KWALITEITSHANDBOEK MFC Sint-Jozef

Transcriptie

1 Toepassingsgebied Deze procedure is van toepassing op alle situaties van grensoverschrijdend gedrag ten aanzien van cliënten die gebruik maken van de dienstverlening van de voorziening m.a.w.: waarmee het MFC een Protocol van verblijf, behandeling of begeleiding heeft afgesloten. Of de feiten al dan niet plaatsvinden in de dienstverleningscontext, en of de persoon die de feiten pleegt al dan niet een binding heeft met de voorziening heeft geen invloed op dit toepassingsgebied. Geschreven lokaal referentiekader Inzake grensoverschrijdend gedrag t.a.v. gebruikers Visietekst agressiebeheersingsbeleid Inzake bescherming van de seksuele integriteit van de gebruikers. Visietekst relaties en seksualiteit Protocol relaties en seksualiteit MFC Sint-Jozef Beleid van het MFC op vlak van omgaan met seksualiteit meer bepaald: - de aandacht die in de individuele hulp- en dienstverlening (handelingsplannen) gaat naar relatievorming, seksualiteit, lichamelijk welbevinden, veiligheid en gezondheid op dit vlak, - de manier waarop de weerbaarheid van de gebruikers wat dat betreft wordt verhoogd _QHB_ grensoverschrijdend gedrag.docx Pagina 1 van 10

2 Geschreven centraal referentiekader - Omzendbrief VAPH dd mbt Meldpunt GOG + bijlage 1 Strafbare feiten en hun definitie bondig samengevat - Seksualiteit bij personen met een handicap, Ethisch advies visiegroep ethiek in welzijn en buitengewoon onderwijs BvL, revisie Zorgvuldig omgaan met informatie, Ethisch advies visiegroep ethiek in welzijn en buitengewoon onderwijs BvL, revisie 2010 Termen en definities Wij hanteren de volgende definitie van grensoverschrijdend gedrag: Elke vorm van handelen of het nalaten van handelen, in verbale, nonverbale of fysieke zin, opzettelijk of onopzettelijk, waardoor de persoon die het ondergaat lichamelijke en/of psychische en/of materiële schade lijdt. Wij onderscheiden hierbij zeven vormen van grensoverschrijdend gedrag: 1. Verwaarlozing en onthouden van zorg. 2. Psychologisch misbruik. 3. Fysiek misbruik. 4. Seksueel grensoverschrijdend gedrag, waaronder seksueel misbruik. 5. Discriminatie, op basis van afkomst, sekse, seksuele voorkeur, beperking en /of religie. 6. Schending van menselijke en/of burgerlijke rechten. 7. Financieel en/of materieel misbruik _QHB_ grensoverschrijdend gedrag.docx Pagina 2 van 10

3 Het gaat hierbij om: - Opzettelijk grensoverschrijdend gedrag - Persoonlijke als professionele relaties - Eenmalig als herhaaldelijk, langdurig gedrag De termen grensoverschrijdend gedrag en mishandeling zijn niet inwisselbaar. Hoewel mishandeling zonder twijfel een vorm van grensoverschrijdend gedrag is, kan niet elke vorm van grensoverschrijdend gedrag als mishandeling bestempeld worden. Wij spreken dan ook van een continuüm van gedrag. Een continuüm waarbij het onderscheid tussen nalatig en fout grensoverschrijdend gedrag gradueel is. Elke vorm is ernstig te nemen en vraagt aangepast handelen. Het stappenplan bij grensoverschrijdend gedrag (zie verder) is van toepassing op alle vormen. Procedure voor preventie, detectie van en gepast reageren op GOG ten aanzien van gebruiker(s) AGRESSIE Zie Agressie handboek..\..\..\frequent GEBRUIKTE DOCUMENTEN\1. Cliënt\Agressie\Agressie handboek.docx _QHB_ grensoverschrijdend gedrag.docx Pagina 3 van 10

4 Voorkomen - Preventie Een agressiebeheersingsbeleid staat of valt met een voldoende uitgebouwd preventief beleid. Dergelijk beleid is steeds een work in progress en moet in staat zijn zich aan te passen aan de veranderende omstandigheden in de organisatie, in het strategisch beleid. In het Agressie handboek vinden we een gedetailleerd overzicht terug van belangrijke preventieve maatregelen die de medewerkers moeten ondersteunen in de dagelijkse begeleiding op de werkvloer en mogelijk de risico s op het voorkomen van agressie inperken. Het preventieve heeft betrekking op verschillende elementen: Inzicht in de achtergrond en het functioneren van de cliënt (doelgroep) Inzicht en kennis van de modellen van waaruit we onze begeleiding sturen (professioneel handelen van medewerkers) Onthaal nieuwe medewerkers (voorwaardenscheppende context van de organisatie) infrastructuur en organisatie van de personele middelen analyse agressie-incidenten en beleid Reacties en houding bij incidenten In dit deel van het handboek agressiebeleid worden heel concreet gewenste houdingen en gedrag omschreven tijdens agressie-situaties, alsook tips en richtlijnen om agressie te voorkomen. We vertrekken vanuit reële situaties op de werkvloer die het dagdagelijkse werk met cliënten en gebruikers weerspiegelen. agressie tijdens een huisbezoek agressie bij telefonische en baliecontacten hulp inschakelen bij agressie: alarmsysteem hulp inschakelen: permanentie oproepen _QHB_ grensoverschrijdend gedrag.docx Pagina 4 van 10

5 reacties en houding bij incidenten voeren van slechtnieuwsgesprekken richtlijnen bij uitstappen hulp inschakelen bij ernstige incidenten / klacht indienen bij politie Opvang en nazorg Ondanks een goed uitgewerkt preventiebeleid, is het niet uit te sluiten dat er zich in onze dagelijkse werking nu en dan agressie-incidenten voordoen. We willen als organisatie op een structurele manier de betrokkenen (slachtoffer, dader en getuigen) van dergelijke incidenten ondersteunen en helpen. Zoals beschreven in het handboek agressiebeleid, wordt steeds onderscheid gemaakt tussen opvang en nazorg. Met opvang wordt de ondersteuning bedoeld, die onmiddellijk volgt op het incident. Het gaat over de periode van enkele minuten na een agressievoorval, tot maximum 48 uur later. Nazorg bieden, is wat in de weken na het incident nog nodig is. We spreken dan tot 6 à 8 weken na het incident. SEKSUEEL GRENSOVERSCHRIJDEND GEDRAG (sgog) Zie Stappenplan bij Grensoverschrijdend Gedrag GOG\stappenplan_uitgebreid.docx GOG\stappenplan_schematisch.docx De implementatie van het Stappenplan bij grensoverschrijdend gedrag past in een breedspectrum instellingsbeleid van kwaliteit, preventie en gepast reageren _QHB_ grensoverschrijdend gedrag.docx Pagina 5 van 10

6 Het stappenplan is een actueel en volledig document, uitgewerkt vanuit onze visie rond relaties en seksualiteit. Het stappenplan bij grensoverschrijdend gedrag bevat veilige en duidelijke procedures, en biedt op die manier bescherming aan elke partij, die in een situatie van grensoverschrijdend gedrag betrokken is; zij het als slachtoffer, zij het als pleger. Beroepsgeheim: Het is aan de hulpvrager om in de eerste plaats te bepalen wat geheim is en wat niet. Daarnaast is het aan de wetgever om de cliënt tegen zichzelf (onbezonnenheid) of anderen (chantage ) te beschermen. Daarnaast is het aan de hulpverlener om een controle uit te oefenen op dit hele gebeuren en meer specifiek over het welzijn van de cliënt te waken door informatieplicht op gepaste wijze uit te oefenen. Het is vanzelfsprekend dat wij rekening houden met de wettelijke bepalingen, maar ons ultieme doel is hulpverlening bieden. Ethisch team In de toepassing van het Stappenplan bij grensoverschrijdend gedrag bestaat de mogelijkheid om, volgens de noodwendigheid, een ethisch overleg te laten plaatsvinden. Het ethisch team heeft als doelstelling om advies en ondersteuning te verlenen in de loop van het hulpverleningsproces. Dit team komt ook samen indien een hulpverleningsproces dreigt vast te lopen. Het ethisch team bestaat uit de algemeen directeur, de pedagogisch directeur, de referentiemedewerker ethiek op de werkvloer, betrokken hulpverleners (CLB, lid van begeleidingsteam, opvoeders, dokter, vertrouwenspersoon, ). Eventueel kan men niet rechtstreeks betrokken hulpverleners uitnodigen om een zo objectief mogelijke benadering te garanderen. Indien het gaat over situaties waarbij er justitie en/of media bij betrokken is, zal de algemeen directeur steeds overleg plegen met de sectorverantwoordelijke binnen het bestuur van de vzw Provincialaat der Broeders van Liefde, de centrale juridische dienst en de centrale communicatiedienst. De algemeen directeur zal de gegevens en/of afspraken uit die _QHB_ grensoverschrijdend gedrag.docx Pagina 6 van 10

7 besprekingen terugkoppelen naar het ethisch team die hiermee rekening zal houden bij verdere ethische afwegingen en beslissingen. Daar waar nodig, wenselijk en/of mogelijk zal de algemeen directeur of pedagogisch directeur steeds een terugkoppeling doen aan de betrokken partijen (slachtoffer, pleger en desgewenst hun context). Daar waar nodig, wenselijk en/of mogelijk bestaat de mogelijkheid om betrokken partijen (slachtoffer, pleger en desgewenst hun context) zij het afzonderlijk, zij het samen uit te nodigen voor een ethisch overleg. AFSPRAKEN m.b.t. REGISTRATIE VAN INCIDENTEN (registratiesysteem) Er is MELDINGSPLICHT van ALLE incidenten die terug te brengen zijn onder GOG (agressie en seksueel grensoverschrijdend gedrag), voor alle medewerkers van het MFC Dit betekent dat het meldingsformulier GOG wordt ingevuld (link) en voorzien wordt van een unieke ID MFCSJjjjjmmdd(team). Dit meldingsformulier wordt doorgestuurd naar de pedagogisch directeur. Vervolgens is er altijd overleg en afstemming tussen (pedagogische) directie en begeleidend team mbt verdere opvolging van het gemelde incident. De directie kan beslissen om in dit overleg een ethisch team samen te roepen. De verslaggeving/dossieropbouw van het incident wordt bijgehouden in het individueel cliëntdossier. Er is steeds verwijzing naar het uniek ID meldingsformulier! De incidenten GOG worden geregistreerd in het register GOG (per kalenderjaar). De algemeen directeur beheert het register GOG. Ook hier is er steeds een verwijzing naar het uniek ID meldingsformulier _QHB_ grensoverschrijdend gedrag.docx Pagina 7 van 10

8 AFSPRAKEN m.b.t. HET MELDEN VAN INCIDENTEN AAN HET CENTRAAL MELDPUNT VOOR GRENSOVERSCHRIJDEND GEDRAG (VAPH) De melding van incidenten GOG aan het VAPH gebeurt enkel door de directie, in afstemming met het begeleidende team. Hiervoor wordt gebruik gemaakt van het meldingsformulier VAPH. Bescherming seksuele integriteit doorheen de hulpverlening VORMING VAN DE MEDEWERKERS In het VTO-beleidsplan en de jaarplanning VTO worden volgende thema s opgenomen: (a) omgaan met seksualiteit, seksuele ontwikkeling,. (b) preventie van sgog (c) herkennen van GOG (d) visie en beleid van de eigen organisatie VLAGGENSYSTEEM Ter bevordering van de deskundigheid van de medewerkers in het voorkomen van, herkennen van en omgaan met seksualiteit, seksuele ontwikkeling en seksueel grensoverschrijdend gedrag wordt in het MFC gewerkt met het vlaggensysteem. Alle medewerkers hebben een vorming gekregen en regelmatig wordt deze vorming herhaald (zie VTO-beleidsplan) _QHB_ grensoverschrijdend gedrag.docx Pagina 8 van 10

9 1. Wat is het Sensoa Vlaggensysteem? Het Sensoa Vlaggensysteem is een methodiek om seksueel gedrag van kinderen en jongeren correct in te schatten en gepast te reageren. Op basis van 6 criteria kan je seksueel gedrag van kinderen en jongeren beoordelen en indelen in 4 categorieën of vlaggen, van aanvaardbaar seksueel gedrag (groene vlag) tot zwaar seksueel grensoverschrijdend gedrag (zwarte vlag). Bij elk type gedrag (groen, geel, rood, zwart) wordt een aangepaste reactie voorgesteld. 2. Communiceren over seksueel gedrag De bedoeling is dat 'groen seksueel gedrag' meer ruimte krijgt, en dat je binnen je team tot een betere afstemming komt over de pedagogische lijn die je wil volgen. Het Vlaggensysteem kan tevens een hulpmiddel zijn om over seksueel gedrag van kinderen en jongeren neutraler en objectiever te communiceren. 3. Ruimte geven aan normaal seksueel gedrag Met het Vlaggensysteem kan je; kijken naar seksueel gedrag van kinderen en jongeren vanuit hun normale seksuele ontwikkeling; ruimte geven aan 'groen' gedrag, maar ook gepast reageren als gedrag over de grens gaat; overleggen met collega's aan de hand van een normatief kader. Bron: Sensoa Vlaggensysteem ( _QHB_ grensoverschrijdend gedrag.docx Pagina 9 van 10

10 Gebruik van vrijheidsbeperkende maatregelen Zie procedure Vrijheidsbeperkende maatregelen R:\Allen\FREQUENT GEBRUIKTE DOCUMENTEN\4. Kwaliteitshandboek\4. Kwaliteitssysteem\4.6. Gebruikersgerichte processen\ Vrijheidsbeperkende maatregelen Verwante documenten Formulieren - meldingsformulier GOG - meldingsformulier VAPH Registratie bewaartermijnen nog af te spreken Wanneer Wat Waar Indexering Bewaartermijn Casuïstisch Meldingsformulier GOG Verslagen, dagboeken, IDOverslagen, Individueel cliëntdossier Individueel cliëntdossier cliënt _QHB_ grensoverschrijdend gedrag.docx Pagina 10 van 10