Kind en schade. Wie bepaalt de route? Mr. R.M.J.T. van Dort, PIV 2015

Transcriptie

1 Kind en schade Wie bepaalt de route? Mr. R.M.J.T. van Dort, PIV 2015

2 Stel deze auto wordt in de prak gereden

3 Of deze

4 Welke schade kan worden geclaimd?

5 Stel: de verzekeraar weet het ook niet Moet de Lada of de Trabant dan als uitgangspunt worden genomen of de Lamborghini, de Porsche of de Ferrari? Wat bepaalt de te maken keuze; wie maakt de keuze?

6 Stel uw kind zat erin en loopt zwaar letsel op

7 Wat is er dan aan schade toegebracht, wat is er verloren gegaan?

8 Dat is waar we het vandaag over gaan hebben met elkaar Is er (voldoende) rechtvaardiging voor verandering?

9 Wat is de schade? X - Y = schade Wat weten we van het kind? (X+) Opleiding, talenten, afkomst, sociale omstandigheden,interesses Maar ook: Wat weten we (nog) niet? (X-) Hoe jonger, hoe minder bekend is over ontplooiing Niet alleen wat er was, maar ook wat zich nog moest ontwikkelen

10 Vergoeden van schade Bescherming, herstel vd status quo; indien schade onherstelbaar: rechtshandhaving dmv schadevergoeding, second best Uitgangspunt alsdan: concreet en volledig (HR 5 december 2008, NJ 2008/387) Ongeacht ras, geslacht, leeftijd, afkomst, opleiding slachtoffer M.a.w: de wet, afd BW, differentieert niet Kind heeft zelfde aanspraken als elk ander slachtoffer

11 Art. 6: 97 BW De rechter begroot de schade op de wijze die het meest met de aard ervan in overeenstemming is. Kan de schade niet nauwkeurig worden vastgesteld, dan wordt zij geschat.

12 Aard vd kindschade Schade aan een persoon Schade aan een kind Vermogensschade en immateriële schade Aard is in beginsel niet zodanig anders dat dit andere begroting rechtvaardigt; dus op zelfde wijze als bij volwassene Langere looptijd; langere toekomstschade Vergt meer inschatting goede en kwade kansen toekomstige ontwikkeling (6: 105 BW; Vehof-Helvetia 1998)

13 Het bijzondere van kindschade Persoon in wording, geeft dubbele schade: feitelijk toegebrachte schade, het letsel beschadigde ontwikkeling/ontplooiing Onbekendheid over zijn potenties en talenten Looptijd schade: grote financiële gevolgen en belangen evident risico veranderende opvattingen, afkalvende voorzieningen Niet het kind beslist over zijn aanspraken, dat doen anderen

14 Belang van t kind Kwetsbaarheid van t kind, beschermingsgedachte Erkend in internationale verdragen Centraal in aantal familierechtelijke bepalingen; in strafrecht basis voor andere benadering; in verkeer de 100%-regel In ons schadevergoedingsrecht niet aan de orde; in andere rechtssystemen evenmin

15 Aanspraak van t kind Volledige vergoeding van toegebrachte schade Onbekendheid met schade geen rechtvaardiging aanspraken op concreet en volledig aan te tasten (Baby Kelly NJ 2006, 606) Minder of afwezigheid van besef vermindert aanspraak op schadevergoeding niet (Coma-arrest HR 20 september 2002, NJ 2004,112; zie ook Rechtbank Midden-Nederland 06 februari 2013 ECLI:NL:RBMNE:2013:BZ0813) Onbekendheid kan leiden tot meer schatting, aannames mbt toekomst; niet tot het niet vergoeden!

16 Aanspraak van t kind (2) Uitgangspunt: c & v overwegingen van besef, behoefte of besteedbaarheid spelen geen rol Gemis normale ontwikkeling: extra smartengeld? Elementen dichtbij het kind beïnvloeden zijn ontwikkeling/ontplooiing, dus ook (de omvang van zijn schade); die elementen in beeld brengen Toekomstige risico s agv veranderingen: zo concreet als mogelijk waarderen of periodiek vaststellen

17 Andere wegen? Moet het anders?

18 Alternatieven Fondsvorming, stuwmeertheorie Niet langer c & v maar vergoeding inrichten op behoeftes en bestaan met letsel; wat nu ipv wat als Berekening op basis van gemiddelden (geheel abstract; Jansen 2007) of gedifferentieerde gemiddelden (deels abstract, deels concreet; Van Dort 2009)

19 Het geëffende pad of de nieuwe route? Rechtspraak: niet eenduidig, voorkeur voor c&v Stuwmeer/fondsvorming lost discussie situatie zonder letsel niet op Kremer, Hartlief, Nieuwenhuis, Tjittes/Giesen: pleiten voor loslaten c & v bij kinderen vergoeding obv wat nu Volledig abstract voor de kleinsten? (Janssen 2007) Of zo dicht als mogelijk tegen concreet aan met abstracties indien nodig

20 Overwegingen wat nu besef behoefte besteedbaarheid economisch belang (?) belang familie / nabestaanden het nut, de zin Niet inzetten op het leven dat er niet meer is, maar het leven dat wordt geleefd (ruime vergoeding zorg- en hulpkosten, voorzieningen e.d.; Y+)

21 Wat nu :Voldoende rechtvaardiging? Wie, wat wordt de persoon van het kind? We weten het niet (zeker). We weten dus niet (exact) wat de schade is. Dus vergoeden we anders? Is dat voldoende vav-schade onvergoed te laten? Wat nu bepleit bij kinderen het verlaten het geëffende pad van het concreet schade begroten én vergoeden. Wat dan resteert is slechts genoeg-doening ex post ; Dus Y = S

22 In t belang van het kind? Geeft (grote) ongelijkheid tov andere slachtoffers met ernstig letsel Wie trekt de grens en waar? Pasgeborenen, kinderen tot 4 jaar, tot 12 jaar, tot 16? Niet conform maatschappelijke opvatting: Vgl ook Coll. vd Rechten vd Mens 19/08/2014, en:

23

24 Wat leert het filmpje? Als je als kind pindakaas eet, word je vanzelf succesvol Talenten van een kind moeten tijd hebben te rijpen De ontwikkeling van een kind is moeilijk voorspelbaar, evenals zijn ontwikkeling

25 Overwegingen uit praktijk Invloed juridisch proces is groot. Juridische metaalmoeheid leidt vroeger of later tot uitdrukkelijke wens af te ronden, al dan niet met lumpsum Concessiebereidheid werkt ten nadele van t kind! Principiële discussies per schadepost verworden uiteindelijk tot loven en bieden over bedrag onder de streep Vergoeding ineens heeft voorkeur; zelden periodieke afwikkeling; afhankelijk v. casus: voorbehoud Besteding vergoeding niet steeds conform doelstelling en begroting (overigens ook bij volwassenen)

26 Wat niet weet, maar toch deert! Wat nu = De beroemde sigaar uit eigen doos! Y moet sowieso worden vergoed. Toch (heimelijke) economische overwegingen? (stel vav vanaf 24 jr. looptijd 46 jr rek. rente 2% schade ,- p.jr: belang beloopt ,-)

27 Wat dan? Andere bronnen: diverse onderzoeken CBS tonen dat opleiding en inkomen ouders van (grote) invloed zijn op opleiding kinderen psychologen: de appel valt niet ver van de boom; ouders vervullen vaak voorbeeldfunctie, kind treedt in voetsporen ouders (positief maar ook negatief) over de grens (Europa): veelal c&v, wijze van bepaling toekomstschade verschilt; soms uitkering ineens, maar ook periodiek. Vergelijkbaar NL, helder en duidelijk:

28 Bundesgerichshof Holmes 05 oktober 2010: 19. Trifft das Schadensereignis ein jüngeres Kind, über dessen berufliche Zukunft aufgrund des eigenen Entwicklungsstands zum Schadenszeitpunkt noch keine zuferlässige Aussage möglich ist, darf es dem Geschädigten nicht zum Nachteil gereichen das die Beurteilung des hypothetischen Verlaufs mit nicht zu beseitigenden erheblichen Unsicherheiten behaftet ist. ( ) 20. Zutreffend werden deshalb in solchen Fällen auch der Beruf, die Vor- und Weiterbildung der Eltern, ihre Qualifikation in der Berufstätigkeit, die berufliche Pläne für das Kind sowie schulische und berufliche Entwicklungen von Geschwistern herangezogen. ( ) Vervolgens (21): als concrete info ontbreekt dan uitgaan van durchschnittlichen Erfolg in seiner Tätigkeit dus qua opleiding e.d. en op basis daarvan verder schatten.

29 Wat dan? (2) Zoveel als mogelijk concreet obv wat (wel) bekend is; zo nodig doen van aannames in de leefsfeer van het kind Bepalen welke parameters er toe doen Indien te weinig info: schatting met als basis modaal of gemiddeld inkomen, doorsnee opleiding en beroep Geen vav is wellicht eenvoudiger maar onrechtvaardig en discriminerend tov het kind. Vgl Coll.vd Rechten vd Mens, 19 augustus 2014 inzake gelijke behandeling vrouw-man bij letselschade begroting

30 Stelling 1 Ernstig letsel dupeert een kind in zijn functioneren én in zijn ontwikkeling. De huidige schadebegroting doet het kind tekort. Het belang van t kind rechtvaardigt een ruimere schadetoerekening! X - Y = S+!

31 Stelling 2 Het jasje en de wind? Indien met de huidige veranderingen in zorg e.d. wat nu duurder uitvalt dan wat anders, dan zal wat anders de voorkeur hebben.

32 Stelling 3 Voor het kind met ernstig letsel wordt beslist; het heeft geen keuze (meer). In het belang van t gekwetste kind zouden voortdurende (ook na meerderjarigheid) beschermingsmaatregelen opgelegd moeten worden.

33 Hugo de Groot: In het niet weten van sommige dingen ligt een groot stuk wijsheid!