Japanse kampslachtoffer en kunstenares Yvonne Noordam als inspirator

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Japanse kampslachtoffer en kunstenares Yvonne Noordam als inspirator"

Transcriptie

1 Japanse kampslachtoffer en kunstenares Yvonne Noordam als inspirator Mevrouw Yvonne Noordam (86 jaar oud) heeft het scholenproject `Ontmoeten- en (Her)denken van harte ondersteund. Ze verzorgt al langer gastlessen voor de Gastdocentenorganisatie Zuidoost-Azië. Kenmerkend is dat ze niet alleen vertelde over haar jaren in het Japanse concentratiekamp maar dat ze de kinderen daarna aan het schilderen zette. Zo kunnen de leerlingen dan de verhalen die ze hoorde beeldend verwerken. Daarmee doet ze recht aan verwerking van haar eigen oorlogservaringen die ze door `creatief deken en handelen heet verwerkt. Jarenlang stond ze op de pasar malam in Den Haag en verkocht daar haar schilderijen in de vorm van kaarten. Ook maakte ze een Indische kalender van die kaarten. Opmerkelijk is dat ze een groot deel van de opbrengsten weggaf aan sociale projecten in haar geboorteland Indonesië. Ze had plannen om met ons op 86-jarige leeftijd lessen te verzorgen waarbij ze ons wilde laten zien hoe ze kunst integreerde bij haar gastlessen over de Tweede Wereldoorlog in Azië. Helaas is haar dat niet meer gegund en is op 26 oktober 2016 overleden. Gelukkig heeft ze wel op 14 augustus 2016 de toespraak tijdens de Indië-herdenking in Amstelveen kunnen houden. (zie hieronder) Als eerbetoon van een van de inspiratoren van ons scholenproject hebben we onderstaand overzicht gemaakt en zullen we een van de leerarrangementen ook aan de toepassing van kunst besteden. Zo was Yvonne s suggestie om rollen behangpapier te nemen en de kinderen in groepen te laten werken aan een gezamenlijke tekening. Dat sluit mooi aan bij de uitgangspunten van ons project om leerlingen te laten leren via doe-spelen: via dialogen over verkregen kennis leiden we de leerlingen op tot Betrokken Zelfredzaamheid. Laat ze via haar schilderijen en lessen ook voortleven in de gedachten van de jongere generatie. Edu Dumasy Yvonnne Noordam tijdens de Indiëherdenking 14 augustus 2016 in Amstelveen Zie: Volledige Indiëherdenking: Verslag amstelveenweb / Toth: Haar persoonlijk verhaal over Indië en komst naar Nederland. Ze had plannen om in het scholenproject Ontmoeten & Herdenken les te geven. (zie ook hieronder) Op 26 november 2016 overleed Yvonne Noordam op 86-jarige leeftijd

2 `De Nederlandse bevolking leefde eerst in vrede met alle geloven. Zo hadden we in de klas alle geloven in de klas en op school. `We werden verstoten uit Nederlands-Indië door de Japanners. Na de kamptijd moesten we ineens naar Holland toe. Na drie jaar ( ) vonden ze dat we weg moesten. Want de Indonesiërs wilden de Nederlanders niet meer als hoofden van dienst die wat over hen te zeggen hadden. Alle papieren en verdragen werden overboord gegooid. Alle Indonesische landaarden wisten ook niet waarom we weg moesten en wij begrepen dat zelf ook niet. Er was daarom veel woede en verdriet. Daarom gingen de Nederlanders zo vlug mogelijk naar Nederland toe. Dus ook de mensen die dat eigenlijk niet van plan waren werden allemaal gesommeerd om maar weg te gaan.

3 We moesten in rechte lijnen lopen en rechtlijnig denken totdat we in Nederland aankwamen. We bleven wel steeds naar ons land kijken want we konden ons geboorteland niet loslaten. `Toen kwamen we in Nederland aan en we kregen van alle kanten te horen: wat doen jullie hier? Waarom zijn jullie niet in het paradijs gebleven? En mensen zoals mijn vader die generaties in Indië waren opgegroeid stonden hier voor de schatkist en vroegen: `krijgen we nou ons pensioen voor de 3 jaar dat we geen salaris hadden gehad in de kampen? Toen werd er gezegd: je hebt nou toch een pensioen. De drie jaar dat u in de kampen hebt gezeten, de drie jaar dat u aan de spoorlijn hebt gewerkt, dat allemaal is voorbij. U mag tevreden zijn met het salaris dat u nu krijgt. Dat was wel aardig maar het was niet terecht. We hebben ons dus niet prettig gevoeld met deze opmerking. Dat zien we bijvoorbeeld aan de organisatie HALIN (Hulp aan landgenoten in Indonesië). Daar zitten nog steeds Indische- Nederlanders die met 50,00 per maand worden gesteund. Maar die mochten niet meer naar Holland toe want er was paal en perk gesteld omdat ze zich te laat hadden opgegeven. En ook voor de KNIL (Koninklijk Nederlands-Indisch Leger) was het voorbij en ze voelden zich ook erg teleurgesteld. En hier zitten ze op de gerechtsboeken zoals dat boerenjongetje met klompen. Het was boek dicht en mond houden. En zo hebben we in Nederland geprobeerd onze weg te vinden. En we zijn allemaal door onze levensinstelling blijven leven en hebben we ons allemaal verbeterd. En we hebben allemaal zo een stuk bijgedragen aan de welvaart van Nederland.

4 Indië-herdenking in Amstelveen: 14 augustus 2016

5 Enkele andere schilderijen:

6

We zijn 2 zusjes Leah en Dika, we komen uit een gezin van 10 kinderen. We zijn in Teuge geboren en opgegroeid, waar we een geweldige jeugd hebben

We zijn 2 zusjes Leah en Dika, we komen uit een gezin van 10 kinderen. We zijn in Teuge geboren en opgegroeid, waar we een geweldige jeugd hebben Barakkenkampen In 1951 kwamen 12.000 Molukse KNIL-militairen en hun gezinnen noodgedwongen in Nederland aan voor een tijdelijk verblijf. Ze werden opgevangen in kampen. Het woonoord in Lage Mierde was

Nadere informatie

Toespraak Gerdi Verbeet bij de Indiëherdenking 15 augustus 2014 in Den Haag

Toespraak Gerdi Verbeet bij de Indiëherdenking 15 augustus 2014 in Den Haag Toespraak Gerdi Verbeet bij de Indiëherdenking 15 augustus 2014 in Den Haag Elk jaar op de ochtend van 14 augustus is er een korte plechtigheid in de ontvangsthal van de oude Tweede Kamer. Een kleine groep

Nadere informatie

1. Achtergrondinfo: 1.1 Groep 8b - Naomi: Braster. Evaluatie 2 klassen de Westwijzer Datum: 1 juni 2015

1. Achtergrondinfo: 1.1 Groep 8b - Naomi: Braster. Evaluatie 2 klassen de Westwijzer Datum: 1 juni 2015 Evaluatie 2 klassen de Westwijzer Datum: 1 juni 2015 Leerkrachten Nora Valk en Edu Dumasy Met de leerkrachten achter in de klas 1. Achtergrondinfo: Op deze school is voor beide groepen 8 de keuze gemaakt

Nadere informatie

Arigato. opdrachtenblad. Regie: Anielle Webster Scenario: Sandra Beerends Jaar: 2012 Duur: 10 minuten

Arigato. opdrachtenblad. Regie: Anielle Webster Scenario: Sandra Beerends Jaar: 2012 Duur: 10 minuten Arigato opdrachtenblad Regie: Anielle Webster Scenario: Sandra Beerends Jaar: 2012 Duur: 10 minuten Lesuurpakket Arigato Thema s: oorlogsverleden; mensenrechten; vergeven; herdenken. Verdiepingsopdrachten:

Nadere informatie

A L G E M E E N M A A R T

A L G E M E E N M A A R T A L G E M E E N Oorlogsbron van de Maand M A A R T 2 0 1 7 De Oorlogsbron van de Maand is ontwikkeld om tussendoor of als start van een les uit te voeren. Het is een korte opdracht waarbij leerlingen en

Nadere informatie

Toespraak Jet Bussemaker, Lid College van Bestuur van de UvA/Hva en voormalig staatssecretaris van VWS, op 11 april 2012.

Toespraak Jet Bussemaker, Lid College van Bestuur van de UvA/Hva en voormalig staatssecretaris van VWS, op 11 april 2012. Toespraak Jet Bussemaker, Lid College van Bestuur van de UvA/Hva en voormalig staatssecretaris van VWS, op 11 april 2012. Dames en heren, Op 11 april 1945, begin van de middag, werd Buchenwald door het

Nadere informatie

Eindexamen geschiedenis havo 2008-I

Eindexamen geschiedenis havo 2008-I De koloniale relatie tussen Nederland(ers) en Nederlands-Indië De volgende gebeurtenissen uit de geschiedenis van Nederlands-Indië staan in willekeurige volgorde: 1 Johannes van den Bosch introduceert

Nadere informatie

1. Algemene indruk. 2. Voorbereiding: Evaluatieverslag De Cirkel, Groep 8 Datum 4 juni 2015. Aanwezig: Edu Dumasy, Nora Valk en Conchita Willems

1. Algemene indruk. 2. Voorbereiding: Evaluatieverslag De Cirkel, Groep 8 Datum 4 juni 2015. Aanwezig: Edu Dumasy, Nora Valk en Conchita Willems Evaluatieverslag De Cirkel, Groep 8 Datum 4 juni 2015 Aanwezig: Edu Dumasy, Nora Valk en Conchita Willems Op 4 juni zijn de lessen geëvalueerd (zie bijlage) die in de periode 1 t/m 30 april gegeven. Deze

Nadere informatie

Toespraak van Anouchka van Miltenburg, Voorzitter van de Tweede Kamer, bij de bijeenkomst van de Stichting Herdenking 15 augustus 1945, op 14 augustus 2015 in de Tweede Kamer We dachten dat we na de capitulatie

Nadere informatie

Speech tijdens opening tentoonstelling Oorlog! Van Indië tot Indonesië 1945-1950, Bronbeek.

Speech tijdens opening tentoonstelling Oorlog! Van Indië tot Indonesië 1945-1950, Bronbeek. Speech tijdens opening tentoonstelling Oorlog! Van Indië tot Indonesië 1945-1950, Bronbeek. 19 februari 2015 Goedemiddag, Ik ben heel blij met deze tentoonstelling. Als dochter van een oorlogsvrijwilliger

Nadere informatie

SCHOOLKRANT. Inhoud. Juf Yvonne. Juf Yvonne Van de bestuurstafel Meester Nico stelt zich voor Taalraadsels Werk van de leerlingen Kalender Woordzoeker

SCHOOLKRANT. Inhoud. Juf Yvonne. Juf Yvonne Van de bestuurstafel Meester Nico stelt zich voor Taalraadsels Werk van de leerlingen Kalender Woordzoeker Inhoud Juf Yvonne Van de bestuurstafel Meester Nico stelt zich voor Taalraadsels Werk van de leerlingen Kalender Woordzoeker Juf Yvonne Zoals elk schooljaar is ook dit schooljaar weer omgevlogen. Startten

Nadere informatie

Toespraak G. Verbeet Zwolle, 15 augustus 2016

Toespraak G. Verbeet Zwolle, 15 augustus 2016 Toespraak G. Verbeet Zwolle, 15 augustus 2016 Dames en heren, jongens en meisjes, Dank voor de uitnodiging om vandaag te mogen spreken bij deze bijzondere herdenking bij het monument Indië-Nieuw-Guinea

Nadere informatie

Vierde Ontmoetings- en herdenkingsdag 5 juli 2018 Een samenwerkingsproject van 14 Amstelveense scholen. Broersepark en Kruiskerk

Vierde Ontmoetings- en herdenkingsdag 5 juli 2018 Een samenwerkingsproject van 14 Amstelveense scholen. Broersepark en Kruiskerk Vierde Ontmoetings- en herdenkingsdag 5 juli 2018 Een samenwerkingsproject van 14 Amstelveense scholen Broersepark en Kruiskerk Ontmoeten van mensen gelovigen van godsdiensten en levensbeschouwingen en

Nadere informatie

Als bij een vraag een verklaring of uitleg gevraagd wordt, worden aan het antwoord geen punten toegekend als deze verklaring of uitleg ontbreekt.

Als bij een vraag een verklaring of uitleg gevraagd wordt, worden aan het antwoord geen punten toegekend als deze verklaring of uitleg ontbreekt. Examen HAVO 2008 tijdvak 1 dinsdag 20 mei 9.00-12.00 uur geschiedenis Bij dit examen hoort een bijlage. Dit examen bestaat uit 28 vragen. Voor dit examen zijn maximaal 76 punten te behalen. Voor elk vraagnummer

Nadere informatie

Edu Dumasy Indië-herdenking 14 augustus 2017 Amstelveen Broersepark

Edu Dumasy Indië-herdenking 14 augustus 2017 Amstelveen Broersepark SAMENVATTING Dit document bevat het schriftelijke verslag, een overzicht van video s en een deel van de gemaakte foto s. Edu Dumasy Indië-herdenking 14 augustus 2017 Amstelveen Broersepark Verslag, foto

Nadere informatie

Bronbeek, 50 e herdenking, 19 augustus 2017 Vandaag is een bijzondere dag. Het is de 50 e reünie van de spoorwegveteranen. Ooit begonnen op 27 mei

Bronbeek, 50 e herdenking, 19 augustus 2017 Vandaag is een bijzondere dag. Het is de 50 e reünie van de spoorwegveteranen. Ooit begonnen op 27 mei Bronbeek, 50 e herdenking, 19 augustus 2017 Vandaag is een bijzondere dag. Het is de 50 e reünie van de spoorwegveteranen. Ooit begonnen op 27 mei 1967 met een bijeenkomst in het Kurhaus in Scheveningen.

Nadere informatie

documentaire de oorlog van eric schneider

documentaire de oorlog van eric schneider aan de slag documentaire de oorlog van eric schneider Optie 1 Bekijk de NOS-documentaire De Oorlog van Eric Schneider (38,37 min.) Optie 2 Ga door naar een thema op de volgende bladzijde. 6 thema 1 Door

Nadere informatie

China. - Zending in China -

China. - Zending in China - Colofon James Fraser Les voor groep 1/2 Duur les: 60 min. Aardrijkskunde Beeldende Vorming Godsdienst China - Zending in China - Pagina 1 Inleiding Aan het begin van de les wordt het verhaal van James

Nadere informatie

2. Wervingsfolders, algemene informatie, propaganda en publiciteit. 1 omslag.

2. Wervingsfolders, algemene informatie, propaganda en publiciteit. 1 omslag. KITLV-inventaris 232 H 1640 Archief IKK: Indische Kulturele Kring Tong-Tong, Indische Kulturele Kring, opgericht 6 mei 1959, opgeheven 2000. 1959-2005. 11 dozen. Schenking Indisch Wetenschappelijk Instituut,

Nadere informatie

Jaarverslag 2016 en Beleidsplan 2017

Jaarverslag 2016 en Beleidsplan 2017 Jaarverslag 2016 en Beleidsplan 2017 Verslag 2016 Stichting Dialoog Nederland-Japan- Indonesië Stichting Dialoog Nederland-Japan-Indonesië De Stichting Dialoog NJI is opgericht in December 2015 en komt

Nadere informatie

Toespraak door Kamervoorzitter Arib bij de herdenking van het einde van de Tweede Wereldoorlog in Nederlands Indië, in Den Haag op 14 augustus.

Toespraak door Kamervoorzitter Arib bij de herdenking van het einde van de Tweede Wereldoorlog in Nederlands Indië, in Den Haag op 14 augustus. Toespraak door Kamervoorzitter Arib bij de herdenking van het einde van de Tweede Wereldoorlog in Nederlands Indië, in Den Haag op 14 augustus. Dames en heren, In de eerste jaren na de Tweede Wereldoorlog

Nadere informatie

thuis is ver weg hoe nederlands-indië dichtbij komt start

thuis is ver weg hoe nederlands-indië dichtbij komt start thuis is ver weg hoe nederlands-indië dichtbij komt start inhoud introductie 2 Oorlog in Nederlands-Indië aan de slag 4 kiezen van de documentaires thema 1 5 Door de ogen van een kind Het uitbreken van

Nadere informatie

Dio is heel sociaal en vindt het prima als vreemden hem oppakken

Dio is heel sociaal en vindt het prima als vreemden hem oppakken Dio is heel sociaal en vindt het prima als vreemden hem oppakken De prachtige kater Dionysius heeft een bijzondere missie: elke week gaat hij met Joyce Smit op bezoek in een bejaarden- of verzorgingshuis.

Nadere informatie

Toespraak Staatssecretaris de Vries t.b.v. Nationale Herdenkink bij Nationaal Indië-monument , zaterdag 6 september 2008

Toespraak Staatssecretaris de Vries t.b.v. Nationale Herdenkink bij Nationaal Indië-monument , zaterdag 6 september 2008 Toespraak Staatssecretaris de Vries t.b.v. Nationale Herdenkink bij Nationaal Indië-monument 1945 1962, zaterdag 6 september 2008 Geachte veteranen, excellenties, dames en heren, Elke dag schreef ik een

Nadere informatie

werkbladen thuis is ver weg hoe nederlands-indië dichtbij komt

werkbladen thuis is ver weg hoe nederlands-indië dichtbij komt werkbladen thuis is ver weg hoe nederlands-indië dichtbij komt mindmap film wo in nederlands-indië 4 even voorstellen: eric, olivier en beau schneider documentaire de oorlog van eric schneider Door de

Nadere informatie

werkbladen thuis is ver weg hoe nederlands-indië dichtbij komt

werkbladen thuis is ver weg hoe nederlands-indië dichtbij komt werkbladen thuis is ver weg hoe nederlands-indië dichtbij komt inhoud introductie wat ga je doen 2 mindmap 3 introductiefilm wo 2 in nederlands-indië 4 even voorstellen: eric, olivier en beau schneider

Nadere informatie

God draagt ons. Gemeente van onze Heer Jezus Christus,

God draagt ons. Gemeente van onze Heer Jezus Christus, Preek Jesaja 46:1-4 PG Zandvoort 17 februari 2019 God draagt ons Gemeente van onze Heer Jezus Christus, Een man die ik ken had een lieve vrouw en vier jonge kinderen. En toen, zomaar, van het ene op het

Nadere informatie

Toespraken Indië Herdenking Amstelveen 2017

Toespraken Indië Herdenking Amstelveen 2017 Inhoud Toespraak dhr. J.C.E.M. Bouwens, Voorzitter Stichting Herdenking Gevallenen en Slachtoffers in Nederlands-Indië... 1 Toespraak mw. M.M. van t Veld, Burgemeester Gemeente Amstelveen... 4 Toespraak

Nadere informatie

Voor onze broers en zussen met een verstandelijke beperking.

Voor onze broers en zussen met een verstandelijke beperking. Hoe je hier mee om wilt gaan? Zou het in de vorm van een aantal lessen doen Uit het verhaal kun je zelf vragen bedenken voor een bespreking met de catechisanten. Zie dit als een aanzetje Ben ik iets vergeten

Nadere informatie

Dames en heren, 1 Gevonden via Google, transcript van grammofoonplaat, Nederlands Instituut voor Beeld en Geluid.

Dames en heren, 1 Gevonden via Google, transcript van grammofoonplaat, Nederlands Instituut voor Beeld en Geluid. Toespraak van commissaris van de koning Max van den Berg, uitreiken eerste exemplaar Het communistische verzet in Groningen, Groningen (A-Kerk), 5 maart 2014 Dames en heren, Fascisme is oorlog. Overweldiging

Nadere informatie

Bernard Molenkamp. Zijn ouders waren Gerrit Hendrik Molenkamp (geb. 3-8-1860), landbouwer van beroep en Willemina Ooijman (geb.10-11-1861).

Bernard Molenkamp. Zijn ouders waren Gerrit Hendrik Molenkamp (geb. 3-8-1860), landbouwer van beroep en Willemina Ooijman (geb.10-11-1861). Bernard Molenkamp Mijn opa BERNARD MOLENKAMP wordt 14-3-1897 geboren te Zelhem (een klein dorpje in de provincie Gelderland op een grote boerderij De Molenkamp ) in Holland. Zijn ouders waren Gerrit Hendrik

Nadere informatie

1.1 Transculturele pedagogiek om cultuurverschillen te overbruggen:

1.1 Transculturele pedagogiek om cultuurverschillen te overbruggen: 1 Transculturele pedagogiek Inhoudsopgave: 1 TRANSCULTUREEL DENKEN EN HANDELEN...1 1.1 Transculturele pedagogiek om cultuurverschillen te overbruggen:...1 1.2 Modellen en een metafoor:...2 1.3 Videotrainingsband:

Nadere informatie

Ik ben Mirjam Krieg. Ik ben in 1933 geboren in Amsterdam. Eerder dat jaar waren mijn ouders met mijn zus Duitsland

Ik ben Mirjam Krieg. Ik ben in 1933 geboren in Amsterdam. Eerder dat jaar waren mijn ouders met mijn zus Duitsland Ik ben Mirjam Krieg. Ik ben in 1933 geboren in Amsterdam. Eerder dat jaar waren mijn ouders met mijn zus Duitsland ontvlucht. De nazi-praktijken reisden hen echter achterna. Zo mocht ik als Joods meisje

Nadere informatie

verrijking a Familiegeschiedenis Bekijk het fragment en beantwoord de vraag. Wat vind je van zijn verhaal?

verrijking a Familiegeschiedenis Bekijk het fragment en beantwoord de vraag. Wat vind je van zijn verhaal? verrijking a Familiegeschiedenis Bekijk het fragment en beantwoord de vraag. 1 Diederik van Vleuten vertelt hier over zijn familiegeschiedenis in Nederlands-Indië. Wat vind je van zijn verhaal? 23 a thema

Nadere informatie

1. Doelen van het scholenproject Doelstelling nieuwe stichting Ontmoeten en (Her)denken (22 jan. 2018) gericht op ontmoetingsonderwijs...

1. Doelen van het scholenproject Doelstelling nieuwe stichting Ontmoeten en (Her)denken (22 jan. 2018) gericht op ontmoetingsonderwijs... ACHTERGRONDEN EINDE VIJFJARIG AMSTELVEENSE SCHOLENPROJECT ONTMOETEN EN (HER)DENKEN Inhoud 1. Doelen van het scholenproject... 1 2. Doelstelling nieuwe stichting Ontmoeten en (Her)denken (22 jan. 2018)

Nadere informatie

Geschiedenis Tweede Wereldoorlog groep 8

Geschiedenis Tweede Wereldoorlog groep 8 Film 1 Gewapend verzet Gewapend verzet duurt 19:42 minuten en is aflevering 7 uit de serie: 13 in de oorlog: http://13indeoorlog.nps.nl/uitzending7.html. In de Tweede Wereldoorlog was er ook verzet tegen

Nadere informatie

Maatschappelijk werk (alweer)

Maatschappelijk werk (alweer) Maatschappelijk werk (alweer) Na mijn tweede miskraam heb ik toch weer besloten om het er op te wagen naar maatschappelijk werk te gaan. Ik vond de stap echt wel heel zwaar, want ik hou er niet zo van.

Nadere informatie

Gemeente van onze Heer Jezus Christus, lieve mensen,

Gemeente van onze Heer Jezus Christus, lieve mensen, Gemeente van onze Heer Jezus Christus, lieve mensen, Het is altijd prettig als de Bijbel zelf aangeeft, hoe je iets moet lezen. Soms zijn er van die verhalen of gelijkenissen, waarvan ik bij een eerste

Nadere informatie

Uitwerking workshop Creatief reflecteren met kinderen

Uitwerking workshop Creatief reflecteren met kinderen Uitwerking workshop Creatief reflecteren met kinderen 4 november 2011 NJPV Conferentie door Welmoed Lockefeer Onderwijs Maak Je Samen Waarom reflecteren met kinderen? Roepvraag met hele groep, bij aanvang

Nadere informatie

Toespraak Gerdi Verbeet. Nationale Holocaust Herdenking Amsterdam, 31 januari Geachte aanwezigen, dames en heren,

Toespraak Gerdi Verbeet. Nationale Holocaust Herdenking Amsterdam, 31 januari Geachte aanwezigen, dames en heren, Toespraak Gerdi Verbeet Nationale Holocaust Herdenking Amsterdam, 31 januari 2016 Geachte aanwezigen, dames en heren, De Tweede Wereldoorlog ligt alweer een hele tijd achter ons, inmiddels 71 jaar. Toch

Nadere informatie

De oorlog in Indië. Vak/onderwerp geschiedenis, staatsinrichting

De oorlog in Indië. Vak/onderwerp geschiedenis, staatsinrichting De oorlog in Indië Vak/onderwerp geschiedenis, staatsinrichting Hardware-eisen Windows 95 of hoger, Pentium 75 MHz met 16 Mb geheugen;16 bits high color; een schermresolutie van 800 bij 600 pixels; een

Nadere informatie

Noot 12 Voorbeeldselectie van thema s en vragen voor zeven groepsgesprekken

Noot 12 Voorbeeldselectie van thema s en vragen voor zeven groepsgesprekken Noot 12 Voorbeeldselectie van thema s en vragen voor zeven groepsgesprekken Bijeenkomst 1: Kennismaking 1 Bijeenkomst 2: Familie en vrienden Gesprek over subthema 1: Ouders en Grootouders : Wie was uw

Nadere informatie

Toespraak Gerdi Verbeet Haarlem, 5 november Dames en heren,

Toespraak Gerdi Verbeet Haarlem, 5 november Dames en heren, Toespraak Gerdi Verbeet Haarlem, 5 november 2016 (alleen het gesproken woord geldt) Dames en heren, Welkom, wat goed u allen weer te zien. Allereerst veel dank aan de Commissaris, dat wij hier vandaag

Nadere informatie

Bronnen Noem een bron uit de tijd van de wereldoorlogen. Moet op het kaartje staan. Ooggetuigen Voedselbon Monument Museum Oorlogsgraven Filmbeelden

Bronnen Noem een bron uit de tijd van de wereldoorlogen. Moet op het kaartje staan. Ooggetuigen Voedselbon Monument Museum Oorlogsgraven Filmbeelden Bronnen Noem een bron uit de tijd van de wereldoorlogen. Moet op het kaartje staan. Ooggetuigen Voedselbon Monument Museum Oorlogsgraven Filmbeelden Bronnen Noem een museum uit die tijd. Openluchtmuseum

Nadere informatie

Actief luisteren (De ander helpen zo duidelijk mogelijk te zijn)

Actief luisteren (De ander helpen zo duidelijk mogelijk te zijn) Actief luisteren (De ander helpen zo duidelijk mogelijk te zijn) Laat de ander merken dat je echt luistert door je houding en ogen. Laat merken dat je aandacht op hem/haar gericht is. Stel zoveel mogelijk

Nadere informatie

WIND VAN WELEER. Het leven van Lily Touwen. Anneke Haasnoot

WIND VAN WELEER. Het leven van Lily Touwen. Anneke Haasnoot WIND VAN WELEER WIND VAN WELEER Het leven van Lily Touwen Anneke Haasnoot Schrijver: Anneke Haasnoot Omslagontwerp: Anneke Haasnoot Krijtschildering omslag: Marianne Claus van der Made ISBN: 9 789463

Nadere informatie

Opening Monument Gordel van Smaragd 2007

Opening Monument Gordel van Smaragd 2007 Inhoud Toespraak Ankie Werner, secretaris Stichting Herdenking Gevallenen en Slachtoffers in Nederlands-Indië...1 Toespraak Remco Pols, Wethouder Gemeente Amstelveen...4 Lied Aarde van Java, gezongen door

Nadere informatie

Het zou mooi zijn als dit historisch bewust later uitmondt in het concept `Museum zonder muren.

Het zou mooi zijn als dit historisch bewust later uitmondt in het concept `Museum zonder muren. Relevantie voor het scholenproject: De relevantie voor het scholenproject is dat een belangrijk uitgangspunt is dat de Amstelveense jeugd zijn eigen leefomgeving leert kennen. Als ook de historische aspecten

Nadere informatie

1 Sam. 13 preek NGKO 12 juli 2015

1 Sam. 13 preek NGKO 12 juli 2015 1 Sam. 13 preek NGKO 12 juli 2015 Persoonlijk aangesproken! (Geloven in Generaties 1) Tekst: 1 Samuël 13 Mijn geloof in mijn kerk Deze week vroeg ik me af wanneer ik eigenlijk zélf tot geloof gekomen ben?

Nadere informatie

1 Sam. 13 preek NGKE 4 sept. 2016

1 Sam. 13 preek NGKE 4 sept. 2016 1 1 Sam. 13 preek NGKE 4 sept. 2016 2 Persoonlijk aangesproken! (Geloven in Generaties 1) Mijn geloof in mijn kerk Deze week vroeg ik me af wanneer ik eigenlijk zélf tot geloof gekomen ben? En ik weet

Nadere informatie

DATUM: 30 okt We zijn begonnen aan een nieuwe schoolperiode.

DATUM: 30 okt We zijn begonnen aan een nieuwe schoolperiode. Om de maandag krijgen onze leerlingen de Globe (nieuwsbrief) mee. Hierin leest u informatie over de activiteiten die plaatsvinden of al hebben plaatsgevonden. De Globe wordt in kleur aan uw kind meegegeven.

Nadere informatie

Kalender september 2015. Maandag Dinsdag Woensdag donderdag vrijdag zaterdag zondag

Kalender september 2015. Maandag Dinsdag Woensdag donderdag vrijdag zaterdag zondag 0 0 Kalender september 0 0 0 0 0 Kalender oktober 0 0 0 Kalender november 0 0 0 0 0 0 0 Kalender december 0 0 0 0 0 Kalender januari 0 0 0 0 0 Kalender februari 0 0 0 Kalender maart 0 0 0 0 0 0 0 Kalender

Nadere informatie

Jeanette aan de Stegge. Schilderen met emoties

Jeanette aan de Stegge. Schilderen met emoties Jeanette aan de Stegge Schilderen met emoties 2 Jeanette aan de Stegge is als schilderes voornamelijk bekend vanwege haar treffende portretten. Ze heeft als bijna geen ander de gave om de persoonlijkheden

Nadere informatie

De redding van Zacheüs Meditatie ds. Gerard Rinsma zondag 30 oktober e zondag na Trinitatis

De redding van Zacheüs Meditatie ds. Gerard Rinsma zondag 30 oktober e zondag na Trinitatis De redding van Zacheüs Meditatie ds. Gerard Rinsma zondag 30 oktober 2016 22e zondag na Trinitatis Toralezing: Genesis 12:1-8 Evangelielezing: Lucas 19:1-10 OVERWEGING Als je terug komt in het dorp waar

Nadere informatie

ZEGENGEBEDEN. Ik zegen je ogen, opdat jullie met hartelijke ogen elkaar zouden benaderen en blijven dragen.

ZEGENGEBEDEN. Ik zegen je ogen, opdat jullie met hartelijke ogen elkaar zouden benaderen en blijven dragen. ZEGENGEBEDEN Voor we uiteengaan, heb ik voor ieder van jullie en voor elke dag die komt nog deze wensen... Ik wens je... heel veel geluk zoveel dat je er wat kunt van afstaan aan een ander, een goede gezondheid

Nadere informatie

1 Tessalonicenzen 1. Begin van de brief

1 Tessalonicenzen 1. Begin van de brief 1 Tessalonicenzen 1 Begin van de brief Paulus groet de christenen in Tessalonica 1 Dit is een brief van Paulus, Silvanus en Timoteüs, aan de christenen in de stad Tessalonica. Jullie horen bij God, de

Nadere informatie

Verhaal: Jozef en Maria

Verhaal: Jozef en Maria Verhaal: Jozef en Maria Er was eens een vrouw, Maria. Maria was een heel gewone jonge vrouw, net zo gewoon als jij en ik. Toch had God haar uitgekozen om iets heel belangrijks te doen. Iets wat de hele

Nadere informatie

Klee. en Cobra. Opnieuw beginnen

Klee. en Cobra. Opnieuw beginnen Klee Lesmateriaal groep 5 en 6 deel 1: klassikale les op school bij de tentoonstelling Klee en Cobra Het begint als kind 28.01-22.04 2012 en Cobra Opnieuw beginnen Dit is Paul Klee En dit ook. En dit is

Nadere informatie

Lesoverzicht. 1. Bidden p De Kerk p De priester p Vergeving p De Bijbel p Delen p Het offer p.

Lesoverzicht. 1. Bidden p De Kerk p De priester p Vergeving p De Bijbel p Delen p Het offer p. Lesoverzicht 1. Bidden p. 4 2. De Kerk p. 10 3. De priester p. 17 4. Vergeving p. 23 5. De Bijbel p. 28 6. Delen p. 35 7. Het offer p. 41 8. De H. Communie p. 48 9. Zingen voor God p. 55 10. Heilig worden

Nadere informatie

De wereld op zijn kop! Kan de wereld op zijn kop staan? Met gym heb je het vast wel eens geprobeerd Op je kop staan, bedoel ik, soms lukt het

De wereld op zijn kop! Kan de wereld op zijn kop staan? Met gym heb je het vast wel eens geprobeerd Op je kop staan, bedoel ik, soms lukt het De wereld op zijn kop! Kan de wereld op zijn kop staan? Met gym heb je het vast wel eens geprobeerd Op je kop staan, bedoel ik, soms lukt het Maar het duurt maar heel even dat op de kop staan De wereld

Nadere informatie

Stichting Dialoog Nederland Japan Indonesië IBAN NL73 SNSB De stichting is ANBI erkend.

Stichting Dialoog Nederland Japan Indonesië IBAN NL73 SNSB De stichting is ANBI erkend. Stichting Dialoog Nederland Japan Indonesië IBAN NL73 SNSB 0927 6534 94 www.dialoognji.org De stichting is ANBI erkend Uitnodiging De effecten van twee oorlogen in het voormalige Nederlands Indië zijn

Nadere informatie

China. - Zending in China -

China. - Zending in China - Colofon James Fraser Les voor groep 3/4 Duur les: 60 min. Aardrijkskunde Beeldende Vorming Godsdienst China - Zending in China - Pagina 1 Leerkracht - handreiking Aan het begin van de les wordt het verhaal

Nadere informatie

Nieuwsbrief 3 april 2017 Every moment Matters

Nieuwsbrief 3 april 2017 Every moment Matters ALGEMEEN Nieuwsbrief 3 april 2017 Every moment Matters Omdat groep 8 deze week veel aandacht heeft besteed aan de verkiezingen, was er vandaag ook ruimte voor ontspanning. De tompoezenpartij van bakkerij

Nadere informatie

Nieuwsbrief 8: 3 november 2017

Nieuwsbrief 8: 3 november 2017 Nieuwsbrief 8: 3 november 2017 Data om te onthouden: Week van 30 okt. t/m 3 nov.: evt. oudergesprekken vanuit ZIEN! Maandag 13 november: 8.30 uur - 9.30 uur inloopuur Jeugd- en gezinscoach Dinsdag 14 november:

Nadere informatie

Herdenking vanuit het oogpunt van Japanse Nakomelingen. Aya Ezawa, Universiteit Leiden

Herdenking vanuit het oogpunt van Japanse Nakomelingen. Aya Ezawa, Universiteit Leiden Indië Lezing, 8 maart 2016, Amsterdam Herdenking vanuit het oogpunt van Japanse Nakomelingen Aya Ezawa, Universiteit Leiden Mijn doel in deze lezing is een beeld schetsen van de ervaringen van Japans-Indische

Nadere informatie

Toespraak Commandant der Strijdkrachten, luitenant-admiraal Rob Bauer Herdenking Japanse Zeetransporten Bronbeek, 8 september 2018

Toespraak Commandant der Strijdkrachten, luitenant-admiraal Rob Bauer Herdenking Japanse Zeetransporten Bronbeek, 8 september 2018 Toespraak Commandant der Strijdkrachten, luitenant-admiraal Rob Bauer Herdenking Japanse Zeetransporten Bronbeek, 8 september 2018 Wij blijven getuigen. Wat de zee ons nog altijd vertelt. Wij mogen nooit

Nadere informatie

Winnen zonder te vechten.

Winnen zonder te vechten. Winnen zonder te vechten. Op een dag werd een vader van twee zoons erg ziek, hij begreep dat hij binnenkort zou sterven en liet zijn twee zoons bij hem komen. Hij zei tegen hen: Het is mijn wens dat ik

Nadere informatie

Luk. 24, preek - NGKE

Luk. 24, preek - NGKE Luk. 24, 13-35 - preek - NGKE -11-9- 16 Helemaal gemist Die vrijdag gaat hij vroeg naar zijn akker buiten de stad. Om op de laatste dag voor het Pesachfeest nog net het laatste onkruid weg te kunnen halen.

Nadere informatie

Boek 1 De jongen in de gestreepte pyjama

Boek 1 De jongen in de gestreepte pyjama Boek 1 De jongen in de gestreepte pyjama Zakelijke gegevens: 1. Titel van het boek: De jongen in de gestreepte pyjama. 2. Het boek heeft geen ondertitel. 3. De auteur van het boek is John Boyne 4. Het

Nadere informatie

Veel mooie herinneringen verzachten onze smart. Voorgoed uit ons midden, voor altijd in ons hart. Iedere moeder is uniek: Zij was dat heel speciaal

Veel mooie herinneringen verzachten onze smart. Voorgoed uit ons midden, voor altijd in ons hart. Iedere moeder is uniek: Zij was dat heel speciaal Veel mooie herinneringen verzachten onze smart. Voorgoed uit ons midden, voor altijd in ons hart. Iedere moeder is uniek: Zij was dat heel speciaal De mensen van voorbij Zij worden niet vergeten De mensen

Nadere informatie

Er was eens een heel groot bos. Met bomen en bloemen. En heel veel verschillende dieren. Aan de rand van dat bos woonde, in een grot, een draakje. Dat draakje had de mooiste grot van iedereen. Lekker vochtig

Nadere informatie

Boekverslag Nederlands Ik mail je door Yvonne Kroonenberg

Boekverslag Nederlands Ik mail je door Yvonne Kroonenberg Boekverslag Nederlands Ik mail je door Yvonne Kroonenberg Boekverslag door een scholier 1878 woorden 12 december 2006 8 10 keer beoordeeld Auteur Genre Yvonne Kroonenberg Jeugdboek Eerste uitgave 2004

Nadere informatie

Stichting Pajong Jaarverslag 2016

Stichting Pajong Jaarverslag 2016 Stichting Pajong Jaarverslag 2016 Statutaire naam: Stichting Pajong Vestigingsplaats: Arnhem, Landgoed Bronbeek (Velperweg 147, 6824 MB) Rechtsvorm: Stichting 1 Inhoudsopgave A. Omschrijving doelstelling...

Nadere informatie

Welkomstwoord bij de bijeenkomst met lokale organisatoren in het kader van 75 jaar vrijheid in Fort Voordorp te Groenekan, 24 november 2018

Welkomstwoord bij de bijeenkomst met lokale organisatoren in het kader van 75 jaar vrijheid in Fort Voordorp te Groenekan, 24 november 2018 Toespraak Gerdi Verbeet Welkomstwoord bij de bijeenkomst met lokale organisatoren in het kader van 75 jaar vrijheid in Fort Voordorp te Groenekan, 24 november 2018 Beste gasten, vrienden van vrede en vrijheid,

Nadere informatie

inhoud 1. Een leven in beeld 2. Vincents jeugd 3. Aan het werk 4. Brieven 5. Boeren 6. Naar Parijs 7. Naar het zuiden 8. De ruziemaker 9.

inhoud 1. Een leven in beeld 2. Vincents jeugd 3. Aan het werk 4. Brieven 5. Boeren 6. Naar Parijs 7. Naar het zuiden 8. De ruziemaker 9. Vincent van Gogh inhoud 1. Een leven in beeld 3 2. Vincents jeugd 4 3. Aan het werk 5 4. Brieven 6 5. Boeren 7 6. Naar Parijs 9 7. Naar het zuiden 10 8. De ruziemaker 11 9. Ziek 12 10. Het einde 13 11.

Nadere informatie

Toespraak Gerdi Verbeet. Contactdag Vriendenkring Neuengamme Nunspeet, 29 oktober 2016

Toespraak Gerdi Verbeet. Contactdag Vriendenkring Neuengamme Nunspeet, 29 oktober 2016 Toespraak Gerdi Verbeet Contactdag Vriendenkring Neuengamme Nunspeet, 29 oktober 2016 Gedenk, die deze woorden leest Mijn makkers in de nood, En die hun nastaan 't allermeest, In hunne rampspoed groot,

Nadere informatie

Toespraken Indië Herdenking Amstelveen 2008

Toespraken Indië Herdenking Amstelveen 2008 Inhoud Toespraak dhr. B.J. Diazoni, Voorzitter Stichting Herdenking Gevallenen en Slachtoffers in Nederlands-Indië...1 Toespraak dhr.mr. J.H.C. van Zanen, Burgemeester Gemeente Amstelveen...3 Toespraak

Nadere informatie

Toespraak Gerdi Verbeet. Congres Vergeten slachtoffers tijdens WOII in de GGz De Basis Doorn, 10 juni Geachte aanwezigen,

Toespraak Gerdi Verbeet. Congres Vergeten slachtoffers tijdens WOII in de GGz De Basis Doorn, 10 juni Geachte aanwezigen, Toespraak Gerdi Verbeet Congres Vergeten slachtoffers tijdens WOII in de GGz De Basis Doorn, 10 juni 2016 Geachte aanwezigen, Dank voor de uitnodiging om hier te komen spreken in Doorn, dichtbij Den Dolder

Nadere informatie

KIEZEN VOOR WERK: HANDLEIDING

KIEZEN VOOR WERK: HANDLEIDING CASUS: AMINA Alle vrijheid die ik in Turkije had verdwijnt. Ik voelde me opgesloten en depressief. Toen ik mijn man leerde kennen ben ik misschien te veel van dingen uitgegaan en heb ik te weinig gevraagd.

Nadere informatie

Pijlen van vriendschap Sabbat

Pijlen van vriendschap Sabbat LES Pijlen van vriendschap Sabbat Doe Lees 1 Samuël 20. Heb je ooit een geheime manier van communiceren geleerd? Of gebarentaal? Heb je een geheime manier om te praten met je beste vriend(in)? Twee vrienden

Nadere informatie

Liturgie bij de Kinderdienst op zondagochtend 19 april 2015

Liturgie bij de Kinderdienst op zondagochtend 19 april 2015 Liturgie bij de Kinderdienst op zondagochtend 19 april 2015 Psalm 75 : 1 (NB) U alleen, U loven wij, U loven wij, onze Heer, want uw naam zo rijk van eer is tot onze vreugd nabij. Men vertelt in heel het

Nadere informatie

voorspellen (laatste keer in week 12: de zonsverduistering)

voorspellen (laatste keer in week 12: de zonsverduistering) Handleiding niveau B De Nieuwsbegripbieb Achteraan deze handleiding vindt u een lijstje met titels van informatieve en fictieboeken, die aansluiten bij het onderwerp van de Nieuwsbegriples. Op de website

Nadere informatie

We hebben verleden week nog gewinkeld. Toen wisten we het nog niet. De kinderbijslag was binnen en ik mocht voor honderd euro kleren uitkiezen.

We hebben verleden week nog gewinkeld. Toen wisten we het nog niet. De kinderbijslag was binnen en ik mocht voor honderd euro kleren uitkiezen. Woensdag Ik denk dat ik gek word! Dat moet wel, want ik heb net gehoord dat mijn moeder kanker heeft. Niet zomaar een kankertje dat met een chemo of bestraling overgaat. Nee. Het zit door haar hele lijf.

Nadere informatie

Kleur het bos van je dromen

Kleur het bos van je dromen Page 1 of 6 BOS+ - één van de projecten uit het projectenfonds van Stadslab2050 - zet zich in voor beter en meer bos in Vlaanderen en de wereld. Voor hun project nodigen ze elk jaar 8 klassen uit om deel

Nadere informatie

Hoofdstuk 2b5. De prijs van vrijheid

Hoofdstuk 2b5. De prijs van vrijheid Hoofdstuk 2b5 De prijs van vrijheid Cursus 1 : Vóór de oorlog Wat leer je? dat de Eerste Wereldoorlog duurde van 1914 tot 1918. Dat er vanaf 1929 een economische wereldcrisis was. Dat in Duitsland de NSDAP

Nadere informatie

VOC. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie.

VOC. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie. Auteur Laatst gewijzigd Licentie Webadres E i Kiwijs 08 September 2011 CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie http://maken.wikiwijs.nl/32554 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs Maken van Kennisnet.

Nadere informatie

- 2 - Toespraak Burgemeester J.H.C. van Zanen Vrijheid, nooit vergeten Indiëherdenking: zondag 14 augustus 2011, Broersepark Amstelveen

- 2 - Toespraak Burgemeester J.H.C. van Zanen Vrijheid, nooit vergeten Indiëherdenking: zondag 14 augustus 2011, Broersepark Amstelveen - 1 - Toespraak B.J. Diazoni, Voorzitter Stichting Herdenking Gevallenen en Slachtoffers in Nederlands-Indië Zondag 14 augustus 2011, Broersepark Amstelveen Hartelijk welkom, Dames en Heren, Hooggeëerde

Nadere informatie

De exodus. Foto s van het materiaal

De exodus. Foto s van het materiaal De exodus Focus van dit verhaal De focus van dit verhaal ligt bij de uittocht van het volk van God (Exodus 11:1 15:21). Het verhaal is één van de heilige verhalen en behoort tot de kernpresentatie. Lesdoelen

Nadere informatie

Uitnodiging. Stichting Dialoog Nederland Japan Indonesië

Uitnodiging. Stichting Dialoog Nederland Japan Indonesië Uitnodiging Stichting Dialoog Nederland Japan Indonesië De effecten van twee oorlogen in voormalig Nederlands Indië zijn nog voelbaar. Eerst was er een oorlog met Japan gevolgd door een oorlog voor de

Nadere informatie

Groepsopdrachten (1)

Groepsopdrachten (1) Werkblad Groepsopdrachten (1) 1 MUURKRANT 2 Bronnenposter Je werkt in een groepje. Elke groep heeft een nummer, van 1 tot en met 6. Groep 1 werkt deze les aan opdracht 1. Groep 2 werkt aan opdracht 2 enzovoort.

Nadere informatie

Groepsopdrachten (2)

Groepsopdrachten (2) Werkblad Groepsopdrachten (2) 3 Quiz 4 Rollenspel 5 Woordspel 6 Droomreis A) Bedenk met je groepje 4 vragen over het deel van de strip dat jullie gelezen hebben. Minstens één vraag moet over een jaartal

Nadere informatie

Beeldende begeleiding in de laatste levensfase

Beeldende begeleiding in de laatste levensfase Beeldende begeleiding in de laatste levensfase Als woorden tekortschieten Karin Brandt Inhoud Voorwoord door Marinus van den Berg 9 Opmaat 13 Inleiding 15 Projectjaar 2015 Stichting Leerhuizen Palliatieve

Nadere informatie

Wilt u mijn moeder even zijn?

Wilt u mijn moeder even zijn? Nieuwsbrief Winter 2018 / Voorjaar 2019 Wilt u mijn moeder even zijn? Ik was een beetje zenuwachtig. Zou ik het wel kunnen? De mevrouw, waar ik net kennis mee gemaakt had toen ik binnenkwam, was naast

Nadere informatie

Ieper. Ervaringen Schilderijen :

Ieper. Ervaringen Schilderijen : Ieper Ervaringen Schilderijen : Tijdens het schilderen wist ik niet zo goed waar ik moest beginnen. Bovenaan, onderaan, in het midden Ik heb gekozen om eerst de achtergrond te el schilderen. Bij mijn ontwerp

Nadere informatie

Een mysterieuze boodschap

Een mysterieuze boodschap De verborgen kracht Een mysterieuze boodschap De titel De verborgen kracht slaat op het mysterieuze, het goddelijke, de geestelijke leiding van boven, die Ab in de vorm van boodschappen al heel zijn leven

Nadere informatie

Vakantierooster

Vakantierooster Vakantierooster 2018-2019 Graag informeren wij u over het vakantierooster van komend schooljaar. De eerste schooldag van schooljaar 18-19 is op maandag 20 augustus 18. Vakanties: Herfstvakantie ma 15 oktober

Nadere informatie

1. Voorwoord. 2. Terugblik

1. Voorwoord. 2. Terugblik v 2012 Inhoudsopgave 1. Voorwoord 2. Terugblik 3. Bijdrage aan het museum 4. Financiële verslaglegging 5. Doelstelling vrienden van museum Jan van der Togt Voorwoord 1. Voorwoord Het afgelopen jaar trok

Nadere informatie