binnen art 107. Zowel rechtstreekse doorverwijzing na ziekenhuis opname als doorverwijzing vanuit revalidatiecentrum moet mogelijk zijn. Modaliteiten van deze samenwerking verder te ontwikkelen (Wie kan doorverwezen worden? Op welke extra ondersteuning willen we kunnen terugvallen? Vatsleggen aantal gegarandeerde plaatsen.). 5

7 6. Een toenemend aantal anderstaligen maakt gebruik van BOV. Hoe gaan we dit verder onderbouwen? Hoe cultuursensitief is BOV eigenlijk? Welke extra maatregelen/aanbod zijn noodzakelijk voor deze groep(en)? Opstarten verkennende gesprekken met integratiedienst (mogelijks kortlopend participatief traject rol Riso). 7. BOV krijgt vragen m.b.t. de doelgroep kinderen en jongeren. Een grondige verkenning van de breedte van die vraag dringt zich op. Welke vragen bereiken ons momenteel? Hoe ziet deze mogelijke doelgroep eruit? Zelfde of andere drempels? Wie zijn de juiste partners om dit verder te onderzoeken? Kunnen we dit koppelen aan Brede School-projecten? Rol van de stedelijke jeugddienst? Leuven 18 juli 2012 Riso Vlaams-Brabant: Patricia Decraene Dirk Masquillier Liesbeth Smeyers Wijkgezondheidscentrum De Ridderbuurt: Femke Deboutte Nans Antheunis Sylvia Hubar 6