Naar een kosteneffectief natuurbeheer Toelichting op de gevolgde werkwijze.

Transcriptie

1 Herziening Ambitiekaart ecologische hoofdstructuur Naar een kosteneffectief natuurbeheer Toelichting op de gevolgde werkwijze. 4 juni 2014 Inhoud: Herziening ambitiekaart ecologische hoofdstructuur Pagina 1

2 1. Achtergrond en Inleiding 2. Uitgangspunten en spelregels 3. Aanpassingen Natuurambities 3.1 Aanpassingen per gebiedscategorie 3.2 Aanpassingen per natuurtype 3.3 Aanpassingen binnen de bestaande en nieuwe EHS Bijlage 1: De toegepaste methodiek voor herziening van de natuurambities Bijlage 2: Toelichting op de zoekgebieden Bijlage 3: Areaalwijzigingen natuurambities. - Gehele EHS - Bestaande EHS - Nieuwe EHS; Verworven - Nieuwe EHS; Niet verworven Herziening ambitiekaart ecologische hoofdstructuur Pagina 2

3 1. Achtergrond en Inleiding Op de ambitiekaart voor de ecologische hoofdstructuur (EHS) geven wij de te realiseren natuurdoelen (natuurambities) voor de verschillende delen van de ecologische hoofdstructuur aan. De natuurambities die in het verleden zijn geformuleerd en weergegeven op de ambitiekaart (versie 1.0) uit 2002, leveren te hoge kosten op voor het inrichten en het beheren van de natuurtypen. Bij volledige realisatie van de EHS overschrijden de inrichtings- en beheerkosten ruimschoots de beschikbare middelen. Daarom is in het natuurplan Brabant Uitnodigend Groen (BrUG)(PS, september 2012) aangegeven dat de natuurambities worden heroverwogen, zodat een flinke bezuiniging wordt bereikt op de inrichtings- en beheerkosten. De bezuinigingsopgave mag echter niet ten koste gaan van de natuurkwaliteit / biodiversiteit. Verder stelt BrUG dat bij de herziening rekening moet worden gehouden met de cultuurhistorische waarden, leefbaarheid én beleving. Een andere reden voor herziening van de natuurambities is het beter kunnen faciliteren van de ondernemende en marktgerichte EHS. De bijstelling van de natuurambities vanuit de vigerende ambitiekaart (versie 1.0 ) naar de nieuwe ambitiekaart (versie 2.0) is in 2 fasen tot stand gekomen. In fase 1 zijn spelregels als beleidskader voor de herziening opgesteld. Met de spelregels was het mogelijk een inschatting te maken van realistische besparingen op beheerkosten en ontstond een gedragen basis voor het omvangrijke proces van de herziening van de natuurambities. GS hebben de spelregels op 7 mei 2013 vastgesteld. In fase 2 is door toepassing van de spelregels in de verschillende delen van de EHS, aangevuld met veldkennis, beschikbare onderzoeken en gezond verstand de gedetailleerde ambitiekaart 2.0 tot stand gekomen. De nieuwe ambitiekaart 2.0 geeft op detailniveau (schaal 1:25.000) een state of the art van de natuurambities (weergegeven als beoogde natuurtypen) waarbij met de beschikbare financiële middelen een zo optimaal mogelijk ecologisch rendement wordt bereikt. De ambitiekaart is een belangrijk sturingsmiddel voor natuurontwikkeling. De ambitiekaart vormt het flexibele inhoudelijke kader voor aankoop en het gewenste inrichtingsniveau van nieuwe natuur en is het ecologische kader voor gebiedsontwikkeling (zie verder H. 4). De ambitiekaart is tot stand gekomen vanuit een nauwe samenwerking met de Brabantse waterschappen en terreinbeherende instanties. De BMF, ZLTO, TOPBrabant en Brabants Particulier Grondbezit zijn periodiek geïnformeerd. Op basis van de nieuwe ambitiekaart 2.0 is ook de beheertypenkaart aangepast. Deze kaart is een uitwerking van de ambitiekaart en geeft de huidige natuursituatie in het veld weer, waaraan een bepaald beheer is verbonden. De beheertypenkaart vormt het kader voor de verstrekking van beheersubsidie. Beide kaarten liggen komen ter inzage. De ambitiekaart en beheertypenkaart zijn beide onderdeel van het natuurbeheerplan. Initiatiefnemers kunnen zienswijzen indienen voor aanpassingen. De voorstellen worden getoetst aan de gehanteerde uitgangspunten voor aanpassing en het vigerende natuurbeheerplan. Na vaststelling van de nieuwe ambitiekaart en beheertypenkaart blijft de mogelijkheid bestaan voor een 3 x jaarlijkse aanpassing van de kaarten op basis van verzoeken hiertoe. Herziening ambitiekaart ecologische hoofdstructuur Pagina 3

4 Positie Herziening ambitiekaart binnen Brabant Uitnodigend Groen 2. Uitgangspunten en zoekgebieden Uitgangspunten Het BrUG formuleert de algemene uitgangspunten en voorwaarden voor de bijstelling van de vigerende ambitiekaart (1.0) naar de nieuwe ambitiekaart (2.0). Samengevat komen de uitgangspunten op het volgende neer: - Realiseer een zo groot mogelijke bezuiniging op beheerkosten, zonder dat dit ten koste gaat van een achteruitgang van biodiversiteit en het functioneren van de EHS of Kaderrichtlijn Water. - Bezie waar natuurtypen binnen de nieuwe EHS met hoge beheerkosten zijn bij te stellen. - Handhaaf de ambities binnen Natura2000 gebieden en meest waardevolle natte natuurparels. - Indien de natuurtypen binnen de overige natte natuurparels worden bijgesteld, blijven de hydrologische voorwaarden van de oorspronkelijke natuurambities (het optimale grond- en oppervlaktewaterregime; beleidsafspraak in provinciaal Waterplan, PWP) toch gehandhaafd. Herziening ambitiekaart ecologische hoofdstructuur Pagina 4

5 - Natuurtypen moeten in de praktijk haalbaar zijn (geschikte ecologische-, bodem- en watercondities). - Handhaaf zoveel mogelijk de natuurtypen binnen de bestaande EHS, tenzij terreinbeherende organisaties en waterschappen in bepaalde gebieden hierop een uitzondering maken. - Pas procesbeheer toe waar kan en patroonbeheer waar noodzakelijk i.v.m. cultuurhistorie. - Pas een flexibele ruimtelijke begrenzing van de natuurtypen toe waar dit vanuit biodiversiteit toelaatbaar is, zodat er voor de initiatiefnemer ruimte ontstaat voor maatwerk. De uitgangspunten zijn sturend geweest in de aanpak voor de bijstelling van de vigerende ambitiekaart naar de nieuwe ambitiekaart. In aanvulling hierop is gebruik gemaakt van de inzichten in de toestand van bodem, water en ecologie en in de effecten van beheer op de haalbaarheid van natuurambities. Deze kennis is gebruikt voor de gebiedsspecifieke invulling van de spelregels (bijlage 1). Het resultaat is een herziene kaart met realistische natuurambities die borg staan voor een goed functionerend ecologisch netwerk en waarbij tegen zo laag mogelijke inrichtings- en beheerkosten een zo hoog mogelijk rendement voor biodiversiteit en cultuurhistorie wordt gerealiseerd. In de uitgangspunten wordt onderscheid gemaakt tussen bestaande natuur en nieuwe natuur. Onder nieuwe natuur verstaat we de natuur die na 1985 is aangelegd en vastgelegd in het Natuurbeleidsplan Nieuwe natuur verdelen we in landbouwgronden binnen de EHS die al zijn verworven en landbouwgronden waar verwerving nog moet plaatsvinden. Tabel 1: Areaal bestaande en nieuwe natuur binnen de ecologische hoofdstructuur Bestaande natuur (rijks en provinciaal) Nieuwe natuur totaal - reeds verworven - nog te verwerven EHS totaal ha (waarvan ruim ha beheer via SNL) ha ha ha (6.500 ha rijks EHS en ha prov EHS) ha Zoekgebieden Ook in de nieuwe kaart zijn de natuurambities zoveel mogelijk weergegeven op perceelsniveau. Daarnaast worden zoekgebieden onderscheiden waarbinnen de natuurambities wel zijn benoemd, maar (nog) niet op perceelsniveau begrensd (zie bijlage 2). Zoekgebieden geven initiatiefnemers flexibiliteit in de realisatie van de nieuwe EHS. De perceelsgerichte invulling in zoekgebieden vindt plaats nadat door de initiatiefnemer een nadere onderbouwing (gebaseerd op een veldverkenning) is uitgevoerd. Binnen een zoekgebied zijn de meest kansrijke locaties voor de onderscheiden natuurbeheertypen nog niet nader aangeduid. Plekken met een hoge kwelpotentie of met fosfaatverzadigde bodem zijn na nader onderzoek ter plaatse te lokaliseren. Indien een Herziening ambitiekaart ecologische hoofdstructuur Pagina 5

6 initiatief ontstaat om (een deel van) de nieuwe natuur in een zoekgebied te realiseren, dan zal de initiatiefnemer nader onderzoek moeten uitvoeren en de resultaten opnemen in het inrichtingsverzoek. Via dit onderzoek kan de initiatiefnemer aantonen welke percelen het meest geschikt zijn voor elk van de natuurbeheertypen in het zoekgebied. Het is minder wenselijk dat een initiatiefnemer slechts een deel van het zoekgebied invult met een bepaald natuurbeheertype, bijvoorbeeld een natuurbeheertype met lage inrichtingskosten, teneinde te voorkomen dat kansrijke locaties voor bijzondere natuurbeheertypen worden bezet met natuurbeheertypen die met meer algemene veldcondities toe kunnen. Dit gaat ten koste van de realisatiekansen van de kritische natuurbeheertypen. Een zoekgebied wordt begrensd door de vastgestelde begrenzing van een N2000 gebied of een natte natuurparel. Voor de begrenzing van een zoekgebied beek- en kreekherstel of provinciale EHS geldt dat de begrenzing eindigt bij bestaande natuur. Daarbij moet een zoekgebied in ieder geval 10 ha. beslaan. Is een zoekgebied kleiner dan kan de initiatiefnemer geheel naar eigen inzicht een natuurbeheertype bepalen. 3. Aanpassingen natuurambities De aanpassingen van de natuurambities worden beschreven vanuit gebiedscategorieën, vanuit natuurtypen en vanuit de bestaande en nieuwe EHS. De herziening betreft met name een deel van het areaal aan natuurtypen die duur zijn in aanleg en beheer, zoals hooi- en schraallanden, overwegend gelegen binnen de Natura 2000 gebieden en gebieden die behoren tot de Kaderrichtlijn Water (beek- en kreekherstel en natte natuurparels) binnen de nieuwe EHS. De aanpassingen leiden niet tot aantasting van de biodiversiteit en de Europese taakstellingen voor Natura 2000 en de KRW-opgave. De ambitie voor hydrologische inrichting binnen de gebieden met beek- en kreekherstel, natte natuurparels en Natura2000 blijft ongewijzigd, ongeacht de bijstelling van de natuurambitie 1. De waterschappen bepalen gebiedsgewijs hoe dit uitgangspunt in de praktijk wordt toegepast. 3.1 Aanpassingen per gebiedscategorie Natura 2000-gebieden Bestaande EHS: Geen aanpassing van natuurambities. Nieuwe EHS: Natuurambities worden lokaal bijgesteld binnen specifieke zoekgebieden waar de bestaande natuurambities vanwege water- en milieuomstandigheden niet haalbaar blijken te zijn. Kaderrichtlijn water De KRW gebieden zijn op de nieuwe ambitiekaart begrensd als zgn. zoekgebieden. Een natte natuurparel (nnp) is een gebied waarbinnen de hydrologie bepalend en voorwaardelijk is voor het instandhouden van bestaande natuur en het realiseren van nieuwe 1 Voor de uitwerking van het betreffende hydrologisch regime van de natuurbeheertypen wordt verwezen naar de technische handreiking OGOR natuur in Brabant; hydrologische randvoorwaarden voor Brabantse natuurbeheertypen Herziening ambitiekaart ecologische hoofdstructuur Pagina 6

7 natuur. De nnp wordt omgeven door een zone waarbinnen hydrologische beperkingen gelden. De begrenzing van de nnp en de hydrologische beschermingszone zijn vastgesteld in het provinciaal waterplan. (PWP). In het zoekgebied voor nieuwe natuur gelden de hydrologische voorwaarden van het PWP en de daarbij behorende eisen die gesteld worden aan de natuurbeheertypen. Dit betekent dat een mogelijk natuurbeheertype in het zoekgebied dat ook in drogere omstandigheden gerealiseerd kan worden, toch onderhevig is aan de hydrologische eisen van de nnp. Daarom is voor de duidelijkheid bij dergelijke natuurbeheertypes de toevoeging nat aangegeven. De grens van het zoekgebied is identiek aan de grens van de nnp. Voor het bepalen van procentuele verdeling van de natuurtypes in het zoekgebied is naast de kansrijkdom ook de Cultuurhistorische Waarde (CHW) van het betreffende gebied van belang. De CHW is vastgesteld op basis van de Cultuurhistorische waardenkaart. - Bij een zeer hoge CHW is het realiseren van bostypen als nieuwe natuur niet toegestaan. Hierdoor verdwijnen namelijk de aanwezige cultuurhistorische patronen. In een dergelijke situatie is gekozen voor een open landschap met 100% kruiden- en faunarijk grasland N Bij een hoge CHW, is een beperkte hoeveelheid bos toelaatbaar. - Bij ontbreken van CHW is het natuurtype alleen bepaald vanuit ecologisch perspectief. Natte natuurparels Bestaande EHS: Geen aanpassing van de natuurambities. Nieuwe EHS: De natuurambities met een duur beheer worden bijgesteld waar de milieuomstandigheden weinig perspectief voor de benoemde natuurtypen bieden. De schraallanden en hooilanden worden gewijzigd in natte kruidenrijke- en faunarijke graslanden of beekbegeleidend bos (tabel 2). Moeras verandert in nat ruigteveld. Beek en kreekherstel Beek- en kreekherstel is alleen van toepassing in een smalle zone langs de beek of kreek en buiten de Natura 2000 gebieden en buiten natte natuurparels. Bestaande EHS: Geen aanpassingen van de natuurambities Nieuwe EHS: schraallanden en hooilanden worden gewijzigd in een combinatie van beekbegeleidend bos, kruiden- en faunarijk grasland. Moeras wordt overal gewijzigd in nat ruigteveld. Specifieke gebieden In overleg met de terreinbeherende organisaties zijn gebieden, met de status natte natuurparel (nnp), Natura2000 of beide, geselecteerd waar binnen de nieuwe EHS de natuurambities met hoge beheerkosten zijn bijgesteld. Het areaal nat schraalland en vochtig hooiland is voor 50% of meer gewijzigd in goedkoper te beheren ambities (zie bijlage 2), aangezien uit veldkennis blijkt dat de haalbare milieuomstandigheden in deze gebieden ontoereikend zijn voor dit kritische natuurtype. Deze gebieden zijn De Dommel ten zuiden van Eindhoven (nnp), De Mortelen (nnp), Helvoirts Broek (nnp), Pompveld (N2000), De Brand (N2000), Westelijke Langstraat (N2000) en De Scheeken (nnp). Herziening ambitiekaart ecologische hoofdstructuur Pagina 7

8 Procesbeheer Procesbeheer is een vorm van beheer waarbij spontane natuurprocessen ongehinderd kunnen plaatsvinden. De gebieden die met procesbeheer zijn aangeduid, liggen binnen de natuurtypen kalk- en zandlandschap en het rivieren- en moeraslandschap. De afzonderlijke eenheden en hebben een oppervlakte van ten minste 500 hectare. Alleen bij deze grote oppervlakten komt procesbeheer goed tot haar recht. Het totale areaal met procesbeheer neemt toe van ca ha naar ca ha (een toename van netto 1800 ha). Procesbeheer heeft geen invloed op de natuurambitie als zodanig, maar draagt wel bij aan lagere beheerkosten. Patroonbeheer vindt plaats waar dit noodzakelijk is voor behoud en ontwikkeling van specifieke ecologische waarden en behoud en herstel van de cultuurhistorische waarden. Waar nodig worden binnen eenheden met procesbeheer cultuurhistorische enclaves voor patroonbeheer uitgezonderd. 3.2 Aanpassingen per natuurtype Natuurtypen met relatief hoge beheerkosten zijn bijgesteld op locaties waar de haalbare milieu- en watercondities ontoereikend zijn voor de realisatie van het beoogde natuurtype. De bijstellingen hebben betrekking op de nieuwe EHS; op zowel de reeds verworven gronden als de nog te verwerven gronden. De bijgestelde (nieuwe) natuurambities sluiten aan bij de veldomstandigheden ter plaatse, passen in de ecologische context van de omgeving en dragen bij aan behoud en binnen de nieuwe EHS- versterking van de biodiversiteit. De bijstellingen zijn gebaseerd op een zo groot mogelijke daling van de inrichtings- en beheerkosten zonder dat dit ten koste gaat van het functioneren van het ecologisch systeem. Tabel 2 geeft de natuurambities weer die zijn aangepast. Een overzicht van de omvangrijkste areaalafnamen van de bijgestelde natuurambities, evenals de areaaluitbreidingen van de goedkoper te beheren natuurambities zijn in tabel 3 opgenomen. Tabel 2: Natuurambities, hun bijstellingen en beheerkosten Oorspronkelijk Natuurtype Beheerkosten ( /ha/jaar) Bijgesteld Natuurtype Beheerkosten ( /ha/jaar) Nat schraalland 1262 Kruiden- en Veenmos-rietland / moerasheide Vochtig hooiland Glanshaverhooiland 1.245,6 711,1 477,4 faunarijk grasland of Beekbegeleidend bos Droog schraalland 418,2 Kruiden- en faunarijk grasland 189,3 Toelichting Herziening ambitiekaart ecologische hoofdstructuur Pagina 8 24,2 Moeras 399,3 Ruigteveld 55,1 Droog hakhout 219,8 Droog bos met 6,5 productie 189,3 m.u.v. heischrale graslanden, rivierduinen en stroomdalgraslanden

9 Tabel 3: Areaalwijzigingen natuurambities binnen de gehele EHS Natuurtype Areaal oude ambitiekaart (ha) Areaal nieuwe ambitiekaart (ha) Vochtig hooiland Droog schraalgrasland Nat schraalland Moeras Veenmosrietland / moerasheide Bos (den, eik, beuk) Kruiden- en faunarijk grasland Ruigteveld Zand- en kalklandschap Aanpassingen binnen de bestaande en nieuwe EHS Binnen de bestaande EHS zijn de aanpassingen beperkt tot de natuurambities, waarbij uit veldwaarnemingen is gebleken dat de realisatiekans - ondanks jarenlang beheer - gering is. Het betreft een aantal locaties met droog schraalland en droog hakhout en sommige boslocaties. Omdat zowel de ambitie als de feitelijke situatie in het veld wijzigt, zijn de ambitiekaart en de beheertypenkaart aan bovenstaande aangepast. In natte natuurparels en in gebieden met beek- en kreekherstel is moeras overal omgezet in nat ruigteveld. Dit is gedaan vanwege het veelvuldig voorkomen van moeras op oeverwallen, waarbij de associatie met een eis tot afgraven vaak werd gelegd. Het natuurtype ruigteveld legt geen associatie met afgraven en is een ecologisch juist type voor dergelijke gebieden. Droog schraalland Droog schraalland is op de Ambitiekaart 2014 over twee natuurtypen verdeeld. De droge schraallanden langs de rivieren en op heideterreinen blijven droog schraalland. Het overige droog schraalland wordt omgezet in kruiden- en faunarijk grasland. De oude natuurdoeltypensystematiek kende een aantal natuurdoeltypen die zijn samengevoegd tot het natuurtype droog schraalland. Deze oude natuurdoeltypen zijn: stroomdalgrasland, bloemrijk grasland (d/v), rivierduin en heischraal grasland (droog). De stroomdalgraslanden, rivierduin en heischraal grasland (droog) zijn natuurdoeltypen die voorkomen op zeer droge en voedselarme zandbodems en vormen ijle vegetaties. Het bloemrijk grasland komt voor op zowel droge als vochtige bodems die (matig) voedselrijk zijn. De omzetting van het natuurdoeltype bloemrijk grasland (d/v) naar het natuurtype droog schraalland is te ambitieus gebleken. De bloemrijke graslanden zijn over het algemeen te voedselrijk en te vochtig om op deze bodems droog schraalland te kunnen laten ontstaan. Hierdoor voldoen de bloemrijke graslanden niet aan de criteria voor het natuurtype droog schraalland. Vandaar dat via de oude scheidslijnen van de natuurdoeltypen het natuurtype Herziening ambitiekaart ecologische hoofdstructuur Pagina 9

10 droog schraalland weer uit elkaar wordt getrokken en wordt onderverdeeld naar droog schraalland en kruiden- en faunarijk grasland. Droog hakhout Het natuurtype droog hakhout wordt in zijn geheel omgezet naar droog bos met productie. In Noord-Brabant bestaat dit natuurtype voornamelijk uit eikenhakhout op houtwallen en kleine geriefbosjes. Dit type bos is vooral om cultuurhistorische redenen als apart type onderscheiden. De ecologische meerwaarde van dit natuurtype is echter vrij beperkt. Ook hier is de ecologische meerwaarde van het periodiek kappen gering. Door het natuurtype om te zetten naar droog bos met productie blijft periodieke houtkap mogelijk. Boslocaties. Voor diverse boslocaties is op basis van veldervaring gekozen voor omzetting naar droog of vochtig bos met productie. Dit is steeds toegepast voor individuele boscomplexen en daarmee niet generiek voor alle locaties gewijzigd.. De meest omvangrijke bijstellingen zijn doorgevoerd op weinig kansrijke natuurambities binnen de nieuwe EHS (bijlage 3). Hier hebben nog geen investeringen in beheer plaatsgevonden of zijn de gemaakte kosten nog betrekkelijk gering. De bijstellingen hebben betrekking op vochtige milieus: vochtig hooiland, nat schraalland, glanshaverhooiland, moeras en veenmosrietland. Herziening ambitiekaart ecologische hoofdstructuur Pagina 10

11 Bijlage 1 De toegepaste methodiek voor herziening van de natuurambities De nieuwe ambitiekaart is ontwikkeld uit de vigerende ambitiekaart 2002 door toepassing van de uitgangspunten en spelregels (H2). De hiërarchie in de spelregels en uitgangspunten heeft geleid tot de volgende stapsgewijze opbouw van de nieuwe ambitiekaart: Stap1: Procesbeheer waar kan Begrenzing van (grote) eenheden van de EHS van ten minst 500 ha. Stap 2: Handhaven natuurambities in bestaande Natura 2000 gebieden en meest waardevolle natte natuurparels Stap 3: Haalbare natuurambities binnen de nieuwe EHS op basis van ecologische, hydrologische en bodemkundige condities Voor elk kaartvlak (veelal op perceelsniveau) van de vigerende ambitiekaart is de kansrijkdom ten aanzien van de realisatie van de oude natuurambitie bepaald. Hiervoor heeft een afweging op basis van bodem, water en ecologie plaats gevonden, aangevuld met beschikbare veldkennis en onderzoekresultaten. Natuurambities met een hoge kansrijkdom blijven ongewijzigd op de kaart. De bijstelling naar een ambitie met een lagere ambitie en daarmee een goedkoper beheer vindt plaats wanneer de kans op het realiseren van de vereiste milieuomstandigheden matig of gering is. De bijgestelde natuurambitie is in overeenstemming met de haalbare milieucondities. Stap 4: Begrenzing van de zogenaamde zoekgebieden Zoekgebieden zijn begrensde eenheden van de EHS waarbinnen de milieucondities nu en in de toekomst niet overal aansluiten bij de eisen van de oude natuurambities. In deze fase kan niet overal worden aangegeven op welke percelen de meeste kansen vanuit ecologie, bodem en hydrologie aanwezig zullen zijn voor realisatie van de beoogde natuurambities. Nader detailonderzoek zal deze kennisleemte moeten invullen. Binnen het zoekgebied is daarom een procentuele verdeling (naar areaal) van de relevante bijgestelde natuurambities aangegeven (bijlage 2). Dit biedt flexibiliteit voor de initiatiefnemers, die op basis van nader te verzamelen informatie zelf aan zet zijn voor de plaatsbepaling. Als zoekgebied zijn begrensd: - Gebieden voor beek- en kreekherstel - Natte natuurparels - Specifieke zoekgebieden (N2000 en/of natte natuurparels) Stap 5: Bijstelling binnen de bestaande EHS op basis van praktijkervaringen Voor alle natuurambities is nagegaan of de beheerkosten in overeenstemming zijn met de ecologische baten en functionaliteit van het natuurtype binnen het robuust natuurnetwerk. Daarbij is gebruik gemaakt van veldkennis. Wanneer een goedkoper natuurtype geen afbreuk doet aan de biodiversiteit, dan is het dure type ingeruild voor een goedkoper natuurtype. Stap6: Toetsing van de ambitiekaart aan de doelstellingen van het beleid voor leefgebieden. De doelen van leefgebieden kunnen aanleiding zijn de natuurambities hierop aan te passen. Herziening ambitiekaart ecologische hoofdstructuur Pagina 11

12 Bijlage 2: Toelichting op de zoekgebieden Natte Natuurparels (Kaderrichtlijn Water) De bijgestelde natuurambities bestaan uit beekbegeleidend bos (broekbos), nat kruiden- en faunarijk grasland en nat ruigteveld. De cultuurhistorische waarde (CHW) van de provinciale Cultuurhistorische Waardenkaart én de kansrijkdom op basis van ecologie, bodem en water zijn samen leidend voor de verdeling van kansrijke natuurambities. o o Hoge cultuurhistorische waarden: 100% nat kruiden- en faunarijk grasland matig hoge cultuurhistorische waarden: 25% broekbos, 40% nat kruiden- en faunarijk grasland en 35% nat ruigteveld o lage cultuurhistorische waarden: 70% broekbos, 15% nat ruigteveld en 15% kruiden- en faunarijk grasland Hoge cultuurhistorische waarden gaan niet samen met een hoog aandeel broekbos, aangezien hierdoor de aanwezige cultuurhistorische patronen verdwijnen. Daarom is gekozen voor behoud of herstel van het open landschapstype via kruiden- en faunarijk grasland. In een aantal specifieke gebieden is voor een beperkt aantal natte natuurparels vanwege de karakteristieke waarden van deze generieke verdeling afgeweken, zie in de tabel hieronder. Beek- en kreekherstel gebieden (Kaderrichtlijn Water) Binnen alle gebieden voor beek- en kreekherstel is voor nieuw aan te leggen natuur de volgende verdeling van bijgestelde natuurambities van toepassing: 30 % beekbegeleidend bos; 30% nat kruiden- en faunarijk grasland en 40% nat ruigteveld. Specifieke zoekgebieden Binnen een aantal gebieden hebben wij op aangeven van de terreinbeherende organisaties op basis van veldkennis en voortschrijdend inzicht een gebiedsspecifieke verdeling van de kansrijke natuurambities bepaald. % areaal handhaving schraalland % areaal terugval Verdeling bijgestelde natuurambities binnen terugval Boven Dommel % kruiden- en faunarijk grasl. 15% ruigteveld De Mortelen en de Scheeken % kruiden- en faunarijk grasl. 10% ruigteveld Helvoirts Broek en Pompveld % kruiden- en faunarijk grasl 15% ruigteveld Westelijke Langstraat % broekbos 15% moeras 25% kruidenrijk grasl. De Brand % kruidenrijk grasl. In alle zoekgebieden is voor maximaal 10% een afwijking mogelijk op de verdeling van de aangegeven natuurtypes. Dit betekent ook dat in een gebied waar bijvoorbeeld geen schraalland meer genoemd wordt, dit natuurtype toch op 10% van het areaal worden gerealiseerd als uit aangeleverd detailonderzoek blijkt dat dit kansrijk is. Indien een zoekgebied kleiner is dan 10 ha, dan mag de initiatiefnemer zelf de verdeling bepalen. Herziening ambitiekaart ecologische hoofdstructuur Pagina 12

13 Bijlage 3: Areaalwijzigingen natuurambities. Gehele EHS Oude Oppervlakte (ha) Nieuwe Beschrijving ambitietype ambitiekaart ambitiekaart Toe/afname Vochtig hooiland Droog schraalgrasland Nat schraalland Moeras Veenmosrietland en moerasheide Dennen- eiken en beukenbos Glanshaverhooiland Gemaaid rietland Droog hakhout Kruiden- en faunarijke akker Bloemdijk Zoete plas Beek en bron Haagbeuken- en essenbos Vochtig bos met productie Afname totaal Kruiden- en faunarijk grasland Ruigteveld Zand- en kalklandschap Rivier- en moeraslandschap Rivier- en beekbegeleidend bos Vochtig hakhout en middenbos Droog bos met productie Park- en stinzenbos Vochtig weidevogelgrasland ,0 Eendenkooi ,0 Overige ambitietypen ,0 Herziening ambitiekaart ecologische hoofdstructuur Pagina 13

14 Bestaande EHS Oppervlakte (ha) Oude Nieuwe Beschrijving ambitietype ambitiekaart ambitiekaart Toe/afname Droog schraalgrasland Dennen- eiken en beukenbos Droog hakhout Vochtig hooiland Kruiden- en faunarijke akker Moeras Afname totaal Kruiden- en faunarijk grasland Zand- en kalklandschap Vochtig hakhout en middenbos Droog bos met productie Park- en stinzenbos Nieuwe EHS; Verworven Oppervlakte (ha) Oude Nieuwe Beschrijving ambitietype ambitiekaart ambitiekaart Toe/afname Vochtig hooiland Nat schraalland Droog schraalgrasland Moeras Veenmosrietland en moerasheide Gemaaid rietland Glanshaverhooiland Kruiden- en faunarijke akker Droog hakhout 3 0,0-3 Afname totaal Kruiden- en faunarijk grasland Ruigteveld 0, Rivier- en moeraslandschap Rivier- en beekbegeleidend bos Zand- en kalklandschap Herziening ambitiekaart ecologische hoofdstructuur Pagina 14

15 Nieuwe EHS; Niet verworven Oppervlakte (ha) Beschrijving ambitietype Oude ambitiekaart Nieuwe ambitiekaart Toe/afname Vochtig hooiland Nat schraalland Droog schraalgrasland Moeras Veenmosrietland en moerasheide Glanshaverhooiland Gemaaid rietland Bloemdijk Afname totaal Kruiden- en faunarijk grasland Ruigteveld Rivier- en beekbegeleidend bos Zand- en kalklandschap Rivier- en moeraslandschap Herziening ambitiekaart ecologische hoofdstructuur Pagina 15