Provinciefonds. Septembercirculaire 2016

Transcriptie

1 Provinciefonds Septembercirculaire 2016

2

3 - Gedeputeerde Staten van de provincies - Dagelijks bestuur van het Interprovinciaal Overleg DGBW/ Bestuur en Financiën Turfmarkt 147 Den Haag Postbus EA Den Haag Contactpersoon eventuele vragen per postbus.gf@minbzk.nl Datum 20 september 2016 Kenmerk Onderwerp septembercirculaire provinciefonds 2016 bekendmaking van beleid en het geven van informatie Doelstelling Juridische grondslag Relaties met andere circulaires meicirculaire 2016 ( ); decembercirculaire 2015 ( ); septembercirculaire 2015 ( ); meicirculaire 2015 ( ) Ingangsdatum 20 september 2016 Geldig tot 1 juli 2017

4 Septembercirculaire provinciefonds 2016

5 Voorwoord Via de meicirculaire 2016 zijn provincies over de financiële kaders voor hun begrotingen geïnformeerd. De septembercirculaire 2016 geeft een actueel beeld, gebaseerd op de Miljoenennota van het Rijk. De politiek-bestuurlijke zaken zijn in hoofdstuk 1 uitgelicht. De circulaire is in belangrijke mate een financieel-technisch document. De latere hoofdstukken richten zich op de doelgroep van financieel specialisten. Ik wens u bij al uw taken en verantwoordelijkheden veel succes. Mede namens de staatssecretaris van Financiën, De minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, Plasterk septembercirculaire provinciefonds 2016

6 Septembercirculaire provinciefonds 2016

7 Inhoudsopgave 1 Hoofdpunten Algemene uitkering Inleiding Omvang en verdeling Accres Plafond BTW-compensatiefonds Landelijk Meldpunt Afval Bedragen per eenheid, vaste bedragen ontwikkeltaken en uitkeringsfactoren Decentralisatie- en integratie-uitkeringen RegioSpecifiek Pakket Zuiderzeelijn Aansluiting Lelystad Airport Groei op het spoor Nationale gebiedsontwikkeling Green Deal Uitvoeringstafel Eindhoven Airport Versnellingsagenda melkveehouderij Noord NL DuurzaamDoor Erfgoed en ruimte Bodemsanering MIRT-onderzoek Holwerd aan Zee Vismigratierivier Programma Impuls Omgevingsveiligheid Overige mededelingen Provinciefondstotalen Voorschotbetalingen Provinciale opcenten motorrijtuigenbelasting Loon- en prijsontwikkeling Individuele EMU-referentiewaarden provincies Actualisatie Handleiding Artikel Bijlagen Bijlage 1 Ontwikkeling algemene uitkering Bijlage 2 Overzicht decentralisatie-uitkeringen Bijlage 3 Bedragen per eenheid Bijlage 4 Bedragen per eenheid 2016 per cluster Bijlage 5 Volumina maatstaven Bijlage 6 Ontwikkeltaken niet via maatstaven Bijlage 7 Overzicht decentralisatie-uitkeringen 2016 per provincie Bijlage 8 Verdeling provinciefondsuitkeringen Bijlage 9 Bevoorschotting Septembercirculaire provinciefonds 2016

8 Bijlage 10 Bedragen per eenheid Bijlage 11 Bedragen per eenheid 2017 per cluster Bijlage 12 Volumina maatstaven Bijlage 13 Ontwikkeltaken niet via maatstaven Bijlage 14 Overzicht decentralisatie-uitkeringen 2017 per provincie Bijlage 15 Verdeling provinciefondsuitkeringen Bijlage 16 Bevoorschotting Bijlage 17 Overzicht meerjarige decentralisatie-uitkeringen Septembercirculaire provinciefonds 2016

9 1 Hoofdpunten Deze circulaire informeert provincies over de provinciefondsuitkeringen. Het provinciefonds is een belangrijke inkomstenbron van de provincies. De ontwikkeling ervan bepaalt daarom in belangrijke mate de financiële ruimte van provincies. Factoren als provinciale rentelasten, dividendopbrengsten en belastingopbrengsten bepalen mede die financiële ruimte. Zij vallen echter buiten het bestek van deze circulaire. Provincies ontvangen op drie tijdstippen in het jaar de informatie over de provinciefondsuitkeringen: in mei op basis van de Voorjaarsnota, in september op basis van de Miljoenennota en in december, ter afronding van het lopende jaar, op basis van de Najaarsnota. De circulaires bevatten ook actuele informatie die op een later tijdstip in de rijksbegroting wordt verwerkt. De mededelingen zijn steeds onder het voorbehoud van parlementaire goedkeuring. De indeling van de circulaire is afgestemd op de soorten uitkeringen die het provinciefonds kent: de algemene uitkering en de decentralisatie- en integratie-uitkeringen. De ontwikkeling van de algemene uitkering wordt voor een belangrijk deel bepaald door de ontwikkeling van de rijksuitgaven (netto gecorrigeerde rijksuitgaven; NGRU). Volgens de normeringssystematiek (trap op trap af) hebben wijzigingen in de rijksuitgaven direct invloed op de omvang van de algemene uitkering. De jaarlijkse toename of afname van het provinciefonds, voortvloeiend uit de normeringssystematiek, wordt het accres genoemd. De accresraming in de Miljoenennota resulteert voor alle jaren in een hogere algemene uitkering in vergelijking met de meicirculaire Onderstaande figuur laat de nieuwe accresstanden zien, inclusief een vergelijking met de stand meicirculaire Accressen provinciefonds (in mln euro's) Stand meicirculaire 2016 Stand septembercirculaire Septembercirculaire provinciefonds

10 De ontwikkeling van het BTW-compensatiefonds en het bijbehorende plafond leiden met ingang van 2015 tot een toename of afname van de algemene uitkering, zo is vastgelegd in het Financieel Akkoord Rijk/VNG/IPO. De ruimte onder het plafond is voor de jaren 2016 en 2017 afgenomen, met als gevolg een kleinere toevoeging aan de algemene uitkering dan eerder aangegeven. Voor 2016 gaat het om een neerwaartse bijstelling van 4,4 miljoen. Vanaf 2018 is sprake van een toename van de ruimte onder het plafond en een positieve bijstelling van de algemene uitkering. De provincies en het ministerie van Infrastructuur en Milieu hebben een convenant gesloten over de overheveling van de financiering van het Landelijk Meldpunt Afval (LMA) van provincies naar het ministerie van Infrastructuur en Milieu. Het convenant leidt vanaf 2017 tot een structurele verlaging van de algemene uitkering. De circulaire bevat informatie over de verdeling van de uitname over de provincies. In de meicirculaire 2016 is melding gemaakt van het wetswijzigingstraject om te komen tot een nieuw verdeelmodel provinciefonds. Het advies van de Raad van State is inmiddels ontvangen en het kabinet zal het wetsvoorstel dit najaar aan de Tweede Kamer sturen. Het streven blijft inwerkingtreding van deze wetswijziging op 1 januari Septembercirculaire provinciefonds

11 2 Algemene uitkering 2.1 Inleiding Paragraaf 2.2 van dit hoofdstuk bevat informatie over wijzigingen in de verdeling als gevolg van de ontwikkeling van de omvang van de algemene uitkering en informatie over overige verdeelaspecten. Paragraaf 2.3 informeert de provincies over een aantal gegevens voor de berekening van de algemene uitkering. 2.2 Omvang en verdeling Tabel bevat de wijzigingen in de omvang van de algemene uitkering over de periode 2016 tot en met 2021 ten opzichte van de meicirculaire De wijzigingen in deze circulaire betreffen achtereenvolgens: 1. Algemene mutaties Deze mutaties hebben betekenis voor de financiële ruimte van de provincies. 2. Mutaties met corresponderende gevolgen voor inkomsten of uitgaven (de zogenaamde taakmutaties) Deze mutaties zijn geordend volgens de clusterindeling van het provinciefonds om provincies een overzicht te bieden per beleidsterrein. De clusterindeling, naar homogene provinciale beleidsvelden, zijn een hulpmiddel bij het onderhoud van de verdeling. Het staat provincies vrij de indeling al dan niet voor eigen doeleinden te hanteren en de clusterindeling heeft geen gevolgen voor de bestedingsvrijheid van de algemene uitkering. De tabel wordt gevolgd door een toelichting op de mutaties. Tabel Mutaties algemene uitkering (bedragen in miljoenen euro's) Uitkeringsjaar Stand meicirculaire , , , , , ,472 Mutaties deze circulaire Algemene mutaties 1) Accres 6,315 23,541 52,784 71,739 80, ,161 2) Plafond BTW-compensatiefonds -4,357-0,167 4,677 8,276 11,749 20,508 Water en milieu 3) Landelijk Meldpunt Afval -1,995-1,995-1,995-1,995-1,995 Stand deze circulaire 630, , , , , ,146 De tabel is opgezet volgens de gangbare begrotingsopzet van Rijk en provincies. Dat betekent dat een structurele verhoging of verlaging van de algemene uitkering zichtbaar is als een reeks bedragen. Een incidentele verhoging of verlaging daarentegen leidt alleen in het jaar van de mutatie tot de vermelding van een bedrag. Septembercirculaire provinciefonds

12 In bijlage 1 zijn de mutaties uit tabel samengenomen met de mutaties uit eerdere circulaires. Deze bijlage geeft een totaalbeeld van de mutaties van jaar op jaar, ongeacht het moment van publicatie, in tegenstelling tot tabel 2.2.1, die een totaalbeeld geeft van circulaire op circulaire. In de bijlagen 8 en 15 kunt u zien hoe de algemene uitkering in de uitkeringsjaren 2016 en 2017 over de provincies is verdeeld. Toelichting 1. Accres Tabel laat de actuele raming van de accressen zien voor de jaren Tabel Actuele raming accressen provinciefonds (in miljoenen euro s) Stand meicirculaire 2016 (in %) 3,40% 0,43% 1,28% 1,54% 2,21% 1,09% Stand septembercirculaire 2016 (in %) 3,96% 1,13% 2,59% 2,41% 2,53% 1,97% Stand meicirculaire ,874 9,949 27,723 31,412 45,613 22,839 Stand septembercirculaire ,189 27,175 56,966 50,367 54,010 42,864 Mutatie jaarlijkse tranches 6,315 17,226 29,243 18,955 8,397 20,025 Ten opzichte van de Voorjaarsnota 2016 cq. meicirculaire 2016 stijgt het accres 2016 met 0,56 procentpunt. Het accres 2016 wordt als gevolg daarvan met 6,3 miljoen opwaarts bijgesteld. Ook het accres 2017 laat een stijging zien, namelijk met 0,7 procentpunt, wat neerkomt op 17,2 miljoen. Belangrijkste verklaring voor de stijging van het accres zijn de extra uitgaven van het kabinet aan veiligheid, defensie, zorg, onderwijs en armoedebestrijding. Voor een nadere toelichting op het pakket aan maatregelen wordt verwezen naar de Miljoenennota, hoofdstuk 3 en de bijlage over de normeringssystematiek. Een belangrijk deel van dit pakket werkt ook door in het accres. Verder is in de raming een stijging van het aantal studieleningen opgenomen, wat ook positief doorwerkt in het accres. De actualisatie van de verwachte inflatie voor 2016 en 2017 heeft een negatief effect op het accres en in de jaren daarna een positief effect. Het meerjarenbeeld van het accres vertoont ook een duidelijk positieve trend. Dit is het gevolg van het verwerken van de laatste inzichten uit de middellange termijn raming (MLT) van het CPB. In de raming van de accressen in de meicirculaire 2016 was de MLT nog niet verwerkt. Tabel geeft inzicht in de mutatie in de accressen na de meicirculaire Qua presentatie is gekozen voor een gedetailleerde opbouw. Zo ontstaat duidelijkheid over het incidentele of structurele karakter van de bedragen. Septembercirculaire provinciefonds

13 Tabel Mutaties accressen provinciefonds ten opzichte van de meicirculaire 2016 (jaartranches, in miljoenen euro s) Tranche ,315 6,315 6,315 6,315 6,315 6,315 Tranche ,226 17,226 17,226 17,226 17,226 Tranche ,243 29,243 29,243 29,243 Tranche ,955 18,955 18,955 Tranche ,397 8,397 Tranche ,025 Totaal 6,315 23,541 52,784 71,739 80, ,161 De totaalregel in de tabel correspondeert met de accresregel in tabel Plafond BTW-compensatiefonds Het plafond van het BTW-compensatiefonds (BCF) is per 2015 gekoppeld aan de accrespercentages zoals deze volgen uit de normeringssystematiek voor het provinciefonds. Het plafond wordt aangepast voor taakmutaties (zoals decentralisaties) die gepaard gaan met onttrekkingen of toevoegingen aan het BCF. Als het plafond overschreden wordt komt het verschil ten laste van het gemeentefonds en het provinciefonds. Bij een realisatie lager dan het plafond komt het verschil ten gunste van het gemeentefonds en het provinciefonds. De toevoeging of uitname wordt over het gemeentefonds en het provinciefonds verdeeld conform de aandelen van de gezamenlijke gemeenten en provincies in het BCF in het gerealiseerde jaar. Bij Miljoenennota 2017 is het aandeel van provincies van 28,576 miljoen in de geraamde ruimte onder het plafond voor 2016 toegevoegd aan het provinciefonds. In de septembercirculaire 2015 werd uitgegaan van een toevoeging van 32,933 miljoen (zie bijlage 1 van de septembercirculaire 2015). De ruimte onder het plafond is afgenomen als gevolg van een toename van de geraamde uitgaven vanuit het BCF. Ook voor het jaar 2017 is de ruimte onder het plafond ten opzichte van de septembercirculaire 2015 afgenomen. In latere jaren is sprake van een toename van de ruimte onder het plafond en een positieve bijstelling van de algemene uitkering. Er blijft voor alle jaren sprake van een verwachte ruimte onder het plafond. 3. Landelijk Meldpunt Afval De provincies en het ministerie van Infrastructuur en Milieu hebben een convenant gesloten over de overheveling van de financiering van het Landelijk Meldpunt Afval (LMA) van provincies naar het ministerie van Infrastructuur en Milieu. Het ministerie van Infrastructuur en Milieu wordt hierdoor vanaf januari 2017 verantwoordelijk voor de opdrachtverlening aan Rijkswaterstaat. Het convenant leidt vanaf 2017 tot een structurele verlaging van de algemene uitkering van 1,995 miljoen. In afwachting van de besluitvorming over het nieuwe verdeelmodel, voortvloeiend uit het traject commissie Jansen, vindt verdeling van de uitname plaats via een verlaging van de vaste bedragen voor de ontwikkeltaken, onderdeel Water en milieu bodem. De bedragen per provincie die in mindering zijn gebracht sluiten aan bij de verdeling die in IPO-verband overeen is Septembercirculaire provinciefonds

14 gekomen en zijn opgenomen in tabel Tabel Overzicht bedragen uitname Landelijk Meldpunt Afval (incl. uitkeringsfactor) Provincie Bedrag 2017 en verder Groningen Fryslân Drenthe Overijssel Gelderland Utrecht Noord-Holland Zuid-Holland Zeeland Noord-Brabant Limburg Flevoland Totaal Bedragen per eenheid, vaste bedragen ontwikkeltaken en uitkeringsfactoren In de bijlagen 3 en 10 staan de bedragen per eenheid voor respectievelijk de uitkeringsjaren 2016 en Er zijn geen wijzigingen opgetreden in de bedragen per eenheid ten opzichte van de meicirculaire Van de vaste bedragen voor de ontwikkeltaken heeft alleen het vaste bedrag Water en milieu - bodem wijzigingen ondergaan als gevolg van de uitname Landelijk Meldpunt Afval per 2017 (zie paragraaf 2.2-3). De vaste bedragen voor de ontwikkeltaken 2016 en 2017 zijn opgenomen in de bijlagen 6 en 13. Het verloop van de voorlopige uitkeringsfactor over de periode is opgenomen in tabel Het verschil met de meicirculaire 2016 wordt voor het overgrote deel verklaard door de nieuwe gegevens over het accres en het plafond BTW-compensatiefonds (zie paragraaf 2.2). Bij de berekening van de uitkeringsfactor vanaf 2018 is uitgegaan van trendmatige groeipercentages. De te verwachten trendmatige groei van het aantal inwoners in landelijke gebieden bedraagt -0,3%, een afname met 0,1% ten opzichte van de meicirculaire De overige groeipercentages zijn ongewijzigd. Tabel Ontwikkeling uitkeringsfactor Uitkeringsfactor 1,028 1,047 1,082 1,116 1,152 1,182 Septembercirculaire provinciefonds

15 3 Decentralisatie- en integratie-uitkeringen Dit hoofdstuk bevat mededelingen over de decentralisatie- en de integratie-uitkeringen. Deze uitkeringen maken net als de algemene uitkering deel uit van het provinciefonds, maar hebben een eigen verdeling. Decentralisatie- en integratie-uitkeringen zijn net als de algemene uitkering vrij besteedbaar en er vindt geen verantwoording naar het Rijk plaats, zoals bij specifieke uitkeringen wel het geval is. Veel van de uitkeringen in dit hoofdstuk zijn verbonden met een zeker doel, waardoor de bestedingsvrijheid materieel wel begrensd kan zijn. Tabel bevat de wijzigingen in de bedragen ten opzichte van de meicirculaire 2016 over de periode 2016 tot en met 2021, gevolgd door een toelichting, met onder meer informatie over de verdeling over de provincies. Bijlage 2 bevat het overzicht van de decentralisatie- en integratie-uitkeringen en de daarmee gemoeide bedragen over de periode 2016 tot en met In de bijlagen 7, 14 en 17 kunt u zien hoe de decentralisatie-uitkeringen in de verschillende uitkeringsjaren over de provincies zijn verdeeld. Tabel Mutaties decentralisatie-uitkeringen (bedragen in miljoenen euro's) Stand meicirculaire , , , , , ,905 Mutaties deze circulaire Verkeer en vervoer 1) Zuiderzeelijn 60,944 2) Aansluiting Lelystad Airport 6,671 3) Groei op het spoor 4,011 Economische zaken 4) Nationale gebiedsontwikkeling 20,601 5) Green Deal 1,800 6) Uitvoeringstafel Eindhoven Airport 0,033 7) Versnellingsagenda melkveehouderij Noord NL 0,060 0,060 0,060 0,060 Volkshuisvesting en ruimtelijke ordening 8) DuurzaamDoor 1,500 9) Erfgoed en ruimte 0,269 Water en milieu 10) Bodemsanering 6,916 11) MIRT-onderzoek Holwerd aan Zee 0,075 12) Vismigratierivier 0,826 1,240 1,653 Voorzieningen 13) Programma IOV 14,286 Stand deze circulaire 1.810, , , , , ,905 Septembercirculaire provinciefonds

16 Toelichting 1. RegioSpecifiek Pakket Zuiderzeelijn De volgende provincies ontvangen een bijdrage in verband met het RegioSpecifiek Pakket (RSP) Zuiderzeelijn: Groningen ( 18,996 miljoen) en Fryslân ( 41,948 miljoen). 2. Aansluiting Lelystad Airport De provincie Flevoland ontvangt in 2016 een bedrag van 6,671 miljoen in het kader van de realisatieovereenkomst Halve Aansluiting A6 van 7 juni De afspraken zijn gericht op het verbeteren van de bereikbaarheid van Lelystad Airport. De bijdrage is onder meer toegekend voor planstudiekosten, noodzakelijke grondverwerving en voorbereidingskosten. Bestuurlijk is overeengekomen dat het Rijk in totaal 19,6 miljoen inclusief btw beschikbaar stelt. Het restant van de rijksbijdrage volgt in latere jaren en wordt verwerkt in een volgende circulaire. 3. Groei op het spoor De volgende vier provincies ontvangen een bijdrage ten behoeve van Groei op het spoor: Utrecht ( 0,089 miljoen; P+R Bilthoven), Zeeland ( 0,172 miljoen; P+R Kruiningen- Yerseke), Noord-Brabant ( 1,750 miljoen; P+R Tilburg en 1 miljoen; P+R s- Hertogenbosch) en Zuid-Holland ( 1 miljoen; P+R Sassenheim). 4. Nationale gebiedsontwikkeling De provincie Limburg ontvangt in 2016 een bedrag van 20,601 miljoen (inclusief bijdrage Maaswerken) voor de planuitwerking en de (voorbereiding van de) uitvoering van gebiedsontwikkeling Ooijen-Wanssum. Het projectbudget voor de jaren , in totaal een bedrag van 110,634 miljoen (prijspeil 2016), zal worden toegekend in de meicirculaire Green Deal De provincie Zeeland ontvangt over 2016 een bedrag voor de realisatie van de waterstofuitwisseling tussen de bedrijven DOW, Vara en ICL-IP. 6. Uitvoeringstafel Eindhoven Airport De provincie Noord-Brabant ontvangt een bijdrage voor het aanstellen van een onafhankelijk voorzitter van de Uitvoeringstafel Eindhoven Airport. Deze uitvoeringstafel ziet toe op de uitvoering van de gemaakte afspraken over de groei van de luchthaven. Septembercirculaire provinciefonds

17 7. Versnellingsagenda melkveehouderij Noord NL De provincie Fryslân ontvangt vanuit haar coördinerende rol een bijdrage voor de versnellingsagenda melkveehouderij Noord-Nederland. 8. DuurzaamDoor De provincies ontvangen in 2016 opnieuw middelen in het kader van het Kennisprogramma DuurzaamDoor: sociale innovatie voor een groene economie. De verdeling van de bedragen over de provincies is gelijk aan die van De verdeling is opgenomen in bijlage Erfgoed en ruimte De provincie Utrecht ontvangt en Friesland voor projecten ten behoeve van de Beleidsnota Kiezen voor karakter, onderdelen werelderfgoed en levend landschap. De provincie Limburg ontvangt een bedrag van ten behoeve van de organisatie van het jaarlijkse congres European Association of Archeologists (EAA 2017). 10. Bodemsanering Provincie Overijssel ontvangt in 2016 een aanvullende bijdrage van 6,856 miljoen ten behoeve van de laatste fase van de sanering van het Olasfa-terrein te Olst. Provincie Zuid-Holland ontvangt in 2016 een bedrag van 0,060 miljoen ten behoeve van het regieteam dat de sanering van het EMK-terrein in Krimpen aan den IJssel voorbereidt. 11. MIRT-onderzoek Holwerd aan Zee De provincie Fryslân ontvangt een bijdrage vanuit het Programma naar een Rijke Waddenzee voor de kosten van projectleiding en voor het MIRT-onderzoek Holwerd aan Zee. 12. Vismigratierivier De provincie Fryslân ontvangt voor de jaren 2016 tot en met 2018 opnieuw een bijdrage voor de realisatie van de vismigratierivier in de Afsluitdijk, eveneens in het kader van het Programma naar een Rijke Waddenzee. 13. Programma Impuls Omgevingsveiligheid Provincies ontvangen voor 2017 een bedrag van in totaal 14,286 miljoen voor het Programma Impuls Omgevingsveiligheid De Impuls Omgevingsveiligheid bestaat uit een aantal deelprogramma s van de gezamenlijke overheden. Het betreft de deelprogramma s: Besluit Risico s Zware Septembercirculaire provinciefonds

18 Ongevallen (BRZO), Publicatiereeks Gevaarlijke Stoffen (PGS), Informatie- Kennisinfrastructuur en Lokaal EV-beleid. De provincie Zuid-Holland voert het secretariaat en is er verantwoordelijk voor dat alle uitvoerende partijen de beschikbare middelen voor de deelprogramma s BRZO, PGS en Informatie-Kennisinfrastructuur in het kader van de Impuls ontvangen. Voor het deelprogramma Lokaal EV-beleid krijgen de diverse provincies middelen voor hun bijdrage aan dit deelprogramma en verzorgt de provincie Zuid-Holland daarnaast de toedeling aan de veiligheidsregio s. De verdeling over de provincies is opgenomen in bijlage 14. Overige mededelingen decentralisatie- en integratie-uitkeringen Decentralisatie-uitkering Natuur In een volgende circulaire zal nadere informatie worden opgenomen over de volgende ontwikkelingen met gevolgen voor de omvang en verdeling van de decentralisatie-uitkering Natuur: (Agrarisch) natuurbeheer Met ingang van 2017 wordt de decentralisatie-uitkering Natuur verhoogd ten behoeve van de uitvoering van agrarisch natuurbeheer ( 8,9 miljoen structureel) en van de kleine natuurbeheerders (<75 ha; 0,6 miljoen structureel). Deze bijdrage is gebaseerd op de kosten na de transitie naar een collectief stelsel. Transitie naar collectief stelsel agrarisch natuurbeheer en kleine natuurbeheerders Voor de transitieperiode Agrarisch Natuur- en Landschapsbeheer ( ) zijn in het kader van het Natuurpact afspraken gemaakt over de financiering van de kosten. Het gezamenlijke transitietraject is in 2016 afgerond en er is een financiële eindbalans opgemaakt. Daarbij zijn de gemaakte kosten en gerealiseerde betalingen afgezet tegen de bestuurlijk gemaakte financieringsafspraken. Op basis hiervan is vastgesteld dat het ministerie van EZ per saldo een éénmalige bijdrage aan provincies ter beschikking stelt van 2,46 miljoen en dat provincies de transitie afronden. Provincies realiseren daarnaast een transitie naar een collectief beheer door kleine natuurbeheerders (<75 ha). Rijk en provincies hebben voor de periode 2017 tot en met 2022 een taakstellend transitiebedrag van 10 miljoen afgesproken, waarvan 60% ( 6 miljoen) door het Rijk wordt betaald en 40% ( 4 miljoen) door provincies. De rijksbijdrage van 6 miljoen is inclusief de voornoemde structurele rijksbijdrage voor de uitvoering door kleine natuurbeheerders ( 0,6 miljoen structureel ofwel 3,6 miljoen in de periode 2017 tot en met 2022). Daaruit volgt dat het Rijk in aanvulling hierop eenmalig 2,4 miljoen bijdraagt aan de transitie (2017 tot en met 2022). Septembercirculaire provinciefonds

19 Meerkosten Programma Aanpak Stikstof Rijk en provincies hebben bestuurlijke afspraken gemaakt over de geraamde meerkosten van het Programma Aanpak Stikstof (PAS). Afgesproken is dat het ministerie van EZ - onder verrekening van de gerealiseerde voorschotten een bedrag van 3 miljoen beschikbaar stelt vanwege de gestegen kosten voor monitoring en onderzoek in het kader van het PAS. Voor alle mutaties geldt dat Rijk en provincies in het najaar 2016 nadere afspraken maken over de verdeling van de middelen over de provincies. Septembercirculaire provinciefonds

20 Septembercirculaire provinciefonds

21 4 Overige mededelingen 4.1 Provinciefondstotalen De provinciefondstotalen zijn opgenomen in tabel De bedragen uit de hoofdstukken 2 en 3 zijn hierin samengenomen. Tabel Provinciefondstotalen (bedragen in miljoenen euro's) Algemene uitkering DU/IU 630, , , , , , , , , , , ,905 Totaal 2.440, , , , , , Voorschotbetalingen De bijlagen 5 en 12 bevatten de volumina van de maatstaven voor de uitkeringsjaren 2016 en Voor beide uitkeringsjaren geldt dat ten opzichte van de meicirculaire 2016 de maatstaven inwoners, inwoners in landelijke gebieden, gewogen weglengte en woonruimten zijn geactualiseerd van voorlopig 2016 naar definitief Door de actualisatie van het aantal inwoners heeft de maatstaf inwoners_oad ook wijzigingen ondergaan. De overige gebruikte aantallen eenheden in de uitkeringsjaren 2016 en 2017 zijn ten opzichte van de meicirculaire 2016 ongewijzigd. In bijlage 9 staan de termijnbedragen die horen bij de bevoorschotting De voorschotbetalingen 2016 zullen op 12 december 2016 (termijn 50) aan de geactualiseerde omvang en verdeling van het provinciefonds worden aangepast. U wordt hierover geïnformeerd in de decembercirculaire De termijnbedragen in deze circulaire gelden tot en met 5 december 2016 (termijn 49). In bijlage 16 treft u de voorschotbedragen over 2017 aan zoals die voor de eerste maal per valutadatum 2 januari 2017 betaalbaar worden gesteld. Voor de volledigheid melden wij dat u aan de berekening van de voorschotten geen rechten kunt ontlenen voor de definitieve vaststelling van de uitkeringen. De betalingen van de voorschotten vinden plaats op de door de provincies aangegeven rekeningen. 4.3 Provinciale opcenten motorrijtuigenbelasting Ingevolge de Provinciewet, artikel 222, tweede lid, bedraagt het aantal opcenten motorrijtuigenbelasting dat provincies mogen heffen voor de belastingtijdvakken die na 31 december 2015 aanvangen ten hoogste 110,6. Op grond van artikel 222, vierde lid van de Provinciewet wordt dit aantal jaarlijks aangepast met de tabelcorrectiefactor, bedoeld in Septembercirculaire provinciefonds

22 artikel 10.2 van de Wet op de inkomstenbelasting Formeel vindt de vaststelling van het nieuwe maximum van het aantal te heffen provinciale opcenten motorrijtuigenbelasting vanaf 1 januari 2017 plaats in december 2016, bij een ministeriële regeling van de minister van Financiën waarmee de jaarlijkse belastingtarieven worden aangepast aan de prijsontwikkeling. De tabelcorrectiefactor per 1 januari 2017, bedoeld in artikel 10.2 van de Wet inkomstenbelasting 2001, is echter al wel bepaald en bedraagt 1,003. Dit betekent dat het aantal opcenten motorrijtuigenbelasting dat provincies mogen heffen voor de belastingtijdvakken die na 31 december 2016 aanvangen ten hoogste 111,0 bedraagt (1,003 x 110,63). 4.4 Loon- en prijsontwikkeling De algemene uitkering is uitgedrukt in lopende prijzen. De decentralisatie- en de integratieuitkeringen betreffen doorgaans nominale bedragen. Om provincies in staat te stellen op een juiste wijze met nominale ontwikkelingen om te gaan is tabel opgenomen. De tabel bevat de twee loon- en prijsindicatoren die het CPB onderscheidt voor de overheidssector. De cijfers zijn ontleend aan de meest recente publicaties van het CPB. Voor nadere informatie verwijzen wij naar de regelmatig bijgestelde prognoses op de website van het CPB (CPB), met name de rubriek Macro Economische Verkenning (MEV2017). Wellicht ten overvloede wordt vermeld dat de cijfers in tabel geen relatie hebben met de (mutatie in de) omvang van het accres zoals opgenomen in paragraaf Zij zijn slechts opgenomen als een mogelijkheid om in de provinciale begrotingen rekening te houden met prijsontwikkelingen. Tabel Prijsmutaties per jaar overheidsconsumptie - netto materiële consumptie 0,90% -0,90% 0,90% 0,80% - lonen en salarissen 0,50% 0,70% 2,30% 1,00% algemene prijsontw ikkeling - prijsmutatie bbp 0,10% 0,10% 0,50% 0,90% Bron: MEV Individuele EMU-referentiewaarden provincies 2017 Het aandeel van de decentrale overheden in het EMU-saldo is macro genormeerd. Het Rijk maakt daarover afspraken met het IPO, de VNG en de UvW. Septembercirculaire provinciefonds

23 In het Bestuurlijk overleg financiële verhoudingen (Bofv) van 28 september 2016 wordt overleg gevoerd over de EMU-tekortnorm voor 2017 en de onderlinge verdeling naar overheidslaag. De minister van Financiën zal hierna de Staten-Generaal informeren over de uitkomst en de afgesproken EMU-norm voor Tegelijkertijd zult u worden geïnformeerd over de gevolgen voor provincies. 4.6 Actualisatie Handleiding Artikel 12 Naar verwachting in oktober 2016 wordt de geactualiseerde Handleiding artikel 12 gepubliceerd op de website van de rijksoverheid. Een belangrijke aanpassing die in de handleiding zal worden doorgevoerd is ingegeven door de herinrichting van de adviesfunctie inzake de financiële verhoudingen door de overgang van deze functie van de Raad voor de financiële verhoudingen (Rfv) naar de Raad voor het openbaar bestuur (Rob). De adviesfunctie inzake de financiële verhoudingen zal daardoor een strategisch en toekomstgericht karakter krijgen. Daarnaast worden de passages die betrekking hebben op grondexploitatie en/of grondbeleid in technische en redactionele sfeer verduidelijkt. Aanleiding daarvoor zijn het rapport Grond, Geld en Gemeenten van de Rfv (juli 2015) en de aanpassing van het Besluit begroting en verantwoording provincies en gemeenten als gevolg van de invoering van de vennootschapsbelasting voor overheidsondernemingen. Het betreft verduidelijkingen van de werkwijze bij het saneren van een negatieve algemene reserve als gevolg van het nemen van verliezen ten gevolge van grondexploitatie en van de toepassing van de saneringstermijn van in principe 10 jaar, ingeval het tekort in belangrijke mate wordt veroorzaakt door grondexploitatieverliezen. Gevoed door de uitvoeringspraktijk worden daarnaast nog wat redactionele aanpassingen doorgevoerd die beogen de leesbaarheid te vergroten en die de relatie met de geldende regelgeving leggen. Septembercirculaire provinciefonds

24 Septembercirculaire provinciefonds

25 Bijlagen Septembercirculaire provinciefonds

26 Bijlage 1 Ontwikkeling algemene uitkering Ontwikkeling algemene uitkering (bedragen in miljoenen euro's) Uitkeringsjaar Uitkeringen voorafgaand jaar 652, , , , , ,523 Algemene mutaties Accres tranche 2014 (incidenteel) 11,770 Accres tranche 2015 (incidenteel) 3,784-3,784 Accres tranche 2015 (structureel) 3,784 Accres 44,189 27,175 56,966 50,367 54,010 42,864 Plafond BTW-compensatiefonds 9,470 3,896 10,149 10,127 11,004 8,759 Generieke Digitale Infrastructuur -0,274 0,074 0,092 0,134 Inputfinanciering handelsregister 0,001 0,006 Minder provincies -5,000-5,000-5,000-5,000-5,000-5,000 Water en milieu Uitname decentralisatie VTH -5,942 Landelijk Meldpunt Afval -1,995 Voorzieningen Overheveling jeugdzorg -90,000 Stand deze circulaire 630, , , , , ,146 Septembercirculaire provinciefonds

27 Bijlage 2 Overzicht decentralisatie-uitkeringen Overzicht van decentralisatie-uitkeringen (bedragen in miljoenen euro's) Uitkeringsjaar Cluster Vindplaats Natuur 446, , , , , ,000 Natuur en recreatie sepcirc. 2015, 3.2 Verkeer en vervoer 919, , , , , ,399 Verkeer en vervoer meicirc. 2016, H3 Projecten verkeer en vervoer 76,859 81,981 41,962 40,962 40,966 22,578 Verkeer en vervoer meicirc. 2016, H3 Zuiderzeelijn 128,855 20,062 15,213 15,213 15,213 Verkeer en vervoer sepcirc. 2016, H3 Aansluiting Lelystad Airport 6,671 Verkeer en vervoer sepcirc. 2016, H3 Afsluitdijk 4,074 Verkeer en vervoer meicirc. 2016, H3 Groei op het spoor 4,011 Verkeer en vervoer sepcirc. 2016, H3 Dubbele dijkzone Eemshaven-Delfzijl 0,200 Verkeer en vervoer meicirc. 2016, H3 Nationale gebiedsontwikkeling 20,601 Economische zaken sepcirc. 2016, H3 Big Start Giro D'Italia 2,500 Economische zaken meicirc. 2016, H3 Luchthavens 0,934 Economische zaken meicirc. 2016, H3 Fieldlab Region Smart Factories 2,000 Economische zaken meicirc. 2016, H3 Green Deal 1,800 Economische zaken sepcirc. 2016, H3 Uitvoeringstafel Eindhoven Airport 0,033 Economische zaken sepcirc. 2016, H3 Versnellingsagenda melkveehouderij Noord NL 0,060 0,060 0,060 0,060 Economische zaken sepcirc. 2016, H3 DuurzaamDoor 1,500 Volkshuisvesting en ruimtelijke ordening sepcirc. 2016, H3 Erfgoed en ruimte 0,993 Volkshuisvesting en ruimtelijke ordening sepcirc. 2016, H3 Beter benutten 58,444 Water en milieu meicirc. 2016, H3 Bodemsanering 46,003 38,150 35,830 35,997 35,925 Water en milieu meicirc. 2016, H3 BRZO 11,171 10,050 10,050 10,050 10,050 10,050 Water en milieu sepcirc. 2015, 3.10 MIRT-onderzoek Holwerd aan Zee 0,075 Water en milieu sepcirc. 2016, H3 Vismigratierivier 0,826 1,240 1,653 Water en milieu sepcirc. 2016, H3 Sterke regio's 1,000 Water en milieu sepcirc. 2012, Waddenfonds 28,878 28,878 28,878 28,878 28,878 28,878 Water en milieu juncirc. 2012, 3.9 Hydrologische maatregelen 5,000 Water en milieu meicirc. 2016, H3 Zoetwatermaatregelen 6,895 Water en milieu meicirc. 2016, H3 Projectstimuleringsregeling Interreg V 0,285 Water en milieu meicirc. 2016, H3 Weidevogels 0,025 0,025 0,025 0,025 Water en milieu meicirc. 2016, H3 Waddenslib 0,100 Water en milieu meicirc. 2016, H3 Monumentenzorg 20,000 20,000 20,000 20,000 20,000 20,000 Voorzieningen juncirc. 2012, 3.11 Programma IOV 15,256 14,286 pm Voorzieningen sepcirc. 2016, H3 Totaal decentralisatie-uitkeringen 1.810, , , , , ,905 Septembercirculaire provinciefonds

28 Bijlage 3 Bedragen per eenheid 2016 Overzicht van verdeelmaatstaven en bijbehorende bedragen per eenheid voor het jaar 2016 Uitkeringsfactor 1,028 Bedrag per eenheid Maatstaf 11,65 inwoners 2,31 inwoners landelijk gebied met max ,15 p-weg 48,83 woonruimten 89,09 oeverlengte 20,86 land 30,14 water 37,81 ehs_groen 118,62 opp. bedrijventerreinen ,65 inrichtingen 1,97 aantal banen totaal ,64 aantal banen stuwende werkgelegenheid 11,47 inw_oad 99,92 inw_groei 556,24 inw_krimp ,58 vast bedrag 65,9 MRB Septembercirculaire provinciefonds

29 Bijlage 4 Bedragen per eenheid 2016 per cluster Overzicht van verdeelmaatstaven en bijbehorende bedragen per eenheid voor het jaar 2016 per cluster Cluster Maatstaf Bedragen per eenheid 2016 meicirculaire Wijzigingen 2016 deze circulaire Bedragen per eenheid 2016 deze circulaire Beheertaken Bestuur inwoners 6,57 6,57 vast bedrag , ,76 Verkeer en vervoer p-weg , ,15 woonruimten 21,11 21,11 oeverlengte 82,70 82,70 water 14,57 14,57 Water en milieu woonruimten 18,97 18,97 oeverlengte 6,39 6,39 land 2,77 2,77 water 11,06 11,06 inrichtingen , ,65 vast bedrag , ,83 Natuur en recreatie inwoners 3,50 3,50 land 4,51 4,51 water 4,51 4,51 ehs-groen 37,81 37,81 Economische zaken woonruimten 2,45 2,45 land 3,21 3,21 opp. bedrijventerreinen 118,62 118,62 aantal banen totaal 1,97 1,97 vast bedrag , ,24 Volkshuisvesting en ruimtelijke ordening woonruimten 6,30 6,30 land 9,38 9,38 vast bedrag , ,42 Voorzieningen inwoners 1,58 1,58 inwoners landelijk gebied met max ,31 2,31 land 0,99 0,99 vast bedrag , ,33 Ontwikkeltaken Economische zaken aantal banen stuwende werkgelegenheid , ,64 Volkshuisvesting en ruimtelijke ordening inw_oad 11,47 11,47 inw_groei 99,92 99,92 inw_krimp 556,24 556,24 Septembercirculaire provinciefonds

30 Bijlage 5 Volumina maatstaven 2016 Volumina uitgavenclusters en inkomstencluster 2016 Aantal Aantal Lengte Aantal Aantal hm Aantal ha Aantal ha Oppervlakte inwoners inwoners landelijk p-weg woonruimten oeverlengte land water ehs_groen gebied met max Groningen , Fryslân , Drenthe , Overijssel , Gelderland , Utrecht , N-Holland , Z-Holland , Zeeland , N-Brabant , Limburg , Flevoland , Totaal , Septembercirculaire provinciefonds

31 Volumina uitgavenclusters en inkomstencluster 2016 (vervolg) Oppervlakte Aantal Aantal Aantal banen Aantal Aantal Aantal Vast Opcenten bedrijven- inrichtingen banen stuwende inw_oad inw_groei inw_krimp bedrag motorrijtuigen terreinen totaal werkgelegenheid belasting Groningen , ,65 Fryslân , ,56 Drenthe , ,04 Overijssel , ,86 Gelderland , ,78 Utrecht , ,20 N-Holland , ,41 Z-Holland , ,74 Zeeland , ,26 N-Brabant , ,22 Limburg , ,81 Flevoland , ,59 Totaal , ,12 Septembercirculaire provinciefonds

32 Bijlage 6 Ontwikkeltaken niet via maatstaven 2016 Ontwikkeltaken niet via maatstaven Voorzieningen Volkshuisvesting Verkeer en Water en Water en Natuur en Ontwikkeltaken Ontwikkeltaken en ruimtelijke vervoer milieu milieu recreatie niet via maatstaven niet via maatstaven ordening lucht/klimaat bodem beheer ontwikkel ontwikkel ontwikkel ontwikkel ontwikkel incl. in basis in basis in basis in basis in basis in basis in basis uitkeringsfactor Groningen Fryslân Drenthe Overijssel Gelderland Utrecht N-Holland Z-Holland Zeeland N-Brabant Limburg Flevoland Totaal Septembercirculaire provinciefonds

33 Bijlage 7 Overzicht decentralisatie-uitkeringen 2016 per provincie Verdeling decentralisatie-uitkeringen 2016 Natuur Verkeer en Projecten Aansluiting Groei Bodemsanering BRZO Programma vervoer verkeer en Lelystad Airport op hetspoor IOV vervoer Groningen Fryslân Drenthe Overijssel Gelderland Utrecht Noord-Holland Zuid-Holland Zeeland Noord-Brabant Limburg Flevoland Totaal Septembercirculaire provinciefonds

34 Verdeling decentralisatie-uitkeringen 2016 (vervolg) Monu- Luchthavens Uitvoeringstafel Nationale Versnellingsagenda Afsluitdijk Zuiderzeelijn Dubbele mentenzorg Eindhoven gebiedsontwikkeling melkveehouderij (REP en RSP) dijkzone Airport Noord NL Eemshaven-Delfzijl Groningen Fryslân Drenthe Overijssel Gelderland Utrecht Noord-Holland Zuid-Holland Zeeland Noord-Brabant Limburg Flevoland Totaal Septembercirculaire provinciefonds

35 Verdeling decentralisatie-uitkeringen 2016 (vervolg) Big Start Fieldlab MIRT-onderzoek Vismigratierivier Sterke Waddenfonds Beter Giro Region Holwerd aan Zee regio's Benutten D'Italia Smart Factories Groningen Fryslân Drenthe Overijssel Gelderland Utrecht Noord-Holland Zuid-Holland Zeeland Noord-Brabant Limburg Flevoland Totaal Septembercirculaire provinciefonds

36 Verdeling decentralisatie-uitkeringen 2016 (vervolg) Duurzaam Hydrologische Zoetwater- Projectstimuleringsregeling Weidevogels Waddenslib Erfgoed en Green Deal Totaal Door maatregelen maatregelen Interreg V ruimte Groningen Fryslân Drenthe Overijssel Gelderland Utrecht Noord-Holland Zuid-Holland Zeeland Noord-Brabant Limburg Flevoland Totaal Septembercirculaire provinciefonds

37 Bijlage 8 Verdeling provinciefondsuitkeringen 2016 Beheertaken Ontwikkeltaken Ontwikkeltaken MRB-capaciteit OEM / vermogen Algemene Decentralisatie- Totale uitkeringen via maatstaven via maatstaven niet via maatstaven uitkeringen uitkeringen provinciefonds bijlage 3 en 5 bijlage 3 en 5 bijlage 6 bijlage 5* (kolom 1 t/m 5) bijlage 7 (kolom 6 en 7) incl. incl. incl. MRB-tarief uitkeringsfactor uitkeringsfactor uitkeringsfactor (1) (2) (3) (4) (5) (6) (7) (8) Groningen Fryslân Drenthe Overijssel Gelderland Utrecht N-Holland Z-Holland Zeeland N-Brabant Limburg Flevoland Totaal Septembercirculaire provinciefonds

38 Bijlage 9 Bevoorschotting 2016 Bevoorschotting uitkeringsjaar 2016 Verleende voorschotten termijn 1 t/m 39 Te verlenen voorschotten termijn 40 t/m 50 Algemene DU Ontwikkel/ Decentralisatie- Totaal uitkeringen Algemene DU Ontwikkel/ Decentralisatie- Totaal uitkeringen uitkering OEM variabel uitkeringen provinciefonds* uitkering OEM variabel uitkeringen provinciefonds** Groningen Fryslân Drenthe Overijssel Gelderland Utrecht Noord-Holland Zuid-Holland Zeeland Noord-Brabant Limburg Flevoland Totaal * De bedragen in deze kolom zijn gelijk aan 26 maal het totale bevoorschottingsbedrag uit de septembercirculaire 2015 plus 13 maal het totale bevoorschottingsbedrag uit de meicirculaire ** De bedragen zijn het verschil van de overeenkomstige bedragen in bijlage 8 en deze bijlage. Algemene uitkering: de som van de kolommen 1, 2 en 4; DU Ontwikkel/OEM variabel: de som van de kolommen 3 en 5. Septembercirculaire provinciefonds

39 Termijnbedragen van de bevoorschotting op de uitkeringen over 2016 vanaf 3 oktober 2016 Vanaf termijn 40 t/m 49* Algemene DU Ontwikkel/ Decentralisatie- Totaal uitkeringen uitk ering OEM variabel uitk eringen provinciefonds Groningen Fryslân Drenthe Overijssel Gelderland Utrecht Noord-Holland Zuid-Holland Zeeland Noord-Brabant Limburg Flevoland Totaal * De bedragen in deze bijlage zijn gelijk aan de bedragen in bijlage 9 gedeeld door 11. Septembercirculaire provinciefonds

40 Bijlage 10 Bedragen per eenheid 2017 Overzicht van verdeelmaatstaven en bijbehorende bedragen per eenheid voor het jaar 2017 Uitkeringsfactor 1,047 Bedrag per eenheid Maatstaf 11,65 inwoners 2,31 inwoners landelijk gebied met max ,15 p-weg 48,83 woonruimten 89,09 oeverlengte 20,86 land 30,14 water 37,81 ehs_groen 118,62 opp. bedrijventerreinen ,65 inrichtingen 1,97 aantal banen totaal ,64 aantal banen stuwende werkgelegenheid 11,47 inw_oad 99,92 inw_groei 556,24 inw_krimp ,58 vast bedrag 65,9 MRB Septembercirculaire provinciefonds