Postadres: Postbus 698, 2600 AR Delft. Bezoekadres: Ezelsveldlaan 2d, Delft. Telefoon:

Transcriptie

1 Postadres: Postbus 698, 2600 AR Delft. Bezoekadres: Ezelsveldlaan 2d, Delft. Telefoon: NOTITIE OVER DE TOELATING VAN LEERLINGEN OP HET BAO, SBO en SO TEN BEHOEVE VAN SWV Delflanden Februari

2 INLEIDING Door de invoering van Passend onderwijs (met ingang van 1 augustus 2014) veranderen o.a. de wettelijke voorschriften voor de aanmelding en toelating van leerlingen. In deze notitie wordt de wetgeving met betrekking tot de toelating van leerlingen op het BAO, SBO en SO in het SWV Rijnstreek toegelicht. Bij de toelating wordt onderscheid gemaakt tussen leerlingen zonder en met extra ondersteuningsbehoeften. De leerlingen met extra ondersteuningsbehoefte zijn die leerlingen waar het samenwerkingsverband zorgplicht voor heeft. Zorgplicht geldt voor de volgende groepen leerlingen: Leerlingen die onderwijs volgen met ondersteuning vanuit het swv WSNS Leerlingen op sbo scholen Leerlingen met een rugzak Leerlingen op het speciaal onderwijs De zorgplicht geldt pas vanaf het moment dat is vastgesteld dat het gaat om een leerling met extra ondersteuningsbehoefte. Het begrip zorgplicht wordt gebruikt om aan te geven dat het schoolbestuur er voor verantwoordelijk is dat een leerling die extra ondersteuning nodig heeft (en die zich bij de school aanmeldt) een zo passend mogelijke plek in het onderwijs krijgt. De zorgplicht geldt voor het schoolbestuur van de school van aanmelding. Dit betekent niet dat de leerling altijd op deze school wordt toegelaten. Het betekent wel dat het bestuur de leerling pas mag weigeren als er een andere school is gevonden die de leerling toelaat. De zorgplicht geldt niet bij de aanmelding van een leerling bij een instelling van cluster 1 (blinde en slechtziende leerlingen) of cluster 2 (dove, slechthorende leerlingen of leerlingen met ernstige taalspraakproblemen). Deze instellingen maken geen deel uit van de samenwerkingsverbanden passend onderwijs en hebben een eigen toelatingsprocedure. Voor cluster 1 en 2 wordt daarom niet gesproken over zorgplicht maar over ondersteuningsplicht. Zorgtoewijzing in cluster 1 en 2 zal plaatsvinden door een Commissie van onderzoek die landelijk vastgestelde indicatiecriteria volgt. De notitie bestaat uit drie delen. In het eerste deel van deze notitie zijn vier schema s opgenomen waarin de toelating van leerlingen tot het BAO, SBO of SO beknopt staat beschreven. Daarbij worden de volgende vier situaties onderscheiden: 1 de aanmelding van een leerling zonder extra ondersteuningsbehoefte bij een BAO-school; 2 de aanmelding van een leerling met extra ondersteuningsbehoefte bij een BAO -school; 3 de aanmelding van een leerling met extra ondersteuningsbehoefte bij een SBAO -school. 4 de aanmelding van een leerling met extra ondersteuningsbehoefte bij een SO-school In het tweede deel wordt een nadere toelichting gegeven op de aanmelding- en de toelatingsprocedure. Daarbij aandacht voor zowel de wettelijke voorschriften als de betekenis van deze regelgeving voor de praktijk van het samenwerkingsverband. In het tweede deel worden ook twee bijzondere situaties nader toegelicht rondom de toelatingsprocedure. Om de beschrijving in de schema s zo beknopt mogelijk te houden, is ervoor gekozen om de toelichting/wetteksten in bijlagen te plaatsen. De bijlagen staan in deel 3 van deze notitie. 2

3 DEEL 1 1 AANMELDING EN TOELATING LEERLING ZONDER EXTRA ONDERWIJSBEHOEFTE BIJ EEN BAO-SCHOOL Aanmelding door ouders Ouders Met de invoering van de wetgeving passend onderwijs is de aanmeldingsprocedure op de volgende punten gewijzigd: a. schriftelijke aanmelding: de ouders zijn verplicht om hun zoon/dochter schriftelijk bij de school aan te melden; b. wettelijke termijn: de aanmelding gebeurt zo mogelijk 10 weken voor de datum waarop toelating wordt gevraagd; c. de ouders moeten melden of en zo ja bij welke andere scholen zij om toelating hebben gevraagd. Als de ouders hun zoon/dochter bij andere basisscholen hebben aangemeld, dan kan de school contact opnemen met die andere scholen met het oog op afstemming over de aanmeldingsprocedure en het voorkomen van dubbel werk. Gegevens Als het een leerling is voor het eerste leerjaar en er zijn geen bijzonderheden te melden over de ontwikkeling van de leerling, dan zijn er geen verdere gegevens nodig. Als de leerling van een andere reguliere basisschool afkomstig is, dan is een onderwijskundig rapport beschikbaar. Sinds mei 2012 zijn er wettelijke voorschriften waarin staat beschreven welke gegevens door scholen onderling over een leerling mogen worden uitgewisseld. Het belangrijkste is dat alleen die gegevens uitgewisseld mogen worden die strikt noodzakelijk zijn voor het leren en begeleiden van de leerling op een volgende school op het moment dat een leerling overstapt. (Zie voor een uitgebreide toelichting op OKR en gegevensuitwisseling bijlage I.) Toelating BAO-school Het schoolbestuur heeft de verplichting om binnen een termijn van zes weken op een verzoek van toelating te reageren. Indien de beslissing niet binnen zes weken kan worden gegeven, deelt het schoolbestuur dit (schriftelijk) mee aan de ouders. De extra tijd die het schoolbestuur kan nemen voor het besluit is ten hoogste vier weken. De bao-school beoordeelt of het gaat om de aanmelding van een leerling met extra ondersteuningsbehoefte. Als het een leerling is zonder extra ondersteuningsbehoefte, geldt de zorgplicht niet. Indien het bestuur besluit om de leerling niet toe te laten, dan dient het bestuur dat besluit schriftelijk mee te delen en daarbij melding te maken van de mogelijkheid van bezwaar. Uitgangspunt is dat een kind zo veel mogelijk wordt geplaatst op de school van de eerste voorkeur van de ouders. Opschorten 10 weken termijn In de WPO is een artikel opgenomen dat in een bepaalde situatie de aanmeldingsprocedure langer kan duren dan 10 weken. Dat geldt in die situaties waarin de ouder in eerste instantie onvoldoende gegevens aanlevert die wel noodzakelijk zijn voor een gewogen beslissing door het schoolbestuur. De aanmeldingstermijn kan dan worden opgeschort. (artikel 63, lid 4 WPO). Zie voor nadere toelichting deel 2I, paragraaf

4 Tijdelijke plaatsing Indien de ouders de leerling minimaal 10 weken voor aanvang van het schooljaar (1 augustus) hebben aangemeld bij de school en de school heeft op 1 augustus nog geen toelatingsbeslissing genomen, dan heeft de leerling recht op een tijdelijke plaatsing met ingang van 1 augustus. (artikel 40, lid 7 WPO). Zie voor nadere toelichting deel 2, paragraaf 1.5. (niet) toelaten of verwijdering Ouders Ouders kunnen in alle gevallen waarin er sprake is van een besluit tot (niet) toelaten of verwijdering bezwaar maken bij het bestuur. Ouders kunnen binnen zes weken bezwaar aantekenen bij het schoolbestuur. Het schoolbestuur neemt binnen 4 weken nadat de termijn voor indienen bezwaar is verstreken een besluit. Ouders kunnen ook naar de rechter stappen. Voor het bijzonder onderwijs kan dat direct (gewone rechter, meestal kort geding), voor het openbaar onderwijs (bestuursrechter) alleen maar als eerst de bezwaarprocedure is gevolgd. 4

5 2 AANMELDING EN TOELATING LEERLING MET EXTRA ONDERWIJSBEHOEFTE BIJ BAO-SCHOOL Aanmelding door ouders Ouders Met de invoering van de wetgeving Passend onderwijs is de aanmeldingsprocedure op de volgende punten gewijzigd: a schriftelijke aanmelding: de ouders zijn verplicht om hun zoon/dochter schriftelijk bij de school aan te melden; b wettelijke termijn: de aanmelding gebeurt zo mogelijk 10 weken voor de datum waarop toelating wordt gevraagd; c de ouders moeten melden of en zo ja bij welke andere scholen zij om toelating hebben gevraagd. Als dat laatste het geval is kan de school contact opnemen met de andere scholen, met het oog op afstemming over de aanmeldingsprocedure en het voorkomen van dubbel werk. Als de ouders bewust kiezen voor onderwijs van een bepaalde richting, dient de school van aanmelding daar rekening mee te houden bij de invulling van de zorgplicht. Maar de mogelijkheid van toelating wordt ook door leerling- en schoolgebonden factoren bepaald. Het is telkens een individuele afweging. Gegevens over extra ondersteuning Ouders kunnen aangeven dat ze het vermoeden hebben dat hun kind extra ondersteuning nodig heeft. Als het een leerling met extra ondersteuningsbehoefte betreft dan kan het schoolbestuur de ouders verzoeken gegevens te overleggen over de stoornissen of beperking van de leerling of de beperkingen in de onderwijsparticipatie. Als de aanvraag incompleet is (en de school meer informatie van ouders nodig heeft) wordt de tijd stil gezet. De procedure start dus niet pas op het moment dat alles er ligt. Het kan zijn dat de extra onderwijsbehoefte van de leerling al bekend is. Bij een leerling die wordt aangemeld voor het eerste leerjaar is wellicht informatie beschikbaar vanuit de peuterspeelzaal/het (medisch) kinderdagverblijf. Bij een leerling die eerder op een andere school (bao/sbo of so) heeft gezeten, staat de onderwijsbehoefte beschreven in het onderwijskundig rapport (waar het ontwikkelingsperspectief deel van uitmaakt). Sinds mei 2012 zijn er wettelijke voorschriften waarin nader wordt beschreven welke gegevens door scholen onderling over een leerling mogen worden uitgewisseld. Het belangrijkste is dat alleen die gegevens uitgewisseld mogen worden die strikt noodzakelijk zijn voor het leren en begeleiden van de leerling op een volgende school op het moment dat een leerling overstapt. (Zie voor een uitgebreide toelichting op OKR en gegevensuitwisseling bijlage I.) Toelating BAO school BAO school 5 De school beoordeelt of het gaat om de aanmelding van een leerling met extra ondersteuningsbehoefte. Het schoolbestuur heeft de verplichting om binnen een termijn van zes weken op een verzoek van toelating te reageren. Indien de beslissing niet binnen zes weken kan worden gegeven, deelt het schoolbestuur dit (schriftelijk) mee aan de ouders. De extra tijd die het schoolbestuur kan nemen voor het besluit is ten hoogste vier weken. De school bekijkt de mogelijkheden om in de ondersteuningsbehoefte te voorzien. Op grond van de Wet gelijke behandeling op grond van handicap of chronische ziekte heeft de school de plicht om te onderzoeken of de school de extra ondersteuning, in de vorm van doeltreffende aanpassingen, zelf kan

6 bieden. Deze mogelijkheden hangen samen met de expertise en het schoolondersteuningsprofiel, maar ook met de afspraken die met andere bevoegde gezagsorganen in het samenwerkingsverband zijn gemaakt over de begeleiding van leerlingen met een ondersteuningsbehoefte. De school moet extra ondersteuning bieden tenzij deze voor de school een onevenredige belasting vormt. Wat is een onevenredige belasting? Zie het huidige toetsingskader van het College Rechten van de Mens (zie hiervoor bijlage III). Uitgangspunt is dat een kind zo veel mogelijk wordt geplaatst op de school van de eerste voorkeur van de ouders. Er zijn twee situaties waarin de zorgplicht niet geldt: 1 de zorgplicht geldt niet als er geen plaatsruimte beschikbaar is op de school; (WPO, artikel 40, lid 5 a) 2 de zorgplicht geldt niet wanneer de ouders weigeren te verklaren dat zij de grondslag van het onderwijs aan de school respecteren dan wel onderschrijven; (WPO, artikel 40, lid 5.b. Extra toelichting bij punt 1. Het komt in het basisonderwijs voor dat scholen een wachtlijst hebben omdat meer kinderen zich aanmelden dan dat er plaatsen beschikbaar zijn. De school is verplicht om aan ouders transparant te maken welk beleid wordt gevoerd ten aanzien van de plaatsing van de kinderen die op de wachtlijst staan. Van de school mag verwacht worden dat het plaatsingsbeleid consistent en consequent wordt uitgevoerd. In de nieuwe wetgeving is geregeld dat voor leerlingen die extra ondersteuning nodig hebben en die op een wachtlijst staan, de zorgplicht geldt wanneer zij aan de beurt zijn om op de school geplaatst te kunnen worden. Wanneer de school de leerling dan niet kan plaatsen vanwege de ondersteuningsbehoefte, dan moet de school een andere school zoeken die bereid is om de leerling toe te laten. Dus zolang de leerling nog op de wachtlijst staat en er nog geen plek op de school beschikbaar is, geldt de zorgplicht (nog) niet. Deze regeling geldt ook wanneer scholen kiezen voor een wachtlijstprocedure in de vorm van een loting. Als de school de leerling heeft toegelaten, dan heeft de school de verplichting om zo spoedig mogelijk, maar uiterlijk binnen zes weken na inschrijving van de leerling, het ontwikkelingsperspectief (OPP) vast te stellen. Over dit OPP vindt op overeenstemming gericht overleg plaats met de ouders*. Voor een nadere toelichting over een OPP (zie bijlage IV). * Er is een motie ingediend (motie Ypma) over het OPP. De kern van de motie is dat ouders instemming hebben op het begeleidingsdeel van het OPP. Deze motie is nog niet verwerkt in een wetsvoorstel. Dit gebeurt waarschijnlijk in april/mei Opschorten 10 weken termijn In de WPO is een artikel opgenomen dat in een bepaalde situatie de aanmeldingsprocedure langer kan duren dan 10 weken. Dat geldt in die situaties waarin de ouder of de meerderjarige leerling in eerste instantie onvoldoende gegevens aanlevert die wel noodzakelijk zijn voor een gewogen beslissing door het schoolbestuur. De aanmeldingstermijn kan dan worden opgeschort. (voor bijzonder onderwijs artikel art. 63 lid 4 WPO, voor openbaar onderwijs art. 4:5 Awb). Zie voor nadere toelichting deel 2, paragraaf

7 Tijdelijke plaatsing Indien de ouders de leerling minimaal 10 weken voor aanvang van het schooljaar (1 augustus) hebben aangemeld bij de school en de school heeft op 1 augustus nog geen toelatingsbeslissing genomen, dan heeft de leerling recht op een tijdelijke plaatsing met ingang van 1 augustus. (WPO, artikel 40, lid 7) Zie voor nadere toelichting deel 2, paragraaf 1.5. Geen toelating BAO schoolbestuur heeft zorgplicht Als het schoolbestuur van een school niet zelf de leerling toelaat, moet het in overleg met de ouders nagaan welke andere school of instelling wel een passend onderwijsaanbod heeft voor desbetreffende leerling. De wet schrijft voor dat een school een leerling met extra ondersteuningsbehoefte pas mag weigeren, nadat een andere school bereid is gevonden om de leerling toe te laten. Bij de keuze voor een andere school wordt een afweging gemaakt tussen enerzijds de ondersteuningsbehoefte van de leerling en anderzijds de schoolondersteuningsprofielen van diverse scholen. Met andere school wordt bedoeld een andere BAO school, een SBO school, een SO school, een SOVSO school of een instelling voor speciaal en voortgezet speciaal onderwijs (cluster 1 en 2). De school verstrekt aan de nieuwe school de gegevens over desbetreffende leerling. Ouders Als de ouders en school het niet eens kunnen worden over verwijdering of plaatsing, dan kunnen ouders contact opnemen met de onderwijsconsulenten. Onderwijsconsulenten zijn onafhankelijke deskundigen met veel kennis en ervaring op het gebied van onderwijs aan kinderen met een handicap, ziekte of stoornis. Onderwijsconsulenten zijn aangesteld met het doel het kind uiteindelijk geplaatst te krijgen op een geschikte school met de juiste begeleiding en speciale voorzieningen. Advies en ondersteuning van de onderwijsconsulenten is kosteloos voor ouders. Als de bemiddeling door de onderwijsconsulenten niet succesvol is, dan hebben de ouders de volgende mogelijkheden: a de ouders dienen bezwaar in bij het schoolbestuur. Voordat het schoolbestuur de beslissing op bezwaar neemt, moet het schoolbestuur de ouders horen; b de ouders kunnen ook een oordeel vragen aan het College voor de Rechten van de Mens, wanneer zij menen dat bij de toelatingsbeslissing verboden onderscheid is gemaakt op grond van handicap of chronische ziekte; c in het uiterste geval kunnen ouders beroep instellen tegen de beslissing op bezwaar bij de bestuursrechter (openbaar onderwijs) of kunnen deze aanvechten bij de burgerlijke rechter (bijzonder onderwijs). De rechter doet een bindende uitspraak. De ouders hebben ook de mogelijkheid om naar de geschillencommissie passend onderwijs te gaan. Deze commissie wordt ingesteld met ingang van 1 augustus Zij brengt op verzoek van de ouders binnen 10 weken een oordeel uit aan het schoolbestuur (zie voor nadere toelichting bijlage II, 2.2). 7

8 3 TOELATING VAN EEN LEERLING MET EXTRA ONDERSTEUNINGSBEHOEFTE TOT HET SBO Aanmelding door ouders Ouders Met de invoering van de wetgeving Passend onderwijs is de aanmeldingsprocedure op de volgende punten gewijzigd: a schriftelijke aanmelding: de ouders zijn verplicht om hun zoon/dochter schriftelijk bij de school aan te melden; b wettelijke termijn: de aanmelding gebeurt zo mogelijk 10 weken voor de datum waarop toelating wordt gevraagd; c de ouders moeten melden of en zo ja bij welke andere scholen zij om toelating hebben gevraagd. Als dat laatste het geval is kan de school contact opnemen met de andere scholen, met het oog op afstemming over de aanmeldingsprocedure en het voorkomen van dubbel werk. De ouders kunnen hun kind direct aanmelden bij het speciaal basisonderwijs. Als de aanvraag incompleet is (en de school meer informatie van ouders nodig heeft) wordt de tijd stil gezet. De procedure start dus niet pas op het moment dat alles er ligt. Gegevens over extra ondersteuning Ouders kunnen aangeven dat ze het vermoeden hebben dat hun kind extra ondersteuning nodig heeft. Als het een leerling met extra ondersteuningsbehoefte betreft dan kan het schoolbestuur de ouders verzoeken gegevens te overleggen over de stoornissen of beperking van de leerling of de beperkingen in de onderwijsparticipatie. Als de aanvraag incompleet is (en de school meer informatie van ouders nodig heeft) wordt de tijd stil gezet. De procedure start dus niet pas op het moment dat alles er ligt. Het kan zijn dat de extra onderwijsbehoefte van de leerling al bekend is. Bij een leerling die wordt aangemeld voor het eerste leerjaar is wellicht informatie beschikbaar vanuit de peuterspeelzaal/het (medisch) kinderdagverblijf. Bij een leerling die eerder op een andere school (bao/sbo of so) heeft gezeten, staat de onderwijsbehoefte beschreven in het onderwijskundig rapport (waar het ontwikkelingsperspectief deel van uitmaakt). Sinds mei 2012 zijn er wettelijke voorschriften waarin nader wordt beschreven welke gegevens door scholen onderling over een leerling mogen worden uitgewisseld. Het belangrijkste is dat alleen die gegevens uitgewisseld mogen worden die strikt noodzakelijk zijn voor het leren en begeleiden van de leerling op een volgende school op het moment dat een leerling overstapt. (Zie voor een uitgebreide toelichting op OKR en gegevensuitwisseling bijlage I.) Toelating SBO school SBO school 8 De school beoordeelt of het gaat om de aanmelding van een leerling met extra ondersteuningsbehoefte. Het schoolbestuur heeft de verplichting om binnen een termijn van zes weken op een verzoek van toelating te reageren. Indien de beslissing niet binnen zes weken kan worden gegeven, deelt het schoolbestuur dit (schriftelijk) mee aan de ouders. De extra tijd die het schoolbestuur kan nemen voor het besluit is ten hoogste vier weken.

9 Er zijn twee situaties waarin de zorgplicht niet geldt: 1 de zorgplicht geldt niet wanneer de ouders weigeren te verklaren dat zij de grondslag van het onderwijs aan de school respecteren dan wel onderschrijven; (WPO, artikel 40, lid 9) 2 de zorgplicht geldt niet als er geen plaatsruimte beschikbaar is op de school (;* zie hierboven) De SBO school kan alleen leerlingen toelaten die in het bezit zijn van een toelaatbaarheidsverklaring (TLV). De school waar de leerling is aangemeld (of ingeschreven) vraagt een toelaatbaarheidsverklaring aan bij het SWV als de school van mening is dat het SBO het meest passende onderwijsarrangement is voor de leerling. Samenwerkingsverband Voor de toelating tot het SBO moet het samenwerkingsverband zich laten adviseren door deskundigen. Dat zijn: een orthopedagoog en als tweede deskundige een kinder- of jeugdpsycholoog, een pedagoog, een maatschappelijk werker, een arts of een kinderpsychiater. Zie voor nadere richtlijnen de AMvB (zie bijlage V). Het SWV bepaalt de criteria en de procedure op grond waarvan leerlingen kunnen worden geplaatst in het SBO. Een leerling wordt niet toegelaten tot een SBO dan nadat het samenwerkingsverband waartoe de SBO behoort de leerling toelaatbaar heeft verklaard tot het onderwijs aan een SBO in het samenwerkingsverband. Een toelaatbaarheidsverklaring voor het SBO moet aangevraagd worden bij het samenwerkingsverband uit de regio van de SBO school. De beslissing over de toelaatbaarheid SBO is geen besluit in de zin van de Algemene wet bestuursrecht, artikel 8: 4 onder e. Toelaatbaarheidsverklaring Tegen de beslissing van het samenwerkingsverband over de al dan niet toelaatbaarheid van een leerling tot het SBO kan bezwaar worden ingediend. Een bezwaar kan worden ingediend zowel door het bestuur van de school van aanmelding als door de ouders/verzorgers van de leerling voor wie de toelaatbaarheidsverklaring geldt. Zij hebben namelijk een rechtstreeks belang bij de beslissing over de toelaatbaarheid van de leerling. Elk samenwerkingsverband is wettelijk verplicht voor deze bezwaarschriftprocedure een (bezwaar)adviescommissie te hebben. Het samenwerkingsverband richt hiervoor een bezwaarprocedure in (WPO, artikel 18 a, lid 12) (zie bijlage II, 2.4). Een SWV kan zich ook aansluiten bij de Landelijke Bezwaaradviescommissie Toelaatbaarheidsverklaring sbo/(v)so. (zie Opschorten 10 weken termijn In de WPO is een artikel opgenomen dat in een bepaalde situatie de aanmeldingsprocedure langer kan duren dan 10 weken. Dat geldt in die situaties waarin de ouder of de meerderjarige leerling in eerste instantie onvoldoende gegevens aanlevert die wel noodzakelijk zijn voor een gewogen beslissing door het schoolbestuur. De aanmeldingstermijn kan dan worden opgeschort. (voor bijzonder onderwijs artikel art. 63 lid 4 WPO, voor openbaar onderwijs art. 4:5 Awb). Zie voor nadere toelichting deel 2, paragraaf 1.4. Tijdelijke plaatsing Indien de ouders de leerling minimaal 10 weken voor aanvang van het schooljaar (1 augustus) hebben aangemeld bij de school en de school heeft op 9

10 1 augustus nog geen toelatingsbeslissing genomen, dan heeft de leerling recht op een tijdelijke plaatsing met ingang van 1 augustus. (WPO, artikel 40, lid 7) Zie voor nadere toelichting deel 2, paragraaf 1.5. Geen toelating SBO school en zorgplicht Als het schoolbestuur van een school niet zelf de leerling toelaat, moet het in overleg met de ouders nagaan welke andere school of instelling wel een passend onderwijsaanbod heeft voor desbetreffende leerling. De wet schrijft voor dat een school een leerling met extra ondersteuningsbehoefte pas mag weigeren, nadat een andere school bereid is gevonden om de leerling toe te laten. Bij de keuze voor een andere school wordt een afweging gemaakt tussen enerzijds de ondersteuningsbehoefte van de leerling en anderzijds de schoolondersteuningsprofielen van diverse scholen. Met andere school wordt bedoeld een andere BAO school, een SBO school, een SO school, een SOVSO school of een instelling voor speciaal en voortgezet speciaal onderwijs (cluster 1 en 2). De school verstrekt aan de nieuwe school de gegevens over desbetreffende leerling. Ouders Als de ouders en school het niet eens kunnen worden over verwijdering of plaatsing, dan kunnen ouders contact opnemen met de onderwijsconsulenten. Onderwijsconsulenten zijn onafhankelijke deskundigen met veel kennis en ervaring op het gebied van onderwijs aan kinderen met een handicap, ziekte of stoornis. Onderwijsconsulenten zijn aangesteld met het doel het kind uiteindelijk geplaatst te krijgen op een geschikte school met de juiste begeleiding en speciale voorzieningen. Advies en ondersteuning van de onderwijsconsulenten is kosteloos voor ouders. Als de bemiddeling door de onderwijsconsulenten niet succesvol is, dan hebben de ouders de volgende mogelijkheden: d de ouders dienen bezwaar in bij het schoolbestuur. Voordat het schoolbestuur de beslissing op bezwaar neemt, moet het schoolbestuur de ouders horen; e de ouders kunnen ook een oordeel vragen aan het College voor de Rechten van de Mens, wanneer zij menen dat bij de toelatingsbeslissing verboden onderscheid is gemaakt op grond van handicap of chronische ziekte; f in het uiterste geval kunnen ouders beroep instellen tegen de beslissing op bezwaar bij de bestuursrechter (openbaar onderwijs) of kunnen deze aanvechten bij de burgerlijke rechter (bijzonder onderwijs). De rechter doet een bindende uitspraak. De ouders hebben ook de mogelijkheid om naar de geschillencommissie passend onderwijs te gaan. Deze commissie wordt ingesteld met ingang van 1 augustus Zij brengt op verzoek van de ouders binnen 10 weken een oordeel uit aan het schoolbestuur (zie voor nadere toelichting bijlage II, 2.2). 10

11 4 TOELATING VAN EEN LEERLING MET EXTRA ONDERSTEUNINGSBEHOEFTE TOT HET SO Aanmelding door ouders Ouders Met de invoering van de wetgeving Passend onderwijs is de aanmeldingsprocedure op de volgende punten gewijzigd: d schriftelijke aanmelding: de ouders zijn verplicht om hun zoon/dochter schriftelijk bij de school aan te melden; e wettelijke termijn: de aanmelding gebeurt zo mogelijk 10 weken voor de datum waarop toelating wordt gevraagd; f de ouders moeten melden of en zo ja bij welke andere scholen zij om toelating hebben gevraagd. Als dat laatste het geval is kan de school contact opnemen met de andere scholen, met het oog op afstemming over de aanmeldingsprocedure en het voorkomen van dubbel werk. De ouders kunnen hun kind direct aanmelden bij het speciaal onderwijs. Als de aanvraag incompleet is (en de school meer informatie van ouders nodig heeft) wordt de tijd stil gezet. De procedure start dus niet pas op het moment dat alles er ligt. Gegevens over extra ondersteuning Ouders kunnen aangeven dat ze het vermoeden hebben dat hun kind extra ondersteuning nodig heeft. Als het een leerling met extra ondersteuningsbehoefte betreft dan kan het schoolbestuur de ouders verzoeken gegevens te overleggen over de stoornissen of beperking van de leerling of de beperkingen in de onderwijsparticipatie. Als de aanvraag incompleet is (en de school meer informatie van ouders nodig heeft) wordt de tijd stil gezet. De procedure start dus niet pas op het moment dat alles er ligt. Het kan zijn dat de extra onderwijsbehoefte van de leerling al bekend is. Bij een leerling die wordt aangemeld voor het eerste leerjaar is wellicht informatie beschikbaar vanuit de peuterspeelzaal/het (medisch) kinderdagverblijf. Bij een leerling die eerder op een andere school (bao/sbo of so) heeft gezeten, staat de onderwijsbehoefte beschreven in het onderwijskundig rapport (waar het ontwikkelingsperspectief deel van uitmaakt). Sinds mei 2012 zijn er wettelijke voorschriften waarin nader wordt beschreven welke gegevens door scholen onderling over een leerling mogen worden uitgewisseld. Het belangrijkste is dat alleen die gegevens uitgewisseld mogen worden die strikt noodzakelijk zijn voor het leren en begeleiden van de leerling op een volgende school op het moment dat een leerling overstapt. (Zie voor een uitgebreide toelichting op OKR en gegevensuitwisseling bijlage I.) 11 Toelating SO-school De school beoordeelt of het gaat om de aanmelding van een leerling met extra ondersteuningsbehoefte. Het schoolbestuur heeft de verplichting om binnen een termijn van zes weken op een verzoek van toelating te reageren. Indien de beslissing niet binnen zes weken kan worden gegeven, deelt het schoolbestuur dit (schriftelijk) mee aan de ouders. De extra tijd die het schoolbestuur kan nemen voor het besluit is ten hoogste vier weken. Met andere woorden: een schoolbestuur heeft maximaal 10 weken de tijd om over de toelating van een leerling te beslissen.

12 Er zijn twee situaties waarin de zorgplicht niet geldt: 1 de zorgplicht geldt niet als er geen plaatsruimte beschikbaar is op de school (WEC, artikel 40, lid 6 a * zie hierboven) 2 de zorgplicht geldt niet wanneer de ouders weigeren te verklaren dat zij de grondslag van het onderwijs aan de school respecteren dan wel onderschrijven; (WEC, artikel 40, lid 6 b) Extra toelichting bij punt 1. Het komt in het so voor dat scholen een wachtlijst hebben omdat meer kinderen zich aanmelden dan dat er plaatsen beschikbaar zijn. De school is verplicht om aan ouders transparant te maken welk beleid wordt gevoerd ten aanzien van de plaatsing van de kinderen die op de wachtlijst staan. Van de scholen wordt verwacht dat ze het plaatsingsbeleid consistent en consequent uitvoeren. In de nieuwe wetgeving is geregeld dat voor leerlingen die extra ondersteuning nodig hebben en die op een wachtlijst staan, de zorgplicht geldt wanneer zij aan de beurt zijn om op de school geplaatst te kunnen worden. Wanneer de school de leerling dan niet kan plaatsen vanwege de ondersteuningsbehoefte, dan moet de school een andere school zoeken die bereid is om de leerling toe te laten. Dus zolang de leerling nog op de wachtlijst staat en er nog geen plek op de school beschikbaar is, geldt de zorgplicht (nog) niet. Deze regeling geldt ook wanneer scholen kiezen voor een wachtlijstprocedure in de vorm van een loting. De SO school kan alleen leerlingen toelaten die in het bezit zijn van een toelaatbaarheidsverklaring (TLV). De school beoordeelt of het gaat om de aanmelding van een leerling met extra ondersteuningsbehoefte die al wel/niet in het bezit is van een toelaatbaarheidsverklaring. Er zijn twee situaties denkbaar: a. de leerling heeft al een TLV (bijv. in geval van verhuizing). b. de leerling heeft geen TLV, maar wel extra ondersteuningsbehoefte. De school waar de leerling is aangemeld vraagt een toelaatbaarheidsverklaring aan bij het SWV als de school van mening is dat het so het meest passende onderwijsarrangement is voor de leerling. Samenwerkingsverband Voor de toelating tot het speciaal onderwijs moet het samenwerkingsverband zich laten adviseren door deskundigen. Dat zijn: een orthopedagoog en als tweede deskundige een kinder- of jeugdpsycholoog, een pedagoog, een maatschappelijk werker, een arts of een kinderpsychiater. Zie voor nadere richtlijnen de AMvB (zie bijlage V). Het SWV bepaalt de criteria en de procedure op grond waarvan leerlingen kunnen worden geplaatst in het so. Het SWV geeft een toelaatbaarheidsverklaring af waarin de duur van de plaatsing in het SO (minimaal een jaar) en de prijscategorie waarin de leerling is geplaatst, staat vermeld. De toelaatbaarheidsverklaring die bepaalt of een leerling speciaal onderwijs kan gaan volgen, is geen besluit als bedoeld in artikel 8:4 onder e van de Algemene wet bestuursrecht. Tegen de beslissing van het samenwerkingsverband over de al dan niet toelaatbaarheid van een leerling tot het SO kan bezwaar worden ingediend. Elk samenwerkingsverband is wettelijk verplicht voor deze bezwaarschriftprocedure een (bezwaar)adviescommissie te hebben. Op de bezwaarschriftprocedure is 12

13 de Algemene wet bestuursrecht van toepassing. Tegen het besluit van het samenwerkingsverband over de toelaatbaarheid kunnen ouders bezwaar aantekenen. Het samenwerkingsverband richt hiervoor een bezwaarprocedure in (WEC, artikel 17a, lid 13) (zie bijlage II, 2.5). Een SWV kan zich ook aansluiten bij de Landelijke Bezwaaradviescommissie Toelaatbaarheidsverklaring sbo/(v)so. (zie Opschorten 10 weken termijn In de WEC is een artikel opgenomen dat in een bepaalde situatie de aanmeldingsprocedure langer kan duren dan 10 weken. Dat geldt in die situaties waarin de ouder of de meerderjarige leerling in eerste instantie onvoldoende gegevens aanlevert die wel noodzakelijk zijn voor een gewogen beslissing door het schoolbestuur. De aanmeldingstermijn kan dan worden opgeschort. (artikel 61 lid 5 WEC). Zie voor nadere toelichting deel 2, paragraaf 1.4. Tijdelijke plaatsing Geen toelating Indien de ouders de leerling minimaal 10 weken voor aanvang van het schooljaar (1 augustus) hebben aangemeld bij de school en de school heeft op 1 augustus nog geen toelatingsbeslissing genomen, dan heeft de leerling recht op een tijdelijke plaatsing met ingang van 1 augustus. (artikel 40 lid 9 WEC). Zie voor nadere toelichting deel 2, paragraaf 1.5. SO-school en zorgplicht Als het schoolbestuur van een so-school niet zelf de leerling toelaat, moet het in overleg met de ouders nagaan op welke andere school of instelling toelating van de desbetreffende leerling wel mogelijk is. Dat houdt in dat een so-school een leerling met extra ondersteuningsbehoefte pas mag weigeren, nadat een andere school bereid is gevonden om de leerling wel toe te laten. De school moet dit overleggen met de ouders en zal de ondersteuningsbehoefte van de leerling en de schoolondersteuningsprofielen van de betrokken scholen mee moeten nemen in de keuze voor een andere school. De so-school overlegt aan de nieuwe school de gegevens over desbetreffende leerling. Ouders Als de ouders en school het niet eens kunnen worden over verwijdering of plaatsing, dan kunnen ouders contact opnemen met de onderwijsconsulenten. Onderwijsconsulenten zijn onafhankelijke deskundigen met veel kennis en ervaring op het gebied van onderwijs aan kinderen met een handicap, ziekte of stoornis. Onderwijsconsulenten zijn aangesteld met het doel het kind uiteindelijk geplaatst te krijgen op een geschikte school met de juiste begeleiding en speciale voorzieningen. Advies en ondersteuning van de onderwijsconsulenten is kosteloos voor ouders. Als de ouders het niet eens zijn met de school om een leerling met extra ondersteuningsbehoefte niet toe te laten, dan hebben de ouders de volgende mogelijkheden: a de ouders dienen bezwaar in bij het schoolbestuur. Voordat het schoolbestuur de beslissing op bezwaar neemt, moet het schoolbestuur de ouders horen; b de ouders kunnen ook een oordeel vragen aan de Commissie Gelijke Behandeling, wanneer zij menen dat bij de toelatingsbeslissing verboden onderscheid is gemaakt op grond van handicap of chronische ziekte; c in het uiterste geval kunnen ouders beroep instellen tegen de beslissing op bezwaar bij de bestuursrechter (openbaar onderwijs) of kunnen deze aanvechten bij de burgerlijke rechter (bijzonder onderwijs). De rechter doet een bindende uitspraak. De ouders hebben ook de mogelijkheid om naar de geschillencommissie passend onderwijs te gaan. Deze commissie wordt ingesteld met ingang van 13

14 14 1 augustus Zij brengt op verzoek van de ouders binnen 10 weken een oordeel uit aan het schoolbestuur (zie voor nadere toelichting bijlage II, 2.2).

15 DEEL 2 NADERE TOELICHTING OP AANMELDING- EN TOELATINGSPROCEDURE 1.1 Wel of geen centrale aanmelding Net zoals nu kunnen ouders hun kind bij verschillende scholen tegelijk aanmelden, zowel binnen als buiten het samenwerkingsverband. Dit kan ertoe leiden dat diverse scholen belast worden met de aanmeldprocedure en het onderzoek of er sprake is van een leerling die extra ondersteuning behoeft. Daarom is bepaald dat ouders moeten melden of en zo ja, bij welke andere scholen zij om toelating hebben gevraagd. Hierdoor kunnen de scholen onderling tot afstemming komen van de aanmeldingsprocedure. Schoolbesturen binnen het samenwerkingsverband kunnen, op basis van gezamenlijke afspraken, bijvoorbeeld een vorm van centrale aanmelding inrichten. Deze vorm van centrale aanmelding is erop gericht om overbodige administratieve handelingen voor de schoolbesturen te voorkomen. Ouders kunnen zich dan bij een centraal aanmeldpunt aanmelden voor onderwijs voor hun kind en kunnen de school van hun voorkeur aangeven Aanmeldingsprocedure (ouders en school) Het advies is om de aanmeldingsprocedure vast te leggen en zowel de ouders als de scholen daarover te informeren. Voorstel aanmeldingsprocedure: a het SWV ontwerpt een beknopt inschrijfformulier dat door alle scholen in het SWV wordt gebruikt voor de schriftelijke aanmelding van een leerling; b op het moment dat de ouders hun zoon/dochter aanmelden bij een school, ontvangen de ouders een inschrijfformulier. De ouders vullen het formulier in, ondertekenen het formulier en sturen het op/geven het af op de betreffende school; c De school bevestigt schriftelijk de ontvangst van het inschrijfformulier van de ouders (feitelijke datum van ontvangst) en geeft vervolgens aan dat de 6 weken termijn vanaf die datum gaat lopen. De school administreert de begindatum van de aanmeldingsprocedure voor elke leerling. d Indien de school geen beslissing heeft kunnen nemen binnen 6 weken, dan deelt de school de ouders schriftelijk mee dat gebruik gemaakt wordt van de mogelijkheid de procedure met vier weken te verlengen tot datum x. e Indien ouders vermoeden dat er extra ondersteuning nodig is bij het leren en verder ontwikkelen van hun kind, geven ze dit aan bij de school. Als de school meent dat de aanvraag incompleet is (en de school meer informatie van ouders nodig heeft) wordt de tijd stil gezet. De tijd gaat weer verder lopen als er aanvullende gegevens bekend zijn. De procedure start dus niet pas op het moment dat alles er ligt Aanmeldingsprocedure (afspraken tussen scholen onderling) Uit de nieuwe voorschriften blijkt dat het belangrijk is dat het SWV duidelijke afspraken maakt over de aanmeldingsprocedure als het gaat om het aanleveren van gegevens. Een bao/sbo/so-school moet immers binnen maximaal 10 weken een gewogen beslissing kunnen nemen over de toelating van een leerling. En om die beslissing te kunnen nemen is informatie van ouders en van de vorige school nodig. Als het gaat om een leerling die binnen het eigen SWV van school verandert, dan zal de toeleverende school tijdig de relevante leerlinggegevens moeten aanleveren, om de collega-school in de gelegenheid te stellen aan de wettelijke termijn van 10 weken te kunnen voldoen. 1.4 Aanmelding niet in behandeling nemen en termijn opschorten In de WPO en WEC is een artikel opgenomen dat in een bepaalde situatie de aanmeldingsprocedure langer kan duren dan 10 weken. Dat geldt in die situaties waarin de ouder in eerste instantie onvoldoende gegevens aanlevert die wel noodzakelijk zijn voor een gewogen beslissing door het schoolbestuur. De aanmeldingstermijn kan dan worden opgeschort. Voor het openbaar onderwijs is dit geregeld in artikel 4.5 Awb. Voor het bijzonder onderwijs is deze mogelijkheid geregeld in de WPO en WEC Het artikel 63, lid 4 van de WPO regelt dat het schoolbestuur van een bijzondere school een aanmelding buiten behandeling kan laten wanneer de verstrekte gegevens onvoldoende zijn voor de beoordeling van de aanmelding of de voorbereiding van de toelatingsbeslissing. De school moet wel de ouder in de gelegenheid gesteld hebben om de aanmelding binnen een door het schoolbestuur gestelde termijn aan te vullen. De beslissing dat het schoolbestuur de aanmelding niet in behandeling neemt moet aan de ouders van de leerling bekend gemaakt worden. Dit moet binnen vier weken gebeuren nadat de aanmelding is aangevuld of nadat de daarvoor gestelde termijn is verstreken. Ook regelt dit nieuwe wetsartikel dat de beslistermijn wordt opgeschort indien sprake is van aanvulling van de aanmelding en dat ouders in kennis worden gesteld van een buitenbehandelingstelling. Hiermee 15

16 wordt aangesloten bij de voorschriften die voor het openbaar onderwijs gelden op grond van de Algemene wet bestuursrecht. De aanvulling en buitenbehandelingstelling van ongenoegzame aanvragen (in dit geval aanmeldingen) en de opschorting van de beslistermijn gedurende de aanvulling van een aanvraag (aanmelding) is geregeld in de artikelen 4:5 en 4:15 Awb. WPO, artikel 63, lid 4. Het schoolbestuur van een bijzondere school kan beslissen een aanmelding voor toelating niet te behandelen, indien de verstrekte gegevens en bescheiden onvoldoende zijn voor de beoordeling van de aanmelding of voor de voorbereiding van de toelatingsbeslissing, mits de ouders de gelegenheid hebben gehad de aanmelding binnen een door het bevoegd gezag gestelde termijn aan te vullen. Een beslissing om de aanmelding niet te behandelen wordt aan de ouders bekendgemaakt binnen vier weken nadat de aanmelding is aangevuld of nadat de daarvoor gestelde termijn ongebruikt is verstreken. De termijn voor het nemen van de toelatingsbeslissing wordt opgeschort met ingang van de dag waarop het bevoegd gezag krachtens de eerste volzin de ouders uitnodigt de aanmelding aan te vullen, tot de dag waarop de aanmelding is aangevuld of de daarvoor gestelde termijn ongebruikt is verstreken. In de WEC staat een vergelijkbaar artikel. WEC artikel 61 lid 5 Het schoolbestuur van een bijzondere school kan beslissen een aanmelding voor toelating niet te behandelen, indien de verstrekte gegevens en bescheiden onvoldoende zijn voor de beoordeling van de aanmelding of voor de voorbereiding van de toelatingsbeslissing, mits de ouders dan wel, indien de leerling meerderjarig en handelingsbekwaam is, de leerling, de gelegenheid hebben gehad de aanmelding binnen een door het schoolbestuur gestelde termijn aan te vullen. Een beslissing om de aanmelding niet te behandelen wordt aan de ouders dan wel de leerling bekendgemaakt binnen vier weken nadat de aanmelding is aangevuld of nadat de daarvoor gestelde termijn ongebruikt is verstreken. De termijn voor het nemen van de toelatingsbeslissing wordt opgeschort met ingang van de dag waarop het schoolbestuur krachtens de eerste volzin de ouders dan wel de leerling uitnodigt de aanmelding aan te vullen, tot de dag waarop de aanmelding is aangevuld of de daarvoor gestelde termijn ongebruikt is verstreken. 1.5 Tijdelijke plaatsing van leerling die wordt aangemeld en niet is ingeschreven op andere bao, sbo, so/sovso-school of instelling voor cluster 1 of 2. Het artikel 40, lid 7 van de WPO regelt de tijdelijke plaatsing van leerlingen. Tijdelijke plaatsing is alleen aan de orde bij leerlingen die niet reeds op een andere school zijn ingeschreven (eerste aanmelding) en waarvoor de toelatingsbeslissing nog niet is genomen bij de aanvang van het schooljaar. De school is dan verplicht om de leerling tijdelijk te plaatsen en als leerling in te schrijven. Als de leerling op een later moment wordt toegelaten, wordt de tijdelijke plaatsing omgezet in een definitieve plaatsing. Als de leerling niet wordt toegelaten of er wordt besloten de aanmelding niet te behandelen dan wordt de tijdelijke plaatsing beëindigd en wordt de leerling uitgeschreven. De bestaande bepaling dat pas mag worden verwijderd als het bestuur ervoor gezorgd heeft dat de leerling op een andere school terecht kan, wordt gehandhaafd met de aanvulling dat die andere school ook een school voor so/sovso kan zijn, dus niet alleen een school die onder de WPO valt. WPO, artikel 40, lid 7 Indien de aanmelding een kind betreft dat niet is ingeschreven op een andere school, een school voor speciaal onderwijs, een school voor speciaal en voortgezet speciaal onderwijs of een instelling voor speciaal en voortgezet speciaal onderwijs, en de beslissing over de toelating is 10 weken na de dag waarop het verzoek om toelating is gedaan nog niet genomen, wordt het kind met ingang van de dag volgend op bedoelde 10 weken, doch niet eerder dan de datum waarop het kind de leeftijd heeft bereikt om te kunnen worden toegelaten tot de school, tijdelijk geplaatst op de school en als leerling ingeschreven. Indien de leerling wordt toegelaten, wordt de tijdelijke plaatsing omgezet in een definitieve plaatsing. Indien de toelating van de leerling wordt geweigerd of een beslissing wordt genomen de aanmelding niet te behandelen, wordt de tijdelijke plaatsing beëindigd en wordt de leerling uitgeschreven met ingang van de dag die volgt op de dag waarop de toelating wordt geweigerd of de beslissing wordt genomen de aanmelding niet te behandelen. 16

17 Een vergelijkbare regeling staat in de WEC WEC, artikel 40, lid 9 Indien de aanmelding voor een school voor voortgezet speciaal onderwijs, een school voor speciaal en voortgezet speciaal onderwijs of een instelling voor wat betreft het daaraan verzorgde voortgezet speciaal onderwijs, een leerling betreft die niet is ingeschreven op een andere zodanige school of instelling of op een school als bedoeld in de Wet op het primair onderwijs, en de beslissing over de toelating is 10 weken na de dag waarop het verzoek om toelating is gedaan nog niet genomen, wordt het kind met ingang van de dag volgend op bedoelde 10 weken, doch niet eerder dan de datum waarop de leerling voldoet aan de voorwaarden om te kunnen worden toegelaten tot de school, tijdelijk geplaatst op de school en als leerling ingeschreven. Indien de leerling wordt toegelaten, wordt de tijdelijke plaatsing omgezet in een definitieve plaatsing. Indien de toelating van de leerling wordt geweigerd of een beslissing wordt genomen de aanmelding niet te behandelen, wordt de tijdelijke plaatsing beëindigd en wordt de leerling uitgeschreven met ingang van de dag die volgt op de dag waarop de toelating wordt geweigerd of de beslissing wordt genomen de aanmelding niet te behandelen. 17

18 DEEL 3 BIJLAGEN BIJLAGE I Het onderwijskundig rapport (OKR) en de uitwisseling van leer- en begeleidingsgegevens De leer- en begeleidingsgegevens van leerlingen die scholen vastleggen in dossiers en onderling uitwisselen kunnen privacygevoelige persoonsgegevens zijn. Op de bewerking (waaronder uitwisseling) van deze gegevens is de Wet bescherming persoonsgegevens (Wbp) van toepassing. De scholen mogen alleen die gegevens uitwisselen die strikt noodzakelijk zijn voor het leren en begeleiden van de leerling op een volgende school op het moment dat een leerling overstapt. In 2012 is een wettelijke regeling verschenen met daarin voorschriften voor de uitwisseling van leer- en begeleiding gegevens over leerlingen tussen scholen (zie Besluit van 02 mei 2012 houdende nadere voorschriften omtrent het onderwijskundig rapport en de specificatie van leer- en begeleidingsgegevens). Tot mei 2012 was er wettelijk weinig geregeld over het onderwijskundig rapport dat het primair onderwijs moet opstellen op het moment dat een leerling de school verlaat. Eigenlijk alleen de wettelijke opdracht om een onderwijskundig rapport op te stellen en een afschrift van het rapport aan de ouders te geven. Met dit nieuwe besluit wordt voorgeschreven wat wel en niet in het OKR van het bao, sbo en (v)so mag staan en welke leergegevens het vo en mbo mogen uitwisselen. Het OKR van het primair onderwijs kan geen andere gegevens bevatten dan de volgende. a Administratieve gegevens Onder administratieve gegevens van de leerling worden in ieder geval verstaan: persoonsgebonden nummer, naam, geslacht, adres, telefoonnummer, adres en geboortedatum. Onder administratieve gegevens van de ouders, voogden of verzorgers van de leerling worden in ieder geval verstaan: aard van de relatie, naam, adres, geslacht, telefoon, adres. Onder administratieve gegevens van de leverende school worden in ieder geval verstaan: naam school, adresgegevens, BRIN, onderwijsvorm/schoolsoort. Onder administratieve gegevens van de contactpersoon van de leverende school worden in ieder geval verstaan: naam, functie, telefoon/ adres, contact gewenst over de leerling. b Gegevens over onderwijshistorie, leerresultaten, stage- en werkervaring Onder gegevens over onderwijshistorie worden in ieder geval verstaan: recente schoolwisselingen, in- en uitschrijfdata, deelname voor- of vroegschoolse educatie, genoten onderwijstype(n), wensen van leerling of ouder. Onder gegevens over leerresultaten worden in ieder geval verstaan: eerder behaalde vakken, rapportcijfers, referentieniveaus taal en rekenen met eventuele toelichting, vaardigheidstoetsgegevens, resultaten methodeonafhankelijke toetsen, resultaten uit of onderdelen van portfolio en capaciteitsbeoordeling leerkrachten. Onder adviezen worden in ieder geval verstaan: schooladvies met betrekking tot schooltype, overige adviezen die specifiek voor de leerling zijn opgesteld over diens onderwijsdeelname. Bij deze gegevens gaat het nadrukkelijk om recente gegevens die relevant zijn voor de overstap van de leerling naar een nieuwe school en die een relatie hebben met de ondersteuningsbehoefte van de leerling (kan dus ook gaan om hoogbegaafdheid). c Gegevens over de sociaal-emotionele ontwikkeling en het gedrag Onder gegevens over sociaal-emotionele ontwikkeling en gedrag worden in ieder geval verstaan: gegevens uit een leerlingvolgsysteem, leerkrachtbeoordeling, aard van de problematiek, oorzaak van de problematiek, omgang met medeleerlingen, leerkrachten en onderwijsondersteunend personeel, werkhouding, concentratie, zelfstandigheid, huiswerkgedrag, doorzettingsvermogen, taalaanpak, gedragsbeïnvloeding, speel- en leergedrag. Als het gegevens betreffen uit de behandelpraktijk van een zorgverlener, zoals een gedragskundige, dan is daarop de betreffende regelgeving van de beroepsgroep van toepassing. Dit kan betekenen dat scholen dergelijke gegevens niet zonder meer mogen uitwisselen, tenzij er expliciete toestemming is van de zorgverlener en de ouder of leerling. d Gegevens met betrekking tot de gegeven of geïndiceerde begeleiding 18

19 Onder gegevens met betrekking tot de gegeven of geïndiceerde begeleiding worden in ieder geval verstaan: naam van de beperking/belemmering, omschrijving van de beperking/belemmering, datum afgifte indicatie, onderzoeksdatum, naam instelling, contactpersoon, besproken in zorgadviesteam, ontvangen begeleiding, resultaten begeleiding, advies ten aanzien van voortzetting begeleiding, verwijzing Regionaal Expertisecentrum, BRIN Regionaal Expertisecentrum 1, wensen ouders of leerling, thuissituatie en huiswerkomstandigheden. Gedacht kan worden aan dyslexie, ADHD of een visuele beperking. Waarbij het niet gaat om vermoedens, maar om gediagnosticeerde beperkingen of geïndiceerde of gegeven begeleiding. Ook hier geldt weer de richtlijn dat de informatie relevant moet zijn voor de volgende school met het oog op de begeleiding van de leerling. e Verzuimgegevens Onder verzuimgegevens worden in ieder geval verstaan: omvang regelmatig of zorgwekkend verzuim, omvang (on)geoorloofd verzuim, reden (on)geoorloofd verzuim, contact met leerplichtambtenaar, contact met GGD. Gegevens die (in principe) niet uitgewisseld mogen worden In het bovengenoemd besluit van 12 mei 2012 staat ook expliciet omschreven welke gegevens niet uitgewisseld mogen worden. Gegevens die (in principe) niet uitgewisseld mogen worden: godsdienst, levensovertuiging of ras. Dit geldt eveneens voor afgeleide gegevens, zoals etniciteit, nationaliteit, geboorteland, datum van vestiging in Nederland of verblijfstitel. Uitzondering in het kader van passend onderwijs In de wetgeving passend onderwijs staat een wetsartikel waarin wordt vermeld dat het in bijzondere omstandigheden wel geoorloofd is om bepaalde gegevens die privacy gevoelig zijn toch uit te wisselen. De wetgeving is hier bepalend. WPO, artikel 18a, lid 13 Het samenwerkingsverband is bevoegd zonder toestemming van degene die het betreft persoonsgegevens betreffende iemands gezondheid als bedoeld in artikel 16 van de Wet bescherming persoonsgegevens 2 te verwerken met betrekking tot leerlingen, voor zover dit noodzakelijk is voor de uitoefening van de taken, bedoeld in het zesde lid, onderdelen b tot en met d. Het samenwerkingsverband verstrekt de gegevens, bedoeld in de eerste volzin, niet aan derden, met uitzondering van het bevoegd gezag van de school waar de desbetreffende leerling is aangemeld of ingeschreven. Het samenwerkingsverband bewaart de gegevens op een plaats die uitsluitend toegankelijk is voor het samenwerkingsverband en de deskundigen, bedoeld in het elfde lid. Het samenwerkingsverband bewaart de gegevens tot drie jaar na afloop van: a. de beoordeling van de toelaatbaarheid van de leerling tot het onderwijs aan een speciale school voor basisonderwijs in het samenwerkingsverband of tot het speciaal onderwijs, b. de advisering over de ondersteuningsbehoefte van de leerling aan het bevoegd gezag van de school waar de leerling is aangemeld of ingeschreven, of c. de toewijzing van ondersteuningsmiddelen of ondersteuningsvoorzieningen aan de school, voor zover het voor die toewijzing nodig was gegevens van de leerling als bedoeld in de eerste volzin te verwerken Vanaf 1 augustus 2014 wordt gesproken over een toelaatbaarheidsverklaring voor het speciaal onderwijs. De regionale expertise centra zijn vanaf die datum opgeheven. Dit besluit wordt waarschijnlijk nog aangepast aan de wetgeving passend onderwijs. 2 Wet bescherming persoonsgegevens, artikel 16. De verwerking van persoonsgegevens betreffende iemands godsdienst of levensovertuiging, ras, politieke gezindheid, gezondheid, seksuele leven, alsmede persoonsgegevens betreffende het lidmaatschap van een vakvereniging is verboden behoudens het bepaalde in deze paragraaf. Hetzelfde geldt voor strafrechtelijke persoonsgegevens en persoonsgegevens over onrechtmatig of hinderlijk gedrag in verband met een opgelegd verbod naar aanleiding van dat gedrag.