Microbiologie. Begintermen

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Microbiologie. Begintermen"

Transcriptie

1 Microbiologie

2 Microbiologie Aanbod: FW (Joris, Joelle), BIW (Chris, Els), BioMED (Jef), KULAK (Jef) Algemeen Studiepunten: 5 Onderwijstaal: Nederlands Niveau: Verdiepend Begeleidingsuren: 58.5 uren Periode: Wordt gedoceerd in het eerste semester Verantwoordelijke POC: Facultaire POC Wetenschappen Begintermen Voorafgaande basiskennis van celbiologie, biochemie en genetica, zoals aangereikt in de OPO s Celbiologie en biochemie (G0N04A) en Genetica (G0N12A), is wenselijk. Plaats in het onderwijsaanbod (~100 tal studenten) t 3 de Bachelor in de geologie (Minor biologie) (Verplicht) 3 de Bachelor in de geografie (Minor biologie) (Verplicht) 2 de Bachelor in de biochemie i en de biotechnologie i (Verplicht) 2 de Bachelor in de biologie (Verplicht)

3 Microbiologie hoorcollege Doelstellingen De voornaamste doelstelling is bij de studenten interesse opweken voor de fascinerende wereld van de microbiologie. De studenten verwerven een algemeen inzicht in de diversiteit van virussen, pro en eukaryote micro organismen waarbij ze de voornaamste onderlinge verschillen in bouw, biochemische en fysiologische eigenschappen kunnen relateren aan de veelzijdigheid van microbiëleactiviteiten en de adaptaties aan specifieke niches. Zij kunnen de belangrijkste verschillen en overeenkomsten tussen eubacteria, archaea en eukarya samenvatten en dit kaderen in een evolutionaire context. Zij kunnen algemene en specifieke microbiële metabole processen voor energiewinning beschrijven en relateren aan de habitat van micro organismen. Gaandeweg worden de studenten zich bewust van het belang van microbiologie voor fundamenteel onderzoek in een evolutionaire en ecologische context, alsook van het potentieel voor toepassingsgericht i technologisch honderzoek met applicaties i in de voeding, landbouw en medische sector. Zij kunnen dit beschrijven aan de hand van type voorbeelden uit de verschillende sectoren. Tijdens het bijbehorend verplichte practicum leren de studenten t basisprincipes i i en praktische vaardigheden d m.b.t. bt manipulatie, isolatie en identificatie van micro organismen..

4 Microbiologie Hoorcollege (3.6 stp) INTERACTIEF Practicum (1.4 stp) VERPLICHT TE VOLGEN. GEEN DEELNAME HET MONDELINGE EXAMEN INDIEN DE PRACTICUM REEKS NIET VOLLEDIG WERD AFGEWERKT. Zelfstudie project (cfr hoorcollege) POSTER Examen 3 VRAGEN MBT HOORCOLLEGE puntenverdeling OVEREENKOMST MET STUDENTEN Eindevaluatie puntenverdeling

5 Microbiologie hoorcollege Inhoud 1) Inleiding: Historiek, Microbiologie als fundamentele en toepassingsgerichte g wetenschap 2) Structuur en opbouw van prokaryote en eukaryote cellen 3) Overzicht evolutie en classificatie micro organismen: Eubacteria, Archaea, Eukarya. Kort overzicht van belangrijke bacteriële organismen, protisten, fungi en wieren, Technieken voor fylogenetisch onderzoek 4) Virussen: Structuur, levenszcyclus DNA en RNA virussen, detectie en kwantificatiemethoden 5) Microbiële groei: Meting microbiële groei, voor en nadelen batch cultuur versus continue cultuur, omgevingsparameters die groei beïnvloeden 6) Controle van microbiële groei: fysische sterilizatietechnieken, antibiotica, resistentiemechanismen, i i alternatieve bh behandelingsmethoden dli hd 7) Metabolische diversiteit: overzicht van de belangrijkste mechanismen voor energiewinning koolstofassimilatie, stikstof en CO2 fixatie 8) Microbiële ecologie: Terrestischeen aquatische hbitti habitatis, biogeochemischenutriëntcycli i h tië t

6 Microbiologie hoorcollege Brock: Biology of Microorganisms 12de editie Michael T. Madigan and John M. Martinko Prentice Hall Pearson International Edition

7 Microbiologie hoorcollege

8 Microbiologie presentatie hoorcollege Micro organismen vertegenwoordigen de grootste tt hoeveelheid idbiomassa op aardeen de grootste tt diversiteit van alle levende organismen essentieel voor afbraak organisch materiaal en recyclage van nutriënten kolonisatie van extreme habitats Microbiologie een fundamentele biologische wetenschap studie van biochemische en fysiologische processen een toegepaste biologische wetenschap geneeskunde landbouw industrie voeding, energie biotechnologie Video fragment Unseen Life SAR11: Pelagibacter ubique

9 Microbiologie presentatie hoorcollege Afmetingen van micro organismen:

10 Microbiologie presentatie hoorcollege Flagellen (zweepdraden) en beweeglijkheid meer dan 40 genen betrokken structurele proteïnen export van structurele proteïnen regulatie synthese synthese flagel groeit aan de tip( haargroei wortel) flagellinetransport via hol flagelkanaal uit cytoplasma naar tip gevolgd door zelf assemblage (geen ATP of enzymen nodig) flagellen groeien continu en breken geregeld af

11 Microbiologie practicum Doelstellingen Tijdens het practicum leren de studenten de noodzakelijke vaardigheden om micro biologisch onderzoek te verrichten. De studenten kunnen zelf enkele kl microbiologische technieken toepassen waarbij ze leren hoe micro organismen worden geïsoleerd, gekweekt en geïdentificeerd en hoe hun gevoeligheid tegenover antibiotica en fungiciden wordt bepaald. Inhoud (6 halve dagen) Isolatie van micro organismen en het maken van rijnculturen. Kweken en tellen van micro organismen. Meten van groei en het bepalen van de invloed van externe factoren op groei van microorganismen. Identificatie, bacteriën, gisten en schimmels a.d.h. van microscopische kleurtechnieken en biochemische testen. Het opstellen van resistentieprofielen. Studiemateriaal Presentaties Practicum handleiding

12 Microbiologie practicum Beschrijving leeractiviteit Permanente evaluatie: opstellen van verslagen Studenten werken in groepjes (3 à 4) met rotatie voor verslaggeving Examen 7 de practicum: identificatie micro organismen Individueel Open boek Practicum handleiding

13 Microbiologie posters Opdracht Poster over een microbiologisch onderwerp Species Ziekte toepassing Info Tekstboek, bib, web, docenten, ziekenhuis, bedrijf Begeleiding Document wetenschappelijke posters Ad hoc, tijdens les of practicum, docent Wetenschapscommunicatie Voorstelling 2 postersessies (even/oneven nummers) Abstract Beoordeling Medestudenten, docententeam, postdocs

14 Microbiologie posters Eindscore Gemiddelde studentenscores worden herschaald naar gemiddelde scores docenten/postdocs

15 Microbiologie posters

16 Microbiologie posters Samenvattingen posters Microbiologie

17 Microbiologie posters

18 Microbiologie examenovereenkomst Examenpunten Januari en September Practicum: 4 van de 20 punten, score op basis van de verslagen en practicumexamen Poster: 2 van de 20 punten, score op basis van student peer assessment en score begeleiders Mondeling examen: 14 van de 20 punten volgens onderstaande regeling Twee vragen op 5 en één vraag op (4): (0 2): de student heeft onvoldoende geantwoord, beheerst de leerstof niet en mist een minimaal inzicht (2): de student heeft correct geantwoord maar legt geen (of slechts minimaal) verbanden met de rest van de leerstof 3 4 (3): de student kan duidelijk het verband aantonen metandere delen in de cursus 4 5 (4): de student geeft blijk een terdege kennis en legt verbanden met andere cursussen of geeft blijk van bijkomende zelfstudie Wanneer de student geen voldoende haalt op het mondeling examen zal de eindscore naar het eerstvolgende lagere geheel getal worden afgerond. Voor studenten die wel een voldoende halen op het mondelinge gedeelte worden vanaf 5 tienden de punten naar boven afgerond, bij minder dan 5 tienden naar onder

19 Microbiologie examenpunten 2009/ NA

Biochemie & Biotechnologie. Prof. Dr. Koen Geuten Siene Swinnen Ine Esters

Biochemie & Biotechnologie. Prof. Dr. Koen Geuten Siene Swinnen Ine Esters Biochemie & Biotechnologie Prof. Dr. Koen Geuten Siene Swinnen Ine Esters Biochemie en biotechnologie De opleiding Jouw profiel Een Een student student aan aan het het woord woord Studiebegeleiding@science

Nadere informatie

Master in de biologie

Master in de biologie Master in de biologie Kennisdomeinen: ecologie en natuurbehoud evolutiebiologie en diversiteit integratieve fysiologie moleculaire celbiologie Faculteit Wetenschappen Rubik s Cube used by permission of

Nadere informatie

CVO PANTA RHEI - Schoonmeersstraat 26 9000 GENT 09 335 22 22

CVO PANTA RHEI - Schoonmeersstraat 26 9000 GENT 09 335 22 22 identificatie opleiding Graduaat Chemie optie Biochemie modulenaam Toegepaste biotechnologie code module Cc13 goedkeuring door aantal lestijden 120 studiepunten datum goedkeuring structuurschema / volgtijdelijkheid

Nadere informatie

De finale responsgraad voor alle opleidingen is 40% met een verdeling over de faculteiten zoals gegeven in onderstaande figuur.

De finale responsgraad voor alle opleidingen is 40% met een verdeling over de faculteiten zoals gegeven in onderstaande figuur. Resultaten 2012-2013 De online onderwijsevaluatie is in 2012-2013 voor de vierde keer universiteitsbreed geïmplementeerd. Het betrof een bevraging over de opleidingsonderdelen in alle bacheloropleidingen,

Nadere informatie

Examenprogramma biologie havo

Examenprogramma biologie havo Bijlage 3 Examenprogramma biologie havo Het eindexamen Het eindexamen bestaat uit het centraal examen en het schoolexamen. Het examenprogramma bestaat uit de volgende domeinen: Domein A Vaardigheden Domein

Nadere informatie

Fase 2-formulier voor ECTS-fiche opleidingsonderdeel

Fase 2-formulier voor ECTS-fiche opleidingsonderdeel Fase 2-formulier voor ECTS-fiche opleidingsonderdeel Gebruik dit formulier voor de omschrijving van elk opleidingsonderdeel dat nog moet ingevoerd worden of dat grondig aangepast wordt. Gebruik voor een

Nadere informatie

Inspiratie- en referentieprojecten ontwerpopdracht biotechniek

Inspiratie- en referentieprojecten ontwerpopdracht biotechniek Inspiratie- en referentieprojecten ontwerpopdracht biotechniek Biotechniek Biotechniek: een overzicht Biotechniek: een overzicht Biotechniek: een overzicht Biotechniek: een overzicht Biotechniek Life sciences

Nadere informatie

Examenprogramma biologie vwo

Examenprogramma biologie vwo Bijlage 4 Examenprogramma biologie vwo Het eindexamen Het eindexamen bestaat uit het centraal examen en het schoolexamen. Het examenprogramma bestaat uit de volgende domeinen: Domein A Vaardigheden Domein

Nadere informatie

Legenda KG Kennisgestuurde leerlijn PG Praktijkgestuurde leerlijn SG Studentgestuurde leerlijn

Legenda KG Kennisgestuurde leerlijn PG Praktijkgestuurde leerlijn SG Studentgestuurde leerlijn Legenda Kennisgestuurde leerlijn Praktijkgestuurde leerlijn Studentgestuurde leerlijn Biologie en Medisch Laboratoriumonderzoek 1e jaar regulier BML1/BML2 Propedeutisch jaar 2011/2012, cohort 2011 Studieloopbaancoaching

Nadere informatie

Oriëntatiejaar Life Sciences

Oriëntatiejaar Life Sciences Oriëntatiejaar Life Sciences Oriëntatiejaar Life Sciences Joan Wellink (studieadviseur) Voor wie is het oriëntatiejaar? Wat is het oriëntatiejaar? Wat heb je nodig? Hoe en wat studeer je? Wat kun je er

Nadere informatie

CVO PANTA RHEI - Schoonmeersstraat GENT

CVO PANTA RHEI - Schoonmeersstraat GENT identificatie opleiding Graduaat Chemie optie Biochemie modulenaam Analytische Biochemie code module Cc2 Geldig vanaf 01/09/2015 aantal lestijden 40 studiepunten structuurschema / volgtijdelijkheid link:

Nadere informatie

Inleiding in de biologie

Inleiding in de biologie Examen Voorbereiding Inleiding in de biologie Teylingen College Leeuwenhorst 2015/2016 Thema 1 Inleiding in de biologie Begrippenlijst: Begrip Biologische eenheden Prokaryoten Eukaryoten Populatie Levensgemeenschap

Nadere informatie

CVO PANTA RHEI - Schoonmeersstraat GENT

CVO PANTA RHEI - Schoonmeersstraat GENT identificatie opleiding Graduaat CHEMIE modulenaam Algemene en toegepaste microbiologie code module Cc7 geldig vanaf 29/01/2018 aantal lestijden 160 studiepunten structuurschema / volgtijdelijkheid link:

Nadere informatie

Onthaaldag Faculteit Ingenieurswetenschappen VUB Ba-Ma Industriële Wetenschappen

Onthaaldag Faculteit Ingenieurswetenschappen VUB Ba-Ma Industriële Wetenschappen Onthaaldag Faculteit Ingenieurswetenschappen VUB Ba-Ma Industriële Wetenschappen 21-9-2013 Herhaling titel van presentatie 1 Situering: VUB Faculteit Ingenieurswetenschappen Opleiding Industriële Wetenschappen

Nadere informatie

STUDIEPROGRAMMA S HOGER ONDERWIJS

STUDIEPROGRAMMA S HOGER ONDERWIJS STUDIEPROGRAMMA S VAN HET HOGER ONDERWIJS Je krijgt het studieprogramma van een opleiding (=studie) aan een universiteit en aan een hogeschool. In de tabellen zie je alle opleidingsonderdelen (= vakken,

Nadere informatie

Het niveau van Medisch-Microbiologisch Onderzoeker wordt bereikt door een combinatie van een cursorisch gedeelte èn een

Het niveau van Medisch-Microbiologisch Onderzoeker wordt bereikt door een combinatie van een cursorisch gedeelte èn een Reglement voor de opleiding tot Medisch-Microbiologisch Onderzoeker (MMO) binnen het kader van het Algemeen Reglement van de Stichting voor opleiding tot Medisch-Biologisch Wetenschappelijk Onderzoeker

Nadere informatie

1. A. Noem de drie domeinen waarin alle levende organismen worden ingedeeld.

1. A. Noem de drie domeinen waarin alle levende organismen worden ingedeeld. Microbiële diversiteit (COO) Hand-out bij de COO-module, versie 2 oktober 2013 Indeling A. Noem de drie domeinen waarin alle levende organismen worden ingedeeld. B. Alle levende organismen worden in drie

Nadere informatie

Biologie inhouden (PO-havo/vwo): Dynamisch evenwicht

Biologie inhouden (PO-havo/vwo): Dynamisch evenwicht Biologie inhouden (PO-havo/vwo): Dynamisch evenwicht kerndoelen primair onderwijs kerndoelen onderbouw havo bovenbouw exameneenheden vwo bovenbouw exameneenheden 34: De leerlingen leren zorg te dragen

Nadere informatie

CVO PANTA RHEI - Schoonmeersstraat 26 9000 GENT 09 335 22 22

CVO PANTA RHEI - Schoonmeersstraat 26 9000 GENT 09 335 22 22 identificatie opleiding Graduaat Chemie optie Biochemie modulenaam Chemie van de Biotechnologische Bedrijven code module CC8 goedkeuring door aantal lestijden 80 studiepunten datum goedkeuring structuurschema

Nadere informatie

Deze studenten zullen uiteindelijk afstuderen met een mengeling van vakken uit het oude en het nieuwe curriculum.

Deze studenten zullen uiteindelijk afstuderen met een mengeling van vakken uit het oude en het nieuwe curriculum. Verandering bachelor curriculum Biomedische wetenschappen Vanaf volgend academiejaar (2015-2016-) wordt een nieuw bachelorcurriculum ingevoerd. Hierbij worden een aantal bestaande vakken uit het curriculum

Nadere informatie

2. HOOFDSTUK 1 : Micro-organismen en Microbiologie. 1.2 Micro-organismen als cellen (Editie 10 = 1.2)

2. HOOFDSTUK 1 : Micro-organismen en Microbiologie. 1.2 Micro-organismen als cellen (Editie 10 = 1.2) MICROBIOLOGIE - DEEL I - LES 1 Prof. Dr. ir. J. Swings «Biology of Microorganisms», 9de ed. (2000) LES 1 1. INLEIDING 2. HOOFDSTUK 1 : Micro-organismen en Microbiologie 1.2 Micro-organismen als cellen

Nadere informatie

Van groepswerk tot individuele proef op MTM P&O Materiaalkunde in de Bachelor Ingenieurswetenschappen

Van groepswerk tot individuele proef op MTM P&O Materiaalkunde in de Bachelor Ingenieurswetenschappen Van groepswerk tot individuele proef op MTM P&O Materiaalkunde in de Bachelor Ingenieurswetenschappen 1 Inleiding Is MTM afgestapt van het geïntegreerd practicum? Wat houdt dit in? Hoe begeleiden we de

Nadere informatie

INTRODUCTIE MICROBIOLOGIE - ONZICHTBARE WERELD - College 1 Inleiding, celbouw en systematiek

INTRODUCTIE MICROBIOLOGIE - ONZICHTBARE WERELD - College 1 Inleiding, celbouw en systematiek INTRODUCTIE MICROBIOLOGIE - ONZICHTBARE WERELD - College 1 Inleiding, celbouw en systematiek INTRODUCTIE MICROBIOLOGIE Uw docent Kees Boele Programma 1. Inleiding, celbouw en systematiek 2. Archaea en

Nadere informatie

ACADEMIEJAAR 2015-2016. Bijlagen onderwijs-en examenreglement TECHNOLOGIECAMPUS GENT. www.odisee.be

ACADEMIEJAAR 2015-2016. Bijlagen onderwijs-en examenreglement TECHNOLOGIECAMPUS GENT. www.odisee.be ACADEMIEJAAR Bijlagen onderwijs-en examenreglement TECHNOLOGIECAMPUS GE www.odisee.be IOUD - PROFESSIONELE OPLEIDINGEN (GE) Biomedische laboratoriumtechnologie (dagonderwijs) Afstandsonderwijs is in afbouw;

Nadere informatie

ECTS-fiche. 1. Identificatie. Opleiding Didactische Competentie algemeen. Lestijden 80 Studiepunten 6 Ingeschatte totale

ECTS-fiche. 1. Identificatie. Opleiding Didactische Competentie algemeen. Lestijden 80 Studiepunten 6 Ingeschatte totale ECTS-fiche 1. Identificatie Opleiding SLO Module Didactische Competentie algemeen Code E1 DCa Lestijden 80 Studiepunten 6 Ingeschatte totale 150 studiebelasting (in uren) 1 Mogelijkheid tot JA aanvragen

Nadere informatie

Probleemstelling. Methode. Methode. Methode

Probleemstelling. Methode. Methode. Methode Probleemstelling De Lijnprojecten als onderwijsvernieuwingen aan de Vrije Universiteit Brussel, België Pascale Petit, Andre Foriers en Bart Rombaut Beroep van apotheker is onderhevig aan snelle evolutie

Nadere informatie

Secundair onderwijs - Tweede graad ASO/KSO/TSO - Natuurwetenschappen - Vakgebonden eindtermen

Secundair onderwijs - Tweede graad ASO/KSO/TSO - Natuurwetenschappen - Vakgebonden eindtermen Eindtermen educatief project Korstmossen, snuffelpalen van ons milieu 2 de en 3 de graad SO Secundair onderwijs - Tweede graad ASO/KSO/TSO - Natuurwetenschappen - Vakgebonden eindtermen I. Gemeenschappelijke

Nadere informatie

Welkom bij Biologie in Wageningen

Welkom bij Biologie in Wageningen Welkom bij Biologie in Wageningen Opbouw opleidingspresentatie Wat is biologie in Wageningen? Opbouw van de bachelor biologie Toelatingseisen & inschrijving Waarom biologie in Wageningen? Na je studie

Nadere informatie

Fase 2-formulier voor ECTS-fiche opleidingsonderdeel

Fase 2-formulier voor ECTS-fiche opleidingsonderdeel Fase 2-formulier voor ECTS-fiche opleidingsonderdeel Gebruik dit formulier voor de omschrijving van elk opleidingsonderdeel dat nog moet ingevoerd worden of dat grondig aangepast wordt. Gebruik voor een

Nadere informatie

Academiejaar Programmagids. Sociaal werk (PBA) 1eBa sociaal werk

Academiejaar Programmagids. Sociaal werk (PBA) 1eBa sociaal werk Academiejaar 2008-2009 Programmagids Sociaal werk (PBA) 1eBa sociaal werk Opleidingsonderdeel Groep Stp Semester Deeltijds (OO)Filosoferen 4.0 1of2 (OA) Filosoferen 4.0 1of2 1282008 2 5 Opleidingsonderdeel

Nadere informatie

Infosessie voor ouders. 1 juli 2019

Infosessie voor ouders. 1 juli 2019 Infosessie voor ouders 1 juli 2019 Programma Studeren aan de KULeuven door Koen Paes (dienst studentenbegeleiding) Studentenleven door Daphne Certyn (VTK) Wat na de ijkingstoets? door Koen Paes Vooraf

Nadere informatie

Studieprogramma s Prof. Peter Lievens Decaan Faculteit Wetenschappen

Studieprogramma s Prof. Peter Lievens Decaan Faculteit Wetenschappen Lerarendag wetenschappen Lerarendag wetenschappen Studieprogramma s Prof. Peter Lievens Decaan Faculteit Wetenschappen fundamentele wetenschappen nieuwsgierigheidsgedreven onderzoek en onderwijs wetenschappers

Nadere informatie

Plant, mens en innovatie. BSc Plantenwetenschappen 17 maart 2018

Plant, mens en innovatie. BSc Plantenwetenschappen 17 maart 2018 Plant, mens en innovatie BSc Plantenwetenschappen 17 maart 2018 Plant your future! Waarom Plantenwetenschappen studeren? Plant en Mens Toenemende vraag plantaardige productie Plant en Innovatie MEER MINDER

Nadere informatie

Identificatie en karakterisatie van MIC

Identificatie en karakterisatie van MIC Identificatie en karakterisatie van MIC Harmien Verstraete Vanda Branco AVECOM NV - Bioproducts & Apps 3/11/2016 1 AVECOM 1) Onderzoeksprojecten zowel tailor-made onderzoek voor industriële partners als

Nadere informatie

Beschrijving van een opleidingsonderdeel

Beschrijving van een opleidingsonderdeel eschrijving van een Omschrijving Uit hedendaagse leertheorieën komt naar voren dat studenten zelf actief zijn in het beheren van hun eigen leerproces (zie steekkaart Leren en hoe leren ondersteunen ).

Nadere informatie

Academiejaar Programmagids. Sociaal werk (PBA) 2eBa sociaal werk

Academiejaar Programmagids. Sociaal werk (PBA) 2eBa sociaal werk Academiejaar 2008-2009 Programmagids Sociaal werk (PBA) 2eBa sociaal werk Opleidingsonderdeel Groep Stp Semester Deeltijds (OO)Filosoferen, Religie, Zingeving en Levensbeschouwing 5.0 2 (OA) Filosoferen

Nadere informatie

PTA biologie vwo Belgisch Park cohort

PTA biologie vwo Belgisch Park cohort Domeinen biologie Het examenprogramma biologie kent de volgende (sub)domeinen: Domein A Vaardigheden Domein B Zelfregulatie o Subdomein B1 Eiwitsynthese o Subdomein B2 Stofwisseling van de cel o Subdomein

Nadere informatie

Cover Page. The handle holds various files of this Leiden University dissertation

Cover Page. The handle   holds various files of this Leiden University dissertation Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/61514 holds various files of this Leiden University dissertation Author: Silva Lourenço, Késia Title: Linking soil microbial community dynamics to N2O emission

Nadere informatie

Samenvatting Biologie Thema 1 inleiding in de

Samenvatting Biologie Thema 1 inleiding in de Samenvatting Biologie Thema 1 inleiding in de biologie Samenvatting door E. 1726 woorden 5 november 2013 7,7 20 keer beoordeeld Vak Methode Biologie Biologie voor jou Biologie hoofdstuk 1, wat is biologie?

Nadere informatie

PTA biologie vwo Belgisch Park cohort

PTA biologie vwo Belgisch Park cohort Domeinen biologie Het examenprogramma biologie kent de volgende (sub)domeinen: Domein A Vaardigheden Domein B Zelfregulatie o Subdomein B1 Eiwitsynthese o Subdomein B2 Stofwisseling van de cel o Subdomein

Nadere informatie

Micro-organismen. organismen

Micro-organismen. organismen Micro-organismen organismen Agenda Wat zijn micro-organismen? Verschil tussen bacteriën en virussen Wat zijn micro-organismen? Een micro-organisme is niet zichtbaar met het blote oog: Bacteriën (gram positief/negatief)

Nadere informatie

Master in de biologie

Master in de biologie LEUVEN t Master in de biologie Kennisdomeinen: Ecologie, evolutie en conservatiebiologie Moleculaire biologie en fysiologie Rubik s Cube used by permission of Seven Towns Ltd. www.rubiks.com Faculteit

Nadere informatie

Stand van zaken subcommissie Biologie VC3EEE. Op weg naar een joint degree bachelor biologische wetenschappen

Stand van zaken subcommissie Biologie VC3EEE. Op weg naar een joint degree bachelor biologische wetenschappen Stand van zaken subcommissie Biologie VC3EEE Op weg naar een joint degree bachelor biologische wetenschappen Opdracht TDO (mei 2015) Maak een voorstel voor een gezamenlijke UvA-VU bachelor biologie opleiding

Nadere informatie

Chemie 1e jaar regulier CHM1/CHM2 Propedeutisch jaar Studiejaar 2012-2013, cohort 2012 Legenda Bij de kolom 'Toets' kiezen uit:

Chemie 1e jaar regulier CHM1/CHM2 Propedeutisch jaar Studiejaar 2012-2013, cohort 2012 Legenda Bij de kolom 'Toets' kiezen uit: Chemie 1e jaar regulier CHM1/CHM2 Propedeutisch jaar Studiejaar 2012-2013, cohort 2012 SG Studieloopbaancoaching 1e jaar CHMSLC11 2 O;V;AS Keuzeonderwijs SG Keuzeonderwijs/bijspijkeronderwijs 2 KG Algemene

Nadere informatie

Toets 5.1 Waterzuivering (ppt + aanvullend lesmateriaal)

Toets 5.1 Waterzuivering (ppt + aanvullend lesmateriaal) LTO42 Toets 5.1 Waterzuivering (ppt + aanvullend lesmateriaal) Biologie voor het MLO. (zesde druk) H17, pag 347 t/m 350 H17, pag 354 t/m 357 H17, pag 362 t/m 373 (dit is hoofdstuk 16 van de vijfde druk,

Nadere informatie

Realisatie eindtermen binnen de bachelor Biologie

Realisatie eindtermen binnen de bachelor Biologie Realisatie eindtermen binnen de bachelor Biologie Inleiding Sinds september 2010 heeft de examencommissie een belangrijke rol gekregen in het controleren van de kwaliteit van de opleiding. Zo moet de examencommissie

Nadere informatie

Leerlijn Biologie inhouden (PO-havo/vwo), Biologische eenheid

Leerlijn Biologie inhouden (PO-havo/vwo), Biologische eenheid Leerlijn Biologie inhouden (PO-havo/vwo), Biologische eenheid Voor meer informatie zie: Kerndoelen onderbouw Vakportaal Mens & maatschappij Vakportaal Natuur & techniek kerndoelen primair onderwijs kerndoelen

Nadere informatie

Ijkingstoets voor toekomstige

Ijkingstoets voor toekomstige Ijkingstoets voor toekomstige wetenschapsstudenten Carolien Van Soom Lerarendag Faculteit Wetenschappen 7 mei 2014 Ijkingstoets voor toekomstige wetenschapsstudenten 1. Achtergrond 2. Opzet ijkingstoets

Nadere informatie

Onderstaand schema schetst je studietraject van beginnende bachelor tot afgestudeerde master en de verschillende keuzes die je kunt of moet maken.

Onderstaand schema schetst je studietraject van beginnende bachelor tot afgestudeerde master en de verschillende keuzes die je kunt of moet maken. 42 BIOLOGIE Onderstaand schema schetst je studietraject van beginnende bachelor tot afgestudeerde master en de verschillende keuzes die je kunt of moet maken. Bacheloropleiding Bachelor in de biologie

Nadere informatie

Semester 1 Studietijd (uren) Lestijden (60')

Semester 1 Studietijd (uren) Lestijden (60') Master in de IW: Kunststofverwerking College & TB Semester 1 Studietijd (uren) Lestijden (60') Contacturen Stpt Coll. TB ZW Totaal ECTS Fiche per. 1 per. 2 (6 wkn) (6 wkn) Reologie* 3 24 6 50 80 ELM 7402

Nadere informatie

Biologie. Beginprofiel 84. Eindprofiel 85. Bacheloropleiding 87. Opbouw 87 Studieprogramma 90 Week van een student biologie 92.

Biologie. Beginprofiel 84. Eindprofiel 85. Bacheloropleiding 87. Opbouw 87 Studieprogramma 90 Week van een student biologie 92. 81 Biologie Beginprofiel 84 Eindprofiel 85 Bacheloropleiding 87 Opbouw 87 Studieprogramma 90 Week van een student biologie 92 Loopbaan 93 82 Biologie Onderstaand schema schetst je studietraject van beginnende

Nadere informatie

Master in de bioingenieurswetenschappen:

Master in de bioingenieurswetenschappen: Master in de bioingenieurswetenschappen: cel- en gentechnologie Faculteit Bio-ingenieurswetenschappen Leuven, KU Leuven en de Faculteit Bio-ingenieurswetenschappen Leuven, dé studentenstad bij uitstek,

Nadere informatie

Praktijk : Voorschrift bacterieel wateronderzoek

Praktijk : Voorschrift bacterieel wateronderzoek LTO42 Toets 5.1 Boek: Biologie voor het MLO. (zesde druk) H17, pag 347 t/m 350 H17, pag 354 t/m 357 H17, pag 362 t/m 373 (dit is hoofdstuk 16 van de vijfde druk, Blz 321-324, Blz 328-332, Blz 336-345)

Nadere informatie

Master of Science in de bio-ingenieurswetenschappen: cel- en gentechnologie. Faculteit Bio-ingenieurswetenschappen

Master of Science in de bio-ingenieurswetenschappen: cel- en gentechnologie. Faculteit Bio-ingenieurswetenschappen Master of Science in de bio-ingenieurswetenschappen: cel- en gentechnologie Faculteit Bio-ingenieurswetenschappen Leuven, KU Leuven en de Faculteit Bio-ingenieurswetenschappen Leuven, dé studentenstad

Nadere informatie

Kans verkeken! Statistisch redeneren bij universiteitsstudenten vóór en na een inleidende cursus statistiek.

Kans verkeken! Statistisch redeneren bij universiteitsstudenten vóór en na een inleidende cursus statistiek. Kans verkeken! Statistisch redeneren bij universiteitsstudenten vóór en na een inleidende cursus statistiek. Greet Peters, Stijn Vanhoof, & Patrick Onghena Statistisch redeneren De manier waarop mensen

Nadere informatie

3 Factoren die het watergehalte van organismen 40 bepalen. 3.1 Bepalende factoren voor watergehalte 40 3.2 Belang van water voor levende wezens 41

3 Factoren die het watergehalte van organismen 40 bepalen. 3.1 Bepalende factoren voor watergehalte 40 3.2 Belang van water voor levende wezens 41 3 1 Functionele morfologie van de cel 1 De cel gezien door de lichtmicroscoop 06 2 De cel gezien door de elektronenmicroscoop 09 2.1 Bouw en functie van het eenheidsmembraan 10 2.2 Overzicht van de celorganellen

Nadere informatie

Bio voor jou 4. Uw kijk op biologie

Bio voor jou 4. Uw kijk op biologie Uw kijk op biologie Eindelijk een methode met uw kijk op biologie! Een nieuw leerplan in 2012, vertaald in een nieuw concept Een vernieuwde kijk op biologie Opstart 4 e jaar Analyse van het leerplan Bepalen

Nadere informatie

Growth and Functioning of the Microbial Plankton Community: Effects of Temperature, Nutrients and Light V.S. Brauer

Growth and Functioning of the Microbial Plankton Community: Effects of Temperature, Nutrients and Light V.S. Brauer Growth and Functioning of the Microbial Plankton Community: Effects of Temperature, Nutrients and Light V.S. Brauer Samenvatting 140 Plankton vormt de basis van de voedselketens in meren, zeeën en oceanen.

Nadere informatie

Informatiesessie Chemie studeren. KU Leuven

Informatiesessie Chemie studeren. KU Leuven Informatiesessie 2016-2017 Chemie studeren aan de Faculteit Wetenschappen KU Leuven Ununtrium, Ununpentium, Ununseptium, Ununoctium http://www.ptable.com/ http://www.rsc.org/chemistryworld/2016/01/new-elements-periodic-table-seventh-row-iupac

Nadere informatie

Vuilstort perkolaat in de ondergrond - plek van complexe en dynamische eukaryotische gemeenschappen

Vuilstort perkolaat in de ondergrond - plek van complexe en dynamische eukaryotische gemeenschappen Vuilstort perkolaat in de ondergrond - plek van complexe en dynamische eukaryotische gemeenschappen Samenvatting Onderzoek naar de natuurlijke afzwakking van vervuiling in grondwater heeft zich voornamelijk

Nadere informatie

Programma van Toetsing en Afsluiting Vak: Nederlands VWO 4. stofomschrijving

Programma van Toetsing en Afsluiting Vak: Nederlands VWO 4. stofomschrijving Vak: Nederlands VWO periode code som tt/mt/lt po/hd 3 of tt mt 0 Presentatie literair thema De leerlingen lezen twee moderne prozawerken. In een leesgroep wordt vastgesteld welke twee werken dit zullen

Nadere informatie

Bachelor Eind Project

Bachelor Eind Project Bachelor Eind Project Robert Hekkenberg & Ido Akkerman 14-12-2015 Delft University of Technology Challenge the future 2 Vandaag Toegangseisen Leerdoelen Onderwijsvorm Beoordeling Praktische zaken Ondersteunende

Nadere informatie

UITVOERINGSREGELING. Technische Universiteit Delft

UITVOERINGSREGELING. Technische Universiteit Delft UITVOERINGSREGELING voor de bacheloropleiding Scheikundige Technologie en Bioprocestechnologie behorend bij de onderwijs- en examenregeling van de bacheloropleidingen Technische Natuurkunde, Scheikundige

Nadere informatie

Welkom bij Biologie in Wageningen. Opleidingsdirecteur bachelor biologie 2 e jaars bachelorstudent biologie

Welkom bij Biologie in Wageningen. Opleidingsdirecteur bachelor biologie 2 e jaars bachelorstudent biologie Welkom bij Biologie in Wageningen Opleidingsdirecteur bachelor biologie 2 e jaars bachelorstudent biologie Opbouw opleidingspresentatie Wat is biologie in Wageningen? Opbouw van de bachelor biologie Studentenverhaal

Nadere informatie

Leraar lager onderwijs in afstandsonderwijs (HAO) Infosessie 24/01/17. Infosessie Hoger Afstandsonderwijs

Leraar lager onderwijs in afstandsonderwijs (HAO) Infosessie 24/01/17. Infosessie Hoger Afstandsonderwijs Leraar lager onderwijs in afstandsonderwijs (HAO) Infosessie 24/01/17 Doelgroep HAO Vanaf 21 jaar of minimum 3 jaar na S.O. Diploma S.O. (ASO, TSO, KSO of BSO mét 7 e jaar) Geen diploma en minimum 21?

Nadere informatie

Minor Toegepaste Psychologie

Minor Toegepaste Psychologie Minor Toegepaste Psychologie 1 Inleiding Waarom houden mensen zich niet aan dieetvoorschriften? Hoe kan ik ze dan stimuleren om dat wel te doen? Hoe kan ik teamsporters leren om beter om te gaan met zelfkritiek?

Nadere informatie

De afgestudeerde 1. heeft een grondige kennis van - en inzicht in algemene biologische basisprincipes;

De afgestudeerde 1. heeft een grondige kennis van - en inzicht in algemene biologische basisprincipes; Bijlagen bacheloropleidingen Biologie en Life science & technology 2012-2013 Bijlage I Eindtermen van de bacheloropleidingen (artikel 1.3) De afgestudeerde 1. heeft een grondige kennis van - en inzicht

Nadere informatie

DE BASIS. wetenschappen en techniek voor de basisschool STEPHAN BOULEZ + KRIS HULSEN + FILIP MENNES BEA MERCKX + KATRIJN POOLS. Acco Leuven / Den Haag

DE BASIS. wetenschappen en techniek voor de basisschool STEPHAN BOULEZ + KRIS HULSEN + FILIP MENNES BEA MERCKX + KATRIJN POOLS. Acco Leuven / Den Haag DE BASIS wetenschappen en techniek voor de basisschool STEPHAN BOULEZ + KRIS HULSEN + FILIP MENNES BEA MERCKX + KATRIJN POOLS Acco Leuven / Den Haag Inhoud Voorwoord 13 Deel 1 Aardrijkskunde 15 1.1 De

Nadere informatie

Informatiesessie. Chemie studeren. KU Leuven

Informatiesessie. Chemie studeren. KU Leuven Informatiesessie Chemie studeren aan de Faculteit Wetenschappen KU Leuven Chemie studeren aan de KU Leuven Bachelor chemie Master chemie Erik Nies Met dank aan Prof. Luc Van Meervelt Chemie? De weg naar

Nadere informatie

Examenprogramma scheikunde havo

Examenprogramma scheikunde havo Examenprogramma scheikunde havo Het eindexamen Het eindexamen bestaat uit het centraal examen en het schoolexamen. Het examenprogramma bestaat uit de volgende domeinen: Domein A Vaardigheden Domein B Kennis

Nadere informatie

Uitvoeringsregeling/Bijlage behorend bij de Onderwijs- en Examenregeling van:

Uitvoeringsregeling/Bijlage behorend bij de Onderwijs- en Examenregeling van: Faculteit der Wiskunde en Natuurwetenschappen van de Universiteit Leiden en Faculteit Technische Natuurwetenschappen van de Technische Universiteit Delft Uitvoeringsregeling/Bijlage behorend bij de Onderwijs-

Nadere informatie

Bijlage 1 behorend bij de Onderwijs- en Examenregeling. Bacheloropleiding Life Science and Technology en Minor Advanced Life Science and Technology

Bijlage 1 behorend bij de Onderwijs- en Examenregeling. Bacheloropleiding Life Science and Technology en Minor Advanced Life Science and Technology Faculteit der Wiskunde en Natuurwetenschappen van de Universiteit Leiden en Faculteit Technische Natuurwetenschappen van de Technische Universiteit Delft Bijlage 1 behorend bij de Onderwijs- en Examenregeling

Nadere informatie

Wetenschapscommunicatie Informatica: doelstelling, opdrachten, proces, beoordeling en deadlines.

Wetenschapscommunicatie Informatica: doelstelling, opdrachten, proces, beoordeling en deadlines. Wetenschapscommunicatie Informatica: doelstelling, opdrachten, proces, beoordeling en deadlines. Doelstelling. Het OPO Wetenschapscommunicatie Informatica heeft als doelstelling om de communicatievaardigheden,

Nadere informatie

Internationale leerresultaten in het curriculum. Workshop

Internationale leerresultaten in het curriculum. Workshop Internationale leerresultaten in het curriculum Workshop Structuur van de sessie 1. Overlopen lijst competenties en deze koppelen aan een concrete opleiding 2. Het meten van draagvlak bij docenten: de

Nadere informatie

Microscale Spatial Distributions of Microbes in Marine Intertidal Sediments and Photosynthetic Microbial Mats C. de Carvalho Domingos Carreira

Microscale Spatial Distributions of Microbes in Marine Intertidal Sediments and Photosynthetic Microbial Mats C. de Carvalho Domingos Carreira Microscale Spatial Distributions of Microbes in Marine Intertidal Sediments and Photosynthetic Microbial Mats C. de Carvalho Domingos Carreira Samenvatting 142 Samenvatting Marine sedimenten hebben de

Nadere informatie

Academiejaar 2008-2009. Programmagids. Verpleegkunde (PBA) 1eBa verpleegkunde

Academiejaar 2008-2009. Programmagids. Verpleegkunde (PBA) 1eBa verpleegkunde Academiejaar 2008-2009 Programmagids Verpleegkunde (PBA) 1eBa verpleegkunde Opleidingsonderdeel Groep Stp Semester Deeltijds (OO)Filosofie - ethiek - recht 7.0 2 (OA) Filosofie 2.0 2 1282008 2 6 Opleidingsonderdeel

Nadere informatie

LEUVEN t. Master in de bio-ingenieurswetenschappen: cel- en gentechnologie. Faculteit Bio-ingenieurswetenschappen

LEUVEN t. Master in de bio-ingenieurswetenschappen: cel- en gentechnologie. Faculteit Bio-ingenieurswetenschappen LEUVEN t Master in de bio-ingenieurswetenschappen: cel- en gentechnologie Faculteit Bio-ingenieurswetenschappen Welkom aan de KU Leuven, een van de grootste en oudste universiteiten van Europa. Met meer

Nadere informatie

Informatie over derde studiejaar Bachelor Biologie

Informatie over derde studiejaar Bachelor Biologie Informatie over derde studiejaar Bachelor Biologie BACHELORPROGRAMMA BIOLOGIE JAAR 3 Blok 1 Blok 2 Blok 3 Blok 4 Blok 5 Blok 6 Paleoecology Biodiversity & Global Change Ecogenomics Tropical Ecology Microbiology

Nadere informatie

Examenprogramma scheikunde vwo

Examenprogramma scheikunde vwo Examenprogramma scheikunde vwo Het eindexamen Het eindexamen bestaat uit het centraal examen en het schoolexamen. Het examenprogramma bestaat uit de volgende domeinen: Domein A Vaardigheden Domein B Stoffen

Nadere informatie

De leerlingen maken kennis met het beroep van biotechnoloog en doen onderzoek naar het gebruik van enzymen in de bereiding van voedingsmiddelen.

De leerlingen maken kennis met het beroep van biotechnoloog en doen onderzoek naar het gebruik van enzymen in de bereiding van voedingsmiddelen. docentenhandleiding Module: De leerlingen maken kennis met het beroep van biotechnoloog en doen onderzoek naar het gebruik van enzymen in de bereiding van voedingsmiddelen. Inhoud 1. opzet module 2. voorbereidingen

Nadere informatie

Examenprogramma biologie vwo

Examenprogramma biologie vwo Examenprogramma biologie vwo Het eindexamen Het eindexamen bestaat uit het centraal examen en het schoolexamen. Het examenprogramma bestaat uit de volgende domeinen: Domein A Vaardigheden Domein B Structuren

Nadere informatie

Competentiegericht Labotraject

Competentiegericht Labotraject Competentiegericht Labotraject Practica Chemie in eerste Bachelor WE en GF 5-6-2007 1 Kennis versus competenties Beide in opbouw Van traditionele kennisverwerving naar verwerven van zelfstandig en kritisch

Nadere informatie

PTA biologie havo Belgisch Park cohort

PTA biologie havo Belgisch Park cohort Domeinen biologie Het examenprogramma biologie kent de volgende (sub)domeinen: Domein A Vaardigheden Domein B Zelfregulatie o Subdomein B1 Eiwitsynthese o Subdomein B2 Stofwisseling van de cel o Subdomein

Nadere informatie

B KUL L03D5A Training en coaching volleybal

B KUL L03D5A Training en coaching volleybal B KUL L03D5A Training en coaching volleybal Academiejaar: 2007 2008 Studiepunten: 6 Begeleidingsuren: 78.0 uren Verantwoordelijke POC: POC Lichamelijke opvoeding en bewegingswetenschappen Dit opleidingsonderdeel

Nadere informatie

Universiteit van Amsterdam FACULTEIT DER NATUURWETENSCHAPPEN, WISKUNDE EN INFORMATICA

Universiteit van Amsterdam FACULTEIT DER NATUURWETENSCHAPPEN, WISKUNDE EN INFORMATICA Universiteit van Amsterdam FACULTEIT DER NATUURWETENSCHAPPEN, WISKUNDE EN INFORMATICA ONDERWIJS- EN EXAMENREGELING Voor de Bacheloropleiding Bio-exact Studiejaar 2009-2010 Preambule In de onderwijs- en

Nadere informatie

FEEDBACKRAPPORT NEEM DIT PERSOONLIJK RAPPORT STEEDS MEE NAAR DE STUDIE- OF TRAJECTBEGELEIDING

FEEDBACKRAPPORT NEEM DIT PERSOONLIJK RAPPORT STEEDS MEE NAAR DE STUDIE- OF TRAJECTBEGELEIDING FEEDBACKRAPPORT NEEM DIT PERSOONLIJK RAPPORT STEEDS MEE NAAR DE STUDIE- OF TRAJECTBEGELEIDING 1 Feedback¹ Opleiding: Rechten Beste Voornaam, Je vulde bij de start van het academiejaar SIMON in. SIMON wil

Nadere informatie

Ecosysteem voedselrelaties

Ecosysteem voedselrelaties Ecosysteem ecologie Ecosysteem voedselrelaties Oceanen: voedselweb + energiestromen Ga naar Mypip.nl en open de oefening 3 voedselketen - voedselweb Doe de oefening en maak vervolgens de aangeleverde vragen.

Nadere informatie

Opstel door B woorden 6 maart keer beoordeeld. Inleiding. Wat is biotechnologie?

Opstel door B woorden 6 maart keer beoordeeld. Inleiding. Wat is biotechnologie? Opstel door B. 1149 woorden 6 maart 2013 8 2 keer beoordeeld Vak Methode ANW ANW Actief Inleiding Wat is biotechnologie? Het begrip biotechnologie omvat alle methodes waarbij organismen gebruikt worden

Nadere informatie

Uitvoeringsregeling/Bijlage behorend bij de Onderwijs- en Examenregeling van de Bacheloropleiding Molecular Science & Technology 2010-2011

Uitvoeringsregeling/Bijlage behorend bij de Onderwijs- en Examenregeling van de Bacheloropleiding Molecular Science & Technology 2010-2011 Faculteit der Wiskunde en Natuurwetenschappen van de Universiteit Leiden & Faculteit Technische Natuurwetenschappen van de Technische Universiteit Delft Uitvoeringsregeling/Bijlage behorend bij de Onderwijs-

Nadere informatie

LANDSEXAMEN MAVO

LANDSEXAMEN MAVO LANDSEXAMEN MAVO 2018-2019 Examenprogramma BIOLOGIE M.A.V.O. 1 Het eindexamen Het eindexamen bestaat uit het centraal examen en het commissie-examen. Het centraal examen wordt afgenomen in één zitting

Nadere informatie

Universiteit van Amsterdam FACULTEIT DER NATUURWETENSCHAPPEN, WISKUNDE EN INFORMATICA

Universiteit van Amsterdam FACULTEIT DER NATUURWETENSCHAPPEN, WISKUNDE EN INFORMATICA Universiteit van Amsterdam FACULTEIT DER NATUURWETENSCHAPPEN, WISKUNDE EN INFORMATICA ONDERWIJS- EN EXAMENREGELING Voor de Bacheloropleiding Scheikunde Studiejaar 2009-2010 Preambule In de onderwijs- en

Nadere informatie

Programma. Module 1. Kennismaking. De voorbereiding: Klaar voor de start? Vorming voor beginnende stagemeesters. Introductie

Programma. Module 1. Kennismaking. De voorbereiding: Klaar voor de start? Vorming voor beginnende stagemeesters. Introductie Faculteit Wetenschappen Programma Vorming voor beginnende meesters Introductie Kortrijk: 3 en 9 juni 2009 Leuven: 6 juni 2009 WELKOM Module 1: De voorbereiding: Klaar voor de start? Module 2: Van start

Nadere informatie

We wensen je veel succes met studeren en het halen van jouw tentamens!

We wensen je veel succes met studeren en het halen van jouw tentamens! Voorwoord Beste geneeskundestudent, Voor je ligt de samenvatting van Blok 1.1.1 Deel 2 voor de studie geneeskunde. SlimStuderen.nl heeft de belangrijkste informatie uit alle verplichte literatuur voor

Nadere informatie

Academiejaar Programmagids. Vroedkunde (PBA) 1eBa Vroedkunde

Academiejaar Programmagids. Vroedkunde (PBA) 1eBa Vroedkunde Academiejaar 2008-2009 Programmagids Vroedkunde (PBA) 1eBa Vroedkunde Opleidingsonderdeel Groep Stp Semester Deeltijds (OO)Filosofie - ethiek - recht 7.0 2 (OA) Filosofie 2.0 2 1282008 2 6 Opleidingsonderdeel

Nadere informatie

B KUL L07A4B Kinesitherapeutische behandeling van pijn

B KUL L07A4B Kinesitherapeutische behandeling van pijn B KUL L07A4B Kinesitherapeutische behandeling van pijn Academiejaar: 2007 2008 Studiepunten: 6 Niveau: Verdiepend Begeleidingsuren: 52.0 uren Dit opleidingsonderdeel kan niet gevolgd worden met een examencontract

Nadere informatie

LANDSEXAMEN VWO

LANDSEXAMEN VWO Examenprogramma BIOLOGIE V.W.O. LANDSEXAMEN VWO 2017-2018 1 Het eindexamen Het eindexamen bestaat uit het centraal examen en het commissie-examen. Het centraal examen wordt afgenomen in één zitting van

Nadere informatie

: Afstudeerproject BSc KI : Bachelor Kunstmatige Intelligentie Studiejaar, Semester, Periode : semester 2, periode 5 en 6

: Afstudeerproject BSc KI : Bachelor Kunstmatige Intelligentie Studiejaar, Semester, Periode : semester 2, periode 5 en 6 Studiewijzer BACHELOR OPLEIDING KUNSTMATIGE INTELLIGENTIE Vak : Afstudeerproject BSc KI Opleiding : Bachelor Kunstmatige Intelligentie Studiejaar, Semester, Periode : 2015-2016 semester 2, periode 5 en

Nadere informatie

ECTS-fiche. Opleiding Didactische Competentie algemeen

ECTS-fiche. Opleiding Didactische Competentie algemeen ECTS-fiche 1. Identificatie Opleiding SLO Module Didactische Competentie algemeen Code E1 DCa Lestijden 60 Studiepunten 4 Ingeschatte totale 100 studiebelasting (in uren) 1 Mogelijkheid tot JA aanvragen

Nadere informatie

Faculteit der Wiskunde en Natuurwetenschappen van de Universiteit Leiden &

Faculteit der Wiskunde en Natuurwetenschappen van de Universiteit Leiden & Faculteit der Wiskunde en Natuurwetenschappen van de Universiteit Leiden & Faculteit Technische Natuurwetenschappen van de Technische Universiteit Delft Uitvoeringsregeling/Bijlage behorend bij de Onderwijs-

Nadere informatie

PTA HAVO5. Erratum 2012-2013 HAVO 5. Nederlands pag. 2. Aardrijkskunde pag. 3. Geschiedenis pag. 4. Natuurkunde pag. 5. Biologie pag.

PTA HAVO5. Erratum 2012-2013 HAVO 5. Nederlands pag. 2. Aardrijkskunde pag. 3. Geschiedenis pag. 4. Natuurkunde pag. 5. Biologie pag. PTA HAVO5 Erratum 2012-2013 HAVO 5 Nederlands pag. 2 Aardrijkskunde pag. 3 Geschiedenis pag. 4 Natuurkunde pag. 5 Biologie pag. 6 Wiskunde A pag. 7 1 Vak NEDERLANDS 5 HAVO Het erratum betreft de leerstof

Nadere informatie