De ontwikkeling van hyperpolyfone muziek

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "De ontwikkeling van hyperpolyfone muziek"

Transcriptie

1 De ontwikkeling van hyperpolyfone muziek Hans Roels startdatum: 1 october

2 Inleiding - Hyperpolyfone voorbeelden Hyperpolyfonie: een muzikaal geheel van waarneembare afzonderlijke stemmen met een zeer grote mate van onafhankelijkheid Central Park in the Dark, Symphony 4 - Charles Ives ( ) Henry Brant ( ) Apartment House 1776, Musicircus, Europera - John Cage ( ) 2

3 Inleiding - Onderzoeksdomeinen Perceptie Hoe nemen we (hyper)polyfone muziek waar? Uitvoering Welke problemen ontstaan er voor de uitvoerders? Compositorische toepassing Hoe kunnen hyperpolyfone regels en technieken ontwikkeld en toegepast worden? 3

4 Inleiding - Algemene werkwijze Vanuit een studie van de bestaande kennis, nieuwe kennis proberen toevoegen, niet enkel op artistiek vlak maar ook in de aanverwante kennisdomeinen. Een empirische en systematische werkwijze om die kennis te staven => experimenten 4

5 A. Perceptie - Definitie Onder welke voorwaarden horen we verschillende lagen of stemmen in muziek? Gewaarwording: invloed van klankparameters luidsterkte aanslagtype timbre spatialisering Waarneming: invloed van muzikale parameters toonhoogtebereik zinsbouw stijl Het onderzoek naar polyfonie in de muziekcognitie is uitgebreid en complex (o.a. cognitieve neuromusicologie), er is weinig onderzoek naar hyperpolyfonie. 5

6 A. Perceptie - Gelijkenis en verschil Wanneer horen we een muzikale parameter als verschillend? vb melodie, timbre, modus, ritme,... Is 'verschillend' zomaar het tegenovergestelde van 'gelijkend'? ('similarity' en 'discrimination' experimenten) 6

7 A. Perceptie - Gelijkenis en verschil De complexiteit van verschillen twee parameters één relatie vier parameters zes relaties 7

8 A. Perceptie - Toekomstige experimenten Experiment opzetten: Zijn de afzonderlijke stemmen even gemakkelijk/moeilijk waar te nemen in hyperpolyfone muziek als in polyfone? Hoe verschillend is parameter A van B? (vb aanslagtype, timbre, stijl, melodie) 8

9 B. Uitvoering - Piloottest Welke problemen zijn typische voor de uitvoering van hyperpolyfone muziek? Piloottest ivm de tempostabiliteit uitgevoerd met 3 gelijke instrumenten die elk een ander werk spelen Twee sets van 7 testen: 1. solo 2. tutti - onzichtbaar 3. tutti - zichtbaar 4. solo met cues 5-7. tutti- cues door uitvoerder A, vervolgens door B en C Set 1: uiteenlopende tempi (MM= ) Set 2: nabijliggende tempi (MM= ) 9

10 B. Uitvoering - Aangepast experiment Voorlopige conclusie: het visuele en het aangeven van cues verhogen de instabiliteit van het tempo Na de evaluatie van deze piloottest wordt binnenkort het aangepaste experiment met 10 trio's uitgevoerd. Nieuwe problemen: Wat is de rol van de tempoverhoudingen? Wat is het aandeel van het tempo zelf in de stabiliteit? In een later stadium ook experimenten met getrainde uitvoerders 10

11 C. Artistieke toepassing en algoritmiek Model voor artistieke productie: compositorische stellingen: hyperpolyfone technieken en regels composities: deze regels aanwenden om te communiceren Doel: duidelijke communicatie artistieke vrijheid in het onderdeel 'composities' een afgelijnde persoonlijke keuze, in compositorische stellingen meer algemene hyperpolyfone technieken en regels 11

12 C. Artistieke toepassing en algoritmiek Opstellen van regels voor hyperpolyfone compositie (naar analogie van regels voor klassiek contrapunt of fuga) high-level (voor de totaal structuur en ontwikkeling) mid-level (voor de stemmen/lagen) low-level (voor de parameters van stemmen) Opbouwen van een 'library' in Pure Data voor live elektronische en algoritmische compositie/improvisatie van hyperpolyfone muziek met mogelijkheid tot complexe tempo verhoudingen met mogelijkheid tot veelzijdige stem-modellen Eerste versie van library Abunch gepubliceerd in april

13 C. Artistieke toepassing en algoritmiek Metaverhalen over hyperpolyfonie: Simultaneïteit Communicatie en ruis Vrijheid en autonomie Diversiteit en multi-culturaliteit 13

Sonologie. Minor Sonologie (30 ects) Tweede semester - Music psychology 1 (3 ects) - Music psychology 2 (3 ects) - DSP research projects (n.t.b.

Sonologie. Minor Sonologie (30 ects) Tweede semester - Music psychology 1 (3 ects) - Music psychology 2 (3 ects) - DSP research projects (n.t.b. Sonologie Het programma van de Engelstalige minor Sonologie bestaat uit in totaal tien modulen en is onderdeel van het eenjarige programma Sonologie dat al jarenlang wordt verzorgd door docenten van het

Nadere informatie

Voor afmetingen waarvoor geen bewerkingsprijs staat vermeld gelden de prijzen op aanvraag

Voor afmetingen waarvoor geen bewerkingsprijs staat vermeld gelden de prijzen op aanvraag 19 x 13 x 19 x 1,5 mm 0,57 314,00 324,00 344,00 364,00 20 x 15 x 20 x 1,5 mm 0,61 314,00 324,00 344,00 364,00 25 x 15 x 25x 2 mm 0,96 227,00 237,00 257,00 277,00 10 x 20 x 10 x 2 mm 0,56 227,00 237,00

Nadere informatie

Module 2a. Doel: Inzicht krijgen in de belangrijkste algemene compositieparameters.

Module 2a. Doel: Inzicht krijgen in de belangrijkste algemene compositieparameters. Module 2a Componeren Studielast: 7 uur. Doel: Inzicht krijgen in de belangrijkste algemene compositieparameters. Inhoud: Voordat een docent aan de slag gaat met het componeren van muziek bij kinderen en

Nadere informatie

Eisen standaardpakket Algemene Theoretische vakken, klassiek

Eisen standaardpakket Algemene Theoretische vakken, klassiek Eisen standaardpakket Algemene Theoretische vakken, klassiek SOLFÈGE A / B Solfège A: klassikaal a. het herkennen/noteren van een aantal intervallen, drie- en vierklanken (in functionele liggingen) met

Nadere informatie

Voor polyfone muziek bestaan er een aantal specifieke vormen. De belangrijkste daarvan zijn de canon en de fuga.

Voor polyfone muziek bestaan er een aantal specifieke vormen. De belangrijkste daarvan zijn de canon en de fuga. Polyfone muziek Inleiding Polyfonie is een Grieks woord dat letterlijk veel klank betekent. Het wordt gebruikt voor meerstemmige muziek waarbij elke stem zelfstandig is. Er is dus niet één melodie met

Nadere informatie

Muziek en het Oor van de Luisteraar

Muziek en het Oor van de Luisteraar Muziek en het Oor van de Luisteraar NVA Wintervergadering 2018 te Utrecht 2 februari 2018 Age Hoekstra klinisch fysicus-audioloog Voorheen werkzaam bij het Audiologisch Centrum van de Prof. J.J.Groen Stichting

Nadere informatie

INLEIDING op de muziek van na 1950

INLEIDING op de muziek van na 1950 INLEIDING op de muziek van na 1950 0. Voor de leerkracht: achtergrond & opzet van de les Wanneer jongeren (en volwassenen) voor het eerst kennismaken met hedendaagse muziek (d.w.z.: Westerse kunstmuziek

Nadere informatie

Workshop Handleiding. Boomwhacker Muziekmaker. wat is jouw talent?

Workshop Handleiding. Boomwhacker Muziekmaker. wat is jouw talent? Workshop Handleiding wat is jouw talent? Inhoudsopgave Hoe gebruik je deze workshop? Hoe kun je deze workshop inzetten in je klas? Wat zijn Boomwhackers en wat is de Muziekmaker? Boomwhackers zijn gekleurde

Nadere informatie

Kunst en cultuur (PO-havo/vwo)

Kunst en cultuur (PO-havo/vwo) Kunst en cultuur (PO-havo/vwo) Sectoren kerndoelen primair onderwijs kerndoelen onderbouw havo/vwo onderbouw exameneenheden havo/vwo bovenbouw exameneenheden Vakkernen 1. Produceren en presenteren 54:

Nadere informatie

De Improvisatieles: Wat, Hoe en Waarom zo?

De Improvisatieles: Wat, Hoe en Waarom zo? De Improvisatieles: Wat, Hoe en Waarom zo? Een verkennend onderzoek Melissa Bremmer (Lectoraat Kunst- en cultuureducatie AHK) Esther Schopman (Lectoraat Kunsteducatie ArtEZ) Utrecht, 23 juni 2011 Inhoud

Nadere informatie

Evalueren en attesteren in functie van schoolloopbaanbegeleiding. Mark Verbelen

Evalueren en attesteren in functie van schoolloopbaanbegeleiding. Mark Verbelen Evalueren en attesteren in functie van schoolloopbaanbegeleiding Mark Verbelen Opwarmertjes Alle evaluatiegegevens die verzameld worden, worden meegenomen in de punten voor dagelijks werk. De klassieke

Nadere informatie

C5basis)201452015) Discipline:*muziek*/*dans* Thema:)GEZONDHEID))))))))))))) Gr)152:)Museum)voor)Religieuze)Kunst)

C5basis)201452015) Discipline:*muziek*/*dans* Thema:)GEZONDHEID))))))))))))) Gr)152:)Museum)voor)Religieuze)Kunst) Ondersteunend)educatief)materiaal))voor)de)groepen)758)behorende)bij):) C5basis)201452015) Discipline:*muziek*/*dans* Thema:)GEZONDHEID))))))))))))) Gr)152:)Museum)voor)Religieuze)Kunst) ) Gr)354:)Markant)Uden)i.s.m.)Jelle)Douma)

Nadere informatie

2,5. Samenvatting door een scholier 1026 woorden 27 juli keer beoordeeld

2,5. Samenvatting door een scholier 1026 woorden 27 juli keer beoordeeld Samenvatting door een scholier 1026 woorden 27 juli 2012 2,5 7 keer beoordeeld Vak Methode Muziek Muziek op maat H1 middeleeuwen Nieuwe ontwikkelingen in de middeleeuwen - Muziek werd gespeeld in kerken

Nadere informatie

Muzikale Verbeelding

Muzikale Verbeelding Muzikale Verbeelding 1 INLEIDING! DOOR MARCO C. DE BRUIN Marco C. de Bruin is een componist die schrijft in een frisse mix van pop en jazz met een vleugje hedendaags. Zijn muziek is uitgevoerd door o.a.

Nadere informatie

OVERZICHT VAKKENPAKKET PER GROEP

OVERZICHT VAKKENPAKKET PER GROEP OVERZICHT VAKKENPAKKET PER GROEP In onderstaande pagina s vindt u een overzicht van de studieonderdelen / examenvakken die nodig zijn als u de studie volgt met als doel het behalen van het vakdiploma Docerend

Nadere informatie

basiscompetenties 3de graad woordkunst-drama

basiscompetenties 3de graad woordkunst-drama basiscompetenties 3de graad woordkunst-drama 1 CONCORDANTIETABEL Basiscompetenties 3de graad woordkunst-drama Concordantie tussen: - de specifieke basiscompetenties voor de 3 de graad van de langlopende

Nadere informatie

De eerste 5 maten van het handschrift van 3 parts upon a Ground, waarschijnlijk genoteerd door John Reading.

De eerste 5 maten van het handschrift van 3 parts upon a Ground, waarschijnlijk genoteerd door John Reading. Frans Schröder - Oude en nieuwe muziek op 'oude' blaasinstrumenten www.fransschroder.nl 3 parts upon a Ground - Henry Purcell (1659-1695) Henry Purcell schreef 3 parts upon a Ground waarschijnlijk eind

Nadere informatie

Nederlandse Samenvatting

Nederlandse Samenvatting 220 Nederlandse Samenvatting Summary in Dutch Teams spelen een belangrijke rol in moderne organisaties (Devine, Clayton, Phillips, Dunford, & Melner, 1999; Mathieu, Marks, & Zaccaro, 2001). Doordat teams

Nadere informatie

fill $in stina n to syn sy c n o c pe opmaat opmaat motief riff

fill $in stina n to syn sy c n o c pe opmaat opmaat motief riff Eenfilliniseenstukjemaat,dattelkensinde4emaatgespeeldwordt. Defill9iniseenimprovisatievoordedrummerdiedandemaatvultmeteen leukerritmedanhetbasisritmedathijindevorigematenspeelde. Dikwijlswordenfill9insgeplaatstnetvoordeovergangvanstrofenaarhet

Nadere informatie

Bijlage 1: het wetenschappelijk denk- en handelingsproces in het basisonderwijs 1

Bijlage 1: het wetenschappelijk denk- en handelingsproces in het basisonderwijs 1 Bijlage 1: het wetenschappelijk denk- en handelingsproces in het basisonderwijs 1 Bijlage 1: Het wetenschappelijk denk- en handelingsproces in het basisonderwijs: Stadium van het instructie model Oriëntatiefase

Nadere informatie

Kunstfilosofisch Kwartet

Kunstfilosofisch Kwartet Kunstfilosofisch Kwartet dr. Rob van Gerwen Departement Wijsbegeerte Universiteit Utrecht Chassé Breda, februari-maart 2016 Inhoudsopgave Website http://www.phil.uu.nl/~rob/ 1 Vooraf 1 2 Muzikale expressiviteit

Nadere informatie

De Vakman. De leerling hanteert de muzikale parameters en componenten. De leerling leest en schrijft de muziektaal

De Vakman. De leerling hanteert de muzikale parameters en componenten. De leerling leest en schrijft de muziektaal De Vakman De leerling kan gericht luisteren van intuïtief naar bewust waarnemen luisteren naar het eigen musiceren weten wat je hoort zich de muziek inwendig voorstellen de muzikale parameters en componenten

Nadere informatie

WELKOM IN DE MUZIEK- HUMANIORA KJ

WELKOM IN DE MUZIEK- HUMANIORA KJ WELKOM IN DE MUZIEK- HUMANIORA KJ Welkom in de Muziekhumaniora KJ Hasselt - een muziekopleiding die zich richt op jonge talentrijke musici in klassieke muziek, jazz en pop - die is ingebed in een inspirerende

Nadere informatie

Modellen, modellen, modellen. Henk Schuttelaars

Modellen, modellen, modellen. Henk Schuttelaars Modellen, modellen, modellen Henk Schuttelaars Modellen, modellen, modellen Wat gebeurt er in hydro- en morfodynamische modelstudies en hoe zijn de resultaten te interpreteren? Henk Schuttelaars Hier is

Nadere informatie

Threeway I (2007) Hans Roels

Threeway I (2007) Hans Roels Threeway I (2007) Hans Roels This is a polyphonic piece for 3 principal instruments and one (or more) accompanying instruments. Each of the principal instruments plays in his own tempo (different from

Nadere informatie

RITME en TOONDUUR in de tweede helft van de 20ste eeuw

RITME en TOONDUUR in de tweede helft van de 20ste eeuw RITME en TOONDUUR in de tweede helft van de 20ste eeuw 0. Achtergrond voor de leerkracht - opbouw van de les In traditionele (modale en tonale) muziek speelt toonhoogte bijna altijd de belangrijkste rol

Nadere informatie

Bevindingen In totaal hebben we de test afgenomen bij 9 mensen. Helaas door beperkte aanwezigheid van vrouwen zijn dit enkel mannen geweest.

Bevindingen In totaal hebben we de test afgenomen bij 9 mensen. Helaas door beperkte aanwezigheid van vrouwen zijn dit enkel mannen geweest. Bevindingen In totaal hebben we de test afgenomen bij 9 mensen. Helaas door beperkte aanwezigheid van vrouwen zijn dit enkel mannen geweest. Wel hebben we gekeken om verschillende profielen en leerjaren

Nadere informatie

Welke zijn de toelatingseisen voor de afstudeerrichting muzikant en hoe worden kandidaten geselecteerd?

Welke zijn de toelatingseisen voor de afstudeerrichting muzikant en hoe worden kandidaten geselecteerd? MUZIKANT Welke zijn de toelatingseisen voor de afstudeerrichting muzikant en hoe worden kandidaten geselecteerd? 1. Digitale aanmelding 1.1. Aanmeldingsformulier Naast een aantal formele gegevens, wordt

Nadere informatie

De cursist begeleiden en motiveren in online en blended onderwijs. Vanslambrouck Silke Vrije Universiteit Brussel

De cursist begeleiden en motiveren in online en blended onderwijs. Vanslambrouck Silke Vrije Universiteit Brussel De cursist begeleiden en motiveren in online en blended onderwijs. Vanslambrouck Silke Vrije Universiteit Brussel Overzicht van het doctoraat Hoofddoel: exploreren van succesfactoren in gecombineerd volwassenenonderwijs

Nadere informatie

AMV. Kunstacademie Noord-Limburg COMPETENT IN ARTISTIEKE COMPETENTIES ARTISTIEKE COMPETENTIES

AMV. Kunstacademie Noord-Limburg COMPETENT IN ARTISTIEKE COMPETENTIES ARTISTIEKE COMPETENTIES AMV Kunstacademie Noord-Limburg COMPETENT IN ARTISTIEKE COMPETENTIES ARTISTIEKE COMPETENTIES ONDERZOEKSVRAGEN 1. Hoe is het materiaal tot stand gekomen? 2. Welke competenties gebruiken we? 3. Hoe zijn

Nadere informatie

Eindexamen Muziek havo 2001-I

Eindexamen Muziek havo 2001-I Eindexamen Muziek havo 00-I 3 Antwoordmodel Aan het juiste antwoord op een meerkeuzevraag wordt punt toegekend. Anoniem Ic sach in enen rozengaerde Maximumscore 3 twee van de volgende: blokfluit; niet

Nadere informatie

Communicatie: Corporate identity- mix

Communicatie: Corporate identity- mix Communicatie: Corporate identity- mix Auteur: Birkigt & Stadler Persoonlijkheid: Het geen de organisatie karakteriseert. (ziel van het bedrijf) Gedrag: Dagelijkse handelingen van medewerkers, omgaan met

Nadere informatie

De afbeeldingen staan zwart/wit op een los blad. Ze staan in KLEUR op de website van tekenen en de ELO

De afbeeldingen staan zwart/wit op een los blad. Ze staan in KLEUR op de website van tekenen en de ELO 4H/5V OEFENVRAGEN BasisToets-1 (KB t/m Beeldende Aspecten) Naam:. Klas: 02_Oefenvragen_BasisToets-1; v1: 1312; v2: 1401; v3: 1401; v4: 1402; v5: 1403; v6: 1512 Je kunt deze oefenvragen BasisToets-1 maken

Nadere informatie

Muziek beweegt Neurologische muziektherapie De invloed van muziektherapie & muziek op het brein

Muziek beweegt Neurologische muziektherapie De invloed van muziektherapie & muziek op het brein Muziek beweegt Neurologische muziektherapie De invloed van muziektherapie & muziek op het brein 15 april 2014 Team muziektherapie Vitalis Judith Bauwens Neurologisch muziektherapeut Ester Alofs Neurologisch

Nadere informatie

basiscompetenties 2de graad muziek

basiscompetenties 2de graad muziek basiscompetenties 2de graad muziek 1 CONCORDANTIETABEL Basiscompetenties 2de graad muziek Concordantie tussen: - de specifieke basiscompetenties muziek voor de 2 de graad van de langlopende studierichtingen

Nadere informatie

Beleidsplan cultuureducatie OBS de Driepas

Beleidsplan cultuureducatie OBS de Driepas Beleidsplan cultuureducatie OBS de Driepas 1. Algemene doelstelling cultuureducatie 2. Doelen en visie van de school 3. Visie cultuureducatie 4. Beschrijving van de bestaande situatie 5. Beschrijving van

Nadere informatie

Voorbereiding toets Muziekgeschiedenis Klas: AAT 2017/2018

Voorbereiding toets Muziekgeschiedenis Klas: AAT 2017/2018 Naam: Voorbereiding toets Muziekgeschiedenis Klas: AAT 2017/2018 Beantwoord de volgende vragen ter voorbereiding op de dossiertoets muziekgeschiedenis. Indien de opdracht Studie en Beroep onvoldoende wordt

Nadere informatie

WELKOM IN MUSART Welkom in Musart (voorheen gekend als Muziekhumaniora Kindsheid Jesu Hasselt) - een muziekopleiding die zich richt op jonge talentrijke musici in klassieke muziek, jazz en pop - die is

Nadere informatie

Klassieke Muziekgeschiedenis De Middeleeuwen (500 1500)

Klassieke Muziekgeschiedenis De Middeleeuwen (500 1500) Klassieke Muziekgeschiedenis De Middeleeuwen (500 1500) Algemeen Als je aan de Middeleeuwen denkt, dan denk je waarschijnlijk aan grote kastelen, ridders en jonkvrouwen. Natuurlijk, dit is een gedeelte

Nadere informatie

Verantwoording Doorgaande Leerlijn Muziek Thema s - Muzieklessen....by Just Notes Music

Verantwoording Doorgaande Leerlijn Muziek Thema s - Muzieklessen....by Just Notes Music Verantwoording Doorgaande Leerlijn Muziek Thema s - Muzieklessen...by Just Notes Music Inhoudsopgave Inhoudsopgave 1 Vooraf 2 Leerlijn Muziek 3 Competenties Groep 1-2 3 Competenties Groep 3-4 4 Competenties

Nadere informatie

Jaar Toetsnaam Type Omschrijving Afnamemoment Weegfactor Herkansbaar

Jaar Toetsnaam Type Omschrijving Afnamemoment Weegfactor Herkansbaar 2014-2015 Naam Vak Muziek Niveau Mavo klas 9 10 Toets 1 Toets Schriftelijke toets algemene muziekleer volgens KVBmodel. (klankeigenschappen, vorm, stijl/betekenis kunnen benoemen op gehoor en vanuit partituuranalyse

Nadere informatie

ARTISTIEK-CREATIEF ONDERZOEK BINNEN CKV - DOMEIN VERDIEPEN

ARTISTIEK-CREATIEF ONDERZOEK BINNEN CKV - DOMEIN VERDIEPEN ARTISTIEK-CREATIEF ONDERZOEK BINNEN CKV - DOMEIN VERDIEPEN De vier domeinen van CKV Verbinden (4) Verkennen (1) Verdiepen (3) Verbreden (2) Verdiepen Verbinden Verkennen Verdiepen Verbreden Op basis van

Nadere informatie

Een explosie van klankkleuren

Een explosie van klankkleuren Een explosie van klankkleuren 1. Historische achtergrond Hieronder staan enkele stellingen over eigenschappen van instrumenten of bezettingen. Wat zijn de gevolgen voor de componist? a. Op een klavecimbel

Nadere informatie

Succesvol sociale sportclubs ondersteunen in Mechelen. Mikail Milissen - Projectmedewerker- Stad Mechelen Roel Noukens - Trajectbegeleider- ISB vzw

Succesvol sociale sportclubs ondersteunen in Mechelen. Mikail Milissen - Projectmedewerker- Stad Mechelen Roel Noukens - Trajectbegeleider- ISB vzw Succesvol sociale sportclubs ondersteunen in Mechelen Mikail Milissen - Projectmedewerker- Stad Mechelen Roel Noukens - Trajectbegeleider- ISB vzw Europees project: Clubondersteuning voor maatschappelijk

Nadere informatie

IK ALS UNIEKE KUNSTENAAR

IK ALS UNIEKE KUNSTENAAR onderzoekt ontdekt diverse kunstuitingen DE ONDERZOEKER exploreert en experimenteert vindt een evenwicht tussen zichzelf en de groep* kan zich inleven* toont nieuwsgierigheid* DE SAMENSPELER toont engagement*

Nadere informatie

basiscompetenties 2de graad woordkunst-drama

basiscompetenties 2de graad woordkunst-drama basiscompetenties 2de graad woordkunst-drama 1 CONCORDANTIETABEL Basiscompetenties 2de graad woordkunst-drama Concordantie tussen: - de specifieke basiscompetenties voor de 2 de graad van de langlopende

Nadere informatie

Bijlage I: International Classification of Functions, Disabilities and Impairments (ICF)

Bijlage I: International Classification of Functions, Disabilities and Impairments (ICF) Bijlage I: International Classification of Functions, Disabilities and Impairments (ICF) FUNCTIES Hoofdstuk 1 Mentale functies Algemene mentale functies. Bewustzijn Oriëntatie Intellectuele functies Globale

Nadere informatie

Muziekvakexamens 2008

Muziekvakexamens 2008 Muziekvakexamens 2008 Speciale Onderwijsleer Methodiek Gitaar Vrijdag 19 december 2008 11.00-13.00 uur Naam: Woonplaats: Gebruik het bijgevoegde gelinieerde papier voor beantwoording van de vragen. Vermeld

Nadere informatie

Samenvatting. Exploratieve bewegingen in haptische waarneming. Deel I: de precisie van haptische waarneming

Samenvatting. Exploratieve bewegingen in haptische waarneming. Deel I: de precisie van haptische waarneming Exploratieve bewegingen in haptische waarneming Haptische waarneming is de vorm van actieve tastwaarneming waarbij de waarnemer de eigenschappen van een object waarneemt door het object met zijn of haar

Nadere informatie

ontwerpleerplan Kunstenbad

ontwerpleerplan Kunstenbad ontwerpleerplan Kunstenbad De onderzoeker De vakman Ik als unieke kunstenaar De samenspeler De performer drukt zich persoonlijk uit bouwt vertrouwen op* vertelt een (eigen) verhaal Ik als unieke kunstenaar

Nadere informatie

1. Train je gehoor. 4 Step Boost - Ebook DanceComposer.com

1. Train je gehoor. 4 Step Boost - Ebook DanceComposer.com 4 step BOOST 1. Train je gehoor Luisteren naar muziek doen we allemaal. Op de dansvloer, vanaf de ipod, of tijdens het eten. Als je zelf muziek maakt, is een belangrijke vraag: Waar luister je naar, en

Nadere informatie

Muzische opvoeding. Muzikale opvoeding. klas: doelen deelleerplan VSKO 1999

Muzische opvoeding. Muzikale opvoeding. klas: doelen deelleerplan VSKO 1999 Muzische opvoeding Muzikale opvoeding klas: doelen deelleerplan VSKO 1999 1. Het kind musiceert met klank en muziek 3 1.1 Musiceren en experimenteren met de stem, met aandacht voor een goed stemgebruik

Nadere informatie

Vb. Verloop relatieve energie in een song met een traditionele vorm: Tijd. Dit relatieve energie niveau wordt door verschillende elementen beïnvloed:

Vb. Verloop relatieve energie in een song met een traditionele vorm: Tijd. Dit relatieve energie niveau wordt door verschillende elementen beïnvloed: Energie & spanning Relatief energie niveau In het vorige hoofdstuk hebben we gelezen wat tekstuele ingrediënten kunnen zijn om een luisteraar actief te betrekken in je verhaal. Het gebruik van zintuigen

Nadere informatie

Nederlandse Vereniging voor Muziektherapie

Nederlandse Vereniging voor Muziektherapie Deze PowerPoint presentatie is gemaakt door het studentlid in het bestuur van de (NVvMT), in het kader van een lezing die zij namens de NVvMT gaf aan een studievereniging. De illustraties en de functies

Nadere informatie

Op het toelatingsexamen speel je 3-4 gitaarstukken (bekijk de specifieke eisen per jaar op de volgende bladzijden).

Op het toelatingsexamen speel je 3-4 gitaarstukken (bekijk de specifieke eisen per jaar op de volgende bladzijden). Toelatingseisen gitaar Bij het beoordelen van het toelatingsexamen gitaar wordt gekeken naar muzikaliteit, techniek (en theoretische gevorderdheid. Trefwoorden bij de beoordeling zijn: souplesse, toon,

Nadere informatie

STEM. Visietekst van het GO! onderwijs van de. 28 november Vlaamse Gemeenschap

STEM. Visietekst van het GO! onderwijs van de. 28 november Vlaamse Gemeenschap STEM Visietekst van het GO! 28 november 2016 onderwijs van de Vlaamse Gemeenschap 2 Samenvatting In de beleidsnota 2014-2019 stelt Vlaams minister van Onderwijs de ambitie om leerlingen warmer te maken

Nadere informatie

Bachelor Muziekwetenschap. uva.nl/ba-muziekwetenschap

Bachelor Muziekwetenschap. uva.nl/ba-muziekwetenschap Bachelor 2019-2020 Muziekwetenschap uva.nl/ba-muziekwetenschap Overal ter wereld maken mensen muziek, en overal doen ze dit op een andere manier. In de bacheloropleiding Muziekwetenschap verdiep je je

Nadere informatie

Van Oerle Alberton BV (Autoliv) De toepassing van een LIMS in Quality control processen in de Automotive sector

Van Oerle Alberton BV (Autoliv) De toepassing van een LIMS in Quality control processen in de Automotive sector Van Oerle Alberton BV (Autoliv) De toepassing van een LIMS in Quality control processen in de Automotive sector INHOUD 1. Het productie proces; 2. Klanten eisen; 3. Controleplan; 4. Systeem eisen aan een

Nadere informatie

Een exploratieve studie naar de relatie tussen geïntegreerd STEM-onderwijs en STEM-vaardigheden op secundair niveau

Een exploratieve studie naar de relatie tussen geïntegreerd STEM-onderwijs en STEM-vaardigheden op secundair niveau Een exploratieve studie naar de relatie tussen geïntegreerd STEM-onderwijs en STEM-vaardigheden op secundair niveau dr. H. Knipprath ing. J. De Meester STEM Science Engineering Technology Mathematics 2

Nadere informatie

Hoofdstuk 1 Marketing vandaag en morgen. Hoofdstuk 1 Marketing vandaag en morgen

Hoofdstuk 1 Marketing vandaag en morgen. Hoofdstuk 1 Marketing vandaag en morgen Hoofdstuk 1 Marketing vandaag en morgen Hoofdstuk 1 Marketing vandaag en morgen SAMENHANG VAN DE HOOFDSTUKKEN Deel 1 Marketing vandaag en morgen Deel 2 Deel 3 Deel 4 Principes van marketing - Hoofdstuk

Nadere informatie

THEMA 1 PREVENTIE EN REMEDIËRING VAN ONTWIKKELINGS- EN LEERACHTERSTANDEN *

THEMA 1 PREVENTIE EN REMEDIËRING VAN ONTWIKKELINGS- EN LEERACHTERSTANDEN * THEMA 1 PREVENTIE EN REMEDIËRING VAN ONTWIKKELINGS- EN LEERACHTERSTANDEN * 1. De motivatie voor ontwikkeling en leren bij de leerlingen verhogen. 2. De ontwikkeling en /of leerwinst bij elke leerling verhogen.

Nadere informatie

PERSBERICHT. Kunst op maat van kleine kinderen in Dommelhof. Derde editie Babelut Festival: muziek en theater voor de allerkleinsten

PERSBERICHT. Kunst op maat van kleine kinderen in Dommelhof. Derde editie Babelut Festival: muziek en theater voor de allerkleinsten Neerpelt, 26 februari 2013 PERSBERICHT Kunst op maat van kleine kinderen in Dommelhof Derde editie Babelut Festival: muziek en theater voor de allerkleinsten Van woensdag 27 februari tot en met zondag

Nadere informatie

Lijst van de gebruikte leerplannen binnen het katholiek onderwijs

Lijst van de gebruikte leerplannen binnen het katholiek onderwijs Lijst van de gebruikte leerplannen binnen het katholiek onderwijs 1. Specifiek voor het kleuteronderwijs: (Ook de ander leerplannen gelden voor het kleuteronderwijs) November 2008 Ontwikkelingsplan nieuw

Nadere informatie

21st Century Skills op het werk

21st Century Skills op het werk 21st Century Skills op het werk Wat verandert er in de beroepspraktijk? Rien Brouwer, Docent HRM en business studies, onderzoeker Hogeschool INholland Dr. Karin Potting, Hogeschoolhoofddocent HRM /onderzoeker

Nadere informatie

Werkdocument 1 Opleidingsconcept

Werkdocument 1 Opleidingsconcept Samenvatting De basis van de samenwerking binnen Samenscholing.nu is de gezamenlijke visie op de eisen waaraan onderwijskrachten in Rotterdam moeten voldoen. De aard van de opleiding is afgestemd op het

Nadere informatie

De variatievorm. Soorten variaties. Luistervoorbeelden. Johann Pachelbel: Canon in D

De variatievorm. Soorten variaties. Luistervoorbeelden. Johann Pachelbel: Canon in D De variatievorm Stel: je hebt een thema geschreven waar je erg tevreden over bent. Of je vindt een bestaand liedje prachtig. Dan kan je hierop variaties schrijven: je verandert het tempo, het ritme, de

Nadere informatie

Projectvoorstelling MV- Muziek

Projectvoorstelling MV- Muziek Dit schooljaar verkennen we binnen het leergebied muzische vorming volop het domein muziek. De bedoeling is om via spelvormen te leren waarnemen en in te zien dat je expressief kan omgaan met woord en

Nadere informatie

Dynamics, Models, and Mechanisms of the Cognitive Flexibility of Preschoolers B.M.C.W. van Bers

Dynamics, Models, and Mechanisms of the Cognitive Flexibility of Preschoolers B.M.C.W. van Bers Dynamics, Models, and Mechanisms of the Cognitive Flexibility of Preschoolers B.M.C.W. van Bers Introductie Flexibiliteit is een belangrijke eigenschap in de huidige snel veranderende maatschappij. In

Nadere informatie

Greten Raadgevende Ingenieurs. Pitch waarneming (1) Bestrijding van horecalawaai. Pitch waarneming (3) Pitch waarneming (2) 19-6-2013

Greten Raadgevende Ingenieurs. Pitch waarneming (1) Bestrijding van horecalawaai. Pitch waarneming (3) Pitch waarneming (2) 19-6-2013 Greten Raadgevende Ingenieurs Onafhankelijk adviesbureau Adviseert bedrijven, overheden, architecten, projectontwikkelaars, horeca-exploitanten, woningbouwverenigingen en particulieren. Onze vakgebieden:

Nadere informatie

1. Wie zijn wij? Habex Anneke Jessa ziekenhuis 2007 Geriatrie à 2012 opstart psychogeriatrie

1. Wie zijn wij? Habex Anneke Jessa ziekenhuis 2007 Geriatrie à 2012 opstart psychogeriatrie Blij dat jij er bent! Gastvrije zorg en ergotherapie Uitdagingen voor de ergotherapeut bij ouderen in een ziekenhuis Anneke Habex Tiziana Lenaers 1 1. Wie zijn wij? Habex Anneke Jessa ziekenhuis 2007 Geriatrie

Nadere informatie

De jonge onderzoeker in het VWO

De jonge onderzoeker in het VWO De jonge onderzoeker in het VWO vakgerichte onderzoeksdidactiek WON-traject Randstad 2016-2017 zesde bijeenkomst 23 februari 2017 Vincent Jonker / Freudenthal Instituut Universiteit Utrecht DE ACTUALITEIT

Nadere informatie

Lesvoorbereiding Bachelor in het onderwijs: secundair onderwijs

Lesvoorbereiding Bachelor in het onderwijs: secundair onderwijs Lesvoorbereiding Bachelor in het onderwijs: secundair onderwijs Naam Stijn Convents Cluster Muzikale Opvoeding - Godsdienst Groep 17 Academiejaar Bachelor in het onderwijs: secundair onderwijs Kattenberg

Nadere informatie

De symfonie. Welke symfonie hoor je? Schrijf de juiste volgorde in de kaders bij de cd-hoezen.

De symfonie. Welke symfonie hoor je? Schrijf de juiste volgorde in de kaders bij de cd-hoezen. De symfonie Welke symfonie hoor je? Schrijf de juiste volgorde in de kaders bij de cd-hoezen. Welke van deze symfonieën spreekt je het meest aan en waarom? Welke van deze symfonieën spreekt je het minst

Nadere informatie

MUZIEK HAVO VAKINFORMATIE STAATSEXAMEN 2016 V15.7.0

MUZIEK HAVO VAKINFORMATIE STAATSEXAMEN 2016 V15.7.0 MUZIEK HAVO VAKINFORMATIE STAATSEXAMEN 2016 V15.7.0 De vakinformatie in dit document is vastgesteld door het College voor Toetsen en Examens (CvTE). Het CvTE is verantwoordelijk voor de afname van de staatsexamens

Nadere informatie

CANTANIA BRUSSELS Een klasproject voor leerlingen van het 3 e tot en met het 6 e leerjaar onder de noemer van SINGING BRUSSELS.

CANTANIA BRUSSELS Een klasproject voor leerlingen van het 3 e tot en met het 6 e leerjaar onder de noemer van SINGING BRUSSELS. CANTANIA BRUSSELS Een klasproject voor leerlingen van het 3 e tot en met het 6 e leerjaar onder de noemer van SINGING BRUSSELS. WAT is CANTANIA? Cantania is een participatief zangproject voor kinderen

Nadere informatie

Door Renata Hamsikova IeKu Advies

Door Renata Hamsikova IeKu Advies EEN GIDS VOOR OUDERS JONGE HOOGBEGAAFDE KINDEREN Door Renata Hamsikova IeKu Advies WWW.IEKU.NL IS JE KIND HOOGBEGAAFD? Sommige mensen zullen het misschien belachelijk vinden dat je je kind, dat nog zo

Nadere informatie

Het Beste Van DieDrie

Het Beste Van DieDrie Het Beste Van DieDrie Lesbrief rappen, zingen en dansen Maak een eigen rap bij het anti-pestlied Wij zijn DieDrie! Jullie komen binnenkort naar onze voorstelling, waarin we een boel muziek zullen laten

Nadere informatie

Communicatie, discriminatie en conflict

Communicatie, discriminatie en conflict Communicatie, discriminatie en conflict 1 Inhoud Communicatie Het communicatieproces Misverstanden Categorisatie Ingroup/ outgroupdifferentiatie Stereotypen Discriminatie 2 Communicatie (6.2-6.4) Communicatie

Nadere informatie

De rol van Perceptie, Intuïtief of Ratio op de financiële markten van vandaag: is algo-trading een zegen of niet?

De rol van Perceptie, Intuïtief of Ratio op de financiële markten van vandaag: is algo-trading een zegen of niet? De rol van Perceptie, Intuïtief of Ratio op de financiële markten van vandaag: is algo-trading een zegen of niet? 1. Zes maanden geleden schreven we over het werk van Daniel Kahneman, een van de grondleggers

Nadere informatie

doelgericht lesgeven

doelgericht lesgeven doelgericht lesgeven Brochure Doelgericht lesgeven Redactie & vormgeving: Erik Schrooten en Luk Bosman 2016 Erik Schrooten & Luk Bosman Alle rechten voorbehouden. Alles uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd,

Nadere informatie

Donderdag 19 januari Kennisdeling NLQAVET

Donderdag 19 januari Kennisdeling NLQAVET Donderdag 19 januari 2012 Kennisdeling NLQAVET Doel en programma Leren van elkaar Inhoudelijke verdieping Verdiepen cultuuraspect van je pilot Intro Uitwisselen stand van zaken pilots Verdiepen cultuuraspect

Nadere informatie

Afstudeerrichting Scheppende Muziek specialisatie Muziekproductie. Voornaam en Naam : Leeftijd:. Woonachtig te (gemeente of stad):.

Afstudeerrichting Scheppende Muziek specialisatie Muziekproductie. Voornaam en Naam : Leeftijd:. Woonachtig te (gemeente of stad):. Informatieformulier bij het digitaal portfolio en het motivatiegesprek Vul onderstaande tabel in voor alle songs die je indient. Vul ook de vragenlijst in vanaf pagina 3. Maak 1 pdf file met daarin alle

Nadere informatie

10/trim1 10% ja (arrangement/compositie of bestaand)

10/trim1 10% ja (arrangement/compositie of bestaand) 2016-2017 Naam Vak Muziek Niveau Mavo Geldend voor klas 9 Jaar Toetsnaam Type Omschrijving AfnamemomentWeegfactor Herkansbaar 9 Toets 1 PO Speel/zangopdracht 1, klassikaal en indiv. bestaande muziek 9

Nadere informatie

Format met toelichting

Format met toelichting Format met toelichting Volledige naam (en afkorting) Dit vind ik ervan! 2.0 Eigenaar Platform Dit vind ik ervan! Bestaande uit Cordaan, Philadelphia en Siza In gebruik sinds 1 januari 2015 Referenties/documentatie

Nadere informatie

Hoe omgaan met complexiteit?

Hoe omgaan met complexiteit? Hoe omgaan met complexiteit? Systeemdenken Peter BLOKLAND BYAZ bvba INHOUD Waarom praten we vandaag over systeemdenken? Wat is systeemdenken eigenlijk? Hoe doe je dat, systeemdenken? Wat bereik je met

Nadere informatie

beroepskwalificaties amateur vertolkend muzikant

beroepskwalificaties amateur vertolkend muzikant beroepskwalificaties amateur vertolkend muzikant 1 CONCORDANTIETABEL Beroepskwalificaties amateur vertolkend muzikant Concordantie tussen: - de beroepskwalificaties amateur vertolkend muzikant; - en de

Nadere informatie

COMPONEREN INSTRUMENTAAL

COMPONEREN INSTRUMENTAAL HOE COMPONEER JE EEN SONG COMPONEERHULP BIJ SONGWRITING Dit is geen stap-voor-stap instructie voor het schrijven van een song. Dit is geen kookboek. Songwriting is andere koek dan cake bakken. Zie het

Nadere informatie

Beleidsplan 2013-2016 Reuringfestival

Beleidsplan 2013-2016 Reuringfestival Beleidsplan 2013-2016 Reuringfestival De missie van Reuring Reuring is een jaarlijks terugkerend, internationaal theater- en muziekfestival in Purmerend. Het Reuring Festival richt zich op een breed publiek.

Nadere informatie

Een model voor personeelsbesturing van Donk, Dirk

Een model voor personeelsbesturing van Donk, Dirk Een model voor personeelsbesturing van Donk, Dirk IMPORTANT NOTE: You are advised to consult the publisher's version (publisher's PDF) if you wish to cite from it. Please check the document version below.

Nadere informatie

Samen doen. Zorgvisie. Zorg- en dienstverlening van A tot Z

Samen doen. Zorgvisie. Zorg- en dienstverlening van A tot Z Samen doen Zorgvisie Zorg- en dienstverlening van A tot Z Wat en hoe? 3 W Samen met de cliënt bepalen we wát we gaan doen en hóe we het gaan doen. Mensen met een verstandelijke beperking kunnen op diverse

Nadere informatie

ACTIVITEITENKALENDER MEI 2012

ACTIVITEITENKALENDER MEI 2012 ACTIVITEITENKALENDER MEI 2012 Uitgelicht Vrijdag 4 mei Weekafsluiting met Live-muziek van hans Borghardt piano Donderdag 10 mei 15.00-16.00 Kerkdienst Vrijdag 11 mei Weekafsluiting met Live-muziek van

Nadere informatie

trainingsaanbod nederland

trainingsaanbod nederland trainingsaanbod nederland Als alles al gezegd is of als er juist niks gezegd kan worden omdat het te moeilijk is om te spreken dan is er altijd nog de muziek Muziek is de vrijheid om jezelf uit te drukken

Nadere informatie

basiscompetenties 3de graad beeldende en audiovisuele kunsten

basiscompetenties 3de graad beeldende en audiovisuele kunsten basiscompetenties 3de graad beeldende en audiovisuele kunsten 1 CONCORDANTIETABEL Basiscompetenties 3de graad beeldende en audiovisuele kunsten Concordantie tussen: - de specifieke basiscompetenties voor

Nadere informatie

Sterkte van veen. J.B.A. Weijers Rijkswaterstaat

Sterkte van veen. J.B.A. Weijers Rijkswaterstaat Sterkte van veen J.B.A. Weijers De dijk en omgeving. Jachthaven Uitdam uitdam March 19, 2013 2 Globale geometrie. Uitdam 3 Opbouw van de veenlaag 4 Karakterisering van veen. De variabiliteit in veen wordt

Nadere informatie

SKH Zonnelicht. Pedagogisch beleid: liefde, licht, lucht

SKH Zonnelicht. Pedagogisch beleid: liefde, licht, lucht SKH Zonnelicht Pedagogisch beleid: liefde, licht, lucht SKH Zonnelicht biedt opvang voor kinderen van 0-12 jaar in de Openbare Montessorischool op de Gording 123 in Hoorn. SKH Zonnelicht biedt kinderdagopvang

Nadere informatie

De didactische analyse van partituren: Rococo-Concerto voor klarinet en piano Jurriaan Andriessen (1973) Eerste deel

De didactische analyse van partituren: Rococo-Concerto voor klarinet en piano Jurriaan Andriessen (1973) Eerste deel De didactische analyse van partituren: Rococo-Concerto voor klarinet en piano Jurriaan Andriessen (1973) Eerste deel A. Basisschema voor de analyse van de partituur 1. Macroscopisch A. Componist 1. Historische

Nadere informatie

Muziekvakexamens 2010

Muziekvakexamens 2010 Muziekvakexamens 2010 Algemene Onderwijsleer Vrijdag 4 juni Tijdstip: 15.30-17.00 uur Naam: Woonplaats: Advies: - Vult u uw naam in op het voorblad en het eerste blad, de overige bladen graag voorzien

Nadere informatie

Fono DJ-tafel. Let s turn up the beat!

Fono DJ-tafel.  Let s turn up the beat! Fono DJ-tafel www.grijsen.nl Let s turn up the beat! Fono DJ-tafel Let s turn up the beat! Muzikale invulling voor de buitenruimte! Sociale interactie tussen jongeren is belangrijk. Om dit te stimuleren

Nadere informatie

On-site onderzoeken en risicomanagement beleggingen. Martin van der Pot. Montae educatiesessie, 27 september 2017, Utrecht

On-site onderzoeken en risicomanagement beleggingen. Martin van der Pot. Montae educatiesessie, 27 september 2017, Utrecht On-site onderzoeken en risicomanagement beleggingen Martin van der Pot Montae educatiesessie, 27 september 2017, Utrecht Agenda Wat gaan we doen 1. On-site onderzoeken what to expect 2. Risicomanagement

Nadere informatie