De crisis bezorgt me nachtmerries. Sony Kapoor, Ex-Lehman Brothers. Jobs in IT & Telecom vanaf blz jobs op jobat.be

Transcriptie

1 Zaterdag 29 en zondag 30 oktober 2011 Weekblad over en voor werk, met de beste jobaanbiedingen HR-AMBASSADEUR Bevlogenheid en burn-out staan dicht bij mekaar blz. 6 HILDE CREVITS Niet bang van onpopulaire maatregelen blz. 10 ANSEEL & DENYS We vergrijzen sterk, maar vergroenen licht blz. 3 JOBAT.BE SITE VAN HET JAAR De crisis bezorgt me nachtmerries Sony Kapoor, Ex-Lehman Brothers jobs op jobat.be Jobs in IT & Telecom vanaf blz. 16

2 EDITO Na drie jaar heb je de studenten alles geleerd. Onderzoek toont aan dat ze nauwelijks nog iets bijleren WONDER Eerst klonk: Ze zijn te duur, te veeleisend. Daarna volgde: Ze willen ons niet, we worden gediscrimineerd. Tussendoor duikelden werkgeversorganisaties verzachtende cijfers op. Dat iets meer dan de helft van de werkgevers er zeker al aan gedacht heeft om er aan te werven. Waarna een werkgever reageerde dat er op zijn hoofd alvast zo geen haar stond. Bon, deze week ging het op de radio weer over 50-plussers en hun schijnbaar schier onmogelijke zoektocht naar werk. Die is moeilijk, maar daar heeft meer dan één kamp schuld aan. Er is vooreerst de teleurstellende werkzaamheidsgraad van Belgische 55 tot 64-jarigen. Vorig jaar bedroeg die 37 procent. Maar waarom zijn er zo weinig vijftigers en zestigers aan het werk? Onder andere omdat het ze de voorbije decennia veel te makkelijk is gemaakt om uit te stromen. Het succes van eindeloopbaanmaatregelen als brugpensioen - waar zowel werknemers als werkgevers graag op verdienen terugvallen als het slecht gaat - maakt dat we het lange tijd normaal hebben gevonden dat pakweg een 55-jarige stopt met werken. Vaak werden ze daar zelfs toe gestimuleerd. Zet de kat bij de melk en ze zal drinken. Het Generatiepact heeft voor een kleine kentering gezorgd, maar wonderen zijn er niet verricht. Ten tweede is er de mentaliteitskwestie. Bedrijven werven, om redenen van kost en perceptie, nu eenmaal liever twintigers en dertigers aan dan veertigers, vijftigers en zestigers. Critici zeggen dan steevast: Wacht maar af, binnen dit en tien jaar zullen ze die vijftigers smeken om bij hen te komen werken. Dat valt te bezien. De aangekondigde krapte op de arbeidsmarkt - de vergrijzing zorgt de komende decennia voor een golf aan vervangingsjobs - mag (toekomstige) werkzoekende vijftigers als muziek in de oren klinken, wonderen gebeuren niet vanzelf. Velen zullen zich moeten herscholen of bijscholen om die nieuwe kansen in te vullen. In de toekomst dreigt er ook een ander spanningsveld op te duiken. Dat bevindt zich tussen de maatregelen om ons langer te laten werken en de werkdruk die om de hoek loert in een periode van arbeidsmarktkrapte. In het huidige loopbaandiscours gaan langer en minder werken vaak hand in hand. Systemen als deeltijds werk en loopbaanrekeningen zijn zonder twijfel nuttig om het eindeloopbaantraject werkbaar te maken, maar kunnen ook enkel bestaan als er voldoende personeel voorhanden is. Als schaarste dat verhindert, zal er elders gesnoeid worden, in de lonen bijvoorbeeld. Langer minder werken, is dan ook langer minder verdienen. WIM VERDOODT HOOFDREDACTEUR JOBAT REDACTIE@JOBAT.BE Langer minder werken, is ook langer minder ARBEIDSVRAAG Roger Standaert, professor vergelijkende onderwijskunde, reageert in Het Nieuwsblad op het idee van Pascal Smet, Vlaams minister van Onderwijs, om van alle leerkrachten masters te maken met een vierjarige opleiding. Kan elke persoon hoger in rang me ontslaan? Niet elke persoon hoger in rang kan een ontslagbrief ondertekenen. Integendeel, het aantal personen binnen een bedrijf dat werknemers kan ontslaan, is doorgaans zeer beperkt. Een ontslag kan enkel worden gegeven door de werkgever zelf. Is de werkgever een vennootschap dan treedt zij op via haar vennootschapsrechtelijke organen. De bevoegde organen verschillen naargelang de vennootschapsvorm. Voor een naamloze vennootschap (een nv) en een vereniging zonder winstoogmerk (een vzw) is dat de raad van bestuur. Voor een besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid (een bvba) zijn de zaakvoerders bevoegd. De statuten van de vennootschap bepalen of deze organen worden vertegenwoordigd door één of twee bestuurders (of, in voorkomend geval, zaakvoerders) zodat het niet noodzakelijk is dat de ontslagbrief de handtekening draagt van alle leden van de raad van bestuur of zaakvoerders. Ontslag negeren Het is ook mogelijk dat deze organen een deel van hun bevoegdheden voor onbepaalde duur delegeren aan één van hen of aan een ander persoon. Vaak wordt bijvoorbeeld het dagelijkse bestuur toevertrouwd aan één van de bestuurders die in de praktijk dagelijks bestuurder of ceo wordt genoemd. Specifiek in personeelsaangelegenheden worden vaak de nodige bevoegdheden overgedragen aan de personeelsdirecteur die meestal zelf geen bestuurder of zaakvoerder is. In specifieke noodgevallen, bijvoorbeeld wanneer een ontslag om dringende reden moet plaatsvinden terwijl alle voor ontslag bevoegde personen afwezig zijn, kan een bijzondere tijdelijke volmacht worden gegeven. Deze draagwijdte van de volmacht moet duidelijk omschreven worden en ondertekend door de normaal voor ontslag bevoegde personen. De persoon met de bijzondere volmacht handelt dan in naam en voor rekening van de werkgever die gebonden is door de ontslaghandeling. In principe kan niemand anders de beslissing tot ontslag nemen. Indien een onbevoegd persoon toch een werknemer ontslaat, is de werkgever niet door deze beslissing gebonden. Hij licht de betrokken werknemer in en kan deze gewoon in dienst houden. Toch zal deze beslissing volledige uitwerking hebben wanneer ze wordt bekrachtigd door de werkgever. Dit kan zowel schriftelijk als stilzwijgend zodra de werkgever van de beslissing kennisneemt. Een ontslagen werknemer die twijfelt aan het mandaat van de persoon die hem ontslaat, heeft het recht de overlegging van een volmacht te eisen. Indien hij vaststelt dat de persoon niet bevoegd was, kan hij de ontslaghandeling negeren en terug aan de slag gaan. Hij kan er ook voor opteren niet naar de volmacht te vragen en zich te gedragen alsof hij rechtsgeldig werd ontslagen. Uiteraard kan hij dan achteraf niet meer zijn bevoegdheid ter discussie stellen. STIJN DEMEESTERE, ADVOCAAT BIJ LYDIAN JOBAT.BE/RECHTEN-PLICHTEN

3 02 03 Anseel & Denys Frederik Anseel en Jan Denys bekijken de arbeidsmarkt beurtelings door een kritische bril. De experten die zeggen dat het aantal kinderen daalt, slaan de bal mis Lichtgroen en donkergrijs Dat vergrijzing een belangrijke maatschappelijke trend is, behoeft geen verdere uitleg. Er zijn steeds meer 60- plussers. We worden ook steeds ouder. Elke dag, e-l-k-e d-a-g, stijgt onze levensduur gemiddeld met 6 uur. De gevolgen hiervan voor onze maatschappij, economie en arbeidsmarkt worden nog steeds onderschat. Veel observatoren hebben het bij vergrijzing in één ruk ook over ontgroening. Bij ontgroening gaat het over het dalend aantal kinderen per vruchtbare vrouw. Hoewel deze trend al tien jaar geleden gekeerd is, zijn velen daar blijkbaar niet van op de hoogte. Enkele maanden geleden had een journalist het op de radio over het dalend aantal kinderen in onze samenleving. Dezelfde journalist bracht enkele weken later, zonder verpinken, een item over het tekort aan plaatsen in de kinderopvang. Professor Paul Devroey (VUB), een wereldautoriteit inzake kunstmatige bevruchting, beweerde enkele weken geleden in een kranteninterview dat het geboortecijfer in zowat heel Europa naar één kind per vrouw aan het evolueren is. De betrokken journalist sprak hem niet tegen. Ook Luc Soete, de nieuwe rector van de universiteit van Maastricht, had het in de pers naar aanleiding van zijn voorstel om ouders met kinderen meer stemmen te geven bij politieke verkiezingen over het dalend aantal kinderen. Deze experten slaan de bal mis. Al 10 jaar meer kinderen De realiteit is dat het aantal kinderen niet aan het dalen is maar aan het stijgen. De daling van het gemiddeld aantal kinderen per vrouw kende in Vlaanderen een dieptepunt in Dat is maar liefst 25 jaar geleden. Toen werden gemiddeld 1,47 kinderen per vruchtbare vrouw geboren. Sindsdien is dit cijfer weer aan het stijgen. In 2008 haalden we al 1,82. Toch werden er nog een tijdje minder kinderen geboren. Dit had alles te maken met de gemiddelde latere leeftijd waarop vrouwen hun eerste kind kregen. Deze laatste trend stopte in Vlaanderen in Sindsdien is het geboortecijfer in Vlaanderen weer aan het stijgen. In Vlaanderen worden al 10 jaar meer kinderen geboren. Dezelfde trend stellen we vast in de meeste Europese landen. Alleen de voormalige Oostbloklanden en Portugal kennen nog steeds een neergang of stabilisering. Hoe komt het nu dat zelfs heel slimme mensen als professor Devroey zich zo fundamenteel vergissen? Vermoedelijk omdat ze aantallen en aandelen door elkaar halen. De vergrijzing is veel sterker en massaler dan de lichte vergroening. Zolang onze bevolking groeit, kan een stijgend of gelijkblijvend aantal jongeren gepaard gaan met een dalend aandeel. Het goede nieuws is dat er in Vlaanderen binnenkort weer meer jongeren op de arbeidsmarkt zullen instromen. Onze arbeidsmarkt zal dan tegelijkertijd sterk vergrijzen en licht vergroenen. Jan Denys, arbeidsmarktdeskundige Randstad en auteur van Free to work en Uw werk, uw merk BANDWERK

4 INTERVIEW Sony Kapoor (35) zag in zijn periode als bankier bij Lehman Brothers vanop de eerste rij wat er verkeerd liep in het financiewezen. Vandaag ijvert de Indiër als directeur van de economische denktank Re-Define voor verregaande hervormingen van het financiële systeem. Ik ben bang dat toekomstige generaties aan ons zullen vragen: hoe konden jullie dit laten gebeuren? Tekst: Maud Oeyen / Foto: Koen Bauters Eigenlijk wou hij astronoom worden, maar een astronoom kan in India niet veel beginnen. Dus studeerde hij voor ingenieur. Daarna deed hij er nog een MBA bij. Het scheelde niet veel of hij was in de advertising terechtgekomen. Dat leek hem leuk, omwille van het creatieve, maar hij zag niet hoe hij op die manier een impact kon hebben op de wereld. Daarom koos Sony Kapoor voor de wereld van financiën en economie. Als scholier en student was ik al erg geëngageerd. Ik hield me bezig met ontwikkelings- en gemeenschapswerk, en het was mijn bedoeling om ooit bij de Wereldbank terecht te komen. Ik zou me opwerken tot de top van de Wereldbank en dan de wereld veranderen. Ik was naïef. Maar Kapoor was ook jong en had ervaring nodig. Daarom ging ik aan de slag bij de belangrijkste investeringsbank van India. Na een bijkomende opleiding aan de London School of Economics solliciteerde ik bij de Wereldbank, maar daar vonden ze mij nog steeds te jong en te onervaren. En geloof het of niet, maar bij Lehman Brothers kreeg ik de kans om ervaring op te bouwen. Dat bracht me plotseling op een heel ander spoor, hoewel ik niet lang voor Lehman heb gewerkt. U hebt het er nog geen jaar volgehouden. Sommige praktijken bij Lehman Brothers stootten me heel erg tegen de borst. Hoe een stel schooljongens daar een beetje zat te spelen met de cijfers op hun Excel-sheets, zonder zich ook maar een klein beetje bewust te zijn van de impact van hun acties op de echte economie, de mensen en de jobs. De kloof tussen de werkelijkheid, de acties van individuen en de perceptie was gigantisch. En er waren nog dingen die mij stoorden. Lehman had meer dan driehonderd dochterondernemingen, en ik kon niemand vinden die me kon uitleggen hoe die organisatie precies gestructureerd was. Het was allemaal zeer ondoorzichtig. Er hing ook zo n sfeer, alsof we daar de Masters of the Universe waren. Daar voelde ik me heel ongemakkelijk bij. Dus trok ik de deur achter me dicht en zocht ik een nieuwe job, die ik enkel aanvaardde op voorwaarde dat ik me ook met ontwikkelingswerk zou kunnen bezighouden. Het bracht me in contact met de Wereldbank. Hoe vaker ik met hen samenwerkte, hoe meer illusies ik verloor. De mensen die er werkten waren meestal erg verstandig en toegewijd, maar ik zag heel duidelijk de grenzen van de Wereldbank als instelling. Ik geloof in de werking van de financiële markten, ik geloof in de markteconomie. Ik ben een sterke aanhanger van beide. Maar ik heb van dichtbij gezien hoe bepaalde scheeftrekkingen in het De crisis bezorgt me nachtmerries

5 04 05 Ik zou me opwerken tot de top van de Wereldbank en dan de wereld veranderen. Ik was naïef Sony Kapoor, directeur denktank Re-Define financiële systeem heel ons economisch model onderuit kunnen halen. Daarom ben ik er uiteindelijk uitgestapt. Hoe bent u er dan toe gekomen een denktank op te richten? Ik ging me toeleggen op een hervorming van ons financieel systeem. Aanvankelijk bestond daar nauwelijks een draagvlak voor. Toen ik in januari 2004 in het Britse ministerie van Financiën ging uitleggen hoe de Britse en Amerikaanse vastgoedmarkten op een regelrechte financiële crisis afstevenden, werd ik net niet vierkant uitgelachen. Ik ging werken als adviseur voor verschillende Europese overheden en werkte samen met enkele ngo s. Ik vond dat ik goed en belangrijk werk deed, maar in de financiële sector zag ik nog veel grotere misstanden die ik wilde aanpakken. Ik was ondertussen tot de vaststelling gekomen dat het etiket van ngo er mij opzadelde met bepaalde beperkingen. Vele deuren die voor mij nog openstonden toen ik gewoon een ex-bankier was - bij financiële ministeries en centrale banken - begonnen dicht te gaan toen ik meneer ngo werd. Daar worstelde ik echt mee. Mijn boodschap was precies dezelfde gebleven, maar plotseling wilde men niet meer naar mij luisteren. Daarom besloot ik om mijn banden met de ngo s door te knippen - al geef ik ze nog steeds advies en blijven we in contact - en in plaats daarvan een eigen denktank op te richten. Angela Merkel liet deze week nog optekenen dat er geen expert te vinden is die kan vertellen welke stappen er nu echt gezet moeten worden. Hoe meer ik me bezighield met de financiële markten, hoe meer ik ging beseffen hoe weinig onafhankelijke expertise er bestaat op dat vlak. In het bijzonder bij de beleidsmakers. Ze begrepen niets van finance, ze wilden er niet eens iets van begrijpen, en de financiële industrie had er belang bij om te zeggen dat het rocket science was. Kom er vooral niet aan, want als je het aanraakt, ontploft het. En kijk, niemand is eraan gekomen, en toch is het ontploft. Natuurlijk kan je er niet van uitgaan dat alle experten hetzelfde zullen zeggen. Vaak zijn er meningsverschillen, en als je zelf geen expertise hebt, is het moeilijk om te weten wie je moet geloven. Neem als voorbeeld de besparingen. Er zijn mensen zoals ik, die zeggen dat besparingen alleen een relatief klein land kunnen helpen. Wat hielp voor Zweden toen het in de vroege jaren negentig geconfronteerd werd met een vastgoedcrisis, kan niet helpen voor de Europese Unie als geheel. Want Zweden is een klein land met een flexibele wisselkoers en de vastgoedcrisis vond plaats op een moment dat de wereldeconomie groeide. Nu staan de zaken er heel anders voor. Heel de Europese Unie - de grootste economie ter wereld - zit in de problemen en er zullen heus geen marsmannetjes naar de aarde komen om onze spullen te kopen. De andere twee grote economieën - de VS en Japan - zitten ook in slechte papieren. En de ontwikkelingslanden - inclusief de BRIC-landen - zijn simpelweg niet groot genoeg. Heel wat zogenaamde experts zijn ook niet echt geloofwaardig omdat ze banden hebben met de financiële sector. Dat geldt zelfs voor experts met een academische achtergrond. Zulke expertise is uiteraard niet onafhankelijk. Re-Define moet wél een onafhankelijke denktank zijn. Hoe kan u dat garanderen? We accepteren geen geld van de financiële sector. Onze doelstelling is tweevoudig: Re-Define wil de kennis van het brede publiek over complexe financiële en economische zaken vergroten en daarnaast onafhankelijke expertise aanbieden aan beleidsmakers, internationale instellingen, regeringen enzovoort. Aanvankelijk was er niemand echt geïnteresseerd. Zelfs in januari 2008, toen het al duidelijk was dat er ernstige problemen waren, zag niemand echt de noodzaak in van ingrijpende hervormingen. Er was immers nog geen crash geweest. Toen Lehman dan toch crashte, waren we plots fashionable. Hoe ingrijpend is de huidige crisis, denkt u, in het licht van de economische en financiële geschiedenis? (zeer ernstig) Eerlijk waar: het bezorgt me nachtmerries. Ik lig in het midden van de nacht vaak te piekeren in mijn bed over de Tweede Wereldoorlog, de Rwandese genocide of de gebeurtenissen die geleid hebben tot de Grote Depressie. Ik heb me vaak afgevraagd, wanneer ik terugkeek op vreselijke gebeurtenissen uit het verleden, waarom niemand de wereld toen heeft gewaarschuwd voor wat er zou plaatsvinden. Hoe heeft men dat ooit kunnen laten gebeuren? Maar je kan de schuld niet afschuiven op een bepaalde politicus, een bepaalde beslissing of een bepaald land. Het gaat om een opeenvolging van verkeerde beslissingen die elk op zichzelf misschien rationeel lijken, maar die ons uiteindelijk zullen leiden naar complete economische en sociale rampspoed. Ik ben bang dat zelfs geweld niet uitgesloten kan worden. Daar hebben we nu al de eerste tekenen van gezien in Griekenland. De mens draait van nature op optimisme. De hele economie draait trouwens op optimisme, op het geloof dat het morgen beter zal gaan dan vandaag. Ondertussen begint iedereen te beseffen dat het ook wel eens slechter zou kunnen gaan in de toekomst. Dat pessimisme heeft invloed op de politiek. We hebben al de sterke opkomst van de extreem-rechtse partijen meegemaakt, we zien de achterdocht ten opzichte van de EU toenemen, we hebben gezien hoe de Duitsers de Grieken haten en de Grieken de Duitsers. Voor dit verhaal bestaat er geen happy end. Het is best mogelijk dat toekomstige generaties aan ons zullen vragen: Hoe konden jullie dit laten gebeuren? Waarom heeft niemand iets gezegd? Dat jaagt me echt angst aan. Is er beterschap in zicht? Wellicht wordt er tijdens deze cruciale dagen enige vooruitgang geboekt, maar wonderen hoeven we voorlopig niet te verwachten. Na achttien maanden heeft men nu tenminste eindelijk door over welke zaken men moet praten. Dat alleen al kan je vooruitgang noemen. Toch lijken onze leiders nog steeds de omvang en de ernst van de problemen niet goed in te schatten. Ze begrijpen niet hoe snel alles uit de hand kan lopen als de problemen niet kordaat worden aangepakt. De Europese Centrale Bank kan nog altijd de paniek beperken door Spanje en Italië sterk te ondersteunen. Dat is momenteel het verstandigste wat men kan doen. Het zou ons wat tijd geven om orde op zaken te stellen in de financiële sector. Er moet meer coördinatie komen binnen Europa en we moeten meer ruimte creëren voor groei. Maar het staat als een paal boven water dat de situatie nog zal verslechteren vooraleer ze zal verbeteren. Mensen in de straat zien ook dat het fout loopt, maar ze voelen zich machteloos. Ik vind de Occupy-bewegingen die overal de kop opsteken bemoedigend. Toen de politici enkele jaren geleden de crisis probeerden aan te pakken, gaven de mensen hen het voordeel van de twijfel. Oké, we weten dat jullie de banken redden met belastinggeld, maar dat is wellicht het beste voor ons allemaal. De gebeurtenissen van de afgelopen twee of drie jaar hebben pijnlijk duidelijk gemaakt dat de genomen beslissingen lang niet altijd in het voordeel van de bevolking waren. Veel mensen die heel hun leven sterk geloofd hebben in het traditionele politieke systeem en de gangbare besluitvormingsprocessen, zijn dat geloof nu aan het verliezen. Het aantal protestbewegingen zal dan ook toenemen. De uitdaging bestaat er natuurlijk in om al die bewegingen op één lijn te krijgen en de juiste boodschap over te brengen. Het heeft geen zin om vijfhonderd verschillende eisen te stellen. Al die protestgroepen moeten een consistente boodschap uitdragen: dat men de financiële sector onder controle moet krijgen, dat we méér Europa nodig hebben in plaats van minder, dat we moeilijke beslissingen beter vandaag kunnen nemen dan morgen. Alleen dan zal de toekomst er niet dramatisch uitzien op klimatologisch, economisch en financieel gebied. Het is onze generatie die de prijs zal betalen voor alle foute beslissingen die er vandaag worden genomen. We moeten onze verantwoordelijkheid opnemen en ervoor zorgen dat onze leiders de situatie niet nog meer uit de hand laten lopen. (Stilte) Re-Define is trouwens altijd op zoek naar verstandige - bij voorkeur briljante - jonge, gemotiveerde mensen die zowel begaan zijn met deze uitdagingen als voldoende gekwalificeerd om ze aan te gaan. We ontvangen graag spontane sollicitaties. Zet dat maar in uw krant. (lacht)

6 HR-AMBASSADEUR VAN HET JAAR Wij zijn echte job lovers Tekst: Jan Bosteels / Foto: Bart Dewaele Els Van Keymeulen is hr-manager bij Torfs. Zij bepaalt het personeelsbeleid van het vijfhonderd man grote bedrijf dat deze week werd verkozen tot HR-Amassadeur van het jaar. En waar werknemersbetrokkenheid en ambitie geen ijdele woorden zijn. Torfs staat bekend als een goede werkgever. En nu wordt het bedrijf HR-Ambassadeur. Wat hangt hier in de lucht? Els Van Keymeulen: Ik wil deze pluim zeker niet alleen op mijn hoed steken. Deze erkenning is de verdienste van een heel managementteam en eigenlijk van iedere medewerker. Het hr-beleid is niet iets van de personeelsdienst alleen, maar iets van ons allemaal. Wat maakt Torfs anders dan de anderen? Torfs is een familiebedrijf in de ware zin van het woord, waarin een aantal traditionele familiale waarden centraal staan. Concreet betekent dat: zorg dragen voor elkaar en het menselijke aspect centraal stellen. Torfs gaat er prat op dat elke medewerker zichzelf kan zijn. Wat moeten we ons daarbij voorstellen? Dat betekent zeker niet dat we eender wie aannemen, integendeel. Wij hebben voor onze medewerkers een heel duidelijk profiel voor ogen, waarbij de persoonlijkheid van de mensen veel belangrijker is dan het diploma dat ze hebben behaald. We gaan specifiek op zoek naar vier basiscompetenties: job love, een positieve houding, team spirit en ondernemerschap. Job love betekent voor ons winkelpersoneel: gedreven zijn om de klant zijn gerief te bezorgen. We willen mensen die positief en enthousiast in het leven staan, die bij een tegenslag niet bij de pakken blijven zitten. We zoeken mensen die graag in een team werken. Wie liever alleen achter een computer zit, zal bij ons het geluk niet vinden. En tenslotte is er ondernemerschap, gezond verstand en weten waar je naartoe wil. Een uitgeschreven lijst met verkoopregels hebben we niet: wij zijn op zoek naar authenticiteit. Iedereen heeft wel eens een baaldag. Wat doe je dan met je authenticiteit? Iedereen kan een slechte dag hebben, maar dan verwachten we dat de winkelmanager en het team een vangnet bieden voor wie zich niet goed voelt. Eigenlijk willen we dat in elke winkel een familiegevoel heerst. Dus liever eerst een kop koffie en een goeie babbel voor we iemand de winkelvloer opsturen. Op die manier moet vermeden worden dat klanten met lange gezichten worden geconfronteerd. Op klantenservice zijn we zeer streng. Elke vestiging krijgt trouwens zes keer per jaar een mystery shopper over de vloer. Als het aankomt op resultaten, zijn we redelijk resoluut en allesbehalve soft. Draait het allemaal rond werknemerstevredenheid? Ik hou niet van dat woord. In mijn oren suggereert werknemerstevredenheid dat de volledige verantwoordelijkheid over de tevredenheid van de werknemer in de handen van de werkgever ligt. Daar ben ik het niet mee eens. Wij kunnen een toegevoegde waarde bieden aan de tevredenheid van onze mensen, maar iedere medewerker is zelf verantwoordelijk voor zijn persoonlijk geluk. Het woord dat ik prefereer, is personeelsbetrokkenheid. Betrokkenheid Hoe wordt personeelsbetrokkenheid bevorderd bij Torfs? Onze medewerkersdagen zijn daar heel belangrijk voor. Twee keer per jaar, aan de start van elk seizoen, komen we met iedereen samen op een bijzondere plek. De laatste medewerkersdag in de Antwerpse zoo stond in het teken van happiness. Happy in your body, Happy in your work. Op elke medewerkersdag maken we onze visie en onze aanpak op een interactieve manier duidelijk. Daarnaast bieden we belevingsworkshops aan om kennis te maken met de mensgerichte opleidingen die wij volledig voor onze medewerkers betalen, maar die ze wel in hun vrije tijd

7 06 07 Als het aankomt op resultaten, zijn we redelijk resoluut en allesbehalve soft Els Van Keymeulen, hr-manager Torfs Dit gaat veel verder dan gewoon werken. En dat heeft iets dubbels, want bevlogenheid en burn-out staan soms dicht bij mekaar. moeten doen. Het zijn opleidingen rond tai chi, mindfullness, omgaan met stress, NLP... het varieert elk jaar. Honderd van de vijfhonderd medewerkers hebben zich trouwens ingeschreven, een cijfer waar we heel tevreden over zijn. Hoe zit het met diversiteit op de werkvloer? Leeftijd heeft voor ons geen belang, dat maken we ook duidelijk in onze wervingsstrategie. De laatste jaren hebben we een aantal 45- en 50-plussers aangeworven. We voegen natuurlijk ook aan de onderkant van de leeftijdspiramide mensen toe, want we willen een afspiegeling blijven van onze klanten. We hebben ook een aantal allochtone medewerkers, maar dat kan nog beter. Er moeten nog uitdagingen zijn, hé. (lacht) Voelt u de war on talent bij de aanwervingen? We hebben natuurlijk ons imago van Beste Werkgever mee en we bieden bewust meer loon dan onze concurrenten. Binnen de retail, met zijn avond- en weekendwerk en zijn imago van laaggeschoolde verkoopsters, valt het voor ons nog mee om mensen te vinden. Maar ik ben een beetje bang voor de toekomst, zeker op het niveau van winkelmanagers. We beseffen ook dat we hoge eisen stellen aan onze mensen: we willen dat ze altijd stralen en de klant echt helpen. Hoe belangrijk is interne doorgroei? Daar zetten we zwaar op in met onze kweekvijverbegeleiding. Dat is een opleiding waarin we potentiële (assistent-) winkelverantwoordelijken handvaten geven om door te groeien. Over zes maand gespreid volgen de mensen drie aparte dagen en een tweedaagse waarin ze een basisvorming krijgen rond winkelmanagerschap en leiderschap. De cursussen worden volledig door eigen mensen gegeven, die een sterke voeling met de praktijk hebben, zoals onze meest excellente winkelmangers. Veel van onze verkoopsters hebben enkel een humanioradiploma. Elders krijgen zo n mensen niet veel kansen, bij ons hebben ze de mogelijkheid om door te groeien. Job lovers Bent u niet bang dat een andere speler op de markt jullie model zou kopiëren? Het zou voor veel mensen heel goed zijn als bedrijven wat meer zorg zouden dragen voor hun medewerkers. Ik denk trouwens niet dat je ons model zomaar kunt kopieren. De hele puzzel moet kloppen. Het gaat niet alleen over hr, maar ook over de producten, de sales, de marketing. Tegelijk is hr, zoals ik al zei, niet alleen iets van de personeelsdienst. Het is iets van ons allemaal. Met sales en marketing werken wij veel sterker samen dan in andere bedrijven het geval is. En de drive en de persoonlijkheid van de medewerkers maken het verschil. Ook de mensen van het directieteam zijn echte job lovers. Wij staan met passie in ons vak en hebben altijd de goesting om onszelf opnieuw uit te vinden en te verbeteren. Je kan niet verwachten dat medewerkers enthousiast zijn als je het zelf niet bent. Met het bedrijf iets doen voor een goed doel, is dat ook ter bevordering van de teamspirit? Dat is vooral het verhaal van onze ceo, Wouter Torfs, voor wie maatschappelijk verantwoord ondernemen (MVO) geen bijkomstigheid is, maar iets dat geïntegreerd is in de bedrijfsbenadering. MVO maakt onderdeel uit van onze missie. Vorige week deden we mee aan Zuiddag. Scholieren werken dan een dag in een bedrijf en de opbrengst gaat volledig naar het zuiden. Dat is iets dat ook andere bedrijven doen. Wat wij daar aan toevoegen is dat onze medewerkers twee weken lang een stappenteller aantrekken en stappen voor het goede doel én voor hun gezondheid; alweer Happy in Your Body dus. Per gestapte kilometer schonken we een halve euro aan Zuiddag. En op de laatste dag hebben we een flashmob gedaan op het Astridplein op de Waka Waka Song. Een super-apotheose. Zo creëren wij een uniek gevoel. Een cynicus zou zeggen dat uw bedrijf trekjes vertoont van een sekte, met Wouter Torfs als grote goeroe. (lacht) Ja, dat begrijp ik wel. Het gaat inderdaad veel verder dan gewoon werken. En dat heeft iets dubbels, want bevlogenheid en burn-out staan soms dicht bij mekaar. We bieden daarrond programma s aan omdat we weten dat onze mensen zeer betrokken zijn en tot aan de grenzen van hun kunnen durven gaan. Maar we moeten realistisch zijn: ook bij Torfs heb je verschillende motivatieprofielen. Niet alle medewerkers staan de grote goeroe toe te juichen, ze doen gewoon hun job. Is er leven na Torfs? Kunt u zich nog een andere job voorstellen? (denkt na) Dat is een moeilijke vraag. Ik heb na mijn licenties psychologie Internationale Politiek gestudeerd en spreek heel graag talen. Mocht ik ooit een job met een buitenlandse dimensie vinden, zou ik dat wel zien zitten. Maar pas als mijn kinderen een beetje ouder zijn. Lukt het om een intensieve en veeleisende job te combineren met een gezin? Dat is niet altijd even simpel. We zijn bovendien een nieuw samengesteld gezin, met mijn drie kinderen en de twee van mijn partner. Dat is stevig, maar ik heb gelukkig veel vrijheid op mijn werk. Ik plan mijn dag zoals ik het zelf wil. Maar veel vrijheid heeft ook zijn keerzijde: wanneer stopt het werk? Ik heb al een moment meegemaakt waarop ik de rem heb moeten aantrekken. Het spook van de burn-out loerde om de hoek? Ik moet er waakzaam voor zijn. Vroeger was ik iemand die nooit moe was en weinig begrip had voor vermoeidheid bij anderen. Tot je zelf met je gezicht tegen de muur loopt. Het voordeel daarvan is dat ik nu de signalen herken als ik nog eens in overdrive dreig te gaan. Het cv van Els Van Keymeulen 1996: hr-manager Torfs 1996: gestart als vormingsmedewerker bij Torfs : vormingsmedewerker bij De Vaderlandsche Verzekeringen 1992: lerares psychologie 1992: speciale licentie Internationale Politiek 1991: afgestudeerd als bedrijfspsycholoog

8 WERKBEELD Metaalhandel Wynants en zonen Foto s: Bart Dewaele Frans Wynants startte in 1994 samen met zijn zonen Bart en Steven een eigen metaalhandel op. Vader Wynants had toen al dertig jaar ervaring in de sector. Het bedrijf koopt alle oude metalen aan - van ijzer, aluminium, koper en zink tot autowrakken en koelkasten - zowel van bedrijven als van particulieren. Op het terrein van één hectare in Sint-Katelijne-Waver wordt schroot geladen, geknipt, geperst en gedepollueerd. Het machinepark bestaat onder meer uit een kleine mobiele schrootschaar, een semi-mobiele schaar van 500 ton, twee overslagkranen, twee containerwagens en een eigen depollutiecentrum om autowrakken te kunnen verwerken. Metaalhandel Wynants en zonen heeft vijf werknemers in dienst. Het bedrijf zit samen met vijf andere Vlaamse schroothandelaren in een samenwerkingsverband onder de naam Fecoplus en werkt ook samen met Recupel voor de inzameling van afgedankte elektrische en elektronische apparaten (AE- EA). (mo) JOBAT.BE/WERKBEELD

9 08 09 ACTUA Mentoren stomen vrouwen klaar voor raad van bestuur Van de 235 toegewezen zetels in de raden van bestuur van Bel20-bedrijven, worden er slechts 24 ingenomen door vrouwen. Te weinig, zegt Guberna, het instituut voor bestuurders. Daarom ontwikkelde het samen met Women on Board een mentorprogramma voor vrouwen. Tekst: Barbara Vandenbussche Slechts 10 procent van de raden van bestuur in de Bel20-bedrijven bestaat uit vrouwen. Sinds 2007 is de aanwezigheid van vrouwen gestegen, maar dat gaat langzaam. Een nieuwe wet van 28 juli 2011 legt quota op voor de aanwezigheid van vrouwen in de raad van bestuur van autonome overheidsbedrijven, beursgenoteerde vennootschappen en de Nationale Loterij. Beursgenoteerde bedrijven moeten ervoor zorgen dat na een overgangsperiode minstens een derde van hun raad van bestuur bestaat uit leden van het andere geslacht dan de overige bestuurders. Omdat bestuurders meestal benoemd worden voor maximum zes jaar, wordt dit quotum pas opgelegd vanaf de eerste dag van het zesde boekjaar dat volgt na de bekendmaking van deze wet, wat voor de meeste vennootschappen vanaf 1 januari 2017 zal zijn. Het bedrijf moet in zijn jaarverslag vermelden welke inspanningen het heeft gedaan om dit quotum te bereiken. 21 mentoren en mentees Het Mentoring Pilot Program ondersteunt bedrijven die werken aan genderdiversiteit in hun raad van bestuur, door mentor en mentee met ervaringen en kennis te laten uitwisselen. Het programma startte in september van dit jaar en loopt tot december Ons programma telt 21 mentoren en mentees, in zowel beursgenoteerde als niet-beursgenoteerde bedrijven, in de private en publieke sector, vertelt Hnia Ben Salah, senior research associate bij Guberna. We doen dit zonder winstoogmerk en bieden onze diensten gratis aan, maar waren wel streng in onze selectie. De mentoren zijn bestuurders met ervaring en expertise in de werking van bestuursorganen. De mentees zijn potentiële vrouwelijke bestuurders die zich willen laten bijstaan door gerichte coaching en persoonlijk advies. Het gaat om vrouwen in een managementfunctie met een uitgebreide professionele ervaring. Sommigen maakten al deel uit van een raad van bestuur. Via het mentorshipprogramma maken ze hun expertise en beschikbaarheid voor een bestuursmandaat ook kenbaar bij de zetelende bestuurders. Het idee is overgewaaid uit Groot-Brittannië, waar ondanks de afwezigheid van een wettelijk opgelegd quotum het aantal vrouwen in In Groot-Brittannië heeft dit gezorgd voor meer vrouwelijke bestuurders Hnia Ben Salah, Guberna raden van bestuur sterk is toegenomen, zegt Hnia Ben Salah. Ook Frankrijk en Denemerken werken aan een mentoringprogramma, met positieve resultaten tot gevolg. Uitwisseling van ervaring Er zijn heel wat manieren om de aanwezigheid van vrouwen in raden van bestuur te stimuleren, maar wij hebben bewust gekozen voor het mentorship, zegt Françoise Roels van Women on Board. Dit is geen opleiding. De vrouwelijke mentees beschikken over de nodige kennis en competenties om door te groeien. Het gaat om twee personen die ervaringen uitwisselen. De mentee kan zich zo verder ontwikkelen. De bedrijfswereld wordt gesensibiliseerd voor het belang van genderdiversiteit. Naast de 21 mentees van het Mentorship Pilot Program, beschikt Women on Board over 75 vrouwelijke kandidaat-bestuurders waaruit Belgische bedrijven kunnen putten. Wat mij aanspreekt, is het tweerichtingsverkeer, vertelt mentee Saskia Van Uffelen, ceo bij Bull en CSB Consulting. Vanaf het eerste gesprek zei mijn mentor dat dit ook voor hem een boeiende oefening is: kijken hoe ze buiten de klassieke visvijver kunnen gaan van mensen die de mandaten opstapelen. Adelheid Byttebier (ex-volksvertegenwoordiger voor Groen!) heeft dan weer uitgebreide bestuurservaring in de politiek en ngo s, maar als voorzitster van de MIVB wil ze graag meer weten over het besturen van een bedrijf. Ik wil weten wie welke rol speelt en hoe je daar je plaats in kunt vinden. Vrouwelijke bestuurders zijn voor mij ook een rolmodel, en het is erg motiverend andere mentees te ontmoeten. Saskia Van Uffelen, ceo Bull: Mijn mentor vindt dit een boeiende oefening: kijken hoe ze buiten de klassieke visvijver kunnen gaan van mensen die de mandaten opstapelen.

10 BEROEPSGEHEIM Hilde Crevits, Vlaams minister Kom ik no-nonsense over? Misschien omdat ik de problemen niet uit de weg ga. Als je oplossingen wil zoeken, moet je eerst leren het probleem te omschrijven en te duiden. In de analyse van knelpunten durf ik dan ook veel tijd steken. Mijn departement, Openbare Werken en Mobiliteit, kampt met enkele handicaps. Het budget is niet supergroot en de organisatie van de wegeninfrastructuur, die niet overal aangepast is aan deze tijd, kan veel beter. Ik besef dat we nog ver van de perfecte dienstverlening staan. We weten waar we naartoe willen, maar de weg naar dat punt is een stevige klim. Ontmoedigd raak ik nooit. Dat ligt niet in mijn karakter. Ik ben heel actiegericht. Het kan me frustreren dat we in sommige dossiers niet snel genoeg vorderingen maken, maar aan energie ontbreekt het me niet. Omringd zijn door goede medewerkers helpt om er tegenaan te blijven gaan. Samen blijven we kritisch voor wat we doen. Ik geloof in het overlegmodel. Moeilijk Om de verkeersveiligheid te verbeteren, heb je enkele hefbomen: de infrastructuur, heldere regels en die consequent afdwingen, en de sensibilisering van de burgers. Van dat laatste lig ik soms wakker. Het gedrag van mensen veranderen, is verdomd moeilijk. Ik mag speeches geven over de effecten van alcoholgebruik in het verkeer, na afloop drinkt iedereen wél vrolijk enkele glazen. De verantwoordelijkheid die we zelf dragen, vergeten we soms. Elk bericht over een zwaar verkeersongeluk sturen we ons kabinet rond. Zien hoeveel slachtoffers er elke dag vallen, houdt ons alert. Elke avond overloop ik wat er die dag goed en minder goed was. Als je tot aan je nek in een moeilijk dossier zit, heb je de neiging een tunnelvisie te ontwikkelen. Heel nuchter de balans opmaken, haalt je uit die tunnel. Het doet je ook relativeren. Ook joggen is zo n bezinningsmoment dat alles weer in de juiste proportie zet. Buikpijnmoment Ik mag speeches geven over de effecten van alcoholgebruik in het verkeer, na afloop drinkt iedereen wél vrolijk enkele glazen Ik ben niet bang om onpopulaire maatregelen te nemen. De werken aan het het viaduct van Vilvoorde bijvoorbeeld was wat wij een buikpijnmoment noemen. We hielden ons hart vast; er werd grote chaos aangekondigd. Achteraf bekeken viel alles best mee, omdat we de werken goed hadden voorbereid. Ik ben enkele keren in het onbekende gesprongen. Na mijn studies dacht ik aan de universiteit te blijven werken. Tot plots de advocatuur op me af kwam. Op een gegeven moment rolde ik de politiek in. Later volgde het ministerschap, waardoor ik fulltime aan politiek ging doen. Ik heb geleerd dat het geen kwaad kan om soms zo n sprong te wagen. Als je passie, zelfvertrouwen en een thuishaven om op terug te vallen hebt, lukt het wel. What s next? In de politiek weet je nooit wat morgen brengt. En dat vind ik er net prettig aan. (pvd)

11 MIJN LOON Wat doe je precies voor werk? Ik werk op een informatiedienst van de Europese Unie. Wanneer burgers ons bellen met vragen over de EU, geven wij hen antwoord. Ik doe dat werk heel graag, omdat er een heel goede sfeer heerst. De meeste van mijn collega s zijn buitenlanders. Dat creëert een fijne internationale werkomgeving. Dat is ook nodig, want we moeten antwoorden kunnen geven in alle 23 talen van de Europese Unie. Wat vind je van je loon? Ik werk niet voor de Europese instellingen zelf, maar voor een contractant. Mijn loon is dus niet zo hoog, en ik zou wel graag iets meer verdienen, maar de fijne sfeer en mijn collega s maken veel goed. Spaar je? Ja, ik leg een beetje opzij voor het huweliijk van mijn zus. Normaal gezien trouwt ze in 2013, en ik zou een groot geschenk willlen geven NICOLA SANTINI (29), ELSENE Beroep: bediende Privé: ongehuwd Brutoloon: euro Extra s: maaltijdcheques, groepsverzekering Wat neemt de grootste hap uit je budget? Het meest geef ik uit aan de huur, zo n 460 euro per maand. Waar geef je met plezier geld aan uit? Aan plezierige dingen om te doen. Eens een pintje gaan drinken met vrienden bijvoorbeeld. En naar culturele evenementen ga ik ook graag, vooral concerten of eens naar de cinema. Verder heb ik een tijdlang een cursus Nederlands gevolgd, maar die heb ik nu vervangen door een cursus Russisch. Waar kan je geen geld aan geven? Als ik geen geld heb om iets te kopen wat ik graag wil hebben, dan koop ik het niet. Een auto zal ik niet kopen, want in Brussel is dat helemaal niet zo leuk. Je hebt hier geen ruimte om te parkeren, en het is niet goed voor het milieu. Wat zou je doen als je morgen de lotto wint? Ik weet het niet, maar het zal toch niet gebeuren. Ik speel niet op de lotto. Heb je een grote droom? Ik zou heel graag voor de Europese instellingen werken, of voor de Europese groenen, als politiek adviseur bijvoorbeeld. (bvdb) LUNCHTIME Het beste broodje ***** Babynamen, chipssmaken, liefdesbrieven... Je kan het zo gek niet bedenken of er bestaat wel een wedstrijd voor. Zo ook voor snackbroodjes. Het lekkerste snackbroodje van België zou - althans volgens de jury van de gelijknamige wedstrijd - te vinden zijn in Zottegem, bij t Hooghuys. Meteen een goede reden om eens een kijkje te gaan nemen in deze traiteurszaak. De prijswinnaar, het Galpobroodje (4,20 euro), vormt met zijn garnituur van Altessekaas, Gandaham, een slaatje van appel, mango en witloof vermengd met citrusvinaigrette en zelfgemaakte portostroop een uitgebalanceerde combinatie van zoet, zuur en zout. Wit of granen Het is een evenwicht dat we vaker tegenkomen op de kaart met belegde broodjes. Zo biedt het Normandisch broodje (4 euro) een combinatie van camembert met honing en noten, terwijl het Breugelbroodje (3,20 euro) paté met witloof en uienconfituur samenbrengt. Wie houdt van stevige kost kan opteren voor een boerenbroodje (3,50 euro) met gehakt, gebakken spek, verse ajuin, ketchup en mosterd. Klanten kunnen steeds kiezen tussen wit of granen stokbrood. Naast belegde broodjes - die worden samengesteld terwijl je erop staat te kijken - biedt t Hooghuys ook een uitgebreid assortiment aan panini s en pastasalades. Er is dagelijks verse soep te verkrijgen voor 3,50 euro per liter. Iedere dag serveert t Hooghuys drie verschillende vleesgerechten, één visgerecht en één pastabereiding (vandaag met geitenkaas en spek) om mee te nemen. Kaasplank Tot de specialiteiten van t Hooghuys behoren de vol au vent, paëlla, zalmmousse, paling in t groen en huisbereide kaas- en garnaalkroketten. Achterin de winkel staat de delicatessenkast waarin zoetigheden, pesto s, artisanale pasta s en confituren worden gepresenteerd. Het is net geen twaalf uur en het is dan ook erg druk in de stijlvolle traiteurszaak. Het drie man sterke winkelpersoneel laat de zaken echter goed vooruit gaan terwijl er hier en daar toch een grapje of een praatje af kan. De lange koeltoog die tot achterin de winkel doorloopt, ligt lekker vol met een uitgebreid aanbod aan kazen en charcuterie. Wie dat wenst, kan voor feesten een kaasplank laten samenstellen. Op donderdag en zondag is t Hooghuys gesloten. (mo) t Hooghuys Hoogstraat Zottegem jobat.be/lunchtime

12 IT & TELECOM Agoria zoekt (minstens) ICT ers In ons land verdienen ruim mensen hun brood in een ICT-functie. De sector is echter constant op zoek naar nieuwe mensen. Informatica blijft echter een notoir knelpuntberoep en heel wat vacatures blijven openstaan. Tekst: Michiel Leen ria doet dit najaar ook de scholen aan met de zogenaamde CEO-tour, waarbij ICT-bedrijfsleiders de leerlingen uit de laatse jaren van het middelbaar onderwijs doen kennismaken met de jobmogelijkheden in de ICT. Bedrijfsleiders uit de sector gaan samen met jonge medewerkers in scholen spreken over hun job, licht Vanhuffel toe. Op die manier zien de jongeren hun bijna-generatiegenoten aan het werk. We proberen ook zoveel mogelijk vrouwelijke ICT ers aan het woord te laten, om komaf te maken met het idee dat informatica vooral aan mannenberoep zou zijn. Aangepast statuut Geen overbodige luxe, want al scoort informaticus redelijk goed bij de aantrekkelijkste beroepen, het beeld van de nerd die heelder dagen wegtokkelt achter zijn computerscherm, zit er bij veel mensen nog steeds diep ingebakken. Al klopt dat al lang niet meer, reageert Vanhuffel. In een hedendaagse ICT-omgeving heb je ook heel wat andere professionele en sociale kwaliteiten nodig. Tegelijkertijd gaat de federatie op zoek naar mensen die vanuit andere sectoren doorstromen naar ICT. Immers, je hoeft helemaal geen ICT-opleiding gehad te hebben, al blijft het natuurlijk een pluspunt. De cijfers tonen aan dat vooral consultancyprofie- Maar liefst openstaande vacatures telde de technologiefederatie bij een rondvraag aan het begin van het jaar. In alle delen van het land blijft de vraag naar IC- T ers erg hoog, beklemtoont Christian Vanhuffel, directeur ICT bij Agoria. Dat blijkt uit cijfers van zowel de VDAB als haar Brusselse tegenhanger Actiris en het Waalse FOREM. Voor dit jaar verwacht de federatie, ondanks de economische situatie, dat het cijfer nog zal toenemen. Informaticaberoepen zijn knelpuntenberoepen. Een eenduidig plan van aanpak ontwikkelen is niet evident: ICT is een erg diverse sector, en onder de noemer informaticus, die al jaren in het lijstje van knelpuntberoepen prijkt, gaat een hele waaier aan profielen schuil. Die diversiteit klinkt door in de top 4 van meest gezochte profielen. Veruit het meest gevraagd zijn de business ICT analysten en consultants, waarvoor Agoria in België meer dan vacatures noteert. Ze worden gevolgd door IC- T ers in sales- en marketingfuncties (beide ongeveer jobs) en infrastructuuranalysten en - architecten en ten slotte webdesigners- en ontwikkelaars, goed voor een 800-tal openstaande betrekkingen. Agoria wil in de eerste plaats de instroom van jongeren doen toenemen. De federatie ziet daarbij een grote rol weggelegd voor het middelbaar onderwijs en pleit voor meer ICT-toepassingen in de klas, ook buiten de geijkte lessen informatica. Agolen gezocht worden, weet Vanhuffel. Dat zijn beroepen die voorkennis vereisen op economisch vlak, procesbegeleiding en management. Voor mensen met een dergelijke achtergrond kan een functie in de ICT heel wat mogelijkheden bieden. Door de razendsnelle ontwikkelingen en de constante nood aan bijscholing, heeft de ICT bij uitstek het imago een jonge sector te zijn. Vanhuffel breekt een lans voor een aangepast statuut voor zogenaamde kenniswerkers. Een dergelijk statuut zou kunnen betekenen dat arbeidstijd op jaarbasis wordt gemeten, of dat je wordt verloond op basis van prestaties of projecten die je afrondt, in plaats van het aantal uren dat je presteert. Idealiter combineer je in dat minder rigide statuut de flexibiliteit van het zelfstandigenstatuut met de zekerheden die het werknemerschap biedt. Meer studenten Hoewel het aantal openstaande vacatures zeer hoog blijft, zijn er toch aanwijzingen dat het aantal jongeren dat een job in de ICT ziet zitten, stilaan toeneemt. Uit cijfers van Agoria blijkt alleszins dat het aantal generatiestudenten dat voor een ICTopleiding aan universiteit of hogeschool kiest, sinds 2004 nog nooit zo hoog geweest is. Volgens de technologiefederatie zijn ze dit jaar met Met een beetje geluk hebben ook zij straks de jobs voor het uitkiezen. Waarom arbeidstijd niet op jaarbasis meten, of verlonen op basis van projecten? Christian Vanhuffel, directeur ICT Agoria

13 12 13 COLUMN Netwerk JOBAT.BE/COLUMN Ordina zoekt 150 ICT ers Het Belgisch-Nederlandse IT-bedrijf Ordina zoekt 150 nieuwe werknemers. Niet evident op een krappe arbeidsmarkt. Het toverwoord: connectivate. Ordina ontvouwde begin 2011 een strategisch plan om tussen nu en 2014 fors te groeien. Om die ambitie te realiseren, ging het bedrijf op zoek naar 150 nieuwe ICT ers. Geen gemakkelijke opgave wanneer de vraag het aanbod ruimschoots overstijgt. En dus ontwikkelde Ordina een eigen strategie - connectivate - om het groeipad van haar medewerkers te begeleiden. In een bedrijf dat informatica-oplossingen biedt bij externe klanten, is connectie maken erg belangrijk; een nieuwe werknemer kan dus maar beter over sociale vaardigheden beschikken. Maar ook activatie speelt een rol. Schoolverlaters moeten kennis kunnen maken met de werkvloer, maar ook het begeleiden van de carrière bij werknemers die al een tijdje aan de slag zijn, hoort daarbij, licht Frank Apers, die bij Ordina instaat voor de rekrutering, toe. Geen gadgets Het bedrijf probeert onder andere met intensieve summer schools jongeren warm te maken voor een ICT-job. Wat je volgens Apers niet kunt doen: in een opbod van extralegale voordelen stappen. Als mensen bij ons komen werken, is het de bedoeling dat ze dat doen omdat het bedrijf hen aanspreekt. Wij kopen geen mensen. Nieuwe werknemers lokken met gadgets en andere voordelen zou werknemers die al in dienst zijn, tegen de borst kunnen stuiten, dus dat is geen optie. Evenmin is het een optie om de leemtes in het personeelsbestand op te vullen met medewerkers uit het buitenland, zoals elders in de ICT-sector wel gebeurt. Ordina kiest resoluut voor Belgische verankering, zegt Apers. Zelfs wanneer we medewerkers van Ordina-Nederland naar België halen, stuiten we op problemen, bijvoorbeeld met hun kennis van het Frans. Heeft die strategie ook iets opgebracht? 135 vacatures zijn inmiddels ingevuld. Maar het is een continue inspanning geweest. Rekruteren doe je door gas te blijven geven; je moet blijven zoeken naar nieuw talent, zelfs wanneer de economische vooruitzichten dat lijken tegen te spreken, zegt Apers. Ordina is er dus in geslaagd om de openstaande jobs grotendeels in te vullen. Gelukkig maar, zegt Apers. Anders worden je groeiplannen gesaboteerd door een gebrek aan geschikte medewerkers en moet je opdrachten weigeren omdat je de mensen niet hebt om ze uit te voeren. Vind jouw job in IT & Telecom vanaf blz. 16 Toen ik dit jaar mijn uitnodiging in de bus kreeg voor het Filmfestival van Gent, liep er een koude rilling over mijn rug. Voor de meeste van mijn collega s is dit hét evenement waar zij maandenlang naar uitkijken, maar ik kon alleen maar met weerzin denken aan de dode momenten tussen twee films, wanneer bezoekers de kans krijgen om in een speciaal ingerichte partytent - en hier komt weer zo n rilling - te netwerken. In wezen is een festival eenvoudig: tijdens de film moet je stilzitten en niet te hard lachen of huilen bij scènes waar dat niet de bedoeling is. Op de receptie achteraf probeer je voldoende te profiteren van de gratis cava, zonder daarbij zo dronken te worden dat je deinend op imaginaire golven de hele zaal doorkruist om met iets te luide stem aan de minister van Cultuur te vragen of zij misschien weet hoe dat nummer van The Police heet waarin Sting op het einde Peanuts! Pea-núúúts! roept. Deze basisregels ken ik, maar toch weet ik mijzelf op avonden als deze geen houding te geven. Ik ben het gewend om in mijn eentje op een kamer na te denken, situaties en anekdotes eindeloos te herkauwen en ze daarna op te schrijven. Alles wat daarbuiten valt, en zeker het sociale, is maar een rol die ik speel wanneer dat van mij wordt verwacht. Het lukt mij prima om bekwaamheid en een goed humeur te veinzen binnen de vier muren van mijn bureau, maar zodra ik dat duidelijk afgebakende podium verlaat, ben ik reddeloos verloren. Drop mij op een receptie en na vijf minuten begin ik onwennig te flirten met de meisjes die de garnalenhapjes ronddragen, waarna ik de rest van de avond vanuit een hoekje de actie ga observeren, in plaats van eraan deel te nemen. Ik herinner mij een kerstfeestje, een jaar of twee geleden. Bij gebrek aan een goede uitvlucht stond ik op klaarlichte dag in een leeggehaalde refter tussen vijftig mensen met wie ik niets gemeen had, behalve het gebouw waarin wij allen werkten. Ik liep doelloos door de zaal en probeerde af en toe in te breken in een dodelijk saai gesprek over lobbywerk in het sociale middenveld. Toen dat na een kwartier nog steeds niet was gelukt, ben ik naar buiten gevlucht. Pas op de trein naar huis kwam ik weer tot rust. Achteraf bleek dat niemand had gemerkt dat ik het feestje had verlaten, laat staan dat ik er ooit was geweest. Die paniek van toen is nooit meer overgegaan. Dinsdag was ik uitgenodigd op mijn allereerste prijsuitreiking. Misschien zou het deze keer wel lukken, dacht ik, omdat ik daarheen mocht als mijzelf en voor één keer geen typetje moest spelen. Uiteindelijk heb ik samen met de andere genomineerden een halfuur lang naar de grond staan kijken. Alleen een dronken man kwam ons even zijn verhalen vertellen. Dat deed hij heel erg luid. Ik glimlachte naar het meisje dat de hapjes rondbracht. Toen de man uitgepraat was, vroeg hij of wij nog lang zouden blijven. Ik antwoordde: Neen, ik denk dat ik maar ga. Ik heb nog een deadline. Pas op de trein naar huis kwam ik weer tot rust. San F. Yezerskiy combineert een voltijdse job in de Vlaamse film met een prille carrière als zelfstandig schrijver. Om de beurt schrijven hij en Ruth Lasters de werkweek van zich af.

14 Bouw mee aan het Vlaanderen van morgen Het Agentschap Wegen en Verkeer van de Vlaamse overheid staat voor de uiterst boeiende en zeer actuele uitdaging om werk te maken van een veilige, vlotte en duurzame mobiliteit voor alle weggebruikers in Vlaanderen. Wij beheren km gewestwegen, km autosnelwegen en km fietspaden. De werknemers van het Agentschap staan dagelijks paraat om die wegen aan te leggen, te onderhouden en verder te optimaliseren. Momenteel zijn wij op zoek naar (m/v): Burgerlijk ingenieurs Projectingenieur EM Sectie Kunstwerken Antwerpen (ref ) Functie: je staat in voor de technische, administratieve en budgettaire opvolging van algemene en specifieke investeringsprojecten op vlak van elektromechanische uitrustingen van en langs de waterlopen en wegen. Het betreft kunstwerken zoals o.a. beweegbare bruggen, sluizen, stuwen, pompstations, tunnels. 5 Studie-ingenieurs Brussel Tunnelveiligheid (ref ), Elektromechanica (ref ), Telematica (ref ), Verkeersveiligheid (ref ) en Coördinatie wegen (ref ) Functie: je verzamelt en deelt expertise, toonaangevende praktijkvoorbeelden en informatie over de nieuwste evoluties in één van bovenstaande vakgebieden. Als expert lever je een belangrijke toegevoegde waarde aan de kwaliteit van onze dienstverlening. Je werkt nauw samen met je collega s op het terrein. Industrieel ingenieurs Werfleider Leuven (ref ) Functie: als verantwoordelijke op het terrein zorg je voor het goede verloop op de werven in de dienstkring Aarschot. Je start infrastructurele projecten op, begeleidt en controleert ze, en volgt het budget op. Districtchef Tongeren (ref ) en Antwerpen (ref ) Functie: je organiseert het dagelijkse onderhoud van (bestaande) weginfrastructuur en -installaties via een aannemer of in eigen beheer en geeft leiding aan de personeelsleden van het district. Veiligheidsbeambte Brussel (ref ) Functie: je coördineert alle preventieve en veiligheidsmaatregelen die moeten zorgen voor de veiligheid van tunnelgebruikers en het tunnelpersoneel. Industrieel ingenieur of technische master Verkeerskundige kruispuntsimulaties Brussel (ref ) Functie: je voert met behulp van verschillende computerprogramma s (o.a. Vissim) simulaties uit van kruispunten op basis van de verzamelde gegevens (verkeersintensiteiten, ontwerp van het kruispunt, beleidskeuzes, ). Je hebt een masterdiploma in een technische richting, bij voorkeur wiskunde, fysica of industriële wetenschappen. Technische bachelors Werfcontroleur EM Verkeershandhavingssystemen Gent (ref ) Functie: je staat in voor de opvolging en controle van aannemingen in het vakgebied van de verkeershandhavingssystemen (zoals dynamische verkeersborden, camera s, TV-bewaking, enz.). Ook het uitvoeren van veiligheidsinspecties behoort tot je takenpakket. Werfcontroleur Elektromechanische Installaties Antwerpen (ref ) Functie: je staat binnen het team Kunstwerken in voor de opvolging en controle van aannemingen in het vakgebied van elektromechanische installaties langs (water)wegen (zoals beweegbare bruggen, sluizen, stuwen, pompstations, tunnels ). Werfcontroleur elektriciteit en mechanica Antwerpen (ref ) Functie: je coördineert de werken in verband met elektromechanische uitrustingen met de werken van de aannemers bouwkunde/wegenbouw. Je verricht inspecties en controles op deze werken en brengt daarover verslag uit. Je controleert op het terrein de naleving van wetgeving, regelgeving, bepalingen van het bestek en onderneemt correctieve acties waar nodig. Werfcontroleur Zwijnaarde (ref ) Functie: je verricht inspecties en controles op werven, leveringen en vergunningen en brengt daarover verslag uit bij de werfleider. Je staat in voor het werftoezicht op het terrein. Landmeter Wetteren (ref ) Functie: je staat in voor het uitvoeren van activiteiten op het terrein, zoals opmetingen, afpalingen, inspecties en controles. Wij bieden: een boeiende job met een afwisselend takenpakket in contractueel dienstverband (onbepaalde duur) functierelevante privé-ervaring kan eventueel worden verloond tot max. 9 jaar of max. 15 jaar (voor knelpuntfuncties) gratis woon-werkverkeer met het openbaar vervoer een hospitalisatieverzekering en een aantrekkelijke vakantieregeling. Interesse? Solliciteren kan tot 20 november 2011 (voor de functie van werfleider in Leuven en districtchef in Antwerpen is de uiterste inschrijvingsdatum 2 november 2011). De uitgebreide functiebeschrijvingen met voorwaarden en wijze van solliciteren vind je op of op Voor meer info over onze activiteiten surf naar De Vlaamse overheid wil de samenleving waarvoor zij zich inzet zo goed mogelijk weerspiegelen. Kandidaten worden dan ook geselecteerd op basis van hun kwaliteiten en vaardigheden, ongeacht geslacht, afkomst, leeftijd of handicap.

15 14 15 Wij zoeken momenteel m/v: Coördinator energieontwikkeling (patrimoniumbeheer) Je bent verantwoordelijk voor de praktische organisatie van de (hernieuwbare) energieprojecten (windturbines op linker- en rechterscheldeoever, ontwikkeling van biomassagestookte energiecentrale, opvolging energiefonds, ). Je organiseert en volgt de diverse stuur- en werkgroepen op en dit zowel organisatorisch als naar verslaggeving toe. Je geeft inhoudelijke ondersteuning aan de consulenten energie-ontwikkeling (beleidsmatig, juridisch, rapportage, ). In samenwerking met de juridische dienst volg je de contractuele bepalingen op. Je werkt mee aan de praktische organisatie van de afdeling. Je combineert een masterdiploma met minstens 2 jaar werkervaring, bij voorkeur in energieontwikkeling. Je toont een duidelijke interesse in deze sector in al zijn facetten (techniek, wetgeving, ondersteuningsmechanismen, financiële analyse). Je valt op door je sterk organisatievermogen en door je professionele communicatie- en gesprekstechnieken. Solliciteer voor 20 november Consulent intermodaliteit (productinnovatie en -ontwikkeling) Interesse? Surf voor meer info naar of neem contact op met onze personeelsdienst: Havenhuis, Entrepotkaai 1, 2000 Antwerpen T / E talent@haven.antwerpen.be Je levert een actieve bijdrage aan de economische en operationele onderbouwing van innovatieve projecten rond supply chain optimalisatie. Je analyseert de kwaliteit van de aangeboden diensten en achterlandverbindingen. Op basis hiervan zoek je gericht naar verbetertrajecten en oplossingen. In samenwerking met diverse partners voer je ook projecten uit op het vlak van intermodaliteit. Korte missies naar het buitenland maken deel uit van je opdracht. Je vertegenwoordigt het Havenbedrijf op diverse evenementen. Je behaalde een masterdiploma, bij voorkeur in een economische of transportgerelateerde richting of bent gelijkwaardig door ervaring. Enkele jaren ervaring in een logistieke (intermodale) en operationele transportomgeving zijn noodzakelijk. Je commercieel inzicht en ervaring helpen je bij de uitbouw van een degelijk netwerk van contacten in de wereld van de transportoperatoren en hun cliënteel. Kennis van de Duitse taal is een sterk pluspunt. Solliciteer voor 21 november HAVENBEDRIJF GENT agh Het Havenbedrijf Gent baat als Autonoom Gemeentelijk Havenbedrijf de haven uit. Het bedrijf wil, in nauwe samenwerking met zijn klanten, op een duurzame wijze welvaart en groei creëren. Het doet dit door de ontwikkeling van de zeehaven als multimodaal platform en door het ter beschikking stellen van kaaien en bedrijfsterreinen. Om het Havenbedrijf te versterken en deze missie te realiseren, zijn we op zoek naar een (m/v): beleidsmedewerker milieu beleidsmedewerker energie commercieel manager JOUW FUNCTIE: als beleidsmedewerker milieu geef je mee vorm aan het milieubeleid van het Havenbedrijf. Je werkt de milieuthema s uit het strategisch plan uit. Je staat in voor acties in het kader van het milieucharter en in het kader van milieucertificering. Je werkt mee aan het duurzaamheidsbeleid en volgt diverse aspecten van het klimaatplan op. Je vertegenwoordigt het Havenbedrijf bij externe overlegmomenten die bij jouw vakgebied aansluiten. Als beleidsmedewerker energie geef je mee vorm aan het energiebeleid van het Havenbedrijf. Je werkt de energiethema s uit het strategisch plan uit. Je volgt evoluties omtrent groene energie nauw op en werkt een beleid rond alternatieve brandstoffen uit. Je werkt mee aan het duurzaamheidsbeleid en volgt diverse aspecten van het klimaatplan op. Je vertegenwoordigt het Havenbedrijf bij externe overlegmomenten die bij jouw vakgebied aansluiten. Wij staan open voor diversiteit op de werkvloer. JOUW PROFIEL: je hebt een masterdiploma in een maritieme of economische richting of gelijkwaardig door ervaring. Je bent een geboren netwerker die goed kan overtuigen en onderhandelen. Je bent dynamisch, flexibel en bereid om naar het buitenland te gaan. Je hebt een rijbewijs B. AANBOD VOOR ALLE FUNCTIES: een contractuele aanstelling in een stabiele en interessante werkomgeving een afwisselende job met veel boeiende interne en externe contacten je krijgt ruime opleidingskansen, een interessant salarispakket, maaltijdcheques en een hospitalisatieverzekering voor de functie van commercieel manager is er tevens een bedrijfswagen voorzien. INTERESSE? Meer informatie over de functie, de voorwaarden, het selectieprogramma en de manier waarop je kunt solliciteren, is terug te vinden op de website Je vindt ons terug op volgend adres: J. Kennedylaan Gent - België - tel

16 Jobs in IT & Telecom Ben jij gebeten door de nieuwste technologische ontwikkelingen? Kan jij IT-oplossingen vakkundig ontwikkelen, implementeren en onderhouden? Wil je aan de slag als vaste medewerker of als freelancer? Ontdek op volgende pagina s de bedrijven die op zoek zijn naar gekwalificeerde IT & Telecom-professionals of surf naar Wij doen alles om je aan een goede job te helpen

17 Looking for a top team? Get on board then. Capgemini Belgium helps companies work more efficiently. We think up solutions for the most challenging problems and develop the right technology to implement them. Capgemini Belgium seeks professional team players in the fields of consulting, technology and outsourcing - experienced enthusiasts who have weathered all kinds of situations and can demonstrate their qualities with solid qualifications. Capgemini Belgium offers you an innovative work environment of world class format, where there is room for fascinating relationships with top clients from interesting sectors. Interested? Take a look at a description of all the profiles we re looking for and fill in your CV at

18 18 Jobs IT & TELECOM in YOUR CAREER Zorgen voor anderen was nog nooit zo goed voor je carrière. CM ZOEKT MANAGER VERZEKERINGSBEMIDDELING De MOB Verzekeringen CM-Vlaanderen staat in voor de hospitalisatieverzekeringen van meer dan CM-leden. Om haar ontwikkeling als mutualistische verzekeringsonderneming verder te zetten wil de MOB het managementteam op het nationaal secretariaat in Brussel versterken met een enthousiaste M/V. Je functie Je stuurt alle activiteiten in de verzekeringsbemiddeling en het distributienetwerk aan. Je werkt in nauw overleg met de directie en de distributieverantwoordelijke van de CM-ziekenfondsen. Je maakt deel uit van het managementteam van de MOB en geeft leiding aan een kleine ploeg experts. Je bent verantwoordelijk voor het intern controlesysteem en het commercieel actieplan. Je zet informaticaprojecten op de rails en bouwt ondersteunende instrumenten en procedures uit. Je waakt over de wettelijke vereisten voor de verzekeringsbemiddeling en de erkenning van de ziekenfondsen als verzekeringsagent. Je profiel Je beschikt over een masterdiploma; ervaring in financiële dienstverlening en als leidinggevende zijn pluspunten. Je vertaalt doelstellingen naar concrete projecten, implementeert ze en stuurt bij waar nodig. Je bent veelzijdig en een gedreven leider die ook uitblinkt als contactvaardige teamspeler. Je loon Je kunt rekenen op een aantrekkelijk salaris op maat van je ervaring, aangevuld met maaltijdcheques, hospitalisatie- en groepsverzekering en kilometervergoeding. Je cv en motivatiebrief verstuur je vóór 11 november via award Executives promoting gender-balanced business powered by Stem voor uw kampioen van de professionele gelijkheid van 16 tot 27 november op U wordt uitgenodigd voor de awardceremonie die op 1ste december om 18u bij AXA in Brussel plaatsvindt.. Neem deel aan de tweede editie van de AXA Wo_Men@Work Award die een bedrijfsleider beloont die zich inzet voor een evenwichtig man-vrouw beleid. gender diversity partners Love Work Play Mobistar with the support of media partners JOBAT 5 NOVEMBER Werken in de zorgsector Door een groeiende vraag naar zorg en een afname van het aantal arbeidskrachten staat deze sector voor grote uitdagingen. Maar het is tegelijk ook een sector met toekomst. Wat zijn precies de uitdagingen? Welke doorgroeimogelijkheden zijn er en welk loon mag je verwachten? Kortom, is werken in de zorgsector iets voor jou? Adverteren in dit dossier? Profiteer van onze interessante tarieven en rekruteer de sterkste zorgprofielen. Bel uw Jobat sales contact op het nummer 02/ of stuur een mail naar salesjobat@jobat.be Je leest er alles over in het dossier Werken in de zorgsector van volgende zaterdag. Wij doen alles om je aan een goede job te helpen

19 Jobs IT & TELECOM 19 in Een mutualiteit voor elke leeftijd De Federatie van Socialistische Mutualiteiten van Brabant geniet het vertrouwen van meer dan leden. Om de dienstverlening te optimaliseren zoeken wij voor spoedige aanwerving een (m/v) Programmeur Jobomschrijving: u maakt deel uit van een team en participeert aan de analyse en programmering evenals het onderhoud van mainframetoepassingen geschreven volgens de noden van het bedrijf. Profiel: u genoot een Bachelor Informatica en hebt bij voorkeur kennis van de programmatietaal PL1. Kennis van de omgevingen CICS en SQL is een pluspunt. Jong afgestudeerde informatici met interesse voor het programmeren in een mainframe omgeving en met een bereidheid de kennis van de vermelde programmeertalen te verwerven zijn ook geschikte kandidaten. Wij bieden: een marktconform loon, aangevuld met o.a. maaltijdcheques, dertiende maand en groeps- en hospitalisatieverzekering. Tewerkstelling in een 36-urenweek met een variabel uurrooster. Wij zijn gevestigd op enkele minuten wandelen van het centraal station in Brussel. Interesse? Richt uw kandidatuur met c.v. en foto vóór 8 november 2011 aan FSMB, Directie Human Resources, Zuidstraat 111, 1000 Brussel of jobs@fsmb.be. De gesprekken met de weerhouden kandidaten zijn voorzien op 17 november 2011 (voormiddag). Federatie van Socialistische Mutualiteiten van Brabant BEN JE EEN HARDE ONDERNEMER OF EEN LOYALE PLANNER? BETAALT JOUW WERKGEVER JE INTERNET- AANSLUITING? Onze mensen vertellen het verhaal, je gaat nog van ze horen. Bij RealDolmen werken enthousiaste experts dagelijks samen aan vernieuwende oplossingen voor boeiende uitdagingen. Ook weten hoe jij dit samen met #RealDolmen kan doen? #durftevragen Ga naar jobs.realdolmen.com of scan deze QR. En volg ons zeker op Twitter, of via onze blogs. Wij doen alles om je aan een goede job te helpen Wij doen alles om je aan een goede job te helpen AG Insurance is ervan overtuigd dat er bij elke collega heel wat te ontdekken valt. Iedereen heeft immers zijn eigen talenten en ambities. Daarom bieden we onze IT ers de kans om een sleutelrol te spelen én om hun talenten volop te ontwikkelen. Born for IT? Young professional Ben je bachelor, master of burgerlijk ingenieur in informatica? Dan kun je als IT Young Bachelor of IT Young Professional in een projectteam een technische expertise opbouwen. Tegelijk zorgen we voor een doorgedreven opleiding: in IT, of op andere vlakken. En later overleggen we welke job het best aansluit bij je interesses, vaardigheden en ambitie. Expert Deed je al professionele ervaring op en ontwikkelde je bijzondere vaardigheden? Dan krijg je bij ons de kans om je als expert verder te bekwamen in een bepaald domein. Bijvoorbeeld als Application Architect, Proces Analyst SAS, Web Designer of Middleware Technical Analyst. Mattias, 28 jaar, IT er. Heeft zich laten ontdekken door AG Insurance. Laat AG Insurance dus ontdekken wat jij als IT er in je mars hebt. Wij luisteren graag naar jouw plannen. Zo kunnen wij de match maken met een uitdaging op maat bij de grootste verzekeraar van het land. Surf naar om onze IT-uitdagingen te ontdekken én om online te solliciteren. Let us discover you.

20 Solliciteer KEER MEER met slechts D UCHE CAREER LAUNCH JOBEVENT 23/11/2011 LEUVEN Brabanthal 11-20u Schrijf je gratis in op Jobat.be en maak kans op een onvergetelijke reis naar Cuba!