WIE ZIJN DAT DIE TWEE AAN TWEE UITGAAN?

Transcriptie

1 WIE ZIJN DAT DIE TWEE AAN TWEE UITGAAN? Een boekje open over de gemeenschap van werkers en vrienden Jildert de Boer

2 november 2007, Harderwijk, Jildert de Boer. Uitgave: Verdieping en Aansporing. Jan Azn. Leeghwaterstraat KC Harderwijk. Website: ISBN-nr NUR: 700. november 2011, tweede digitale versie ; herzien: maart met toevoeging van de bijlagen 3 t/m 20. In dit boek is de N.B.G.-vertaling van 1951 als uitgangspunt genomen. Opgedragen in dankbaarheid aan: Wim Mensink, een broeder die mij de weg van God nauwkeuriger uitlegde (Hand.18:24-26) en met wie ik samen al in 1985 op bezoek was op de conferenties te Putten van de zogenaamde Twee aan Twee beweging. 2

3 WIE ZIJN DAT DIE TWEE AAN TWEE UITGAAN? Een boekje open over de gemeenschap van werkers en vrienden Jildert de Boer 3

4 INHOUDSOPGAVE Woord vooraf/ten geleide bij de tweede, digitale versie 6 Hoofdstuk 1 Een eerste algemene indruk 8 Hoofdstuk 2 Een tipje van de sluier opgelicht 12 Hoofdstuk 3 Oorsprong en typering van de beweging 20 Hoofdstuk 4 Twee splitsingen in de geschiedenis 28 Hoofdstuk 5 Addertjes onder het gras 35 Hoofdstuk 6 Lessen van een eigen-aardige groep 47 Hoofdstuk 7 Een mild-kritische benadering en beoordeling 51 van een sektarische groep Twintig bijlagen bij Wie zijn dat die twee aan twee uitgaan? 58 Bijlage 1 Websites op internet 59 Bijlage 2 Apostolische Successie en Levende Getuigenleer 62 Bijlage 3 Ten geleide voor de lezer 71 Bijlage 4 Motivatie en bedoeling van het boekje 73 Bijlage 5 Brief aan de werkers 75 Bijlage 6 Uitzonderingen: twee reacties van werkers 79 Bijlage 7 Open brief aan de (hoofd)werkers 92 Bijlage 8 Overseer Graham Snow spreekt in Zuid-Afrika 95 over het boekje Bijlage 9 Correspondentie ouderling Cosvand 97 versus de schrijver van het 2 aan 2 boekje Bijlage 10 Recensie van publicatie over aan 2-gemeenschap Bijlage 11 Ongeschreven regels in onze gemeenschap 116 Bijlage 12 Wie zijn de two by two s? 132 (overgenomen van Bijlage 13 Een korte tijdlijn van de geschiedenis 139 van de Waarheid (overgenomen van 4

5 Bijlage 14 De fietstour van de eerste werkers in en de werkerslijst van 1905 Bijlage 15 Enkele foto s van het conferentieterrein 154 van de Twee aan Twee- gemeenschap in Putten plus foto Europese hoofdwerkers te Luxemburg Bijlage 16 Nederlandse werkers: toen en nu 158 (met historische foto s uit de galery van en actuele werkersfoto) Bijlage 17 Enkele Nederlandse werkers zelf aan het woord 163 Bijlage 18 Go-Preachers of Ga Uit-predikers 170 Bijlage 19 Pas op voor de sekte van William Irvine (of 2x2 s) 175 Bijlage 20 Hoe nauwkeurig volgen de werkers WERKELIJK 182 Jezus? (volgens de principes van de bediening in Matt. 10) Andere geschriften van de schrijver 190 5

6 WOORD VOORAF In dit geschrift maakt u kennis met een nogal onbekende beweging. Er is over deze groepering vrijwel niets in de Nederlandse taal geschreven. Deze leemte willen we opvullen! Daarom verstrekt dit boekje informatie, die helderheid kan geven over deze wat geheimzinnige gemeenschap, die men kan aanduiden als de zogenaamde Twee aan Twee-beweging, analoog aan het begrip Two by Two s in de Angelsaksische wereld. Ter herkenning gebruiken we deze aanduiding, hoewel de groep officieel geen naam wil dragen. Hier en daar maken enkelingen immers kennis met de vrienden van deze beweging, of komen ze werkers tegen die hun boodschap brengen in evangeliediensten. De omvang van de groep in Nederland bedraagt qua aantal naar schatting vermoedelijk tussen de 800 en 1000 personen. Zelf ontmoetten we deze beweging in 1984 en in 1985 en vervolgens opnieuw in 2004 en We hebben persoonlijke inblikken in hun evangeliediensten, huisgemeenten en conferenties gehad, zowel ruim 20 jaar geleden als vrij recent. Daarnaast ontmoetten we werkers en vrienden en correspondeerden met enkelen van hen. We hebben onderzoek gedaan naar het materiaal dat in het Engels en in veel mindere mate in het Duits op internet voorhanden is en hebben getracht dit zo zorgvuldig mogelijk te hanteren en te interpreteren. Ex-leden van een dergelijke groep kunnen van de weeromstuit negatiever reageren vanuit hun ervaringen, dan de beweging objectief gezien in werkelijkheid recht doet. Daarom hebben we getracht ook oog te hebben voor de positieve elementen die men bij de Twee aan Twee-gemeenschap kan opmerken. De aanleiding om over te gaan tot het schrijven van deze handreiking was, dat vrienden van ons in 2005 in aanraking met deze groep kwamen en er behoorlijk door geïmponeerd waren geraakt. In het nummer van december 2005 van de Evangelische Maandkrant Uitdaging schreef ik als gastschrijver de eerste impuls in een artikel onder de titel: Twee aan twee: een beweging met sektarische trekjes. Dit staat op internet onder: De verkregen ervaringen met deze groep wilden we daarom openbaar maken in een boekje als voorlichtingsmateriaal naar buiten voor hen die met deze groep in contact komen. Daarnaast hopen we ook dat werkers en vrienden, ondanks het gegeven dat zij zelf bewust geen boeken en brochures uitgeven, zich op de hoogte stellen van deze bijdrage en deze toetsen aan de Bijbel, hun geschiedenis en hun praktijk. Zelfs binnen de beweging is er een ontstellend gebrek aan kennis aanwezig over de afkomst van hun gemeenschap. 6

7 We bidden dat de Here onze opheldering over deze verborgen gemeenschap zal zegenen, zodat er meer duidelijkheid verschaft wordt over de achtergronden van de zogenaamde Twee aan Twee beweging. Harderwijk, november 2007 De schrijver TEN GELEIDE BIJ DE TWEEDE, DIGITALE VERSIE Op de eerste druk van dit geschrift kregen we in 2007/2008 opvallend veel instemmende reacties van vrienden en ex-vrienden. Er waren slechts enkele afkeurende reacties. Van slechts twee werkers ontvingen we een summiere respons (opgenomen in bijlage 6). In de tekst van het boekje zijn nu vier jaar later- bij de tweede versie voor internet een aantal wijzigingen en vooral aanvullingen aangebracht. Bij de uitgave in de vorm van een boekje van najaar 2007 waren alleen de bijlagen 1 en 2 toegevoegd. Het aantal bijlagen is sterk uitgebreid tot 20 stuks, waardoor er veel meer achtergrondinformatie wordt verstrekt. De omvang van het geschrift is daarmee meer dan verdubbeld! Dit betreft onder meer het vrijgeven van correspondentie, vertaalde artikelen van Engelstalige websites en het plaatsen van illustrerend fotomateriaal. Onder meer interessant materiaal vragen we speciale attentie voor bijlage 9, waarin u de correspondentie met ouderling Cosvand vindt, die de kern van de zaak raakt. Belangwekkend is bijlage 11 waar een in de gemeenschap functionerende vriend uit eigen waarneming de ongeschreven regels beschrijft die naast de Bijbel binnen de gemeenschap aan de orde zijn. De werkers kunnen dit interne geluid niet naast zich neerleggen, maar worden geroepen om dit te toetsen. In bijlage 15 krijgen ook outsiders een levendig beeld van het bescheiden, maar doelmatige conferentiecentrum De Haven in Putten. Het aantal betrokkenen in Nederland is bijgesteld tot ongeveer 800, wat meer overeenkomt met de werkelijkheid. Aan het verzoek tot online -plaatsing is gehoor gegeven, om de informatie over de gemeenschap breed toegankelijk te maken. Ons verlangen is de geheimzinnige mist die deze gemeenschap omfloerst te doorbréken! Als relatieve buitenstaander kunnen we onbevangener, onafhankelijker en objectiever schrijven. Dat hebben we niet gedaan uit bemoeizucht of behoefte aan inmenging, maar vanuit oprechte bewogenheid en eerlijke betrokkenheid. We verwachten dat deze voorlichting met plus- en minpunten over de zgn. Twee aan Twee-gemeenschap door deze digitale versie zijn nut en vrucht af zal werpen voor de werkers en vrienden zelf. Daarnaast zal het bruikbare informatie bieden voor buitenstaanders die kennismaken met deze naamloze gemeenschap of tewel ter aanduiding de Twee aan Twee-beweging of zoals men zelf soms zegt de weg. Harderwijk, november 2011, herzien maart 2012 De schrijver 7

8 HOOFDSTUK 1 EEN EERSTE ALGEMENE INDRUK Kennismaking Je krijgt een eenvoudig briefje door de brievenbus tegenwoordig met een 06-nummer erop- of je leest een kleine advertentie in een huis aan huis blad, dan wel je wordt door een van de vrienden in de beweging uitgenodigd. Het gaat over evangeliediensten in een gehuurd zaaltje, waar twee personen zullen spreken. Zo te lezen is het niet aan een denominatie gebonden en je besluit erheen te gaan, om te horen wat deze mensen hebben te vertellen uit de Bijbel. De entourage is erg eenvoudig. Er worden enkele liederen gezongen uit een eigen bundel, die qua melodie lijken op de stijl van Johannes de Heer liederen. Inhoudelijk gaan ze onder andere over overgave en toewijding aan God en het volgen van het voorbeeld van Jezus. Begeleiding is er weinig: hooguit een orgel of een piano. De mensen in de zaal zijn niet modieus gekleed. De zusters dragen lang haar (afgeleid van 1 Kor. 11:15) en steken dat doorgaans op. De beide werkers geven leiding aan het geheel in gebed en in het beurtelings brengen van een boodschap uit de Bijbel. Er worden dingen naar voren gehaald over het volgen van Jezus en dat zo weinig mensen Hem tegenwoordig gehoorzamen in de algemene godsdienst. Zelfverloochening en gewilligheid om de weg van Jezus te gaan en het luisteren naar de stem van Gods boden dat zijn de twee aan twee uitgezonden werkers- komt ook regelmatig aan de orde. De ernst van een leven met God wordt benadrukt en dat dit betekent dat je dan geheel anders wordt dan de wereld, ook 8

9 anders dan de massa van de godsdienstige wereld. Zo niet, dan zul je voor eeuwig verloren gaan. Na afloop De meeste aanwezige mensen lijken vertrouwd met het evangelie dat hier klinkt, maar er zijn enkele mensen die eens komen luisteren. Wel, het meeste lijkt lang niet slecht. Er is vanuit de Bijbel tamelijk weinig op aan te merken en er komen soms zaken aan de orde die je in veel andere kerken en kringen weinig hoort. De stilheid, ernst, eerbied en eenvoud van de mensen maakt indruk! Na de samenkomst gaat de groep vrij snel uiteen, nadat is verteld dat er volgende week weer evangeliedienst is op dezelfde tijd en op dezelfde plaats. Gelegenheid voor vragen lijkt er nauwelijks te zijn, of er wordt enigszins afhoudend gereageerd. De aanwezige vrienden van de gemeenschap gedragen zich een beetje schuchter en terughoudend en met eventuele vragen kun je maar het beste naar de werkers gaan. Er wordt geen koffie of thee na afloop gedronken, om door te kunnen praten over de dienst. Je hebt wel een paar dingen die je zou willen weten en je besluit om nog eens naar een dergelijke sobere evangeliedienst te gaan en misschien één van de predikers aan te spreken. Opkomende vragen De volgende keer lukt het je om een werker na afloop even aan te spreken. Je vraagt wat dit voor groep is en je krijgt als antwoord: we hebben geen naam. Later in een persoonlijk gesprek met één van de vrienden, vertelt deze ietwat aarzelend wat meer. We hebben ook onderlinge huissamenkomsten, af en toe speciale samenkomsten (rondom Kerst en rondom Pasen) en we houden zomerconferenties. De 9

10 sprekers zijn Gods arbeiders, die alles hebben opgegeven voor de verkondiging van het evangelie en zij hebben geen vaste woon- of verblijfplaats, zoals ook Jezus eens zijn discipelen twee aan twee als werkers uitzond (Matt. 10, Marc. 6 en Luk. 9 en 10). Onze predikers zijn zonder thuis, maar onze bijeenkomsten zijn in huis, niet in grote kerkgebouwen, daar zijn we tegen, want de Allerhoogste woont niet in wat men met handen maakt (Hand. 7:48). We vormen kleine, naamloze huisgemeenten. God zoekt een volk voor Zijn naam, geen naam voor Zijn volk (Hand. 15:14). Deze vriend, die zich wat opener uitte dan de anderen, blijkt later ouderling te zijn van een dergelijke huisbijeenkomst. Daarnaast maakte ik mee, dat je bij een vraag aan een vriend ook een afschuifmethode als antwoord kunt krijgen: ga het maar aan de werkers vragen, dat zijn onze voorgangers. Wanneer je een huissamenkomst zou willen bezoeken als buitenstaander, word je aangemoedigd om eerst de hele serie evangeliediensten te blijven bezoeken en te horen naar het woord dat de twee aan twee uitgezonden werkers (mannen of vrouwen) daar verkondigen. Als je vraagt naar de oorsprong van deze beweging luidt het antwoord ongeveer zo: dit is de weg van Jezus, die teruggaat tot de tijd van de apostelen en de eerste gemeenten, daar is het begonnen. Vragen over een historisch ontstaan worden in het vage gelaten en daarbij voert men aan dat God in de loop der tijd altijd deze twee aan twee-bediening heeft laten voortbestaan. Het blijkt dat er een ononderbroken lijn verondersteld wordt tussen de bediening van de apostelen in de dagen toen Jezus op aarde was en de bediening, zoals die in deze gemeenschap gestalte heeft gekregen. Verder vragen wordt in de regel afgehouden. Je wordt aangespoord om naar het woord dat de fulltime werkers brengen 10

11 te luisteren en dan zal God je vanzelf door Zijn Geest duidelijkheid geven en overtuigen van de waarheid. Ondertussen heb je wel gemerkt dat de werkers bepaald niet gecharmeerd zijn van de gangbare vormen van christendom in kerkgebouwen met dominees, die men huurlingen vindt (Joh. 10:12-13), omdat ze een vast salaris ontvangen en dat men de evangelische- en pinkstergroepen oppervlakkig en wereldgelijkvormig vindt. De bedoeling is dat je de boodschap van de werkers aanneemt als de waarheid. Je vraagt vervolgens of ze ook lectuur uitgeven. Daarop krijg je te horen: wij hebben de Bijbel alleen. Ze hebben weliswaar een eigen liedbundel Een lied voor elke dag. Die is echter niet vrij verkrijgbaar in de handel voor buitenstaanders of toehoorders. Verder is er een werkerslijst, die van conferentie tot conferentie geldt en er zijn lijstjes, die de te behandelen Bijbelgedeelten voor de woensdagavondsamenkomst en de onderwerpen voor de zondagavondbijeenkomsten aangeven. Van conferenties en speciale diensten worden regelmatig verslagen gemaakt, die in de gemeenschap onderling circuleren. Dat is het wat er uiterst summier bestaat aan schriftelijk materiaal vanuit de groep zelf. 11

12 HOOFDSTUK 2 EEN TIPJE VAN DE SLUIER OPGELICHT Conferentieoord In Putten (Gld.) hebben ze aan de Voorthuizerstraat 166 achter het huis met het bordje De Haven een eigen conferentieterrein dat door de vrienden jaarlijks ter beschikking gesteld wordt. Er wordt daar een grote tent opgezet en in twee conferentieperioden van vier dagen elk komen de vrienden van de weg (zoals ze zichzelf wel aanduiden) uit heel Nederland en Vlaanderen bijeen. De tent kan ruim 400 mensen herbergen (een aantal foto s kunt u vinden in bijlage 15). Op de Voorthuizerstraat staat geen borden in beide richtingen die mensen zouden kunnen verwijzen dat hier tijdens de zomerconferentietijd Evangeliediensten worden gehouden waar buitenstaanders welkom zijn (namelijk in de avonddiensten; de ochtend- en de middagdiensten zijn bedoeld voor onderlinge opbouw). Heel bescheiden, bijna onzichtbaar, gaat deze gemeenschap de weg zonder aan de weg te timmeren of zelfs maar een uitnodigend bord EVANGELIEDIENSTEN te plaatsen. In het buitenland doet men dat soms wel met GOSPELMEETINGS. Naar schatting zijn er waarschijnlijk ongeveer 800 mensen betrokken bij deze beweging in ons land. Dat aantal lijkt eerder wat af dan toe te nemen. De beweging is namelijk behoorlijk aan het vergrijzen. Je ziet er heel veel ouderen en verhoudingsgewijs minder kinderen en jeugd. Toch is er wel een aardige groep jonge mensen, die ook innerlijk betrokken is op de boodschap die de gemeenschap uitdraagt. Niettemin is het de laatste tientallen jaren niet gemakkelijk 12

13 geweest om jonge mensen blijvend te binden aan de vrij strenge regels die in de groep gelden. Tijdens de diensten op de conferentie zetten een aantal jonge zusters zich in om met jonge kinderen te spelen en hen plezierig bezig te houden. De gezinnen zijn over het algemeen niet zo kinderrijk en het ziet ernaar uit dat de gemeenschap wat dit betreft de trend van de wereld volgt. Opvallend is dat men niet over geld spreekt en er geen openbare inzamelingen of collectes zijn. De vrienden geven echter regelmatig een enveloppe met inhoud aan de werkers, om in hun levensonderhoud te voorzien. Het zingen uit de eigen bundel Een lied voor elke dag gebeurt op deze conferentiesamenkomsten zonder begeleiding van instrumenten. Thuis zingt men er vaak uit bij orgel- of pianobegeleiding. Wanneer je als gast de evangeliedienst s avonds in Putten bijwoont, dan is er na afloop tijd voor koffie. Huisgemeenten De huisgemeenten komen bijeen in groepen van rond de 6-10 personen en in maandelijkse verenigde diensten worden er voor de uitwisseling en versterking van elkaar twee kleine huisgemeenten samengevoegd. Soms hebben de werkers op deze huissamenkomsten de leiding en spreken er. De vrienden nemen deel aan de samenkomsten door hardop te bidden, liederen te noemen en een kort getuigenis te geven. De getuigenissen kunnen in hun eenvoud verrassend echt zijn, maar ook wel eens heel stereotiep, zoals: toen ik dertig jaar geleden Gods boden ontmoette. Als er geen werkers zijn in een gemeente aan huis, dan leidt een ouderling de bijeenkomst. In de onderlinge bijeenkomsten zingt 13

14 men a capella uit de eigen bundel. Deze samenkomsten zijn op zondagmorgen, zondagavond en woensdagavond. Na deze bijeenkomsten wordt er geen koffie of thee geschonken, maar gaat ieder weer naar huis. Men wil de geest en de inhoud van de samenkomst niet door allerlei gesprekken daarna verliezen. Avondmaal Men viert elke zondagmorgen het avondmaal. Het avondmaal is alleen toegankelijk voor gedoopte leden. Wanneer een buiten deze gemeenschap staande christen als gast in een huisgemeente komt na het bezoeken van evangeliediensten en niets vermoedend vrijmoedig deelneemt aan het avondmaal, wordt deze de volgende keer actief geweerd. Van te voren wordt men dan dringend verzocht niet deel te nemen aan de tafel des Heren. Het avondmaal is een interne aangelegenheid en zolang het niet zonneklaar is dat je de werkers aanvaardt als de ware gezanten van God is het niet toegestaan hieraan deel te nemen door belangstellenden. Men moet eerst binnen deze gemeenschap door de werkers gedoopt zijn. Op deze algemene lijn zijn hier en daar enkele uitzonderingen waarneembaar, al naar gelang welke werkers in een veld dienen en mede gelet op de achtergronden en de situaties van de personen om wie het gaat. Doop De doop door onderdompeling wordt tijdens de conferentietijd door de werkers bediend. Deze aanvaarden op Bijbelse gronden geen kinderdoop, maar evenmin een doop door onderdompeling die is voltrokken in een andere groep of gemeenschap. Men beschouwt een eerdere doopbediening in alle gevallen als vals en daarom niet geldig. 14

15 Voor mensen met interesse in het woord dat de twee aan tweegemeenschap via de werkers als waarheid verkondigt, is het punt van noodzakelijke herdoop door de werkers vaak een breekpunt. Voor mensen die nooit een besmette doop in een andere gemeenschap hebben ondergaan, ligt dit punt beduidend minder moeilijk. Zonder de werkers weg óf weg van de werkers Hoewel de werkers op het punt van herdoop voorzichtiger zijn geworden en soms meer geduld uitoefenen dan vroeger, blijft de noodzaak hiervan gehandhaafd, als men deel wil kunnen nemen aan de onderlinge huissamenkomsten en het avondmaal. Voor deze onderlinge diensten is bewust een hoge drempel ingebouwd. Er vindt doorgaans een voorselectie plaats van hen die de werkers daar toelaten. Alleen op evangeliediensten is iedereen welkom. Wel is het toegestaan dat echtgenoten van belijders van de weg, de huisdienst op zondagmorgen bijwonen. Het gaat dan om mensen die niet afwijzend tegenover de gemeenschap staan, maar er zich toch (nog) niet bij aan willen sluiten door zich door de werkers te laten dopen. Zij mogen in de dienst een versje opgeven, maar kunnen niet het avondmaal gebruiken of hardop bidden, zolang zij niet openlijk de waarheid hebben beleden van de ene bediening van Jezus en dit getoond hebben in het ondergaan van de doop door onderdompeling door de werkers naar de door hen bepaalde maatstaven (vaak uiterlijke dingen). Met belangstellenden voor deze gemeenschap kan het twee kanten op gaan: of men haakt op een bepaald moment af en gaat weg, omdat men al eerder oprecht gelovig in Christus door onderdompeling gedoopt is, of men aanvaardt deze stap van herdoop onder de voorwaarden die de werkers stellen, ook met betrekking tot kleding en haardracht. 15

16 De Here Jezus belijden is in deze gemeenschap tevens de weg van Jezus door middel van de werkers volgen, omdat alleen zij Hem op de juiste wijze (zouden) verkondigen. Zulke mensen gaan de weg van de werkers, of zijn helemaal wég van de werkersbediening. De werkers spreken van een openbaring krijgen over de rechte weg, wat impliceert dat alle anderen buiten hun groepering een kromme weg, die niet van God is, gaan. Buiten deze twee aan tweebediening om is er geen redding mogelijk volgens de visie van de (hoofd)werkers. De Bijbel spreekt over de Geest van wijsheid en van openbaring om Hem recht te kennen: verlichte ogen uws harten (Ef. 1:17-18). Toch zijn er tegenwoordig vrienden en soms zelfs werkers, die er een iets ruimer en gematigder standpunt op na houden en dit liever aan de Here overlaten, dan mensen buiten de beweging zonder meer hard en genadeloos te veroordelen tot de hel. De enige bediening Er hangt een geheimzinnige waas rondom deze gemeenschap. Men is doorgaans niet geneigd met open vizier vragen te beantwoorden. De afkomst van de groep wordt bewust vaag gelaten, of er wordt een niet aan te tonen directe lijn met het Nieuwe Testament getrokken. De vrienden zijn vaak een beetje schuw, gauw in verlegenheid gebracht en verwijzen snel door naar hun voorgangers als de boden van God gezonden. Hoe horen zonder prediker? En hoe zal men prediken zonder gezonden te zijn? Gelijk geschreven staat: hoe liefelijk zijn de voeten van hen, die een goede boodschap brengen (Rom. 10:14-15) is een veel geciteerde Bijbelse uitspraak in deze beweging. De werkers in deze gemeenschap zijn onbetaalde predikers zonder (vast) huis, die al hun wereldse bezittingen hebben opgegeven, om in geloof het evangelie te prediken. 16

17 In de praktijk komt het erop neer dat je alleen een ware door God gezonden arbeider bent, als je volgens de twee aan twee-methode om niet (Matt. 10:8b) bent uitgezonden. Zij zijn de uitverkoren werkers van God om zielen tot geloof te brengen, die het Woord horen door middel van deze levende getuigen. Daarbij komt de aap uit de mouw: als je tot geloof in Christus gekomen bent via een predikant of evangelist uit welke kerk of gemeenschap dan ook, dan accepteren de twee aan twee werkers dit niet als juist of echt. Zij zien het als vals of namaak, omdat het buiten hen als Gods enige ware twee aan twee-boden omging. Persoonlijk getuigenis Ook als je beweert tijdens het lezen van je Bijbel, bijvoorbeeld in je eentje op je zolderkamer, aangeraakt te zijn door Gods Geest om je te buigen en je hart en leven aan Christus te geven en zo de wedergeboorte uit God hebt beleefd, dan is dat getuigenis voor de twee aan twee werkers onaanvaardbaar, omdat de levende getuigen -door God gezonden- ontbraken. Zelf gaf ik een dergelijk getuigenis, want God heeft mij destijds in mijn oude, zondige leven aangesproken door de woorden uit 1 Joh. 5:11-13: Wie de Zoon heeft, heeft het leven; wie de Zoon van God niet heeft, heeft het leven niet. Dit heb ik u geschreven, die gelooft in de naam van de Zoon Gods, opdat gij weet, dat gij eeuwig leven hebt. Dit gedeelte trof mij diep en bracht mij tot zekerheid van het eeuwige leven door middel van het geloof in Jezus Christus! Toen ik hiervan getuigde, glimlachten de werkers ietwat meewarig en antwoordden dat de levende getuigen door God gezonden ontbraken. 17

18 Niet wedergeboren zoeker? Ik maakte mee dat men op een dergelijk getuigenis durft te zeggen: je bent nog niet wedergeboren en niet in het Koninkrijk. Het was niet de eerste de beste die dat zei, maar Piet Blokker, destijds de hoofdwerker in Nederland. Daarvoor had ik diverse sprekers gehoord, voornamelijk in de gereformeerde kerk en in de pinksterbeweging, maar nog nooit de twee aan twee- go-preachers. Ik had mij echter al jaren voor de kennismaking met de zgn. Twee aan Twee-gemeenschap bewust bekeerd tot God en mijn leven overgegeven aan de Heer Jezus Christus! Hooguit beschouwt men je vanuit de Twee aan Twee-beweging als een zoekende ziel, zoals een Cornelius was, de hoofdman in Handelingen 10, voordat hij Petrus ontmoette. Als je oprecht bent, zul je op een gegeven moment bij de werkers terecht komen. Het gaat erom dat je het woord van de werkers niet alleen hoort, maar ook openlijk belijdt als de waarheid en dat je deze bediening van de werkers als de enig juiste accepteert en je eraan onderwerpt. Zij ondersteunen dit in de gemeenschap bijvoorbeeld met het woord gehoorzaamt uw voorgangers (Hebr. 13:17-19). Dit kan en mag natuurlijk nooit onvoorwaardelijke, blindelingse gehoorzaamheid zijn, maar deze tekst mag tevens in het licht bezien worden van passages als: Mijn schapen horen naar Mijn stem en Ik ken ze en zij volgen mij (Joh. 10:27) en: Want allen die door de Geest Gods geleid worden, zijn zonen Gods (Rom. 8:14). Geen erkenning van andere christenen De twee aan twee-broeders willen niet erkennen, dat IEDER die de rechtvaardigheid doet uit God geboren is (1 Joh. 2:29). Toen ik werker Kees Mansvelt schreef of hij mij op grond van dit Bijbelvers als broeder in Christus wilde erkennen, reageerde hij in 18

19 de aanhef van zijn retourbrief met Geachte broeder (Hand. 23:1). Dat was een slimme streek, want in dat vers heeft Paulus het over zijn broeders naar het vlees! Deze werker erkende mij als mede Nederlander naar het vlees, maar niet als medebroeder in Christus naar de geest. Als je hen aanspreekt op de roeping tot eenheid tussen christenen en op hun ogenschijnlijke verwantschap met andere heiligingsbewegingen, dan reageren ze met: eerst is er de ene ware bediening, daarna is er het ene ware lichaam. Met deze starre, exclusieve opstelling isoleren zij zich helaas van alle andere oprechte christenen, die met hun hele hart God willen dienen. Laten we ons houden aan de duidelijke Schriften, die de cirkel ruimer trekken, zoals: Want al wie op Hem zijn geloof bouwt, zal niet beschaamd uitkomen. Want er is geen onderscheid tussen Jood en Griek. Immers één en dezelfde is Heer over allen die Hem aanroepen, want al wie de naam des Heren aanroept zal behouden worden (Rom. 10:11-13). Doch allen, die Hem aangenomen hebben, hun heeft Hij macht gegeven om kinderen Gods te worden, hun die in Zijn naam geloven (Joh. 1:12). Een ieder, die gelooft, dat Jezus de Christus is, is uit God geboren; en ieder, die Hem liefheeft, die deed geboren worden, heeft (ook) degene lief, die uit Hem geboren is (1 Joh. 5:1). Beste broeder- en zusterwerkers, wat doen jullie met deze klare taal uit de Schrift? Kunnen jullie mij met het Woord van God uit 1 Johannes 5:1 de broederhand reiken? 19

20 HOOFDSTUK 3 OORSPRONG EN TYPERING VAN DE BEWEGING Geen naam, wel vele bijnamen In de Engelstalige wereld is er veel onderzoek gedaan naar de afkomst van de beweging. Er zijn ongeveer tien boeken over hen geschreven en er is door middel van websites op internet veel onderzoek gedaan. De groep heeft talrijke bijnamen zoals gemeente zonder naam, Two by Two s, De weg, De waarheid, Go-Preachers, Cooneyites (naar een van hun eerste leiders Edward Cooney), Christian Convention Church. Onder de laatste naam liet een andere onder de vroegste leiders, George Walker, de gemeenschap in 1942 in Amerika registreren bij de overheid, hoewel men altijd heeft beweerd nergens ingeschreven te staan! William Gill deed de registratie in Engeland in verband met de dienstplicht voor de eerste wereldoorlog al in 1914 onder de naam The Testimony of Jesus. Ook in andere landen is registratie wel degelijk het geval, bijvoorbeeld The United Assemblies of Australia and New- Seeland. Geschiedenis Historisch is het onomstotelijk vast komen te staan, dat deze beweging in Ierland begon met William Irvine in Irvine was tot wedergeboorte gekomen onder de prediking van evangelist John McNeil in de Presbyteriaanse kerk van Schotland (blijkbaar uitzondering op de regel dat wedergeboorte niet op die wijze kan!) Op de oudste werkerslijst van 1905 (zie bijlage 14) staat geen naam die ouder is dan William Irvine. Desondanks heb ik vanuit de 20

21 gemeenschap zelf wel horen beweren dat Irvine onder de eersten was die de twee aan twee-bediening, die er volgens hun zeggen altijd is geweest, herstelde, maar dat hij niet de stichter of grondlegger van de beweging is geweest. Irvine werkte van via de Faith Mission in Ierland, maar kreeg een speciale openbaring uit Matt. 10 over de wijze waarop Jezus Zelf zijn discipelen uitzond: twee aan twee (Luk. 10:1; Marc. 6:7). Hij kwam los te staan van deze geloofszending en startte rond 1900 een onafhankelijke beweging, die anti de traditionele kerken was, maar ook tegen andere vrije groepen. In 1938 zou Irvine de gevleugelde woorden uiten: het was een groot experiment. Associaties met andere groeperingen? De Twee aan Twee-beweging heeft beslist niets te maken met de gesloten broeders van de zogenaamde Vergadering van Gelovigen ( Plymouth Brethren ), waarmee men op het eerste gezicht enige parallellen zou kunnen denken te zien. Ook met de Jehovah s Getuigen, die twee aan twee langs de deuren trekken, zou men een verkeerde associatie kunnen maken, maar ook daar heeft men niets mee van doen. Irvine en de andere vroege leiders zochten rond de eeuwwisseling van de negentiende naar de twintigste eeuw een uitweg uit de verwarring, het Babel van het algemene doorsnee-christendom. Alpha-boodschap of levende getuigen -leer In 1903 verkondigde een van Irvine s metgezellen Joe Kerr als eerste de levende getuigen leer. Dat wil zeggen: de zaligheid in Christus verkrijgen door middel van het aanvaarden van het levende woord van de twee aan twee- getuigen. Men noemde dit de Alpha boodschap. 21

22 Eerste ontwikkelingen Daarmee was er een nieuwe beweging gevormd, die in datzelfde jaar 1903 overwaaide naar de Verenigde Staten van Amerika door de aankomst van William Irvine, George Walker en Irvine Weir in dat grote land als predikers. Een andere markante, vooraanstaande prediker was Edward Cooney, die vaak op conferenties naar voren trad. In 1907 werd John Long, de eerste metgezel van Irvine, uit de beweging gezet, vanwege zijn niet ondersteunen van de levende getuigen leer. John Long beschouwde de opwekkingsprediker John Wesley, maar ook sommige predikanten uit zijn eigen tijd als wedergeboren. Dit leidde tot nare consequenties voor deze medepionier in de vorm van excommunicatie. Voortgang De beweging verspreidde zich naar Australië, Nieuw-Zeeland, Zuid-Afrika, Zuid-Amerika, China, Duitsland en naar vele andere landen. In Duitsland startte het werk in 1911/1912 door de Schot James Jardine samen met de Duitser Otto Schmid. De Duitse sekten- en groepenspecialist Kurt Hutten schrijft in zijn standaardwerk Seher, Grübler, Enthusiasten iets over de groep onder de aanduiding Die Jünger Jesu (=de discipelen van Jezus) of Namenlose. In de uitgave van 1989 noteert hij over het begin van de beweging: haar oorsprong is onduidelijk. Het begin in Nederland De eerste twee broederwerkers kwamen in 1923 in Nederland aan. Dat waren Frank van der Merwe en Willie Smeenk (voor foto s van deze pioniers verwijzen we naar bijlage 16). Frank van der Merwe was in Zuid-Afrika ongeveer tien jaar in het werk geweest. Hij was door Wilson Reed, de oudste broeder van Zuid-Afrika, gevraagd 22

23 om naar Nederland te gaan om daar te werken. Terwijl hij onderweg was naar Nederland, ontmoette hij een jongere broederwerker, Willie Smeenk in Engeland. Die kwam uit Iowa in de Verenigde Staten van Amerika, maar van oorsprong stamde hij uit Nederland. Frank van der Merwe en Willie Smeenk begonnen het evangelie te prediken in het gebied van de IJsselstreek in de plaatsen Brummen, Zutphen, Vorden en Apeldoorn. Rond 1924 kwamen G. Gerritsen en zijn dochter uit Zuid-Afrika naar Apeldoorn, om daar een open huis te hebben voor de werkers. Ook ongeveer in die tijd kwamen de zusterwerkers May Lund en Bernice en Eunice Jelliman in Nederland aan, evenals Matilda Smeenk, een zuster van Willie Smeenk. De zusters begonnen te werken in de regio Zwolle en Kampen. De eerste conferentie in Nederland werd in Apeldoorn gehouden in 1926 thuis bij enkele vrienden. Er waren ongeveer 40 mensen op deze eerste conferentie. Daarna werden er conferenties gehouden op andere locaties. In 1930 gebeurde dat voor het eerst in een zaal in Apeldoorn. Uit de Verenigde Staten kwam enkele jaren later versterking door Piet Douma en uit Zuid-Afrika kwam Jurgen Slabbert over. Al deze broederwerkers kregen steevast de betiteling oom. Oudere zusterwerkers werden met tante aangesproken. Dat gaf de gemeenschap iets gemoedelijks. Er werd in de beginjaren veel met strooibiljetten gewerkt en het gebeurde dat de werkers zonder thuis en nog weinig aanwezige vrienden overnachtten in hooibergen. In later jaren vonden de conferenties plaats in de Apollohal te Ede. Kwamen in de eerste jaren de pioniers vanuit het buitenland, vanaf de vijftiger jaren gingen er ook Nederlandse werkers functioneren, onder wie Piet Blokker. Daarna zijn er een paar keer openluchtconferenties in Apeldoorn geweest en vervolgens een heel aantal jaren in Huize Het Velde in Warnsveld, totdat het terrein De Haven in Putten in gebruik werd genomen. 23

24 In de vroege dertiger, veertiger, vijftiger en waarschijnlijk zestiger jaren was de aanwas van de beweging langzaam, maar gestaag. Er kwamen in die tijden in elk geval regelmatig mensen als toehoorders naar de evangeliediensten. Waarschijnlijk zijn er wel ruim 1200 vrienden hier te lande geweest! De generatie die voor en kort na de Tweede Wereldoorlog gegrepen werd door het woord van de boden van God en tot belijden van deze twee aan twee-waarheid kwam is gestorven, of zeer oud. De indruk bestaat dat er meer ouderen wegvallen dan dat er jongeren vanuit de in de gemeenschap opgegroeide kinderen tot belijden komen of de keuze maken (de Engelse term is professing ). Hier en daar haken ook vrienden van middelbare leeftijd wat teleurgesteld of om andere redenen af. Dit gebeurt bijvoorbeeld door de ontdekking van het begin van de gemeenschap -slechts ruim een eeuw geleden- via websites op internet, of door een iets opener houding naar de wereld. Dit in plaats van een wereldvreemdheid en het leggen van een sluier over de start van de beweging in Ierland. Daarbij bestaat de indruk dat sommige werkers de vrienden bewust onwetend houden, om hun positie intact te laten en te handhaven. De groei van buitenaf is marginaal. Hun evangeliediensten worden slechts zo af en toe door een paar buitenstaanders met enige interesse bezocht. Hier en daar sluiten zich nog enkelingen aan, maar mondjesmaat. De totale omvang van de groep is al met al afgenomen tot amper circa 800 mensen als we Vlaanderen, het Nederlands sprekende deel van België, hierin meenemen. In de provincies Limburg en Flevoland zijn er bijna geen aanhangers. Gezegd moet wel worden dat de zogenaamde Twee aan Tweegemeenschap uitgroeide vanaf het begin van de vorige eeuw tot een wereldwijde beweging, die nu naar schatting ongeveer tot 1 miljoen aanhangers over de hele wereld telt. 24

25 De beweging is klein, maar hecht en dringt in bijna alle landen door met hun werkers, het moeilijkst uiteraard in de Arabische wereld. Naast werkers ook vrienden In het begin kon je alleen maar werker zijn, iemand die alles opgaf voor het evangelie. Vanaf 1908 stond William Irvine toe dat er ook vrienden (met gemeenten aan huis) konden zijn die in de maatschappij bleven werken, maar met hun huizen, geld en goederen de werkers ten dienste konden staan. Dat laatste gebeurt nu nog. De werkers leven jaarlijks wisselend in de huizen van de vrienden, lenen soms hun auto, maken gebruik van hun computer, ze eten bij diverse vrienden, enz. Vaak hebben de werkers tegenwoordig zelf een eigen, gebruikte auto (gekregen van de vrienden, als de vrienden een nieuwe kopen), hun eigen mobiele telefoon en hun eigen laptop of i-pad in bezit. De T.V. wordt als werelds beschouwd en was niet toegestaan onder de vrienden, of werd hooguit oogluikend hier en daar getolereerd. In zulke huizen konden voorheen geen huissamenkomsten worden gehouden. In werkelijkheid zijn er tegenwoordig ook ouderlingen, die verantwoordelijk dragen voor de huissamenkomsten, die zelf T.V. in huis genomen hebben: openlijk, of verscholen in een kastje. De werkers worden in de praktijk onderhouden door de vrienden, die hen regelmatig voorzien van een geldbedrag in een enveloppe. Er worden ook erfenissen geschonken aan het werk. Het is duidelijk dat daar een financiële constructie voor is bedacht. De vrienden krijgen geen financieel overzicht van de jaarinkomsten aan giften, zodat er geen controle is en de verdeling wordt overgelaten aan de hoofdwerker. We hebben overigens geen reden om te twijfelen aan de integriteit van de werkers op dit punt. Het kan echter gemakkelijk een valkuil worden als er op dit 25

26 gebied geen verantwoording hoeft te worden afgelegd, maar het enkel een zaak is van goed vertrouwen. De werkers van 65 jaar en ouder accepteren de laatste jaren de A.O.W.-uitkering van de overheid, wat vroeger ongebruikelijk was. Gezegd moet worden dat veel werkers in soberheid en eenvoud leven, ondanks hun reizende bediening in binnen- en buitenland (al zijn er ook geweest als William Carroll, die eind jaren 40/begin jaren 50 van de vorige eeuw als oudste broeder in Australië er een luxe leventje op na hield, zich overdreven liet bedienen en zijn macht streng botvierde op de leden). Toch moet daarbij gezegd worden dat er wel werkers zijn, die - vanwege de positie die zij zichzelf hebben aangemeten de trekken vertonen van de valse herders in Ezech. 34 en de Farizeeën in Matt. 23:1-7. Er zijn namelijk werkers die -triest genoeg- minimaal omkijken naar mensen in problemen. Dat geldt echter beslist niet voor alle werkers. De vrienden hebben fors bij gedragen aan de machtsbasis van de werkers door hen op een voetstuk te plaatsen. Daarbij mag aangetekend worden dat ook in andere kringen soms dominees (=heer, vergelijk ook het woord domineren ) of charismatische leiders op een ongezonde wijze worden geadoreerd. Werkers zijn verplicht ongetrouwd In de begintijd was het mogelijk dat getrouwden werkers werden, bijvoorbeeld Tom Elliot (1902), Wilson McClung (1903), William Carroll (1903) en hun respectievelijke vrouwen. Tegenwoordig is de praktijk dat de broeder- en zusterwerkers verplicht celibatair leven. Er bestaan bijna geen uitzonderingen op deze regel, maar naar verluidt kwamen nog in het midden van de tachtiger jaren van de vorige eeuw Nederlandse vrienden het werkersechtpaar Manny en Otto Hartman in Zwitserland tegen. Onwillekeurig denken wij dan aan het Bijbelse (werkers)echtpaar 26

27 Pricilla en Aquila, die aan Apollos de weg van God nauwkeuriger uitlegden, hoewel hij al doorkneed was in de Schriften, vurig van geest over Jezus sprak en ingelicht was omtrent de weg des Heren (Hand. 18:24-26). De koppels bestaan doorgaans uit een oudere werker met een jongere metgezel, die in een bepaald veld werkzaam zijn. Zij lezen in de Bijbel, bidden, bezoeken de vrienden, houden evangeliediensten, voeren correspondentie en reizen regelmatig naar conferenties of speciale diensten in andere landen, om daar mee te dienen. Het gebeurt vrij geregeld dat werkers uit de bediening stappen, om te trouwen en daarna als vriend in de gemeenschap te blijven deelnemen. 27

28 HOOFDSTUK 4 TWEE SPLITSINGEN IN DE GESCHIEDENIS Scheuring in 1914 rond William Irvine In 1914 begon William Irvine zijn speciale Omega Boodschap te verkondigen, die inhield dat hij één van de twee getuigen uit Openbaring 11 was. Het grote merendeel van de beweging nam deze nieuwe openbaring niet aan, terwijl zij wel in de Alpha Boodschap van Matt. 10 hadden geloofd. Ook in zijn persoonlijke leven kwam hij in opspraak door zijn dominante houding en affaires met vrouwen. Werker Edward Cooney vergeleek dit naderhand scherp met het kwijtraken van de goddelijke zalving van Simson door toedoen van Delilah. Aan Irvine werd door de overige leiders eerst een spreekverbod opgelegd en vervolgens werd hij buiten de gemeenschap gezet. Irvine ging op aandringen van George Walker, Jack Carroll (oudste broeders in het Oosten en Westen van de Verenigde Staten) en James Jardine (hoofdwerker in Duitsland) in 1917 in Jeruzalem wonen, om daar te wachten op de vervulling van zijn voorzeggingen. De andere hoofdleiders hadden als bijmotief Irvine op een zijspoor te zetten, zijn invloed te beperken en -ware het mogelijkzijn naam als eerste pionier van de beweging te doen vergeten. Vanuit zijn geïsoleerde positie in Jeruzalem voerde William Irvine tot zijn dood in 1947 een levendige briefwisseling met de groep die hem trouw bleef, meestal aangeduid als de zogenaamde Message People, maar ook The Little Ones genoemd, dan wel The Testimony (er bestaan nog steeds individuele aanhangers van Irvine, die echter geen reguliere samenkomsten meer houden). 28

29 Irvine heeft de test voor een ware profeet niet kunnen doorstaan: de vervulling van zijn Omega Message is niet uitgekomen (Deut. 18:21-22). Het verborgen begin aan het licht gebracht De andere leiders maakten gebruik van de langdurige, afgezonderde positie van Irvine in Jeruzalem, om zijn bestaan als grondlegger van de beweging te verdoezelen. Het lukte lange tijd om mensen in de groep te misleiden wat betreft hun wortels die van den beginne zouden zijn, totdat in 1954 ondanks grote tegenstand van de Australische overseer John Hardie (zelf te zien op foto s vlak na het begin!)- op gekopieerde pamfletten genaamd A Spiritual Fraud Exposed, ( Een Geestelijk bedrog ontmaskerd ) verscheen. Zie: Er werden na onderzoek door Doug Parker bewijzen geleverd dat er sprake is van een jonge beweging die vlak voor het begin van de twintigste eeuw in Ierland was ontstaan. Later werd vooral in het boek The Secret Sect ( De geheime sekte ) (1982) dit goed verborgen geheim door Doug en Helen Parker uitgebreid gedocumenteerd onthuld, dat deze beweging door de Schot Irvine in Ierland was begonnen vlak voor George Walker, werker vanaf 1899 en tientallen jaren lang een van de belangrijkste leiders van de gemeenschap, moet geweten hebben van A Spiritual Fraud Exposed, maar maakte de uitvoerige en definitieve blootlegging van de oorsprong in het sterk onderbouwde boek The Secret Sect net niet meer mee, want hij overleed in 1981 op de leeftijd van 104 jaar. William Irvine uiterst moeizaam als stichter erkend Wanneer men de werkers nu confronteert met de geschiedenis en de naam Irvine en op oude foto s (bijlagen 12 en 13) hem 29

30 onloochenbaar bijvoorbeeld naast George Walker en William Gill (hoofdwerker van Engeland) ziet staan, dan moet men schoorvoetend toegeven dat hij aan de wieg van hun beweging stond. Als dat al gebeurt, dan gaat dat mondjesmaat, eigenlijk tegen heug en meug in. Vaak wordt dit ingepakt met woorden in de strekking van: het komt van de discipelen van Jezus en William Irvine heeft geprobeerd het weer op te richten en te herstellen. Jack Carroll (overleden in 1957) zei ooit: Je kunt onderscheiden of een gemeente een valse kerk is of niet, als het begonnen werd door een man of vrouw. Wij zijn de enige gemeente op aarde die begonnen is door Christus. Iemand noemde deze niet vol te houden uitspraak: de liegende waarheid. Het heeft er gedurende lange tijd de schijn van dat de werkers bewust de vrienden dom gehouden hebben wat betreft de oorsprong van de gemeenschap in Ierland. De hoofdwerkers op de continenten hebben de gewone werkers en zeker de vrienden in de waan gelaten dat de gemeenschap via een directe lijn door de geschiedenis met de bediening van de eerste apostelen in verbinding zou staan. Scheuring in 1928 rond Edward Cooney Eddie Cooney werd in 1928 door tien andere leiders (Jack Carroll voorop) geëxcommuniceerd, omdat hij de strakke scheiding tussen werkers en vrienden (in plaats van een gelijke broederschap) en de levende getuigen leerstelling niet meer accepteerde. Het ging Cooney om de openbaring van God aan het hart van een mens. Ook was Cooney in opspraak gekomen, toen hij een zieke zalfde met olie naar Jakobus 5, een Bijbelse gewoonte die in de Twee aan Twee-beweging desondanks helemaal niet gebruikelijk is. Bovendien aanvaardde hij niet de indeling van de arbeidsterreinen met hoofdwerkers als organisatievorm. Hoewel er nooit een hoofdkwartier of een wereldleider is gekomen in de beweging, 30

31 meende Cooney dat er teveel georganiseerd werd. Cooney beschouwde de afbakening in velden als een inbreuk op zijn vrijheid in de Geest als prediker en beriep zich op de tekst de akker is de wereld (Matt. 13:38). Cooney was al eerder ook niet zo voor het houden van conferenties, omdat hij dit niet direct in de Bijbel zag staan. Irvine had destijds het conferentiemodel van de Keswick heiligingsconferenties overgenomen. Toch predikte Cooney wel tot 1928 in de conferenties van de beweging. De Cooneyites als outcasts Tot zijn dood op 93 jarige leeftijd in 1960 bleef Edward Cooney uiterst actief en zijn kleine groep -de echte Cooneyites - bestaat nog steeds, vooral in Noord-Ierland en Australië, maar ook in Nieuw Zeeland, Noorwegen, Engeland, Schotland en de Verenigde Staten van Amerika. De outcasts zien zichzelf als rest of overblijfsel. Zijn medewerkers waren vooral Tomas Gustafson (overleden in 1970, 97 jaar) en opvolger Fred Wood (gestorven in 1986, 97 jaar). Momenteel leeft de groep als gelijke broederschap en houdt huissamenkomsten in de zes landen waar zij aanwezig zijn. Patricia Roberts uit Enniskillen (Noord-Ierland) is de biografe van de groep en publiceerde onder meer The Life and Ministry of Edward Cooney Ook de naam Cooney wordt bijna doodgezwegen in de Twee aan Twee-beweging. Bij zijn liederen in de Engelse bundel zijn slechts stiekem de initialen E.C. gehandhaafd! Ook bij lied 188 in de Nederlandse muziekbundel Een lied voor elke dag wordt slechts E.C. vermeld. Kan men de uitzetting van Irvine op grond van zijn vreemde openbaring en dubieuze levensstijl billijken, het uit de beweging gooien van Eddie Cooney door een groep van hoofdwerkers lijkt 31

32 een vorm van machtsmisbruik, omdat op diens levenswandel weinig viel aan te merken. Hoogstwaarschijnlijk beschouwde men hem als eigenzinnig en lastig. Alleen werker Tom Elliott (bijgenaamd Tom, the Baptist, omdat hij de eerste werker in de begintijd was die mensen doopte) bleef in de vergadering van 1928 aan de zijde van Cooney staan. Tom Elliott overleed al in Andere excommunicaties Irvine Weir, één van de eerste leiders, die mede deze boodschap voor het eerst in 1903 bracht in de Verenigde Staten van Amerika, trouwde later en ging uit het werk. Hij werd in 1948 geëxcommuniceerd, onder andere omdat hij informeel contacten met Cooney onderhield. De tweede reden voor zijn uitzetting was dat hij de registratie van de beweging bij de Amerikaanse overheid door George Walker als Christian Convention Church in 1942 openlijk afkeurde, toen hij dit naderhand ontdekte. Berucht zijn de serie excommunicaties in Alberta, Canada, onder de verantwoordelijkheid van de overseer Willis Propp, in 1998/1999. Situatie in Nederland De twee aan twee-hoofdgroep was en is verreweg de grootste van de drie. Het is alleen deze groep die hier te lande werkzaam is. Hoofdwerker in Nederland is na Frank van der Merwe in samenwerking met Willie Smeenk oom Piet Douma geweest, eerst samen met Jurgen Slabbert. Piet Douma is overleden in de negentiger jaren. Hij ging er onder meer prat op dat andere kerken en groepen papieren evangelisten produceren, maar dat zij levende getuigen als evangelisten hebben. 32

33 Tot een aantal jaren geleden was Piet Blokker de hoofdwerker over Nederland en hij is nu op zeer hoge leeftijd (87 jaar) nog altijd in het werk met het verlangen in het harnas te sterven. Graham Snow, één van de vier oudste broeders over Europa, had daarna verantwoordelijkheid mede over Nederland. Momenteel zijn er twee hoofdwerkers voor ons land, Hendrik Ferreira en Wieks Opperman. Slechts één broederwerker in Nederland is een uitzondering in zijn stellingname dat Jezus Christus Zelf de weg is en dat de weg niet in de eerste plaats de (eigen) gemeenschap zou zijn, zoals bijna allen menen. Echter, één zwaluw maakt nog geen zomer helaas. De bedoelde broederwerker voegt zich verder trouw in het heersende systeem. De hoofdwerkers van de landen van Europa komen jaarlijks bijeen in bijv. Luxemburg (zie foto in bijlage 15), Zweden en andere landen en bespreken daar onder andere de uitwisseling van werkers van de diverse landen, ook buiten Europa, voor de uit te nodigen sprekers op de diverse zomerconferenties, die hoogtepunten zijn in de gemeenschap. Nederland is in arbeidsvelden ingedeeld en in elk veld is een werkersduo actief. In Nederland zijn er meestal om en nabij twintig werkers in totaal, verdeeld in broeder- en zusterkoppels. Op twaalf provincies is dit een gering aantal in het licht van de pretentie dat zij de enige ware voortzetting (zouden) zijn van de bediening van Jezus discipelen, om Hem, Jezus Christus Zelf, te leren kennen. Je moet wel erg uitverkoren zijn, om twee van de ongeveer twintig werkers in ons land (met zestien en een half miljoen inwoners!) ergens te ontmoeten, temeer daar zij niet opvallend of gericht huis aan huis te werk gaan. Zij gaan allang niet meer langs de huizen in de dorpen en steden, om te onderzoeken wie het daarin waard is naar het oorspronkelijke principe in Matt. 10:11. 33

34 Ze houden slechts hun evangeliediensten en kondigen deze erg bescheiden aan via flyers. De werkers nemen veel tijd voor conferenties, speciale diensten, ook in het buitenland, en reizen. Dit komt in mindering op het werken met het evangelie in het veld waar zij dienen. Wel bezoeken zij vaak de vrienden thuis en eten bij hen. De meeste vrienden spreken niet zoveel over hun geloof, hoewel er gunstige uitzonderingen zijn van vrienden die deze vrijmoedigheid wel hebben. Wij kregen een uitnodiging van een sympathieke vriend voor een evangeliedienst met de aanmoediging dat deze goed zijn voor Sinner, Saint en Servant (zondaar, heilige en dienstknecht). Meestal echter verlopen gesprekken met vrienden over inhoudelijke Bijbelse dingen stroef. De plaats van zusterwerkers Dat zusterwerkers prediken in deze beweging heeft bij menigeen bevreemding gewekt, gelet op Paulus zwijgteksten (1 Tim. 2:11-12 en 1 Kor. 14:34-35) en het orthodox ogende uiterlijk van de groep. Zij beroepen zich hiervoor op Hand. 2:18 dat de dienstmaagden zullen profeteren. Ook in Fil. 4:2-3 zien zij een aanwijzing, want daar wordt van Euodia en Syntyche vermeld, dat zij samen met Paulus in de prediking van het evangelie gestreden hebben, naast Clemens en zijn overige medearbeiders. In het gedeelte Rom. 16:1-16 worden ook veel vrouwen genoemd. Gal. 3:28 wordt aangehaald om de gelijkwaardigheid van mannen en vrouwen in Christus te benadrukken. Overigens worden zusters in deze gemeenschap niet aangesteld als hoofdwerker. 34

35 HOOFDSTUK 5 ADDERTJES ONDER HET GRAS Schaduwzijden en lichtpunten Men kan de werkers in hun toespraken vele goede en mooie Bijbelse dingen horen zeggen en de naam van Jezus horen noemen, maar het grote gevaar is dat het achterliggende systeem niet klopt, waarvan religieuze geesten die zich voordoen als engelen des lichts (2 Kor. 11:14-15) listig misbruik maken. Hoewel er aangemerkt kan worden dat de werkers gaven van de Geest als tongentaal, genezing en profetie niet van toepassing achten voor onze tijd (vergelijkbaar met het klassieke standpunt vanuit de bedelingenleer in de Vergadering van Gelovigen en met de opvatting hieromtrent in de rechterflank van de Reformatorische Gezindte). Men spreekt überhaupt weinig over de heilige Geest. Toch kan er daarnaast gezegd worden dat de eenvoud opvallend is en dat de Geest van God niet om een dergelijke beweging heengaat, maar er in zekere mate toch gebruik van kan maken. Dit verneem je zelfs in getuigenissen van ex-vrienden, van wie sommigen toch dankbaar blijven voor de positieve aspecten van hun wortels in de Twee aan Twee-gemeenschap. Anderen ervoeren het als de bevrijding van een juk van allerlei ongeschreven regeltjes. Sommigen zijn verwond en beschadigd geraakt door het leven in wat zij als een dwangbuis hebben ervaren. Hoewel het officiële standpunt luidt: wij hebben alleen de Bijbel spelen bepaalde opvattingen daarnaast een rol, de zgn. ongeschreven regels. Vanuit de persoonlijke waarneming van een vriend kunt u daar een opsomming van lezen (zie bijlage 11). Wat 35

36 die vriend schrijft, snijdt hout, of beter gezegd: het prikt soms in eigen vlees en dat kan pijnlijk, maar nodig zijn. Gezapigheid? Naast de positieve noties heerst er tegelijkertijd in de beweging veelal een wettische, soms bedrukte sfeer, waarin je proeft: als dit in het begin een opwekkingsbeweging geweest is, dan is er nu sprake van een gestolde opwekking. De frisheid straalt er niet bepaald vanaf. Er lijkt een gebrek aan enthousiasme en vreugde te zijn als je als gast/buitenstaander waarneemt. Daarbij is er een manco aan een krachtige strijdersgeest tegen de zonde en de boze geesten in de hemelse gewesten. De rust die er heerst, lijkt soms meer weg te hebben van een bepaalde gezapigheid en gelatenheid. Anderzijds kan de rust ook als een verademing werken als men allerlei uiterlijk vertoon gewend is. Ernst tot gehoorzaamheid Positief is de levensernst en de gezindheid om er niet een gemakkelijk, luchthartig en oppervlakkig geestelijk leven op na te houden. De vreze des Heren, die uitkomt in eerbied en ontzag voor God en een verlangen het kwade te haten en te laten, is een sterke zijde van de groep. Hun appèl tot gehoorzaamheid aan de Here is zeker een pluspunt. Kinderwerk? Een zwakke kant van de gemeenschap is dat zij nauwelijks iets extra s doet om kinderen en jeugd al vroeg vertrouwd te maken met Gods Woord en hen aan elkaar te binden in gemeenschappelijke activiteiten. Van kinderen wordt verwacht dat zij stil zitten op de huisbijeenkomsten en de conferenties. Het excuus de Bijbel spreekt niet over een zondagschool is te gemakkelijk. Waarom leert men de kinderen niet op zijn minst 36

37 goede Bijbelkoortjes aan? Voor jonge mensen bestaan er geen aparte jeugdsamenkomsten, maar ook geen Bijbelstudieavonden waar een werker of ouderling Bijbelstudie zou kunnen geven. Liederen De liederen zijn vaak inhoudsvol, maar de wijzen soms slepend. Het is merkwaardig dat men in de bundel naast vele eigen liederen (Sam Jones is wel de bekendste liederenschrijver) toch ook gebruik maakt van psalmen, gezangen en geestelijke liederen, die in andere gemeenschappen en bewegingen ontstaan of gemaakt zijn. Dat lijkt in tegenspraak met hun opvatting, dat men van de religieuzen niets goeds kan verwachten! Geestelijken en leken De werkers en de vrienden fungeren als geestelijken en leken. De vrienden moeten zich onderwerpen aan het gezag van de werkers. Dat leidt soms tot machtsuitoefening, waarbij de vrienden worden genoodzaakt zich te onderwerpen. Het kan hierbij gaan om details. De werkers beroepen zich op gehoorzaamt uw voorgangers (Hebr. 13:17-19), maar verzuimen ook te wijzen op de persoonlijke verantwoordelijkheid van de vrienden en het volgen van hun eigen geweten, in plaats van klakkeloos de werkers na te papegaaien. We zien in de Twee aan Twee-gemeenschap de sporen van de werken en de leer van de Nicolaieten (Openb. 2:6 en 15). Niko=heersen; Laos=volk. Het betekent dus het heersen van de geestelijke stand over de gewone mensen (in die tijd de opkomst van de bisschoppen over het volk, of tewel het heersen van de geestelijken tegenover de leken, zoals dit bij de Rooms-Katholieke kerk tot ontwikkeling gekomen is). Dat kunnen we tot op zekere hoogte in een meer subtiele vorm vergelijken met de hiërarchie van de werkers ten opzichte van vrienden. 37

38 Houding tegenover christelijke feesten Zo doet de beweging niet mee aan de traditionele vieringen van de christenheid bij Kerst en Pasen, omdat de werkers deze niet op de Bijbel gebaseerd vinden, niet helemaal ten onrechte overigens. Er zijn inderdaad veel heidense elementen ingeslopen. Het niet als gemeenschap vieren van Kerst en Pasen wordt enigszins gecompenseerd door het houden van speciale diensten juist in de periode rondom deze feesten. De vrienden krijgen echter op zulke ondergeschikte punten geen vrijheid, om ieder naar eigen geweten keuzes te maken ten aanzien van een gepaste, gezellige kerstversiering in huis, bijvoorbeeld ter wille van de kinderen. Dit wordt niet toegestaan door de werkers, maar in sommige Angelsaksische landen wordt er iets flexibeler en soepeler mee omgesprongen. Er zijn altijd wel vrienden die zulke zaken als bezit van een kerstboom of bijv. een T.V.-toestel doorklikken naar de werkers. Dit voedt de geest van achterdocht tegenover zulke mensen, die zich deze vrijheid menen te mogen veroorloven. Ouderling: minimale invulling van het Bijbelse begrip De plaatselijke ouderling, die verantwoordelijk is voor het goede verloop van de huissamenkomsten, heeft weinig zeggenschap als de werkers aanwezig zijn. Dit is een onderontwikkeld gebied in de gemeenschap, omdat in het Nieuwe Testament oudsten de verantwoordelijkheid dragen in de plaatselijke gemeenten en niet apostelen of evangelisten (werkers). De leiding van de maandelijkse zgn. verenigde diensten (samengevoegde bijeenkomsten van twee huisgemeenten) wordt door de werkers onder eigen beheer(sing) gehouden en niet in samenwerking gedelegeerd naar de beide ouderlingen van de twee huisgemeenten. 38

39 De vrienden en zelfs de ouderlingen onder hen zijn in feite leken. Zij kunnen en mogen volgens het twee aan twee-systeem geen nieuwe mensen tot Jezus leiden en met hen het zondaarsgebed bidden. Hun taak is bij een nieuw contact alleen maar deze personen door te verwijzen naar de werkers, die de zogenaamde ene of enige bediening hebben. In de evangeliediensten zijn de vrienden en de ouderlingen onder hen aanwezig om de werkers te ondersteunen, maar deze hebben verder geen enkele rol. Niettemin gebruikte God naast een hemels gezicht de discipel (geen apostel) Ananias, een godvruchtig man naar de wet, om bij Paulus bekering betrokken te zijn en hem de handen op te legen tot genezing van blindheid en opdat hij met de heilige Geest vervuld zou worden en die hem aanspoorde om zich te laten dopen (Hand. 9:10-19 en Hand. 22: 12-16). Zoals gezegd: in een meer verborgen vorm draagt de beweging sporen van het Rooms-Katholicisme in zich, dat ook een sterke scheiding aanbrengt tussen de zogenaamde geestelijken en de gewone mensen die men als leken beschouwde. De Bijbelse ouderling is in deze beweging, althans in Nederland, meestal tot een figurant gedegradeerd, op een uitzondering na. Tussengeschoven middelaars tot het heil Deze wereldkerk heeft Maria opgeworpen als medemiddelares naast Jezus, geheel tegen het Woord in dat zegt: Want er is één God en er is ook één middelaar gegeven tussen God en mensen, de mens Christus Jezus (1 Tim. 2:5). Wat doen de werkers nu? Zij profileren zich als kleine middelaars tussen de mensen en Jezus Christus en als enige boden door wiens woorden men tot Christus zou kunnen komen. Dit is het absoluut onbijbelse in deze beweging van de 2x2 s! Als zij slechts gezanten of ambassadeurs van Christus willen zijn (2 Kor. 5:20) en medearbeiders van God (2 Kor. 6:1), zoals veel 39

40 werkers oprecht zullen menen, dan ontbreekt het echte en eerlijke respect voor andere gezanten van Christus en medearbeiders van God buiten hun gemeenschap, die desondanks wel in Gods wijngaard werken. Profileren zij zich echter als het ultieme, enige bedieningskanaal waardoor God mensen tot Christus trekt, dan zijn zij met ongezond middelaar -zijn bezig, om wie men niet heen zou kunnen, om Christus als Heer te aanvaarden. Manipulatie tot herdoop, ook als je eerder bent ondergedompeld Ook hun opnieuw door onderdompeling willen dopen van mensen, die willen toetreden tot hun gemeenschap, waar het gaat om personen die feitelijk allang wedergeboren zijn, maar dit slechts doen om de werkers te gehoorzamen en zich te onderwerpen aan hun voorwaarden, is een vorm van groepspressie. Deze druk op mensen is niet gezond. Het gevaar van geestelijke manipulatie en menselijke controle is in deze beweging niet denkbeeldig. In de gestalte van gewilde nederigheid zijn er werkers die zich als dominante pausjes gedragen, maar dit kan zij eerlijkheidshalve vermeld- wel in elke kerk, groep of beweging gebeuren. Harmonie tussen de werkers? Achter de schermen en coulissen is het tussen de werkers onderling beduidend minder harmonieus, dan de buitenkant doet vermoeden en vinden er strubbelingen plaats. In Nederland kwamen nog niet zo heel lang geleden wat mildere werkers als Arend Prins (inmiddels heengegaan naar de Here) en Ludwig Trieling terzijde te staan. Ook het vertrek van een groot aantal nieuwe, jonge werkers en een zusterwerker (M. Kontogoni van Griekse afkomst), de afgelopen ca. 10 jaar is hieraan niet vreemd. 40

41 Gaat de werkerstrein gewoon verder, of is zij op een zijspoor of doodlopend spoor beland? Heeft deze langs wissels en kruisingen waardevolle dienstknechten van God uitgerangeerd? Kunnen en durven de werkers ook wissels om te gooien, om voorheen geliefde medearbeiders van harte te willen terugwinnen, zelfs als dat betekent de onderste weg te gaan van de minste-zijn? Het antwoord kan ik als buitenstaander niet geven, dan alleen dit: die onderlinge verzoening in verstandhoudingen zij hen gegund, omdat die welgevallig is in Gods ogen. Twee aan twee-missie als wet? De twee aan twee-bediening, direct genoemd in Lukas 10:1-4 en Marc. 6:7, wordt door Jezus later omgekeerd aangewend in Lukas 22:35-36, waar zij wel een portemonnee en een reiszak mee moesten nemen. Nergens voor zijn heengaan vaardigt Jezus het bevel uit dat de twee aan twee-bediening gehandhaafd moet blijven tot Zijn wederkomst. Dat neemt niet weg dat het in tweetallen verkondigen van het evangelie veel praktische voordelen heeft. De ene kan spreken en de andere bidden, men kan elkaar afwisselen en aanvullen. Als men met zijn tweeën werkt kan men ook veiliger contact en gesprek aangaan met personen van het andere geslacht. Bij het lezen van de Handelingen der apostelen zien we dat het optreden varieert, soms inderdaad in tweetallen, soms trad men alleen op als evangelist (bijv. Filippus in Hand. 8) en het gebeurde ook dat men met drie, vier of meerdere medewerkers het evangelie verkondigde. Wij denken bijvoorbeeld aan het uitgaan van Paulus, Barnabas en Johannes Markus en aan het gezamenlijke reizen van Paulus, Silas en Timotheüs. Nergens kun je de twee aan twee-bediening vinden in de brieven van de apostelen als een wet 41

42 van Meden en Perzen, laat staan als voortdurend van God afkomstig gebod. Toch gelooft men in apostolische opeenvolging in de betekenis dat de twee aan twee-bediening van de discipelen van Jezus door de eeuwen heen op dezelfde wijze is doorgegaan tot op de huidige dag. Het lijkt in een andere vorm op de stoel van Petrus, die zou zijn overgegaan van paus tot paus, zoals de Rooms-Katholieke kerk beweert en waarvoor de Bijbelse basis ten enen male ontbreekt. Geen consequente toepassing van Matt. 10-principes in de Twee aan Twee-beweging De werkers houden zich ook niet echt aan de principes van Matt. 10, Marc. 6, Luk. 9 en Luk. 10. Zij genezen geen zieken en drijven geen boze geesten uit (toch kenmerkend in die gedeelten!), want men beschouwt de charismatische gaven als voor vroeger, hoewel Paulus duidelijk aangeeft dat de gaven van de Geest pas afgedaan zullen hebben als het volmaakte gekomen zal zijn (1 Kor. 13:8-10). Wat zegt Jezus Zelf? En Hij zeide tot hen: Gaat heen in de gehele wereld, verkondigt het evangelie aan de ganse schepping. Wie gelooft en zich laat dopen, zal behouden worden, maar wie niet gelooft, zal veroordeeld worden. Als tekenen zullen deze dingen de gelovigen (niet: de apostelen; het geldt in de termen van deze gemeenschap voor werkers en vrienden) volgen: in Mijn naam zullen zij boze geesten uitdrijven, in nieuwe tongen zullen zij spreken ; op zieken zullen zij de handen leggen en zij zullen genezen worden (Marc. 16:15-18). Over dit gedeelte willen wij de werkers en vrienden (gelovigen) een paar vragen stellen: Waarom drijven de werkers geen boze geesten uit bij mensen die op een bepaald terrein in hun leven gebonden zijn tot bevrijding? Waarom spreken de werkers niet in nieuwe tongen? 42

43 Waarom leggen de werkers geen zieken de handen op tot genezing? Waarom schrappen de werkers uit de lijst met negen Geestesgaven in 1 Kor. 12:8-11 (in Rom. 12:6-8 staan er nog meer) er een aantal voor deze tijd? Waarom volgen de werkers de discipelen niet na, om zieken met olie te zalven, zoals we lezen: En zij vertrokken en predikten, dat zij zich zouden bekeren. En zij dreven vele boze geesten uit en zalfden vele zieken met olie en genazen hen (Marc. 6:12-13; merk op dat Marc. 6:7 het vlak daarvoor heeft over twee aan twee ) Waarom roept een zieke in deze de weg -gemeenschap geen oudsten (ouderlingen) tot zich, opdat zij over hem een gebed uitspreken en hem met olie zalven in de naam des Heren. En het gelovige gebed zal de lijder gezond maken, en de Here zal hem oprichten. Belijdt daarom elkander uw zonden en bidt voor elkander, opdat gij genezing ontvangt (Jak. 5:14-16). Strikt genomen stuurde Jezus ook geen zusterwerkers uit, als men biblicistisch, naar de letter wil lezen. Ook het werken langs de huizen met hun boodschap, een huis de vredegroet geven, als je wordt binnen gelaten en ontvangen en te eten wat je wordt voorgezet (o.a. Luk. 10:3-9), of als je niet wordt ontvangen het stof van je voeten af te schudden, wordt in wezen zo niet meer toegepast (vergelijk aanvullend bijlage 18). De basis van waaruit de boden werken ligt immers nu in de huizen van de vrienden, waar men voor een periode (meestal een jaar) gehuisvest of te gast is. Men heeft zich in wezen doorgaans gesetteld in de huizen van de vrienden. De tegenwoordige werkers maken graag gebruik van het comfort van de beschikbare huizen en de voorzieningen van de vrienden. 43

44 Werkers in de begintijd die -zonder steun van vrienden- in het geloof, bijvoorbeeld in Australië het evangelie verkondigden, hebben dit gedaan, terwijl zij grote ontberingen leden. Af en toe zochten zij wat werk om in leven te blijven of noodzakelijke kleding te kunnen kopen en deze pioniers sliepen soms onder uiterst primitieve omstandigheden. Het is zonder meer indrukwekkend daarover te lezen in het boek The Secret Sect. Vanuit hun oorspronkelijke standpunt bezien kan men daar in zekere zin best respect voor opbrengen. Deze vroege werkers wilden immers puur in geloof en vertrouwen op God leven wat betreft hun levensvoorziening! Een recent voorbeeld is dat van de Amerikaan Richard Davies, die ook jaren in Nederland werkte, maar daarna in landen als Roemenië en Slowakije als werknemer op de werkvloer contacten probeerde te leggen voor het evangelie. In die tijd eind jaren 80/begin jaren 90 van de vorige eeuw- was het armoede daar, ook voor hem. Opgelegd celibaat aan de werkers Het verplichte celibaat van de werkers (vergelijk opnieuw de monniken en nonnen in de Rooms-Katholieke Kerk) is niet te onderbouwen vanuit de Bijbel. Men zegt wel dat het vrijwillig is, maar zodra men gaat trouwen is men per definitie meteen werker af. Jezus genas de schoonmoeder van Petrus (Luk. 4:38-39), die klaarblijkelijk getrouwd was. Uit 1 Kor. 9:5 blijkt dat de meeste andere apostelen ook getrouwd waren. Het huwelijk zij in ere bij allen (Hebr. 13:4). Er wordt gesproken over dwaalgeesten en leringen van boze geesten, die onder andere het huwelijk verbieden (1 Tim. 4:1-3). Het is heel vreemd dat in de Twee aan Twee-beweging alleen ongetrouwden leiding mogen geven en daar altijd de voorgangers zijn! Mogelijk verwijzen zij daarbij naar wat Paulus in 1 Kor. 7:32-44

45 33 schrijft dat ongetrouwd zijn voordelen heeft boven getrouwd zijn en misschien naar Openb. 14:3: Dezen zijn het, die zich niet met vrouwen hebben bevlekt, want zij zijn maagdelijk, maar het is duidelijk dat het daar over geestelijk overspel gaat. Het celibaat als norm voor predikers is eenvoudigweg niet verdedigbaar vanuit de Bijbel. Zoals we al schreven konden Priscilla en Aquila als echtpaar aan Apollos de weg van God nauwkeuriger uitleggen (Hand. 18:24-26). In deze beweging kunnen als regel zelfs echtparen zonder kinderen geen werkers zijn en evenmin kunnen echtparen, die hun kinderen volwassen hebben, wanneer zij de deur zijn uitgegaan, alsnog een werkersduo vormen. Onvoldoende balans in het werk van Jezus Christus In de verkondiging van de werkers valt op dat zij veel aandacht besteden aan het leven van Jezus, het volgen van Hem en de bediening van de discipelen. Het sterven van Jezus, de betekenis van het kostbare bloed van Christus en Gods genade door Hem wordt weinig ter sprake gebracht. Het lijkt erop dat men Jezus als Voorbeeld (1 Petr. 2:21-22) als het allerbelangrijkste ziet. Het is een eenzijdigheid, die de goede balans tussen beide scheef trekt, als daarbij Jezus Christus als Verlosser naar de achtergrond verdwijnt. Overeind mag blijven staan dat in vele andere kringen wel duidelijk wordt gesproken over Jezus Christus als Verzoener en Verlosser, maar dat men daar weer de aspecten van zijn Voorloper (Hebr. 6:20; Hebr. 10:20) en Voorbeeld zijn onderbelicht laat. Opvallenderwijs worden dingen als het sterven van Christus voor ons en de betekenis van zijn kostbare bloed wel in de vaak inhoudvolle liederen van de gemeenschap regelmatig genoemd, maar veel minder in de verkondiging. Over de opstanding van Christus, die voor ons de kracht is tot een nieuw leven (Rom. 6:4), 45

46 wordt weinig gesproken en de wederkomst van Christus komt slechts incidenteel ter sprake. Omdat de groep geen geschreven materiaal uitgeeft, is de precieze leer niet gemakkelijk vast te stellen en is er op onderdelen zeker enige variatie te vinden in de verkondiging van de werkers. De gemeenschap kent feitelijk geen samenhangende, overzichtelijke leer. Men haalt een Bijbelgedeelte aan, leest dat voor, om er vervolgens het een en ander over te zeggen. Soms haalt men er mooie dingen uit. Er wordt nauwelijks aan echte uitleg van de Bijbel gedaan. 46

47 HOOFDSTUK 6 LESSEN VAN EEN EIGEN-AARDIGE GROEP Positieve facetten Valt er ook iets te leren van deze wat eigenaardige, enigszins oubollig aandoende beweging? Jazeker! Onder de vrienden zijn beslist eerlijke, oprechte christenen te vinden, maar zij leven vaak in angst voor de werkers en onder het juk -dat wil zeggen: de invloed en de controle- van de werkers. Daarom is het moeilijk in open contact met hen te komen. Zij reageren vaak schuchter en afhoudend. Er zijn werkers die echt met de Here willen leven, maar bewust of minder bewust verstrikt zijn in het twee aan twee-systeem. Waar oprechtheid van hart is, kan men hen respecteren. Wij hebben sommige werkers indringend horen spreken en op hun uitnodiging is het niet denkbeeldig dat je zou willen reageren om je leven opnieuw helemaal toe te wijden aan Jezus Christus. Ware het niet dat je je bewust bent dat men een dergelijke stap meteen als een keuze opvat voor de gemeenschap en de in hun visie ultieme bediening van de werkers. Hoewel sommige werkers zich iets losser ten opzichte van het achterliggende systeem bewegen, blijven zij er toch loyaal aan, blijkbaar om zelf niet in moeilijkheden te raken. Waar werkers dit wel doen en zich min of meer oppositioneel gedragen tegenover het systeem met zijn ongeschreven regels, verliezen zij vertrouwen, raken in diskrediet en kunnen op non-actief gesteld worden. De werkers en uiteraard niet minder de vrienden mogen dit boek met de bijlagen toetsen aan Gods Woord (Hand. 17:11), de geschiedenis van hun beweging en de huidige praktijk van de 47

48 gemeenschap! Dit geschrift is een appèl aan hun geweten! Het wil de gemeenschap een spiegel voorhouden. Ieder heeft iets Mensen uit de grote, traditionele kerken kunnen zeker iets leren van de kleine huissamenkomsten die gehouden worden volgens het Bijbelse principe telkens als gij samenkomt, heeft een ieder iets (1 Kor. 14:26). Dit is een woord dat bijna overal in de praktijk, ook in vrije groepen, is afgevlakt en vaak vervangen is door koekoek éénzang. Evangelische christenen zou het te denken mogen geven dat er een eenvoudig en sober christendom mogelijk is, waar ernst (dan niet als bedruktheid, maar gecombineerd met blijdschap) gemaakt wordt met het Woord van God, al legt deze beweging dit wel wettisch naar de letter en naar eigen visie uit. Waar hun eenvoud echt en puur is, kan deze een bepaalde charme hebben. Deze groep heeft een eigen nestgeur merkte een vriend treffend op. Inderdaad, een geheel eigen sfeer, die zowel mooie als minder mooie kanten heeft. Individualisme? Wat betreft de volwassendoop op geloof is er in sommige kringen soms vrijblijvendheid en een onafhankelijke opstelling ten aanzien van medeverantwoordelijkheid voor het gezamenlijke functioneren van de gemeente te constateren. Een dergelijke losse, individualistische, niet tot gemeenschap verbindende houding heeft correctie nodig zonder te vervallen in het exclusieve claimen van de doop door onderdompeling, zoals in de Twee aan Twee gemeenschap gebeurt. Hetzelfde geldt voor het zuiver individualistisch vieren van het avondmaal voor zichzelf in sommige kringen, terwijl de gemeenschap met het lichaam van Christus eveneens wezenlijk is in 48

49 de betekenis van het avondmaal. Dit weer zonder tot het uiterste te gaan in de aanspraak op de tafel des Heren alleen voor eigen parochie (in dit geval de Twee aan Twee-groepering ). Wars van lawaai en uiterlijk vertoon: eenvoud en soberheid De beweging laat een manier van christen-zijn zien (even los van de heerschappij van de werkers bekeken) dat mogelijk is zonder allerlei evangelische toeters en bellen en allerlei uiterlijk vertoon in muzikale decibels. Waar christenen puur God aanbidden in geest en waarheid (Joh. 4:20-24) heeft muziek een ondersteunende, maar geen overschreeuwende rol. Helaas wordt dit lang niet altijd overal onder christenen helder onderkend. Het simpele, ongecompliceerde samenkomen van deze groep, wars van enige opsmuk, maar puur op de Bijbel gericht zijn -hoewel deze hier selectief en biblicistisch gebruikt wordt- kan vergeleken met andere kerken en kringen iets bekoorlijks en aanlokkelijks hebben. In de Twee aan Twee -gemeenschap moet men niets hebben van sensatie, spektakel en bombarie, maar is eenvoud en soberheid troef. Dat is iets bijzonders: geen enkele show of een heleboel tam-tam waar in evangelisch-charismatische kringen soms nogal heftig mee wordt geëtaleerd. Gewilligheid en gehoorzaamheid Het volgen van Jezus in gehoorzaamheid op Zijn weg is een accent dat in de verkondiging van deze beweging sterk wordt gelegd en dat is zeker terecht, omdat de gedachte van goedkope genade breed verspreid is in het christendom. Zo van: je hoeft het niet zo nauwkeurig te nemen met Gods geboden, want God is toch genadig en vergeeft je zonden wel weer. God vraagt zeker gewilligheid en buigzaamheid kortom ootmoed of nederigheid- van ons en van de boodschap in deze groep wat 49

50 zelfverloochening betreft, kunnen vele evangelische en reformatorische christenen nog een flinke portie leren. Wie alleen maar evangelisch-oppervlakkig wil entertainen kan beter achterin de conferentietent in Putten serieus vele goede woorden van God horen (zij het helaas verpakt in een sektarisch jasje ). Omgaan met de media Het vrije omgaan met het medium T.V. -werkers en vrienden onthouden zich er meestal van- zonder wacht voor de knop baart in veel christelijke kringen terechte zorg en vraagt om bezinning. In meerdere opzichten krijg je inderdaad de wereld direct bij u in huis. De serieuze christen staat daarbij voor de verantwoordelijke keus: het ding de deur uit, of het kritisch en selectief hanteren van dit apparaat. Onder de werkers wordt trouwens tegenwoordig wel veelvuldig gebruik gemaakt van de laptop of de i-pad. Voor elke rechtgeaarde christen is een filter op de computer zeker geen overbodige luxe voor de kinderen in huis en niet in het minst om zichzelf te bewaren. Het wetticisme in deze groep kan niet beantwoord worden met valse vrijheid elders. Radicaal Jezus volgen dient christelijknormaal te zijn! Let wel: van binnenuit door de heilige Geest! 50

51 HOOFDSTUK 7 EEN MILD-KRITISCHE BENADERING EN BEOORDELING VAN EEN SEKTARISCHE GROEP Het cruciale punt Ondanks genoemde, goede deelaspecten moeten we deze Twee aan Twee-gemeenschap beoordelen als een groep met meerdere sektarische trekken, waarvan de meest kwalijke en ernstige is dat men het behoud in Jezus Christus min of meer naar zichzelf toe heeft getrokken door de monopoliepositie van hun boden van God, die als enige middelaars of makelaars mensen toegang (zouden) kunnen verschaffen tot Gods huis. Vandaar hun exclusieve opstelling naar elke andere christelijke groepering en naar elke andere persoon die zich christen noemt. Hoop op aanvaarding van andere christenen Het zou een enorme doorbraak betekenen als de mensen uit deze gemeenschap openlijk andere christenen zouden gaan erkennen. Er gloort een sprankje hoop dat sommige twee aan twee-vrienden de kring van wedergeborenen iets breder lijken te willen trekken dan alleen de eigen groep als volk van God te zien, maar de (hoofd)werkers bewaken doorgaans de levende getuigen leerstelling. De gewone werkers die het wat ruimer zien, komen daar bij verwante vrienden wel voor uit, maar in de werkersbesprekingen houden de allermeesten zich weer in, omdat men dan bevreesd is voor eigen hachje, waardoor al het oude in stand gehouden blijft. Met mensen van wat men zou kunnen kenschetsen als de linkervleugel van de beweging kan men zeker een bepaalde gemeenschap in Christus ervaren, ook omdat de meesten van hen anderen buiten de eigen groepering kunnen aanvaarden als broeder 51

52 of zuster. Het Woord zegt daarvan: Daarom, aanvaard elkander, zoals ook Christus ons aanvaard heeft tot heerlijkheid Gods (Rom. 15:7). Verlangen naar of angst voor positieve veranderingen Zij hebben een pleidooi gevoerd om de Bijbelse plaats van de ouderling (=oudste, trouwens altijd meervoudig gebruikt in de Bijbel) niet langer te laten ondersneeuwen in de huisgemeenten door de heerschappij van de werkers. Naast de goede dingen, die er zijn in de beweging, durven ze voorzichtig ook de beperkingen van hun gemeenschap onder ogen te zien, maar ze voegen zich doorgaans toch loyaal in het systeem. Daarin spelen de vele, sterke familiebanden mee, waar men zich niet zo gemakkelijk van kan losmaken. Een vriend merkte op: Ik ben niet blij met de exclusieve opstelling van de werkers naar andere christenen en evenmin met de weigering over het algemeen te erkennen dat onze gemeenschap nog maar ongeveer 115 jaar bestaat. Maar in onze huisgemeente hebben we het goed met elkaar en kunnen we elkaar opbouwen vanuit de Bijbel, dat is het belangrijkste. Sommige uit deze linkerflank zijn moe en murw geworden, omdat zij ondanks zuivere motieven, als zij meer openheid en communicatie bepleitten, stuitten op de afhoudende opstelling van het werkerskorps. Voor verandering is durf en lef nodig. Daarvoor zul je je nek moeten uitsteken met een goede, op God gerichte gezindheid in de hoop dat de werkers je kop er niet afhakken (excommunicatie), maar in billijkheid en redelijkheid zullen luisteren en er concreet mee aan de slag gaan. Bij veel vrienden proef je een bepaalde angst: Angst om tot eerlijk zelfonderzoek/toetsing te komen (dat kan juist winst opleveren). 52

53 Angst voor wat de werkers en de hoofdwerker ervan zullen zeggen. Angst voor veranderingen (die ook ten goede kunnen zijn). Angst om menselijke zekerheden te verliezen. Hier geldt: Vrees voor mensen spant een strik, maar wie op de Here vertrouwt, is onaantastbaar (Spreuk. 29:25) en: Daarom kunnen wij met vertrouwen zeggen: De Here is mij een helper, ik zal niet vrezen; wat zou een mens mij doen? (Hebr. 13:6). Laten wij leren om voor Gods aangezicht te leven, in plaats van voor het aangezicht van mensen. Handhaving van de bestaande gang van zaken? De werkers houden niet van vernieuwende activiteiten, zoals ook de onoffiële website van de gemeenschap in Nederland waarvan de redactie bereikbaar is via Een ander voorbeeld is dat de gewenste jongerenavonden na twee keer samen komen alweer gestopt zijn. Wel brengen deze vrienden de moed op, om een soepeler opstelling van de werkers als leiders te vragen in de praktijk van het functioneren. De botte afwijzing van alle andere christenen heeft in het verleden immers slecht gewerkt. Met werkers die hard-liners zijn (de zgn. rechtervleugel, de meer conservatieven) kan het kwaad kersen eten zijn in een gesprek vanwege hun rigoureuze en vaak wettische opstelling en het weigeren te aanvaarden van andere christenen. Zij genieten echter de steun van een groep vrienden die hun vertrouwelingen zijn. Dit zou men de inner circle kunnen noemen, waardoor de status quo gehandhaafd blijft. Zo gaat alles op de oude voet verder en houden deze vrienden de werkers in het zadel, dat wil 53

54 zeggen: in hun positie, waarin feitelijk nauwelijks ruimte is voor oudsten/ouderlingen in de huisgemeenten. Bijbelteksten die sektarisme tegengaan Zullen de jonge werkers ruimte gaan zien voor discipelen die niet met ons Jezus volgen en (toch) boze geesten uitdrijven? (Luk. 9:49). Dit is een Bijbelse opdracht die zij zelf nog laten liggen, maar die door Jezus een nieuwe leer met gezag wordt genoemd en zelfs in het zendingsbevel staat (Marc. 1:27; Marc. 16:17). Van deze buiten de directe kring van Jezus discipelen werkende broeder sprak Jezus: Belet het (hem) niet, want wie niet tegen u is, is vóór u! Zullen alle vrienden gaan overwegen bij zichzelf dat zij niet moeten zien naar wat voor ogen is, maar overtuigd raken, dat anderen even goed van Christus kunnen zijn als zijzelf die vaste overtuiging hebben? (2 Kor. 10:7). Zullen zelfs de oudere (senior)werkers en hoofdwerkers leren uitroepen als zij anderen het evangelie zien of horen verkondigen: Wat doet het ertoe? In elk geval, hetzij met een bijoogmerk, hetzij in oprechtheid wordt Christus verkondigd; en daarin verblijd ik mij, en zal ik mij ook verblijden (Fil. 1:18)? Tot nu toe hebben de meeste werkers zuur gekeken of het hoofd geschud over andermans verkondiging, maar het zou heilzaam zijn als zij deze instelling van Paulus zouden overnemen en anderen minimaal het voordeel van de twijfel zouden willen geven. Dit zou de verstandhouding tussen deze beweging en andere christenen ten goede komen, omdat de werkers tot nu toe altijd scherp afwijzend zijn geweest naar alle andere christelijke groeperingen en kerken. Wij hebben getracht in dit boek de sektarische schil van deze beweging af te pellen of te ontmantelen, waarbij je in de kern op de keper beschouwt veel goeds overhoudt. Of wellicht beter 54

55 andersom gezegd: de kern van deze gemeenschap is de Alphaboodschap van Matt. 10 van William Irvine en die giftige pit moet eruit, dan zul je zien dat daar buitenom toch veel mooie dingen zijn, waarbij je oprecht, godvrezende mensen ziet, die samen met alle heiligen voluit in het lichaam van Christus thuishoren (Ef. 3:18). Beste vriend of werker, valt bij u hier het muntje? Dat is onze stille hoop! En, het meest belangrijke: hoe denkt God Zelf erover? Dat kunnen we vinden in Zijn eigen Woord: En toch staat ongeschokt het hechte fundament van God met dit merk: DE HERE KENT DE ZIJNEN, en: Een ieder die de naam des Heren noemt, breke met de ongerechtigheid (2 Tim. 2:19). Wat een enorme troost: Gód weet wie de Zijnen zijn! Maar ook: wat een krachtige oproep en verantwoordelijkheid aan óns: breken met de ongerechtigheid! Conclusie Voor deze 2 aan 2-beweging, die we onder de loupe genomen hebben, geldt dat zij niet aanbevelingswaardig is, zoals Johannes de Heer het al in 1930 in een klein stukje in zijn blad Het Zoeklicht zo fijnzinnig en liefdevol uitdrukte. Het is verstandig niet klakkeloos af te gaan op mooie, Bijbels klinkende taal, waar niettemin een verkeerde, sektarische geest achter of in ligt. Iemand die naar verscheidene evangeliediensten geweest was, merkte op: Dit is een sekte met christelijke trekken. Dat laat onverlet dat de werkers soms bijzonder mooie en goede dingen kunnen zeggen over het evangelie, die men en passant best in zijn zak kan steken. Echter, als men deze groep ontmoet, dan is een zorgvuldige toetsing aan de hand van de Bijbel absoluut nodig! Daarbij is het raadzaam pittige vragen te stellen aan werkers en vrienden tot opheldering van de oorsprong en de achtergronden van deze beweging. Dit mag gebeuren in een geest van wijze 55

56 zachtmoedigheid (Jak. 3:13), in liefde en bewogenheid voor alle mensen in deze gemeenschap, die vaak werkelijk denken dat God alleen hier echt gediend kan worden volgens de rechte weg. Zorg er daarbij voor niet met een kluitje in het 2x2-riet gestuurd te worden voor wat betreft het uitgangspunt van de twee aan twee-bediening van de werkers. Blijf vriendelijk en hoffelijk in de geest en mentaliteit van Christus, maar vraag beslist verder om duidelijkheid! Tamelijk veel werkers zijn meesters geworden in het omzeilen van antwoorden op prikkelende vragen. Als het te lastig wordt, maken zij het liefst een omtrekkende beweging, of geven zelfs simpelweg geen antwoord. De werkers blinken doorgaans niet uit in transparantie en openhartigheid, zelfs niet naar de eigen vrienden. Ze houden meestal niet van een echte gedachtewisseling, een eerlijke dialoog of open communicatie over en weer! Het is erg moeilijk voor de werkers om open kaart te durven spelen. Ik heb getracht de bedekking weg te nemen, de geheimzinnige dekmantel over de beweging te ontsluiten en te ontsluieren. De specifieke twee aan twee-bediening wordt nu soms niet meer zo openlijk naar voren gebracht in de evangeliediensten, om mensen niet direct af te (laten) schrikken. Het blijft belangrijk in liefde door te vragen naar de waarheid, zodat de werkers de ware aard van de twee aan twee-boodschap niet stiekem verborgen kunnen houden, zoals vaak hun tactiek is. Daarom hebben wij met dit geschrift opklaring verschaft over de schimmigheid waarin de beweging van werkers en vrienden zich hult. De allermeeste werkers zien zichzelf immers als de enige ware gezanten van God! Sommigen stralen iets onaantastbaars uit, maar het is goed daar doorheen te prikken. Zelfs werkers kennen hun onzekerheden. Niettemin is de levende getuigen-leer op de achtergrond en als ondergrond nog terdege aanwezig en voor de consequenties daarvan dient men absoluut op zijn hoede te zijn, wil 56

57 men zich niet laten misleiden! Naast het ronduit durven honoreren van een aantal positieve punten is daarom een duidelijke waarschuwing voor deze gemeenschap op zijn plaats! De hoofdstelling van de Twee aan Twee-gemeenschap is: Je moet geloven dat de werkers de enigen zijn die het Woord van God kunnen dragen en alleen door hen kunnen mensen tot Jezus worden gebracht. Zijn de werkers soms het vleesgeworden Woord? Men heeft een door mensen bedacht fundament, waarin de uniek geachte werkers de hoofdrol spelen, in plaats van onze Here en Heiland Zelf: Want een ander fundament dan dat er ligt, namelijk Jezus Christus, kan niemand leggen (1 Kor. 3:11). We sluiten dit geschrift af met een bijzonder treffend gedichtje dat we van een vriend aangereikt kregen: Light does not change anything Nor does it demand anything But it shows how things are And makes changes possible If we want to make changes! Licht verandert iets niet, Noch vraagt het iets, Maar het toont hoe dingen zijn En maakt veranderingen mogelijk, Als wij bereid zijn veranderingen te maken! 57

58 TWINTIG BIJLAGEN BIJ WIE ZIJN DAT DIE TWEE AAN TWEE UITGAAN? 58

59 BIJLAGE 1 WEBSITES OP INTERNET Contra De belangrijkste uitvoerige websites over de beweging zijn: * * Heel interessant is de link: Het betreft hier een verzameling van citaten en aanhalingen van 2x2 leiders (gerangschikt op naam van A t/m Z), inclusief bronnen als toespraakafschriften. * Deze sites verwijzen weer naar diverse andere 2x2-sites en in het Engels verschenen boeken over de gemeenschap. * Hier staan onder meer brieven van ex-leden over hun motivaties om de 2x2 te verlaten. In het Duits zijn de volgende sites beschikbaar: * * * Pro * Een site bestemd voor vrienden en werkers. *De site van Nathan Barker (helaas momenteel niet beschikbaar) is een onofficiële site van binnenuit de beweging zelf en bevat vele interessante onderwerpen. Wel beschikbaar is: 59

60 Op deze forumsite is Nathan Barker actief. *De Nederlandse website wordt door een aantal vrienden gesteund. De website bedoelt de open, onderlinge communicatie te stimuleren binnen de gemeenschap! Er is gebrek aan medewerking van de werkersgroep. Deze site is alleen met gebruikersnaam (welkom) en wachtwoord (netwerk2008) toegankelijk. Het adres luidt: Mail wordt door de redactie beantwoord. *De site of (jammer genoeg uit de lucht) was ook een site die opgekomen is vanuit kritische stemmen in de beweging. De site geeft onder meer een artikel dat mogelijkheden biedt om met de levende getuigen-leer in nuanceringen en schakeringen om te gaan (dit boeiende artikel van Bruce Murdock hebben we vanuit het Engels vertaald en vindt u onder bijlage 2). Het is hoopvol dat er enige beweging in de haast onwrikbare stellingname van vroegere leiders lijkt te komen! Deze site ademde een open sfeer, te meer daar ook zelfkritiek niet geschuwd werd en er onder meer een pleidooi werd gevoerd voor een mildere benadering van de levende getuigenleer, een zaak die de wortels van de beweging raakt en die door de hoofdwerkers niet op prijs gesteld zal zijn. Daarnaast werden hete hangijzers als echtscheiding + hertrouwen, kindermisbruik en excommunicatie + herstel met een voor de beweging zeldzame opvallend open houding in artikelen besproken. Omdat ik in 2001 de inhoud van de site uitprintte, kan ik nog beschikken over het materiaal. De redactieraad van de Friends of Truth Net website bestaat/bestond uit: David Cooke, Keith Kleinstick, Martin Bechlem (voor Duitsland, België en Nederland), Bernice Shaver en Bob Williston (sitebeheerder). 60

61 Reactie van de vroegere Nederlandse hoofdwerker Toen ik Piet Blokker, oud-hoofdwerker van Nederland, in 2004 op het conferentieterrein in Putten vroeg naar wat hij vond van de websites over de beweging, zei hij: dat gaat zeker over een andere groep. Ik vertelde hem dat het wel degelijk over de Twee aan Twee-gemeenschap ging en dat er ook sites waren die door voorstanders worden ontwikkeld. Maar uit zijn reactie bleek dat hij niet veel moest hebben van het middel internet en het door middel van beeld zien van informatie. Hij reageerde biblicistisch met: er staat hoe lieflijk zijn de voeten (Rom. 10:14-15). Ik maakte daaruit op dat je het evangelie nog steeds alleen maar mag horen via levende getuigen. 61

62 BIJLAGE 2 VERTAALD ARTIKEL VAN DE VOORMALIGE FRIENDS OF TRUTH NET WEBSITE APOSTOLISCHE SUCCESSIE EN LEVENDE GETUIGEN LEER Bruce Murdock Er zijn twee geschilpunten die aangevoerd worden als ernstige aangelegenheden over onze gemeenschap en dat is het gevoel van verraad geweest over de historische kwestie en de zogenaamde macht die sommigen binnen de gemeenschap hebben vergaard over anderen. Dit artikel zal trachten de leerstellingen van de apostolische opeenvolging en de levende getuigen doctrine te omschrijven en hun rollen in deze zaken uitleggen. Apostolische successie Dit artikel zal de definitie van de Cruden s concordantie van apostel gebruiken, die letterlijk betekent een gezondene. Cruden s maakt één definitie, om te verwijzen naar alle verschillende volgelingen van Christus, die evangelisatiewerk doen. Dus voor het doel van deze definitie, zullen we de uitdrukking gebruiken, om te bedoelen diegenen die een deel zijn van de bediening van Christus (daarmee bedoelt hij ongetwijfeld de bediening van de werkers in de zgn. Twee aan Tweegemeenschap - noot vertaler). 62

63 Het begrip van successie (=opeenvolging) is dat de mantel van apostelschap over moet gaan van de ene persoon naar de andere, wat een ononderbroken lijn inhoudt van evangeliserende dienaren vanaf Christus tot op vandaag. De praktijk van deze leerstelling is op zijn minst op twee manieren getoond binnen onze gemeenschap. Ten eerste dat mensen die de evangeliebediening binnen willen treden van iemand goedkeuring moeten ontvangen. Wij weten in de laatste tijd van niemand die de evangeliebediening is binnen gegaan zonder de goedkeuring van anderen. Dit nauwkeurige proces zal goed werken in het beste belang van het zich offeren van iemand om de bediening binnen te gaan, in het bijzonder daar het duidelijk is dat het zeker tot pijn en teleurstelling zal leiden voor een persoon die niet geschikt is voor het werk. Aan de andere kant echter, is het teken van een ontkenning van Gods bekwaamheid, om uit te zoeken waar mensen moeten zijn, en misschien blijk van een vrees dat bepaalde mensen niet aanvaard zullen worden door het volk. Als een individu goedgekeurd moet worden door een andere persoon, dan is er een zekere gebondenheid aangebracht op die persoon tot de andere die goedkeurde of de macht heeft, om die persoon uit de bediening te verwijderen. Deze soort van gevangenschap zal bijna zeker leiden tot het op een akkoordje gooien met de waarheid bij de eerste keer dat een leider in autoriteit zich vergist. Degene in slavernij heeft weinig andere keus dan de vergissing te ondersteunen, en niet de waarheid. Ten tweede, leidt deze leer iemand te geloven in een ononderbroken lijn van bediening of dat predikaties over van den beginne apostolische opeenvolging betekent. Echter, wanneer men geplaatst wordt tegenover feiten betreffende William Irvine en gebeurtenissen vóór het begin van de twintigste eeuw, dan heeft dit veel angst en gevoelens van verraad teweeg gebracht. Het feit is dat wij geen kennis hebben van werkers onmiddellijk voorafgaand aan Irvine, en dit feit klopt niet met de werkelijke 63

64 schuldige, de leer van de apostolische successie. Veel mensen zijn gewond door ontdekking van de feiten over Irvine, en binnen de gemeenschap is er nog heel wat ontkenning en wensen onbekend te blijven van deze kwestie, aannemend dat iedereen die dit bespreekt leugens aan het gebruiken is in hun discussie. De bediening faalt nog deze kwestie recht onder de ogen te zien en geeft er de voorkeur aan vaag te verwijzen naar Irvine en anderen in die tijd als vinders ( founders ), niet oprichters. Natuurlijk is Christus de stichter van zijn leringen, maar dat helpt echter niet de gewonde gevoelens te verzachten van diegenen die van mening zijn dat zij moeten geloven in apostolische successie, toch kunnen zien dat aan Irvine niet de mantel van apostelschap overgebracht is door een andere werker. De ervaring van Saulus/Paulus is een positief bewijs dat de leer van apostolische opeenvolging vals is. Zelfs een vluchtige lezing van Handelingen 9 zal de lezer met een duidelijk begrip achterlaten dat het proces van het binnentreden van Paulus in de bediening van Christus een zaak was enkel tussen hem en God, voorzien door de discipel, niet apostel, Ananias als door God geleid. De beweging die ontstond aan het begin van de twintigste eeuw zal nooit gepast verkondigd en gewaardeerd worden totdat de leer van apostolische opeenvolging verdwenen is. Levende Getuigen Leer Deze leer houdt een soortgelijk begrip als apostolische opvolging in dat het insluit het overbrengen van geloof van de ene persoon naar de andere. Meer in het bijzonder, betekent het dat niemand het Koninkrijk van God kan binnengaan zonder het Woord te horen van een persoon, specifieker een werker. Het vaakst wordt dit ondersteund door Rom. 10:17, dat het geloof komt door het horen, en het horen door het Woord van God. De Schriften zijn duidelijk dat van persoon tot persoon Gods methode bij voorkeur is om zijn onderwijzingen over te brengen, 64

65 echter strikte aanhankelijkheid tot deze leer kan en doet leiden naar praktijken van veroordeling van anderen, oordeelszucht en zelfs uitsluiting, daarbij het geloof beperkend in de macht van God, om rechtstreeks te handelen met iedere persoon op elke tijd. Hoe vaak hebben we niet iemand bekeken met verachting of medelijden, omdat zij niet belijden? Geloof in de Levende Getuigen Leer zal verzekeren dat we op die manier over mensen van mening zijn. Superieur, gered te midden van een ongeredde wereld. Toch heeft Jezus zo duidelijk het oordelen van anderen aan de kaak gesteld (Matt. 7:2) en zelfs verklaarde dat Hijzelf die de macht door God gegeven werd om te oordelen (Joh. 5:27) niet kwam om te oordelen, maar om te behouden (Joh. 12:47). Als de macht aan mensen gegeven was, om te redden, dan zou Jezus dat hebben verklaard, maar de macht om te redden is de Zijne alleen. Als gelovigen van Christus is het beste wat we kunnen doen anderen op Hem wijzen. De leerstellingen van de Apostolische Opeenvolging en de LGL (Levende Getuigen Leer) hebben voor velen geleid tot een dienst aan God van vrees, niet van liefde en vaak heeft het geleid tot een dienen van de bediening en niet God. God is liefde (1 Joh. 4:18) en als onze dienst tot Hem of tot anderen is gebaseerd op gevoelens van schrik en schuld, dan hebben we nodig de fundamenten van ons geloof opnieuw te onderzoeken. Het volgende is een oefening om een persoon te helpen bepalen hoe zij van oordeel zijn, als zij gedicteerd worden door de LGL (Levende Getuigen Leer). LT betekent levende getuigen en LB betekent leer van de bediening. Enkelingen en werkers zullen over het algemeen hun zienswijzen over dit onderwerp vinden op één van deze niveaus: LT1 Niemand (behalve William Irvine) kan zijn gered, of is ooit gered buiten een geloofsbediening zonder huis, zoals gevonden wordt in 65

66 de Waarheid. Er kunnen misschien wel lange perioden in de geschiedenis zijn geweest waar zo n bediening niet ergens in de wereld bestond. LB1 Wij geloven dat de bediening zoals gevonden wordt in de gemeenschap God s ware bediening is vandaag, de enige die werkelijk Schriftuurlijk is, en het enige toonbeeld van bediening waardoor iedereen ooit door de geschiedenis heen gered is. LT2 Niemand kan vandaag buiten de Waarheid gered worden. Sinds de Waarheid tot bestaan is gekomen, zijn allen die God heeft voorbestemd om gered te worden door haar bereikt. LB2 Wij geloven dat de bediening, zoals gevonden binnen de gemeenschap God s ware bediening is op aarde vandaag, de enige die werkelijk Schriftuurlijk is, en daarvoor de enige waardoor mensen vandaag worden gered. LT3 Niemand kan gered worden, aan wie de gelegenheid is gegeven om de Waarheid te horen, maar deze weigert. LB3 Wij geloven dat de bediening, zoals gevonden binnen de gemeenschap God s ware bediening is op aarde vandaag, en de enige werkelijk Schriftuurlijke, maar wij erkennen dat Hij ook kan werken door andere minder schriftuurlijke kanalen op zo n wijze dat enkelingen zonder gelegenheid om het evangelie te horen redding gegeven kan worden. 66

67 LT4 Er kunnen misschien geredde mensen buiten de gemeenschap zijn, maar zij worden gevonden als enkelingen. Er zijn geen andere gemeenschappen van geredde mensen. LB4 Wij geloven dat de bediening, zoals gevonden binnen de gemeenschap God s ware bediening is op aarde vandaag, en werkelijk Schriftuurlijk, maar wij erkennen dat Hij ook kan werken door andere minder schriftuurlijke kanalen, om aan enkelingen redding te geven. LT5 Er kunnen wellicht geredde mensen buiten de gemeenschap zijn, waarvan sommigen in gemeenschap met elkaar kunnen zijn, maar zij genieten niet de speciale zegen van eenheid en wereldwijde gemeenschap, die wij doen. Slechts een klein deel van de Joden wereldwijd keerde terug van Babylon naar Jeruzalem, om de tempel en Jeruzalem te herbouwen. De rest bleef in de landen van hun gevangenschap, maar waren niettemin Joden. Wij hebben het voorrecht van een uniek gevormde en opnieuw samengestelde gemeenschap, die weer geleid wordt door een werkelijke nieuwtestamentische bediening. LB5 Wij geloven dat de bediening zoals gevonden binnen de gemeenschap is uniek Schriftuurlijk en uniek gezegend, maar wij erkennen dat God ook werkt door andere minder Schriftuurlijke kanalen, om mensen verlossing te brengen. LT6 Er zijn bijna zeker geredde mensen buiten de gemeenschap, maar wij zijn van mening dat wij een grote zegen van eenheid en wereldwijde gemeenschap genieten, die naar wij geloven volgt als 67

68 een uitwerking van de Schriftuurlijke aard van onze bediening en onze eredienst (in de huizen). LB6 Wij geloven dat de bediening zoals gevonden wordt binnen de gemeenschap meer Schriftuurlijk is dan die van andere gemeenten, maar wij erkennen dat God ook werkt door andere minder Schriftuurlijke kanalen, om mensen verlossing te geven. GLT (=Geen [unieke] Levende Getuigen-leer) Wij zijn een gemeenschap, die gebaseerd is op wat we geloven dat er onderscheiden praktijken van Nieuw Testamentische gemeente zijn, welke wij geloven dat in het bijzonder goed werkt, dat wil zeggen een geloofsbediening zonder huis en de gemeente in huis. Natuurlijk zijn er geredde mensen buiten onze gemeenschap. GLB (=geen [exclusieve] levende getuigenbediening) Wij geloven dat de bediening zoals die gevonden wordt in de gemeenschap zowel Schriftuurlijk als effectief is, en samen met de gemeente in huis, een zeer solide basis voor gemeenschap. Wij erkennen dat God werkt door vele andere kanalen, om mensen verlossing te brengen. Gepost voor op Nederlandse vertaling: Jildert de Boer, *Commentaar van de vertaler Dit artikel is een moedige poging om open en eerlijk nuanceringen aan te brengen in de massieve stellingname ten opzichte van apostolische opeenvolging en de levende getuigen leer binnen de zogenaamde Twee aan Twee-gemeenschap. Het zal de auteur niet door allen in dank worden afgenomen, dat de oorspronkelijke leer van de gemeenschap onder positieve, 68

69 opbouwende kritiek wordt gesteld. De mogelijkheid bestaat dat sommige (hoofd)werkers dit artikel zullen ervaren dat -als het ware- de poten onder hun stoel weg gezaagd worden. Ongetwijfeld heeft de auteur dit niet in de zin gehad, maar is hij wars van vaagheden en geheimzinnig, ontwijkend optreden en daarbij een overtuigd voorstander van een openhartige gedachtewisseling over de historische fundamenten van de beweging. De kanttekeningen van Bruce Murdock bij de grondtonen en veelal gehanteerde grondhouding van de 2 aan 2-gemeenschap komen van binnenuit en hij doet dit op gepaste, maar onverholen wijze. Persoonlijk geloof ik dat het artikel uiterst belangwekkend is, om te lezen door allen die bij deze gemeenschap betrokken zijn. Het is een baanbrekende notitie! Voor zover mijn waarnemingen en ervaringen reiken, worden de standpunten 1 en 2 in de Nederlandse tak van de beweging vaak officieel gehuldigd, maar onder de vrienden en bij sommige werkers zijn er die zich meer thuis zullen voelen bij de gedachtegang van 3 en 4. De niveaus s 5 en 6, laat staan 7 (afstand nemen van de levende getuigen leer!) heb ik in de Nederlandse situatie nauwelijks (openlijk) opgemerkt. De indruk bestaat dat er in de Engelssprekende wereld onder de Two by Two s meer mensen zijn, die ruimte laten voor door het evangelie van Jezus Christus geredde mensen BUITEN hun eigen Twee aan Twee - gemeenschap (vergelijk niveau s 4, 5 en 6). Hopelijk bewerkstelligt dit gedurfde artikel, dat het vertalen waard was, dat het steile standpunt van alleen via onze twee aan twee-werkersbediening zonder huis is de zaligheid mogelijk gerelativeerd kan worden, zodat alleen de Here Jezus Christus de eer zal krijgen voor het door genade verkrijgen van eeuwig behoud, waarbij hij uiteraard vele mensen inschakelt als instrumenten in Zijn hand, om het Woord van God te brengen tot 69

70 gehoorzaamheid aan het geloof. Dit betekent afstand nemen van de Alpha Boodschap van de oprichter van de gemeenschap William Irvine, die zijn metgezel John Long excommuniceerde, omdat hij de zgn. levende getuigen leer niet kon bijvallen. Deze opener houding, omdat er in Gods licht niets te verbergen is, ook niet betreffende de ware, originele wortels van de gemeenschap, bidden we de vele oprechte vrienden en werkers in de Twee aan Twee-gemeenschap van harte toe! Wij zijn in elk geval van harte bereid open te communiceren met hen over de inhoud van dit geschrift! 70

71 BIJLAGE 3 TEN GELEIDE VOOR DE LEZER in/buiten de betreffende gemeenschap bij het boekje Wie zijn dat die twee aan twee uitgaan? Harderwijk, januari Als bijlage treft u een geschrift aan over de gemeenschap van werkers en vrienden (zoals de ondertitel het zegt). Waarom zult u zich wellicht afvragen? Wel, er is over deze gemeenschap, die naar schatting ongeveer 800 betrokkenen telt in ons land, niet eerder iets uitgegeven in het Nederlandse taalgebied. De gemeenschap van werkers en vrienden is hier te lande vrijwel onbekend en verborgen en zal bij sommigen, die van het bestaan weten, misschien een eigenaardige, wat geheimzinnige indruk geven. Om buitenstaanders maar zeker ook insiders te informeren over de afkomst en geschiedenis, de levenswijze, de twee aan twee bediening, de geloofspraktijk en de leer leek het ons nuttig een boekje te schrijven die duidelijkheid geeft over de achtergronden van de beweging, die per slot van rekening een wereldwijde gemeenschap vormt met naar schatting tot ongeveer 1 miljoen betrokkenen. We gebruikten zo-even het woord eigenaardig in de betekenis van vreemd, raar, apart, maar het kan ook inhouden eigen-aardig, dat is opmerkelijk of bijzonder! Het is een gemeenschap met bepaalde charmante kanten en enkele bijna unieke trekken. De auteur laat niet na ook deze positieve zijden van de gemeenschap aan te stippen. Voor de vrienden en werkers in de gemeenschap kan dit geschrift stof bieden voor een openhartige gedachtewisseling over soms gevoelige onderwerpen. De schrijver koestert de stille hoop dat 71

72 de gemeenschap zich opener en transparanter zal opstellen naar elkaar en ook naar anderen die werkelijk naar de Bijbel willen leven, maar niet behoren tot deze gemeenschap. De schrijver kiest voor een eerlijke en duidelijke aanpak en durft te zeggen waar zijns inziens verandering noodzakelijk is, bezien in het licht van de Bijbel. Hij roert de kernpunten aan waaraan de gemeenschap haar grondslag ontleent: de ene bediening en het ene lichaam. Hier meent hij vraagtekens bij te moeten plaatsen, die uiteraard getoetst mogen worden aan het Woord van God. Wij bevelen dit boekje aan tot lezing en overdenking met de hoopvolle verwachting dat de levende God het zal kunnen gebruiken door Zijn licht tot verandering te schenken, als wij vervolgens bereid zijn veranderingen toe te passen (zie het gedichtje op blz. 57). Laten er veel heilzame gesprekken door plaatsvinden in een openstaande, ontvankelijke houding! U ontvangt dit eerste exemplaar gratis! Dat geldt voor de eindverantwoordelijke hoofdwerker, Graham Snow, een selectie van werkers en vrienden en voor een groep buitenstaanders plus een aantal christelijke bladen die mogelijk een recensie zullen schrijven over het boekje. De schrijver staat open voor respons en gedachtewisseling bij voorkeur via de jadeboer@hetnet.nl Gode bevolen en hartelijk gegroet, Jildert de Boer. 72

73 BIJLAGE 4 MOTIVATIE EN BEDOELING VAN HET BOEKJE Mijn motivatie/bedoeling om Wie zijn dat die twee aan twee uitgaan? te schrijven, kan ik in 4 punten onder woorden brengen: nieuwkomers erop attenderen dat je niet over één nacht ijs moet gaan om deze gemeenschap in te stappen (mijn aanleiding waren Aad en Joke van Rijn uit Emmen, die in 2005 met de werkers Graham Snow en Martin Roest in contact kwamen en geïmponeerd werden, omdat zij de achtergronden van de beweging niet kenden). Toen werd het mij duidelijk dat daarover Nederlands materiaal moest komen en dat ik mijn kennis van de beweging niet alleen voor mezelf mocht houden (in 1985/1986 kwamen wij vanuit de zgn. Noorse heiligingsbeweging of Noorse Broeders, waar wij toen in verkeerden, met hen in contact vanwege bepaalde raakvlakken die wij zagen). reformatorische en evangelische christenen erop wijzen dat er lessen en positieve deelaspecten te leren zijn deze beweging, zoals eenvoud en gewilligheid, los zijn van toeters en bellen in alle bescheidenheid zonder opsmuk, ieder mag zijn bijdrage inbrengen in de diensten, enz. gedachtewisseling aanmoedigen binnen de gemeenschap, zodat de probleempunten eerlijk besproken gaan worden: de enige weg tot God zou lopen via de werkers als de 73

74 Jezus weg van deze gemeenschap, het veroordelen en niet accepteren van alle andere christenen, de gesloten en verborgen opstelling, de verhouding werkers-vrienden, het ongetrouwd moeten zijn van werkers, de figurantenrol van de ouderling, de praktisch verplichte herdoop van al als volwassene gedoopte gelovigen, het nadenken over genezing en bevrijding die horen bij de bediening waar zich men op fundeert, het te sterke accent op uiterlijke dingen, enz. voorlichting verschaffen over een bijna onbekende groep aan andere christelijke kerken en kringen, zodat zij openbaar komen/bekend worden/herkenbaar en zichtbaar zijn en de pro's en de contra's van de 2 aan 2- beweging aangegeven worden (ter toetsing aan de Bijbel en het leven van de gemeenschap uiteraard). 74

75 BIJLAGE 5 BRIEF AAN DE WERKERS Aan de gemeenschap van werkers en vrienden Ter attentie van de werkers, inzonderheid br. Graham Snow. Harderwijk, 4 maart Beste werkers van de weg, Enige tijd geleden schreef ik een boekje over Wie zijn dat die twee aan twee uitgaan? Ik kreeg daarover diverse reacties uit de vriendenkring en van exvrienden. Velen herkenden zich erin voor het overgrote deel. Enkelen plaatsten kanttekeningen bij het geheel. De vraag is: waarom reageren jullie als werkers niet? Ik had verwacht dat jullie enerzijds aan mij een aantal zaken zouden aangeven, die ik niet correct, onvolledig, of eenzijdig heb weergegeven. Anderzijds dat jullie een aantal andere punten als stof tot bezinning en heroverweging zouden willen/kunnen oppakken. De vertaling van het artikel van Bruce Murdoch in bijlage 2 over Apostolische Successie en Levende Getuigen Leer geeft zonder meer huiswerk mee, om na te gaan vanuit welke uitgangspositie elke werker arbeidt en hoe men mensen en dan vooral christenen buiten de 2 aan 2-gemeenschap beziet. Misschien komt het niet reageren voort uit het niet begrijpen waarom ik als buitenstaander kom met een publicatie. Mocht dit het geval zijn, dan kunt u in de bijlage onomwonden lezen vanuit welke vier motieven ik het geschrift uitgaf. 75

76 Er is een misverstand dat ik erop uit zou zijn het werk van de werkers af te breken. Ik richt mij nooit tegen mensen, want ik strijd niet tegen bloed en vlees, d.w.z.: mensen (wel tegen de geestelijke machten der duisternis, die soms gebruik maken van mensen, Ef. 6:12). Als je bezig bent met een stukje onderzoek naar het ontstaan en de achtergronden van een geestelijke stroming en een behoorlijk aantal mensen wat leert kennen, al is het soms alleen via de mail, dat je ze gaat liefhebben en tot (h)erkenning komt dat je allebei door Gods geweldige genade van Christus bent. Werkers zijn evangelisten, maar ook buiten jullie gemeenschap bestaat er naast het grote Babel nog waarachtig christendom en zijn er dienstknechten van Jezus Christus, die trouw zijn aan Gods Woord. Wat ik geschreven heb, dat heb ik geschreven! Ik geloof dat de inhoud van mijn boekje de realiteit van de praktijk in de Twee aan Twee-gemeenschap dicht benadert, dat ik er meestal niet ver naast zit en dit ook vanuit de Bijbel aan kan tonen en ondersteunen. Ik verwacht van jullie als leiders dat het een en ander getoetst wordt en dat jullie dit inhoudelijk bespreken, zowel op zaken waar het naar jullie inzicht niet deugt, als op punten waar jullie bij een eerlijk zelfonderzoek juist jullie voordeel mee kunnen doen. De hoofdzaak voor mij is vooral het gaan loslaten van het exclusivisme en het komen tot openheid. Een evangelistenduo in Landsmeer (N-H) in een krant (van begin 2008) laten schrijven dat zij niet een bepaalde geestelijke stroming vertegenwoordigen, dat is toch niet met open vizier tevoorschijn komen? De betrokken zusterwerkers waren Heleen Oskam en haar metgezel José Stoutjesdijk, die evangeliediensten belegden. Een dergelijke zin is typerend voor de versluierende manier van werken van meerdere werkers en hoofdwerkers, terwijl het duidelijk is dat hier een wereldwijde beweging achter zit! Dit 76

77 is werken met halve waarheden en met een verborgen agenda. Het is niet bepaald recht door zee handelen! Als er door hun prediking in Landsmeer of omgeving een huisgemeente ontstaan zou zijn, dan is die toch van de signatuur de weg, van de gemeenschap van werkers en vrienden, of van de Twee aan Tweegemeenschap, of welk ander hulpbegrip je voor deze beweging of stroming wilt gebruiken ter aanduiding? Wat voor zin heeft het dit te ontkennen? Wij hebben het zelf meegemaakt en ook regelmatig van vrienden vernomen dat veel werkers over het algemeen om de hete brei heen draaien. Dat is toch niet rechte voren trekken bij het brengen van het Woord der waarheid? (2 Tim. 2:15). Sommigen zijn gevallen over de vergelijking die ik trek op blz. 26 tussen sommige werkers en valse herders, die bijv. het zwakke niet versterken, het zieke niet genezen, het gewonde niet verbinden en het afgedwaalde niet terughalen (Ezech. 34:4) en Farizeeën, die bekend stonden om hun goede buitenkant en voorkomen, maar door Jezus op hun huichelarij werden aangesproken. Ik moet mijzelf hier ook steeds op onderzoeken of ik de Here wel dien van binnenuit in geest en waarheid. Nog steeds ga ik ervan uit dat de meeste werkers oprecht bezig willen zijn in Gods Koninkrijk en het goede voor de vrienden en de mensen te zoeken! Concreet wil ik een ontmoeting en gesprek tussen br. Graham Snow en mij als schrijver in Putten voorstellen, om in een goede geest over de inhoud van het boekje te communiceren. Met vriendelijke groet, Jildert de Boer. 77

78 P.S. 1. Het bleef oorverdovend stil van de zijde van hoofdwerker/ overseer Graham Snow en diens rechterhand Hendrik Ferreira. Deze werkershouding kan men noemen de politiek van het negéren, waardoor de werkers hopen dat de aandacht voor dit boek vanzelf wel dood zal bloeden. Het zal door de vele publicaties over de beweging op internet voor de werkers steeds moeilijker worden verstoppertje te blijven spelen! P.S. 2 Er waren twee hoge uitzonderingen van werkers die wel reageerden, hoewel niet werkelijk inhoudelijk op het boekje. Uit Namibië ontving ik een beknopte mail van broeder Jacobus de Villiers, die als werker veel in Nederland gearbeid heeft. Vanuit Aruba ontving ik een briefje van de Nederlandse oud-hoofdwerker Piet Blokker. Hij zou contact met mij opnemen in de zomertijd als hij voor de conferenties in Nederland was. Hij hield woord en we hadden een gesprek bij mij thuis. Dat werd niet een echte gedachtewisseling op basis van gelijkwaardigheid, maar een persoonlijk getuigenis hoe hij de ware gemeenschap gevonden had. In bijlage 6 vindt u de weergave van het één en ander. 78

79 BIJLAGE 6 UITZONDERINGEN: TWEE REACTIES VAN WERKERS Werkerrespons 1 (Per mail: uit Namibië) Bedankt voor dat boekje dat je aan mij doorgestuurd hebt, Jildert. Ik geloof dat wij elkaar een keer ontmoet hebben. In een zondagmorgen samenkomst in Harderwijk, aan Het Slingerlaantje. Mogelijk was dat een van je eerste ontmoetingen met ons. Zo te zien heb je daarna nog veel onderzoek gedaan en met veel mensen gesproken. Ik verwonder mij hierover, dat je er zo veel tijd en moeite aan hebt besteed. Je weet veel meer van de achtergronden van onze gemeenschap af als wat ik weet. Jammer te lezen dat je, ons als werkers, ziet als bedriegers, die de vrienden bewust in het duister laat aangaande de oorsprong van onze gemeenschap. Voor mij is dat een zo onbelangrijk punt dat ik mij nooit daarin heb verdiept. Mij was Christus als Redder gepredikt en niet de achtergrond van een gemeenschap. Later, veel later, heb ik ook gehoord van mensen die zo teleurgesteld waren met de wijze waarop christendom verwaterd was, dat ze besloten hebben om weer terug te gaan naar wat ze als de eerste leerstellingen van Christus gezien hebben. Dit weten heeft geen verandering aan mijn blijdschap gebracht en heb ik hier ook altijd vrijelijk melding van gemaakt, wanneer zo iets ter sprake kwam, maar een punt van leer was het voor mij 79

80 niet. Voor mensen die daarop hun zaligheid zouden willen bouwen, zal het wel interessant zijn om je boekje te lezen. Ik twijfel er niet aan dat God alles ten goede zal kunnen keren. Veel sterkte gewenst met al je verdere pogingen om achter de waarheid te komen, Jildert. Nogmaals, ik vind het pijnlijk dat je, in je zoektocht hierna, voelde dat je ons als werkers als bedriegers moest betitelen. Ik werk momenteel niet meer in Nederland, maar hier in mijn geboorteland, Namibië. Met een hartelijke groet, Jacobus de Villiers Antwoord (per mail: Harderwijk, ) Geachte broeder Jacobus de Villiers, De samenkomsten in het Slingerlaantje te Harderwijk bij de weduwezuster Maria Schikker kan ik me goed herinneren. Hoewel ik daar meerdere keren was, kan ik u niet meer voor de geest halen. Met enige verbazing heb ik uw reactie gelezen op het door mij toegestuurde boekje. Uit de reacties van sommige vrienden meen ik te mogen opmaken dat u het veranderingsproces binnen uw gemeenschap zeer toegenegen bent. Uw reactie en zienswijzen verwonderen mij dan ook een beetje, omdat een belangrijk doel van het boekje is: het stimuleren van een open gedachtewisseling over de gemeenschap naast het geven van info aan buitenstaanders waar de voetangels en klemmen bij 80

81 deze gemeenschap kunnen liggen. Tijdens het bezig zijn met deze dingen en de correspondentie met verschillende vrienden hieromtrent heb ik een sterker wordende liefde voor hen gekregen, maar ook de nood geproefd waarin sommigen verkeren. Wat betreft de oorsprong van de gemeenschap: dat kan toch geen onbelangrijk punt zijn, want daar liggen je wortels! Uw bescheidenheid siert u, maar u weet na ruim 40 jaar in het werk geweest te zijn beslist meer van de in's en out's van de gemeenschap dan ik met een tamelijk beperkt onderzoek als buitenstaander. Zoals u weet is in 1903 vanuit het Verenigd Koninkrijk Joe Kerr uitgezonden naar Zuid- Afrika, en heeft daar de basis gelegd voor uw gemeenschap aldaar. Daarnaast was Wilson Reid een belangrijke pionier, die Frank van der Merwe heeft opgeleid om hem in 1923 naar Nederland uit te zenden. De oorsprong van uw gemeenschap is zonneklaar ontstaan in en er zijn foto's van William Irvine en de bekende George Walker op één en dezelfde foto die dat bewijzen. Vanuit die beginperiode stammen ook de door mij gesignaleerde onbijbelse/ sectarische leerstellingen, die tot op heden nog bij velen, zowel werkers en vrienden, worden aangehangen. U erkent dit ook. Omdat deze leerstellingen bij het denken en handelen van grote invloed zijn, van zowel deze werkers en vrienden, is dit zeker niet van onderschikt belang. Naar ik heb begrepen heeft dit ook zeer veel invloed gehad op uw eigen kunnen functioneren, met name de laatste jaren. In bijlage 2 van het boekje staat beschreven op welke wijze de betreffende leerstellingen (apostoliche successie en levende getuigen-leer) ook nu nog hun invloed hebben. Dit heeft tot gevolg dat er bij het spreken van sommige werkers sprake is van cryptisch spreken of het werken met een dubbele bodem. Wat werkelijk wordt bedoeld in het spreken, blijft dan verborgen voor ingewijden. Of dit bewust of onbewust gebeurt kan ik als relatieve 81

82 buitenstaander niet beoordelen. Interessant is het artikel hierover Vigilant listening (nauwlettend luisteren) op De uitdrukking "bedriegers" heb ik niet gebruikt, en waar ik met name de werkers in mild-kritische zin noem, heb ik steeds vermeden om het op alle werkers betrekking te laten hebben! Ik beschouw u dus van harte als een broeder en een evangelist met een oprechte gezindheid om Jezus Christus te volgen. Helaas vrees ik dat u wel min of meer een "gevangene van het systeem" bent (zie blz. 63). Daarin dient men als vriend gehoorzaam te zijn aan de werkers, de werkers zijn gehoorzaamheid aan de hoofdwerker schuldig en deze op zijn beurt weer aan de overseer, wil men zelf niet in de problemen raken. Over een dergelijke hiërarchie kunnen we iets treffends lezen in Gods Woord: Indien gij onderdrukking van de arme en schending van recht en gerechtigheid opmerkt in het gewest, verbaas u daarover niet, want de ene hooggeplaatste loert op de ander en weer hogeren loeren op hem (Pred. 5:7). De bewegingsruimte van de werkers, om zelf aan de hand van de Bijbel zaken te toetsen, is beperkt. Hopelijk kunt u mij op grond van de Bijbel als een broeder in Christus zien en aanvaarden! Inderdaad is het ernstig wanneer mensen hun behoud denken te vinden in het navolgen van sommige werkers, die hen deze leerstellingen prediken. Het is twijfelachtig of een werker die zich bewust is van de onjuistheid van deze leerstellingen, deze naast zich kan neerleggen, om Christus alleen als Redder te verkondigen. Bijlage 2 in het boekje (de analyse van een insider: Bruce Murdock) brengt allerlei nuanceringen aan ten aanzien van de levende getuigen -leerstelling. Oom Piet Douma zei ooit: "de anderen hebben papieren evangelisten, wij hebben levende getuigen". In grote delen van de gemeenschap geloven mensen nog 82

83 steeds dat het alleen mogelijk is via de bemiddeling/tussenkomst van de werkers tot Christus te komen. De Bijbel leert ons echter radicaal anders! Graag zou ik in uw retourmail zien, dat u openhartig, zonder versluiering, ingaat op de inhoud van wat ik geschreven heb in het boekje en natuurlijk ook op deze reactie. Ik wil daar integer mee omgaan. Met hartelijke broedergroet, Jildert de Boer, Harderwijk, Nederland. P.S. Op deze antwoordmail kwam geen reactie meer van Jacobus de Villiers. 83

84 Werkerrespons 2 Aruba W.I. 31 mei 08 Geachte Jildert de Boer, Het door u uitgegeven boekje ontving ik in Suriname. Later ontving ik daar ook "het vervolg", maar die stukken heb ik nog niet kunnen lezen. Dank u wel voor de pluspunten in uw boekje. Zonder twijfel zullen sommigen, die nu nog zoeken, door uw schrijven, het ware licht mogen ontdekken. Ik herinner mij nog goed dat u naar de "Kiekmure" kwam in de samenkomst. Binnenkort hoop ik weer een paar maanden in Nederland te zijn. Van harte gegroet, Piet Blokker P.Blokker, p/a fam. Palsgraaf, "De Haven" Voorthuizerstraat SL Putten Persoonlijke ervaring van de schrijver De Kiekmure is een gebouw in Harderwijk, waar ik in de evangeliedienst kwam. Piet Blokker, nu diep in de 80, herinnert zich onze ontmoeting uit Ludwig Trieling was toen samen met Piet Blokker in het veld hier. Later zijn ze beide bij mij thuis geweest met de mededeling dat ik zolang ik hun bediening niet als de ware erkende, ik niet deel mocht nemen aan het avondmaal in de huisdienst. Daarbij stelde Lud Trieling zich als jongere werker 84

85 vriendelijk en afwachtend op en was Piet Blokker duidelijk de woordvoerder voor dit besluit. Ik was namelijk uitgenodigd in de huisdienst na contact met wijlen ouderling Piet Schaftenaar, die kort daarna overleed. Een aantal keren in 1984/1985 heb ik deelgenomen aan de huissamenkomst en mij daarbij als gast bescheiden en beleefd opgesteld. Wel gaf ik eenvoudig en kort mijn getuigenis en deed net als de anderen mee in de gebeden. Het duurde niet zo lang tot mij door ouderling Doppenberg uit Ermelo bij de deur van het huis van samenkomst de toegang tot de verenigde dienst werd ontzegd met: u bent niet meer welkom. Ik zei nog: ik kom alleen luisteren, maar dat mocht niet meer baten. Hoe hoffelijk ik ook reageerde, hij bleef onverbiddelijk streng. Dit speelde zich 25 jaar geleden af, dus ik zit echt niet meer met de strenge maatregelen van Piet Blokker en ouderling Doppenberg. Dat is voor hun verantwoording Harderwijk, juni Geachte broeder Piet Blokker, Dank voor het sturen van een briefje uit Aruba, West-Indië. Meteen vielen mij twee dingen op: de vriendelijke toonzetting. dat u mij nog niet als broeder aanspreekt. Door het positieve dat ik ook over de gemeenschap van werkers en vrienden schrijf, heeft minstens één persoon gevraagd om evangeliediensten te kunnen bezoeken. Dat is goed: mensen mogen zelf gaan kijken en luisteren, om zelf te onderzoeken en te 85

86 toetsen. Wat het ware licht betreft: dat is niet een gemeenschap op zichzelf genomen. Christus sprak: Ik ben het licht der wereld. Wie Mij volgt zal nimmer in de duisternis wandelen (Joh. 8:12). Hier kunnen wij onszelf toetsen of wij wel leven in het licht, of wij Hem wel volgen, die het licht der wereld is? Ps. 36:10 zegt: Want bij U is de bron des levens. In Uw licht zien wij het licht. Het licht dat schijnt is ook de liefde van God die zichtbaar wordt. Het leven is het licht der mensen (Joh. 1:4). Welke pluspunten hebt u in het boekje gevonden? (U noemt dat in zijn algemeenheid). Welke minpunten ziet u in het boekje? (ik bedoel dat ik als weliswaar betrokken buitenstaander schrijf en dat ik mogelijk ergens de plank mis geslagen heb, of althans niet goed heb weergegeven. Ik sta open voor zelfkritiek). Ik geloof dat u het goede voor hebt met de mensen die u het evangelie hebt gepredikt en predikt. Dat u meent wat u zegt, als u de vrienden opwekt met: sterkte met al uw opgaven! Wat mij betreft, kunnen we elkaar ontmoeten als u in Nederland bent. Ik ben bereid naar Putten te komen voor een open gesprek. Wat mij aangaat: ik heb niets te verliezen, want ik heb mijn leven al aan Jezus Christus mijn Heer mogen geven door Gods grote genade en Geest. Wat u betreft: u staat menselijker wijze dichter bij de hemelpoort, dan ik wat leeftijd betreft. U hebt dus ook niets op aarde te verliezen. Asaf zei: Gij zult mij leiden door Uw raad en daarna mij in heerlijkheid opnemen. Wie heb ik nevens U in de hemel? Nevens U begeer ik niets op aarde (Ps. 73:24-25). Kortom: wat mij betreft, we hoeven geen enkele stand op te houden en kunnen beide onze maskers af doen, om elkaar 86

87 onbevangen, open en eerlijk tegemoet te treden en naar we hopen gemeenschap in Christus smaken plus mogelijk elkaar een inblik gunnen in het hart. Ik heb er geen moeite mee u aan te spreken met broeder. Uw geheugen is nog behoorlijk goed op uw hoge leeftijd. Ik herinner mij dat u in 1985 samen was met Ludwig Trieling in De Kiekmure te Harderwijk en dat u sprak over de hoofdman Cornelius uit Hand. 10. Graag zie ik een uitnodiging tegemoet, als u in Nederland bent, om met u te spreken, hetzij onder vier ogen, hetzij met een andere werker erbij. Hartelijke groet, Jildert de Boer. Jan Azn. Leeghwaterstraat KC Harderwijk. P.S. In augustus 2008 belde Piet Blokker mij op om een afspraak te maken voor een gesprek. Notities van het gesprek met Piet Blokker Hieronder een impressie van het bezoek van Piet bij mij thuis op Zo juist heb ik het bezoek achter de rug van de 84 jarige Piet Blokker. Dit gesprek heb ik van te voren in Gods hand gelegd. Wel een luisterende houding aangenomen. Hij gedroeg zich vriendelijk en voorkomend. Kon slechts een uurtje blijven. Is wel behoorlijk slechthorend geworden. Qua geheugen was hij vrij helder. Kort hebben 1985 in herinnering gebracht. O, was ik toen met Lud, dat weet ik niet precies meer. Ik merkte op: 87

88 Ja, Lud Trieling heeft later nog op een originele manier vanuit een caravan op Texel gewerkt. Piet vroeg nog naar welke gemeente ik nu ging, want toen in 1985 zat je immers bij de Noorse Broeders. Mijn antwoord was: een evangelische gemeente. Heeft dat verder geen naam? Evangelische Gemeente Harderwijk, zei ik toen en hij reageerde met: O. Piet Blokker zei dat hij het niet anders kon lezen in de Bijbel dan zoals zij het deden, waarop ik invulde: in Antiochië werden zij voor het eerst christenen genoemd (Hand. 11:26) en in Handelingen noemde men het mensen van de weg (Hand. 9:2; Hand. 19:9; Hand. 19:23; Hand. 24:14; Hand. 24:22). Ja, precies, reageerde Piet. Daarna zei hij dat hij kwam vanwege de goede punten uit mijn boekje. Hij vroeg alleen of er veel op gereageerd was, waarop ik zei: vrijwel niet door werkers, wel veel door anderen: vrienden en ex-vrienden plus enkele buitenstaanders. Vervolgens vertelde Piet Blokker uit zijn persoonlijke leven met zijn getuigenis. Hij zei dat hij 61 jaar in het werk was, maar dit zelf nooit gezocht te hebben. Van nature ben ik vreselijk verlegen, gaf hij aan. Daarop heeft hij mij het verhaal over zijn ouders verteld die in Limmen (N-H) bij Uitgeest/Heiloo in contact kwamen met twee vreemde predikers na eerst al uit de Hervormde kerk gegaan te zijn met een stuk of 10 gezinnen, die in hun gebouwtje lekenpredikers 'op de zak' lieten preken. Hij noemde de namen van Johannes de Heer en C.J. Hoekendijk uit die tijd. Later wilden twee vreemde predikers het gebouwtje huren en om niet prediken (het omgekeerde dus qua geld). Het evangelie dat deze mensen brachten was eenvoudig, maar waarheid en mijn ouders werden erdoor gegrepen. Bij zijn geboorte hebben zijn ouders gebeden dat deze jongen aan de Heere teruggeven werd voor Zijn werk. Dat hebben zij tegen niemand van de familie of kinderen verteld en ook niet tegen Piet. 88

89 Daarna heeft Piet over ervaringen in de oorlog verteld. Hoe hij tot zegen werd voor een kameraad in dienst, die ook geen vertier in de stad ging zoeken. Hij wist niet meer wat deze hem had gevraagd en ook niet meer wat hij had geantwoord. Dat is maar goed ook, zei hij, want anders had ik misschien roem kunnen zoeken. Deze kameraad kwam later terug om over het geloof met Piet te spreken. Piet Blokker merkte dat hij ondanks zijn verlegenheid toch door de Here getrokken werd om rondreizend evangelist te worden. Toen hij dit meldde aan zijn ouders vertelden die hem over hun gebeden tot God. Mijn ouders waren al godvrezend, voordat ze Gods arbeiders hoorden, net als Cornelius (Hand. 10) en er zijn er ook die godvrezend worden nadat ze ons horen. Ik vroeg hem of hij -naarmate hij ouder werd- milder was gaan denken over andere christenen, die in een nauwe relatie met God leven en serieus willen naleven wat de Bijbel zegt. Zijn antwoord was: NEE! In de Bijbel kan ik het alleen maar zo vinden dat ze uitgezonden werden volgens Matth. 10 en de (twee) en zeventig in Lukas. Ik weet het niet zeker, maar ik veronderstel wel eens dat die twee Matthias en Jozef waren over wie in Hand. 1 het lot geworpen werd. Hij wees op Johannes 6, dat velen Jezus niet langer volgden (als arbeider, meent hij), omdat deze rede hard was. Ik merkte op dat Petrus Jezus antwoordde op de suggestie of zij ook niet heen wilden gaan: Here, tot Wie zullen we anders heengaan, Gij hebt woorden van eeuwig leven (Joh. 6:67-68). Tegen Piet heb ik toen gezegd: er staat niet: waar zullen we anders heengaan, maar tot Wie en het gaat er dus in de eerste plaats om dat we levend verbonden zijn met Christus als hoofd. Daarop wees Piet nog op de elven in Matth. 28 en hun opdracht. Volgens Piet komt het lichaam voort uit die ene bediening (twee aan twee). Hij noemde nog als voorbeeld de ark: daar is 1 deur, 1 venster, geen naam, geen vlag, geen (menselijk) roer. Ik verstond: 89

90 de deur wijst op Christus. Door die deur kom je in de ene kudde. Duidelijk was dat Piet Blokker de ark van het behoud ziet in hun gemeenschap van de weg als enige, ware kudde. Hij heeft mij beslist niet de les gelezen en had ook geen verborgen agenda met vragen over de achtergronden van het boekje. We hebben in een goede geest gesproken. Ik hoop dat u die serieus met deze dingen bezig bent, erover blijft bidden, zei hij tegen mij. Ik heb hem toegewenst met Ps. 92 dat hij fris en groen mag blijven en de hoop uitgesproken elkaar nog eens te zien in de hemel of op aarde. Af en toe verlangde hij naar de hemel, dat is toch het doel, zei hij nog. Bij het weggaan zei ik: het zou mooi zijn als we broeders van elkaar waren, Piet. Hij glimlachte slechts. We namen in een prima sfeer afscheid. Voor mijn verhaal was geen tijd meer, maar dat vond ik voor deze keer niet erg. Naschrift van de schrijver Ik had het helemaal niet in mijn hart, om Piet Blokker aan te vallen (behalve één speldenprikje over andere christenen) en hij mij ook niet. Dus we hebben ongeveer 50 minuten gepraat onder het genot van een kopje thee. Daarbij heb ik voor 80/90 % geluisterd. Een dienstknecht des Heren moet niet twisten en geen woordenstrijd voeren die tot niets nut is (2 Tim. 2:14, 23-24) had ik voor ogen wat mijzelf betreft. Wel, slechter word je niet van een dergelijk gesprek en het is mooi dat het in vrede verliep. Het is interessant wezenlijke elementen uit iemands levensverhaal te horen van een oude man en hij bedoelde het oprecht. Al versta ik dat hij uit tactische overwegingen met een bepaalde geslepenheid zo reageerde. Uiteraard had ik door dat de inhoud van het boekje daarbij 90

91 feitelijk niet ter sprake kwam. Misschien had ik meer prikkelende vragen kunnen stellen en ben ik al te soft geweest. Hij verkondigde de weg met een kleine w, de bediening, dat is waar het om gaat. Dat is een veeg teken als dat voorop gaat. De Bijbel spreekt over Christus als de Weg, de Waarheid en het Leven (Joh. 14:6). Heel helder wordt het dat Piet Blokker nog steeds achter de originele leer van de levende getuigen staat, zoals gebracht door Joe Kerr en William Irvine in De dwaling van Irvine, de verkeerde wortel, die de oorsprong van deze gemeenschap is, spreekt nog altijd door. Het is de Alpha-boodschap, anders gezegd Het Matteüs 10-principe, waarvoor we verwijzen naar bijlage 2, bijlage 20 en de pagina s in dit boek. Als je de hoofdstukken Matt. 10 en Luk. 10 als systeem of stelsel gaat hanteren, dan gaat het heersen over de Schrift en voortaan krijgt de Bijbel deze interpretatie opgedrongen. Piet Blokker bezit nog steeds het gedachtegoed van Irvine en heeft niets bijgeleerd van andere christenen ( samen met alle heiligen, Ef. 3:18). De beweging die uit Irvine als pionier is voortgekomen, heeft desondanks veel mooie dingen die ik wil onderstrepen. Waar zij zich van moet ontdoen, is de sektegeest : twee aan twee is het alléén. Van deze foutieve leer, die men selectief genomen heeft uit Matt. 10 en Luk. 10, zal grondig afscheid genomen moeten worden! Zij leidt tot exclusiviteit en sluit alle andere christen, die geen werkers van deze gemeenschap hebben gezien of gehoord buiten het Koninkrijk van God en dat is een funeste en ernstige zaak. 91

92 BIJLAGE 7 OPEN BRIEF AAN DE (HOOFD)WERKERS Harderwijk, 11 april Betreft boekje: Wie zijn dat die twee aan twee uitgaan? Aan de hoofdwerker(s) van de gemeenschap van werkers en vrienden in Nederland, Dhr. Graham Snow. CC: Dhr. Hendrik Ferreira. CC: Andere Nederlandse werkers. Geachte werkers, Per mail wil ik me tot u richten, om de bedoeling van mijn geschrift te verhelderen. Dit, omdat mij af en toe signalen bereiken, waaruit blijkt dat het boekje misverstanden oproept, Daartoe dient ook de andere bijlage waarin ik in vier punten aangeef wat mijn motivatie is! Het is niet mijn bedoeling geweest de geloofsgemeenschap op voorhand in een kwaad daglicht te stellen en evenmin om alle werkers in diskrediet te brengen. Naast kritische onderdelen heb ik positieve items vermeld. In die zin hoeft u mij niet te zien als een vijand van de weg of van de waarheid. Wel heb ik gevraagd om bepaalde punten eerlijk onder ogen te (willen!) zien tot een mogelijke verandering en vooral om mijn gehele schrijven over deze wereldwijde beweging grondig te toetsen aan de Bijbel als het Woord van God. 92

93 Als je je verdiept in uw gemeenschap in praktische en in theoretische zin en vooral als je concreet mensen uit uw gemeenschap ontmoet met een oprecht naar God verlangend hart, dan ga je van ze houden. Zo bezien klopt mijn hart warm voor hen als medemens en -naar mijn inzicht- vaak als medebroeder. Ik denk dat dit een belangrijke constatering is. Hopelijk erkennen jullie mij ook als een broeder in Christus (1 Joh. 2:29). In de tussentijd na het verschijnen van mijn boekje heb ik van veel vrienden en ex-vrienden een reactie ontvangen. De stof tot bezinning en overweging leeft werkelijk onder de vrienden! Zij willen daar meestal graag in een goede geest, op vruchtbare wijze over van gedachten wisselen. Veel vrienden accepteren een exclusieve opvatting en opstelling naar andere christenen en andere geloofsgemeenschappen in het algemeen niet meer. Ik heb ook geconstateerd dat er over het boekje zowel in Nederland als in Afrika gesproken is en wordt, soms ook in toespraken van werkers, direct, of meestal met een indirecte toespeling. Veel vrienden hunkeren naar vernieuwing van het geestelijke leven in de gemeenschap en naar openheid in de communicatie naar binnen en naar buiten. Immers, zo sprak Jezus Christus, die Zelf DE WEG tot God de Vader is: Gij zijt het licht der wereld. Een stad die op een berg ligt, kan niet verborgen blijven (Matt. 5:14-16). Tot nu toe is een inhoudelijke respons van de werkers uitgebleven. Mijn verwachting wat een mogelijke reactie van de werkers betreft, was de volgende: Als buitenstaander, al weet je aardig wat over ons, zit je er op cruciale punten naast, namelijk dit en dat en dit en dat wat je schrijft klopt helemaal niet, want 93

94 Hier en daar maak je opmerkingen, waar we onszelf en onze gemeenschap onder de loupe kunnen nemen, omdat die dingen wel aandacht of verbetering behoeven, zoals bijv.: Graag doe ik u het voorstel om schriftelijk te corresponderen over de inhoud van mijn boekje, maar wat mij betreft ook voor de zomerconferenties elkaar face to face te ontmoeten. Ik denk aan een gesprek tussen twee werkers en de auteur van het boekje, wat mij betreft op het verzamelpunt te Putten, of elders. Uw antwoord hierop zie ik graag bij gelegenheid binnenkort tegemoet! Met vriendelijke groet, Jildert de Boer, Jan Azn. Leeghwaterstraat 6, 3841 KC Harderwijk. jadeboer@hetnet.nl P.S. Deze brief bleef wederom onbeantwoord. 94

95 BIJLAGE 8 OVERSEER GRAHAM SNOW SPREEKT IN ZUID- AFRIKA OVER HET BOEKJE Toentertijd was hij tevens tijdelijk hoofdwerker in Nederland Conferentie Kaapstad, Zuid-Afrika, voorjaar 2008 Conferentieverslag: uit de toespraak van Graham Snow het gedeelte n.a.v. het boekje Iemand in Nederland schreef en publiceerde een boek over en tegen deze weg best wel veel negativiteit. Het boek is verspreid aan sommige vrienden en ik ontving ook een exemplaar. Ik was een beetje verontrust voor wat de reactie onder de vrienden zou zijn. Een bijeenkomst werd georganiseerd om de kwestie te bespreken en de ouderling van de samenkomst bracht alle discussie tot een einde toen hij zijn getuigenis gaf. Sprak over zijn vrouw die op zoek was naar de waarheid (zij waren katholieken geweest) en toen ze zei dat ze het had gevonden ze was -onder de indruk van de mannen, die bij ons thuis kwamen. Zij waren niet aan het proberen om ons te overtuigen of streng toe te spreken - hun geest was zacht en er was een warmte over hen. Zijn vrouw was jarenlang naar iedere vorm van religieuze bijeenkomsten geweest en ze kon getuigen: "Eén ding weet ik - ik was blind en nu kan ik zien." Dus was ik (Graham Snow) aangenaam verrast over het gebrek aan reactie (op het boekje, JdB) - omdat ze allemaal een juiste openbaring of overtuiging hadden. 95

96 Commentaar van een vriend in Nederland Attentie voor het gedeelte hierboven over het boekje geschreven door Jildert de Boer. Waarom werd dit gezegd in Kaapstad? En niets in Nederland? Bang voor reacties? Totale ontkenning van de problemen in onze gemeenschap door hier op deze wijze over te spreken? Het boekje is juist vrij breed gelezen en juist bevonden. Ook hebben een flink aantal vrienden hier samen over gesproken. Van de bijeenkomst die Graham Snow noemt, is ons niets bekend, ook anderen niet! Is dit gebruikelijk bij ons? Kanttekeningen van de schrijver Ik heb 3x schriftelijk aan Graham Snow verzocht ( drie keer is scheepsrecht ), om samen in gesprek te gaan over de plussen en de minnen in de Gemeenschap van werkers en vrienden, zoals ik die in het boekje beschreef. Hij heeft taal noch teken van zich laten horen! In Nederland probeerde deze opziener/hoofdwerker het boekje dood te zwijgen. Het is vreemd dat hij ver weg, in Zuid-Afrika, wel over het boekje spreekt, maar de zaak afdoet met een getuigenis, waarmee een gesprek over de inhoud weer gesmoord wordt. Dat is de typische, sluwe 2x2-manier van het afwimpelen van het open gesprek door een afleidingsmanoeuvre, waardoor er geen eerlijk, inhoudelijk gesprek tot stand komt! 96

97 BIJLAGE 9 CORRESPONDENTIE OUDERLING COSVAND VERSUS DE SCHRIJVER VAN HET 2 AAN 2 BOEKJE Inleidende situatieschets De auteur ontving een reactie van een anonieme lezer op 5 maart j.l. en aarzelde daarom daarop in te gaan. Toen de schrijver op toch besloot de mail te beantwoorden, bleek het adres opgeheven te zijn. Cosvand, vriend of werker, laten we aannemen ouderling blijkt gebruik gemaakt te hebben van een tijdelijk geheim adres, wilde blijkbaar een signaal afgeven, maar had geen interesse een weerwoord van de schrijver af te wachten, laat staan daarop te reageren. Daarom voelt deze zich nu vrij de correspondentie openbaar te maken. De auteur schrijft cursief zijn reactie aan Cosvand tussen diens tekst. Geachte broeder Cosvand, Harderwijk, 10 april Helaas weet ik niet of u mij als broeder beschouwt en erkent naar 1 Joh. 2:29, waar we lezen: Als gij weet, dat Hij rechtvaardig is, ERKENT dan ook, dat EEN IEDER, die de rechtvaardigheid doet, uit Hem geboren is. Na lang aarzelen heb ik besloten uw schrijven -hoewel naar mijn besef ten onrechte in de anonimiteit gehuld- toch te beantwoorden. Uw versluierde opstelling illustreert mijns inziens hoe uw gemeenschap opereert. Onlangs stond ergens in een krant in Nederland dat een van de werkers had gezegd dat zij niet een 97

98 bepaalde geestelijke stroming vertegenwoordigen. Dat is niet recht door zee, want de werkers werken niet op eigen houtje, maar vertegenwoordigen wel degelijk een wereldwijde beweging. Zo strooi je buitenstaanders zand in de ogen! Voor het gemak reageer ik cursief tussen uw tekst! Allereerst laat ik steeds u aan het woord, broeder Cosvand : Het boekje Twee aan Twee van uw hand heb ik gelezen en daarin gezocht naar uw motief voor het schrijven daarvan. De tekst op de achterkant doet een ander motief vermoeden dan uw conclusies op pagina 55, 56 en 57. De tekst op de achterkant geeft een zo neutraal mogelijke weergave van de inhoud van het boekje op hoofdlijnen. Blz. 55 t/m 57 geven een eindconclusie van mijn onderzoek met kritische kanttekeningen. Voor mijn motieven verwijs ik u naar de u hier tevens bijgezonden bijlage, die veel kan verhelderen. Als rode draad door uw boekje loopt uw bewering dat er een onjuiste voorstelling van zaken aan de geloofsgenoten zou worden voorgehouden, zoals de oorsprong van deze gemeenschap. Vele vrienden zijn niet bekend met de oorsprong van deze gemeenschap. Wanneer zij ernaar vragen, dan krijgen ze ontwijkende, vage antwoorden. De oorsprong is door vroegere hoofdwerkers als George Walker, Jack Carroll, William Gill en James Jardine bewust onbekend gehouden, evenals het verborgen houden van William Irvine, de stichter, in Jeruzalem. Ook dat niet een ieder die zich Christen voelt, zich zomaar kan aansluiten bij deze gemeenschap. Daarbij hekelt u de praktijk. 98

99 Het is een vast gegeven dat het aansluiten bij deze gemeenschap vrijwel uitsluitend via de werkers loopt door middel van evangeliediensten. Van een aantal verhalen vond ik, als ingewijde, dat ze op niets zijn gebaseerd, zoals die over de liederenbundel, en de twijfel over de integriteit van sommige werkers aanmatigend. De naam E.C. van Edward (Eddie) Cooney wordt in de liederenbundel bewust met initialen weergegeven, omdat deze in voor zover ik heb kunnen nagaan en ik las de geschriften van Mrs. Patricia Roberts uit Enniskillen, Noord-Ierland over Cooneyonterecht is geëxcommuniceerd. Terecht schrijft u sommige werkers. Ik weet dat er zeker veel oprechte werkers zijn, die echter onderworpen moeten blijven aan het gesloten systeem. Daarom durven ze op een hoge uitzondering na niet te reageren op mijn boekje. Angst speelt daarbij een rol. Om op het eerste punt in te gaan: Dat u het moeilijk heeft gevonden enige schriftelijke en/of mondelinge informatie te vergaren om deze gemeenschap te kunnen institutionaliseren, is niet zo verwonderlijk. Zoals u terecht opmerkt op pag. 64 is Christus de stichter van Zijn eigen leringen. Hij heeft immers gezegd: Ik ben de weg, de waarheid en het leven; niemand komt tot de Vader dan door Mij. (Johannes 14:6) Het gaat niet om te institutionaliseren, maar wel is duidelijk dat het ontbreken van enige vorm van vastlegging van de grondbeginselen, die zeker in deze tijd van belang is. Dit gezien de vele ontstane richtingen, om het kaf van het koren te kunnen scheiden, en/of anders gezegd: te kunnen bepalen of deze gemeenschap aansluit bij de gevoelsmatige wensen van mensen die 99

100 deel uitmaken of deel uit willen gaan maken van deze gemeenschap. Het is te gemakkelijk om u hiervan af te maken met het aanhalen van deze Bijbeltekst. Christus presenteerde Zichzelf in persoon als de unieke weg tot de Vader. Dat is toch iets anders dan jullie gemeenschap onderling de weg noemen met uitsluiting van alle andere christelijke geloofsgemeenschappen? (waarbij het overigens correct is dat de eerste christenen in het Bijbelboek Handelingen wel als de weg werden getypeerd). De bekeerlingen waarover u schrijft en waaronder ik mij schaar, zoeken er niet naar om te worden aangesloten bij een organisatie of kerk, maar komen in huizen samen en hebben een individuele inbreng betreffende hun gezamenlijk geloof in Jezus de Zaligmaker en Verrezen Heer. Dit principe van samenkomen komt overeen met de praktijk zoals beschreven staat in het boek Handelingen en werd -ongeacht het aantal gelovigen- in stand gehouden. In een samenkomst zijn er ongeveer 15 deelnemende personen, simpelweg vanwege de duur van de samenkomst. In Handelingen leest men over zo n gemeenschap dat zij door anderen van die weg genoemd werden. Zij hadden geen religie maar een levensstijl, zoals Jezus had geleerd en de apostelen hadden verkondigd. Het lichaam van Christus is inderdaad een organisme, een levend lichaam en geen organisatie in de eerste plaats. Het gaat terecht niet om religieus gedoe, maar om het in geest en waarheid aanbidden van God (Joh. 4:20-24). De Weg is Jezus Zelf en de weg in de Handelingen duidt op christenen die Jezus, de Verlosser en Voorloper, volgden in Zijn voetsporen met hun levenswijze (1 Petr. 2:21-22). Maar dat kunt u niet ENKEL EN UITSLUITEND betrekken op uw groepering (dat neigt immers tot sektarisme). 100

101 Het is onjuist om te stellen dat Jezus jullie vorm van samenkomen in huizen heeft voorgeschreven als enige mogelijkheid. De wijze van samenkomen is vooral door de apostelen o.a. Paulus in 1 Kor. 14:26 en volgende beschreven. In het boekje staat ook aangegeven, dat deze vorm aantrekkelijke kanten heeft boven wat ik noemde koekoek-éénzang. De tegenwoordige huisgemeenten in Nederland zijn worden eerder door 6 tot 10 mensen bezocht dan het door u genoemde aantal van 15, zoals vroeger het geval was toen de beweging meer floreerde. Overigens hebben jullie ook maandelijkse, verenigde samenkomsten met een (meer dan) dubbel aantal aanwezigen door twee of drie kleine huisgemeenten samen te voegen. Voor wat betreft uw beschrijving van de oorsprong van deze gemeenschap, ben ik bang dat u de u aangereikte informatie heeft overgenomen zonder ze op juistheid te toetsen. Historisch mag dan onomstotelijk vaststaan dat William Irvine een pionier was, hij is geen stichter van onze gemeenschap. William Irvine heeft destijds de Presbyteriaanse kerk verlaten omdat hij daar niet tevreden was. Hij had zich aangesloten bij een groep, Faith Mission genaamd. Daarop heeft zijn zuster hem verteld over de vrienden in Ierland waar zij in huis kwam, en waar samenkomsten in huis gehouden werden zonder een voorganger. Deze Zwitserse mensen vertelden haar van een evangelieprediking die nog steeds door twee predikers verkondigd werd. Deze vrienden waren vanwege geloofsonderdrukking met nog enkele andere gezinnen vanuit Zwitserland naar Ierland gekomen. William Irvine werd dus door zijn zuster op dit spoor gezet. Oude brieven leren ons dat er in die tijd contacten waren met Zwitserland. William Irvine heeft zich overtuigd van de authenticiteit (op basis van het Bijbelse voorbeeld) van deze geloofsbeleving en heeft zich vervolgens geroepen gevoeld het 101

102 evangeliewerk te gaan doen, samen met nog enkele van zijn vrienden, afkomstig uit de Faith Mission groep. Ik ken dit verhaal. Het heeft gestaan op de website Topics in Bible van Howard Barker, een voormalige werker in Viëtnam, die geldt als een pro jullie gemeenschap website. Deze informatie is niet te verifiëren. Kunt u mij twee namen noemen van Zwitserse werkers die op soortgelijke wijze als William Irvine werkten in de periode ? Graag nader bewijs. Ik heb geen kopie gezien van die brieven die u noemt. Het zou goed en nuttig zijn daarmee voor de dag te komen, anders blijft het vaag. Bepaald niet de enige zoals een lijst met namen van 1905 laat zien, hebben zij de evangelieboodschap zo dicht mogelijk naar Bijbels voorbeeld verder gebracht. Daarvoor zijn zij niet alleen in eigen land gebleven maar hebben ook de oversteek naar andere vooreerst Engelstalige landen gemaakt. Later is William Irvine echter een eigen koers gaan varen en het schijnt dat hij volgelingen heeft gezocht om naar Palestina te gaan omdat daar de Here terug zou komen. Dit is te lezen in een door hemzelf geschreven boek, dat uw bevindingen tegenspreekt. William Irvine als stichter kunnen wij dus terzijde schuiven. Het bestaan van deze man in deze hoedanigheid is dus onjuist en bovendien niet relevant en mogelijk daarom bij velen in de gemeenschap totaal onbekend. Uw opmerking dat de Christenen bewust hierover dom gehouden zijn, is dus niet op zijn plaats. Het is zwart op wit aantoonbaar dat op de oudste werkerslijst van 1905 (zie bijlage 14) William Irvine samen met John Kelly staan als de eerste werkers zonder datum, gevolgd door o.a. George Walker (1899), William Gill (1900), Edward Cooney (2001), enz. Tussen 1899 en 1914 was Irvine DE eindverantwoordelijke hoofdwerker, 102

103 dat is glashelder voor wie eerlijk de geschiedenis leest. Dat is wel degelijk een relevant gegeven! Toen -in week hij af, omdat hij dacht een van de twee getuigen uit Openb.11 te zijn (Omega Message), die de wederkomst van Jezus zouden voorbereiden. Verder was hij een dominant man en waren zijn affaires met vrouwen niet rein. Dat neemt echter helemaal niet weg dat hij aan de wieg van de beweging stond. Dat is door diverse hoofdwerkers bewust verborgen houden (de waarheid is niet altijd prettig) en het kwam hen goed van pas dat Irvine in een vrij geïsoleerde positie in Jeruzalem zat. Later heeft men eveneens getracht de naam van Edward Cooney in de vergetelheid te laten geraken, omdat deze vroege pionier in 1928 buiten de gemeenschap werd gezet. Het is niet zo merkwaardig dat -toen u mensen vroeg naar de oorsprong van de gemeenschap- deze eenvoudige, sober levende mensen, het uiterst moeilijk vonden om hun kennis, gedachten en gevoelens onder woorden te brengen. Dit is wat anders dan geheimzinnigheid of ontstellende onwetendheid zoals u dat noemt in uw boekje. In eerste instantie zijn zij in aanraking gekomen met de predikers die zij zelf ontmoet hebben, die hen vervolgens bij de vrienden in hun omgeving hebben geïntroduceerd. Sommige gewone werkers hebben het tot voor kort zelf niet kunnen weten. De hoofdwerkers en wereldleiders zijn echter aansprakelijk. George Walker wist beslist veel meer als een der eersten na Irvine. Hij heeft bewust de geschiedenis van het begin van de beweging verdonkeremaand en in het duister gehouden. Hij werd 104 jaar, en overleed in 1981 vlak voor het onthullende boek The Secret Sect in 1982 verscheen (dat trouwens ook mooie geloofsgetuigenissen van de ontberingen van de twee aan tweepioniers in Australië verhaalt). Waarom al die mistige 103

104 rookgordijnen? Het is beter de dingen eerlijk aan het licht te brengen! Bij het verspreiden van de evangelieboodschap is nooit sprake geweest van naam of hiërarchie. Maar wel van een soort organisme (van binnen uit levend met een eigen metabolisme) dat door de wereld is gegaan, waarbij zij zich geleid gevoeld hebben door Gods Geest. Binnen deze gemeenschap is wel degelijk sprake van een hiërarchie in de vorm van een (afgeknotte) piramide, te weten: Overseers (=opzieners) wereldwijd werkend Hoofdwerkers per land Werkers Ouderlingen, al hebben die slechts een marginale rol Vrienden De namen van de gemeenschap die u gevonden heeft, zijn louter en vaak noodgedwongen om administratieve redenen gebruikt; dat wil zeggen als inschrijving om bijeenkomsten te kunnen beleggen of in uitnodigingsbrieven ten behoeve van visa, etc. De namen zijn dan ook per geval verschillend. Een eensluidende naam zou dit toch wel eenvoudiger maken, en vooral ook duidelijker en opener. Wat is daar op tegen? Het wekt de indruk dat er iets te verbergen is. Irvine Weir kwam dat pijnlijk aan de weet toen hij George Walker bevroeg naar de door hem ontdekte naam van de gemeenschap (dat was de ene reden van zijn excommunicatie, de andere was dat hij nog contact met Cooney onderhield). 104

105 Wat historische bronnen door de eeuwen heen betreft, verwijs ik u naar de volgende sporadische geschriften hierover. Tegen de achtergrond van de Europese geschiedenis is het aanneembaar dat van een dergelijke anonieme geloofsbeleving en eenvoudige niet-geregistreerde prediking weinig geschriften gevonden zijn. De vervolgingen van de Christenen, waarbij velen de marteldood stierven, heeft het evangeliseren en het openlijk belijden van het geloof bemoeilijkt. Eerst de tegenstand van de Joden, later van de Romeinen en daarna door de gestichte religieuze organisatie in het jaar rond 380 na Chr. tot lange jaren daarna de zogenoemde inquisitie door de oppermachtige katholieke kerk en weer veel later in andere delen van Europa de overheersing van het communisme hebben meegewerkt aan het feit dat het evangelie in het geheim of in ieder geval onopvallend moest voortgaan. Inscripties van namen in kerkgebouwen of registratie van gegevens over deze mensen zult u niet vinden. Slechts een enkele keer werden, zo vermeld de geschiedschrijving, door de speurders in dienst van de inquisitie personen ontdekt en gerapporteerd als Naamloze predikers en volgelingen van Christus. Bekend zijn bijvoorbeeld de Katharen en later de Waldenzen, bloedig vervolgd door de Roomse, Babylonische kerk. Wil men hen als voorlopers zien van de huidige gemeenschap van werkers en vrienden, dan mag dat wat mij betreft. Het is echter onmogelijk een doorlopende lijn te trekken van de huidige zgn. Twee aan Twee-beweging naar de eerste apostelen in het Nieuwe Testament. Zo wordt er gesproken van een lijn van Rome (Italië) naar Ierland van gevluchte Christenen. Van de 19 e eeuw zijn er nog brieven bekend van Christenen onderling die spreken over werkers in 105

106 verschillende landen, waaronder Zwitserland en Ierland (1888) en zelfs in de Verenigde Staten. Het bewijs ontbreekt, tenzij deze brieven boven water komen en geverifieerd kunnen worden. Tot zolang blijft deze veronderstelling zwak. De namen van werkers en vrienden verdwijnen, maar ze zijn immers ook niet belangrijk. Zij hebben slechts in hun tijd geprobeerd nuttig te zijn en Christus in en door hun leven te belijden. De dingen die zij deden, hebben zij louter ten behoeve van Gods Koninkrijk gedaan. Ootmoed of nederigheid kan velen sieren als een deugd van Christus, dat zal ik zeker niet ontkennen. Zelfs wanneer er werkelijk een situatie zou zijn van apostolische op(een)volging, waar geen bewijslijn voor is, dan is dit toch geen rechtvaardiging van de sektarische elementen die wij nu nog kunnen waarnemen? Is het dan puur toeval dat de sektarische trekken in deze gemeenschap voortkomen uit de periode Irvine? Nee toch zeker! Sommige van deze werkers en vrienden hebben bepaalde verantwoordelijkheden zoals de coördinerende werkers en ook de oudsten van de gemeenten. De rol van de ouderlingen is marginaal te noemen, in de praktijk vervullen de werkers het grootste deel van deze taken. In het Nieuwe Testament vormden de oudsten of ouderlingen (meervoud) de leiding van de gemeenten (Hand. 14:23; Hand. 20:17 en 28; 1 Tim. 3:1-7; Tit. 1:5-9). Wat verstaat u onder coördinerende taken? Wordt daarmee bedoeld het organiseren van buitenlandse reizen naar andere conferenties en dergelijke? 106

107 Deze taken worden in overleg en op informele wijze toebedeeld, afhankelijk van de gegeven situatie en omstandigheden. Van overleg bij bijvoorbeeld het aanstellen van ouderlingen is geen sprake, de betreffende (huis)gemeente heeft daarin geen inspraak. Vroeger was er eigenlijk helemaal geen sprake van iemand als een ouderling in de huisgemeenten. Zo worden bepaalde beslissingen inderdaad liever aan een werker overgelaten gezien zijn/haar onafhankelijke positie als rondreizende prediker. Wanneer de ouderling deze positie en taak in zou (mogen) vullen zoals wij kunnen lezen in 1 Tim. 3 en Titus 1, dan zouden de werkers de handen vrijwel geheel vrij kunnen houden voor hun evangeliewerk. De tijd die daaraan wordt besteed is veel te gering. Zij dienen evangelisten te zijn en zich niet bezig te houden met het opzicht of opzienerschap over de (huis)gemeenten. Echter, zodra één van hen een eigen stempel gaat drukken op de gemeenschap, (u heeft enkele namen uit het verleden genoemd) is dat fout en kunnen deze mensen op den duur niet meer als een dienaar functioneren. Dit komt jammer genoeg ook nu nog regelmatig voor bij sommige van de huidige werkers. Dat is mij gebleken uit contacten met vrienden en ex-vrienden. De macht van de werkers wordt door u wel erg zwart/wit gesteld. Helaas hebben sommige vrienden hen podium gegeven en hebben enkelen daar in het verleden dankbaar gebruik van gemaakt. Dit 107

108 lijkt echter gerelateerd aan een bepaalde generatie en veroorzaakt door uit verlaten religies meegebrachte gewoontes. Ik ga ervan uit dat veel, mogelijk de meeste, werkers oprecht goede bedoelingen hebben, maar zij zijn ingekapseld door het systeem en zij zijn helaas elkaars gevangene (zie blz. 63 van het boekje). Het is juist dat ook de vrienden daarbij een rol hebben gespeeld en nog spelen door hen op en voetstuk te plaatsen en het is zeker niet gebonden aan bepaalde generaties. Het blijft een noodzaak dat alles geleid wordt door de Heilige Geest. De werkers hebben geen job maar voelen zich geroepen het evangelie te brengen en daardoor mensen tot Jezus. In sommige situaties worden zij geholpen door een ouderling. Het is overigens volkomen juist dat superioriteitgevoel en arrogantie daarbij geen plaats zouden mogen hebben. Dit komt wel regelmatig voor in de praktijk, o.a. bij excommunicaties, al kan ik die inhoudelijk als buitenstaander uiteraard niet goed beoordelen. Ik kreeg echter schrijnende verhalen in mails te lezen. Wat uw opmerking over het niet accepteren van andere gelovigen betreft, wil ik het volgende opmerken. Voor predikers die zich geroepen voelen evangeliewerk te doen, is het wel erg moeilijk het evangelie te verkondigen en op basis van de Bijbel de rechte weg te prediken, en aan de andere kant te geloven dat men er op een andere manier ook wel zou kunnen komen. 108

109 Het is hun overtuiging en persoonlijke openbaring die maakt dat men niet snel conform de oecumenische gedachte de broederhand reikt. Met de rechte weg (ik herinner me de uitdrukking van werker Cees Mansvelt) wordt in de praktijk de weg van jullie gemeenschap bedoeld en dat is denigrerend voor alle andere christenen (tenzij je gelooft dat er buiten jullie gemeenschap GEEN christenen zijn en dan neem je een sektarisch standpunt in). De rechte weg staat gelijk in jullie zienswijze aan de enig ware weg. Opvallend schrijft u over dat het moeilijk is voor de werkers dat men er op een ander manier ook wel zou kunnen komen. Dat is een kernfout die de werkers maken in hun denken. Het gaat in de evangelieprediking NIET OM EEN MANIER OF VASTE METHODE. Je wordt niet zalig, behouden of gered door een manier of werkwijze. Je wordt behouden door een persoon, Jezus Christus: En de behoudenis is in NIEMAND ANDERS, want er is ook onder de hemel GEEN ANDERE NAAM aan de mensen gegeven, waardoor wij behouden MOETEN worden (Hand. 4:12). De valse oecumene los van de waarheid van het Woord (Joh. 17:17) is onbijbels. Dat stem ik volmondig toe! De Bijbel kent geen richtingen of denominaties! Paulus waarschuwde voor partijschappen (1 Kor. 1:10-13, 1 Kor. 3:4, Gal. 5:20). Verder staat er ook AL wie de Here aanroept zal behouden worden (Rom. 10:12). Evangeliseren doe je dus niet voor een bepaalde richting, maar voor de Here. Lees bijv. ook Luk 9:49-50 en 2 Kor. 10:7 over anderen buiten de eigen gemeenschap, die wel de Here dienen en dingen doen in Zijn naam! Ook is het nuttig hier Fil. 1:18 bij te betrekken. Wanneer men echter eenheid van geest voelt, is de blijdschap groot in iemand een geloofsgenoot gevonden te hebben. 109

110 Ik vrees dat dit alleen slaat op jullie eigen gemeenschap als de enige ware kudde in de praktijk. In overeenstemming met de Bijbel kan men een Christen worden door het Woord te horen en dit te gaan geloven en aannemen. Wanneer men dan tot bekering van zonden komt en wederom geboren wordt, kan men door Zijn Geest worden geleid. Het gaat er dus niet om je ergens bij aan te sluiten of ergens bij te horen, maar wedergeboren te worden in Zijn geestelijke familie. Zo is dat. Dat kan ik volledig beamen! Het gaat om het huisgezin van God en het samen als broeders en zusters, als discipelen, de wil van God doen. Anders gezegd: het gaat om het lichaam van Christus, waar Hij het Hoofd van is. De Here geeft ons een plaats in dat lichaam zoals Hij dat gewild heeft (1 Kor. 12:18). De werkers willen mensen over de streep trekken, niet alleen om de keuze voor Jezus, maar ook om het uitsluitend aanvaarden van hún bediening en hún gemeenschap (preken voor eigen parochie). Om die geestelijke familie van Jezus moet je toch geen muur zetten? De Here kent de Zijnen! (2 Tim. 2:19b). Jezus sprak: Want AL wie doet de wil mijns Vaders, die in de hemelen is, die is mijn broeder en zuster en moeder (Matth. 12:50). Er zullen er zijn die uitgaan van zoiets als de levende getuigen leer, zoals u dat hebt genoemd, maar dit heeft zeker geen geaccepteerde theoretische basis onder ons, alleen al omdat er maar één leer is en dat is de leer van de Stichter en Heiland zelf. Deze gemeenschap heeft wel degelijk een door een groot deel van de werkers en vrienden, geaccepteerde doctrine (met onderlinge variaties over bijv. wel of geen drie-eenheid, of de godheid dan 110

111 wel mensheid van Jezus al naar gelang welk accent een werker legt). De in de gemeenschap gebrachte leer is niet in alle opzichten op de Bijbel gebaseerd. Het bloed en het kruis van de Here Jezus Christus, dat wil zeggen: Zijn verlossingswerk voor ons als zondaren komen veelvuldig aan de orde in de liederen uit jullie bundel, maar komen in de prediking weinig naar voren. Daarin gaat het bijna altijd over de navolging van Jezus, die inderdaad ook erg belangrijk is. Rechtvaardiging gaat echter aan de heiliging vooraf. Verder noem ik uit mijn boekje bijvoorbeeld de genezing van zieken en het uitdrijven van boze geesten, die in de gemeenschap niet werkelijk gepraktiseerd worden en bij de uitzending van de Bijbelse discipelen wel. De celibaatregel voor werkers is eveneens onbijbels! Het is aantoonbaar dat diverse vroege werkers getrouwd waren. Er zijn verder veel ongeschreven regels, die men niet kan herleiden tot de Bijbel! U schrijft dat u een aantal malen evangeliesamenkomsten en zelfs conferenties heeft bezocht en dat u van daaruit uw bevindingen geeft. Voor het juiste begrip van onze beweegredenen moet u begrijpen dat het er in de eerste instantie om gaat God te vinden door Zijn Zoon voor een ieder persoonlijk. Dat versta ik net zo als u. Mijn bezwaar is dat het vinden van God door zijn Zoon in uw gemeenschap ONLOSMAKELIJK wordt verbonden aan de werkers (ALLEEN die van uw groep zijn de ware boden). Het moge ten slotte duidelijk zijn dat het zaak is dat onze namen in de hemel bekend zijn, zodat wij bij het oordeel niet behoeven te horen: Ik heb u nooit gekend; gaat weg van Mij, gij werkers der wetteloosheid. (Mattheüs 7:23). Het is goed dat zowel u als ik ons dat realiseren! 111

112 Ik hoop dat u bij het schrijven van uw boeken, het doen van Bijbelonderzoek en het nagaan van geloofsgemeenschappen actief in Nederland, uzelf de vraag zult willen stellen: Wat is de ware leer en bedoeling van Jezus geweest in plaats van de legio veelal protestantse afsplitsingen te gaan vergelijken. Deze gemeenschap is niet vergeleken met andere richtingen op een enkel punt na. Ook geeft u hiermee aan niet positief te staan tegen deze wat u noemt afsplitsingen. En dat is nu juist ook één van de knelpunten. In onze eenvoudige samenkomsten proberen wij onszelf te onderzoeken en terug te gaan op het voorbeeld van Jezus. Zelfreflectie behoort een dagelijkse bezigheid te zijn bij het lezen van de Bijbel en het gebedsleven met God. Uw oproep tot nadenken en zelfonderzoek steun ik dus van harte, zij het echter slaand op ons eigen geloof, denken en handelen en niet op het functioneren van een geloofsgemeenschap die daartoe slechts het middel is en geen kerkgenootschap of instituut mag zijn of worden. Dat zelfonderzoek geldt inderdaad ons eigen leven, maar ook de verkondiging van het Woord in de samenkomsten. Dat toetsen is vrijwel niet toegestaan in de onderlinge samenkomsten of daarbuiten. Het wordt opgevat als kritiek en dat is not done. Vragen worden vaak terughoudend of omzeilend beantwoord. Bij een gedachtewisseling, waarbij zelfstandig nagedacht wordt, is men al te bang dat de zgn. goede geest verloren gaat. Inderdaad is een gemeenschap middel, het kan slechts een -wat ik noem- toegevoegde waarde hebben door middel van het elkaar steunen in zelfonderzoek, ontplooiing en geestelijke groei in het beter leren kennen van de Here. 112

113 Uw antwoord wordt op hoge prijs gesteld, liefst onder eigen naam, want COSVAND, uw schuilnaam, zegt me niets. Graag hoor ik ook of u een werker, een ouderling, of een gewone vriend bent. Als u met Jezus in het licht wandelt, wat hebt u dan te verbergen? Waarom is deze camouflagetactiek nodig? Ligt daar angst aan ten grondslag? Het is niet nodig om schuilevinkje te blijven spelen. Broeder Cosvand, kom tevoorschijn! Laten we elkaar eerlijk en oprecht ontmoeten en dat niet uitstellen tot de eeuwigheid! (Waarschijnlijk) uw broeder in Jezus Christus, onze Here, Jildert de Boer, Harderwijk. jadeboer@hetnet.nl 113

114 BIJLAGE 10 RECENSIE VAN PUBLICATIE OVER DE TWEE AAN TWEE-GEMEENSCHAP Uit het magazine Promise door Willem Jan Pijnacker Hordijk Ik weet het zeker, in mijn archief moet een artikel hierover zitten. Maar in welke map had ik het nou opgeborgen? En onder welke naam? Deze gemeenschap heeft bewust geen naam, of juist allerlei vage namen als Twee aan twee- beweging, de weg, de waarheid, Gemeenschap van werkers en vrienden, Two by Two s, Go Preachers, Cooneyites, Christian Convention Church, enz.. Ha eureka, nee, dus toch niet tussen de andere sekten, maar - terecht? zo vraag ik me af- tussen die van kerken. Geheimzinnigheid pleit niet in het voordeel van deze groep. Is er soms iets te verbergen of is er sprake van een overdreven vorm van nederigheid? Jildert de Boer heeft zich in deze kleine (in Nederland maximaal 1000 aanhangers, maar wereldwijd toch tot een miljoen) groepering verdiept. Al lezend in dit informatieve boekje over deze vergrijzende christelijke stroming, dacht ik gelijkenissen aan te treffen met de Rooms Katholieke kerk (apostolische successie, scheiding clerus en leken, celibaat), de gesloten broeders van de klassieke Vergadering van Gelovigen (platte structuur, nadruk op het Woord alleen, geestesgaven zijn niet voor nu) Jehova s Getuigen (twee aan twee langs de deuren), Noorse Broeders (wereldmijding) en de vroegere (?) Gereformeerde Kerk Vrijgemaakt (die de enig ware kerk meent / meende te zijn). Maar het is toch een losstaande beweging, die qua opvattingen blijkbaar 114

115 niet zo origineel is. Hopelijk gaat er in deze kwalijk exclusieve, hoogmoedige gemeenschap een frisse wind van de Geest waaien, opdat ze in de map kerken terecht komt, want daar hoort deze beweging toch (nog?) niet in. Een informatief boekje over de kleine kerkgeschiedenis Bijbels getoetst. Wie zijn dat die twee aan twee uitgaan? Een boekje open over de gemeenschap van werkers en vrienden door Jildert de Boer Uitgave: Verdieping en Aansporing, J.A. Leeghwaterstraat 6, 3841 KC Harderwijk. 70 pp., 8, ISBN Distributie: Cross Link Services Dordrecht, tel

116 BIJLAGE 11 ONGESCHREVEN REGELS IN ONZE GEMEENSCHAP Ongeschreven regels Bovenstaande titel is uitdrukking die ik gebruik om naar anderen duidelijk te maken dat bij kerken boekenkasten gevuld zijn met geschriften, voor een ieder zichtbaar. Echter: Wij hebben ook een reeks van regels die niet van de zijde van de gemeenschap op schrift zijn gesteld. Hieronder volgen uit eigen waarneming wat van die regels, in willekeurige volgorde, de lijst is vast niet compleet: 1. Onze gemeenschap is de enige ware weg tot behoud, allen die daarbuiten blijven zijn verloren. Alle andere richtingen zijn vals. 2. De enige weg tot behoud loopt via de werkers/ zusters. 3. Alleen de doop binnen onze gemeenschap is geldig, vereist goedkeuring van de werkers en aanvaarding van hen als enige leiders. 4. Blinde gehoorzaamheid aan de werkers/zusters. 5. Geen gedachten wisseling over wat anderen inbrengen in de samenkomsten. Ook niet na de periode van getuigenissen. 6. Geen samenkomsten verzuimen, conferentie, speciale diensten. Dan ben je niet gewillig. 116

117 7. Altijd deelnemen/ spreken in de samenkomsten is gebruikelijk. 8. Geen andere christelijke literatuur lezen dan de Bijbel, lectuur van andere richtingen te beschouwen als dwalingen. Alleen de Bijbel en de concordantie zijn toegestaan. 9. Is het niet wat vreemd dat we dan wel 84 liederen in ons boekje hebben van anderen BUITEN onze gemeenschap? 10. De buitenwereld is per definitie als slecht te beschouwen. 11. Je huis altijd openstellen voor werkers. 12. Niet over financiën praten, dit is werelds. 13. Geen zaken/ beslissingen openlijk ter discussie stellen. 14. Problemen binnen de gemeenschap met de mantel der liefde bedekken. 15. De juiste kleding dragen, vrouwen lange rok, blouse met lange mouwen, geen lange broek. Mannen een pak en stropdas. Niet te modern dat is werelds (wat eventuele verwijzing van de vrouw betreft, zie Deut. 22:5 en 1 Tim. 2:9). 16. Gedoopte vrouwen bidden niet voor het avondmaal als er gedoopte mannen aanwezig zijn (In de USA mag dat wel). 17. Geen sieraden dragen, zoals halskettingen, armbanden, oorbellen, ringen anders dan de trouwring (met evt. verwijzing naar 1 Tim. 3:3-4) 117

118 18. Mannen moeten kort haar hebben. Vrouwen mogen geen kort haar hebben, de lange haren moeten worden opgestoken in een knot. (naar 1 Kor. 11, maar opgestoken kan geen wet zijn, hooguit vanuit praktische overwegingen). 19. Getuigenissen moeten stichtend zijn en mogen geen kritiek bevatten op de christelijke levensstijl van onze gemeenschap. 20. Niet praten voor de samenkomsten, ook geen groet bij binnenkomst, of je voorstellen wanneer je elders in een samenkomst komt. 21. Geen koffie drinken na de samenkomsten maar weggaan, omdat anders de Geest (of: de goede geest) verdwijnt. 22. Gemeenschapsleden (vrienden) hebben geen rol bij de Evangeliediensten. Dit is voorbehouden aan de werkers. 23. Vrienden worden geacht aanwezig te zijn bij Evangeliediensten ter ondersteuning van de werkers. 24. Zich zaterdagavond thuis voorbereiden op de zondag samenkomsten, dus vrijhouden. 25. Geen uitgaansgelegenheden bezoeken, theater, bioscoop, niet dansen enz. Dat is werelds. 26. Trouwen met iemand binnen de gemeenschap, dus niet uit de wereld. Dit is ook van toepassing voor weduwen of weduwnaren. 27. In huizen waar televisie in huis is, mogen geen samenkomsten plaatsvinden. 118

119 28. Scheiding en hertrouwen is niet acceptabel, in principe moet je de gemeenschap verlaten, cq. niet meer deelnemen. 29. Scheiding en hertrouwen voordat men in deze gemeenschap komt, telt niet mee. 30. Niet roken, dit is een zwakheid. (1 Kor. 6:12 en Tit. 3:3 geven hier wel een Bijbelse richting aan). 31. Geen alcoholische dranken gebruiken, dit is een zwakheid. 32. Geen muziek maken in een muziekgroep als broodwinning, dit is werelds. 33. Niet naar feestjes (bruiloften met muziek ) gaan, dit is werelds. Dansen is werelds. 34. Zelf geen bruiloften met (wereldse) muziek houden, dit is werelds. 35. Ouderlingen zijn er uitsluitend om de samenkomsten te leiden en hebben nooit de Bijbelse invulling gekregen. 36. Onze gemeenschap heeft geen enkele organisatie. (achter de schermen zijn er wel degelijk mensen die bepaalde praktische dingen coördineren). 37. Onze gemeenschap heeft geen naam (in de praktijk staat ze met een naam bij de overheid geregistreerd). 38. Geen informatie/mededelingen over de gang van zaken binnen de gemeenschap. 119

120 39. Onze gemeenschap geeft geen publicaties uit over de grondbeginselen, ook geen informatie tijdens Evangeliediensten over onze gemeenschap. 40. Veel studeren is af te raden, het trekt je weg van het dienen van de Here. 41. Cosmetica, nagellak, piercings en tatoeëringen zijn werelds (wat de laatste twee betreft geeft Lev. 19:28 wel een Bijbelse aanwijzing om dit niet te doen). 42. Gemengd zwemmen is niet aanbevelenswaardig. 43. Deelnemen aan sport in georganiseerde vorm is ongewenst. 44. Het beluisteren van muziek anders dan de liederen uit de eigen bundel is ongewenst (dus geen wereldse muziek). 45. Kerstmis, Pasen en Pinksteren worden niet gezien als christelijke (feest)dagen. Geen kaarten, giften, enz. Een kerstboom is heidens. 46. Het deelnemen aan verkiezingen is te ontraden, immers God is in alles onze leider. 47. Symbolen die het Christen zijn tonen worden ontraden, zoals een kruisje, visje enz. 48. Geen geschriften vanuit de gemeenschap, vooral van de werkers, buiten de gemeenschap publiceren. We willen onzichtbaar zijn voor de buitenwereld. Voor onze veiligheid? 120

121 49. De vele websites en boeken over onze gemeenschap af te doen als: niet betrekking hebbend op ons, of als leugenachtig beschouwen. 50. Inzameling ofwel collecte voor minder bedeelden wordt afgewezen, is werelds. Motto: de overheid doet dit al via de belastingen. 51. De werkers willen via de ouderlingen informatie verkrijgen over de handel en wandel van de gemeenteleden. 52. Je kunt je het beste afsluiten van de wereld om ons heen. 53. Werkers en zusterwerkers mogen niet getrouwd zijn, wanneer zij willen huwen dan moeten zij het werk verlaten. 54. Zowel mannen als vrouwen mogen in het werk zijn als werker en zusterwerker. In rangorde staan de zusterwerkers onder de broederwerkers. 55. Broederwerkers en zusterwerkers gaan twee aan twee uit. 56. Alleen gedoopte leden van onze gemeenschap mogen deelnemen aan het avondmaal. 57. Buitenstaanders/nieuwkomers kunnen alleen worden toegelaten tot de gemeenschap of huisgemeente met instemming van de werkers. 58. Felle en opzichtige kledingkleuren zijn ongewenst (liever eenvoudige en bescheiden tinten). 121

122 59. Bij rouwdiensten zullen de werkers in het betreffende veld spreken, indien in het veld zusterwerkers werkzaam zijn zullen die voor de rouwdienst worden vervangen door hoofdwerkers. Voorkeuren van de overledenen werd in principe niet gevolgd (Steeds meer vrienden bepalen zelf wie er spreekt/spreken). 60. Er mag geen Bijbel gelegd worden op de tafel waar brood en wijn voor het avondmaal klaar staan. Hoe zie ik deze regels? Onze gemeenschap geeft aan alleen de Bijbel te hanteren als grondslag voor onze handel en wandel. Dit is echter onjuist, wij hebben een groot aantal ongeschreven regels. Veel van de genoemde regels berusten niet op een Bijbelse grondslag, maar op door mensen bedachte regels, en zijn veelal in strijd met wat wij kunnen lezen in de Bijbel. Veel van deze regels geven blijk van Oudtestamentische, wettische opvattingen. Het Nieuwe Testament ademt een geest van liefde, vrijheid en genade uit. Regels van mensen doen Gods genade teniet. "Christus heeft ons dus alle vrijheid gegeven. Dat is pas echte vrijheid! Pas ervoor op dat je je vrijheid niet verliest, door weer slaaf te worden. Gal. 5 vers

123 De Schrift zegt immers "U mag een dorsend rund niet muilkorven" 1 Tim. 5 vers 18. (Overigens: Veel van de genoemde regels zullen worden ontkend, juist, omdat ze niet altijd op papier staan en ze dus als verzonnen worden gezien, of door sommigen niet worden gezien of zo beleefd). De vraag is nu: Worden genoemde ongeschreven regels nog steeds breed beleefd in onze gemeenschap? Ik meen (gelukkig) te zien dat sommige van deze regels inmiddels bij velen niet meer vanzelfsprekend zijn. Wens mijnerzijds: Het zou goed zijn wanneer over deze regels in een open gedachtewisseling kan worden gesproken. Het zou onze gemeenschap naar mijn overtuiging goed doen. Veel van de genoemde onderwerpen berokkenen onze gemeenschap (terecht) een slechte naam, getuige de vele websites en boeken over onze gemeenschap. Van een vriend in de gemeenschap. 123

124 Aanvullend: Zie onderstaande situatie in de USA. Geschreven door een insider. Unwritten Rules for the Friends In het Nederlands vertaalde versie: Ongeschreven regels voor de Vrienden in de USA. 1. HAAR Vrouwen: Vrouwen / meisjes moeten hun haar lang dragen. Vrouwen dienen hun haren omhoog dragen op hun hoofd in een knot, en niet loshangend. Het ideaal is: geen pony / franjes niet knippen / knippen hun haar nooit. Mannen: Moeten hun haar kort dragen (geen ponystaarten toegestaan) en idealiter zullen zij geen gezichtsbeharing hebben/ baard. Variaties per gebied: Steeds meer mannen dragen snorren en baarden, sommige vrouwen dragen hun haar loshangend en kiezen voor een kort kapsel, niettegenstaande de ongeschreven regels. 2. SIERADEN VERBODEN: Kettingen, armbanden, oorbellen, ringen (met uitzondering van trouwringen) TOEGESTAAN: horloges, trouwringen, haar juwelen, stropdas klemmen, manchetknopen. Gebied variaties: Sierringen, verlovingsringen; spelden/broches 124

125 3. COSMETICA & TATOEAGES. Idealiter: Geen kunstmatige middelen van welke aard om het uiterlijk te verbeteren, VOORAL gekleurde oogschaduw, gekleurde nagellak, lippenstift, het verven van het haar. GEBIED variaties: Sommige dragen blanke nagellak, lichte vrijwel onmerkbare make-up. Uitzondering: Degenen met tatoeages, die ze al hadden, voordat ze deel gingen uitmaken van de gemeenschap. 4. KLEDING Vrouwen: Dragen geen lange broeken / korte broeken, mouwloze jurken / blouses, korte rokken, lage halslijnen, of zonnejurken. Geen modetrends volgen, blijf op een goede afstand achter de stijlen van de wereld. " IDEAAL: Kleed eenvoudig. Mannen: geen artikelen van kleding verboden. Veel mannen dragen geen korte broeken. GEBIED variaties: Lange broeken bij vrouwen toegestaan bij een speciale activiteit. Sommige oudgedienden geloven dat iedere activiteit die een vrouw doet, waarbij geen jurk gedragen kan worden, moet worden vermeden. Vrouwen te paard is toegestaan een broek te dragen. Sommige gebieden: geen rode of witte schoenen, geen sandalen, geen blote benen 125

126 5. DANSEN EN FILMS GEBIED variaties: Velen huren films en zien ze via hun computer, monitoren of videorecorders; In sommige gebieden is het toegestaan musicals, toneel te bezoeken. 6. ZWEMMEN Voorkeur: Gemengd baden / zwemmen eens ontmoedigd, komt nu steeds vaker voor. GEBIED variaties: Op sommige plaatsen is het vrouwen verboden badpakken te dragen, en maken hun jurken vast tussen hun benen en zwemmen alleen in zeer particuliere wateren. Sommige Hawaische, Australische en Nieuw-Zeelandse vrienden dragen bikini's. 7. SPORT Voorkeur: Geen deelname aan georganiseerde sport. GEBIED variaties: Voetbal deelname toegestaan in sommige gebieden. Golf spel afgekeurd in sommige gebieden. 8. ROKEN Voorkeur: Geen tabak/roken van welke soort dan ook, geen sigaretten, sigaren, pijpen of pruimtabak. GEBIED variaties: GEEN. 9. ALCOHOL IDEAAL: Geen alcoholische dranken (inclusief wijn) in de VS, echter, sommige Amerikaanse vrienden serveren wijn bij een aantal maaltijden. 126

127 GEBIED variaties: In Europa wordt bier en wijn gedronken, maar nooit sterke drank, maar dat ook verschilt van land tot land. Wijn wordt zelfs geserveerd bij speciale vergaderingen van de werkers. 10. TELEVISIE Voorkeur: Geen TV bezitten of in huis te hebben. GEBIED variaties: In verdeelde huizen is enige vrijheid. Als de werkers bemerken dat er een TV in huis is, zal daar geen samenkomst mogen plaatsvinden en zal een samenkomst om deze reden worden verwijderd. 11. MUZIEK Voorkeur: Geen opgenomen muziek van welke aard ook, maar het bespelen van instrumenten wordt aangemoedigd. GEBIED variaties: Radio's en stereo-installaties worden gebruikt op vele plaatsen. In sommige gebieden is het alleen toegestaan om liederen te spelen op instrumenten (vooral op zondag). 12. CHRISTELIJKE FEESTEN Voorkeur: Kerstmis en Pasen worden niet gezien als christelijke feestdagen. Veel vrienden doen niet mee aan de standaard traditionele gewoonten van hun cultuur in verband met deze feestdagen (geen geschenken, kaarten, decoratie, speciale maaltijden, enz.) GEBIED variaties: Veel wisselen geschenken en kerstkaarten uit. Op sommige plaatsen decoraties en bomen (kerst bomen gebruikt in Nieuw-Zeeland) Veel ouders van kleine kinderen versieren bomen, doen aan paasei zoeken. Aanbevolen wordt dat ouders "verstandig" met kinderen omgaan in dit verband. 127

128 13. STEMMEN BIJ VERKIEZINGEN Voorkeur: In sommige gebieden niet te stemmen. (God is belast met het bepalen wie een leider of heerser zal zijn.) GEBIED variaties: In sommige gebieden worden hiervoor geen instructie gegeven. 14. GOKKEN GEBIED variaties: Veel vrienden hebben Reno of Las Vegas bezocht en deelgenomen aan gokken, meestal als een eenmalige leuke activiteit. 15 BEROEPEN. Ontmoedigd: Beroepen die vereisen wapens te dragen; betrokken zijn bij de entertainment wereld, zoals het spelen van een muziekinstrument of in een band; sport; kappers voor vrouwen; cosmeticaspecialisten, zangers, radio/tv omroepers. 16. MILITAIRE DIENST. In oorlogstijd: Kies status van gewetensbezwaarde, geen wapens dragen. In vrede: Enkelen treden toe aan strijdkrachten als beroep - sommige verkrijgen speciale training en opleiding, die zij zich anders niet konden veroorloven. 17. VLOEKEN VERBODEN: De naam van de Heer niet misbruiken. GEBIED variaties: Slang, of "GVD" word door sommigen beschouwd als grove taal. 128

129 18. SYMBOLEN VERBODEN: christelijke symbolen op je lichaam of in je huis, zoals het kruis, duif, visje, of afbeeldingen van Jezus of de Schrift. Religieuze wenskaarten worden niet gebruikt. 19. HUWELIJK In het werk gaan in de hoogste keuze in iemands leven. Zeer ontmoedigd wordt het huwen met een buitenstaander. Verwacht word een huwelijk binnen de gemeenschap. GEEN SEX vóór of buiten het huwelijk. GEBIED variaties: In sommige worden gevraagd niet meer deel te nemen indien zij een buitenstaander huwen. Een huwelijk tussen een insider en een buitenstaander wordt genoemd een "verdeeld huis." 20. HERTROUWEN Toegestaan wanneer voorafgaande echtgenoot is overleden. Na de scheiding: verboden wordt beschouwd als overspel. GEBIED variaties: In sommige gebieden wordt na hertrouwen, deelname aan samenkomsten en avondmaal ontzegd. In sommige gevallen is de deelname toegestaan, mits de echtscheiding heeft plaatsgevonden voordat de persoon beleed; is toegestaan in sommige gevallen / gebieden nadat enige tijd is verstreken. Grote verschillen in de VS, grotendeels afhankelijk van de voorkeuren van de overseer. Colorado is een niet-oordelende staat. Andere landen hebben de neiging om meer te streng zijn. 21. ZONDAG Moet dag van rust zijn. Niet werken op zondag. Veel recreatieve activiteiten beknot op zondag. Niet zwemmen, vissen, het bezoeken van recreatieparken, werken van welke aard 129

130 ook, naaien, wassen van haren, kleding of auto's, tuinieren, maaien van gazon, verversen van de olie in de auto, huishouden, winkelen, enz. GEBIED variaties: Enkele essentiële beroepen zijn vrijgesteld, zoals de melkveehouderij, verpleging, enz. (Noot van JdB: dit had ik niet verwacht, omdat de Bijbel niet spreekt over zondagsheiliging. Hierover denkt men blijkbaar hetzelfde als de Reformatorischen). 22. DOOP Nodig om naar de hemel te gaan. Het niet opvolgen van de bovengenoemde regels kan tot gevolg hebben dat doop word geweigerd. 23. SAMENKOMSTEN/CONFERENTIES IDEALITER: alle samenkomsten bijwonen in uw omgeving, tenzij ziek. Woon een volledige conferentie bij in uw omgeving per jaar; het bijwonen van diverse conferenties wordt aangemoedigd. Gebruik King James Version van de Bijbel in de eerste plaats, gebruik van andere vertalingen komt steeds vaker voor. Niet lezen en/of gebruiken alle Christelijke boeken / materiaal, van buiten de gemeenschap, behalve een Concordantie en een Bijbelse atlas. GEBIED variaties: Mannen dragen een stropdas bij de zondagochtend bijeenkomsten. 24. EXCOMMUNICATIE De regionale overseer van een gebied heeft het absolute gezag over allen onder hun jurisdictie. Beslissingen genomen door die overseer met betrekking tot deze bevoegdheid zijn noch voor 130

131 beroep, noch voor enig andere herziening vatbaar, tenzij dat overseer een overseer heeft hoger dan hij. Voor de geëxcommuniceerde persoon, is er geen mogelijkheid voor beroep. 131

132 BIJLAGE 12 WIE ZIJN DE TWO BY TWO S? (overgenomen van Onderscheidende kenmerken Een groep van "werkers" op een vroege "Conferentie." De twee mannen op de voorste rij zijn George Walker (links) en oprichter William Irvine (rechts). De "Two-by-Twos" is de grootste van drie bestaande groepen die afgesplitst zijn van een religieuze groep die werd opgericht aan het einde van de negentiende eeuw door William Irvine. De andere 132

133 twee groepen zijn volgelingen van de oprichter (bekend als "The Testimony") en volgelingen van een van de eerste "werkers" Edward Cooney (bekend onder buitenstaanders als "Cooneyites"). Geen één van deze drie groepen erkennen een officiële naam, hoewel predikanten van de Two-by-Two s in veel landen officieel, al zijnde in het geheim, geregistreerd en verenigd zijn onder officiële namen van de geloofsgemeenschap. Geestelijken De geestelijken worden "werkers," "apostelen," "predikers," maar ook "dienstknechten," "dienstmaagden" en "ware herders" genoemd. Ze vermijden formeel religieus onderwijs en stellen dat ware predikers huisloos en reizend moeten zijn, geen inkomen hebben, alle bezittingen opgeven en "twee aan twee" uit gaan. De predikers blijven ongetrouwd, hoewel in het verleden een hand vol getrouwde stellen toestemming kregen om in "het werk" te blijven. De niet-geestelijken voorzien de "werkers" van onderdak, voedsel, transport, kleding, geld en alle andere fysieke benodigdheden. Leden Gewoonlijk worden deze "de vrienden" of "de heiligen" genoemd. Soms worden zij de "kinderen van God en God s familie," "geestelijk Israël" of "het Koninkrijk" genoemd. Bijbel De King James Versie wordt gebruikt in Engels-talige gebieden. In Nederland wordt de versie van het Nederlands Bijbel Genootschap (vertaling uit 1951) gebruikt. 133

134 Liederenboek Ze gebruiken een eigen samengestelde liederenboek "Hymns Old and New" ("Liederen Oud en Nieuw") (laatste Engelse editie copyright 1987 en gepubliceerd door R.L.Allan & Son, England). Kerken Ze verwerpen alle kerkgebouwen als afdoende bewijs van valse kerken. "Vrienden" worden ingedeeld in zondag, woensdag en "verenigde" samenkomsten/"diensten", die altijd in aangewezen woningen van leden gehouden worden. Bezoekers mogen "evangeliediensten" bijwonen die plaats vinden in zalen die gehuurd worden of in andere geschikte gebouwen. "Conferenties" zijn grote jaarlijkse regionale of landelijke bijeenkomsten (in Nederland zijn conferenties landelijk) en worden gewoonlijk gehouden in landelijke gebieden in gebouwen die speciaal voor die gelegenheid zijn gebouwd en onderhouden worden voor dit doel. Diensten De diensten/samenkomsten bestaan in vele delen van de wereld uit: 1. Eén (zogenaamde "onderlinge") dienst op zondag en één doordeweeks (meestal op woensdag): zingen van liederen (a capella), gebeden, getuigenissen. In Nederland worden er gewoonlijk twee "onderlinge" diensten gehouden op zondag. In het buitenland worden er vaak alleen zondagochtenddiensten gehouden en zijn er s middags zogenaamde "evangeliediensten" (zie 2) gehouden in plaats van een "onderlinge dienst" op zondagavond, zoals in Nederland wel het geval is). 2. Evangeliediensten: liederen (vaak met piano/ orgelbegeleiding), gebed, preken door de "Werkers." 134

135 3. Verenigde ("onderlinge") diensten: een grotere versie van (1) (meestal twee zondagochtenddiensten bij elkaar). 4. Conferentie: meer tijd voor preken, getuigenissen, eten en slapen gedurende een aantal dagen (in Nederland duren conferenties vier dagen). 5. Speciale Diensten: een ééndaagse versie van een "conferentie." Avondmaal/Communie Eén keer per week is er in zondagochtenddiensten het Avondmaal. Dit is alleen bedoeld voor diegene die in de gemeenschap gedoopt zijn. Doop De doop gebeurt door gehele onderdompeling. Dopen door besprenkeling en de kinderdoop worden afgekeurd. Voordat men gedoopt kan worden moeten de leden aan voorwaarden voldoen die de "werkers" stellen. Naam Er wordt beweerd dat ze geen officiële naam hebben, maar ze verwijzen naar hun gemeenschap als "De Waarheid," "De (of "deze") Weg" en "De Vrienden." Ze hebben vroeger bekend gestaan onder verschillende namen, maar zijn tegenwoordig algemeen bekend als de "Two-by-Two s." Hun voorgangers hebben de groep officieel geregistreerd bij verschillende overheidsinstanties onder namen zoals "the Christian Conventions" in the Verenigde Staten, "the United Christian Conventions of Australia" in Australia, "The Testimony of Jesus" in het Verenigd Koninkrijk, "the United Christian Conventions of New Zealand" in Nieuw-Zeeland en verschillende andere namen in andere landen. De "Two-by-Two s" worden soms verward met de "Cooneyites," 135

136 waarmee zij eerder verenigd waren. De "Cooneyite" groep is nu de kleinste van de twee geloofsgemeenschappen. Leerstelling Er wordt beweerd dat zij geen leerstelling of doctrine hebben en weigeren om iets te publiceren. Zij laten zich alleen uit dat zij geloven en de "leerstellingen in het Nieuwe Testament" volgen. Doctrines worden niet benadrukt, maar de voorkeur gaat uit om het belang van hun celibaat, ongesalarieerde, huisloze, reizende bediening en de samenkomsten in huizen te benadrukken. Dit blijkt ook de totaalsom te zijn van de "evangelieboodschap" die zij verkondigen. Hoewel hun leerstelling of doctrine vaak naar buitenstaanders en nieuwe leden toe gepresenteerd wordt in een misleidende, vage en orthodox-klinkende terminologie, wordt in de volgende punten een korte samenvatting gegeven van de leerstellingen waarin deze groep zich onderscheidt van de meeste orthodoxe Christelijke opvattingen. Ze geloven dat zaligmaking alleen kan worden verkregen door het horen van "het evangelie" van één van hun "werkers" en het "belijden" hiervan. In vooral Engelstalige landen zoals Groot-Brittannië, Noord-Amerika, Australië en Nieuw-Zeeland wordt er geleerd en beweert men dat de groep een directe historische doorgang is van "de Nieuwe Testament gemeente," die geen aardse oprichter heeft. De prediking hiervan is enigszins veranderd sinds er meer gepubliceerd werd in boeken (als eerste in "The Secret Sect" in 1979) over het begin van de groep en de oprichter, William Irvine. Als de oorsprong van de groep erkend wordt, wordt het begin van de groep ook wel uitgelegd als Irvine die de gemeente "heroprichtte" of dat een groep mensen weer 136

137 waren begonnen met samenkomen zoals de Christenen in het Nieuwe Testament die hielden. Ze geloven niet dat Jezus en de Vader één en dezelfde God zijn. Er wordt geleerd dat Jezus een "goddelijk" mens was waarin "de geest van Christus" was en die de wereld een "perfecte bediening" instelde. Sommigen verwijzen naar Jezus als "goddelijk," "de Zoon van God" of "een god" - hoewel hiermee vaak niet bedoeld wordt dat Jezus gezien wordt als God, zoals de Vader "God" genoemd wordt. Het "vleesgeworden woord" als in Joh.1:1-4 wordt door sommigen gezien als de "werkers." Velen zien de Heilige Geest niet als "God" zelf, maar geloven dat "de Geest" een houding, emotionele gevoelens of een kracht van God is. Ze geloven niet dat alleen het offer van Jezus aan het kruis en de genadige toekenning van de gerechtigheid van Christus voldoende is om eeuwig leven voort te brengen. Ze geloven dat iemand getrouw in hun geloofsgemeenschap moet blijven en door eigen inspanningen, zelfverloochening en ongevraagde onderwerping en gehoorzaamheid aan hun "herders" tot de dood. Ze geloven dat Jezus stierf voor degene die hun voorgangers navolgen die twee aan twee uit gaan en dat Jezus belangrijkste doel van Zijn verblijf op aarde was om een voorbeeld na te laten van de bediening en van hoe men moet leven. Strekking/Lidmaatschap De groep is wereldwijd en er wordt beweerd dat "werkers" in zo goed als elk land gepredikt hebben. Het aantal leden wordt geschat op een wereldwijd. In 1998, had Canada

138 "werkers" en de Verenigde Staten 845 (waarvan 63% vrouwelijk waren en 37% mannelijk). In Nederland ligt (in 2002) het aantal "werkers" zo rond de 25 (ongeveer twee werkers per provincie). Organisatie De groep beweert dat ze geen organisatie heeft. Er wordt geen hoofdkantoor onderhouden, maar deze gemeenschap wordt bestuurd door een groep oudere "hoofdwerkers" (ook wel "oudste broeders" of -in het Engels- "overseers"=opzieners genoemd). Elke staat, provincie of regio is onder het betstuur van een mannelijke "hoofdwerker" die aanwijst welke "werkers" (twee aan twee) naar welk "veld" gaan in het betreffende gebied (In Nederland is dit landelijk georganiseerd en zijn "velden" vaak provincies of streken). "Ouderlingen" hebben "samenkomsten" in hun huis en staan organisatorisch gezien onder de "werkers." Niet alle "oudste broeders" (of "overseers"), "werkers" en "ouderlingen" zijn gelijk. Hun positie wordt beïnvloed door vele factoren. In de Verenigde Staten zijn er zes "nationale werkers" die boven andere "hoofdwerkers" staan. "Werkers" en "hoofdwerkers" houden periodiek regionale, nationale en internationale "werkersdiensten" houden om onenigheden te bespreken en andere posities te coördineren. De groep heeft zich al sinds lange tijd geregistreerd bij verschillende overheden en zijn ook verenigd in sommige gebieden (hoewel zij traditioneel altijd krachtig ontkend hebben geen naam te hebben en andere kerken geminacht hebben vanwege hun georganiseerde karakter.) 138

139 BIJLAGE 13 EEN KORTE TIJDLIJN VAN DE GESCHIEDENIS VAN DE WAARHEID (overgenomen van De oorsprong en de geschiedenis van deze beweging zijn goed gedocumenteerd in openbare documenten, in verslaggevingen door de pers, verklaringen, brieven en notities van preken van vroegere werkers en vrienden. Helaas is diegenen die buiten Groot- Brittannië leven vaak een ander verhaal verteld, dat radicaal verschilt van de waarheid. Hieronder volgt een korte tijdlijn van de geschiedenis van De Waarheid 139

140 Het hoofdkantoor van The Impartial Reporter in N-Ierland, één van de kranten die de oorsprong van de Two-by-Two s rapporteerde William Irvine sluit zich aan bij de evangelische organisatie Faith Mission ('geloofsmissie'). Op ongeveer 30-jarige leeftijd heeft hij heeft al eerder belijdenis gedaan, tijdens een missie die gehouden werd door een Presbyteriaanse evangelist Jack McNeil 140

141 in Motherwell, Schotland. Daarnaast heeft hij ook op het John Anderson Bible College gezeten in Glasgow William Irvine wordt door de Faith Mission uitgezonden om de zendingsactiviteiten in Zuid-Ierland te leiden. Het hoofdkantoor van de Faith Mission in Schotland 141

142 1897 Het begin: in augustus richt William Irvine zijn eerste onafhankelijke missie op. De families Carroll en Gill horen Irvine als eersten in Nenagh, County Tipperary, Ierland. Irvine begint zich los te maken van de Faith Mission en werkers aan te trekken. Hij ontmoet Edward Cooney, een stoffenwinkelier en lekenpriester, die onafhankelijk had gepredikt in diverse kerkgenootschappen Irvine verklaart dat hij een openbaring heeft gekregen van de "ware betekenis" van Mattheüs 10. Samen met enkele metgezellen van de Faith Mission, begint hij deze openbaring te prediken, die hij de "Alfa Boodschap" noemt. John Long is Irvine's eerste metgezel. Gedurende dit jaar sluiten Alex Givan, T.M. Turner en George Walker zich aan bij Irvine's nieuwe beweging als werkers. Andere Faith Mission werkers in Ierland steunen Irvine, maar blijven ook werken voor hun organisatie Irvine begint op grote schaal werkers te werven bij de Faith Mission. Faith Mission oprichter John Govan ontvangt storende rapporten over Irvine die hij uitgezonden had naar Zuid-Ierland. Irvine's naam wordt verwijderd uit het register en zijn steun van die organisatie wordt afgebroken William Irvine en John Kelly nemen officieel ontslag bij de Faith Mission. Edward Cooney verlaat de Church of Ireland en sluit zich 142

143 aan bij Irvine's nieuwe groep door te voldoen aan het vereiste om al zijn bezittingen te verkopen en de opbrengsten aan Irvine te geven. De eerste drie vrouwen gaan in het werk, waaronder Sara Rogers William Carroll, zijn zus May (nog iemand die de Faith Mission heeft verlaten) en Mevr. W. Carroll gaan in het werk. De eerste conferentie wordt gehouden in Rathmolyn, Ierland en duurt drie weken. Er zijn zeventig mensen aanwezig. Alle orthodoxe Christelijke opvattingen worden verworpen, wat de nieuwe openbaring ten goede komt. De aanwezigen op de conferentie doen geloftes van armoede, celibaat, ondergeschiktheid, zelfverloochening, etc. De eerste keer dat de "Levende Getuigen Leerstelling" wordt genoemd is tijdens deze conferentie, gepreekt door Joseph Kerr. Later in het jaar worden de eerste werkers naar landen buiten Groot-Brittannië uitgezonden. William Irvine is de eerste werker die voet aan wal zet in Noord-Amerika (14 september 1903), vergezeld door George Walker en Irvine Weir. NB. De "Levende Getuigen Leerstelling" bestaat uit het idee dat zaligmaking alleen mogelijk is wanneer "het evangelie" gehoord wordt uit de mond van een werker en wanneer men ziet dat de werkers dit "evangelie" uitleven in hun leven. Dit concept veranderde enigszins veranderde door de jaren heen. Dit vereiste wordt tegenwoordig niet zo vaak meer bekend gemaakt aan buitenstaanders. 143

144 (van links naar rechts) Jack Carroll, May Carroll, Willie Jamieson, Elizabeth Jamieson en William Irvine in De eerste dopen door onderdompeling van de groep vinden plaats. De groei van de beweging veroorzaakt in veel families voor veel onenigheid, met als gevolg dat vele families uit elkaar vallen. Tot op dit moment is het een vereiste dat iedereen die belijdt alles verkoopt en het werk in gaat. Ongeregeldheden breken uit in samenkomsten en tijdens doopgelegenheden. Fanny Carroll, gevolgd door haar broer Jack, gaat in het werk gedurende dit jaar. 144

145 1907 John Long, Irvine's eerste metgezel, wordt uit het werk gezet door het gebrek van enthousiasme in zijn steun aan de "Levende Getuigen Leerstelling" Er wordt officieel onderscheid gemaakt tussen de werkers (diegene die al hun bezittingen op moeten geven om te prediken) en de vrienden (diegene die voortaan geaccepteerd worden als belijdende leden zonder te hoeven uitgaan zoals de rondreizende werkers). Hoewel gedurende voorgaande jaren in de prediking minder werd benadrukt dat iedereen werker moest worden, wordt het nu mogelijk om huissamenkomsten te houden door Irvine's officiële sanctie van leden die in het bezit zijn van onroerend goed. In dit jaar worden voor het eerst huissamenkomsten op zondag en doordeweekse Bijbelstudies gehouden Het liederenboek, "Hymns Old & New" ("Liederen Oud en Nieuw"), wordt gebruikt vanaf juni. De laatste van de grootschalige (in de originele stijl, drie tot vier weken lang durende) huisconferenties wordt gehouden in Ierland. 145

146 (van links naar rechts) William Gill (aangewezen oudste broeder in Groot-Britannië), William Irvine en George Walker (aangewezen oudste broeder voor de Oostkust van Noord-Amerika) in een foto in de begintijd van de gemeenschap. 146

147 1914 Irvine beweert een nieuwe openbaring te hebben die gaat over de toekomst en de terugkomst van Christus. De nieuwe openbaring wordt "het Omega Evangelie" genoemd. Een groep "oudste broeders" (de hoofdwerkers in elk gebied die aan Irvine rapporteren) staan gedurende dit jaar Irvine niet toe om te prediken in samenkomsten en conferenties. Joseph Kerr (die als eerste de "Levende Getuigen Leerstelling" noemde) is geëxcommuniceerd, samen met Irvine's aanhangers. De oudste broeders stellen zichzelf op als onafhankelijke autoriteiten over hun respectievelijke gebieden over de wereld. Met het uitbreken van de Eerste Wereld Oorlog in augustus, registreert de groep zich bij de Britse overheid onder de naam "Het Getuigenis van Jezus" Jack Carroll, James Jardine en George Walker overtuigen Irvine persoonlijk om te verhuizen naar Jeruzalem om zijn doorgaande invloed uit te sluiten en om zijn bestaan te verbergen De groep valt uiteen wanneer Edward Cooney geëxcommuniceerd wordt omdat hij de organisatie van de groep en de "Levende Getuigen Leerstelling" verwerpt George Walker neemt officieel de naam "Christian Conventions" ("Christelijke Conferenties") aan voor de groep. Jack Carroll is het met hem eens en de groep wordt wereldwijd bij overheden 147

148 geregistreerd onder een soortgelijke naam, inclusief de "Assemblies of Christians" ("Samenkomsten van Christenen") in Canada Oprichter William Irvine sterft in Jeruzalem, gemeden door allen, maar heeft toch een trouwe kern volgelingen. De eerste volgelingen van William Irvine bestaan nog steeds in verspreide locaties, maar hebben weinig te maken met de hoofd "Two-by- Two" ("Twee-aan-Twee") groep. Zij hebben geen werkers of een hiërarchie. Zij volgen Irvine's "Omega Boodschap" en niet meer de "Alpha Boodschap", waarvan Irvine in 1914 predikte dat deze niet meer geldig was Irvine Weir, George Walker's metgezel is op de eerste missie van werkers naar Noord-Amerika, wordt geëxcommuniceerd. De heer Weir wordt persoonlijk uit de gemeenschap gezet door George Walker en Tom Tuft. Gebaseerd op brieven geschreven door Edward Cooney en andere verzamelde gegevens, heeft de excommunicatie van Weir hoogstwaarschijnlijk plaatsgevonden omdat Weir informeel contact bleef houden met Edward Cooney, die al in 1928 geëxcommuniceerd was. Voor Irvine Weir's afwezigheid in de diensten wordt door de oudste broeders geen reden of uitleg gegeven aan andere leden, zoals gewoonlijks niet gedaan wordt wanneer excommunicaties plaats vinden Eén van de eerste werkers William Carrol sterft in zijn thuisland Australië, waar hij oudste broeder was. 148

149 1957 Jack Carroll, oudste broeder van het westelijke gedeelte van Noord-Amerika, sterft en wordt begraven in Milltown, Washington Edward Cooney sterft in Mildura, Victoria, Australië. De volgelingen van Edward Cooney bestaan nog steeds in de vorm van verspreide groepen en individuen. Deze groep kent geen "werkers" of "oudste broeders". Patricia Roberts, die tot deze groep behoort, heeft een autobiografie en andere materialen geschreven over Dhr. Cooney George Walker sterft op 104-jarige leeftijd. Hij was één van de laatste werkers van de oorspronkelijke groep die William Irvine navolgde. Hoewel men jaren lang speculeerde dat Walker Irvine's plaats zou innemen en hoofd zou worden over de gehele groep, kon Walker niet genoeg steun krijgen voor een dergelijke verandering. In plaats daarvan, bleef hij de oudste broeder in het oostelijke gedeelte van Noord-Amerika De officiële incorporatie van de groep in West-Canada wordt ontbonden na ophef onder leden van de groep toen het bestaan hiervan bekend werd. Op het moment van dit schrijven, is het niet bekend in hoeverre de werkers zich wel of niet opnieuw hebben geregistreerd onder een andere naam of dat andere corporaties zijn ontstaan in Canada voor soortgelijke doeleinden. 149

150 De bovenstaande punten zijn uitgebreid gedocumenteerd en geverifieerd door krantenartikelen uit die periode, berichtgevingen van ooggetuigen, officiële getuigenissen door werkers, overheidsdocumenten, brieven van ouderlingen, brieven van werkers en vrienden, verklaringen door werkers aan de pers, etc. 150

151 BIJLAGE 14 DE FIETSTOUR VAN DE EERSTE WERKERS IN 1899 EN DE WERKERSLIJST VAN 1905 op de volgende pagina s Op deze werkerslijst zijn William Irvine en John Kelly zijn de eerste werkers (zonder datum). Bekende namen zijn onder meer: George Walker 1899 John Long 1899 Tom Turner 1899 W. Gill 1900 Irvine Weir 1900 John Hardy 1900 Ed. Cooney 1901 Jack Jackson 1901 Joe Kerr 1902 T. Elliott 1902 (de doper) Sam Jones 1902 (de liederenschrijver) W. Carroll 1903 Wilson McClung 1903 J. Jardine 1904 Jack Carroll 1904 Wilson Reid 1904 Sara Rodgers 1900 (de eerste zusterwerker) Mrs. Elliott 1902 (de vrouw van Tom Elliott) Onder de eerste werkers waren er meerderen getrouwd, wat nu in de Twee aan Twee-gemeenschap niet meer mogelijk is. 151

152 De fietstour van de eerste werkers vanuit Ierland naar Schotland in 1899: Van links naar rechts Jack Douglas, William Gill, George Walker, John Hardy, William Irvine, Bill Carroll, Irvine Weir en Warren Hastings. 152

153 153

154 BIJLAGE 15 ENKELE FOTO S VAN HET CONFERENTIETERREIN VAN DE TWEE AAN TWEE-GEMEENSCHAP IN PUTTEN PLUS FOTO EUROPESE HOOFDWERKERS TE LUXEMBURG Ingang van het conferentieterrein aan de Voorthuizerstraat 166 te Putten met het bordje De Haven 154

155 De tent der samenkomst tijdens de conferentietijd N.B. Oorspronkelijk stonden hier bij het verschijnen van de tweede digitale versie van november foto-impressies van het conferentieterrein in Putten. Op twee foto s na zijn de andere twaalf foto s in maart 2012 verwijderd op vriendelijk verzoek van de fam. Palsgraaf, omdat het terrein achter hun woning naast conferentieterrein tevens privégrond is. Daarmee zijn wij tegemoet gekomen aan hun wens. Ook hoofdwerker Wieks Opperman verzocht zijn foto te verwijderen, omdat hij niet in the picture wil staan. 155

156 European High-Council 2005 in Luxembourg (top ranking representatives from each European field) Front row from the left: -Tommie Gamble (Ireland), Eldon Knudson (Sweden originally Canada), David Butterworth (Italy originally England), Werner Leonhardt (Germany) Graham Snow (Holland originally New Zealand), Lars Lund (Norway originally Denmark) 156

157 Second row from left: Bob Kerr (Scotland), John Johnston (Rumania originally Ireland), Peter Liddle (France originally England), Dan Sherrick (Ukrain originally USA), Loran Skaw (Poland originally USA), Erik Lund (Denmark), John Gunn (Spain originally Scotland), Eric Culbert (Greece originally England), Back row from left: -Dale Benjamin (Russia originally USA), Peter Zurcher (Czech/Austria originally Switz), Ben Crompton (England), Stefan Sorrenson (Finland originally USA), Hansruedi Fehr (Switzerland) Graham Snow is hoofdwerker geweest van Italië, Zwitserland, Griekenland en Nederland en heeft een grotere verantwoordelijkheid op zich genomen als opziener voor Europa. 157

158 BIJLAGE 16 NEDERLANDSE WERKERS: TOEN EN NU Willlie Smeenk Frank v/d Merwe Pionierwerkers in Nederland in 1923 Piet Blokker op jonge leeftijd: vele jaren hoofdwerker in Nederland ( ) 158

159 Holland Vroege Werkers: Eerste rij (achter): Gerard Oskam, Lodewijk Poelman, Piet Okkerse, Barend de Bie, Anne Bakker, Piet Douma; Rij 2: Teunis Palsgraaf, Piet Blokker, Wilson Reid, Andy Robb, (bezoeker van Zuid-Afrika) Willie Smeenk, Frank van der Merwe, Renze van de Leij, Lester van der Berg; Rij 3: Mien Wijchers, Aaltje Haank, Christien Nieuwenhuis, Marie de Breed, Coba Stolk, May Lund; Rij 4: Marie Ruighaver, Bertha Oosterkamp, Maartje Zwijnenburg (Misschien genomen in 1952). 159

160 Actuele foto van de Nederlandse werkers in 2011 te Putten Toelichting Op deze foto staan diverse gastsprekers die hier waren om met het Woord te dienen in de zomerconferenties. Cathrien Saman, Jane Verbaan en Ilse Dikhooff zijn rustend. Jurjen Pettinga is sinds de conferentietijd van 2011 rustend, maar wordt zo nu en dan wel ingezet. Dorien Heusinkveld, José Stoutjesdijk, Martin Roest en Danny Kämper arbeiden in het buitenland. Dat is eveneens het geval met 160