AHOSA vzw Anders Horen door SpraakAfzien vzw. Vereniging voor dove en slechthorende personen

Transcriptie

1 AHOSA vzw Anders Horen door SpraakAfzien vzw Vereniging voor dove en slechthorende personen Onder de Hoge Bescherming van Hare Koninklijke Hoogheid Prinses Mathilde Preventie van lawaaislechthorendheid in Technisch Secundair Onderwijs (TSO), Beroeps Secundair Onderwijs (BSO), Deeltijds Kunst Onderwijs richting muziek (DKO) en Kunst Secundair Onderwijs (KSO) richting muziek i.s.m. Tekst: Contactpersoon: Ahosa vzw Rebecca Leemans Inès Van de Weyer Lieve De Schaepmeester Ann Delmote Rebecca Leemans Datum: Niets uit deze publicatie mag zonder de toelating van de auteurs verveelvoudigd worden.

2 Inhoud Inleiding 1 Beschrijving van de doelgroep 2 Bespreking van de resultaten 5 Conclusie en aanbevelingen 20

3 Inleiding De Provincie Oost-Vlaanderen voert een gezondheidsbevorderend beleid waarbij ze diverse gezondheidsthema s op een geïntegreerde manier benadert. Eén van die thema s is de preventie van gehoorproblemen door lawaaischade. Het laatste decennium lopen meer en meer jongeren gehoorschade op door blootstelling aan overmatige decibels. Al in 2004 begon de Provincie Oost-Vlaanderen, in samenwerking met Anders Horen door SpraakAfzien vzw (Ahosa vzw, vereniging voor dove en slechthorende personen) daarom preventiecampagnes in dit verband uit te werken. In 2007 resulteerde dit in de eerste uitleenkoffer Harry Haarcel Haat Herrie voor gebruik in het 4 de, 5 de en 6 de leerjaar van het basisonderwijs. Wegens het succes van deze koffer werd er samen met Ahosa vzw en het Provinciaal Veiligheidsinstituut Antwerpen een doekoffer Amai mijn (h)oren uitgewerkt voor jongeren tussen 12 en 18 jaar, deze koffer kan uitgeleend worden in alle richtingen van het secundair onderwijs en door jeugdverenigingen. Via de koffer worden jongeren op een ludieke, geanimeerde en interactieve manier bewust gemaakt van het thema lawaai en de gevolgen hiervan voor hun gehoor. Deze koffer werd in 2012 geüpdatet in samenwerking met de Provinciale Jeugddienst West-Vlaanderen en het Provinciaal Veiligheidsinstituut Antwerpen. De koffer is nu ook geschikt voor de derde graad van het basisonderwijs en is in verschillende exemplaren beschikbaar in de diverse Vlaamse provincies. De doekoffer Amai mijn (h)oren wordt zeer veel ontleend door secundaire scholen maar wel vooral binnen ASO-richtingen. Het Technisch Secundair Onderwijs (TSO), Beroeps Secundair Onderwijs (BSO), Deeltijds Kunst Onderwijs richting muziek (DKO) en Kunst Secundair Onderwijs (KSO) leent deze koffer nagenoeg niet uit. In samenwerking met de Provincie Oost-Vlaanderen voerde Ahosa vzw daarom een enquête uit die peilde naar de behoeften aan preventieactiviteiten om gehoorschade door overmatige decibels te voorkomen in het kunst-, beroeps- en technisch onderwijs. We wilden onderzoeken of er ook in deze vormen van onderwijs nood is aan preventieactiviteiten. De bevraging gebeurde in het najaar van Aangezien het om een beperkte steekproef gaat waarvan de representativiteit niet volledig kan verzekerd worden, moeten de resultaten met de nodige omzichtigheid geïnterpreteerd worden. De enquête legde aan aantal belangrijke aandachtspunten bloot die we in dit artikel bespreken. 1

4 Beschrijving van de proefgroep Voor ons onderzoek werden alle (139) Oost-Vlaamse scholen aangeschreven die Technisch Secundair Onderwijs (TSO), Beroeps Secundair Onderwijs (BSO), Deeltijds Kunst Onderwijs richting muziek (DKO) en Kunst Secundair Onderwijs (KSO) richting muziek aanbieden, waarvan er 45 (32.4%) hebben deelgenomen aan het onderzoek. Hiervan zijn er 18 scholen uit het DKO en KSO richting muziek, en 27 uit het TSO en/of BSO. In totaal kregen we 180 enquêtes terug. Er zijn 52 enquêtes (28.9%) afkomstig uit het DKO/KSO richting muziek, en 128 (71.1%) uit het TSO en/of BSO. De respondenten uit het secundair onderwijs geven voornamelijk les in de 3 de graad. Binnen het DKO is er een bijna evenredige verdeling tussen de lagere, middelbare en hogere graad. Van de respondenten die les geven in het BSO, geven er 43.2 % praktijkvakken, 34.6 % vakspecifieke theoretische vakken en 24.7 % algemene vakken. Voor het TSO is dit respectievelijk 43.9 %, 51.9% en 24.4%. Onze respondenten behoren tot zeer diverse leeftijdscategorieën, zoals volgende grafiek weergeeft. Grafiek 1: leeftijd respondenten 0,6% 13,6% 8,0% 8,5% 9,7% tussen 20 en 25 jaar tussen 26 en30 jaar tussen 31 en 35 jaar tussen 36 en 40 jaar 18,2% 13,6% tussen 41 en 45 jaar tussen 46 en 50 jaar tussen 51 en 55 jaar 14,2% tussen 56 en 60 jaar 13,6% tussen 61 en 65 jaar 2

5 De meeste respondenten zijn Professionele Bachelors of Masters aan een hogeschool (resp. 36% en 25%), terwijl het aantal respondenten met een diploma Hoger secundair onderwijs of Master aan een universiteit ongeveer gelijk is (resp. 16% en 15%) Grafiek 2: opleidingsniveau respondenten Hoger secundair onderwijs 0,0% 15,2% 16,5% Hoger niet-universitair onderwijs korte type: Professionele Bachelor Hoger niet-universitair onderwijs lange type: Academische Bachelor 24,7% 7,6% 36,1% Hoger niet-universitair onderwijs lange type: Master aan een hogeschool Universitair onderwijs: Academische Bachelor Universitair onderwijs: Master aan een universiteit De meerderheid van de respondenten die onze enquête beantwoordden, heeft een specifieke lerarenopleiding (67%) en een aanzienlijk deel is Bachelor in het onderwijs (28%), 5% vermeldt geen lerarenopleiding te hebben genoten. Grafiek 3: lerarenopleiding respondenten 4,5% 28,3% Ja: Specifieke lerarenopleiding (D-cursus of CPB-cursus) Ja: Bachelor in het onderwijs (Regentaat) 67,2% Neen 3

6 85% vermeldt dat zijn/haar lessen in een gewoon leslokaal doorgaan, terwijl 33.8% van de lessen doorgaan in een atelier. De overige lessen gaan door in andere lokalen zoals o.a. sporthal, kapel, labo, magazijn, 4

7 Bespreking van de resultaten Een ontstellende vaststelling is dat 78% van de respondenten aangeeft zelf al hinder ondervonden te hebben van te veel lawaai op school. Vanuit het DKO/KSO rapporteert 75% dit, vanuit het TSO 80.5% en vanuit het BSO wordt het zelfs door 84% aangegeven. Grafiek 4: ondervinden de respondenten zelf hinder van lawaai op school? 22,0% Ja Neen 78,0% De ondervonden hinder wordt vooral gerapporteerd in het eigen leslokaal (37.3%), op de voet gevolgd door de gang (32.2%), onmiddellijk daarna worden het atelier (29.9%), de refter (28.3%) en de speelplaats (25.4%) genoemd. De sporthal, de recreatieruimte van de leerlingen en de leraarskamer worden ook vermeld. Grafiek 5: waar ondervindt u op school vooral hinder van lawaai? 6,8% 25,4% 32,2% 8,5% 10,7% 29,9% 37,3% 28,3% In het lokaal In de refter In het atelier In de sporthal In de recreatieruimte In de gang Op de speelplaats Nergens 5

8 In het lokaal In de refter In het atelier In de sporthal In de recreatieruimte In de gang Op de speelplaats Nergens Andere Onderstaande tabel splitst deze gegevens uit naargelang de aard van het onderwijs. Tabel 1: waar ondervindt u op school vooral hinder van lawaai? (naargelang de aard van het onderwijs) DKO/KSO 65.4% 7.7% 1.9% 0% 1.9% 30.8% 11.5% 9.6% 7.7% TSO 23.2% 47.6% 41.5% 17.1% 14.6% 32.9% 32.9% 4.9% 15.9% BSO 24.7% 37% 42% 21% 12.3% 37% 33.3% 4.9% 14.8% In dezelfde lijn zien we dat 71% ook van collega s hoort dat zij hinder ondervinden van te veel lawaai op school. Wanneer we dit opsplitsen naargelang de aard van het onderwijs geeft dit 67.3% voor DKO/KSO, 70.7% voor TSO en 74.1% voor BSO. Grafiek 6: hoort u van collega's of zij hinder ondervinden van te veel lawaai op school? 28,8% Ja Neen 71,2% 6

9 Neen Ja: Algemeen Ja: In functie van mijn beroepsuitoefening De overgrote meerderheid (79.4%) geeft aan dat er tijdens zijn opleiding/permanente vorming géén aandacht gegeven werd aan gehoorbescherming. Slechts 8.9% vermeldt dat er wél in het algemeen gewag werd gemaakt van gehoorbescherming, bij 12.8% was dat in functie van de beroepsuitoefening. Grafiek 7: werd er tijdens uw opleiding/permanente vorming, aandacht gegeven aan het beschermen van uw gehoor? 12,8% 8,9% Neen Ja: algemeen 79,4% Ja: in functie van mijn beroepsuitoefening Onderstaande tabel splitst deze gegevens uit naargelang de aard van het onderwijs. Tabel 2: werd er tijdens uw opleiding/permanente vorming aandacht gegeven aan het beschermen van uw gehoor? (naargelang de aard van het onderwijs) DKO/KSO 88.5% 3.8% 9.6% TSO 82.9% 11% 9.8% BSO 76.5% % 7

10 Neen Ja In dezelfde lijn liggen de antwoorden op de vraag of er tijdens de opleiding/permanente vorming aandacht gegeven werd aan sensibilisatie van leerlingen rond gehoorschade ten gevolge van overmatige decibels, 82.5% beantwoordt deze vraag negatief. Grafiek 8: werd er tijdens uw opleiding/permanente vorming aandacht gegeven aan sensibilisatie van gehoorschade ten gevolge van overmatige decibels t.a.v. uw leerlingen? 17,5% Ja Neen 82,5% Onderstaande tabel splitst deze gegevens uit volgens de aard van het onderwijs. Tabel 3: werd er tijdens uw opleiding/permanente vorming aandacht gegeven aan sensibilisatie van gehoorschade ten gevolge van overmatige decibels t.a.v. uw leerlingen? (naargelang de aard van het onderwijs) DKO/KSO 88.5% 11.5% TSO 81.7% 18.3% BSO 79% 21% 8

11 Geen Oorbescherming, PBM Sensibiliseren, algemeen gezondheidsadvies en veiligheid Het komt dan ook niet als een verrassing dat slechts een bedroevend laag percentage kan aangeven dat er tijdens de lerarenopleiding methodieken werden aangereikt om de leerlingen op dit vlak te sensibiliseren: 85% vermeldt dat er geen methodieken werden aangereikt, 8.3% kreeg informatie over oorbescherming en persoonlijke beschermingsmiddelen (PBM) en 5% kreeg meer algemene informatie i.v.m. sensibilisatie, gezondheidsadvies en veiligheid. Grafiek 9: welke methodieken kreeg u aangereikt tijdens uw lerarenopleiding om uw leerlingen te sensibiliseren rond gehoorschade veroorzaakt door overmatige decibels? 8,3% 5,0% Geen Informatie over oorbescherming, pbm (persoonlijke beschermingsmiddelen) 85,0% Algemene informatie ivm sensibilisatie, gezondheidsadvies en veiligheid In onderstaande tabel worden deze gegevens opgesplitst naargelang de aard van het onderwijs. Tabel 4: welke methodieken kreeg u aangereikt tijdens uw lerarenopleiding om uw leerlingen te sensibiliseren rond gehoorschade veroorzaakt door overmatige decibels? (naargelang de aard van het onderwijs) DKO/KSO 94.2% 1.9% 3.8% TSO 81.7% 12.2% 6.1% BSO 80.2% 13.6% 4.9% 9

12 Neen Ja Slechts 34.5% van de totale proefgroep geeft aan dat het thema lawaaischade bij de leerlingen leeft (DKO/KSO 38.5%; TSO 32.9%; BSO 29.6%). Met andere woorden: het thema lawaaischade leeft niet in 65.5% van de gevallen! Grafiek 10: hebt u al gemerkt dat het thema lawaaischade leeft bij de jongeren op de school? 34,5% Ja Neen 65,5% Onderstaande tabel splitst deze gegevens uit volgende aard van het onderwijs. Tabel 5: hebt u al gemerkt dat het thema lawaaischade leeft bij de jongeren op de school? (naargelang de aard van het onderwijs) DKO/KSO 61.5% 38.5% TSO 67.1% 32.9% BSO 70.4% 29.6% 10

13 Neen Ja: algemeen Ja: in het kader van de toekomstige beroepsuitoefening Een kleine helft van de proefgroep (42.2%) zegt dat er binnen de school geen aandacht gegeven wordt aan de preventie van gehoorschade door overmatige decibels. Bij 39.4% is dit wel het geval en bij 26.1% gebeurt dit meer specifiek in het kader van de toekomstige beroepsuitoefening. Grafiek 11: wordt er binnen de school aandacht gegeven aan preventie van gehoorschade door overmatige decibels? In onderstaande tabel zijn deze gegevens uitgesplitst volgens de aard van het onderwijs. Tabel 6: wordt er binnen de school aandacht gegeven aan preventie van gehoorschade door overmatige decibels? (naargelang de aard van het onderwijs) DKO/KSO 76.9% 21.2% 1.9% TSO 25.6% 48.8% 36.6% BSO 25.9% 49.4% 40.7% 11

14 Gebruik oorbescherming/pbm Sensibiliseren van de leerlingen Vorming geen Volgens 14.4% van de respondenten worden hiervoor oorbescherming, pbm (persoonlijke beschermingsmiddelen) gebruikt, 9.4 % zegt dat sensibiliseren van de leerlingen de gebruikte methodiek is en 5% geeft een vorming aan de leerlingen. De meeste respondenten (71.2%) vermelden geen specifieke methodieken. Grafiek 12: wordt er binnen de school aandacht gegeven aan preventie van gehoorschade door overmatige decibels? Welke methodieken worden hiervoor gebruikt? 14,4% 9,4% 5,0% gebruik oorbescherming/pbm sensibiliseren van de leerlingen vorming 71,2% geen Volgende tabel geeft de resultaten weer naargelang de aard van het onderwijs. Tabel 7: wordt er binnen de school aandacht gegeven aan preventie van gehoorschade door overmatige decibels? Welke methodieken worden hiervoor gebruikt? (naargelang de aard van het onderwijs) DKO/KSO 5.8% 0% 5.8% 88.4% TSO 18.3% 13.4% 4.9% 64.4% BSO % 3.70% 60.5% 12

15 Thema voeding Thema beweging Thema middelen misbruik Thema welzijn Neen In de meeste scholen blijkt er een actief gezondheidsbeleid te zijn: 49.4% werkt rond voeding, 33.2% rond bewegen, 36.5% rond middelenmisbruik en 47.2% rond welzijn. In 28% van de gevallen is er geen actief gezondheidsbeleid. Grafiek 13: is er een actief gezondheidsbeleid binnen de school? 28,1% 49,4% Ja, er wordt rond het thema voeding gewerkt Ja, er wordt rond het thema bewegen gewerkt 47,2% 33,2% Ja, er wordt rond het thema middelenmisbruik gewerkt Ja, er wordt rond het thema welzijn gewerkt 36,5% Neen Volgende tabel geeft aan of er binnen de school een actief gezondheidsbeleid is, uitgesplitst naargelang de aard van het onderwijs. Tabel 8: is er een actief gezondheidsbeleid binnen de school? (naargelang de aard van het onderwijs) DKO/KSO 1.9% 1.9% 3.8% 15.4% 76.9% TSO 72% 46.3% 52.4% 59.8% 9.8% BSO 72.8% 51.9% 53.1% 64.2% 3.7% 13

16 Neen Ja: In het algemeen Ja: In het kader van de toekomstige beroepsuitoefening Het is hoopgevend dat 70% van de ondervraagden zegt de leerlingen bewust te maken van het gevaar van gehoorschade door overmatige decibels. Bij 30% gebeurt dit in het kader van de toekomstige beroepsuitoefening. Toch gebeurt het nog niet in 15% van de gevallen. Grafiek 14: Maakt u uw leerlingen bewust van het gevaar van gehoorschade door overmatige decibels? 30,0% 15,0% Neen Ja: algemeen 70,0% Ja: in het kader van de toekomstige beroepsuitoefening Volgende tabel splitst deze gegevens uit naargelang de aard van het onderwijs. Tabel 9: maakt u uw leerlingen bewust van het gevaar van gehoorschade door overmatige decibels? (naargelang de aard van het onderwijs) DKO/KSO 11.5% 80.8% 13.3% TSO 13.4% 46.3% 52.4% BSO 16% 51.9% 40.7% 14

17 Vanuit persoonlijke ervaring Waarschuwen/aanspreken volume mp3 en instrumenten Uitleggen/toelichting geven/sensibiliseren Aanbevelen/verplichten oorbescherming Cursus/doekoffer/workshop /tijdens de les In de volgende tabel is te zien welke methodieken hiervoor gebruikt worden, naargelang de aard van het onderwijs. Tabel 10: welke methodieken gebruikt u om uw leerlingen bewust te maken van gehoorschade door overmatige decibels? (naargelang de aard van het onderwijs) DKO/KSO 7.7% 15.4% 3.8% 15.4% 5.8% TSO 3.7% 1.2% 6.1% 11% 13.4% BSO 1.2% 2.5% 2.5% 13.6% 14.8% We vonden het ook nodig de proefgroep te vragen of ze, naast het in het algemeen bewustmaken van leerlingen, ook specifiek in hun lessenpakket aandacht besteden aan gehoorschade door overmatige decibels en welke methodieken ze in dat geval gebruiken. Bijna 1/4 van de proefgroep gebruikt geen specifieke lesmethodieken (23.9%), 15.6% verplicht het dragen van oorbescherming of beveelt dit aan, 12.2% brengt informatie over tijdens klasgesprekken en 11.1% waarschuwt voor het volume van mp3 en muziekinstrumenten. In mindere mate worden cursussen of handboeken gebruikt, evenals het internet. In sommige gevallen wordt een gehoortest of decibelmeter gebruikt. Tabel 11: welke methodieken gebruikt u tijdens uw lessen om te werken rond preventie van gehoorschade door overmatige decibels? Geen 23.9% Aanbevelen/verplichten oorbescherming 15.6% Informeren/gesprek/klasgesprek/ tijdens de les 12.2% Waarschuwen/aanspreken over volume mp3 en instrumenten 11.1% Internet 3.9% Tekst/artikel 3.9% 15

18 Cursus/handboek/presentatie 3.9% Gehoortest/decibelmeter 2.8% Externe samenwerking 1.1% Verwijzen naar persoonlijke ervaringen 1.1% Het goede voorbeeld geven 1.1% Stilte bewaren 1.1% Aanbrengen van aangepaste werkmethodes 0.6% In het algemeen blijken scholen weinig een beroep te doen op externe partners voor het werken rond gezondheidsbevorderende acties. 16.8% deed wel eens een beroep op de Provincie Oost- Vlaanderen, 14% op een mutualiteit en 12.85% op Logo s (lokaal gezondheidsoverleg). Grafiek 15: heeft u al eens een beroep gedaan op één of meerdere van onderstaande partners, voor het werken rond gezondheidsbevorderende acties? 1,1% Mutualiteit 2,8% 14,0% Logo's Provincie Oost-Vlaanderen 16,8% BLOSO 12,9% Vlaams Instituut voor Gezondheidspromotie en Ziektepreventie (VIGEZ) 16

19 Behalve de meest recente campagne Help ze niet naar de tuut (Vlaamse overheid) die in 30.7% van de gevallen bekend was, blijken preventieacties i.v.m. gehoorschade weinig gekend. De sensibiliseringscampagne Eén en al oor van de provincie Oost-Vlaanderen is bij 11.7% van de ondervraagden bekend, de doekoffer Amai mijn (H)oren van de Provincie Oost-Vlaanderen bij 11.2%, 6.15% vermeldt Iets minder is de max (Vlaamse overheid) te kennen en 5.6% kent Oorplezier van de CM. Meer dan de helft (53.1%) kent geen enkele van deze acties! Grafiek 16: kent u één van de volgende preventieacties? 53,1% 11,7% 11,2% 30,7% De sensibiliseringscampagne "Eén en al oor" (Provincie Oost- Vlaanderen) Doekoffer "Amai, mijn (H)oren" (Provincie Oost-Vlaanderen) De recente radiospot "Help ze niet naar de tuut" (Vlaamse Overheid) "Iets minder is de max" (Vlaamse Overheid) "Oorplezier" (CM) 5,6% 6,2% Neen 17

20 De helft van de respondenten vindt deze campagnes goed, 14.4% vinden het nodig dat deze campagnes er zijn en 5.6% vindt ze nuttig. Anderzijds vindt 3.9% deze campagnes niet zinvol, 6.7% vindt ze te onbekend en bij maar liefst 1/5 (20.6%) zijn ze niet gekend. Grafiek 17: wat vind je van dergelijke campagnes? 1,7% 20,6% 6,7% 5,6% 14,4% 50,0% goed nodig nuttig te onbekend niet gekend geen mening De doekoffer Amai mijn (H)oren, een methodiek ontwikkeld om leerlingen op een speelse manier bewust te maken van wat lawaai is en welke gevolgen dit kan hebben, is slechts bij 11.1% goed en bruikbaar bevonden. 7.2% heeft er geen ervaring mee en 81.7% heeft er zelfs nooit van gehoord. Van de respondenten die wel bekend zijn met koffer (18.3%) geeft 61% te kennen dat hij/zij de koffer goed en bruikbaar vinden en 39% heeft er geen ervaring mee. Grafiek 18: wat vind je van de doekoffer Amai mijn (H)oren? 7,2% 11,1% niet gekend goed/bruikbaar geen ervaring mee 81,7% 18

21 Brochure Workshop Studiedag Poster Infoavond voor ouders Praktische methodieken Gezelschapsspel met methodieken In de onderstaande tabel (opgesplitst naargelang de aard van het onderwijs) kunnen we zien hoe leerkrachten zelf aan de slag willen gaan rond het thema gehoorschade door overmatige decibels. Praktische methodieken en een workshop worden hiervoor vooral verkozen. Tabel 12: hoe zou u zelf aan de slag willen gaan rond het thema gehoorschade door overmatige decibels? (naargelang de aard van het onderwijs) DKO/KSO 32.7% 38.5% 36.5% 26.9% 13.5% 44.2% 15.4% TSO 29.3% 47.6% 28% 35.4% 15.9% 62.2% 26.8% BSO 28.4% 45.7% 25.9% 27.2% 14.8% 46.9% 27.2% 19

22 Conclusie en aanbevelingen Concluderend stellen we vast dat de grote meerderheid van de respondenten zelf en ook hun collega s lawaaihinder ondervinden op school. Een nog grotere groep geeft aan dat er tijdens zijn opleiding/permanente vorming geen aandacht werd gegeven aan eigen gehoorbescherming en nog minder aan sensibilisatie van leerlingen in dit verband. Hieruit vloeit onmiddellijk voort dat slechts een minderheid tijdens de lerarenopleiding methodieken krijgt aangereikt om leerlingen op dit vlak te sensibiliseren. Dat sensibilisatie nodig is, blijkt uit het feit dat een meerderheid van de leerkrachten rapporteert dat het gevaar van overmatige decibels niet leeft bij de leerlingen. Slechts een kleine groep vermeldt dat de school aandacht geeft aan preventie van gehoorschade maar de meerderheid blijkt hiervoor geen specifieke methodieken te hebben, dit terwijl er in de meeste scholen (behalve in het DKO) een actief gezondheidsbeleid is op andere domeinen. Hoopgevend is dat een groot deel van de leerkrachten de leerlingen zelf bewust maakt van het gevaar van gehoorschade door overmatige decibels. De verschillende mogelijke methodieken (waarschuwen volume en mp3, toelichting geven, verplichten oorbescherming, doekoffer/cursus/workshop, ) worden echter niet frequent gebruikt en de doekoffer Amai mijn (h)oren is maar bij weinigen bekend. Iets meer dan de helft van de ondervraagden kent zelfs geen enkele preventieactie in dit verband. Leerkrachten geven aan dat ze via praktische methodieken (workshops, brochures en posters, ) aan de slag zouden willen gaan rond dit thema. Aangezien deze methodieken grotendeels vervat zitten in de doekoffer, menen we dat een nieuwe kennismakingscampagne met deze koffer voor de TSO, BSO, KSO en DKO scholen zeker zinvol is. Een aanvulling op de bestaande koffer kan erin bestaan een oplijsting te maken van de specifieke geluidsniveaus waarmee leerlingen in het TSO, BSO, KSO en DKO worden geconfronteerd. Ook expliciete verwijzingen naar nuttige app s i.v.m. gehoortesten en geluidsmetingen zijn een optie. De door de campagne Help ze niet naar de tuut aangereikte app, die geluidsmetingen doet en daarna het risico op gehoorschade inschat, kan hierbij vermeld worden. Een getuigenis van een jongere die ten gevolge van overmatige decibels gehoorschade en/of tinnitus opliep, kan eventueel in een toegankelijk filmpje op YouTube gepost worden. Omdat de lestijden in het DKO zeer beperkt zijn, kan hiervoor een andere methodiek ontwikkeld worden namelijk 1 à 2 afgewerkte lessen met follow-up momenten aangepast aan de actuele onderwerpen binnen de lessen algemene muziek cultuur (AMC). Alle initiatieven in dit verband zouden best samen met een korte toelichting gebundeld worden om leerkrachten op de hoogte te brengen van de diverse methodieken die op dit vlak al voorhanden zijn. Een nieuwe kennismakingscampagne (mailing, vormingsdagen, ) over de koffer inclusief informatie over de hierboven vermelde aanvullingen zou kunnen gericht worden aan alle secundaire onderwijsinrichtingen maar daarnaast ook aan de diverse instanties die instaan voor lerarenopleidingen, CLB- en MST-diensten. 20