Uitleg Thema. Zeven brieven van Jezus Serie leerdiensten over de Christelijke Gemeente

Transcriptie

1 Leerdiensten Openbaringen Votum / zegengroet NCGKV Kompas Openingslied Gebed om opening Gods Woord GKB 171 "Wees stil voor het aangezicht van God" (Jan Siepelinga) Schriftlezingen / tekst Openbaring 2 : 8-11 kindermoment kinderlied Joke Duurkoop: schrijven naar de onderdrukten Nieuwe Liedboek 935 "Je hoeft niet bang te zijn" Uitleg Thema Preek + Interactie Luisterlied "Something inside so strong" (Labu Sifre) Geloofsbelijdenis - Gezongen belijdenis Opw "Ik geloof in God de vader" Collecten Gebed over Preek en Voorbeden Slotlied Zegen ((Muziek)) GKB 28 "Eens zal er vrede zijn" Begeleiding: Fam. Kuperus Uitleg Thema Zeven brieven van Jezus Serie leerdiensten over de Christelijke Gemeente Doelen Algemeen: Kritisch leren kijken naar onszelf Weten: Achtergronden - raadselachtige termen Voelen: Meevoelen met Christus als Heer van de kerk Willen: Goede voornemens, individueel en als gemeente Aanpak Wat zou Christus ons schrijven? Schrijf eens zo n brief aan NCGKV Zoetermeer Zelf doen, of als huiskring Zeven brieven Efeze (2-11) Smyrna (9-11) Pergamum (16-11)

2 Tyatira (23-11) Sardes, Philadefia, Loadicea (dec. APvL) Verkondiging - Schriftuitleg Algemene opmerkingen 7 brieven Structuur: Opening - romp - afsluiting Opening: citaten uit Openb. 1 Romp: complimenten, kritiek en oplossingen Afsluiting: citaten uit Openb Situatie Smyrna Eerst een paar dingen over de stad Smyrna. Smyrna is een van de oudste steden van de wereld. Rond 1200 voor Christus (zeg maar in de tijd van de Richteren en Samuel) was het al een grote en sterke stad. En hij bestaat nog steeds, tegenwoordig heet de stad "Izmir", en ligt in West-Turkije. Rond 600 voor Christus (ongeveer in de tijd dat Jeruzalem in ballingschap ging) werd Smyrna volledig verwoest. Maar nog later is de stad weer helemaal uit het stof herrezen. Eerst gesteund door Alexander de Grote en zijn opvolgers, later werd het een bondgenoot van het opkomende Romeinse Rijk. Dat is een belangrijk punt: vanouds was Smyrna trouw aan de Romeinse keizers. Dat betekende in de tweede helft van de eerste eeuw (tijdens deze brief) dat de stad een bloeiende keizerverering had. Ik vertel over die "keizerverering" een aantal dingen omdat het een voor het goede begrip van Openbaringen onmisbaar is. Daar gaat namelijk dit boek over. Keizers laten zich als God vereren, maar christenen mogen daaraan niet meedoen. En dat kostte ze heel veel. Want de keizerverering was sterk verbonden met de handel. Geld werd door de keizer in omloop gebracht, en bevatte zijn beeltenis. Daarmee wilde hij zeggen: je welvaart en je leven, die dank je aan mij. En die dank wil ik ook nadrukkelijk van je hebben. Mij moet je vereren als een God, aan mij moet je offers brengen wanneer je mee wilt doen aan de handel en de economie. Niet meedoen aan de keizerverering betekende economische uitsluiting, en dus grote armoede. Maar dat niet alleen, het kon ook uitlopen op bloedige vervolging. De kerken die Johannes Openbaring lezen, krijgen de boodschap mee dat ze, dwars door al deze vervolgingen heen, gered zullen worden. En dat de machtige keizers -die in het boek als beesten of draken worden voorgesteld- het hoofd zullen moeten buigen voor Jezus Christus, de almachtige koning. Smyrna kende ook een grote Joodse bevolkingsgroep. Die bestond inmiddels voor een belangrijk deel uit Joden die gevlucht waren uit Judea, na de verwoesting van Jeruzalem en van de tempel. En die Joden waren bepaald geen vrienden van de christenen. En al helemaal niet van de joden die christen waren geworden. Die beschouwden ze als landverraders. Ze hadden immers, in navolging van Jezus zelf, het einde van de tempel al lang aangekondigd. En daarmee ook het einde van de Joodse staat als politieke eenheid.

3 En zo stonden de christenen in Smyrna van twee kanten onder druk (Romeinen en Joden). En daarbij stonden ze bloot een twee dreigingen: Ze waren uitgesloten van het economische leven en daardoor arm. Maar nog erger: door bij hun overtuiging te blijven stond ook nog hun leven op het spel. Brief Smyrna Merk op dat Jezus zich -ook hier weer- voorstelt aan de gemeente in termen die er voor hen toe doen: "Hij die dood geweest is en die nu leeft." Dat gold ook voor de complete stad Smyrna zagen we al. Jezus kent, met andere woorden, niet alleen de gemeente goed, hij kent ook de geschiedenis van de stad. Ik ken uw werken en uw situatie. In de brief ontdekken we vervolgens twee sets met tegenpolen. Twee assen, zeg maar. De eerste is rijk versus arm. Ik ken jullie armoede, terwijl je rijk bent. Dat is spannend gezegd. Niet: je bent nu arm, maar straks worden jullie rijk. Nee: arm en rijk tegelijkertijd. Dat kan kennelijk. Weinig geld en toch rijk, in Christus. Die eerste spannende tegenstelling opent ons zicht op een tweede die nog veel spannender is: leven en dood. Die twee termen domineren de brief. Jezus stelt zich voor als degene die dood geweest is en die leeft, hij roept op tot trouw tot in de dood, belooft het eeuwige leven als lauwerkrans. En net zoals armoede en rijkdom kennelijk samen kunnen gaan, zo ook dood en leven. Je kunt trouw zijn tot in de dood, en dat dan toch overleven. Complimenten Deze onderdrukte gemeente krijgt complimenten van Jezus: ze hebben standgehouden onder de grote druk. Ze hebben de armoede niet vermeden, en ze zijn trouw gebleven aan Jezus, tegen de verdrukking in. Jezus heeft op deze gemeente geen kritiek. Wel heeft hij een leerpunt, een aansporing: wees niet bang. Ook niet als ik je vertel dat het nog spannender gaat worden. De armoede is nog maar het begin, straks staan je nog veel ergere dingen te wachten: de gevangenis en de doodstraf. Maar, laat je ook dan niet ontmoedigen. Jullie aardse armoede staat een geestelijke rijkdom niet in de weg, en aardse onderdrukkers staan jullie hemelse heerlijkheid niet in de weg. Toen Jezus nog op aarde was had hij al eens gezegd: Wees niet bang voor hen die wel het lichaam kunnen doden maar geen macht hebben over je ziel. Dat is ook hier de boodschap. Oplossing: Blijf trouw tot in de dood, dan zal ik jullie het leven geven. Trouw zijn. Niet af en toe, maar altijd. Niet gedeeltelijk, maar helemaal, niet opgeven, maar trouw tot in de dood. Dat is geen gemakkelijke oplossing! Geen advies waar je gemakkelijk mee instemt. Maar de beloning is dan ook heel groot: ik zal je als lauwerkrans het leven geven. Een lauwerkrans: dat is de hoofdprijs na een spannende wedstrijd. Het Griekse woord kun je ook vertalen met "kroon." Door dit woord te gebruiken laat Jezus merken dat er inderdaad strijd geleverd moet worden -strijd om in te gaan- maar dat de kroon uiteindelijk niet thuis hoort op de kop van de keizer, maar op zijn eigen hoofd. En dat hij zijn getrouwen tot werkelijke vorsten kronen zal.

4 Perspectief Hij die dood geweest is en die leeft, is de enige die dit kan beloven. Hij heeft het leven ter beschikking, hij gaat er over. In zijn afsluitende woorden geeft Jezus vast een vooruitblik naar Openbaring 20, door te spreken over de tweede dood. Kennelijk kun je de aardse dood overleven, wanneer je trouw blijft. Dan wordt jou leven, dwars door je dood heen, voortgezet in eeuwig leven. Eeuwig gelukkig, bij Christus. Maar zij die niet in Christus zijn, wacht na hun aardse dood nog een tweede dood. Daarbij gaat je tijdelijke dood over in een eeuwige dood. Voor altijd ongelukkig, in eeuwige Godsverlatenheid. Smyrna en wij Wat kunnen wij leren van deze brief? Wij worden niet verdrukt in dit land, van ons worden deze hele zware offers niet verlangd. Maar weten heel goed dat het ook anders kan. Korea, Soedan, ISIS,... het wordt al gevaarlijker om Christen te zijn en het gevaar komt ook steeds dichter bij. Deze brief leert ons dat dit voor christenen geen abnormale situatie is. Wees heel bewust dankbaar voor deze vrijheid en bidt voor vervolgde christenen. De brief leert ons bovendien hoe Christus zelf tegen die verdrukkingen aankijkt. Allereerst: hij weet er van. Ik ken uw ellende en armoede, ik weet dat er Joden (of Moslims) zijn die je te grazen nemen, ik weet zelfs wat je nog te wachten staat. Jezus kondigt die toekomstige problemen aan, maar neemt ze niet weg. En hij geeft ook aan waarom: we zullen op de proef worden gesteld. Zoals een prototype van een auto, of de beta-versie van een softwareprogramma worden getest. Of een systeem. Om te zien of ze doen wat ze moeten doen. Om te kijken of er nog fouten zijn te verbeteren. Als je een nieuw type auto wilt testen, dan ga je geen 80 rijden op een autosnelweg, maar dan ga je op volle snelheid het testcircuit op. En zo kan Jezus ons geloof testen. Zo haalt hij de fouten er uit en leert ons zien waar het werkelijk om draait in het leven. Maar hij maakt er geen onmogelijke opgave van. Hou houdt de stopwatch in zijn hand. Tien dagen, niet meer! Zo is het genoeg. Tien dagen, geen tien maanden of jaren. Zo is het genoeg. Dan nog kan dat betekenen dat jij het niet overleeft. Dat jij al sneuvelt voordat de tiendaagse veldtocht voorbij is. Ook dat weet Christus. Wees dan trouw tot in de dood, en ontvang als gouden plak, het eeuwige leven. En als dit grote offer nu eens niet verlangd wordt, maar wel een economisch offer? Dan komt het een stuk dichterbij, want van ons worden inderdaad soms financiële offers gevraagd, door Christus. En dan ben ik bang dat we wel eens heel beroerd uit de beproeving zouden kunnen komen. Als een soort calculerende gelovigen. Wij zitten niet zozeer met het probleem dat geloven ons veel kost, maar met het probleem dat het (zo op het eerste gezicht) heel weinig oplevert. Wat wordt ik er eigenlijk beter dat ik geloof? Materieel gezien dan? Nou eigenlijk niet eens zoveel. Geestelijk wel, maar materieel niet. En dat laatste betekent voor veel gelovigen (en anders wel hun kinderen) dat ze het geloof al ruim voor hun dood opgeven, ook al wordt er door Satan geen enkel geweld gebruikt. Dan mogen we ons met een variant op deze brief, nadrukkelijk laten aansporen:

5 Wees trouw tot aan de dood, ook al leef je in een materialistisch wereld, waar alles draait om geld. Heb de moed om dat niet belangrijk te vinden en zeker niet allesbepalend. Anders komt Christus naar ons toe met een brief die het spiegelbeeld is van deze brief aan Smyrna: Ik ken uw rijkdom, maar och mensen wat zijn jullie arm. Het enige wat er werkelijk toe doet, je verbinding met mij, je liefde voor mij, dat geloof waar de christenen in Irak en Syrie hun leven voor geven, dat heb jij in de eerste de beste pubertijd of mid-life crisis al opgegeven. Wees dan wel bang voor wat je nog te wachten staat. Ongelovig zijn, dat gaat niet vanzelf over. Daar zit geen eind aan, na tien dagen. Dat gaat moeiteloos over in de tweede dood. Wees trouw, broeders en zusters, wees trouw tot aan je dood. Zelfs al wordt je niet in de gevangenis gegooid. Zelfs als speelt jouw geloofswedstrijd zich af in de amateur-competitie. Als dat het niveau is waarbij Ik jou heb ingedeeld. Blijf geconcentreerd spelen, oefen je geestelijk leven. Voor als er wel zware tegenstanders komen. Wees trouw tot aan je dood, en ik zal je als lauwerkrans het leven geven. Een rijk leven hier en een eeuwig leven straks. Amen Verwerkingsvragen 1. Algemeen Bespreek in algemene zin wat je van de preek vond, wat je is opgevallen of bijgebleven. Wat deed de preek met je? Hoe helpt deze preek je in je persoonlijke geloofsontwikkeling? En zet hij ook aan tot acties of daden, of goede voornemens. 2. Op de proef gesteld "Jezus kondigt die toekomstige problemen aan, maar neemt ze niet weg. En hij geeft ook aan waarom: we zullen op de proef worden gesteld. Zoals een prototype van een auto, of de beta-versie van een softwareprogramma worden getest." Ga in de kring eens met elkaar na, wanneer jij en jouw geloof door Christus op de proef zijn gesteld. En kun je ook aangeven welke zwakke plekken toen aan het licht kwamen? En heb je hierin ook groei en verbetering mogen ervaren? 3. Het geloof opgeven "Wat wordt ik er eigenlijk beter dat ik geloof? Materieel gezien dan? Nou eigenlijk niet eens zoveel. Geestelijk wel, maar materieel niet. En dat laatste betekent voor veel gelovigen (en anders wel hun kinderen) dat ze het geloof al ruim voor hun dood opgeven, ook al wordt er door Satan geen enkel geweld gebruikt." Geldt dit ook voor de kinderen of vrienden van jullie als huiskring? Ga dat eens na, en breng het in gebed voor de Heer.