HippoSupport Mestonderzoek Suzanne Bijl

Transcriptie

1 HippoSupport Mestonderzoek Suzanne Bijl HippoSupport Mestonderzoek Wiemanstraat 18 / 8166 GA / Emst / / info@hipposupport.nl / 1

2 Over HippoSupport Mestonderzoek Gevestigd in Emst (net boven Apeldoorn) op de Veluwe Suzanne Bijl & Richard Verbree Jarenlange ervaring in (klinisch) onderzoek in farmaceutische sector PhD Farmaceutische wetenschappen Gestart in 2013 Gespecialiseerd in mestonderzoek bij paarden Afleveren in Emst, Opsturen per post, of op locatie uitvoeren Mestonderzoek in opdracht van individuele particulieren, grote en kleine pensionstallen, handelsstallen en dierenartsen "HippoSupport wil een significante bijdrage leveren in de strijd tegen wormresistentie en heeft als doelstelling het regelmatig uitvoeren van mestonderzoek laagdrempelig te maken, door middel van scherpe tarieven, betrouwbaar advies en een flexibele en snelle dienstverlening." HippoSupport Mestonderzoek Wiemanstraat 18 / 8166 GA / Emst / / info@hipposupport.nl / 2

3 Welke vragen willen jullie beantwoord zien? HippoSupport Mestonderzoek Wiemanstraat 18 / 8166 GA / Emst / / info@hipposupport.nl / 3

4 Wat is mestonderzoek? Wat kun je met de resultaten? Waarom is het zo belangrijk? Mestonderzoek bij HippoSupport 4

5 Wat is mestonderzoek? Mestonderzoek = wormonderzoek = wormeitelling Hulpmiddel om eventuele wormbesmetting vast te stellen Verschillende technieken, Flotatietechniek (McMaster methode), meestgebruikt Gebaseerd op principe dat eitjes gaan drijven, waardoor ze vindbaar zijn Zoeken naar wormeitjes in de mest; Bloedworm (groot/klein) Spoelworm Veulenworm Lintworm (moeilijker vindbaar) Aarsworm (komt eigenlijk niet in de mest terecht) Longworm (in principe niet te vinden met flotatietechniek) Leverbot (in principe niet te vinden met flotatietechniek) 5

6 Waarom is het zo belangrijk? Toenemende resistentie tegen ontwormmiddelen bij verschillende wormsoorten Voorlopig (komende jaren) geen nieuwe ontwormmiddelen beschikbaar Veel dierenartsen verstrekken ontwormmiddelen alleen na mestonderzoek Blind ontwormen brengt grote risico s met zich mee; Ontwormen tegen de verkeerde wormsoort; Toenemende resistentie Wormmiddel niet meer effectief; Schijnveiligheid Mestonderzoek geeft inzicht in; Natuurlijke weerstand van het paard; Gevoeligheid van het paard voor worminfecties; Infectiedruk op de weide(s) Mestonderzoek geeft grip op wormmanagement van je paard 6

7 Hoe werkt het? (Flotatietechniek) Verzamel een mestmonster van het paard (2 of 3 ballen is genoeg) Weeg de benodigde hoeveelheid mest af Los de mest op in de flotatievloeistof Filter de vloeistof Zuig de vloeistof op Injecteer de vloeistof in de McMaster telkamers Analyseer het monster onder de microscoop Tel het aantal eitjes per wormsoort Bereken het aantal eitjes per gram (EPG) 7

8 Wanneer moet je het doen? Begin van het (weide)seizoen als paarden de (zomer)weide op gaan Na verandering in samenstelling kudde Na het ontwormen (controle op effectiviteit kuur) Verweiden naar nieuwe/schone weide Op regelmatige basis gedurende het jaar Zie het HippoSupport Mestonderzoekschema Frequentie hangt af van; Leeftijd paard Gevoeligheid voor worminfecties paard Natuurlijke weerstand Stabiliteit van de kudde Risico factoren, waaronder preventieve maatregelen die genomen worden Foto van microscoop toevoegen 8

9 Wat kun je met de resultaten? Uitslag geeft inzicht in; Welke worm(en) heeft het paard Hoe zwaar is/zijn de besmettingen Uitslag kan in verschillende categorieën ingedeeld worden Geen wormeitjes gevonden (schoon) Een geringe wormbesmetting (EPG <200) Een gemiddelde wormbesmetting ( EPG ) Een zware wormbesmetting (EPG >500) Op basis van uitslag; Met dierenarts overleggen over gerichte ontworming Preventieve maatregelen nemen Volgend mestonderzoek inplannen voor monitoring 9

10 Voordelen & vooroordelen Vooroordelen & misvattingen Resistentie is bangmakerij Het paard is resistent Mestonderzoek is geldklopperij van de dierenartsen Het is veel te duur Mestonderzoek is onbetrouwbaar Omdat er maar een paar gram mest wordt onderzocht Omdat de uitslag negatief kan zijn maar er toch wormen kunnen zijn Je kunt beter bloedonderzoek laten doen, dat is betrouwbaarder Mestonderzoek is overbodig Je kunt beter blind ontwormen, dan zit je altijd goed Mestonderzoek kan in plaats van ontwormen 1 of 2 keer per jaar mestonderzoek is voldoende 10

11 Voordelen & vooroordelen Misvattingen en fabeltjes Bloedwormen zijn altijd rood Je kunt wormeitjes met het blote oog zien in de mest Als 1 paard uit de kudde wormen heeft, dan hebben ze het allemaal Als je een weide 3 maanden rust geeft dan is hij daarna schoon van worminfecties Bloedworm kun je niet aantonen met mestonderzoek Paarden moeten helemaal wormvrij zijn 11

12 Voordelen & vooroordelen Voordelen van mestonderzoek Je hoeft alleen te ontwormen als het nodig is Grip op het wormmanagement van jouw paard Inzicht in de natuurlijke weerstand van je paard Paard niet onnodig blootstellen aan ontwormmiddelen Gericht ontwormen tegen de aangetroffen wormsoorten Paard kan natuurlijke weerstand opbouwen tegen wormen RESISTENTIE WORDT ZOVEEL MOGELIJK AFGEREMD WORMMIDDELEN BLIJVEN LANGER BESCHIKBAAR 12

13 Mestonderzoek bij HippoSupport 1. Bestel mestonderzoek ( 2. Verzamel mest van je paard (2 of 3 ballen is genoeg) 3. Lever de mest in (opsturen of afleveren) 4. HippoSupport onderzoekt de mest op aanwezigheid van; Grote bloedworm Kleine bloedworm Spoelworm Veulenworm Lintworm Al het andere dat wij tegenkomen 13

14 Wormsoorten - Bloedworm 95% van worminfecties die wij zien is bloedworminfectie Verzameling van 2 hoofdtypen; Grote bloedworm Kleine bloedworm Grote bloedworm komt zeer weinig meer voor in Nederland Cyclus buiten het paard is gelijk voor grote en kleine bloedworm Binnen het paard (oa) 1 heel belangrijk verschil; INKAPSELEN KLEINE BLOEDWORM Ingekapselde wormen niet zichtbaar met mestonderzoek Cyclus van minimaal 6 weken Preventie door mest uit de weide halen, weide slepen en maaien Vanaf EPG 500 wordt geadviseerd te ontwormen Tussen EPG 200 en 500 afhankelijk van omstandigheden Onder EPG 200 niet ontwormen maar goed monitoren 14

15 Wormsoorten - Spoelworm In 6,4% van gevallen wordt een spoelworminfectie gevonden Mannetjeswormen worden tot wel 30cm, vrouwtjes tot wel 50cm Cyclus van 10 tot 16 weken Vooral bij jonge dieren, of bij dieren met een verminderde weerstand Bij zware besmetting kan verstopping (koliek) optreden Altijd behandelen in overleg met DA als wormeitjes worden gevonden Meest gebruikte wormmiddelen (ivermectine / moxidectine) werken niet tegen spoelworm Eitjes zijn zeer goed beschermd en kunnen lang overleven op weide Preventie door mest uit de weide halen, weide slepen en maaien; Goed weidemanagement voor veulens 15

16 Wormsoorten - Lintworm In 1,1% van gevallen wordt een lintworminfectie gevonden Lintworm scheidt onregelmatig eitjes uit, moeilijk te vinden met mestonderzoek. Als er eitjes in de mest zitten, dan wel te vinden Lintworm met blote oog waar te nemen in mest; kleine rijstkorreltjes, oftewel eipakketjes (geledingen van de lintworm) Bij dierenarts (via GD Deventer) Equisal Lintworm test beschikbaar Meestvoorkomende lintworm ~4 tot 8cm lang, langste soort 80cm Cyclus van 1 jaar Kan koliek (van licht tot levensbedreigend) veroorzaken Gebruik van tussengastheer mosmijt Zeer moeilijk te bestrijden, mosmijt kan wel 2 jaar op weide overleven Vaak op oude vervilte weides Bij hardnekkige besmetting weide diep omploegen en opnieuw inzaaien Veel dierenartsen adviseren 1 keer per jaar Equest Pramox, Pramox werkt tegen lintworm (en horzellarve) 16

17 Wormsoorten - Veulenworm In 1,4% van gevallen wordt een lintworminfectie gevonden Alleen bij hele jonge dieren, tot ~6mnd, daarna voldoende weerstand Als veulen 10 dagen oud is zijn eitjes pas te vinden in de mest Eerste besmetting via moedermelk Daarna vanuit mest in de kraamstal, via de huid Gewichtsverlies, diarree, sufheid, verminderde eetlust komen vaak voor Goed te vinden met mestonderzoek Preventie gericht op goede stalhygiëne (mest verwijderen en schoonhouden) 17

18 Wormsoorten - Longworm Longworm komt zelden voor bij paarden Ezels hebben vaak longworm, maar hebben hier geen last van Paarden met verminderde weerstand en in contact geweest met ezels kunnen longworminfectie oplopen Geen eitjes in de mest, maar larven In principe niet met regulier (flotatietechniek) mestonderzoek te vinden, wel met aanvullend onderzoek; Baermann Klachten zijn aanhoudende hoestklachten, kortademig, vermagering en verminderde eetlust Bij vermoeden van longworm apart longwormonderzoek aanvragen Preventie gericht op scheiden van ezels en paarden en bij ezels de longworminfectie zoveel mogelijk onder controle houden 18

19 Wormsoorten - Leverbot Leverbot komt zelden voor bij paarden, laatste tijd wel vaker Natte weides (met sloten), begraasd door koeien, schapen of geiten In gezonde paarden eigenlijk niet mogelijk cyclus rond te maken Gebruik van tussengastheer; leverbotslak Besmetting vaak pas later in het jaar Symptomen niet echt specifiek; vermagering, doffe vacht, slechte conditie, paard niet lekker in het vel In principe niet met regulier (flotatietechniek) mestonderzoek te vinden, wel met aanvullend onderzoek; gemodificeerde Dorsmann techniek Vaak sprake van meerdere worminfecties tegelijk (als gevolg van slechte weerstand) Bij vermoeden van leverbot gericht onderzoek aanvragen Preventie gericht op weidemanagement; natte plekken afzetten, sloten uitbaggeren in droge periodes, loopeenden om slakjes op te eten 19

20 Wormsoorten - Horzellarve Horzellarve komt vaak voor bij paarden Horzel legt eitjes (kleine gele puntjes) op benen, flanken, manen Paard likt eitjes op (bij zichzelf, of ander paard tijdens groomen) In het paard ontwikkelt eitje tot larve (1 tot 2 cm) Larve komt met mest mee naar buiten Niet aan te tonen met mestonderzoek, maar eitjes en larven met het blote oog wel zichtbaar Ontstekingen in mond, tong en maag. Ernstige besmetting maagdarmproblemen en buikvliesontsteking (met dood tot gevolg), ook koliek als er veel larven vrijkomen Preventie is gericht op zoveel mogelijk verwijderen van de eitjes, maar dat is geen garantie Dierenartsen adviseren vaak 1 keer per jaar (na 1 e nachtvorst) Equest Pramox, pramox werkt tegen horzellarve (en lintworm) 20

21 Wormsoorten Aarsworm Aarsworm/aarsmade komt vaker voor Niet bedreigend, wel vervelend ivm aanhoudende jeuk Cyclus van 4 tot 5 maanden Aarsworm komt als paard in rust is/slaapt uit de anus en legt eitjes rond de anus Eitjes komen dus niet met mest mee naar buiten en zijn niet met mestonderzoek aan te tonen Met wat geluk vallen er wat eitjes op mestballen tijdens het mesten, dan zijn ze wel aan te tonen met mestonderzoek Behandeling is wat lastiger, bekende resistentie tegen ivermectine, voor behandeling altijd overleggen met dierenarts 21

22 Mestonderzoek bij HippoSupport 1. Bestel mestonderzoek in onze webshop ( 2. Verzamel mest van je paard (2 of 3 ballen is genoeg) 3. Lever de mest in (opsturen of afleveren) 4. HippoSupport onderzoekt de mest op aanwezigheid van; Grote bloedworm Kleine bloedworm Spoelworm Veulenworm Lintworm Al het andere dat wij tegenkomen 22

23 Mestonderzoek bij HippoSupport 5. Binnen 24 uur ontvang je per mail de rapportage met de mogelijke uitslagen; EPG <50 Monster is schoon EPG <200 Geringe wormbesmetting EPG Gemiddelde wormbesmetting EPG >500 Zware besmetting 6. Afhankelijk van uitslag is duidelijk wat je moet doen; Contact opnemen met DA voor gerichte ontworming, en/of; Vervolgmestonderzoek inplannen, en/of; Preventieve maatregelen nemen tegen (her)besmetting 7. HippoSupport stuurt je een reminder voor het volgende mestonderzoek 23

24 Zijn al jullie vragen nu beantwoord? Loop voor aanvullende of specifieke vragen gerust bij onze stand langs. Je vindt ons in de Amaliahal. Of neem contact met ons op; / info@hipposupport.nl / info@paardenmestonderzoek.com HippoSupport Mestonderzoek Wiemanstraat 18 / 8166 GA / Emst / / info@hipposupport.nl / 24

25 Deze presentatie nog eens rustig nalezen? Ga naar Downloads HippoSupport Mestonderzoek Suzanne Bijl HippoSupport Mestonderzoek Wiemanstraat 18 / 8166 GA / Emst / / info@hipposupport.nl / 25

26 Wat kost mestonderzoek? Betrouwbaar mestonderzoek hoeft niet duur te zijn! 1 Mestonderzoek p/s 2 Mestonderzoeken p/s 3-10 Mestonderzoeken p/s 10+ Mestonderzoeken p/s Afleveren HippoSupport Verzenden HippoSupport 10,50 14,25 9,00 7,50 7,00 12,75 11,25 10,75 Strippenkaart (6 mestonderzoeken) 42,00 62,50 26

27 Probeer nu het mestonderzoek bij HippoSupport uit voor maar 7,- met de gratis verzendkit uit de goodiebag. Mail naar dat je gebruik wilt maken van deze Equiday lezing actie Stuur de mest in met de gratis verzendkit (let op wel nog zelf frankeren) Betaal 7,- via betaal link of bankoverboeking Je ontvangt het rapport van het mestonderzoek via na betaling 27