Sleufloze technieken voor het vervangen van gasleidingen: Slip-lining (Buis in buis relinen) TOEPASSINGSGEBIED: Enexis

Transcriptie

1 TECHNISCHE INSTRUCTIE / HANDLEIDING Blad : 1 van 8 TOEPASSINGSGEBIED: Enexis 1 DOELSTELLING. Deze instructie beschrijft, zonder concessies te doen aan de kwaliteitseisen die van toepassing zijn voor de aanleg van gasleidingen, het doorvoeren van een gasvoerende leiding door een bestaande leiding d.m.v. slip-lining. Slip-lining is één van de sleufloze werkmethodes die onder buis in buis relinen wordt verstaan, en is een alternatief voor het conventioneel vervangen van gashoofdleidingen, waarbij de traditionele sleuf plaats maakt voor een in- en uittredeput. De keuze voor slip-lining is onlosmakelijk verbonden aan de door Asset Management gemaakte afwegingskaders, én de daaraan gekoppelde ontwerp- en vervangingskaders voor hoofdleidingen. 2 TECHNISCHE AFBAKENING. Deze instructie is van toepassing voor slip-lining van bestaande leidingen in de gasnetten van Enexis van de materiaalsoorten: (slagvast) PVC, PE, staal en gietijzer in de lagedruk gasnetten PE, staal en gietijzer in de hogedruk gasnetten. De materiaalsoort van de nieuwe gasvoerende leiding, die door de oude gasleiding wordt gevoerd, is PE. Deze technische instructie is onlosmakelijk verbonden met de vigerende veiligheidsregelgeving (VIAG) en de daaraan gerelateerde veiligheidswerkinstructies. 3 TERMEN EN DEFINITIES. Voor termen en definities wordt verwezen naar de richtlijn Gzz-0001.R: Definities en begrippen gas, en de procedurebijlage P B2: Termen en definities VGWM zorgsysteem. 4 WERKWIJZE of ACTIVITEITEN. Slip-lining mag uitsluitend na specifieke opdrachtverstrekking aan geselecteerde aannemers worden uitbesteed. Slip-lining is een sleufloze techniek waarbij een nieuwe gasvoerende leiding door de bestaande leiding wordt gevoerd. De bestaande leiding wordt na slip-lining gebruikt als mantelbuis, waarbij deze als zodanig in GEN wordt geregistreerd. Afhankelijk van de lengte van de te slip-linen leiding en/of de ruimte tussen de binnenwand van de oude leiding (mantelbuis) en de buitenwand van de nieuwe leiding wordt gekozen om deze ruimte al dan niet op te vullen met een door Enexis geaccepteerd vulmiddel.

2 Blad : 2 van Voorbereiding. Bij het vervangen van een gasleiding d.m.v. slip-lining is bij engineering met onderstaande aspecten rekening gehouden: De berekende capaciteit van de nieuwe leiding is toereikend na slip-lining. Er is beoordeeld of het huidige tracé gehandhaafd kan blijven (ligging en diepte). Er is bepaald of de gasaansluitleidingen al dan niet vervangen moeten worden. Er is bepaald wat de lengten van de door slip-lining aan te leggen leidingdelen zijn. De bestaande leidingdelen bestaan elk uit rechte aaneengesloten buizen van gelijke, zonder hulpstukken zoals bochten, afsluiters, verloopstukken, sifons e.d. Enexis levert alle materialen voor slip-lining projecten, zoals PE buizen, (afstand houders) en manchetten t.b.v. de afdichting van de mantelbuis. Voor de toe te passen gasvoerende buis wordt uitsluitend gebruik gemaakt van de Enexis standaarden reeks voor PE ( mm), zie ontwerpkader Gza-0013.K Voor slip-lining projecten worden standaard PE100 SDR 11 buizen gebruikt, die worden voorzien van. Als alternatief kan worden gekozen voor PE-100-RC-SDR 11 buizen met extra beschermende mantel (PE100 RCM), zonder toepassing van. Een reden om hiervoor te kiezen kunnen capaciteitsproblemen van de nieuwe leiding zijn. Slip-lining in verontreinigde grond is toegestaan, mits de verontreinigingen de nieuwe PE leiding niet aantasten. Indien dit wel het geval is dient gekozen te worden voor het buismateriaal PE-100-RC-SDR 11 met beschermende folie én extra beschermende mantel.(pe100 RCB) In verband met de veiligheid, hanteerbaarheid en verwerking van PE verdient het de voorkeur om bij s > 110 mm te werken met buislengten PE. Verbindingen in de gasvoerende leiding door de mantelbuis moeten trekvast worden uitgevoerd. In PE leidingen worden de standaard lasverbindingen toegepast. Welke verbindingen hiervoor dienen te worden gebruikt is bepaald in Technische Instructie Gdb-0015.I. Indien capaciteitsproblemen van de nieuwe leiding daartoe aanleiding geven mag worden afgeweken van de standaard verbindingstechniek. Er is bepaald wat de reële dagproductie is waarbij de gaslevering voor klanten niet langer dan 1 werkdag onderbroken is. Dit is o.a. afhankelijk van het aantal aansluitingen op de gasvoerende leiding, vorm van vergunningverlening en bereikbaarheid van de werkplek. Er is bepaald dat de vrije ruimte tussen gasvoerende buis en mantelbuis al dan niet moet worden opgevuld met een door Enexis geaccepteerd vulmiddel; Dit is o.a. afhankelijk van de inhoud van deze vrije ruimte en de lengte van de mantelbuis. Bij engineering van slip-lining projecten is de keuze voor de maximale van de gasvoerende leiding mede afhankelijk van de bestaande buis die als mantelbuis gebruikt gaat worden. Enerzijds is het van belang dat de ruimte tussen de gasvoerende leiding en de mantelbuis niet te klein is omdat dit het invoeren belemmert én beschadigingen van de gasvoerende leiding in de hand werkt. Anderzijds kan de ruimte tussen de gasvoerende leiding en de mantelbuis niet te groot zijn omdat bij beschadiging van de mantelbuis er plaatselijk verzakkingen kunnen ontstaan door het inspoelen van zand, e.d. Als minimale ruimte tussen de buitenomtrek van de gasvoerende leiding met de daarbij behorende hulpstukken en/of verbindingen, en de binnenkant van de mantelbuis wordt een afstand van 20 mm gehanteerd. Verder is het van belang dat een mogelijk gaslek zich niet over een grote afstand kan verspreiden via de ruimte tussen de gasvoerende leiding en de mantelbuis. Om dit te voorkomen dienen de uiteinden van mantelbuizen > 50 meter gasbelemmerend te worden uitgevoerd.

3 Blad : 3 van 8 De tabellen uit de bijlage geven de maximaal toepasbare PE én de bijbehorende inhoud van de tussenruimte weer voor respectievelijk kunststof, gietijzeren en stalen buizen. De ruimte tussen de mantelbuis en de gasvoerende leiding dient te worden opgevuld met een door Enexis geaccepteerd vulmiddel, indien: De vergunningverlener dit eist. De inhoud tussen de mantelbuis en de gasvoerende buis meer dan 50 liter/meter bedraagt. (zie bijlage 7 tabel 1, tabel 2, tabel 3) De lengte van de mantelbuis meer dan 100 meter bedraagt. 4.2 Voorafgaand aan de uitvoering. Slip-lining is een arbeidsintensief werk dat nauwlettend moet worden uitgevoerd. Om onnodige vertraging te voorkomen is het van belang dat de werkzaamheden nauwkeurig volgens planning worden uitgevoerd. Voorafgaand aan de slip-lining werkzaamheden, kunnen onderstaande voorbereidende werkzaamheden worden uitgevoerd: Er zijn vrije werkputten gemaakt bij de in-en uittredepunten en werkputten. Bij gebruik van PE buis op haspel/rol dient de beschikbare werkruimte ruim genoeg te zijn om de PE buis binnen de toegelaten radius naar het intredepunt te geleiden. Voor maatvoering radius PE buis zie Technische Instructie Gbb-0004.I Er is zorg gedragen voor deugdelijke afzetting van de werkplekken. Er is rekening gehouden met de opstellingsruimte van het materieel wat nodig is voor slip-lining. De blaasgatzadels op de bestaande leiding zijn geplaatst en aangeboord. Er is bepaald of het mogelijk is om voorafgaand aan de werkzaamheden bij het in-en/of uittredepunt de leiding te onderbreken en te voorzien van een gestempelde eindkap. 4.3 Uitvoering. Voer de werkzaamheden uit volgens uitvoeringsplan en neem de gasleiding uit en in bedrijf volgens VWI G-20 of VWI G-21 (LD/HD leidingen in en uit bedrijf nemen en/of buiten bedrijf stellen). Monteer in LD netten na het plaatsen van de blazen en doorhalen van de leiding eindkappen op de in bedrijf staande distributieleidingen. Voorzie de in bedrijf blijvende HD leidingen van een dubbele afsluiting of trekvaste afdichting voorzien van een kogelkraan t.b.v. controle drukopbouw. Voorkom dat er grondverzakking optreedt als gevolg van instroom van zand e.d. in de mantelbuis. De bestaande leiding, die als mantelbuis gaat fungeren, dient aan onderstaande eisen te voldoen: Voordat de bestaande leiding als mantelbuis wordt toegepast wordt de leiding ontgast en schoon opgeleverd. Bij nauwe passing tussen gasvoerende leiding en kunststof mantelbuis dient vooraf de kunststof mantelbuis op ovaliteit te worden gecontroleerd. Om te controleren of de buis schoon en/of niet ovaal is behoort camera onderzoek tot de mogelijkheden. De op de bestaande leiding (mantelbuis) aanwezige aansluitingen worden verwijderd en afgedopt. Aan beide uiteinden van de mantelbuis dient een afsluitmanchet te worden aangebracht volgens Technische instructie Gdb-0002.I Insulators dienen te worden aangebracht volgens Technische instructie Gdb-0002.I. Insulators zijn bij PE100 RCM buis niet noodzakelijk, met uitzondering bij het in en uittredepunt van de mantelbuis. De dienen hier direct in de mantelbuis bij het in en uittredepunt te worden aangebracht.

4 Blad : 4 van 8 De in- en uittredepunten van de mantelbuis dienen recht en haaks te worden verbroken (Het is niet toegestaan de GY leiding stuk te slaan.) De benodigde afstand tussen een gasaansluitleiding op de gasvoerende buis en de manchet van de mantelbuis bedraagt minimaal 0,50 meter en moet voldoende groot zijn om, eventueel achteraf, verantwoord een gasblaas te kunnen plaatsen. Voor het uitvoeren en controleren / inspecteren van stuiklassen en elektrolassen op PE leidingen geldt te allen tijde Technische instructie Gbb-0003.I. Neem maatregelen om tijdens het invoeren van de nieuwe leiding beschadigingen te voorkomen. Met name het intredepunt van de mantelbuis en de rand van de werkput kunnen beschadigingen veroorzaken bij het invoeren van de buis. De leiding dient volgens Gdb-0019.I op sterkte en dichtheid te worden beproefd nadat deze is ingevoerd. Tijdens het trekken van de buis kunnen grote krachten ontstaan. (zie Technische instructie Gbb.0004.I) Zorg ervoor dat het materieel zorgvuldig is vastgezet en afgestempeld. Medewerkers die niet direct betrokken zijn bij het slip-linen dienen zich op veilige afstand van het materieel te bevinden. De maximale trekkracht op de nieuwe buis mag niet worden overschreden en dient tijdens trekken continue te worden gemeten. Voor maximale trekkrachten zie Technische instructie Gbb-0004.I. Voor het meten van de trekkracht dient gebruik gemaakt te worden van een jaarlijks gekalibreerde digitale trekkrachtmeter. De meetresultaten van de trekkrachtmeter dienen vóór in bedrijfname van de nieuwe leiding digitaal te worden aangeboden aan de uitvoerder van Enexis én door hem/haar akkoord worden bevonden. De meetgegevens moeten worden vastgelegd op het dagrapport: Slip-lining bestaande leidingsecties (Gzz-0014.F) De dagrapportages vormen een kwaliteitsdocument en dienen te worden gearchiveerd. Bij het (laatste) uittredepunt dient de buis 2 meter te worden doorgetrokken om visueel beoordeeld te worden op ontoelaatbare beschadigingen door de uitvoerder van Enexis. Bestaande buis die niet voor slip-lining wordt gebruikt dient te worden verwijderd of te worden voorzien van een door Enexis geaccepteerd vulmiddel. 4.4 Werkzaamheden aan bestaande Slip-lining buizen. Voor mantelbuizen waar reeds een gasvoerende leiding doorheen is gevoerd zijn onderstaande punten van toepassing: Maak een aanboring op de mantelbuis en bepaal de ligging van de gasvoerende leiding in de mantelbuis. Voorkom bij het doorhalen van de mantelbuis dat de gasvoerende buis wordt beschadigd, met name gasvoerende buis zónder zijn gevoelig voor beschadigingen. Het in de dwarsrichting onderbreken van een mantelbuis waar reeds een gasvoerende buis is doorgevoerd mag uitsluitend worden uitgevoerd met hiervoor bestemd en geschikt gereedschap, zoals (openslaande) Pijpsnijder en/of hydraulische pijpknipper. Vervolgens wordt het te verwijderen mantelbuisgedeelte met speciaal hiervoor bestemd en geschikt gereedschap (Window Cutter) in de lengterichting gefreesd om daarna te worden verwijderd. Indien de mantelbuis wordt onderbroken dient de ruimte met inachtneming van een eventuele gasaansluiting voldoende groot te zijn om achteraf verantwoord een blaas te kunnen zetten. De benodigde afstand tussen een gasaansluitleiding op de gasvoerende buis en de manchet van de mantelbuis bedraagt dan minimaal 0,50 meter. Voorzie de gasvoerende leiding aan de nieuwe uiteinden van de mantelbuizen van en deelbare manchetten volgens Technische instructie Gdb-0002.I Muteer de onderbroken mantelbuis als mantelbuizen in GEN.

5 Blad : 5 van 8 5 OPMERKINGEN. Om in zowel PE-100-RC-SDR 11 buis met extra beschermende mantel (PE100 RCM) als in PE- 100-RC-SDR 11 buis met beschermende folie en met extra mantel (PE100 RCB) kwalitatief goede lasverbindingen te maken, is het van essentieel belang dat hiervoor de juiste gereedschappen en herstelmaterialen worden gebruikt. Zie voor deze specifieke materialen en gereedschappen de opgave van de PE buizenleverancier. 6 VERVALLEN DOCUMENTEN. n.v.t. 7 BIJLAGEN. Tabel 1: Bestaande kunststof buizen Tabel 2: Bestaande Gietijzeren buizen Tabel 3: Bestaande stalen buizen 8 REFERENTIES. Ontwerpkaders Hoofdleidingen Verbindingen en aftakkingen in LD en HD gasnetten Aanvullende technische bepalingen op sterkte en dichtheidsbeproeving Dagrapport: Slip-lining bestaande leiding secties (Buis in buis relinen) Kruising in mantelbuizen van hoofd of aansluitleiding Aanleg PE hoofdleidingen in gasnetten Lassen in PE gasnetten Testen PE lasverbindingen NEN 7244-serie VIAG Gza-0013.K Gdb-0015.I Gdb-0019.I Gzz-0014.F Gdb-0002.I Gbb-0004.I Gbb-0003.I Gdb-0015.I

6 Blad : 6 van 8 Bijlage Tabel 1: Bestaande kunststof buizen. 33 / 62 is de vulruimte in liters per meter bij max. PE 100 met +, respectievelijk max. PE 100 met Electro lasmof +. Bestaande leiding (SL)PVC/PE wordt Mantelbuis Electrolas bestaande buis PE 100 RCM ZONDER bestaande buis 107 PVC SDR PVC SDR PVC SDR PVC SDR PVC SDR PVC SDR PVC SDR PVC SDR PVC SDR PVC SDR PVC SDR PVC SDR PVC SDR PVC SDR PVC SDR / 62* PVC SDR PVC SDR PVC SDR PE SDR PE SDR PE SDR 17, PE SDR PE SDR PE SDR 17, PE SDR PE SDR 17, PE SDR PE SDR / 18* PE SDR 17, PE SDR PE SDR 17, / 29* PE SDR 17, PE SDR

7 Blad : 7 van 8 Tabel 2: Bestaande Gietijzeren buizen. 20 / 30 is de vulruimte in liters per meter bij max. PE 100 met +, respectievelijk max. PE 100 met Electro lasmof +. Bestaande leiding GGY / NGY wordt Mantelbuis Electrolas bestaande buis PE 100 RCM ZONDER bestaande buis 100 GGY GGY GGY GGY GGY GGY / 30* GGY GGY GGY GGY GGY GGY GGY NGY NGY / 16* NGY NGY / 33* NGY NGY NGY NGY NGY

8 Blad : 8 van 8 Tabel 3: Bestaande stalen buizen 11 / 17 is de vulruimte in liters per meter bij max. PE 100 met +, respectievelijk max. PE 100 met Electro lasmof +. Bestaande leiding Staal Wordt Mantelbuis Electrolas bestaande buis PE 100 RCM ZONDER Insulators bestaande buis 101,6 ST ,0 ST ,3 ST ,0 ST ,0 ST ,4 ST ,0 ST ,3 ST / 17* ,8 ST ,1 ST ,0 ST ,5 ST ,0 ST ,0 ST / 32* ,0 ST ,0 ST / 33* (boorbuis) 318,0 ST / 43* ,9 ST / 45* ,6 ST ,0 ST ,8 ST ,4 ST ,0 ST ,0 ST ,0 ST ,0 ST