Quickscan Informatievoorziening over onafhankelijke cliëntondersteuning in de Drechtsteden

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "Quickscan Informatievoorziening over onafhankelijke cliëntondersteuning in de Drechtsteden"

Barbara Lambrechts
7 jaren geleden
Aantal bezoeken:

1 Quickscan Informatievoorziening over onafhankelijke cliëntondersteuning in de Drechtsteden Jaco de Kruijf en Mariëtte Teunissen Oktober

2 Inleiding Zorgbelang Zuid-Holland volgt in opdracht van de provincie de uitvoeringspraktijk vanuit het perspectief van cliënten en hun mantelzorgers op de voet. We brengen de uitkomsten/effecten van veranderingen in beeld en beogen daarmee een bijdrage te leveren aan het begrijpen, leren en verbeteren van deze veranderingen. In het kader van deze kwaliteitsmonitor decentralisaties zorg heeft Zorgbelang een quickscan uitgevoerd naar de online informatievoorziening op gemeentelijke websites over cliëntondersteuning. Voor dit artikel zijn de zes Drechtsteden uitgelicht om te kijken in hoeverre deze gemeenten uitvoering geven aan de wet. Vanuit onze achterban kregen wij hier een specifieke verzoek voor. In de volgende nieuwsbrief wordt de provinciebrede quickscan gepubliceerd. Onafhankelijke cliëntondersteuning In de Wmo 2015 en in de Jeugdwet staat duidelijk beschreven dat voor alle gebruikers van deze zorgvormen gratis onafhankelijke cliëntondersteuning beschikbaar moet worden gesteld door de gemeenten. Cliëntondersteuning is onafhankelijke ondersteuning met informatie, advies en algemene ondersteuning die bijdraagt aan het versterken van de zelfredzaamheid en participatie en het verkrijgen van een zo integraal mogelijke dienstverlening op het gebied van maatschappelijke ondersteuning, preventieve zorg, zorg, jeugdhulp, onderwijs, welzijn, wonen, werk en inkomen. Methode van onderzoek Op de websites van de gemeenten en in het geval van verwijzing ook op verwante sites, zoals de Sociale Dienst of het Centrum voor Jeugd en Gezin (CJG), is gekeken naar de volgende aspecten: de vindbaarheid, de leesbaarheid en de toegankelijkheid van informatie over zorg in het algemeen en in het bijzonder de informatie over onafhankelijke cliëntondersteuning. Er is gekeken of een burger zonder veel moeite goede informatie kan vinden. Ook is gekeken of verschillende doelgroepen worden aangesproken, zoals jongeren en GGZ-cliënten. Bovendien hebben we gekeken of de informatie ook gericht is op mantelzorgers. In contacten met hen horen wij dat ook zij behoefte hebben aan cliëntondersteuning. Alleen websites Er is voor gekozen nu alleen online informatie te onderzoeken. Vanuit de media en de voorlichting van de landelijke overheid worden burgers met een hulpvraag naar 'de gemeente' gestuurd. Een deel van de burgers zal hiervoor het gemeentehuis bezoeken, maar een groot deel van de burgers zal de informatie inwinnen via internet. Zij zullen dus in eerste instantie de website van de gemeente intikken met de vraag 'bij wie kan ik terecht om hulp te krijgen'. Ervaringen/tips We hebben daarnaast persoonlijke ervaringen met en tips over cliëntondersteuning opgehaald. We hebben hiervoor in oktober vijf netwerkbijeenkomsten georganiseerd over cliëntondersteuning. Deze informatie treft u in onze volgende nieuwsbrief aan. 2

3 Websites gemeenten Er zijn grote verschillen tussen de websites van de gemeenten in de Drechtsteden. De ene gemeente geeft minimale informatie of verwijst naar pagina s die niet relevant zijn, zoals informatie over de verantwoordelijkheden van de gemeente. De andere gemeente verwijst juist naar een website met uitgebreide informatie over het zorgaanbod. Sociale Dienst Wat betreft de uitvoering van de Wmo kunnen burgers terecht bij de Sociale Dienst Drechtsteden (SDD). Zij worden op de website gewezen op de mogelijkheid van cliëntondersteuning. We zijn verbaasd dat maar twee gemeenten naar deze site verwijzen, waarvan een alleen na gericht zoeken en doorklikken. Jongeren/kinderen en ouders De verwijzing voor hulp aan jongeren/kinderen en hun ouders is erg verschillend. De ene gemeente verwijst naar de gemeentelijke Jeugdteams, de andere gemeente naar het plaatselijke CJG. Al deze sites hebben twee dingen gemeen: kinderen en jongeren worden niet aangesproken, alleen hun ouders. Er wordt niet gewezen op de mogelijkheid van onafhankelijke cliëntondersteuning. Eén gemeente uitgezonderd: hier worden ouders die een herindicatie aanvragen gewezen op de mogelijkheid om iemand uit het netwerk mee te nemen naar dit gesprek. Helaas wordt niet geattendeerd op de mogelijkheid van professionele ondersteuning of van cliëntondersteuning bij andere zaken dan herindicaties. Onafhankelijke cliëntondersteuning en het netwerk/mantelzorger Burgers met een hulpvraag gaan niet op zoek naar de term 'onafhankelijke cliëntondersteuning'. Zij moeten gewezen worden op het feit dat zij bij hun zoektocht naar hulp, ondersteuning kunnen vragen. Ze kunnen een mantelzorger, familielid of vriend om hulp vragen, maar moeten ook terecht kunnen bij een organisatie die hen kosteloos, onafhankelijk en deskundig kan ondersteunen bij het formuleren van een hulpvraag. Wij zijn van mening dat gemeenten beide mogelijkheden moet noemen. Op bovenstaand voorbeeld na, vermelden gemeenten niet dat iemand uit het netwerk/mantelzorger mee kan op gesprek. Op de website van de Sociale Dienst Drechtsteden (SDD) wordt gelukkig wel gewezen op deze mogelijkheid. Ook voor mantelzorgers en alle doelgroepen Het is belangrijk dat onafhankelijke cliëntondersteuning beschikbaar is voor élke burger (cliënt én mantelzorger) die dit nodig heeft. Dus niet alleen voor burgers die niemand hebben om hen bij te staan. Deze voorwaarde wordt vaak gecommuniceerd. Drempels kunnen ook bestaan door 3

4 specifieke doelgroepen niet aan te spreken. Te denken valt aan GGz-cliënten, mensen met een verstandelijke beperking en jongeren/kinderen met een hulpvraag. Moeilijk vindbaar De sites van de gemeenten laten te wensen over als het gaat om informatie over onafhankelijke cliëntondersteuning. Waar het logisch en goed zou zijn om deze informatie te vermelden op de pagina s waarop staat beschreven wat een burger moet doen met zijn hulpvraag, is het meestal erg zoeken met de juiste zoektermen voordat de informatie wordt gevonden, als deze al wordt aangeboden. De mogelijkheid van cliëntondersteuning moet makkelijk te vinden zijn, eenvoudig taalgebruik, duidelijke contactmogelijkheden, zowel telefonisch, als online als in een afspraak. Voor een burger met een hulpvraag zijn niet de verantwoordelijkheden van de gemeente belangrijk of dat de transitie heeft plaatsgevonden. Dit soort informatie treffen we nu nog vaak aan. MEE Alle gemeenten hebben een contract met MEE om cliëntondersteuning te bieden. We vinden het dan ook opmerkelijk dat een aantal gemeenten niet doorverwijst naar MEE voor cliëntondersteuning. Conclusies Als het gaat om communicatie naar burgers met een hulpvraag hebben de gemeenten zeker nog verbeteringen aan te brengen. Waar sommige gemeenten duidelijke informatie bieden zonder al te veel muisklikken kiezen andere gemeenten voor een site die sober en zakelijk is, wat niet erg uitnodigend is. We adviseren de teksten op de websites aan te passen in samenspraak met gebruikers van zorg. Een hiaat in de communicatie ligt bij de kinderen en jongeren. Deze worden volledig gepasseerd. Gemeenten kunnen ervoor kiezen een specifieke jongerenportal in te richten die in de taal van jongeren is geschreven, en ook samen met jongeren wordt gemaakt en bijgehouden. Voorbeelden hiervan zijn te vinden in bijvoorbeeld Schoonhoven ( of Krimpen aan den IJssel ( Tips voor gemeenten Maak een goede en heldere folder en webpagina, die zowel voor jongeren als volwassenen goed te begrijpen is. Maak deze leesbaar en volledig en voeg ook contactgegevens toe. Schrijf de folder/pagina vanuit cliëntperspectief en laat deze voor publicatie lezen door de doelgroep. Vermeld de mogelijkheid tot cliëntondersteuning op alle plekken waar mensen komen die hulp/ondersteuning nodig hebben. 4

5 Sluit niemand uit voor onafhankelijke cliëntondersteuning, ook mensen met een steunend netwerk kunnen de kennis en ervaring nodig hebben van een cliëntondersteuner. Kijk of aparte webpagina s, van bijvoorbeeld het CJG of de sociale teams de juiste informatie geven. Bied cliëntondersteuning ook aan aan kinderen en jongeren. De sites van het CJG en jeugdteams, zijn onaantrekkelijk en oninteressant voor kinderen en jongeren. Ga in gesprek met de jongeren in de gemeente om dit te verbeteren. Heeft u belangstelling voor een uitgebreidere beschrijving van dit onderzoek dan kunt u contact opnemen met Mariëtte Teunissen, senior adviseur, mteunissen@zorgbelang-zuidholland. 5

Vergelijkbare documenten

Kennissessie 3 cliëntondersteuning. Marijke Hempenius en Ina Vijzelman 6 april 2017

Kennissessie 3 cliëntondersteuning Marijke Hempenius en Ina Vijzelman 6 april 2017 Even voorstellen Ieder(in) Netwerk Missie Belangenbehartiging, Toerusten, Platform & Dienstverlening En wie bent u Cliëntenraad