Weekbrief van De Stem van Nederland

Transcriptie

1 Weekbrief van De Stem van Nederland Gebaseerd op het dagelijkse aktualiteiten-onderzoek in opdracht van SBS6 Monarchie anno 2003 redactie: Maurice de Hond verschijnt in principe wekelijks abonnement: gratis aanmelden/afmelden bij Nr 3: 6 oktober 2003 TK 29/9 6/10 CDA PvdA VVD SP De Nederlanders hebben een uitgesproken mening over de verwikkelingen rondom het voorgenomen huwelijk tussen Prins Johan Friso en Mabel Wisse Smit. Het overgrote deel der Nederlanders denkt dat Mabel een relatie met Klaas Bruinsma had en met name omdat ze daar niet eerder voor is uitgekomen- vindt haar ongeschikt als reservekoningin. Hoe deze kwestie verder afloopt is nog onduidelijk, maar in feite zijn de ont-wikkelingen van de laatste dagen een perfecte illustratie van het feit dat- in tegenstelling tot vroeger- de belangrijkste peiler van de monarchie de opinie van het volk is. En daarin zijn interessante ontwik-kelingen waarneembaar. Al bij het onderzoek dat wij afgelopen dinsdag uitvoerden gaf 50% der Nederlanders aan dat men dacht dat Mabel Wisse Smit had gelogen over haar kontakten met Klaas Bruinsma. 19% dacht dat dit niet zo was. Op die dag vond nog slechts 26% dat als zou blijken dat ze over die relatie gelogen had ze toch nog indirect- aanspraken op de troon zou mogen hebben. Na de uitzending van Peter R. de Vries en de bijgestelde informatie van Mabel Wisse Smit over haar kontakten met Klaas Bruinsma was het oordeel nog uitgesprokener. 69% denkt dat Mabel over die relatie gelogen heeft en dat er wel sprake was van een liefdesrelatie. Slechts 10% denkt dat dit niet het geval is geweest. (Opmerkelijk is dat er geen al Inhoudsopgave Monarchie anno Stilte na (en vóór?) de storm 2 Column: Onbesproken gedrag 3 Het gedachtengoed van Pim Fortuyn 4 Varia 4 Communicatie met de overheid 5 te grote verschillen zijn in oordeel naar politieke voorkeur.) Maandag daalde het aantal dat denkt dat er sprake was van een liefdesrelatie naar 44%. De overige resultaten lijken echter veel op die van afgelopen vrijdag: 52% vindt dat er geen goedkeuring aan het Parlement moet gevraagd worden voor het huwelijk, 8% vindt dat de verloving moet worden afgebroken en slechts 27% vindt dat het huwelijk door het Parlement moet goedgekeurd worden. Het oordeel van het volk is dus duidelijk en wellicht richtingbepalend voor het Haagse politieke proces dat nog gevolgd moet worden. Hoewel er nog wel een duidelijke voorkeur is voor de monarchie (62%) is het aandeel dat voor een republiek is (30%) beduidend groter dan het enkele jaren geleden was (ca. 15%). SP-kiezers zijn duidelijk voor een republiek, bij Groen Links en D66 liggen de verhoudingen PvdA-, VVD- en LPFkiezers vertonen het gemiddelde beeld en CDAkiezers zijn het sterkst voor een monarchie (77%). Een groot deel van de Nederlanders geeft wel aan dat de opvolging van Beatrix (vrij) snel zal moeten plaatsvinden. 27% geeft aan zo snel mogelijk en nog eens 37% op haar 70 e verjaardag (over ruim 3 jaar). De verschillen naar politieke voorkeur zijn niet zo groot, maar onder SP- en LPF-kiezers treffen we de grootste groep aan, die wil dat Beatrix snel aftreed (bijna 50% antwoordt zo snel mogelijk ). De belangrijkste reden om een snel aftreden te verkiezen is dat iedereen in Nederland na zijn 65 e stopt en dat men de taak te zwaar voor haar vindt (bij elkaar 50%). 26% vindt het beter voor Nederland dat Willem-Alexander en Maxima de troon zullen bezetten. Maar 3% zegt dat de reden is dat Beatrix geen goede koningin is. Weekbrief van De Stem van Nederland, nr. 2, 29 september

2 Stilte na (en vóór?) de storm De afgelopen weken zijn de verschuivingen in politieke voorkeur vrij beperkt geweest. Bezien we echter het totale beeld van de afgelopen anderhalf jaar dan zien we periodes met grote verschuivingen. Tegelijkertijd zien we dat het vertrouwen in de politiek naar een dieptepunt is gezakt. Het is daarom gewoon wachten op de volgende periode met grote verschuivingen. In zetels Verk. Tweede Kamer TK 03 7/4 29/9 6/10 CDA PvdA VVD LPF Groen Links SP D ChristenUnie SGP Totaal De peiling van deze week verschilt amper van die van de vorige twee weken. We zitten weer (even) in rustig electoraal vaarwater. Zeker als we de uitslagen van de afgelopen weken in het kader zetten van de verschuivingen van de afgelopen anderhalf jaar. Dat is op de bijgaande grafiek goed te bezien. Het vertrouwen in de politiek is al enkele weken op het dieptepunt van 4.0. Dat is 1.8 lager dan op het moment van de Tweede Kamerverkiezingen. Op drie momenten is dat vertrouwen duidelijk gedaald. In maart, tijdens de oorlog in Irak. In april, na het afbreken van de formatie CDA-PvdA. En vervolgens in augustus/september, na het bekend worden van de plannen van het nieuwe kabinet. Ook bij de CDA- en de VVD-kiezers zien we een forse daling sinds de Tweede Kamerverkiezingen (tussen de 1 en 1.5) De combinatie van deze twee gegevens, weinig vertrouwen in politiek en grote electorale verschuivingen in korte periodes geeft aan dat het te verwachten is dat in de nabije toekomst wederom grote verschuivingen plaats zullen vinden. Die zullen het grootst zijn als zich een nieuwe politieke groepering met een aansprekende leider aandient. 60 De Stemming: Politieke Voorkeur sinds januari in zetels C DA L P F 10 V V D P vda 0 7/1 11/2 18/3 23/4 27/5 1/7 5/8 9/9 14/10 18/11 23/12 27/1 3/3 7/4 12/5 16/6 21/7 25/8 29/9 G rl in ks S P d 6 6 Weekbrief van De Stem van Nederland, nr. 2, 29 september

3 Onbesproken gedrag Het blijft opmerkelijk hoe Nederland na in de zestiende eeuw min of meer als eerste met een republiek gestart te zijn begin negentiende eeuw overstapte op een monarchie. En uit onderzoek blijkt inmiddels keer op keer dat het overgrote deel der Nederlanders niet terug wil naar een republiek. De moderne tijd heeft er ook voor gezorgd dat troonopvolgers met gewone burgermeisjes trouwen. Dat is geen onverdeeld succes. Hoewel het in eerste instantie een duidelijk positieve bijdrage levert aan de populariteit van Koningshuizen doen zich ook problemen voor, die daarvoor ongekend waren (of althans niet naar buiten kwamen). Hoewel het hebben van veel kinderen voor een monarch (en voor de roddelbladen) een zegen lijkt, kan het ook nogal wat problemen veroorzaken voor de monarchie. De vruchtbaarheid van de Nederlandse Koninklijke familie heeft ervoor gezorgd dat we niet hoeven te vrezen dat er op den duur geen troonopvolgers beschikbaar zijn. (Althans als er niet iets zou gebeuren zoals in de film King Ralph, waarbij de totale Engelse Koninklijke familie wordt gedood en een verre neef uit de VS, een barpianist in Las Vegas, de enige troonopvolger blijkt te zijn.) En daarom zou zowel het vorstenhuis zelf als het parlement extra voorzichtig moeten zijn wie men toelaat in de lijn van troonopvolging. Tot nu toe zijn de vier huwelijken van de kinderen van Beatrix en Margriet door het Parlement goedgekeurd. Blijven er nog drie zonen van deze twee dochters van Juliana over die in principe in aanmerking komen voor de opvolging van de troon. Als we er dan ook van uitgaan dat deze prinsen ook gemiddeld drie kinderen zullen krijgen dan zal het aantal potentiële troonopvolgers rond 2015 de twintig overschrijden. Als ten minste aan de huwelijken van alle drie zonen de goedkeuring door het Parlement wordt verleend. En daar zouden, nog los van de huidige problematiek rondom Mabel Wisse Smit, vraagtekens bij gezet moeten worden (moet dat bij de laatste twee zonen van Prinses Margriet bij voorbeeld ook gebeuren?) Bij de informele afspraken tussen de monarchie en het volk behoort namelijk dat degene, die door een huwelijk op de troon kan belanden van onbesproken gedrag is. En daarmee komen we meteen tot de essentie van het huidige probleem. Wat er precies waar is van datgene wat rondom Mabel Wisse Smit en Klaas Bruinsma is gepubliceerd is in feite inmiddels niet meer van belang. Wat haar kwaliteiten verder ook zijn, ze voldoet zeker niet aan de term onbesproken gedrag. Uit ons onderzoek blijkt namelijk dat 69% haar niet gelooft over haar uitspraken over haar kontakten met Klaas Bruinsma. 60% vindt dan ook niet zij Koningin van Nederland zou mogen worden. Er is dus geen sprake van onbesproken gedrag. Integendeel juist. Zowel het Koninklijke Huis als het Parlement zou er zeer verstandig aan doen om ook hier de aanwijzing van het volk te volgen en de aanvraag voor de goedkeuring van het huwelijk niet in te dienen. Het feit dat inmiddels 30% van de Nederlanders voor een republiek is en 60% vindt dat Beatrix tussen nu en drie jaar zou moeten aftreden geeft ook aan dat de steun voor de monarchie geen eeuwige constante is. Net zoals in de politiek dient steun en vertrouwen voortdurend verdiend te worden. Maurice de Hond Onderzoekresultaten op de website De resultaten van alle onderzoeken die gehouden zijn staan op onze website. Onder de kop onderzoeksresultaten ziet u direct de meest recente resultaten. Via het archief kunt u op verschillende manieren zoeken onder de meer dan 500 onderzoeken die sinds september 2002 gehouden zijn. Weekbrief van De Stem van Nederland, nr. 2, 29 september

4 Het gedachtegoed van Pim Fortuyn Naar aanleiding van het uitkomen van een nieuw boek over Pim Fortuyn hebben we een serie vragen gesteld over hoe de Nederlander nu tegen Pim Fortuyn aankijkt. De uitkomsten mogen zeker verassend genoemd worden en vormen nog een aanwijzing van de instabiele situatie waarin ons politiek systeem en het electoraat in verkeert. 49% geeft aan dat men Pim Fortuyn mist. Vrijwel alle LPF-kiezers zeggen dat, maar onder CDA- en VVD-kiezers is dat percentage ook bijna 60%. Onder de PvdA-kiezers is het percentage 30%, en bij SP- en Groen Links kiezers is dat percentage rond de 20. Staan achter gedachtegoed P.F. Allen 43% LPF 98% VVD 60% CDA 53% PvdA 25% D66 23% SP 21% Groen Links 1% 68% is het eens met de stelling dat door het overlijden van Pim Fortuyn de politiek voor de burger minder interessant is geworden. Van de SP en Groen Links-kiezers is circa 40% het hiermee eens, bij de overige kiezers zijn de verschillen minder groot. 43% der Nederlanders zegt dat zij achter het gedachtegoed van Pim Fortuyn staat. De verschillen naar stemgedrag bij de laatste Tweede Kamerverkiezingen zijn zeer groot zoals de tabel laat zien. Er is dus een evident verschil tussen de traditioneel linkse en rechtse partijen. Maar dit houdt dus wel in dat de kiezers van CDA- en VVD in meerderheid melden achter het gedachtegoed van Pim Fortuyn te staan. Varia Leegstaande kantoren ombouwen tot woningen? 87% vindt het ombouwen van leegstaande kantoren tot woningen, zoals Minister Dekker dat heeft voorgesteld, een goed idee. Meer dan de helft der Nederlanders zou daar ook best willen wonen. Zedenmisdadigers terug in samenleving? 58% meent dat het goed is als de buurt wordt gewaarschuwd dat iemand die vrijgelaten wordt uit de gevangenis en daar zat wegens een zedenmisdrijf zich komt vestigen. 35% vindt dat niet nodig. De beantwoording van deze vraag loopt perfect en geleidelijk langs de links-rechts schaal met Groen Linkskiezers die het maar voor 28% het eens is en LPF-kiezers voor 84%. De CDA-kiezers voldoen aan het gemiddelde patroon. Einde KLM? De Nederlanders zijn niet zo positief over de fusie tussen Air France en de KLM. Slechts 28% vindt het een positieve ontwikkeling. 65% denkt dat de KLM over 10 jaar niet meer bestaat Milieuactivisten = Terroristen? 55% vindt dat milieuactivisten niet hetzelfde bestraft moeten worden als terroristen. Ook hier zien we weer een groot verschil tussen Links en Rechts. LPF-ers vinden voor 65% wel en Groen Linksers voor 5%. In dit geval echter is het gat tussen CDA, VVD en LPF aan de ene kant met Groen Links, SP en PvdA wel groot. Albert Heijn Boycot? De Boycot van Albert Heijn omtrent het salaris van Moberg is vrijwel over. Terwijl half september 4% van de vaste klanten aangaf Albert Heijn die week niet bezocht te hebben door het salaris, is dit nu vrijwel 0%. Alleen bij de minder frequentie klanten is nog sprake van een restant van het boycot-effect (was 6% en is nu 3%). Maar hun aandeel in de omzet is beduidend minder dan de vaste klanten, zodat het netto-effect nu minder dan 1% is (was 12% op het hoogtepunt. Het totale overzicht van de resultaten van alle onderzoeken die, gedaan worden in het kader van Stem van Nederland, treft u aan op de website Heeft u suggesties voor onderzoeken, vragen of commentaar, stuur dat dan naar maurice@dehond.nl. Weekbrief van De Stem van Nederland, nr. 2, 29 september

5 Communicatie met de overheid De Nationale Ombudsman heeft een rapport doen verschijnen met daarin bevindingen over de snelheid en wijze van reageren ten opzichte van de burger. Daarbij bleek dat het vaak heel lang duurt voordat men antwoord krijgt en dat de overheid zich regelmatig niet houdt aan de eigen wettelijke termijnen om te reageren. Via ons onderzoek kunnen we zien wat de burger op dat punt van de overheid verwacht. 53% van de Nederlanders heeft wel eens een vorm van schriftelijke communicatie met de overheid gehad (fax, brief of ). 12% gaf aan binnen 1 week antwoord te hebben gehad. 18% binnen 1 tot 3 weken. 24% tussen 3 en 6 weken en 21% pas na 6 weken. 19% gaf aan nooit antwoord te hebben gehad en 7% weet het niet meer. Slechts een derde van degenen die langer dan 3 weken moesten wachten werd tussentijds op de hoogte gesteld van het feit dat men niet snel antwoord zou krijgen. 45% vindt dat de overheid binnen 1 week zou behoren te reageren en 49% tussen 1 en 3 weken. Volgens de norm van de burger kan dus gesteld worden dat maar een zeer beperkt gedeelte (circa 15%) op tijd beantwoord wordt. De verschillen naar politieke voorkeur zijn beperkt, hoewel het erop lijkt dat CDA-kiezers geduldiger zijn dan LPF-kiezers. Weekbrief van De Stem van Nederland, nr. 2, 29 september