Van ontbinding tot fusie Vennootschapsrechtelijke, fiscale en sociale aspecten

Transcriptie

1 Van ontbinding tot fusie Vennootschapsrechtelijke, fiscale en sociale aspecten Damien Piens (vennootschapsrechtelijke en sociale aspecten) Sénior Manager Ernst & Young Tax Consultants BCV Wim Vandenberghe (fiscale aspecten) Sénior Manager Ernst & Young Tax Consultants BCV Ontbinding Vereffening Overdracht van een algemeenheid van goederen en van een bedrijfstak Overdracht van bedrijfsactiva Overdracht van aandelen Fusie Splitsing ced.samsom Kouterveld Diegem tel. (02) fax (02) cedsamsom@wkb.be

2 Inhoudsopgave DEEL 1 ONTBINDING Inleiding 2. De vrijwillige ontbinding Principe en formaliteiten Alarmprocedure bij verlies van kapitaal Ontbinding van rechtswege Inleiding Verstrijken van de duur van de vennootschap Verwezenlijking van het maatschappelijk doel Vereniging van alie aandelen in één hand Gerechtelijke ontbinding 27 DEEL 2 VEREFFENING 29 Hoofdstuk 1 Vennootschapsrechtelijke aspecten (Damien Piens) Inleiding Behoud van rechtspersoonlijkheid Openbaarmaking Benoeming en ontslag van de vereffenaar Benoeming Ontslag Bevoegdheden van de vereffenaar Realisatie van het actief Zonder de toestemming van de algemene vergadering Met de toestemming van de algemene vergadering 37

3 Van ontbinding tot fusie 5.2. Betaling van de schulden Verdeling van het saldo van het actief onder de aandeelhouders Rekeningen betreffende de periode voor de vereffening en kwijting aan de uittredende bestuurders en de commissaris-revisor Opmaking en goedkeuring van de rekeningen Kwijting aan de bestuurders en de commissaris-revisor Aansprakelijkheid van de vereffenaar - rapportering Algemeen beginsel Jaarlijkse rapportering Sluiting van de vereffening Bekendmaking Eerste algemene vergadering Tweede algemene vergadering 42 Hoofdstuk 2 Fiscale aspecten (Wim Vandenberghe) Terminologie Inkomstenbelastingen oud regime Inkomstenbelastingen nieuw regime Fiscale behandeling in hoofde van de vennootschap in vereffening Onderworpenheid aan de vennootschapsbelasting Indiening van aangiftes in de vennootschapsbelasting Tarief vennootschapsbelasting 4" A. Basistarief 46 B. Verlaagd opklimmende tarieven C. Afzonderlijk tarief Vaststelling van de belastbare winst A. Algemeen ^2 B. Belastbare winst tijdens de vereffening -* C. Belastbare winst naar aanleiding van de verdeling " Vaststelling van de uitgekeerde winst A. Algemeen " B. Gestorte kapitaal ^8 C. Aanrekening van de uitgekeerde winst " D. Verhouding van de uitgekeerde winst tegenover de belastbare winst " Andere regels van de vennootschapsbelasting Voorafbetalingen ^ Praktische berekeningswijze 3.2. Fiscale behandeling in hoofde van de aandeelhouders "

4 Jnhoudsopgave Aandeelhouders-natuurlijke personen A. Liquidatiebonus van een binnenlandse vennootschap B. Liquidatiebonus van een buitenlandse vennootschap Aandeelhouders-vennootschappen A. Inleiding B. Ais D.B.I. in aanmerking te nemen basisbedrag C. Beperking van het basisbedrag van de D.B.I.-aftrek D. D.B.I.-aftrek is geen vrijstelling E. Roerende voorheffing F. Minimumdeelneming (kwantitatieve voorwaarde) G. Taxatievereiste (kwalitatieve voorwaarde) H. Voorafgaande fiscale akkoorden Minderwaarden Fiscale positie van de vereffenaar Bedrijfsvoorheffing Indirecte belastingen Registratierechten Regel Uitzonderingen Samenloop met B.T.W. Belasting over de Toegevoegde Waarde Belastingplicht Herziening en onttrekking A. Algemeen B. Herziening en onttrekking tijdens de fase van de verzilvering van het maatschappelijk vermogen C. Herziening en onttrekking naar aanleiding van de verdeling van het maatschappelijk vermogen Fiscale positie van de vereffenaar DEEL 3 INBRENG VAN EEN ALGEMEENHEID VAN GOEDEREN EN VAN EEN BEDRLJFSTAK 103 Hoofdstuk 1 Vennootschapsrechtelijke aspecten (Damien Piens) Definitie Overgang onder algemene titel Procedure: opmaken van een voorstel van inbreng Vergeten activa en passiva 108

5 Van ontbinding tot fusie 5. Verslag van de raad van bestuur en besluit van de algemene vergadering 6. Bekendmaking 7. Schuldeisersbescherming!09 8. Di verse bepalingen ^ 9. Voorafgaande due diligence HO Hoofdstuk 2 Sociaalrechtelijke aspecten (Damien Piens) 1* 1 Hoofdstuk 3 Fiscale aspecten (Wim Vandenberghe) 1. Terminologie ' 2. Begrippen *' -' 2.1. Het begrip bedrijfstak 1! Algemeen Onroerende goederen 1^ Deelnemingen en portefeuillewaarden ''^ 2.2. Het begrip algemeenheid van goederen I 1 " 3. Vennootschapsbelasting ' 1' 3.1. Algemeen ''' 3.2. Het belastingregime Algemeen Gestort kapitaal bij inbreng I De overdracht van goodwill 1^1 A. Omschrijving van het begrip goodwill 1Z1 B. Behandeling van de goodwill in hoofde van de overdragende vennootschap '^ C. Behandeling van de goodwill in hoofde van de overnemende vennootschap 1^ D. Onderscheid met overprijs ^ Compensabele verliezen A. Specifieke aftrekbeperking ^ B. Artikel 79 van het W.I.B C. Verwerving of wijziging van controle '^ 3.3. Het vrijstellingsregime bij inbreng ^ Algemeen Facultatief karakter Voorwaarden voor belastingvrijstelling Voorafgaand akkoord ^33 i no 1UO '

6 Inhoudsopgave Gevolgen van het vrijstellingsregime A. Algemeen B. Gevolgen in hoofde van de ontvangende vennootschap C. Gevolgen in hoofde van de inbrengende vennootschap De retroactiviteit van de inbreng Belasting van niet-inwoners (vennootschappen) Belgische inrichting Hergroepering van buitenlandse vennootschappen met Belgische inrichting Filialisering van een Belgische inrichting Drie vrijstellingsregimes Compensabele verliezen Buitenlandse inrichting Indirecte belastingen Registratierechten B.T.W. Gunstregime Gemengde belastingplichtige Samenloop B.T.W. met registratierechten Administratieve controle op de juiste toepassing van artikel 11 Niet-toepassing van het gunstregime B.I.V DEEL 4 OVERDRACHT VAN BEDRUFSACTIVA 169 Hoofdstuk 1 Inleiding (Damien Piens) I 75 Hoofdstuk 2 Verbintenisrechtelijke aspecten (Damien Piens) Geldigheidsvoorwaarden 1.1. Inleiding I Toestemming van de partijen I Bekwaamheid van de partijen Voorwerp 17^ 1.5. Prijs Aansprakelijkheid 1 7^ 177

7 Van ontbinding tot fusie 3. Overdracht van schuldvorderingen Inleiding Geldigheidsvoorwaarden van de overdracht Tegenstelbaarheidsvoorwaarde Overdracht van contracten Overdracht van vergunningen en erkenningen Inleiding Milieuvergunningen Inleiding Het Vlaams Gewest Het Brussels Hoofdstedelijk Gewest Het Waals Gewest Vestigingswetgeving Registratie ais aannemer Erkenning ais aannemer voor overheidsopdrachten Overdracht van een handelsfonds Inleiding Toepassingsgebied Uitgestelde tegenstelbaarheid van de overdracht Hoofdelijke aansprakelijkheid van de overname Principe Beperkingen Vervolgingen Certificaat I 86 Hoofdstuk 3 Specifieke kenmerken van enkele bedrijfsactiva (Damien Piens) Industríele eigendomsrechten Inleiding Handelsmerken Tekeningen en modellen Octrooienwet Knowhow Overdracht van onroerende goederen Inleiding Overschijving Inschrijving Kantmelding 3. Overdracht van onroerende zakelijke rechten '

8 lnhoudsopgave Hoofdstuk 4 Vennootschapsrechtelijke aspecten (Damien Piens) Inleiding Quasi-inbreng Begrip Welke verrichtingen? Procedure Belangenconflicten Inleiding Het begrip «tegenstrijdig belang» Moeder- en dochtertransacties en dagelijks bestuur Na te leven procedure Sanctie Inleiding Aansprakelijkheidssanctie (art Ven. W.) Nietigheid van de handelingen tot uitvoering van de verrichtingen of beslissingen waarbij de bestuurder een tegenstrijdig belang had Nieuw artikel 60bis van de Vennootschappenwet Hoe kan men artikel 60 van de Vennootschappenwet ontwijken? 197 Hoofdstuk 5 Sociaalrechtelijke aspecten (Damien Piens) 199 Hoofdstuk 6 Fiscale aspecten (Wim Vandenberghe) Vennootschapsbelasting Standpunt van de overlater Inleiding Vaststelling van het bedrag van de meerwaarde De onaantastbaarheidsvoorwaarde 203 A. Inleiding 203 B. Beginsel 203 C. Gevolgen van het niet naleven der gestelde voorwaarde 204 D. Verwezenlijking van geherwaardeerde actiefbestanddelen Begrip «verwezenlijkte meerwaarden» Monetaire meerwaarden 205 A. Algemeen 205 B. Aard van de activa 205 C. Berekening van de vrijstelling 207 D. Onaantastbaarheidsvoorwaarde 208

9 Van ontbinding tot fusie Gespreid te belasten vrijwillig verwezenlijkte meerwaarden 208 A. Algemeen 208 B. Bedoelde meerwaarden 208 C. Aard van de activa 209 D. Herbelegging 210 E. Kenmerken van de gespreide belasting 212 F. Formaliteiten 214 G. Onaantastbaarheidsvoorwaarde 214 H. Voorbeelden 215 I. Bijzonder regime van gespreide belasting van meerwaarden op bepaalde effecten Gespreid te belasten gedwongen verwezenlijkte meerwaarden Verwezenlijkte meerwaarden op auto's Verwezenlijkte minderwaarden Standpunt van de overnemer Indirecte belastingen Registratierechten Algemeen Overdrachten onder bezwarende titel van onroerende goederen, anders dan bij wijze van inbreng Inbreng in een «Belgische» vennootschap met rechtspersoonlijkheid 220 A. Zuivere inbreng in natura 220 B. Gemengde inbreng in natura Overdracht van huur van in Belgié gelegen onroerende goederen B.T.W. 222 DEEL 5 OVERDRACHT VAN AANDELEN 225 Hoofdstuk 1 Vennootschapsrechtelijke aspecten (Damien Piens) Inleiding Precontractuele fase Beginselen van de goede trouw Voorbereidende overeenkomsten Inleiding Geheimhoudingsovereenkomsten Letter of intent Contractuele fase Contract onder opschortende voorwaarde Closing

10 Inhoudsopgave Voorafgaande due diligence Inleiding Algemene informatie Activa Intellectuele eigendom Overeenkomsten Verzekering Werknemers Administratieve vergunningen Invloed van de aandelenoverdracht Bevoegdheid om de aandelenovereenkomst te ondertekenen Jaarrekeningen en financiéle informatie Contractuele aspecten van de verkoopovereenkomst Toestemming van de partijen Prijsbepaling Waarborgen Niet-concurrentiebeding Bedingen betreffende de bestuurders Beperkingen aan de vrije overdraagbaarheid Wijze van eigendomsoverdracht Finandering van de aankoop van aandelen Acquisitie van minderheid/meerderheid van aandelen 1 % van de stemmen 25 % van de stemmen plus één 50 % van de stemmen plus één 75 % van de stemmen 80 % van de stemmen 10. Kennisgevingsplicht 243 Hoofdstuk 2 Sociaalrechtelijke aspecten (Damien Piens) Individuele rechtsbescherming van de werknemers Collectieve rechtsbescherming van de werknemers Hoofdstuk 3 Fiscale aspecten (Wim Vandenberghe) 249! Inkomstenbelastingen Standpunt van de overlater

11 Van ontbinding tot fusie Personenbelasting 249 A. Speculatieve transactie 249 B. Belangrijke deelneming 250 C. Beroepsinkomen Vennootschapsbelasting 251 A. Volledig vrijgestelde meerwaarden 251 B. Monetaire meerwaarden 260 C. Minderwaarden en waardeverminderingen Standpunt overnemer (enkel vennootschapsbelasting) Fiscale behandeling overnameprijs Financiering 264 A. Inleiding 264 B. Juridische technieken Fiscaal compensabele verliezen overgenomen vennootschap Waardering van aandelen Indirecte belastingen 275 DEEL 6 FUSIE 277 Hoofdstuk 1 Vennootschapsrechtelijke aspecten (Damien Piens) Begrip Fusievormen vóor de Wet van 29 juni Fusie door opslorping Fusie door inbreng in een nieuwe vennootschap Kenmerken van de fusie Grondvoorwaarden van de fusie Inleiding Maatschappelijk doel Instandhouden van de vorm Geen afbreuk aan de rechten van de aandeelhouders Behoud van de hoedanigheid van aandeelhouder Vbrmvoorwaarden van de fusie Chronologie van de operaties Over te nemen vennootschap Overnemende vennootschap Gevolgen van de fusie Gevolgen ten aanzien van de aandeelhouders

12 Inhoudsopgave 6.2. Gevolgen ten aanzien van de schuldeisers van de overgenomen vennootschap Gevolgen ten aanzien van de schuldeisers van de overnemende vennootschap Wet van 29 juni Inleiding Definities Fusie door overname Fusie door oprichting van een nieuwe vennootschap Andere met fusie van vennootschappen gelijkgestelde verrichtingen Kenmerken van een fusie Fusie door overname Fusie door oprichting Procedure en vormvoorwaarden Inleiding Het fusievoorstel Het bijzonder verslag van de raad van bestuur Het bijzonder verslag van de commissaris-revisor, bedrijfsrevisor of van de IDAC-accountant De mededelingsverplichting De algemene vergadering Gevolgen van de fusie Bescherming van de schuldeisers De jaarrekening Verantwoordelijkheid en aansprakelijkheid De vennoten of aandeelhouders De bestuurders of zaakvoerders De revisor of accountant Bevoegdheid van de rechtbank van koophandel Samenvatting op te maken stukken Onderlinge deelnemingen Vereniging van alie aandelen in één hand 305 Hoofdstuk 2 Sociaalrechtelijke aspecten (Damien Piens) 307 1«Individuele rechten van de werknemers Collectieve arbeidsovereenkomsten Representatieve organen van de werknemers

13 Van ontbinding tot fusie Hoofdstuk 3 Fiscale aspecten (Wim Vandenberghe) Terminologie Inkomstenbelastingen Vrijstellingsregime versus belastingregime De Fusiewetten De Hervormingswet De Vennootschapsrechtelijke Fusiewet 311 A. Inleiding 311 B. Fusie door overneming (art. 174/1 1) 312 C. Fusie door oprichting van een nieuwe vennootschap (art. 174/17 1) De Fiscale Fusiewet De Fusierichtlijn Het Fusiebesluit Ontwerp Fusie-Reparatiewet Interacties tussen de Fusiewetten De Vennootschapsrechtelijke en de Fiscale Fusiewet De Fusierichtlijn en de Fiscale Fusiewet Het Fusiebesluit en de Fiscale Fusiewet De belastbare fusie De infórmele fusie 321 A. Begrip 321 B. Gevolgen in hoofde van de overgenomen vennootschap 322 C. Gevolgen in hoofde van de overnemencte vennootschap 323 D. Gevolgen in hoofde van de aandeelhouders van de overgenomen vennootschap De belastbare vennootschapsrechtelijke fusie De vrijgestelde fusie De grondvoorwaarden 326 A. Inleiding 326 B. De overnemende vennootschap is een binnenlandse vennootschap 326 C. De verrichting wordt verwezenlijkt overeenkomstig de bepalingen van de Gecoórdineerde Wetten op de Handelsvennootschappen 328 D. De verrichting beantwoordt aan rechtmatige financíele of economische behoeften 330 E. Overzicht van de beslissingen van de commissie Geen facultatief karakter Volledige vergoeding in aandelen 33< > A. Gevolgen in hoofde van de overgenomen vennootschap 336 B. Gevolgen in hoofde van de overnemende vennootschap

14 Inhoudsopgave C. Gevolgen in hoofde van de aandeelhouders van de overgenomen vennootschap 350 D. Voorbeelden Deelneming van de overnemende in de overgenomen vennootschap 361 A. Algemeen 361 B. Gevolgen in hoofde van de overgenomen vennootschap 362 C. Gevolgen in hoofde van de overnemende vennootschap 376 D. Gevolgen in hoofde van de aandeelhouders (andere dan de overnemende vennootschap) 398 E. Voorbeelden Opleg in geld 412 A. Algemeen 412 B. Gevolgen in hoofde van de overgenomen vennootschap 412 C. Gevolgen in hoofde van de overnemende vennootschap 413 D. Gevolgen in hoofde van de aandeelhouders van de overgenomen vennootschap 414 E. Voorbeelden Deelneming van de overnemende vennootschap in de overgenomen vennootschap en opleg in geld De overgenomen vennootschap bezit eigen aandelen De overgenomen vennootschap bezit aandelen van de overnemende vennootschap Vennootschappen met fiscaal compensabele verliezen Algemeen - anti-misbruikbepalingen 427 A. Simulatie 427 B. Artikel 79 van het W.I.B C. Specifieke aftrekbeperking/overdrachtregeling 428 D. Controleverwerving of -wijziging De aftrekbeperking 429 A. Inleiding 429 B. Door artikel 206, 2, lid 1 beoogde verliezen 429 C. Vergelijking met de vroegere wetgeving 430 D. Voorbeeld huidige aftrekbeperking 430 E. Fiscale nettowaarde 431 F. Negatieve fiscale nettowaarde 431 G. Tijdstip fiscale nettowaarde 432 H. Kunstmatige aanpassingen fiscale nettowaarden 432 I. Rechtmatige financíele of economische behoeften De overdrachtregeling 433 A. Inleiding 433 B. De in artikel 206, 2, lid 2 van het W.I.B beoogde verliezen 433 C. Fiscale nettowaarde

15 Van ontbinding tot fusie D. Tijdstip fiscale nettowaarde 434 E. Negatieve fiscale nettowaarde 434 F. Intégrale verliesoverdracht bij fusie door oprichting van een nieuwe vennootschap? 434 G. Voorbeeld Vennootschappen met belastingkrediet De retroactiviteit van een fusie Tegenstelbaarheid van de retroactiviteitsclausule Vaststelling belastbaar tijdperk ten ñame van overgenomen vennootschap Fusie met buitenlandse vennootschappen Indirecte belastingen Registratierechten B.T.W B.I.V. 441 DEEL 7 SPLITSING 443 Hoofdstuk 1 Vennootschapsrechtelijke aspecten (Damien Piens) Definitie Vormen van splitsing vóór de Wet van 29 juni Splitsing door opslorping Splitsing door oprichting Splitsing door opslorping en oprichting Kenmerken van de splitsing vóór de Wet van 29 juni Grondvoorwaarden van de splitsing vóór de Wet van 29 juni Vormvoorwaarden van de splitsing vóór de Wet van 29 juni Chronologie van de operaties Splitsing door inbreng in bestaande vennootschappen Splitsing door inbreng in nieuw op te richten vennootschappen Gevolgen van de splitsing vóór de Wet van 29 juni Wet van 29 juni Inleiding Splitsing door overname Definitie Kenmerken

16 Inhoudsopgave 7.3. Splitsing door oprichting van nieuwe vennootschappen Definitie Kenmerken Splitsing door overname en door oprichting van nieuwe vennootschappen Definitie Kenmerken Opmerkingen Procedure en vormvoorwaarden Inleiding Het splitsingsvoorstel Het verslag van de raad van bestuur Het controleverslag van de commissaris-revisor, van de bedrijfsrevisor of van de accountant De mededelingsverplichting De algemene vergadering Gevolgen van de splitsing Bescherming van de schuldeisers 7.9. De jaarrekeningen Verantwoordelijkheden en aansprakelijkheid De vennoten of aandeelhouders De bestuurders of zaakvoerders De revisor Bevoegdheid van de rechtbank van koophandel Samenvatting op te maken stukken Onderlinge deelnemingen 466 Hoofdstuk 2 Fiscale aspecten (Wim Vandenberghe) Inkomstenbelastingen Terminologie Verwijzing De grondvoorwaarden voor het vrijstellingsregime Verdeling van de eigen vermogensbestanddelen van de gesplitste vennootschap Verrichtingen vóór 1 oktober A. Gestort kapitaal 472 B. Belaste reserves 473 C. Vrijgestelde reserves Verrichtingen vanaf 1 oktober Vermindering eigen vermogensbestanddelen De fiscale nettowaarde

17 Van ontbinding tot fusie Voorbeeld A. Voorbeeld 1 B. Voorbeeld 2 Toewijzing en verdeling van bepaalde andere fiscale kenmerken Kapitaalsubsidies Vrijgestelde waardeverminderingen of voorzieningen Investeringsaftrek K.B. nr. 15 De specifieke aftrekbeperking en de overdrachtregeling van de beroepsverliezen De specifieke aftrekbeperking De overdrachtregeling Vennootschappen met belastingkrediet Indirecte belastingen Registratierechten B.T.W