Over de rol van fotografische en filmische beelden in actuele conflicten. SYMPOSIUM SHOOTING RANGE

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "Over de rol van fotografische en filmische beelden in actuele conflicten. SYMPOSIUM SHOOTING RANGE"

Vincent Christiaens
7 jaren geleden
Aantal bezoeken:

1 Over de rol van fotografische en filmische beelden in actuele conflicten. SYMPOSIUM SHOOTING RANGE

2 Inge Henneman Inleiding Wij zijn met z n allen gresge consumenten van slecht nieuws. Elke dag krijgen we onze dagelijkse porse catastrofe aangereikt via de krant, televisie, youtube of computergames. Meestal kijken we vanuit onze veilige eerstewereldcocon naar de vreselijke gevolgen van oorlogen die ver weg worden uitgevochten. Foto s van bominslagen, gecrashte vliegtuigen, strijders in vuurgevechten, puinhopen, daders en slachtoffers, bloedende en verminkte gewonden en doden. Wat doet dat kijken naar deze brutale en realisssche close- ups van horror met ons? Worden we tot tranen bewogen, aangezet tot acse? Zijn deze foto s informasef, maken ze het conflict begrijpelijk? Reageren we hysterisch, worden we depressief? Zijn we verslaafd aan ons voyeurisme? Of halen we de schouders op en raakt het zoveelste schokkende beeld van nog een brandhaard ons niet meer?

3 Elke oorlog is er ook één van beelden Deze dag van lezingen gaat niet over de zin of onzin van oorlogsreportage, maar de inzet van het debat is de rol die foto s spelen in conflicten. Hoe beelden ingezet worden in de strijd. Zonder een polisek of humanisssch betoog te willen voeren, laten we vandaag verschillende sprekers aan het woord over de manieren waarop foto s ideologisch gebruikt en misbruikt worden als verslaggeving of propaganda, als historisch document en visueel bewijs of als vertekende beeldvorming en stereotype, als venster op het conflict en als wapen. Want elke oorlog is er ook één van beelden, Media, polisek, geschiedenis en kunst kruisen mekaar in dit domein van de beeldvorming van conflicten. Foto s kunnen als kogels afgevuurd worden om de vijand of het publiek te treffen. Visuele representases hebben de kracht onze kijk op en ons denken over wie wij zijn en wie de ander is, onze herinnering en zelfs onze acses te beïnvloeden.

4 Atrocity propaganda Zo wordt veel propaganda gevoerd met gruwelfoto s om de haat tegen de vijand aan te wakkeren, of omgekeerd, om ze als schoktherapie te gebruiken in een oorlog aan de oorlog zoals de Duitse vredesacsvist Ernst Friedrich deed met zijn fotoboek Krieg dem Kriege in Of ze kunnen een Amerikaanse president over de rode lijn trekken om te interveniëren in Syrië. Foto s zijn momentopnames, supergevoelig voor de context waarin ze gegijzeld worden. Foto s worden gecopieerd en gerecontextualiseerd en gaan bij elk hergebruik iets anders betekenen. Het fotografisch realisme laat weinig ruimte aan de verbeelding, de camera liegt niet en dus kan je met foto s alles bewijzen? Maar ficse blijkt de oorlog vaak dichter te benaderen dan fotorealisme. Kortom: Beelden uit het heetst van de strijd zijn allesbehalve neutraal, ze zijn parsjdig.

5 het juiste gebruik Tijd dus voor een pleidooi voor een juist gebruik van conflicsoto s, in de juiste context, met de juiste ondersteling. Misschien is een objecseve, krissche en onparsjdige oorlogsverbeelding en verslaggeving een onmogelijk ideaal, maar een gewaarschuwde kijker is er twee waard. Tegenover het opbod van voortdurend geweld in de vaak sensasonele media- actualiteit kunnen wij niet op. Maar we kunnen hier een stap terug doen en die beelden van conflict tegen het licht houden. Vanuit verschillende standpunten plaatsen de genodigde sprekers vraagtekens bij de producse, de verspreiding en het gebruik van oorlogsfotografie en reportages vandaag. Wie maakt deze beelden van geweld? Waarom? In welke agenda passen ze? Voor wie zijn ze bedoeld? Welk effect moeten ze sorteren? Wie voert de oorlog van beelden? En welke geëngageerde documentaire fotografen, reporters en cineasten zeaen hier tegenbeelden tegenover?

6 Het fotomuseum is de juiste plek om een stap achteruit te doen in de Sjd en de huidige oorlogsverbeelding, propaganda en censuur te vergelijken met de situase 100 jaar geleden. Want het voeren van een oorlog van beelden werd Sjdens de eerste wereldoorlog voor het eerst op massale schaal uitgetest. Maar laat ons niet in nostalgie vervallen door een fessj te maken van onze eigen jongens aan de ijzer en de blik openhouden voor wat er onder onze ogen gebeurt in de wereld vandaag. Dus focussen we op de rol van beeld in actuele conflicten van de eerste Golfoorlog in 90-91, het conflict in de Balkan, over de aanslagen van 9/ tot de War on Terror en de oorlogen in Irak en Syrië.

Vergelijkbare documenten

Rudi Vranckx Het gezicht van de oorlog

Rudi Vranckx Het gezicht van de oorlog Rudi Vranckx is historicus in de hedendaagse geschiedenis. Hij is bekend van zijn eigen reportagemagazine op Canvas Vranckx dat verslag uitbrengt over de grote brandhaarden