RAPPORT VAN BEVINDINGEN TUSSENTIJDS KWALITEITSONDERZOEK HAVO

Transcriptie

1 RAPPORT VAN BEVINDINGEN TUSSENTIJDS KWALITEITSONDERZOEK HAVO Plaats : Dedemsvaart BRIN nummer : 17BZ 04 HAVO Onderzoeksnummer : Datum onderzoek : 18 november 2014 Datum vaststelling : 16 januari 2015

2 Pagina 2 van 13

3 INHOUDSOPGAVE INLEIDING BEVINDINGEN Kwaliteits- en nalevingsprofiel Beoordeling TOEZICHTARRANGEMENT Pagina 3 van 13

4 Pagina 4 van 13

5 INLEIDING De Inspectie van het Onderwijs heeft op 18 november 2014 een tussentijds kwaliteitsonderzoek (tko) uitgevoerd op Van der Capellen Scholengemeenschap, locatie De Zeven Linden afdeling havo te Dedemsvaart naar aspecten van de kwaliteit van het onderwijs en de naleving van wet- en regelgeving. De aanleiding voor dit onderzoek was het volgende. Tijdens het kwaliteitsonderzoek dat is uitgevoerd op 2 en 4 oktober 2014 stelde de inspectie tekortkomingen vast in de opbrengsten op De Zeven Linden afdeling havo. Deze zijn beschreven in het inspectierapport dat is vastgesteld op 30 november De kwaliteit van het onderwijs is toen als zwak beoordeeld en de inspectie heeft haar toezicht geïntensiveerd. In het kader hiervan voert de inspectie nu een tussentijds onderzoek uit om na te gaan in hoeverre de in het toezichtplan opgenomen tekortkomingen zijn opgeheven en aan de afspraken is voldaan. Toezichthistorie De inspectie is op basis van de uitkomsten van het kwaliteitsonderzoek op 2 en 4 oktober 2012 gestart met een traject van intensief toezicht op De Zeven Linden afdeling havo in verband met onvoldoende opbrengsten. Dit intensieve toezicht betrof ook de afdeling vmbo-(g)t met een aangepast arrangement zwak sinds 9 december Er hebben regelmatig voortgangsgesprekken plaatsgevonden en tijdens het bestuursgesprek op 16 september jl. is besloten om de afdeling vmbo-(g)t een basisarrangement toe te kennen vanwege de sterk verbeterde opbrengsten en de afdeling havo opnieuw te bezoeken voor een tussentijds kwaliteitsonderzoek. Onderzoeksopzet De onderzoeksopzet is gebaseerd op de afspraken die in het toezichtplan zijn opgenomen. Het onderzoek bestond uit de volgende activiteiten: Onderzoek en analyse van jaardocumenten en gegevens over de school die bij de inspectie aanwezig zijn. Schoolbezoek, waarbij de inspectie een aantal lessen heeft bijgewoond en gesprekken heeft gevoerd met de directie, schoolleiding, functionarissen leerlingenbegeleiding, leraren en leerlingen. Een eindgesprek met de directie, na afloop van het schoolbezoek. Pagina 5 van 13

6 Tijdens het onderzoek beoordeelde de inspectie indicatoren van de volgende aspecten: opbrengsten, onderwijsproces, ondersteuning en begeleiding en kwaliteitszorg. Toezichtkader De inspectie heeft zich bij haar onderzoek onder andere gebaseerd op het Toezichtkader po/vo Dit document is te vinden op Opbouw rapport In hoofdstuk 2 staan de bevindingen uit het onderzoek naar de onderwijskwaliteit en wettelijke vereisten. Dit wordt gevolgd door een beschouwing waarin het oordeel van de inspectie wordt toegelicht en waar mogelijk de schoolontwikkeling in samenhang wordt beschreven. Hoofdstuk 3 geeft het toezichtarrangement weer. Pagina 6 van 13

7 BEVINDINGEN Kwaliteits- en nalevingsprofiel In onderstaande tabellen vermeldt de inspectie welke indicatoren in dit onderzoek zijn betrokken en tot welke bevindingen het onderzoek heeft geleid. De nummering in de tabellen verwijst naar het volledige waarderingskader voortgezet onderwijs Indicatoren die bij een kwaliteitsonderzoek de doorslag geven of een school (zeer) zwak is, de zogeheten normindicatoren, zijn gemarkeerd met een asterisk. Voor een overzicht van alle normindicatoren zie het Toezichtkader po/vo 2012 op De bevindingen zijn weergegeven in de vorm van een score. De score geeft aan in welke mate de betreffende indicator gerealiseerd is. Legenda: 1. slecht 2. onvoldoende 3. voldoende 4. goed 5. niet te beoordelen (alleen bij opbrengsten) Daarnaast heeft de inspectie enkele controles uitgevoerd op bepaalde wettelijke voorschriften. Of de school nu wel of niet voldoet aan deze wettelijke vereisten wordt tot uitdrukking gebracht met de score 'ja' of 'nee'. De opbrengsten liggen op het niveau dat op grond van de kenmerken van de leerlingenpopulatie verwacht mag worden * De leerlingen behalen in de onderbouw het opleidingsniveau dat mag worden verwacht * De leerlingen lopen weinig vertraging op in de bovenbouw van de opleiding havo * De leerlingen van de opleiding havo behalen voor het centraal examen de cijfers die mogen worden verwacht * Bij de opleiding havo zijn de verschillen tussen het cijfer voor het schoolexamen en het cijfer voor het centraal examen van een aanvaardbaar niveau. De leerlingen krijgen voldoende tijd om zich het leerstofaanbod eigen te maken De leerlingen maken efficiënt gebruik van de onderwijstijd. Pagina 7 van 13

8 De leraren leggen duidelijk uit, organiseren de onderwijsactiviteit efficiënt en houden de leerlingen taakbetrokken * De leraren geven duidelijke uitleg van de leerstof. 5.2* De leraren realiseren een taakgerichte werksfeer. 5.3* De leerlingen zijn actief betrokken bij de onderwijsactiviteiten. De leraren stemmen aanbod, instructie, verwerking en onderwijstijd af op verschillen in ontwikkeling tussen de leerlingen De leraren stemmen de verwerkingsopdrachten af op verschillen in ontwikkeling tussen de leerlingen. 6.4 De leraren stemmen de onderwijstijdtijd af op verschillen in ontwikkeling tussen de leerlingen. De leraren volgen systematisch de vorderingen van de leerlingen * De school gebruikt een samenhangend systeem van genormeerde instrumenten en procedures voor het volgen van de prestaties en de ontwikkeling van de leerlingen. Leerlingen die dat nodig blijken te hebben, krijgen passende zorg * De school voert de zorg planmatig uit. De school zorgt systematisch voor behoud of verbetering van de kwaliteit van haar onderwijs De school heeft inzicht in de onderwijsbehoeften van haar leerlingenpopulatie. 9.2 De school evalueert jaarlijks de resultaten van haar leerlingen. 9.3 De school evalueert regelmatig het onderwijsleerproces. 9.4 De school werkt planmatig aan verbeteractiviteiten. 9.5 De school borgt de kwaliteit van het onderwijsleerproces. 9.6 De school waarborgt de kwaliteit van het schoolexamen en van andere toetsinstrumenten. Beoordeling Algemeen beeld De Zeven Linden te Dedemsvaart afdeling havo is een school met een prettig schoolklimaat met enthousiaste leerlingen, leraren en schoolleiding. Het zelfbewuste en reflectieve karakter van zowel schoolleiding als docenten is Pagina 8 van 13

9 kenmerkend. Het onderwijsconcept, gericht op gepersonaliseerd leren op basis van zelfverantwoordelijk leren en werken door leerlingen, is nog volop in ontwikkeling. De opbrengsten, met name de rendementen, zijn nog steeds van onvoldoende niveau, maar we constateren een stijgende lijn in de resultaten. De school heeft de juiste verbetermaatregelen genomen en de verwachting is dan ook dat de opbrengsten over twee tot drie jaar voldoende zullen zijn. De kwaliteit van het onderwijs is van voldoende tot ruim voldoende niveau. De ondersteuning en begeleiding van leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften is in de school in voldoende mate belegd. Ook het systeem van kwaliteitszorg is voldoende. Toelichting Het bovenstaande algemene beeld en kwaliteitsprofiel lichten we hieronder toe. Daarbij komen achtereenvolgens de volgende aspecten aan bod: de opbrengsten, het onderwijsproces, de ondersteuning en begeleiding en de kwaliteitszorg. Opbrengsten De cognitieve resultaten van de havo-leerlingen liggen de afgelopen drie jaar niet op het niveau dat op grond van de kenmerken van de leerlingenpopulatie verwacht mag worden. Relatief veel leerlingen behalen in onvoldoende mate het opleidingsniveau dat mag worden verwacht op basis van het beginniveau van de leerlingen en/of lopen gedurende hun schoolloopbaan vertraging op. Het gemiddelde cijfer voor het centraal examen is lager dan het landelijk gemiddelde. Het verschil tussen de cijfers voor het schoolexamen en het centraal examen ligt wel op een aanvaardbaar niveau. In het verleden heeft de school te veel leerlingen een kans willen bieden door ze te plaatsen in de havo, waardoor de huidige bovenbouwleerlingen een meer dan gemiddelde moeite hebben met het behalen van de gewenste resultaten. Door de afgelopen jaren een scherpere determinatie toe te passen, onder ander gebaseerd op de resultaten van de zogeheten RTTI- en CITO-volgtoetsen, zitten inmiddels de leerlingen in de tweede en derde klas van de havo op de juiste plek. Nog steeds worden er kansen geboden, maar met een hogere mate van haalbaarheid. De school heeft meegedraaid in de pilot 'leerwinst' van de onderwijsinspectie. Inmiddels heeft er ook binnen het samenwerkingsverband overleg plaatsgevonden tussen het primair onderwijs en voortgezet onderwijs om de advisering vanuit de basisscholen nog beter af te stemmen op de Pagina 9 van 13

10 mogelijkheden in het voortgezet onderwijs. We verwachten dat dit alles zal resulteren in voldoende opbrengsten over twee á drie jaar. Voor het huidige en komende schooljaar is het van belang om de bovenbouwleerlingen extra ondersteuning op maat te geven om hen zo optimaal mogelijk te begeleiden naar een succesvolle afronding van hun opleiding. Onderwijsleerproces Op basis van twaalf lesbezoeken zijn we tevreden over de kwaliteit van het onderwijsleerproces op de afdeling havo van De Zeven Linden. Het didactisch handelen van de leraren stelt de leerlingen in staat tot leren en ontwikkelen. Het team handelt op basis van een onderwijsconcept gericht op het zelfstandig plannen, werken en leren van leerlingen. De leraren zorgen voor effectieve instructies en doelgerichte opdrachten, onder andere door vakdidactische principes en activerende werkvormen toe te passen. De leerlingen zijn actief betrokken en besteden de voor hen beschikbare tijd effectief. Tijdens de klassikale leermomenten gaan de leraren na of de leerlingen de leerstof en de opdrachten begrijpen. Daarbij geven de leraren de leerlingen directe feedback op hun werken en leren. De klassikale momenten gaan in substantiële mate gepaard met de zogeheten zwob-uren (zelfstandig werken onder begeleiding). De leerlingen krijgen gerichte opdrachten en instructies (met Flipping the Classroom als organisatievorm) mee voor de besteding van deze zwob-uren, aangevuld met een week- en dagplanning. De begeleiding is voornamelijk pedagogisch van aard en gericht op de voortgang van de individuele planning van de leerling. Om het leerrendement van deze zwob-uren te vergroten, is meer didactische begeleiding, bij voorkeur door vakdocenten, wenselijk. Leraren kunnen dan leerlingen individueel vertellen wat ze moeten doen om hun resultaten te verbeteren en duidelijk maken wat zij moeten leren om een volgende stap in hun leerproces te zetten. We hebben tijdens de lesbezoeken enkele mooie voorbeelden van differentiatie gezien, zowel in instructie als verwerking. Maar leraren kunnen hun handelen nog beter afstemmen op de verschillen tussen leerlingen door gebruik te maken van de informatie die zij over leerlingen hebben, oftewel opbrengstgericht werken op leerlingniveau. Ondersteuning en begeleiding Op De Zeven Linden komt de zorg snel op gang. Leerlingen die dat nodig hebben, ontvangen in voldoende mate extra aanbod, ondersteuning en Pagina 10 van 13

11 begeleiding. Deze leerlingen worden gesignaleerd tijdens rapportvergaderingen en nader besproken tijdens de zogeheten leerling-plus-vergaderingen. Er worden ontwikkelingsperspectiefplannen cq. trajecthandelingsplannen opgesteld afhankelijk van de begeleidingsvraag. Per klas wordt er een leerling-plusoverzicht opgesteld met de belangrijkste handelingsadviezen voor de diverse (groepen) leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften. De school evalueert regelmatig met de leerling en zijn / haar ouders of de extra ondersteuning het gewenste effect heeft en stelt zo nodig bij. De mentor neemt een belangrijke plaats in het gehele zorgtraject in. De school verzamelt voortdurend systematische informatie over de ontwikkeling van hun leerlingen door gebruik te maken van landelijk genormeerde toetsen voor de kernvakken Nederlands, Engels en wiskunde. Er zijn aparte rekenlessen en extra uren Nederlands ingeroosterd om extra aandacht te besteden aan de diverse domeinen van reken- en taalvaardigheden. Ook worden er eventuele hiaten op specifieke domeinen op groepsniveau weggewerkt. De transfer van het reken- en taalbeleid naar de docenten van de overige vakken is nog een aandachtspunt. Kwaliteitszorg De school kent een professionele kwaliteitscultuur en functioneert transparant. De kwaliteitszorg heeft betrekking op de resultaten en het onderwijsproces. De schoolleiding en leraren analyseren en evalueren systematisch de resultaten, maatregelen en instrumenten. Waar nodig voert de school planmatig verbeteringen door die voldoende ambitieus zijn en aansluiten bij de evaluaties. De vaksecties met onvoldoende resultaten hebben ontwikkelingsplannen opgesteld. Ook is de school begeleid vanuit het project 'leren verbeteren' van de VO-raad. Het beleid van de school om haar visie op onderwijskwaliteit en ambities te realiseren is breed gedragen. Er is een grote bereidheid om gezamenlijk het onderwijs te verbeteren. De directie en schoolleiding vertonen kwaliteitsbewustzijn en er wordt gehandeld vanuit een duidelijke verantwoordelijkheidsverdeling. Een drietal docenten is mede verantwoordelijk voor de kwaliteitsbewaking. De schoolleiding en de leraren werken aan een voortdurende verbetering van hun professionaliteit. Ook zijn er meer eerstegraadsdocenten werkzaam op De Zeven Linden, hetgeen eveneens de kwaliteit van het onderwijs vergroot. Pagina 11 van 13

12 Er zijn vele analyses en plannen binnen De Zeven Linden te Dedemsvaart opgesteld. Het is van belang om focus aan te brengen in deze veelheid aan voorgenomen activiteiten en verbeteringen, mede in het belang van de belastbaarheid van het team. Pagina 12 van 13

13 TOEZICHTARRANGEMENT Kwaliteit De kwaliteit van het onderwijs is op onderdelen verbeterd, maar vertoont nog tekortkomingen in de opbrengsten. Het eerder toegekende toezichtarrangement zwak blijft gehandhaafd. De inspectie heeft er echter vertrouwen in dat Van der Capellen Scholengemeenschap, locatie De Zeven Linden afdeling havo te Dedemsvaart het afgesproken verbetertraject alsnog kan realiseren. Pagina 13 van 13