Een betoog. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie.

Transcriptie

1 Auteur Laatst gewijzigd Licentie Webadres E i Kiwijs 29 September 2011 CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs Maken van Kennisnet. Wikiwijs Maken is een onderdeel van Wikiwijsleermiddelenplein, hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt, vergelijkt, maakt en deelt.

2 Inhoudsopgave Webquest 1. Inleiding 2. Taak 3. Werkwijze 4. Bronnen 5. Beoordeling 6. Terugblik 7. Docentpagina Over dit lesmateriaal Pagina 1

3 Webquest Onderwerp Het betoog Schooltype VO (havo/vwo) Doelgroep Klas 3 & 4 Vakgebieden Nederlands Aantal personen 1 leerling Totale tijd 3 tot 5 klokuren "De spraak wordt gevormd door lippen en tong. De mens spreekt doordat hij de lucht inhaleert in zijn gehele lichaam en in het bijzonder de borstholtes. Wanneer de lucht door de lege holtes wordt gedreven produceert dat geluid, doordat er resonanties ontstaan in de schedel. De tong articuleert door zijn bewegingen; de tong verzamelt de lucht in de keel, duwt die tegen het gehemelte en de tanden, en geeft daardoor een bepaalde vorm aan de klank. Als de tong niet elke keer zou articuleren, door middel van zijn bewegingen, dan zou de mens niet duidelijk spreken en slechts in staat zijn een paar klanken voort te brengen." Hippocrates, De Carnibus, VIII? 1. Inleiding Omdat een betoog tot doel heeft de lezer te overtuigen van een mening, bestaat de kern ervan voornamelijk uit redeneringen met argumenten. Argumenten bevatten analyses, feiten, voorbeelden, bewijzen enz. Argumenten die rechtstreeks pleiten voor een bepaalde opvatting noemt men proargumenten. Een schrijver moet in zijn betoog ook mogelijke contra-argumenten tegen zijn opvatting aanvoeren en deze vervolgens met contra-contra-argumenten ontzenuwen (het weerleggen van tegenargumenten). Zo weerlegt hij bij voorbaat mogelijke bezwaren, hetgeen de overtuigingskracht ten goede komt. Sterker nog, een betoogschrijver die niet ingaat op mogelijke bezwaren tegen de verdedigde stelling, roept de schijn over zich af van eenzijdigheid, oppervlakkigheid en ongenuanceerdheid, waardoor niemand hem meer gelooft. Na deze webquest kun jij een betoog schrijven en je lezers en toehoorders overtuigen van je mening.? Pagina 2

4 2. Taak Je gaat te werk adhv de OVUR-methode (oriëntatie, voorbereiding, uitvoering en reflectie). Uiteindelijk verzamel je alles in een documentatiemap (stap 3 ). 2.1 Oriëntatie Je hebt alle hoofdstukken mbt het betoog (het betoog, argumenteren 1 en 2, documenteren) in Nieuw Nederlands afgesloten en je beheerst de theorie voldoende. Zoek met behulp van de bronnen informatie over het schrijven en het houden van een betoog. Vat dit samen op een a4-tje. 2.2 Voorbereiding Bekijk twee betogen, gebruik de opgegeven bronnen. Noteer van deze betogen het standpunt en de argumenten. Geef deze weer in een argumentatieschema. Voorzie het van commentaar. Vind je de opbouw logisch? Zijn de argumenten en het standpunt snel te vinden? Ben je overtuigd, waarom wel/niet? wat zou je anders doen? Formuleer een stelling. Overleg deze met je docent. Ga brainstormen. Noteer op een kladblaadje wat je al weet over je onderwerp. Verzamel informatie. Gebruik de gegeven bronnen en ga natuurlijk in de mediatheek zoeken in boeken. Selecteer je gevonden informatie op bruikbaarheid. De uitvoering en reflectie vind je in de volgende stappen.? 3. Werkwijze Iemand overtuigen lukt niet met argumenten alleen. Aristoteles heeft al laten zien dat er altijd drie overtuigingsmiddelen een rol spelen, ethos, pathos en logos. Ethos heeft populair gezegd te maken Pagina 3

5 met uitstraling, imago, de mate waarin de schrijver/spreker vertrouwen weet te wekken en autoriteit weet uit te stralen. Pathos heeft te maken met inlevingsvermogen ofwel de mate waarin de schrijver of spreker gebruik weet te maken van de gevoelens bij zijn publiek. Logos heeft te maken met argumenteren. In élke overtuigende tekst spelen alle drie deze overtuigingsmiddelen een rol, maar de mate waarin en in welke verhouding is afhankelijk van onder meer het onderwerp en het publiek. In een betoog zal in het algemeen de logos de meeste nadruk krijgen, de kwaliteit van de argumentatie. Het proces: 1. Formuleer 5 hoofdvragen mbt je stelling. Laat je docent deze controleren. Je bent nu aan het documenteren. 2. Iedere hoofdvraag geef je een eigen kleur. Met deze kleur onderstreep je de gevonden antwoorden in je informatie. 3. Iedere hoofdvraag met de antwoorden worden op een a4 weergegeven. Nu heb je de basis voor je argumenten. 4. Maak een duidelijk schrijfplan (inleiding-middenstuk-slot). Gebruik een meervoudig onderschikkend argumentatieschema, zie figuur. 5. Noteer je argumenten in een logische volgorde. Haal deze uit je antwoorden op je hoofdvragen. 6. Schrijf de kladversie. Houd je aan de volgende 5 punten: In de inleiding moet de schrijver/spreker de aandacht en de nieuwsgierigheid van zijn publiek weten te wekken. Introduceer je standpunt! Geef achtergdondinformatie. Hierdoor kan het publiek zich inleven in het onderwerp. Gebruik eventueel een recent nieuwsbericht of anekdote. Ieder hoofdargument (met onderschikkende argumenten en aanvullende informatie) vormt een alinea van je middenstuk. Probeer de hoofdargumenten te beperken tot drie, hooguit vier. Weerleg een of twee tegenargumenten. Hiermee geef je ook aan dat je je verdiept hebt in je onderwerp en daardoor versterk je je autoriteit. Het slot van het betoog met daarin een korte samenvatting en de conclusie. Probeer te eindigen met een uitsmijter. Deze blijft hangen bij het publiek. 7. Laat je kladversie beoordelen door een klasgenoot. Het commentaarformulier vind je wanneer je de link aanklikt. 8. Schrijf de netversie. 9. Verzamel alles wat je gedaan hebt in bovenstaande volgorde in je documentatiemap. Voeg ook de twee schema's, voorzien van jouw commentaar, van de betogen die je bekeken hebt toe.? 4. Bronnen 2. Taak Site 1 Site2 Oriëntatie: Voorbereiding: Voorbeeldbetoog 1 Voorbeeldbetoog 2 3. Proces Boeken: Methode Nieuw Nederlands 4/5 Havo, hoofdstukken Argumentatie 1 en 2, Het betoog. Pagina 4

6 Websites: Wat moeilijkere maar duidelijke uitleg. Voorzien van een goed voorbeeldbetoog: Moeilijkere uitleg, goed voorbeeld Extra uitleg Hier kun je extra informatie vinden mbt het schrijven van een betoog: Voorbeeld van een documentatiemap: Voorbeeld Extra toelichting betoog: Toelichting Commentaarformulier Formulier in word? 5. Beoordeling Voor ieder onderdeel kun je 10 punten krijgen. De punten staan tussen haakjes. Documentatiemap punten Hoofdvragen - 5 goede hoofdvragen (3) - beantwoording op A4 (3) - duidelijk aangeven met kleuren (2) - spelling (2) Schrijfplan - inleiding (2) - middenstuk (2) - slot (2) - trefwoorden (2) - meervoudig onderschikkend argumentatieschema (2) Argumenten - logische volgorde (2) - duidelijke argumenten (2) - aanvullende onderschikkende argumenten (2) - spelling (2) - weerlegging tegenargumenten (2) Pagina 5

7 Kladversie - inleiding trekt aandacht (2) - introductie standpunt (2) - ieder hoofdargument vorm een alinea van het middenstuk (2) - weerlegging tegenargumenten (2) - slot (2) Commentaarformulieren - voldoende ingevuld (3) - spelling (3) - duidelijke tips (4) Totaal /50 = Pagina 6

8 Netversie betoog punten Inleiding - Introductie stelling (5) - Aandacht trekken (5) Middenstuk - Hoofdargumenten (4) - onderschikkende argumenten (2) - weerlegging tegenargumenten (4) Slot - samenvatting of conclusie (10) Spelling - per fout 1 punt van de 10 eraf Zinsbouw (stijlfouten, foutief beknopte bijzin, enz) - per fout 1 punt van de 10 eraf Totaal/50 = Eindcijfer: Documentatiemap + Netversie betoog =...? 6. Terugblik Het onderwerp van deze webquest heb ik gekozen, omdat ik het belangrijk vind dat leerlingen weten dat ze hun mening zelf moeten vormen. Ze moeten leren begrijpen dat de enige manier om een eigen mening te vormen is te zorgen dat ze informatie tot zich nemen waarop ze die mening baseren. Daarnaast is het belangrijk dat leerlingen leren dat tegenargumenten een belangrijk onderdeel zijn bij de vorming van een eigen mening. Vakoverstijgend en -inhoudelijk Actuele zaken zijn altijd bijzonder leuk om in te duiken. Met de behandeling van actuele zaken, zoals bv een politiek onderwerp creëer je makkelijk een vakoverstijgende oefening. Raakvlakken met maatschappijleer, cultuur- en kunstzinnige vorming, maar ook andere talen als Engels en Duits zijn makkelijk te vinden. Deze webquest is vakoverstijgend en heeft een duidelijke relatie met Pagina 7

9 maatschappijleer, maar ook met fictie. Vakinhoudelijke gebieden die ermee behandeld worden zijn: argumentatie, schrijfvaardigheid, spelling, beoordelingsvermogen, kritisch lezen, kritiek verwerken. Uitvoering Leerlingen kunnen deze webquest zelfstandig uitvoeren, nadat de benodigde hoofdstukken in de methode behandeld zijn.. Een korte introductie met eventueel een inleidende discussie, waarin je bijvoorbeeld de tegenstellingen in meningen blootlegt, is voldoende. De leerlingen kunnen deze webquest in ongeveer vier a vijf uren afronden. Extra inzet kan beloond worden met bijvoorbeeld een klassikale bespreking van het betoog of de aanpak, of een daadwerkelijke inzending van het betoog aan het adres van een krant of de schoolkrant.? 7. Docentpagina Titel: Het betoog Onderwerp: Betoog schrijven Schooltype: HAVO\VWO Bestemd voor de groepen: (3e) 4e en 5e klas Vakgebied(en): Nederlands, Maatschappijleer Uitvoering door:: 1 leerling Tijdsinvestering voor leerling(en): ongeveer 4-5 uur Leerpunten: Opbrengst: een betoog, een documentatiemap de leerlingen leren hun mening te vormen en beargumenteren. D informatie verzamelen om hun mening te onderbouwen Webkwestiemakers: J Pouwels Eventuele opmerkingen en/of suggesties ter verbetering van deze we.? Pagina 8

10 Over dit lesmateriaal Colofon Auteur E i Kiwijs Laatst gewijzigd 29 September 2011 om 15:06 Licentie Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding 3.0 Nederlands licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding vrij bent om: het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden. Meer informatie over de CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie Aanvullende informatie over dit lesmateriaal Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar: Leerniveau VO; HAVO 4; HAVO; VWO; HAVO 3; VWO 3; HAVO 5; VWO 4; VWO 5; Leerinhoud en doelen Nederlandse Taal; Maatschappijleer; Eindgebruiker leerling/student Moeilijkheidsgraad gemiddeld Studiebelasting 0 uur en 50 minuten Trefwoorden argument, het betoog, mening, redenering Gebruikte Wikiwijs Arrangementen Arrangementen,. (2011). Sjabloon Webquest. Pagina 9