Economische visie Gemeente Heumen Ruimte voor ondernemen

Transcriptie

1 Economische visie Gemeente Heumen Ruimte voor ondernemen " I 'il ïw- ^JL-^**^- " '" -*"»«! I ' II. ', : " "!.: i.' "- '-"'l I - EHU&Al &>*_ -, A.&:J Behoort bij besluit van BurgcmGCDtcr en Wr.thoudnrr, de gemeenteraad van Heumen d.d. 2 8' JAN nr. e_,ot> Datum: 8 december 2009 Auteur: R.E. G. M. Joosten Mij biktnd, deraad ghffl@p,

2 1. Inleiding Opdracht Op 31 maart 2009 heeft het college van de gemeente Heumen opdracht gegeven tot het opstellen van een economische beleidsvisie. Doel hiervan is te komen tot een visie op hoofdlijnen met betrekking tot de ontwikkeling van de lokale economie. Deze visie dient houvast te bieden voor de koers van de gemeente op middellange termijn en tegenwicht te bieden tegen de waan van de dag. De visie eenmaal vastgesteld moet het hogere kader vormen voor het te ontwikkelen economisch beleid op de kortere termijn, aangevuld met een uitvoeringsprogramma. Deze visie bevat om die reden geen uitvoeringsprogramma of bijvoorbeeld concrete aanwijzingen voor een bestemmingsplan. De uitdaging voor de gemeente Heumen als forensengemeente is, om wille van de leefbaarheid, voldoende werkgelegenheid te behouden en de relatieve voordelen te benutten die de gemeente heeft ten opzichte van de stad en andere de buurgemeenten. Heumen is een groene gemeente met ruimte waarin het prettig is te wonen en te werken. De winkelvoorzieningen zijn kwalitatief op een hoog peil en de stad Nijmegen is altijd binnen handbereik. Proces Als eerste stap in het proces zijn de kerngegevens verzameld die inzicht geven in de ontwikkeling en de actuele stand van de lokale economie. Deze zijn opgenomen in de bijlage bij deze beleidsvisie. Deze gegevens zijn door portefeuillehouder en ambtenaren besproken. Dit heeft geleid tot een eerste gedachtevorming over een economische visie. Vervolgens zijn belangrijke stakeholders van de lokale economie betrokken bij het proces: Dit betreft: Alwin van Raaij: voorzitter Heumen van de ZLTO / rundveehouder in Overasselt Marco van Middendorp: directeur van de RABO Bank vestigingen Malden, Beuningen en Wijchen Hennie Willemsen: voorzitter Ondernemersvereniging Gemeente Heumen (OGH) / directeur adviesbureau in Malden Kees Doeleman: voorzitter sectie detailhandel OGH /winkelier in het Winkelcentrum in Malden René Waas: voorzitter sectie Industrie OGH / directeur Certichem laboratory in Malden Met de directeur van de RABO Bank is vanwege praktische redenen gekozen voor een separaat gesprek. Met de overige stakeholders zijn twee gespreksronden gehouden. De eerste bijeenkomst op 20 oktober 2009 was vooral oriënterend. Op de tweede bijeenkomst op 4 november 2009 zijn de uitgangspunten voor de visie geformuleerd. Regionaal kader Leidend is de economie van de Stadsregio Arnhem Nijmegen en op grotere schaal de Europese en wereldeconomie. De Stadsregio wil het zwaartepunt van nieuwe ontwikkelingen leggen in het gebied tussen de economische centra Arnhem en Nijmegen. De Stadsregio heeft in de 'Economische agenda; visie en ambitie ' gekozen voor een vijftal speerpunten, die zij kansrijk acht. Het betreft: 1. Energie en milieu inclusief innovatieve glastuinbouw 2. Gezondheid, zorg en welzijn 3. Halfgeleiders en technologie 4. Mode en vormgeving 5. Toerisme Deze speerpunten dragen alle bij aan de brede economie van de Stadsregio, zoals zakelijke dienstverlening, transport en communicatie. Rol van de gemeente De gemeente heeft met betrekking tot de lokale economie verschillende rollen: Faciliteren: Geven van beleidsruimte en begeleiden van initiatiefnemers. Stimuleren: Ondersteunen van initiatiefnemers middels voorlichting, capaciteit of subsidie.

3 Actief sturen: Hierbij draagt de gemeente de organisatorisch en financiële verantwoordelijkheid Faciliteren en stimuleren behoren tot de mogelijkheden van de gemeente om de economie te bevorderen. De gemeente is daarbij vooral voorwaardenscheppend om de initiatieven van de ondernemer te ondersteunen. Bij uitzondering zal ook actief sturen een optie zijn. 2. Kenmerken van Hemmen en de lokale economie Kenmerken van de gemeente Heumen In steekwoorden kan de gemeente als volgt getypeerd worden: * Aantrekkelijke woonomgeving, voortuin van Nijmegen * Nabijheid van economisch centrum Nijmegen en m.n. van universiteit en ziekenhuizen * Lage gemeentelijke belastingen * Groene gemeente * Relatief hoog opgeleide beroepsbevolking * Lage werkloosheid, afnemende beroepsbevolking * Forensengemeente ( ) * Stabiele bevolkingsomvang en vergrijzing Bereikbaarheid Heumen De hoofdverbindingen in de gemeente lopen noord zuid: Graafseweg, Kasteelsestraat, Rijksweg en A73. Zowel de verkeersdrukte gedurende de spits van en naar Nijmegen is een knelpunt De verkeersdrukte op de Rijksweg heeft effecten op de leefbaarheid in Malden, de bereikbaarheid van het winkelcentrum en ook voor de bereikbaarheid van Nijmegen wat belangrijk is voor forensen en dienstverleners uit Malden en Heumen. De bereikbaarheid per openbaar vervoer is beter geworden met treinstation Molenhoek. In de kleinere kernen is openbaar vervoer beperkt beschikbaar. Er zijn wel goede fietsverbindingen richting Nijmegen. Dienstensector De dienstensector is een groeisector, die al goed vertegenwoordigd is in de gemeente. De Ligging van Heumen en met name Malden ten opzichte van Nijmegen en Nijmeegse kennisinstellingen en ziekenhuizen is gunstig. De gemeente maakt vestiging van een bedrijf aan huis onder voorwaarden mogelijk. Alleen al in de kern van Malden zijn ruim 200 dienstverlenende bedrijven aan huis.3 gevestigd. Recreatie en Toerisme Recreatie en Toerisme is al jaren een groeisector. Becijferd is dat 9 % van de werkgelegenheid in Heumen samenhangt met recreatie. De recreanten zijn vooral wandelaars en fietsers. Sterke punten zijn het aantrekkelijke landschap en de nabijheid van Nijmegen. Verblijfsrecreanten kunnen terecht in een groeiend aantal B&B's en op camping Heumens Bos. Deels binnen de gemeente ligt hotel Van der Valk, dat zich met name richt op de zakelijke markt. Industrie Heumen beschikt over een zestal bedrijventerreinen; Sluisweg, Hoge Brug, Maidens Broek, Taaiendijk, Molenweg, Werklandschap Overasselt. Dit zijn lokale bedrijventerreinen, bedoeld voor de lokale vraag. Grote bedrijven, die veel oppervlakte nodig hebben, kunnen terecht op de regionale bedrijventerreinen zoals Bijsterhuizen die qua kavelgrootte en logistiek hiervoor zijn ingericht. Ongeveer een kwart van de lokale werkgelegenheid is te vinden in de industrie. Er komen niet meer bedrijventerreinen bij; landelijke en regionale prognoses laten zien dat er geen vraag meer is na De Hoge Brug en Sluisweg zijn de grootste terreinen in de gemeente. Deze worden

4 gerevitaliseerd. Taaiendijk biedt plaats aan de betonindustrie. Deze heeft een groot ruimtebeslag, maar telt relatief weinig arbeidsplaatsen. Agrarische sector Deze sector telt ongeveer 90 bedrijven waarin 200 personen werkzaam zijn. De landbouwsector heeft al jaar en dag te maken met krimp. De verwachting is dat ook in Heumen een belangrijk deel van de agrariërs de agrarische activiteiten zal afbouwen of zal stoppen. Heumen heeft ook een groep relatief jonge rundveehouders met gezonde bedrijven. Bij alle bedrijven is of kan verbreding van activiteiten aan de orde zijn. De sector is tevens belangrijk als vormgever en beheerder van landschap. Detailhandel In Heumen zijn ongeveer 75 ondernemingen actief in de detailhandel. De detailhandel is relatief een grote werkgever. De totale werkgelegenheid bedroeg in 2008 ruim 600 personen, waarvan de helft bij een viertal bedrijven; 2 supermarkten en 2 tuincentra. Het Winkelcentrum in Malden blijkt uit het Koopstromenonderzoek van de Stadsregio (2009) een bovenlokale functie te hebben. Het concurreert met de winkelcentra van Groesbeek, Wijchen, Dukenburg en Cuijk. Parkeren is gratis (blauwe zone), maar de beschikbaarheid van parkeerplaatsen staat onder druk. In de andere dorpen in de gemeente is alleen in Overasselt nog voldoende detailhandel aanwezig voor de dagelijkse levensbehoefte. Gemeente & Ondernemers De relatie gemeente - ondernemers en de gemeentelijke dienstverlening bepalen deels het ondernemersklimaat. Gesprekspartner voor de gemeente is de Ondernemersvereniging Gemeente Heumen (OGH). Hierbij zijn een 150 tal ondernemers aangesloten. De portefeuillehouder heeft tweemaal per jaar structureel overleg met de OGH. De OGH participeert in gemeentelijke projecten en omgekeerd participeert de gemeente in het Ondernemerscafé van de OGH. Gemeente en OGH werken ook samen in de Maatschappelijke Meerwaarde, waarbij bedrijven met diensten en goederen, maatschappelijke organisaties steunen. De gemeente heeft (parttime) een bedrijfscontactfunctionaris en een ondernemersconsulent in dienst. Continue aandachtspunten voor de gemeente zijn de communicatie en de verbetering van de serviceverlening.

5 3. Economische Visie Algemene visie: Heumen in 2020 is economisch vitaal, heeft een positief ondernemersklimaat en een goede bereikbaarheid. De visie voor de belangrijkste economische sectoren is: * Dienstensector De dienstensector is een groeisector. De gemeente moet zichzelf beter promoten als vestigingsplaats voor dienstverleners. In de dienstensector moeten kleine bedrijven, vaak aan huis gevestigd, de kans krijgen om te groeien en passende bedrijfsruimte te vinden. * Recreatie en Toerisme De recreatie- en toerismesector biedt kansen. Dit is een groeisector en het potentieel van culturele en recreatieve voorzieningen in de gemeente Heumen moet nog beter worden benut. Het landschap is de trekker voor recreanten en de kwaliteit hiervan moet op peil gehouden worden. Overnachtingsmogelijkheden in de vorm van een hotel zijn gewenst. * Industrie De industriële bedrijvigheid moet behouden blijven en wordt vooral gefaciliteerd op de belangrijkste gemeentelijke bedrijventerreinen, de Hoge Brug en de Sluisweg. Industriële bedrijvigheid in de woonkern van Malden is alleen passend indien dit te combineren valt met de functie wonen. * Agrarische sector Agrarische bedrijven moeten een inkomen kunnen halen uit hun bedrijf. Op het platteland van Heumen is ruimte voor landbouw, natuur en recreatie. Deze belangen moeten goed met elkaar in balans zijn. De gemeente moet nevenfuncties op agrarische bedrijven faciliteren. * Detailhandel Het winkelcentrum Malden is belangrijk voor de leefbaarheid in de gemeente en zal waar mogelijk gefaciliteerd worden. Het voortbestaan van detailhandel in de kleine kernen, die ook belangrijk is voor de leefbaarheid, staat onder druk. Dit is marktwerking en hier is geen taak voor de gemeente weggelegd.