Caroline s dagboek. In Dreams, Roy O rbison (1963)

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Caroline s dagboek. In Dreams, Roy O rbison (1963)"

Transcriptie

1

2 Caroline s dagboek Schrijver: Richard Otten Eindredactie: Beppie Ottenheim Coverontwerp: Edith Wawrowska ISBN: Richard Otten Smashwords Edition A candy-colored clown they call the sandman Tiptoes to my room every night Just to sprinkle star dust and to whisper Go to sleep, everything is all right In Dreams, Roy O rbison (1963)

3 Proloog Olifanten zijn grote dieren en ze hebben veel opvallende kenmerken. Welke weten jullie op te noemen? Juf Ellis liet de leerlingen hun gang gaan. Grote oren! Slurf! Slagtanden! Grijs! Een groep van twintig kinderen reageerde enthousiast. Behalve één jongen. Mickey zat achterin in de klas en keek afwezig naar buiten. Terwijl zijn klasgenootjes vrolijk verder gingen, kwam er van Mickey geen reactie. Juf Ellis was de stilte van Mickey gewend van vorig schooljaar, maar toen had hij nog wel gelachen of tenminste iets van een reactie gegeven. Ze besloot om hem erbij te betrekken. Mickey, wat vind jij van olifanten? Hij bleef naar buiten kijken zonder op de vraag van juf Ellis te reageren. Mickey, hoor je me wel? Nog steeds geen reactie. De andere kinderen waren inmiddels stil. Het was de eerste schooldag voor de kinderen van De Carrousel, een school voor speciaal onderwijs in Steengroeve. Aangezien Mickey een ernstige vorm van autisme had, kreeg hij vaak extra aandacht. Er waren in het verleden zelfs gesprekken geweest of de tienjarige Mickey misschien toch beter af was bij een volledige individuele begeleiding. Zijn ouders hadden geprotesteerd. Ze vonden het belangrijk dat Mickey in een groep werd opgenomen, ze moesten hem alleen wat meer tijd geven. Juf Ellis had ondertussen al drie jaar van haar tijd gegeven en vorig jaar leek er verandering in te komen, maar op die eerste schooldag op dinsdag, 30 augustus was Mickey weer terug bij af. Ze legde haar hand op zijn schouder en zakte door haar knieën. Wat is er aan de hand, Mickey? Wat is daarbuiten te zien? Hij bleef stil, juf Ellis zag zijn blik op oneindig staan. De stem van juf Ellis bleef vriendelijk. Ze had de kwaliteit om alles op een zoete, niet geërgerde manier te verwoorden. Ik weet dat het moeilijk is om weer een hele dag hier te zitten, maar we zullen er een leuke tijd van maken, ja toch? Hij draaide zijn hoofd en keek naar beneden zonder iets te zeggen. Die reactie was voldoende

4 voor juf Ellis. Ze ging weer recht staan en aaide hem over zijn bol. Iets wat leek op een klein lachje verscheen op zijn gezicht. Op een normale basisschool zouden de kinderen gemeen gelachen hebben of Mickey voor rare vogel uitmaken, maar niet bij de Carrousel, het eerste wat ze hier krijgen geleerd, is respect voor elkaar te hebben, zonder vooroordelen, en juf Ellis deed haar werk verdomd goed. De eerste schooldag ging snel voorbij. De klas had de hele middag mogen werken aan een grote poster die het nieuwe schooljaar inluidde. Deze poster werd dan een heel jaar opgehangen in de hal van de school. Iedereen was vrij om te tekenen wat ze maar wilde. Zelfs Mickey had zich ertussen gemengd, al bleef hij stil. Terwijl de meeste kinderen iets vrolijks tekenenden, zat Mickey constant met een zwarte stift op en neer te gaan. Ben je niet bang dat je op die manier de stift snel leeg hebt? Juf Ellis stond achter hem en bekeek de zwarte vlek. Ze zette haar bril recht en bekeek het kunstwerk sceptisch. Het ziet er uit als een raaf, een mooie vogel. Wil je niet wat meer kleurtjes gebruiken? Dromerig liet Mickey de zwarte stift vallen en pakte een rode kleur. Hij begon rode bolletjes in het zwarte vlak te tekenen. Ah, zie je, dat geeft toch al wat meer variatie. Ze liep verder en bekeek de tekeningen van de andere kinderen. Het was bijna drie uur en de kinderen mochten hun namen onder de grote tekening zetten. Hierna tilden ze samen het grote canvas op. Dit brachten ze met juf Ellis naar de gang. Met punaises maakte de juf de poster vast. Het is prachtig geworden, zei ze met een trotse stem, terwijl ze zich omdraaide naar de groep. Zo, de eerste dag is alweer voorbij, ik ben enorm trots op jullie. Ik zie dat jullie ouders al buiten staan te wachten. Ga lekker naar huis en dan zie ik jullie morgen weer, vergeet jullie rugzakken niet. De kinderen pakten hun rugzakken van de kapstok en renden uitgelaten naar de uitgang. Voorzichtig, riep juf Ellis hun na, maar het had niet veel zin. Ze moest er zelfs om lachen.

5 Alleen Mickey strompelde langzaam naar buiten, hij vertoonde geen enkele pit. Juf Ellis schudde haar hoofd. Arme jongen. Ze keek naar de poster die ze zojuist hadden opgehangen. Veelal kleurrijke prenten. Ze bekeek de zwarte vlek die Mickey had getekend. De tinten die hij had gebruikt vormden een eng beeld. Het leek wel of er een gezicht verborgen ging in de chaos. Twee starende ogen en een mond die op een hatelijke manier lachte. Ellis sloot voor een moment haar ogen en opende ze weer. Nu zag ze weer niets anders dan de zwarte vlek met rode tinten, het gezicht was weg. Tijd om naar huis te gaan, Ellis, je begint dingen te zien die er niet zijn. Ellis liep terug naar haar lokaal, pakte haar tas en sloot de deur achter zich. Ze liep langs een ander lokaal waar haar collega Marion nog les aan het geven was. Ze zwaaiden naar elkaar. Buiten was het rustig, de ouders en hun kinderen waren inmiddels naar huis en het schoolplein lag er verlaten bij. Haar auto stond aan de andere kant van de straat. Terwijl ze over het schoolplein liep, zag ze op het muurtje aan het eind van het plein iemand zitten. Het bleek Mickey te zijn. Het was inmiddels kwart over drie. Hey Mickey, ben je nog niet naar huis? Hij schudde zijn hoofd: Pappa komt zo. Het waren zijn eerste woorden die dag. Hij is wel erg laat dan, normaal is hij toch niet zo laat. Mickey haalde zijn schouders op. Zal ik je naar huis brengen? Dan bellen we je vader thuis wel op, als hij tenminste nog onderweg is. Opnieuw schudde de jongen zijn hoofd: Pappa is zo hier. Ellis keek hem vriendelijk aan. Goed Mickey, wees voorzichtig, ik zie je morgen weer, oké? Oké, zei Mickey binnensmonds. Ellis ging weer met haar hand over zijn bol, liep daarna de straat over en stapte in haar auto. Terwijl ze wegreed, zwaaide ze naar Mickey, maar hij lette niet op haar. Hij bleef voor zich uit staren, wachtend op zijn vader. Deze arriveerde vijf minuten later om erachter te komen dat Mickey niet meer op het muurtje zat.

6 Hoofdstuk 1: Leer de spelers kennen Ik werd wakker met een kater. In die periode gebeurde dat wel vaker. Wakker worden in de wetenschap dat je een emotioneel wrak bent, een cliché dat zich elke dag herhaalde. Nog voordat ik uit bed kwam, had ik al een sigaret aangestoken. Uit voorzorg ligt er altijd een pakje Gauloises op mijn nachtkastje. Als er geen pakje ligt, dan bestaat er een grote kans dat ik de rest van mijn dag in bed zal spenderen. Ik keek naast me. De plek waar mijn vriendin sliep, was leeg. De matras voelde nog warm aan, ver kon ze niet zijn. Na de tweede teug van mijn sigaret werd ik helder van geest en hoorde ik gerommel op de logeerkamer. Aangezien ik in het verleden meer vriendinnen heb gehad, was het ritueel me niet totaal onbekend. Ik stond op met de sigaret tussen mijn lippen. In mijn adamskostuum liep ik de logeerkamer binnen en zag haar in een uitzinnige bui kleren in twee grote koffers gooien. Best grappig om te zien, aangezien zij twee dagen eerder het hele zooitje netjes had gestreken. Nu lagen de kleren als gebruikte vodden door elkaar in de koffers. Ik benaderde haar voorzichtig. Vluchtig rook ik haar au de toilette die de avond ervoor sterker aanwezig was. Suzanne kunnen we erover praten? Ze nam geen pauze van haar inpakrazernij en zei met een stem die uitgeput klonk: Je hebt me gisteren voor de zoveelste keer belachelijk gemaakt, ik heb genoeg van je. Schat, het was maar een grapje. Ze stopte met inpakken en keek me recht aan met haar heldere blauwe ogen. Ogen die je ziel bereiken en je volledige geestelijke gesteldheid kunnen breken. De kracht van die vrouw is ongekend. Alles is een grap in jouw beleving, Benjamin, wordt eens volwassen, godverdomme. Er was zoveel wat ik op dat moment had kunnen zeggen, maar ik hield wijselijk mijn mond. Ik liet haar alleen en gaf aan dat ze alle tijd

7 kon nemen die ze nodig had. Haar reactie was dat ze zo snel mogelijk uit mijn leven wilde verdwijnen. Het is natuurlijk niet niks als een vriendin je verlaat, maar dat heeft ook veelal te maken met mijn karakter. Ik heb bijvoorbeeld nooit echt ergens om gegeven. Ik heb een opleiding voltooid als boekhouder, maar ik heb nooit in het vakgebied gewerkt. Sinds mijn jeugd ben ik al suïcidaal, echter heb ik nooit de moed gehad om mezelf van kant te maken, daar ben ik een te groot watje voor. Om mijn frustraties deels te uiten, ben ik sinds mijn vijftiende lid van een amateurtheater. Ik maak nu al vijftien jaar producties met hun, al is een groot succes uitgebleven. Als acteur kan ik iemand zijn die ik in het echte leven nooit kan zijn. Het geeft me de kans om mijn donkere gedachten te overleven. Begrijp me niet verkeerd, ik vraag niet om een donkere kant, maar het is een deel van mijn hersenen dat ik niet onder controle heb. Zo nu en dan drijft die donkere wolk door mijn hoofd en wil het alles vernietigen wat op zijn pad komt. Hoe meer ik het gevoel onderdruk, des te sterker de drang voor agressief gedrag naar boven komt. Acteren is het enige middel dat me mijn depressiviteit tijdelijk doet vergeten. De avond voordat mijn vriendin me ging verlaten, had ik een optreden met de theatergroep. De groep is zelfs zo amateuristisch dat ze nog niet eens een originele naam kunnen bedenken: Amateurtheater Steengroeve. We deden een theaterproductie van de film Blue Velvet. Het was een gewaagd stuk, maar ik had de regisseur overtuigd van mijn standpunten. Het was het eerste optreden van dat stuk en we werden overrompeld met een staande ovatie. Het was een daverend succes. Na afloop gingen we met de gehele groep naar ons stamcafé Titus. Er werd uiteraard teveel gedronken. Wat begon als een leuke avond eindigde in een catastrofale ramp. Ook al wist iedereen van mijn drankprobleem af, ze hoopten altijd dat ik me zou inhouden. Helaas voor hun, eindigde ik dansend op de tafel. Tevens maakte ik pijnlijke opmerkingen over mij en Suzanne. De dag erna zou ik er spijt van hebben. Het was de zoveelste keer dat ik haar

8 vertrouwen in mij had geschonden en de maat was vol bij haar. Ik kon haar geen ongelijk geven. In een gezelschap ben ik vaak de eerste en de enige die de rest van de groep een beschaamd gevoel geeft. Twee uur nadat zij was vertrokken, zat ik met een kop koude koffie op de bank. Ik staarde voor me uit en dacht aan van alles. Niet dat alle gedachtes een houvast hadden. De helderste gedachte was nog wel dat het tijd werd om me aan te melden voor een praatgroep voor alcohol- en drugsverslaafden. Een advies dat ik al van velen had gekregen, maar niet had opgevolgd. Ik pakte de kop koffie in mijn handen en nam een slok. Zodra ik de koude drab proefde, spuugde ik het gelijk weer uit. Het was tijd voor verandering. Dit realiseerde ik me op een maandagochtend terwijl ik in mijn ochtendjas op een oude sofa vieze koffie probeerde te drinken. De meeste mensen waren op dat moment naar hun werk of gingen naar school. Ik was de werkeloze nietsnut die nog steeds geloofde in een glorieuze carrière als acteur. Het werd tijd dat ik orde op zaken ging stellen. Mijn plan was om die maandag, 3 oktober 2011, nog iets geregeld te krijgen. Een koude douche zorgde ervoor dat ik in een heldere staat de buitenlucht kon betreden. Ik bekeek mezelf eens goed in de spiegel. Die lange vettige haren moesten weg, de baard van drie dagen glad geschoren en mijn ondergoed was aan vervanging toe. Witte broekjes met gaten erin konden echt niet meer. Het scheren kon ik zelf nog wel, al was het scheermesje te bot. Met geluk wist ik te voorkomen mezelf te snijden. Voor de rest van mijn verbetering moest ik naar het centrum gaan, te beginnen bij de kapper. In geen tien jaar had ik een kapper gezien. Sinds mijn twintigste is mijn haar zonder gebruikmaking van een schaar blijven groeien. Ik koos een zaak die ik in mijn leven al duizend keer had gepasseerd,

9 echter had ik er nog nooit een voet binnen gezet. Het was het soort waar je zonder afspraak terecht kon. Als ik ergens een hekel aan heb, is het wel aan afspraken maken. De flinke meid achter de balie gaf aan dat er plaats was. Ze keek naar mijn haar. Ze bekeek me alsof ik een belastingonderduiker was. Iemand die al die tijd onder zijn verplichtingen uit was gekomen. Trut, dacht ik. Wie ben jij om over mij te oordelen? Ze begeleide me naar één van de drie wasbakken. Nadat ik plaats had genomen, mocht ik mijn hoofd achterover buigen en begon het warme water te lopen. Een korte gedachte van angst kwam mijn hoofd binnen. Terwijl het water door mijn haar liep, dacht ik aan wegrennen. Iemand wilde mijn mooie lokken kapot maken! Toch bleef ik zitten, zelfs toen ze de shampoo in mijn haar begon te masseren, bleef ik rustig. Het voelde lekker aan, rustgevend zelfs. Ik had nooit gedacht dat ik mijzelf zover had kunnen krijgen. Tijdens het aanbrengen van de shampoo voelde ik af en toe haar dikke borsten tegen mijn hoofd duwen. Vanwege mijn lichtelijke afkeer van dikke vrouwen, heb ik altijd graatmagere vriendinnen gehad, maar toen die warme boezem mijn hoofd raakte, welde er zich een kleine erectie op. De erectie bleek van korte duur, want toen ze mijn haar afdroogde en ik haar opgezwollen gezicht zag, veranderde mijn geilheid in medelijden. Ik gaf de kapster met het Jabba de Hut postuur de vrije hand. Mijn lange manen werden afgeknipt en er bleef een kort kopje over. Gemillimeterd met een korte kuif. Het zag er zeer zeker niet slecht uit. Ze veegde de haarrestanten uit mijn gezicht en haalde het doek weg. Vijfenzeventig euro voor een half uur knippen, wat een aanfluiting, dacht ik bij mezelf en ik realiseerde me dat ik de afgelopen jaren veel geld had bespaard op het gebied van uiterlijke verzorging. Net voordat ik naar buiten liep, zag ik een tafeltje met een aantal flyers erop. Eén van de flyers betrof een soort AA praatgroep, al noemden ze het niet zo. Tijd voor verandering, daarmee adverteerden ze. Het klonk als

10 een reclame voor een of andere parochie die geen gelovigen meer bij elkaar kon krijgen. Ik las verder: elke maandagavond om zeven uur in het gemeentehuis. Ik keek op mijn horloge en het was vier uur. Aangezien het gemeentehuis ook in het centrum van Steengroeve ligt, besloot ik bij één van de vele fastfoodketens iets te gaan eten en daarna te gaan kijken of een praatgroep als deze mij zou aanspreken. Het leuke aan fastfoodrestaurants is dat je als lichtelijk alcoholverslaafde een geheel andere kant van verslaving ziet. Grote porties werden besteld door hijgende nijlpaarden, die elke dag twee familiemenu s naar binnen werken. Ze nemen hun Michelinkinderen mee en achteraf vragen ze zich af waarom nou juist hun kind diabetes krijgt. Het hamburgermenu dat ik bestelde was eerder koud dan warm. De frites hingen er slap bij en de Cola bleek meer water dan suiker te bevatten. Ik had zin om er over te klagen, maar ik hield me in. Het meisje achter de kassa, volgens mij pas zestien, zag er fragiel uit. Ze droeg een buitenboordbeugel en had haar haren in een verplichte staart. Ik kon de ontevredenheid van haar gezicht aflezen. De mascara boven haar bruine ogen was te klonterig en ik detecteerde een kleine veeg. Als ik mocht raden, had ze vijf minuten voordat ze mijn bestelling had opgenomen nog zitten huilen. Hoogstwaarschijnlijk had ze slechte kritiek gekregen van haar manager - een opgezwollen vetzak met een zendertje in het oor - en had ze haar laatste waarschuwing gekregen. Nog één klacht van een klant en ze zou eruit liggen. Ze zou naar huis gaan en haar ouders opnieuw moeten uitleggen waarom ze alweer ontslagen was. Moederlief zou in huilen uitbarsten, terwijl vader haar een aantal keer met zijn riem sloeg. Uiteindelijk werd de druk haar te hoog, want ze verzweeg ook nog eens dat ze vier weken zwanger bleek te zijn van een jongen uit haar

11 klas. Dat en de slechte rapportcijfers zouden haar drijven tot een wanhopige zelfmoord. Nee, voor het welzijn van dit lieve breekbare meisje maakte ik een uitzondering. Ik hield mijn mond en at met tegenzin de volledige maaltijd op. Met de flyer in mijn hand stond ik voor het gemeentehuis. Mensen liepen me voorbij en gingen naar binnen. Sommige hielden hun hoofd omlaag, waarmee ze hun schaamte kenbaar maakten. Ik zuchtte eens diep en dacht na of ik dit wel zou doen. Als je bij zoiets naar binnen gaat, leg je natuurlijk je hele ziel bloot en dat is nou juist wat ik niet wilde. Op dat moment besloot ik het om niet te doen. Terwijl ik me omdraaide en weg wilde lopen, stond er een dame van mijn leeftijd achter me. Het type; zwart haar, zwarte kleren en zichtbare tatoeages op haar armen. Hetgeen het contrast door de war haalde, waren haar glinsterende groene ogen, deze waren bij de rest van de verschijning ietwat misplaats. Ze zag dat ik een beetje geschrokken was vanwege het feit dat zij achter me stond. Nieuw bloed? Ik verstond alleen bloed en raakte nog meer beangstigd. Bloed? vroeg ik aarzelend. Ze begon te lachen en wees naar de flyer. Nieuw bloed, herhaalde ze weer, voor de bijeenkomst. Ah, ja natuurlijk. Ik stond net op het punt om uh naar binnen te gaan. Ze knikte instemmend en we liepen samen naar binnen. Ze begeleide me naar één van de zalen in het gemeentehuis. Ik liep achter haar aan en bekeek haar manier van lopen. Ze had een bepaalde flair. De strakke leren broek zat als gegoten, het was te zien dat ze op haar gewicht lette, al kon het ook door iets anders komen. Het was moeilijk in te schatten voor me, maar ik zette mijn geld in op drugs. In de zaal zaten ongeveer twaalf mensen, uiteenlopend van jong tot oud. Eén man was volgens mij al ver in de zeventig. Naast hem waren nog twee plaatsen beschikbaar, er waren vier rijen van elk vijf stoelen aanwezig.

12 Elize. Sorry? Mijn naam, Elize. Benjamin, aangenaam. De oude man naast mij begon te kuchen en slijm op te hoesten. Dit is Frank, hij komt hier al tien jaar. Frank knikte vriendelijk, terwijl hij lichtelijk rood aanliep vanwege zijn hoestbui. De laatste persoon kwam naar binnen en gaf aan dat we konden beginnen. Wie voert eigenlijk het woord? vroeg ik aan Elize. Ze gaf me geen antwoord. Ze stond op en liep naar voren. Het is fijn dat jullie er allemaal weer zijn, ik zie drie nieuwe gezichten in de groep, welkom. Voor wie mij nog niet kent, ik ben Elize. Ik organiseer deze bijeenkomsten nu ongeveer een jaar. Na het overlijden van Thomas Kern vorig jaar, de oprichter van dit alles, heb ik het stokje overgenomen. Thomas heeft mij drie jaar geleden van de ondergang gered. Ik snoof alles wat los en vast zat en heb een paar keer tegen het randje aangezeten. Met de hulp van Thomas en andere personen binnen deze groep kan ik met trots zeggen dat ik al meer dan een jaar niet meer gebruikt heb. Maar genoeg over mij, ik wil graag van de nieuwe mensen horen wat jullie hiernaartoe heeft gebracht. Terwijl ik de introductie van Elize aanhoorde, realiseerde ik me pas dat ik helemaal niet onder de zwaar verslaafden viel, maar onder de categorie diep ongelukkig. Het gekuch van Frank irriteerde me en ik raakte afgeleid. De twee nieuwelingen hadden zojuist hun standaard speech gegeven. Ik ben die en die en ik ben al zoveel jaren verslaafd. Ik hoorde Elize mijn naam zeggen, maar het drong niet tot me door. Ze probeerde het nogmaals, Benjamin? Verstrooid keek ik op en wees naar mezelf. Ja, jij, ze lachte ingetogen, haast flirtend. Alle ogen waren nu op mij gericht. Aarzelend stond ik op, niet helemaal klaar om mijn verhaal te delen met dit onbekende volk. Ik dacht er even over na om een karakter te spelen, iets waar ik goed in ben, maar koos ervoor om zo

13 eerlijk mogelijk te blijven, een unicum voor me. Mijn naam is Benjamin Croque en ik ben acteur. Ik nam een adempauze en de mensen verwelkomde me met een Welkom Benjamin. Ik glimlachte vriendelijk en gaf aan dat ik nog niet klaar was. Ik ben al jarenlang depressief en drink op een regelmatige basis. Acteren houd me op de been. Zonder acteren kan ik niet leven, want tijdelijk iemand anders zijn, ook al is het vaak voor een korte periode, geeft me kracht om verder te gaan. De zaal werd er stil van, daar waar de meesten hun verslaving haalden uit het potje drugs en alcohol, was het verrassend dat deze jongeman een compleet andere tak van verslaving had: de verslaving om niet jezelf te willen zijn. Elize sprong meteen in op mijn verhaal. Ben je op dit moment ook iemand anders, acteer je nu? De vraag verraste me. Ik schudde voorzichtig mijn hoofd. Dit is puur mijzelf, ik had me hierop niet kunnen voorbereiden. Ze lachte wederom op een schattige manier. Graag wil ik een applausje voor Benjamin, het is knap dat hij zijn verslaving hier met ons wil delen. Wat volgde was een staande ovatie. Hoe dubbelzinnig wil je het hebben? De rest van de avond hoefde ik het woord niet meer te voeren. De oude rotten binnen de groep vertelde hun ervaringen van de afgelopen week. Twee uur luisteren naar mensen die ergens vanaf proberen te blijven kan best langdradig zijn. Het enige wat ik miste, waren koekjes en koffie. De meeste hadden hun eigen thermosfles meegenomen. Wat verwacht je ook bij een gratis bijeenkomst? Na afloop praatte een aantal mensen nog met elkaar, terwijl anderen naar huis gingen. Ik liep ook rustig richting de uitgang. Ik bleef staan bij een prikbord. Hier hingen een schema voor de bijeenkomsten en wat lokale advertenties. Maar hetgeen mijn aandacht vasthield was een poster van een vermist kind. Ik had de poster al meerdere malen zien hangen in supermarkten en langs de weg, echter had ik niet veel aandacht aan de melding geschonken. De jongen, Mickey van elf, was

14 al meer dan een maand vermist. Onder zijn foto stond een bericht van zijn ouders: Sinds 30 augustus is onze lieve zoon Mickey van Dalen is zonder enig spoor verdwenen. Graag komen wij in contact met mensen die hem eventueel herkennen of na 30 augustus nog hebben gezien. Eronder stond het telefoonnummer van de ouders. Erg, hè. Opnieuw schrok ik van Elize, die weer achter me stond. Deze keer lachte ze niet. Ik knikte zwijgend. Ik heb het gedeeltelijk op het nieuws gevolgd. Mickey is autistisch en zat te wachten op zijn vader die hem zou ophalen van school. De lerares had hem nog gezien en hem een lift aangeboden, maar hij bleef stug wachten op zijn vader. Hij zou vijf minuten alleen zijn geweest. Toen zijn vader bij de school aankwam, zat Mickey niet op het muurtje van het schoolplein. Al snel werden hulpdiensten ingezet, maar elk spoor van Mickey bleef uit. Ik zag dat Elize emotioneel werd. De ouders zijn niet rijk en er is geen bericht van losgeld gekomen. Zolang er geen lichaam is gevonden, is er nog altijd hoop. Ik zweeg en sloeg mijn arm om haar heen. Laten we het beste ervan hopen, meer kunnen wij ook niet doen. Ze drukte haar gezicht tegen mijn borst en zei zachtjes: Die machteloosheid maakt het geheel nog triester. Voor een moment zwegen we allebei, terwijl ik doelloos staarde naar de foto van een lachende Mickey. Zijn bruine ogen, sproeten en bloempottenkapsel deden me denken aan een zwaktepunt voor pedofielen. Ik mag niet oordelen, maar het is een grote kans dat één of andere zieke geest het joch had meegenomen. Mijn gedachtegang werd onderbroken toen Elize omhoog keek en vroeg of ik nog zin had om ergens koffie te gaan drinken.

15 Voor de beste koffie moet je bij Titus zijn. Vers gemalen koffiebonen rechtstreeks uit het hart van Columbia, tenminste, als ik Willy - de vaste barkeeper - mocht geloven. Vaste klanten kenden het echte geheim. De koffie werd goedkoop ingekocht bij een groothandel. Wat de koffie bij Titus zo lekker maakt, is dat ze een vleugje kaneel of karamel toevoegen, dat je het gevoel geeft dat het elke dag kerstmis is. Al kan ik me geen leuke kerstmissen herinneren. Hmm mm, kwam uit de mond van Elize nadat ze een slok van de koffie had genomen. Ze wees met haar vinger naar de koffie en maakte gebaren van hoe lekker ze het wel niet vond. Dat vind ik ook weer zo een typisch gebaar gehaald uit de Amerikaanse cultuur: op een overdreven manier kenbaar maken dat je iets lekker vindt. Elize had al meteen een minpunt. Er was nog niet echt een pluspunt uit onze avond gekomen, dus bleef ze in de min staan. Wegens mijn hoge standaarden is het lastig voor iemand om ver in de plus te komen. Maar de avond was nog jong, wellicht kon ze me verrassen. Croque. Aparte naam. Weet je waar het vandaan komt? Oh nee, weer een minpunt. Ik heb geen idee, ik weet dat mijn opa een Fransman was, maar of mijn naam zijn oorsprong heeft in Frankrijk is nog maar de vraag. Ik heb niet zo n zin om in mijn verleden te zoeken. Het gaat om het heden waar ik mijn weg moet vinden. Welke weg wil je nemen? De weg van ultieme vrijheid en rust van alle verplichtingen. Elize keek me dromerig aan. Ah, de weg die iedereen wel zou willen bewandelen, zo weinig zielen die hem weten te vinden. Nee hoor, deze weg weet elke ziel uiteindelijk te vinden, iedere ziel vindt de uitweg. Ze zweeg, ze wist precies welke noot ik speelde. Normaal, als ik indruk probeerde te maken op een vrouw, speelde ik een romantisch figuur. Geen Don Juan, maar toch minstens een George Clooney type charmeur. Bij Elize bleek ik mezelf te spelen, in ieder geval een variatie van mezelf. Of het kwam door haar eigen

16 donkere aura, ik kon het niet bepalen. Ik heb de uitweg al een paar keer gezien, maar heb hem nooit genomen. Ik werd altijd op het laatste moment op een ander pad gezet. Ik keek naar haar armen en zag geen littekens. Daar vind je geen routeaanwijzingen, Benjamin. Ze gooide haar lange zwarte haar voorover en het kwam terecht in het koffiekopje, gelukkig was het leeg. Ze maakte een plek vrij op haar achterhoofd en ik zag een groot litteken aan de rechterkant. Schotwond? vroeg ik voorzichtig. Nee, spijkerpistool. Mijn ogen werden groter en mijn mond viel van verbazing een stukje open, er werd een troef gespeeld die ik niet zag aankomen, ze had deze reactie verwacht. Het is een goede conversatiestarter voor een eerste date, de meeste mannen rennen na het zien van het litteken weg. Maar zo te zien, zit jij er nog. Het zou wel komen doordat ik zo verdoofd door het leven ging dat ik niet eens gedacht had aan wegrennen. Aan de andere kant was ik benieuwd naar het verhaal dat erachter zat. Het enige nadeel zou zijn dat ik het verhaal moest aanhoren, want ik heb een concentratiespan van een ADD kind in een spelcomputerwinkel. Toch liep de vraag als langzame diarree uit mijn mond. Het smaakte niet aangenaam om te vragen, al had Elize het niet in de gaten. Ik zag aan haar blik dat ze het verhaal graag wilde vertellen. In een grijs verleden, voordat ik met drugs aan de slag ging, had ik een totaal ander leven. Ik was 21, drie jaar gelukkig getrouwd en moeder van een twee jaar oude dochter. Mijn partner was manager bij een callcenter en ik had een parttime baan in een kledingzaak. We hadden een vrijstaand huis gekocht, met twee degelijke auto s in de garage. Je weet wel het standaard burgerlijke cliché, maar ik was content, gelukkig zelfs. In de weekenden waren Robert en ik bezig in het huis, er moest veel gedaan worden. Een zaterdag in juni maakte van al het moois om me heen een vreselijke hel. We waren bezig met het renoveren van de zolder. Robert en ik maakte

17 met een spijkerpistool gipsplaten vast aan de houten balken van het plafond. We hadden een uur van tevoren onze kleine Lilly in bed gelegd en we wisten niet beter dan dat ze haar middagdutje deed. We hadden haar niet horen opstaan. Ze wilde komen kijken waar haar ouders mee bezig waren. Ze liep de gammele zoldertrap omhoog, een trap die we nog moesten maken. Het enige wat we hoorden was het kraken van de trap, gevolgd door een harde knal. We lieten alles uit onze handen vallen om te kijken wat er aan de hand was. Nog op de dag van vandaag verwijt ik mezelf dat we niet eerder iets aan die trap hadden gedaan. Al honderd maal had het stomme ding het gewicht van twee volwassen mensen gehouden, maar net als een tweejarig kind van nog geen tien kilo erop loopt, juist dan moest het misgaan. Ze noemden het lot, ik noem het ziekelijke pech. Robert sprong over het gat en rende als een waanzinnige naar beneden. Ik stond verstijfd boven het gat en keek naar beneden en zag mijn dochter liggen, ze gaf geen teken van leven. Robert nam haar levenloze lichaam in zijn armen. Met tranen in zijn ogen keek hij omhoog en schudde zijn hoofd. Mijn engeltje Ik nam het op als mijn schuld, als vrouw van het huis moet je dergelijke gevaren kunnen voorzien. Echter had ik het niet gezien en zag mezelf niet als een capabel, weldenkend mens. Zonder na te denken liep ik terug naar de plek waar wij het gereedschap uit handen hadden gelegd. Het spijkerpistool dat Robert vijf minuten daarvoor nog had gebruikt, stak nog steeds in het stopcontact. Ik pakte het op van de vloer en ging weer staan. Tranen liepen over mijn gezicht, ik was er klaar voor. In een minuut tijd wist ik de keuze te maken tussen leven en dood. Rationeel denken zat er niet meer in. Het moest gebeuren. Ik duwde het spijkerpistool hard tegen mijn slaap en sloot mijn ogen. Met mijn vinger zette ik kracht op de knop van het pistool en duwde deze in... Een wit licht omringde me, overtuigd dat ik onderweg was naar een betere plaats, een plaats waar mijn dochter ook zou zijn. Helaas had ik het mis. Ik werd versuft wakker en het witte licht bleek een

18 ziekenhuiskamer te zijn. Een arts deed mijn oogleden open en scheen met een lampje in mijn pupillen. Ze is wakker. Met een wazige blik keek ik om me heen. Ik hoorde de stem van mijn vader. Hij sprak hoopvol. Tevens hoorde ik gehuil, terwijl mijn zicht beter werd, zag ik dat het mijn moeder was, die met een tissue haar tranen droogde. Lieverd? sprak ze. Het is een wonder. Ik zag een kalender in de kamer hangen en die gaf augustus aan. Met een traagheid in mijn stem vroeg ik aan mijn ouders: Hoe lang? Mijn ouders zwegen en bleven me als een stel zee-egels aankijken. Hoe lang!? Deze keer op een fellere toon. Bijna drie maanden. Lilly! Waar is Lilly? Ik wil mijn lieve Lilly! Mijn vader pakte voorzichtig mijn hand vast. Lilly is dood, we hebben haar drie maanden geleden begraven. Hij begon ook te janken. Ik trok mijn hand weg van de zijne en voelde aan mijn hoofd. Ik vond het litteken en realiseerde me dat ze me gered hadden. Hoe? De dokter was nog aanwezig en legde me uit dat het spijkerpistool een terugslag had gegeven waardoor de spijker niet door mijn slaap was gegaan maar naar achteren was geschoten. Dankzij dit wonder had de spijker geen schadelijke zenuwen geraakt en was er geen sprake van hersenbeschadiging. De dokter gaf aan dat hij nog een paar dingen wilde nakijken en als dan alles in orde was, mocht ik in de loop van de week naar huis. Ik vroeg naar Robert. Mijn ouders vertelden me dat hij zichzelf na de dood van Lilly had laten opnemen in een psychiatrische inrichting buiten Steengroeve. Tot op heden heeft hij geen woord meer gesproken en is hij een geest van de man die hij ooit was. We zijn officieel nog getrouwd. Een jaar heb ik bij mijn ouders gewoond. Het zijn schatten van mensen, maar na een tijdje werd ik de overbezorgdheid moe. Op een dag ben ik vertrokken en heb mijn intrede gedaan in een goedkoop flatje hier in het centrum. Niet lang daarna begon mijn echte verwerkingsperiode. Vijf jaar lang leefde ik in een orgie van drank,

19 drugs en gewelddadige seks. Een groot deel ben ik kwijt, allemaal black-outs. Tot ik op een dag Thomas Kern ontmoette. Eerst had ik hem genegeerd, dacht dat het weer de zoveelste weldoener was, die me achteraf alleen maar wilde neuken. Op een gegeven moment ging ik op zijn verzoek in om plaats te nemen in zijn praatgroep. Hij bleek de aardigste man te zijn die ik ooit had leren kennen. Hij hielp me er bovenop. Toen hij stierf aan leverkanker, heb ik mezelf beloofd om zijn kennis mee te nemen en andere zielen te helpen met hun pijn. En dat brengt ons nu in een café waar ik mezelf volledig bloot geef aan een eigenlijk nog totaal onbekende. Ik was verbijsterd. Haar verhaal deed me wel wat. Het was niet zo dat ik in een weke huilebalk veranderde, maar het leed kwam aan. Ik besloot om er niet op door te vragen, ik zag aan haar dat ze met het onderwerp klaar was. Ik bestelde nog twee koppen koffie, die dronken we in stilte op. We voelden op dat moment elkaar aan. We wilden allebei niet praten en dat accepteerden we van elkaar. Ik vroeg Willy om de koffie op mijn rekening te zetten. Hij gaf me een duim omhoog. Op die rekening stond ook nog de drank van de voorgaande avond. Ik vroeg Elize of ik haar naar huis kon brengen. Ook al was ik zonder vervoer en wist ik niet waar ze woonde, ik wilde haar toch naar huis brengen. Dat is prima, mijn appartement is tien minuten hiervandaan. Dat viel nog reuze mee, ik had er best een half uur voor uitgetrokken. Onder het lopen kwamen we Mickey weer tegen. Deze keer hing zijn gezicht op een kartonnen plaat aan een lantaarnpaal. We maakten wat prietpraat, al zaten er niet echt interessante onderwerpen tussen. Vragen zoals: Wat is je favoriete eten? en Waar ga je graag op vakantie? Aan de andere kant zijn dit vragen die je vooral vraagt aan mensen die je nog niet zo goed kent. Je gaat vissen, kijken waar de interesses liggen. Ergens in het proces hoop je dat je dobber ondergaat en je een fascinerend onderwerp vindt. Tijdens onze wandeling bleef het echter bij chili con carne en Nieuw-Zeeland.

20 Terwijl we bij haar appartementencomplex aankwamen, volgde de tekst: hier woon ik. Het was donker en ik kon er niet veel van maken. Een duister blok met weinig verlichting, ondergespoten met de felle kleuren van graffiti ondertekend door een artiest die zichzelf The Wall noemt. Ik bedankte Elize voor een leuke avond en gaf tevens aan dat ik haar openheid waardeerde. Iets wat zij aan de andere kant niet zou kunnen zeggen. Het is fijn je ontmoet te hebben, Benjamin Croque, ik hoop je volgende week weer te zien bij de groep. Ze gaf me een knuffel, een kus bleef uit. Kom goed thuis, waren de laatste woorden die ze zei voordat ze naar binnen ging. Ze zwaaide en sloot de deur. Na het vertrek van Suzanne had ik niet echt zin om een nieuwe relatie te beginnen, al had ik op dat moment wel gehoopt dat Elize me naar binnen zou vragen. Ze had iets dat mij aantrok, een pijn die we allebei deelden wellicht. Ik wachtte zelfs nog een minuut bij de deur, mocht ze van gedachten veranderen Er gebeurde niets. Teleurgesteld begon ik te lopen. Drie kwartier later kwam ik thuis aan in een verlaten huis. Ik bespeurde nog een zweem van Suzanne s parfum in de woonkamer. Het was niet de geur van een A-merk, meer de goedkope rotzooi die je bij elke drogisterij kunt kopen. Vermoeid liet ik me op de bank vallen en niet lang daarna viel ik in slaap. De dagen erna bleef Elize door mijn hoofd spoken. Ik had haar geen telefoonnummer gegeven, stomme zet van me. Nu moest ik wachten tot maandag. Ik keek op Facebook of ze een account had, hopende dat ik op die manier contact met haar kon maken, maar helaas. Er stond wel een uitnodiging te knipperen; Mark Leban wil je toevoegen als vriend. Een naam die ik al tien jaar niet meer had gehoord. Mark Leban was een oude vriend van de middelbare school. Twaalf jaar geleden had hij Steengroeve verlaten en was hij bij zijn vader in

21 Zwitserland gaan werken, die daar een ski-resort had. Ik bevestigde de vriendschap en direct erop volgend, schoot het chatvenster omhoog. Hey Croky, oude vriend, dat is lang geleden. Ik schrok er een beetje van dat Mark me meteen aansprak, van de honderd vrienden die ik in mijn lijst had, sprak er mij nooit iemand rechtstreeks aan. Om hem niet te lang te laten wachten reageerde ik snel op zijn bericht. Markster, leef je ook nog? Hoe is het leven in Zwitserland? Ik zou het niet weten. Het irriteert me als een iemand niet meteen erbij vermeld wat ze wel aan het doen zijn of waar ze verblijven. Hoezo, waar hang je nou weer uit? Raad eens. Nee Nou? Jezus man, jij bent nog steeds die saaie lul van vroeger. Gaan we nu al die kant op of ga je me nog iets zinnigs vertellen? LOL, Croky, ik ben hier. Hier in de zin van hier, levend? Hier in de zin van, hier in Steengroeve. Ik ben weer terug. Ik wist even geen antwoord te geven, hoewel we vroeger een leuke tijd hadden gehad, het laatste jaar sprak ik niet veel meer met hem. Door een vervelende ervaring waren we uit elkaar gegroeid. Hij kreeg andere interesses en we raakten vervreemd van elkaar. Daar waar ik me bezig hield met acteren en schrijven van scripts, verdeed hij zijn tijd met uitgaan met zijn nieuwe vriendengroep. Achteraf kreeg ik vaak te horen dat hij zich had misdragen en nachten vast had gezeten. Er gingen zelfs geruchten dat hij een meisje van dertien had geslagen en daarna geprobeerd had haar aan te randen. Er is nooit echt iets uitgekomen en toen ik hem voor zijn vertrek ernaar vroeg, lachte hij alleen maar. Ben je er nog? Ja, sorry, ik moest even naar het toilet. Sinds wanneer ben je weer hier? Sinds gisteren, ik verblijf op dit moment bij mijn moeder, totdat ik een eigen plek vind.

22 Dat is mooi. Zeg, zullen we eens een keer wat afspreken? Niet om het een of ander, maar ik heb je echt wel gemist. Ik wou dat ik hetzelfde kon zeggen, dus ik zei het dan ook maar, al meende ik er geen woord van. Ik zou het heel erg leuk vinden om iets af te spreken. Wat dacht je van komende zaterdag, bij Titus? Titus werd zowat de plek voor alle afspraken, zo leek het. Prima, rond acht uur? Perfect, dan zie ik je daar. Hasta la vista, Croky. Tot dan. ***Offline*** Het feit dat Mark veelal quotes gebruikte die uit bekende Hollywood blockbusters kwamen, irriteerde me mateloos. Al met al merkte ik dat ik hem met een reden uit het oog was verloren. We waren allebei zestien toen we elkaar ontmoetten. We hadden een gezamenlijke interesse in muziek. Na school probeerde we onze eigen liedjes te schrijven, echter bleef het bij wat gepingel. We dronken bier en rookten wiet in Marks garage, dat was voor ons eigenlijk al voldoende. Het was vooral allemaal erg relaxt. We maakten ons niet druk over de toekomst en leefden van dag tot dag. Twee jaar later zou er een einde komen aan die fijne tijd. Sinds de dag dat Mark voet zette op het plein van het St. Helena s College, was hij in één klap verliefd. Het meisje in kwestie, Caroline Versteegh, zat een klas hoger dan ons en was ontzettend populair in ieder opzicht. Ze had altijd een groep vriendinnen om zich heen en kon elke jongen krijgen die ze maar wilde. Wat Mark ook probeerde, ze zag hem nooit staan. Hij droomde dagelijks van haar kastanjebruine haar, de strakke jeans en de zwoele smaragd-kleurige ogen die je hart deed smelten als je er te lang in keek. Elk verzoek dat hij aan haar

23 deed, werd met een kille lach afgedaan. Ze ging er nooit op in en na een tijdje stopte hij met zijn pogingen om haar voor zich te winnen. Dat wilde echter niet zeggen dat hij niet meer van haar droomde. Hij zat vaak te tekenen in zijn schetsboek, allemaal gedetailleerde tekeningen van Caroline. Hij tekende haar nooit naakt, dit was een teken voor mij dat zij veel voor hem betekende. Een jaar later toen we in ons tweede jaar zaten, merkten we op dat Caroline er steeds slechter uit begon te zien. Ze werd met de dag bleker, haar mooie, bruine haar had ze zwart geverfd en haar merkkleding ingeruild voor vieze, oude vodden die je zelfs niet bij een leger des heils durfde af te geven. Mark begon zich zorgen te maken en wilde zich ontfermen over Caroline, maar net als het jaar ervoor negeerde ze hem volledig. Hij bleef haar alsnog achtervolgen en zijn tekeningen werden steeds donkerder van aard. Hij vertelde me dat hij haar op een avond met een verrekijker had bespied. Volgens Mark werd ze door haar vader uitgescholden, maar de man was te iel om fysiek geweld te gebruiken. Hij werd geobsedeerd, hij wilde weten wat de reden was waardoor Caroline zo was veranderd. Tot op de dag van vandaag geloof ik nog steeds niet wat hij op die bewuste avond zag. Net als de avond ervoor bekeek hij haar van een afstand. Het was elf uur en Mark was ervan overtuigd dat Caroline lag te slapen. Haar nachtlampje scheen niet al te fel, maar Mark kon goed de bewegingen in de kamer zien. Het beeld dat hij kreeg te zien, stond op zijn netvlies gebrand. Hij zag een schim, een schaduw, het nam het grootste gedeelte van het licht in beslag. Hij beschreef het op een manier die me deed denken aan de schaduw van Max Schreck in Nosferatu. Het hing als het ware boven haar bed. Het duurde volgens hem ongeveer tien seconden en toen was het licht weer aanwezig. Volledig in shock ging hij naar huis. De volgende ochtend vertelde hij me wat hij die avond had gezien. Op dat moment had ik hem voor gek verklaard en duidelijk gemaakt dat hij moest stoppen met zijn gestalk. Later die dag werd iedereen naar de gymzaal geroepen. Dat gebeurde bijna nooit, alleen als het schoolbestuur iets belangrijks te melden had.

24 Iedereen was rumoerig. Er stond een microfoon in het midden van de zaal en het schoolhoofd tikte ertegen om te controleren of de boxen het deden. Hij schraapte zijn keel en begon te praten: Beste scholieren, bedankt voor jullie aandacht. Jullie vragen je natuurlijk af waarom wij iedereen bij elkaar hebben geroepen. Geroezemoes ging door de zaal. Ik zag aan de mimiek van het schoolhoofd dat het niets goeds betrof. Vanochtend is één van onze medestudentes overleden. Het betreft Caroline Versteegh. Ik keek Mark aan en zag dat hij krijtwit werd. Ze is gevonden door haar ouders. Ik wil voorkomen dat jullie straks vreemde verhalen in de krant lezen, het feit is dat Caroline al een jaar depressief was. Ze ging wekelijks naar een psychiater en gebruikte zware medicijnen. Ondanks alle hulp van de mensen in haar directe omgeving heeft ze zich afgelopen nacht van haar leven beroofd. Ik wou dat ik jullie fijner nieuws kon geven, maar het is belangrijk dat we hier samen doorheen komen. Daarom wil ik morgenavond een stille tocht organiseren om Caroline Versteegh haar laatste eer te bewijzen. Mark was verstijfd. Ik kon het niet laten om een brandende vraag af te vuren. Op welke manier heeft ze zelfmoord gepleegd, riep ik zonder te vragen of ik het woord mocht. Sorry? Het schoolhoofd luisterde blijkbaar niet, ik herhaalde mijn vraag. Sorry, meneer Croque, daar kunnen we geen informatie over geven, er wordt nog onderzoek gepleegd door het forensische team. Met dat antwoord kon ik niet leven. Dat is geen antwoord op mijn vraag, meneer Tholen. Croque, nog één woord uit jouw mond en ik zorg dat je de rest van je schooltijd de kantine schoon kunt maken. Maar Mark hield me tegen en gebaarde naar Tholen dat ik klaar was. Hou nou op, Benji, het heeft geen zin. Kort na het voorval met Caroline startte Mark met zijn eigen afdaling. Hij stopte met school en sloeg elke hulp af. Vooral die van mij. Ik wilde hem zo graag helpen en begrijpen, maar hij zag het als

25 bemoeizucht. Na een jaar vol turbulentie besloot zijn vader dat het beter zou zijn om hem naar Zwitserland te laten komen. Vanaf dat moment had ik geen contact meer met hem. Tot aan die bewuste chatsessie, bijna dertien jaar later. Alweer kwam ik bij Titus aan. Het begon langzamerhand vervelend te worden. Willy stond wederom achter de bar en ik kon zijn blik wel lezen; Het maakt me niet uit wat je drinkt, Croque, je betaalt vandaag godverdomme je rekening. Mark zat aan het tafeltje waar ik vijf dagen eerder met Elize had gezeten. Hij wist nog steeds mijn vaste plek te vinden. Hij zat achter een glas whisky, Red Label, zonder ijs. Verder zag hij er fysiek wonderbaarlijk goed uit. Van de tijd dat ik hem kende, was het altijd een dun mannetje, het leek erop dat hij gebruikt maakte van een goed trainingsprogramma. Zijn lange haar had hij in een staartje gedaan en hij droeg een rond hippiebrilletje. Er groeide zelfs een klein baardje, nou ja, het was meer een sikje. Hij leek wel een machoversie van Geddy Lee (zanger en bassist van de Canadese rockband Rush). Dit waren ook de eerste woorden die ik op hem losliet. Hij keek op: Vind je? Ik ging meer voor de Ozzy Osbourne look. Ozzy draagt geen coltruien. Touché! Daar heb je gelijk in. Hij stond op en bekeek me eens goed, hierna omhelsde hij me. Voorzichtig klopte ik op zijn rug. Ik heb je gemist, Croky, het is veel te lang geleden. Mark had een geurtje op, ik kon het niet plaatsen, maar het was geen duur geurtje. Het stonk naar het haarwater dat mijn vader altijd gebruikte. Na wat een eeuwigheid leek, werd ik bevrijd uit de houdgreep van Mark. Hij gebaarde me te gaan zitten en wilde een whisky voor mij bestellen. Ik onderbrak zijn gebaar en gaf aan dat ik gestopt was met het drinken van alcohol. Hij keek me aan en begon kostelijk te lachen. Nog steeds een grappenmaker merk ik, kom ik bestel je een dubbele. Weer

26 gebaarde hij naar Willy en opnieuw pakte ik zijn arm vast. Ik had niet in de gaten dat ik best hard kneep. Nogmaals, ik drink niet meer. Mark deed zijn hand naar beneden en gebaarde me hem los te laten. Verdomme, Croque, je kunt het ook op een normale manier duidelijk maken. Ik bestel je wel een warme chocomel met slagroom, zeikerd. Doe maar koffie, chocomel is te vet. Mark deed niet eens de moeit om er tegenin te gaan en bestelde een koffie. De geur van de koffie deed me meteen weer denken aan Elize. Ik kreeg haar maar niet uit mijn hoofd. Zelfs een vriend die ik twaalf jaar niet meer had gezien, kon me niet echt interesseren. Wat doe je eigenlijk hier? Gaan de zaken niet goed in Zwitserland? Het kan niet beter, we draaien elk jaar meer winst en mijn vader is gelukkig. Daar werken is elke dag plezier hebben. Dat verklaart nog steeds niet waarom je hier bent, voor het eerst in twaalf jaar. Mark pakte zijn glas vast en sloeg de inhoud in één keer achterover. Dit was het teken voor mij dat er een uitleg aankwam, drank was altijd al praatvoer voor Mark geweest. Als het aan mij lag, was ik nooit meer teruggekomen. Zoals ik net zei, alles ging goed. Een gezonde band met mijn vader, een goed lopend bedrijf en een vriendin. Een vriendin, jij? Ja, acht jaar. Anneka heet ze. We zijn sinds begin dit jaar uit elkaar. Wiens schuld was het? De mijne. Er kwam zoveel bij kijken, maar we hebben beiden besloten om de relatie te beëindigen. Na zoveel sessies met een psychiater, al die praatgroepen, interventies en zelfhulpboeken. Het heeft allemaal niet mogen helpen, het verleden blijft me achtervolgen. Ik moest denken aan de geweldsuitbarstingen die hij vroeger had. Heb je haar geslagen? Wat?

27 Je kunt het mij gerust vertellen, ik kan goed luisteren. Hoe kun je nou zou iets van mij denken, ik heb haar in die acht jaar niet één keer geslagen. Sorry, ik dacht alleen aan die verhalen die de ronde deden na de dood van En toen realiseerde ik me pas dat ik op het verkeerde pad zat. Caroline. Dat was haar naam Caroline Versteegh. Ik hield van haar en de maanden na haar dood heb ik veel stront meegemaakt, iets waar ik niet trots op ben, maar het is gebeurd. Ik zou nooit mijn eigen vriendin slaan. Het punt is dat het hele Caroline-gebeuren me nooit met rust heeft gelaten. Ik word nog geregeld badend in het zweet wakker, nadat ik van haar gedroomd heb. Nog steeds zie ik die duivelse zwarte schim, een beeld dat zo diep in mijn ziel is gebrand, dat zelfs de beste psychiater van de wereld het niet kan weghalen. De nachtmerries, de angst en de pijn die ik voel, zijn Anneka uiteindelijk teveel geworden. Ze houdt nog steeds ontzettend veel van me, maar ze kan het gewoon niet meer aan. Ik werd stil op dat moment en kon geen woord uitbrengen. Hoewel ik zelf af en toe aan de tragische dood van Caroline denk, is het bij mij nooit echt zwaar gevallen. Ik voelde in ieder geval de pijn in Marks stem. Wil je weten waarom ik na al die tijd weer terug ben in Steengroeve? Ik schudde voorzichtig mijn hoofd. Morgen is het dertien jaar geleden dat Caroline zogezegd zelfmoord heeft gepleegd. Mijn arts en ex vonden het een goed plan om terug te komen naar de plek waar het allemaal begon om zo vrede te vinden met het hele gebeuren. Zondag, 9 oktober, herdenkingsdag van het mooiste meisje dat Steengroeve ooit heeft gekend. Ik wil morgen graag met haar ouders gaan praten om zo meer inzicht te krijgen, iets wat ik toen niet durfde. Dat vergt wel veel moed, in je eentje de confrontatie met de ouders aangaan. Daarom wil ik jou vragen om met me mee te gaan. Ik kreeg het gevoel dat mij geen keuze werd gelaten. Luister, Mark, allemaal leuk

28 en wel, maar ik ben zelf ook bezig met een kleine interventie van mezelf en... Mark onderbrak me abrupt. Ik kom hier, na zoveel jaar om de hulp te vragen van mijn beste vriend en na alles wat ik je heb verteld, hoe ik me voel en de afgrond waaraan ik sta, zit jij met een drankprobleem? Graag had ik hem willen vertellen dat het niet alleen drankproblemen waren die mijn leven beïnvloedden, al raakte hij met de woorden beste vriend een gevoelige snaar. Het spijt me, Mark, je hebt volkomen gelijk, ik wil graag helpen, mijn reactie was te egocentrisch. Hij wuifde met zijn hand. Maak je niet druk, misschien ben ik het wel die teveel van je eist, met al die vragen die ik op je afvuur. Maar het punt is dat ik al zolang nachtmerries heb en ik wil er nu eens vrede mee krijgen, het geheel afsluiten, begrijp je? Begrijpen deed ik hem wel, al had ik zelf al heel lang geen nachtmerries meer gehad. Het is vreemd. Als kind had ik constant nachtmerries, over clowns, bloedende kamers, monsters aan het eind van mijn bed en nog zoveel andere creaties die ik in mijn slaap meemaakte. In mijn volwassen leven kan ik me bijna geen enkele nachtmerrie meer herinneren. Het is ook wel logisch dat je als kind nachtmerries hebt. Je bent dan nog jong en ongeschonden. Vanaf het moment dat je volwassen wordt en verplichtingen krijgt, is het echte leven een constante nachtmerrie. Deze gedachte vertelde ik niet aan Mark, hij had al genoeg problemen die zijn leven beheersten. Na het hele verhaal van Caroline opgehaald te hebben, besloten we er die avond niet meer over te praten. De dag erna zou al genoeg stress met zich meebrengen. We haalden voor de verandering leuke herinneringen naar boven. Over onze onnozele jeugd en het feit dat de hedendaagse muziek zijn dieptepunt had bereikt. Uiteindelijk verbrak ik binnen vijf dagen mijn belofte om niet te drinken. Ik bestelde een biertje en Mark dronk met me mee. Hij vroeg me naar mijn carrière als acteur en had belangstelling om een toneelstuk bij te wonen. Op een nieuw stuk zou hij even moeten wachten. We waren

Caroline s dagboek. Richard Otten

Caroline s dagboek. Richard Otten Caroline s dagboek Caroline s dagboek Richard Otten Schrijver: Richard Otten Eindredactie: Beppie Ottenheim Coverontwerp: Edith Wawrowska ISBN: 9789461935311 2014 Richard Otten A candy-colored clown they

Nadere informatie

O, antwoordde ik. Verder zei ik niets. Ik ging vlug de keuken weer uit en zonder eten naar school.

O, antwoordde ik. Verder zei ik niets. Ik ging vlug de keuken weer uit en zonder eten naar school. Voorwoord Susan schrijft elke dag in haar dagboek. Dat dagboek is geen echt boek. En ook geen schrift. Susans dagboek zit in haar tablet, een tablet van school. In een map die Moeilijke Vragen heet. Susan

Nadere informatie

"Afraid of the Dead ( The Escape ) Hoofdstuk 5"

Afraid of the Dead ( The Escape ) Hoofdstuk 5 "Afraid of the Dead ( The Escape ) Hoofdstuk 5" Voor het eerst alleen Ik werd wakker in een kamer. Een witte kamer. Ik wist niet waar ik was, het was in ieder geval niet de Isolatieruimte. Ik keek om me

Nadere informatie

We hebben verleden week nog gewinkeld. Toen wisten we het nog niet. De kinderbijslag was binnen en ik mocht voor honderd euro kleren uitkiezen.

We hebben verleden week nog gewinkeld. Toen wisten we het nog niet. De kinderbijslag was binnen en ik mocht voor honderd euro kleren uitkiezen. Woensdag Ik denk dat ik gek word! Dat moet wel, want ik heb net gehoord dat mijn moeder kanker heeft. Niet zomaar een kankertje dat met een chemo of bestraling overgaat. Nee. Het zit door haar hele lijf.

Nadere informatie

De ontelbaren is geschreven door Jos Verlooy en Nicole van Bael. Samen noemen ze zich Elvis Peeters.

De ontelbaren is geschreven door Jos Verlooy en Nicole van Bael. Samen noemen ze zich Elvis Peeters. Over dit boek De ontelbaren is geschreven door Jos Verlooy en Nicole van Bael. Samen noemen ze zich Elvis Peeters. Dit boek bestaat uit twee delen. Het eerste deel gaat over een man die vlucht naar Europa.

Nadere informatie

Spreekbeurt Dag. Oglaya Doua

Spreekbeurt Dag. Oglaya Doua Spreekbeurt Dag Oglaya Doua Ik werd wakker voordat m n wekker afging. Het was de dag van mijn spreekbeurt. Met m n ogen wijd open lag ik in bed, mezelf afvragend waarom ik in hemelsnaam bananen als onderwerp

Nadere informatie

Verhaal: Jozef en Maria

Verhaal: Jozef en Maria Verhaal: Jozef en Maria Er was eens een vrouw, Maria. Maria was een heel gewone jonge vrouw, net zo gewoon als jij en ik. Toch had God haar uitgekozen om iets heel belangrijks te doen. Iets wat de hele

Nadere informatie

Die nacht draait Cees zich naar me toe. In het donker voel ik heel zachtjes zijn lippen op mijn wang.

Die nacht draait Cees zich naar me toe. In het donker voel ik heel zachtjes zijn lippen op mijn wang. Vanavond ga ik mijn man vertellen dat ik bij hem wegga. Na het eten vertel ik het hem. Ik heb veel tijd besteed aan het maken van deze laatste maaltijd. Met vlaflip toe. Ik hoop dat de klap niet te hard

Nadere informatie

Hoofdstuk 1. De eerste dag op een nieuwe school met een nieuw begin

Hoofdstuk 1. De eerste dag op een nieuwe school met een nieuw begin Hoofdstuk 1 De eerste dag op een nieuwe school met een nieuw begin Rosanne is een meisje niet te dik niet te dun met lang donker bruin haar een meisje net zoals alle andere meisjes. Ze heeft vroeger gewoon

Nadere informatie

De steen die verhalen vertelt.

De steen die verhalen vertelt. De steen die verhalen vertelt. Heel lang geleden kenden de mensen geen verhalen, er waren geen verhalenvertellers. Het leven zonder verhalen was heel moeilijk, vooral gedurende de lange winteravonden,

Nadere informatie

Gijsje zonder staart geschreven door Henk de Vos (in iets gewijzigde vorm) Er was eens een klein lief konijntje, dat Gijs heette. Althans, zo noemden

Gijsje zonder staart geschreven door Henk de Vos (in iets gewijzigde vorm) Er was eens een klein lief konijntje, dat Gijs heette. Althans, zo noemden Gijsje zonder staart geschreven door Henk de Vos (in iets gewijzigde vorm) Er was eens een klein lief konijntje, dat Gijs heette. Althans, zo noemden zijn ouders hem, maar alle andere konijntjes noemden

Nadere informatie

Geelzucht. Toen pakte een vrouw mijn arm. Ze nam me mee naar de binnenplaats van het huis. Naast de deur van de binnenplaats was een kraan.

Geelzucht. Toen pakte een vrouw mijn arm. Ze nam me mee naar de binnenplaats van het huis. Naast de deur van de binnenplaats was een kraan. Geelzucht Toen ik 15 was, kreeg ik geelzucht. De ziekte begon in de herfst en duurde tot het voorjaar. Ik voelde me eerst steeds ellendiger worden. Maar in januari ging het beter. Mijn moeder zette een

Nadere informatie

Voor Indigo en Nhimo Papahoorjeme_bw.indd :02

Voor Indigo en Nhimo Papahoorjeme_bw.indd :02 Papahoorjeme_bw.indd 2 05-05-11 15:02 Papahoorjeme_bw.indd 3 05-05-11 15:02 Voor Indigo en Nhimo Tamara Bos Papa, hoor je me? met tekeningen van Annemarie van Haeringen Leopold / Amsterdam De liefste

Nadere informatie

Het is de familieblues. Je kent dat gevoel vast wel. Je zit aan je familie vast. Voor altijd ben je verbonden met je ouders, je broers, je zussen.

Het is de familieblues. Je kent dat gevoel vast wel. Je zit aan je familie vast. Voor altijd ben je verbonden met je ouders, je broers, je zussen. De familieblues Tot mijn 15e noemde ik mijn ouders papa en mama. Daarna niet meer. Toen noemde ik mijn vader meester. Zo noemde hij zich ook als hij lesgaf. Hij was leraar Engels op een middelbare school.

Nadere informatie

Soms ben ik eens boos, en soms wel eens verdrietig, af en toe eens bang, en heel vaak ook wel blij.

Soms ben ik eens boos, en soms wel eens verdrietig, af en toe eens bang, en heel vaak ook wel blij. Lied: Ik ben ik (bij thema 1: ik ben mezelf) (nr. 1 en 2 op de CD) : Weet ik wie ik ben? Ja, ik weet wie ik ben. Weet ik wie ik ben? Ja, ik weet wie ik ben. Ik heb een mooie naam, van achter en vooraan.

Nadere informatie

Inhoud. Een nacht 7. Voetstappen 27. Strijder in de schaduw 51

Inhoud. Een nacht 7. Voetstappen 27. Strijder in de schaduw 51 Inhoud Een nacht 7 Voetstappen 27 Strijder in de schaduw 51 5 Een nacht 6 Een plek om te slapen Ik ben gevlucht uit mijn land. Daardoor heb ik geen thuis meer. De wind neemt me mee. Soms hierheen, soms

Nadere informatie

Help, mijn papa en mama gaan scheiden!

Help, mijn papa en mama gaan scheiden! Help, mijn papa en mama gaan scheiden! Joep ligt in bed. Hij houdt zijn handen tegen zijn oren. Beneden hoort hij harde boze stemmen. Papa en mama hebben ruzie. Papa en mama hebben vaak ruzie. Ze denken

Nadere informatie

Er was eens een heel groot bos. Met bomen en bloemen. En heel veel verschillende dieren. Aan de rand van dat bos woonde, in een grot, een draakje. Dat draakje had de mooiste grot van iedereen. Lekker vochtig

Nadere informatie

Eerste druk, september 2009 2009 Tiny Rutten

Eerste druk, september 2009 2009 Tiny Rutten Doortje Eerste druk, september 2009 2009 Tiny Rutten isbn: 978-90-484-0769-9 nur: 344 Uitgever: Free Musketeers, Zoetermeer www.freemusketeers.nl Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgenomen

Nadere informatie

geheim nooit aan iemand anders vertelt. En vooral niet aan grote mensen. Dat zou rampzalige gevolgen hebben. Ze zouden zeggen dat ik een gevaarlijke

geheim nooit aan iemand anders vertelt. En vooral niet aan grote mensen. Dat zou rampzalige gevolgen hebben. Ze zouden zeggen dat ik een gevaarlijke 1 Een geheim Ik heb een geheim. De kinderen van groep 3 4 keken op. Allemaal legden ze hun kleurpotloden neer en keken vol belangstelling naar meester Frans. Is het een groot geheim, meester? vroeg Sita.

Nadere informatie

Hoe lang duurt geluk?

Hoe lang duurt geluk? Hoe lang duurt geluk? Op dit moment ben ik gelukkig. Na veel pech ben ik dan eindelijk een vrolijke schrijver. Mijn roman is goed gelukt. En ik verdien er veel geld mee. En ik heb ook nog eens een mooie,

Nadere informatie

Weer naar school. De directeur stapt het toneel op. Goedemorgen allemaal, zegt hij. * In België heet een mentor klastitularis.

Weer naar school. De directeur stapt het toneel op. Goedemorgen allemaal, zegt hij. * In België heet een mentor klastitularis. Weer naar school Kim en Pieter lopen het schoolplein op. Het is de eerste schooldag na de zomervakantie. Ik ben benieuwd wie onze mentor * is, zegt Pieter. Kim knikt. Ik hoop een man, zegt ze. Pieter kijkt

Nadere informatie

De kleine draak vindt het drakenland Iris Kater. Vandaag wil ik jullie iets vertellen over een kleine draak.

De kleine draak vindt het drakenland Iris Kater. Vandaag wil ik jullie iets vertellen over een kleine draak. De kleine draak vindt het drakenland Iris Kater Vandaag wil ik jullie iets vertellen over een kleine draak. Deze kleine draak werd in de mensenwereld geboren en heeft lang bij zijn vriend Maurice en zijn

Nadere informatie

0-3 maanden zwanger. Zwanger. Deel 1

0-3 maanden zwanger. Zwanger. Deel 1 Zwanger Ik was voor het eerst zwanger. Ik voelde het meteen. Het kon gewoon niet anders. Het waren nog maar een paar cellen in mijn buik. Toch voelde ik het. Deel 1 0-3 maanden zwanger Veel te vroeg kocht

Nadere informatie

rijm By fightgirl91 Submitted: October 17, 2005 Updated: October 17, 2005

rijm By fightgirl91 Submitted: October 17, 2005 Updated: October 17, 2005 rijm By fightgirl91 Submitted: October 17, 2005 Updated: October 17, 2005 Provided by Fanart Central. http://www.fanart-central.net/stories/user/fightgirl91/21803/rijm Chapter 1 - rijm 2 1 - rijm Gepaard

Nadere informatie

LES 4. Handelingen 12:1-19; Van Jeruzalem tot Rome: Verlost uit de gevangenis blz.109-116

LES 4. Handelingen 12:1-19; Van Jeruzalem tot Rome: Verlost uit de gevangenis blz.109-116 LES 4 Handelingen 12:1-19; Van Jeruzalem tot Rome: Verlost uit de gevangenis blz.109-116 De boodschap God hoort en verhoort onze gebeden voor elkaar. Leertekst: Terwijl Petrus onder zware bewaking zat

Nadere informatie

Help me, Zoey, zeg ik. Zoey kijkt verbaasd. Waarmee?, vraagt ze.

Help me, Zoey, zeg ik. Zoey kijkt verbaasd. Waarmee?, vraagt ze. 1 Ik wou dat ik een vriendje had. Ik wou dat hij in mijn kast zat. Dan kon ik hem tevoorschijn halen wanneer ik maar wilde. Hij zou naar me kijken alsof ik mooi ben. Zwijgend. Hij zou zijn leren jack uittrekken

Nadere informatie

De eekhoorn kon niet slapen. Hij liep van zijn deur om zijn tafel heen naar zijn kast, bleef daar even staan, aarzelde of hij de kast zou opendoen,

De eekhoorn kon niet slapen. Hij liep van zijn deur om zijn tafel heen naar zijn kast, bleef daar even staan, aarzelde of hij de kast zou opendoen, De eekhoorn kon niet slapen. Hij liep van zijn deur om zijn tafel heen naar zijn kast, bleef daar even staan, aarzelde of hij de kast zou opendoen, deed hem niet open, liep langs de andere kant van de

Nadere informatie

Wat mevrouw verteld zal ik in schuin gedrukte tekst zetten. Ik zal letterlijk weergeven wat mevrouw verteld. Mevrouw is van Turkse afkomst.

Wat mevrouw verteld zal ik in schuin gedrukte tekst zetten. Ik zal letterlijk weergeven wat mevrouw verteld. Mevrouw is van Turkse afkomst. Interview op zaterdag 16 mei, om 12.00 uur. Betreft een alleenstaande mevrouw met vier kinderen. Een zoontje van 5 jaar, een dochter van 7 jaar, een dochter van 9 jaar en een dochter van 12 jaar. Allen

Nadere informatie

veeg de tranen van me weg. Ik kijk nog eens rond en er valt een hoop spanning van me af. Er komt zelfs een kleine glimlach op me gezicht terug.

veeg de tranen van me weg. Ik kijk nog eens rond en er valt een hoop spanning van me af. Er komt zelfs een kleine glimlach op me gezicht terug. Het DOC Ik kruip in één van de buikpijn terwijl ik in bed lig. Mijn gedachten gaan uit naar de volgende dag. Ik weet wat er die dag staat te gebeuren, maar nog niet hoe dit zal uitpakken. Als ik hieraan

Nadere informatie

Niet in slaap vallen hoor!

Niet in slaap vallen hoor! Niet in slaap vallen hoor! Marcus 13: 33-37: Dierenversie Geïllustreerd door: 30 november 2014 Maria Koninginkerk Baarn 2 De oude leeuw heeft vakantieplannen. Dat vertelde hij vanmorgen aan alle dieren:

Nadere informatie

Voorwoord. Veel leesplezier! Liefs, Rhijja

Voorwoord. Veel leesplezier! Liefs, Rhijja Voorwoord Verliefd zijn is super, maar ook doodeng. Want het kan je heel onzeker maken. En als het uiteindelijk uitgaat, voel je je intens verdrietig. In dit boek lees je over mijn liefdesleven, de mooie,

Nadere informatie

Johannes 20, 1-18 20 april Pasen 2014 Wehl. (ds. A. Oude Kotte-de Boon) Thema: 'Het verhaal van Maria van Magdala ' Gemeente,

Johannes 20, 1-18 20 april Pasen 2014 Wehl. (ds. A. Oude Kotte-de Boon) Thema: 'Het verhaal van Maria van Magdala ' Gemeente, Johannes 20, 1-18 20 april Pasen 2014 Wehl (ds. A. Oude Kotte-de Boon) Thema: 'Het verhaal van Maria van Magdala ' Gemeente, We zijn er doorheen gegaan, Veertig dagen en nachten, Tijd van voorbereiding...

Nadere informatie

tje was saai. Haar ouders hadden een caravan, waarmee ze ieder jaar in de zomer naar Frankrijk gingen. Ook voor deze zomer was de camping al

tje was saai. Haar ouders hadden een caravan, waarmee ze ieder jaar in de zomer naar Frankrijk gingen. Ook voor deze zomer was de camping al Hoofdstuk 1 Echt? Saartjes mond viel open van verbazing. Maar dat is supergoed nieuws! Ze sloeg haar armen om haar vriendin heen. Waaah, helemaal te gek. We gaan naar Frankrijk. Zon, zee, strand, leuke

Nadere informatie

Er was eens een Kleine Ziel die tegen God zei: Ik weet wie ik ben, ik ben het licht net als alle andere zielen.

Er was eens een Kleine Ziel die tegen God zei: Ik weet wie ik ben, ik ben het licht net als alle andere zielen. Een klein gesprekje met God Er was eens een Kleine Ziel die tegen God zei: Ik weet wie ik ben, ik ben het licht net als alle andere zielen. God lachte breed. Dat is waar!, zei God. Jij bent ook het licht.

Nadere informatie

Bert staat op een ladder. En trekt aan de planten die groeien in de dakgoot. Hij verstopt de luidspreker en het stopcontact achter de planten.

Bert staat op een ladder. En trekt aan de planten die groeien in de dakgoot. Hij verstopt de luidspreker en het stopcontact achter de planten. Helaas Wanneer besloot Bert om Lizzy te vermoorden? Vreemd. Hij herinnert zich het niet precies. Het was in ieder geval toen Lizzy dat wijf leerde kennen. Dat idiote wijf met haar rare verhalen. Bert staat

Nadere informatie

de aanbieding reclame, korting De appels zijn in de a Ze zijn vandaag extra goedkoop.

de aanbieding reclame, korting De appels zijn in de a Ze zijn vandaag extra goedkoop. Woordenlijst bij hoofdstuk 4 de aanbieding reclame, korting De appels zijn in de a Ze zijn vandaag extra goedkoop. alleen zonder andere mensen Hij is niet getrouwd. Hij woont helemaal a, zonder familie.

Nadere informatie

Ze neemt nog een slok van haar rum-cola. Even lijkt het alsof de slok weer omhoogkomt.

Ze neemt nog een slok van haar rum-cola. Even lijkt het alsof de slok weer omhoogkomt. Manon De muziek dreunt in haar hoofd, haar maag, haar buik. Manon neemt nog een slok uit het glas dat voor haar staat. Wat was het ook alweer? O ja, rum-cola natuurlijk. Een bacootje noemen de jongens

Nadere informatie

Het paaltje van Oosterlittens Er stond weer een pot met bonen! Elke avond kreeg de schoenmaker van Oosterlittens bonen te eten. Maar de schoenmaker

Het paaltje van Oosterlittens Er stond weer een pot met bonen! Elke avond kreeg de schoenmaker van Oosterlittens bonen te eten. Maar de schoenmaker Het paaltje van Oosterlittens Er stond weer een pot met bonen! Elke avond kreeg de schoenmaker van Oosterlittens bonen te eten. Maar de schoenmaker klaagde nooit. Hij was te arm om vlees te kopen. Elke

Nadere informatie

l Wouter mag Floor niet slaan. l Wouter mag geen alcohol drinken (geen druppel!).

l Wouter mag Floor niet slaan. l Wouter mag geen alcohol drinken (geen druppel!). 3. Net keek mama heel beteuterd toen ze me een nachtzoen kwam geven. Vind je het echt erg dat ik zoveel moet werken? vroeg ze. Wat moest ik daarop zeggen? Ze keek zo droevig! Valt wel mee, hoor, zei ik.

Nadere informatie

De kerker met de vijf sloten. Crista Hendriks

De kerker met de vijf sloten. Crista Hendriks De kerker met de vijf sloten Crista Hendriks Schrijver: Crista Hendriks Coverontwerp: Pluis Tekst & Ontwerp ISBN: 9789402126112 Crista Hendriks 2014-2 - Voor Oscar... zonder jou zou dit verhaal er nooit

Nadere informatie

Klein Kontakt. Jarigen. in april zijn:

Klein Kontakt. Jarigen. in april zijn: A Klein Kontakt Het is alweer eind maart wanneer dit Kontakt uitkomt, het voorjaar lijkt begonnen, veel kinderen hebben kweekbakjes met groentes in de vensterbank staan, die straks de tuin in gaan. Over

Nadere informatie

Oud wit Prins de Vos. Ik wil je.

Oud wit Prins de Vos. Ik wil je. Oud wit Prins de Vos Ik wil je. Het is het eerste berichtje dat ik vandaag van hem ontvang. De uren waarin het stil blijf zijn ondragelijk. Pas als ik de trilling in mijn broekzak voel begint mijn hart

Nadere informatie

Zaken voor mannen. Verhalen van mannen met epilepsie

Zaken voor mannen. Verhalen van mannen met epilepsie Zaken voor mannen Verhalen van mannen met epilepsie Introductie Niet alle mannen vinden het prettig om over hun gezondheid te praten. Ieder mens is anders. Elke man met epilepsie ervaart zijn epilepsie

Nadere informatie

Andrea Voigt. Augustus in Parijs. Uitgeverij De Geus

Andrea Voigt. Augustus in Parijs. Uitgeverij De Geus Andrea Voigt Augustus in Parijs Uitgeverij De Geus I Loretta deed de deur open. Ze was op haar pantoffels. De roze lippenstift klonterde een beetje om haar mond en haar ogen waren zwartomlijnd. - Dat is

Nadere informatie

Een greep uit een presentatieviering met als thema: Licht zijn voor anderen

Een greep uit een presentatieviering met als thema: Licht zijn voor anderen Een greep uit een presentatieviering met als thema: Licht zijn voor anderen Openingstekst: (Door een ouder en kind) A. Zeg zou jij het licht aandoen? Je moet opschieten, want het is bijna tijd. Dadelijk

Nadere informatie

150 Tips om kinderen te laten zien dat je om ze geeft!

150 Tips om kinderen te laten zien dat je om ze geeft! 150 Tips om kinderen te laten zien dat je om ze geeft! Scott de Jong http://www.positiefleren.nl - 1 - Je leest op dit moment versie 2.0 van het Ebook: 150 Tips om kinderen te laten zien dat je om ze geeft.

Nadere informatie

LES 8. Toen Jezus dorst kreeg. Sabbat

LES 8. Toen Jezus dorst kreeg. Sabbat Toen Jezus dorst kreeg Sabbat Doe Lees Johannes 4. 54 Had je ooit geen water meer om te drinken? Of heb je ooit hele erge dorst gehad? Dit verhaal gaat over hele erge dorst hebben. Water willen drinken.

Nadere informatie

Een dag uit het leven van een au pair Doëlla Kroll

Een dag uit het leven van een au pair Doëlla Kroll Een dag uit het leven van een au pair Doëlla Kroll Weer een dag dat ik vroeg moet op staan, de ellende weer begint. De dagen worden steeds langer en vermoeiender. De dingen waaraan ik gedacht heb om het

Nadere informatie

Verloren grond. Murat Isik. in makkelijke taal

Verloren grond. Murat Isik. in makkelijke taal Verloren grond Murat Isik in makkelijke taal Moeilijke woorden zijn onderstreept en worden uitgelegd in de woordenlijst op pagina 84. Dit boek heeft het keurmerk Makkelijk Lezen Mijn geboorte Mijn verhaal

Nadere informatie

Hans Kuyper. F-Side Story. Tekeningen Annet Schaap. leopold / amsterdam

Hans Kuyper. F-Side Story. Tekeningen Annet Schaap. leopold / amsterdam Hans Kuyper F-Side Story Tekeningen Annet Schaap leopold / amsterdam De eerste woorden Naomi was geen bang meisje. Nou ja, meestal niet. Extreem grote spinnen ging ze liever uit de weg, en al te opdringerige

Nadere informatie

De twee zaken waarover je in dit boek kunt lezen, zijn de meest vreemde zaken die Sherlock Holmes ooit heeft opgelost.

De twee zaken waarover je in dit boek kunt lezen, zijn de meest vreemde zaken die Sherlock Holmes ooit heeft opgelost. Sherlock Holmes was een beroemde Engelse privédetective. Hij heeft niet echt bestaan. Maar de schrijver Arthur Conan Doyle kon zo goed schrijven, dat veel mensen dachten dat hij wél echt bestond. Sherlock

Nadere informatie

Op weg met Jezus. eerste communieproject. Hoofdstuk 5 Bidden. H. Theobaldusparochie, Overloon

Op weg met Jezus. eerste communieproject. Hoofdstuk 5 Bidden. H. Theobaldusparochie, Overloon Op weg met Jezus eerste communieproject H. Theobaldusparochie, Overloon Hoofdstuk 5 Bidden Eerste communieproject "Op weg met Jezus" hoofdstuk 5 blz. 1 Joris is vader aan het helpen in de tuin. Ze zijn

Nadere informatie

Tik-tak Tik-tak tik-tak. Ik tik de tijd op mijn gemak. Ik haast me niet zoals je ziet. Tik-tak tik-tak, ik denk dat ik een slaapje pak.

Tik-tak Tik-tak tik-tak. Ik tik de tijd op mijn gemak. Ik haast me niet zoals je ziet. Tik-tak tik-tak, ik denk dat ik een slaapje pak. Tik-tak - Lees het gedicht tik-tak voor. Doe dit in het strakke ritme van een langzaam tikkende klok: Tik - tak - tik - tak Ik tik - de tijd - op mijn - gemak. Enzovoort. - Laat de kinderen vrij op het

Nadere informatie

Eerste nummer. Op kamers Eerst durfde ik de woonkamer niet naar binnen. Eetfobie. Het was moeilijk om te zien dat mijn nichtje van 5 meer at dan ik.

Eerste nummer. Op kamers Eerst durfde ik de woonkamer niet naar binnen. Eetfobie. Het was moeilijk om te zien dat mijn nichtje van 5 meer at dan ik. juni 2014 Op kamers Eerst durfde ik de woonkamer niet naar binnen. Eetfobie Eerste nummer Het was moeilijk om te zien dat mijn nichtje van 5 meer at dan ik. INHOUD juni 2014 Eten als een kind Op kamers

Nadere informatie

't gummybeertje le journal D' Hoge School redactie: Tom & Senne 24-10-08 jaargang 3 nr. 7 http://zevensprong.org frankieweyns@hotmail.

't gummybeertje le journal D' Hoge School redactie: Tom & Senne 24-10-08 jaargang 3 nr. 7 http://zevensprong.org frankieweyns@hotmail. 't gummybeertje le journal D' Hoge School redactie: Tom & Senne 24-10-08 jaargang 3 nr. 7 http://zevensprong.org frankieweyns@hotmail.com Het aapje en de sleutels Er was eens een man en die had de sleutels

Nadere informatie

Schrijver: KAT Coverontwerp: MTH ISBN: 9 789402 123678 <Katelyne>

Schrijver: KAT Coverontwerp: MTH ISBN: 9 789402 123678 <Katelyne> Schrijver: KAT Coverontwerp: MTH ISBN: 9 789402 123678 Inleiding Timo is een ander mens geworden door zijn grote vriend Tommy. Toch was het niet altijd zo geweest, Timo had Tommy gekregen voor

Nadere informatie

!!!!! !!!!!!!!!!!! Uit: Glazen Speelgoed (Tennesse Williams)! (zacht) Hallo. (Ze schraapt haar keel)! Hoe voel je je nu? Beter?!

!!!!! !!!!!!!!!!!! Uit: Glazen Speelgoed (Tennesse Williams)! (zacht) Hallo. (Ze schraapt haar keel)! Hoe voel je je nu? Beter?! Uit: Glazen Speelgoed (Tennesse Williams) Jim Laura Jim Laura Jim wijn aan) Laura Hallo Laura (zacht) Hallo. (Ze schraapt haar keel) Hoe voel je je nu? Beter? Ja. Ja, dankje. Dit is voor jou. Een beetje

Nadere informatie

www.queridokinderboeken.nl

www.queridokinderboeken.nl www.queridokinderboeken.nl Copyright 2013 Joke van Leeuwen Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt, in enige vorm of op welke wijze ook, zonder voorafgaande schriftelijke

Nadere informatie

Onvermijdelijk. Iris Hendricksen

Onvermijdelijk. Iris Hendricksen Onvermijdelijk Iris Hendricksen 2 Het begon allemaal toen ik haar ontmoette. Via de telefoon had ik haar al gesproken, maar ik dacht dat ze volledig contact gestoord was. Ik vroeg haar namelijk om een

Nadere informatie

Kinderkerstfeest van de Kindernevendienst 26 december Kerstverhaal

Kinderkerstfeest van de Kindernevendienst 26 december Kerstverhaal Kinderkerstfeest van de Kindernevendienst 26 december 2016 Kerstverhaal Heel lang geleden was er een jonge vrouw, Maria. Zij woonde in het dorpje Nazareth. Maria was een heel gewone vrouw, net zo gewoon

Nadere informatie

Jouw droomprins in het leger..

Jouw droomprins in het leger.. Jouw droomprins in het leger.. van Sharon online: http://www.alle-tests.nl/quiz30/quiz/1384456617/jouw-droomprins-in-het-leger powered by www.alle-tests.nl Inleiding Je komt op je opleiding en op die zelfde

Nadere informatie

Er zijn mensen nodig met nieuwe fantasie

Er zijn mensen nodig met nieuwe fantasie Er zijn mensen nodig met nieuwe fantasie Ervaringen, belevenissen, vragen in woorden gevangen om die woorden weer vrij te laten in nieuwe ervaringen, belevenissen, vragen. Marcel Zagers www.meerstemmig.nl

Nadere informatie

Boekverslag Engels The skeleton man door Joseph Bruchac

Boekverslag Engels The skeleton man door Joseph Bruchac Boekverslag Engels The skeleton man door Joseph Bruchac Boekverslag door een scholier 2262 woorden 3 november 2003 6,2 114 keer beoordeeld Auteur Joseph Bruchac Eerste uitgave 2001 Vak Engels H 1 Op 2

Nadere informatie

1. Joris. Voor haar huis remt Roos. Ik ben er. De gordijnen beneden zijn weer dicht.

1. Joris. Voor haar huis remt Roos. Ik ben er. De gordijnen beneden zijn weer dicht. 1. Joris Hé Roos, fiets eens niet zo hard. Roos schrikt op en kijkt naast zich. Recht in het vrolijke gezicht van Joris. Joris zit in haar klas. Ben je voor mij op de vlucht?, vraagt hij. Wat een onzin.

Nadere informatie

Het huis Anubis - Hoofdstuk 1

Het huis Anubis - Hoofdstuk 1 Het huis Anubis - Hoofdstuk 1 Het is 7 uur in de ochtend. Het is een dag nadat Nienke de traan van Isis aan Anchesenamon had gegeven. Nienke was al vroeg wakker, want ze kon niet meer slapen. Ze had weer

Nadere informatie

Elke miskraam is anders (deel 2)

Elke miskraam is anders (deel 2) Elke miskraam is anders (deel 2) Eindelijk zijn we twee weken verder en heb ik inmiddels de ingreep gehad waar ik op zat te wachten. In de tussen tijd dacht ik eerst dat ik nu wel schoon zou zijn, maar

Nadere informatie

Niet eerlijk. Kyara Blaak

Niet eerlijk. Kyara Blaak Kyara Blaak Niet eerlijk Kyara Blaak Kyara Blaak 248media uitgeverij, Steenwijk Grafische realisatie: MDS Grafische Vormgeving Illustraties binnenwerk: Kyara Blaak Alle rechten voorbehouden. Niets uit

Nadere informatie

Kijk nog eens in het boek op bladzijde 80 naar Werkwoorden in een andere tijd.

Kijk nog eens in het boek op bladzijde 80 naar Werkwoorden in een andere tijd. Grammaticaoefeningen 3 Wonen en vervoer Werkwoorden in een andere tijd Oefening 1 Kijk nog eens in het boek op bladzijde 80 naar Werkwoorden in een andere tijd. 1 Begrijp je deze informatie? ja / nee,

Nadere informatie

Voor Maresa Jacobse: bedankt voor al je hulp Proloog: 7 januari Chantal dekte de tafel en keek op de klok. Nog even en dan was Menno er ook. Vanavond aten ze weer met zijn drieën. Soms vond ze dat nog

Nadere informatie

Refrein: Als het regent in jouw hart en je kunt alleen maar huilen, kom dan bij me, hou me vast, in mijn armen mag je schuilen.

Refrein: Als het regent in jouw hart en je kunt alleen maar huilen, kom dan bij me, hou me vast, in mijn armen mag je schuilen. Ellen en Patrick Nooit meer je stem, nooit meer je lach, Alles gaat terug, naar die éne dag. De pijn vanbinnen, het doet zo n zeer, Ze zeggen dat het mindert, maar wanneer... Intredelied: M n oma is gestorven

Nadere informatie

02-01-2006-28-04-2014 (8 jaar)

02-01-2006-28-04-2014 (8 jaar) BELLA (II) 02-01-2006-28-04-2014 (8 jaar) In 2007 kwam je voor het eerst lessen op onze hondenschool. Je had als pup eerder getraind op een andere school maar moest daar stoppen vanwege ED operaties aan

Nadere informatie

Vertel de kinderen, of praat met hen over het verschil tussen film, tv kijken of naar het theater gaan.

Vertel de kinderen, of praat met hen over het verschil tussen film, tv kijken of naar het theater gaan. LESBRIEF Binnenkort gaan jullie met jullie groep naar de voorstelling Biggels en Tuiten Hieronder een aantal tips over hoe je de groep goed kan voorbereiden op de voorstelling. VOOR DE VOORSTELLING Vertel

Nadere informatie

Tuin van Heden.nu 1 Mag ik zijn wie ik ben? Van In 5

Tuin van Heden.nu 1 Mag ik zijn wie ik ben? Van In 5 Tuin van Heden.nu 1 Mag ik zijn wie ik ben? Van In 5 5 Tuin van Heden.nu 1 Mag ik zijn wie ik ben? Van In 6 Zacheüs (1) Het is erg druk in de stad vandaag. Iedereen loopt op straat. Zacheüs wurmt zich

Nadere informatie

We spelen in het huis van mijn mama deze keer,

We spelen in het huis van mijn mama deze keer, Jip en Janneke. Ik ben Jip. Ik ben Janneke en we wonen naast elkaar. Hij heet Jip, zij heet Janneke. en we spelen soms bij hem en soms bij haar. We spelen in het huis van mijn mama deze keer, we kunnen

Nadere informatie

Ik besloot te verder te gaan en de zeven stappen naar het geluk eerst helemaal af te maken. We hadden al:

Ik besloot te verder te gaan en de zeven stappen naar het geluk eerst helemaal af te maken. We hadden al: Niet meer overgeven Vaak is de eerste zin die de klant uitspreekt een aanwijzing voor de hulpvraag. Paula zat nog maar net toen ze zei: ik ben bang om over te geven. Voor deze angst is een mooie naam:

Nadere informatie

HET VERHAAL VAN KATRIN

HET VERHAAL VAN KATRIN HET VERHAAL VAN KATRIN Katrin begon heroïne te gebruiken toen ze ongeveer 12 was. In het begin deed ze dat nog af en toe. We hadden er niet genoeg geld voor. Door een ingrijpende gebeurtenis ging ze steeds

Nadere informatie

Ervaringen Voorbeeld jouw ervaring delen? formulier

Ervaringen Voorbeeld jouw ervaring delen? formulier Ervaringen Voorbeeld jouw ervaring delen? formulier Vraag 1 Hoe heb je zielsliefde ontdekt, en ontdekte je zielsliefde het ook op dat moment? Ik ontmoette haar op mijn werk in de rookruimte. We konden

Nadere informatie

Neus correctie 2012. Aanleiding. Intake gesprek. Stap 1: Wat gaan we doen

Neus correctie 2012. Aanleiding. Intake gesprek. Stap 1: Wat gaan we doen Neus correctie 2012 Aanleiding Al een tijdje heb ik last van mijn neus. Als kind van een jaar of 5 kreeg ik een schep tegen mijn neus, wat er waarschijnlijk voor heeft gezorgd dat mijn neus brak. Als kind

Nadere informatie

Lekker ding. Maar Anita kijkt boos. Hersendoden zijn het!, zegt ze. Die Jeroen is de ergste. Ik kijk weer om en zie hem meteen zitten.

Lekker ding. Maar Anita kijkt boos. Hersendoden zijn het!, zegt ze. Die Jeroen is de ergste. Ik kijk weer om en zie hem meteen zitten. Lekker ding Pas op!, roept Anita. Achter je zitten de hersendoden! Ik kijk achterom. Achter ons zitten twee jongens en drie meisjes hun boterhammen te eten. Ze zijn gevaarlijk, zegt Anita. Ze schudt haar

Nadere informatie

Eerste druk, 2013 2013 Arinka Linders AVI E5 M6 Illustraties: Michiel Linders

Eerste druk, 2013 2013 Arinka Linders AVI E5 M6 Illustraties: Michiel Linders Leo Leeuwtje Eerste druk, 2013 2013 Arinka Linders AVI E5 M6 Illustraties: Michiel Linders isbn: 9789048431052 nur: 282 Uitgever: Free Musketeers, Zoetermeer www.freemusketeers.nl Hoewel aan de totstandkoming

Nadere informatie

Ik moet Claire nu niet aankijken. Wij kennen elkaar te goed. Mijn ogen zouden me verraden.

Ik moet Claire nu niet aankijken. Wij kennen elkaar te goed. Mijn ogen zouden me verraden. 1. We gaan eten in een restaurant. Serge heeft gereserveerd; dat doet híj altijd. Het is zo n restaurant waar je drie maanden van tevoren moet bellen. Of nog langer. Serge belt nooit drie maanden van tevoren.

Nadere informatie

IK OVERLEEFDE AUSCHWITZ

IK OVERLEEFDE AUSCHWITZ Ferenc Göndör IK OVERLEEFDE AUSCHWITZ Uitgeverij Eenvoudig Communiceren 3 Mijn vader Lang geleden kwam een jonge, joodse man naar het land Hongarije. Mohr Goldklang was zijn naam. Dat was mijn opa. Mohr

Nadere informatie

Paaswake voor kinderen 31 maart 2018

Paaswake voor kinderen 31 maart 2018 We luisteren: - Veldhuis & Kemper is het mooi Is het constant een zooi Er is lief Er is leed Er is zuinig of breed Er is kort Er is lang Vrolijk en bang Er is hoop Er is stil Er is zang Er is langzaam

Nadere informatie

DE TIJD VOOR DE GEK ONDERBOUW

DE TIJD VOOR DE GEK ONDERBOUW DE TIJD VOOR DE GEK ONDERBOUW Thijs Goverde 1 De Tijd voor de gek Op een dag zei ik tegen mijn opa: Wat jammer dat jij al zo oud bent. Puh, zei opa nijdig. Drie en zestig is niet oud, hoor. Ik win van

Nadere informatie

Het. Boekenliefje. Helen Docherty & Thomas Docherty. Clavis

Het. Boekenliefje. Helen Docherty & Thomas Docherty. Clavis Het Boekenliefje Helen Docherty & Thomas Docherty Clavis Het Boekenliefje Helen Docherty & Thomas Docherty 3 Precies op dat moment kwam een klein wezentje het dorp binnengevlogen. Het werd langzaam donker

Nadere informatie

2

2 2 Het kerstverhaal Kijk ook op: www.ploegsma.nl www.viviandenhollander.nl www.miesvanhout.nl ISBN 978 90 216 7085 0 / NUR 227 Tekst: Vivian den Hollander 2012 Illustraties: Mies van Hout 2012 Vormgeving:

Nadere informatie

Het verhaal op reis. groep 1-2. melle de muis. Bijlagen Les 1. media. spoor

Het verhaal op reis. groep 1-2. melle de muis. Bijlagen Les 1. media. spoor Het verhaal op reis groep 1-2 melle de muis Bijlagen Les 1 Les 1 - Bijlage 1 - brief kunstenaar 1 Lieve kinderen, Vandaag begint er een bijzonder project: HET VERHAAL OP REIS. Jullie gaan vandaag met elkaar

Nadere informatie

1 Vinden de andere flamingo s mij een vreemde vogel? Dat moeten ze dan maar zelf weten. Misschien hebben ze wel gelijk. Het is ook raar, een flamingo die jaloers is op een mens. En ook nog op een paard.

Nadere informatie

En? zegt mijn moeder, die haar nieuwe zomerjurkje laat zien: Wat vind je ervan? Mooi. Ik zeg niets meer dan dat, want ik weet dat ik er geen verstand

En? zegt mijn moeder, die haar nieuwe zomerjurkje laat zien: Wat vind je ervan? Mooi. Ik zeg niets meer dan dat, want ik weet dat ik er geen verstand En? zegt mijn moeder, die haar nieuwe zomerjurkje laat zien: Wat vind je ervan? Mooi. Ik zeg niets meer dan dat, want ik weet dat ik er geen verstand van heb. De vorige keer zei ik dat de nieuwe broek

Nadere informatie

Mijn ouders zijn gescheiden en nu? Een folder voor jongeren met gescheiden ouders over de OTS en de gezinsvoogd

Mijn ouders zijn gescheiden en nu? Een folder voor jongeren met gescheiden ouders over de OTS en de gezinsvoogd Mijn ouders zijn gescheiden en nu? Een folder voor jongeren met gescheiden ouders over de OTS en de gezinsvoogd 1 Joppe (13): Mijn ouders vertelden alle twee verschillende verhalen over waarom ze gingen

Nadere informatie

LES 10. Sluipaanval. Doe Lees 1 Samuël 24.

LES 10. Sluipaanval. Doe Lees 1 Samuël 24. LES Sluipaanval Ben je wel eens gepest? Is er iemand die altijd vervelend tegen jou doet? Heb je ooit geprobeerd om die persoon terug te pakken? (Zie 1 Samuël 24; Patriarchen en Profeten, blz. 603-615)

Nadere informatie

Ik ben maar een eenvoudige ezel, maar ik wil je graag een mooi verhaal vertellen

Ik ben maar een eenvoudige ezel, maar ik wil je graag een mooi verhaal vertellen De ezel van Bethlehem Naar een verhaal van Jacques Elan Bewerkt door Koos Stenger Ik ben maar een eenvoudige ezel, maar ik wil je graag een mooi verhaal vertellen over iets wat er met me gebeurd is. Het

Nadere informatie

Sam en de Wonderolie Museum Catharijneconvent 2016

Sam en de Wonderolie Museum Catharijneconvent 2016 Sam en de Wonderolie Museum Catharijneconvent 2016 Het voorleesverhaal Sam en de wonderolie Heel lang geleden was er eens een jongen, Sam. Sam was al heel lang op reis. En nu wilde hij naar huis. Sam moest

Nadere informatie

Maatschappelijk werk (alweer)

Maatschappelijk werk (alweer) Maatschappelijk werk (alweer) Na mijn tweede miskraam heb ik toch weer besloten om het er op te wagen naar maatschappelijk werk te gaan. Ik vond de stap echt wel heel zwaar, want ik hou er niet zo van.

Nadere informatie

Pasen met peuters en kleuters. Jojo is weg

Pasen met peuters en kleuters. Jojo is weg Pasen met peuters en kleuters Beertje Jojo is weg Thema Maria is verdrietig, haar beste Vriend is er niet meer. Wat is Maria blij als ze Jezus weer ziet. Hij is opgestaan uit de dood! Wat heb je nodig?

Nadere informatie

Klaar, ik ben bruin en ik ben wit

Klaar, ik ben bruin en ik ben wit Bruin &Wit Klaar, ik ben bruin en ik ben wit Mireille de Vries - Numbi A mani zit nog even bij haar papa. Ze hebben net twee geweldige vakantieweken met elkaar doorgebracht. Ze zijn tien dagen naar Afrika

Nadere informatie

Hij had dezelfde soort helm op als in het beeld vooraf...2 Mijn vader was verbaasd dat ik alles wist...3 Ik zat recht overeind in mijn bed te

Hij had dezelfde soort helm op als in het beeld vooraf...2 Mijn vader was verbaasd dat ik alles wist...3 Ik zat recht overeind in mijn bed te Hij had dezelfde soort helm op als in het beeld vooraf...2 Mijn vader was verbaasd dat ik alles wist...3 Ik zat recht overeind in mijn bed te kijken...4 De mensenmenigte opende zich in het midden...5 Toen

Nadere informatie

Niet veel mensen krijgen deze ziekte en sommige volwassenen hebben er vaak nog nooit van gehoord of weten er weinig vanaf.

Niet veel mensen krijgen deze ziekte en sommige volwassenen hebben er vaak nog nooit van gehoord of weten er weinig vanaf. Je leest waarschijnlijk dit boekje omdat je mama of papa of iemand anders speciaal in je familie Amyotrofische Lateraal Sclerose heeft. Het is een lang woord en het wordt vaak afgekort tot ALS. Niet veel

Nadere informatie

Edward van de Vendel. De grote verboden zolder

Edward van de Vendel. De grote verboden zolder Edward van de Vendel De grote verboden zolder Amsterdam Antwerpen Em. Querido s Kinderboeken Uitgeverij 2017 www.queridokinderboeken.nl www.edwardvandevendel.com Copyright 2017 Edward van de Vendel Niets

Nadere informatie