Werkplan Natuur- en Milieueducatie en Duurzaamheidscommunicatie Drechtsteden

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Werkplan 2012. Natuur- en Milieueducatie en Duurzaamheidscommunicatie Drechtsteden"

Transcriptie

1 Werkplan 2012 Natuur- en Milieueducatie en Duurzaamheidscommunicatie Drechtsteden Duurzaamheidscentrum Weizigt, 6 oktober 2011

2 Inhoud blz. Voorwoord 3 1. Inleiding/samenvatting 4 2. Wat willen we bereiken? 4 3. Organisatie en besluitvorming 4 4. Duurzaamheidscentrum Weizigt 5 5. Educatief programma Water Klimaat en Energie Groen campagnes Nieuwe Stadsboerderij Communicatie en PR Begroting 12 Bijlage 13 2

3 Voorwoord Het streefbeeld Samen stad aan het water, de strategie Pieken in de Drechtsteden (water, binnenstad en landschap) en het motto Een regio duurzaam in balans vormen de leidraad voor het beleid van de Drechtsteden. Het is dan ook niet verwonderlijk dat deze tevens uitgangspunt zijn geweest bij het opstellen van het Meerjarenplan voor Natuur- en Milieueducatie en -communicatie in de Drechtsteden. Thans ligt voor u de jaarschijf Werkplan 2012 van dit Meerjarenprogramma. Ook voor 2012 is duurzaamheid een belangrijk aandachtsveld. De nieuwe Stadsboerderij van Duurzaamheidscentrum Weizigt die april vorig jaar feestelijk is geopend vormt naar mijn gevoel een bron van inspiratie hoe het begrip duurzaamheid concreet handen en voeten gegeven kan worden. Bij de invulling van het begrip duurzaamheid staat dit jaar het thema Energie centraal en wordt het Waterprogramma dat vorig jaar een stevige impuls heeft gekregen, verder uitgevoerd. Voor Groen wordt aangesloten bij de Nationale Boomfeestdag en het onderwerp Biodiversiteit. Het gaat bij het realiseren van een duurzame regio Drechtsteden niet alleen om de inhoud; minstens evenzeer is het van belang om de inwoners en maatschappelijke organisaties te laten kennismaken met en te betrekken bij dit streven. Natuur- en Milieueducatie is een van de belangrijkste instrumenten om dit te kunnen bereiken. Het vergroten van het bewustzijn van burgers voor natuur en milieu in hun leefomgeving leidt immers uiteindelijk ook tot duurzamer handelen. In opdracht van de regio Drechtsteden ontwikkelt Duurzaamheidscentrum Weizigt daarom educatieve programma s voor het onderwijs, de wijken en de burgers. Hierboven heb ik al opgemerkt dat de educatieve programma s over de thema s Water, Energie en Groen naadloos aansluiten op het beleid van de regio Drechtsteden. Daarnaast vormen zij een link met de programma s van de scholen en in de wijken. Door de jeugd vroeg te betrekken bij de natuur en het milieu in hun eigen omgeving kunnen zij zich ontwikkelen tot milieubewuste burgers die zorg voor hun leefomgeving hebben. Natuur- en Milieueducatie wordt daardoor laagdrempelig. Bij dit alles maken de Drechtsteden graag gebruik van de middelen en expertise van Duurzaamheidscentrum Weizigt. Deze samenwerking kan bovendien ook financiële voordelen opleveren. Zo is binnen de provinciale campagne STROOM waarin Water en Energie centraal staan een subsidie van Agentschap NL binnengehaald die ook de natuuren milieueducatie in de Drechtsteden extra financiële ruimte geeft. Als regionaal portefeuillehouder Milieu in de Drechtsteden ben ik van mening dat betrokkenheid en bewustwording van burgers en met name de jeugd essentieel zijn voor het realiseren van het milieubeleid. Het NME kan hierbij een belangrijke rol spelen. Het voorliggend Werkplan 2012 voor Natuur- en Milieueducatie en Duurzaamheidscommunicatie steun ik daarom van harte. Teunis Stoop Regionaal Portefeuillehouder Milieu in de Drechtsteden 3

4 1.Inleiding/samenvatting Het Meerjarenplan Duurzaamheidscommunicatie Drechtsteden , dat in 2010 is vastgesteld door het Drechtstedenbestuur, vormt de basis voor dit werkplan Ook het Meerjaren milieubeleidsplan Drechtsteden onder het motto Een regio duurzaam in balans vormt een belangrijk uitgangspunt. Naast het educatieve programma voor het primair- en het voortgezet onderwijs is natuur- en milieueducatie een belangrijk communicatie instrument. Hierdoor worden de verschillende partijen (overheden, woningcorporaties en maatschappelijke organisaties, bedrijven en inwoners) met elkaar in gesprek gebracht om gezamenlijk keuzes te maken, die leiden naar een duurzame samenleving. Het Duurzaamheidscommunicatieprogramma voor de Drechtsteden sluit daarom zoveel mogelijk aan bij de actuele beleidsthema s Water, Energie en Groen. Het komend jaar staat het thema Energie centraal en wordt het waterprogramma dat in het kader van het waterarrangement Drechtsteden in het afgelopen jaar een impuls heeft gekregen verder uitgevoerd. Duurzaamheidscentrum Weizigt Weizigt vervult een centrale rol bij het ontwikkelen en uitvoeren van duurzaamheidsprogramma s in de Drechtsteden. Dit betekent dat alle scholen van het basisonderwijs een educatief aanbod krijgen aangeboden met educatieve producten waar zij zich voor kunnen inschrijven. Daarnaast onderhoudt Weizigt contacten met de beleidsmedewerkers in de regio Drechtsteden om de activiteiten zoveel mogelijk af te stemmen op de actuele beleidsthema s. Samen werken aan een duurzame regio is hierbij het sleutelwoord. Samenwerking in de Drechtsteden en de provincie Een van de doelstellingen van de samenwerking in de Drechtsteden en andere partijen is ook om de financiële middelen te verhogen en daardoor de programma s te versterken. Dit is gerealiseerd door de samenwerking met de Zuid-Hollandse NME centra (ZON), de provincie, de waterschappen en het GDO (gemeenten voor Duurzame ontwikkeling). Binnen de campagne STROOM waar de thema s Energie en Water centraal staan is een subsidie voor een provinciaal arrangement bij Agentschap NL aangevraagd en gehonoreerd. Dit betekent dat ook voor Natuur- en Milieueducatie Drechtsteden extra financiering is voor met name het project Energieke scholen. 2. Wat willen we de komende vier jaar bereiken? 1. Versterken betrokkenheid van de deelnemende gemeenten (Hoofdstuk 3) 2. Aansluiten bij de Drechtstedenthema s zoals beschreven in het Milieubeleidsplan Drechtsteden Versterken van het educatief basisaanbod voor de scholen (Hoofdstuk 5) 4. Opzetten van een goede doelgroepgerichte communicatie (Hoofdstuk 7) 3. Organisatie en besluitvorming De werkgroep met de contactambtenaren van de deelnemende Drechtsteden-gemeenten zet in grote lijnen het programma Duurzaamheidscommunicatie Drechtsteden op. Een klankbordgroep met de natuur- en milieuorganisaties werkt het activiteitenprogramma verder uit en zorgt, indien mogelijk, voor de uitvoering. Voor de besluitvorming wordt het concept voorgelegd aan het ambtelijk overleg Groen, Water en Milieu. Daarna krijgt het Portefeuillehoudersoverleg fysiek het plan ter advisering aangeboden en wordt het plan aan het Drechtstedenbestuur ter instemming voorgelegd. 4

5 Ten aanzien van de vertegenwoordiging vanuit Papendrecht is er nog steeds een vacature. Met de andere leden van de werkgroep worden afspraken gemaakt om de betrokkenheid bij Duurzaamheidscommunicatie Drechtsteden te vergroten. Samenstelling werkgroep: Mevr. L. Bergenhenegouwen Mevr. M. Epema Dhr. H. Termote Mevr. N. Hendriks Mevr. B. Bouman Vacature Dhr. M. van den Bosch Duurzaamheidscentrum Weizigt, voorzitter Duurzaamheidscentrum Weizigt, coördinator Hendrik-Ido-Ambacht Zwijndrecht Alblasserdam Papendrecht Dordrecht 4. Duurzaamheidscentrum Weizigt Een businessplan Weizigt is opgesteld om de komende jaren de visie, ambities en strategie aan te geven. Deze professionaliseringsslag werkt ook door in de aanpak en het programma van Duurzaamheidscommunicatie Drechtsteden. Duurzaamheidscentrum Weizigt is de Dordtse en Drechtstedelijke ontmoetingsplek voor duurzaam denken en handelen. Weizigt inspireert en motiveert scholen, inwoners, bedrijven en maatschappelijke organisaties in de Drechtsteden om met duurzaamheid aan de slag te gaan. Weizigt wil bij deze groepen hét platform zijn waar duurzaamheid betekenis gegeven en beleefd wordt. Hiervoor wil het top of mind worden (de eerste plek waar de doelgroepen aan denken) als het om duurzaamheid gaat. De missie van Duurzaamheidscentrum Weizigt voor luidt daarom: Weizigt stimuleert duurzaam denken en handelen in de Drechtsteden Scope Weizigt kan niet de hele wereld veranderen. Er is daarom gekozen voor een gerichte scope aan activiteiten, thema s en doelgroepen. De scope van Weizigt staat schematisch in onderstaand figuur: Hoe? -Op bezoek bij Weizigt -Weizigt op locatie -Virtueel platform -Aansluiten bij derden Wat? Educatie, communicatie, recreatie, netwerken ter bevordering van duurzaam denken en handelen gericht op de thema s groen in de stad, energie, afval en water. Voor wie? Scholen, burgers, inwoners, maatschappelijke organisaties en bedrijfsleven in Dordrecht en de Drechtsteden. 5

6 Weizigt realiseert gedragsverandering door het organiseren van ontmoeting en interactie (samen leren, doen en ontdekken) tussen de doelgroepen en binnen de doelgroepen. Duurzaamheidscentrum Weizigt stimuleert samenwerking binnen en tussen scholen, inwoners, maatschappelijke organisaties, bedrijfsleven en de gemeente Dordrecht en Drechtsteden zelf. Weizigt komt naar deze groepen toe en de groepen komen naar Weizigt om de interactie tot stand te brengen. Het faciliteren van of aansluiten bij duurzaamheidsinitiatieven van anderen en het uitbouwen van een virtueel platform voor duurzaamheid behoren nadrukkelijk tot de ambities. Duurzaamheidscentrum Weizigt concentreert zich op educatie, communicatie en recreatie om de missie te realiseren. Het participeren en faciliteren van netwerken en verhuur van de locatie dragen hieraan ook bij. Omdat duurzaamheid een veelomvattend thema is, zal Weizigt zich focussen op de thema s energie, groen, water en afval. Dit zijn de prioriteitsthema s van de doelgroepen en de speerpunten van het gemeentelijk beleid. Waar in het verleden aan alles een beetje werd bijgedragen, is nu de ambitie van Weizigt om binnen haar scope een daadwerkelijke gedragsverandering bij bestaande en nieuwe doelgroepen te realiseren. Gezien de beperkte middelen is focus en meerjarige consistentie hiervoor een must. 5. Educatief programma Voor de verschillende doelgroepen wordt een educatief programma aangeboden. Voor het basis- en het voortgezet onderwijs wordt dit aangeboden in de vorm van een digitaal programma via de website De leerkrachten kunnen zich voor de verschillende producten digitaal inschrijven. Dit digitale aanbod wordt extra onder de aandacht gebracht door een schriftelijke uitnodiging per post met een kort overzicht van het programma. Daarnaast wordt er vraaggericht gewerkt. Vooral voor het voortgezet onderwijs en de inwoners worden er op maat programma s ontwikkeld en indien nodig begeleid. Het basisaanbod bestaat uit het programma over de thema s Water, Klimaat en Energie, Afval en Groen. Voor de Drechtsteden staan de thema s Water, Klimaat en Energie en Groen centraal. Algemeen doel Het doel is het op gang brengen van Duurzaamheidscommunicatie-activiteiten en processen, zodat de burgers van de Drechtsteden worden toegerust met algemene basiskennis en vaardigheden over duurzaamheid. Hierdoor worden zij zich bewust van hun eigen handelen en kunnen leren keuzes maken die leiden tot een duurzame leefomgeving. Uitgangspunt hierbij is dat overheden, maatschappelijke organisaties, onderwijsinstellingen, inwoners en bedrijfsleven samenwerken. Aansluiting bij het Provinciale programma Het provinciale programma Stroom (Water en Energie) is een initiatief van de gezamenlijke NME-diensten in Zuid-Holland (ZON) en de provincie Zuid-Holland. De waterschappen zijn partner bij het thema Water. Het doel van de samenwerking is om de bestaande producten in kaart te brengen en meer structuur in het aanbod te brengen. Ook worden de producten langs de kwaliteitsmeetlat gelegd. Dit biedt goede kansen voor de NME centra om een kwaliteitslag te maken. Het basisaanbod voor de Drechtsteden wordt hierdoor verder ontwikkeld. Door het gezamenlijk (ZON, provincie en GDO) aanvragen van een Duurzaamheidscommunicatie-arrangement heeft het programmabureau NME van Agentschap NL voor het verder ontwikkelen van een educatief programma in de provincie Zuid-Holland een subsidie toegekend. Door inzet van de cofinanciering à ,- uit het budget van duurzaamheidscommunicatie 6

7 Drechtsteden is een zelfde bedrag als subsidie door Agentschap NL toegekend voor de uitvoering van het project Energieke Scholen in de Drechtsteden. Beoogd resultaat Een digitaal educatief aanbod voor het onderwijs. Ureninzet 40 uur 5.1 Water Sinds 2002 werken de waterpartners Waterschap Hollandse Delta, Rijkswaterstaat, EVIDES waterbedrijf, de gemeente Dordrecht en Duurzaamheidscentrum Weizigt samen in het project Waterzigt op Weizigt. In 2010 en 2011 is in het kader van het waterarrangement Drechtsteden met subsidie van Agentschap NL het waterprogramma verder ontwikkeld en verbreed. Het merendeel van deze activiteiten worden ook in 2012 in het educatieve programma opgenomen. De natuur- en milieuorganisaties spelen een belangrijke rol bij de uitvoering van het programma. De volgende organisaties bieden een programma aan voor het begeleiden van wateronderzoek aan basisschoolleerlingen: - Zwijndrecht: De schoolgidsen van de werkgroep IVN en de Stichting Natuur en Landschap Zwijndrechtse Waard vanuit t Weetpunt. - Papendrecht: De schoolgidsen van de natuur- en vogelwacht Alblasserwaard vanuit het Streekcentrum Alblasserbos. - Hendrik-Ido-Ambacht: De schoolgidsen van de werkgroep IVN vanuit het Jeugdspeelpark en de Frélustal. Organisatie In 2012 wordt bekeken of de samenstelling van de stuurgroep Water 2012 blijft bestaan uit de stuurgroep Waterzigt op Weizigt uitgebreid met een bestuurder van de Drechtsteden, zoals het in 2010 is opgezet. Dit geldt ook voor het projectteam Waterarrangement of het een combinatie blijft van het projectteam Waterzigt op Weizigt versterkt met beleidsambtenaren Water van de Drechtsteden en van het Delta programma Rijnmond-Drechtsteden. Doelgroep Leerlingen van de basisscholen en het voortgezet onderwijs. Inwoners en bestuurders van de Drechtsteden. Doelstellingen Het doel is het vergroten van de bewustwording van scholieren, de inwoners, bestuurders en maatschappelijke organisaties van de Drechtsteden over duurzaam waterbeheer en de veelzijdigheid daarvan. Beoogde resultaten - 40% van de primair onderwijs-scholen met minimaal 2 klassen nemen deel aan een wateractiviteit; - 50% van de voortgezet onderwijs scholen nemen deel aan een wateractiviteit; bewoners nemen deel aan een activiteit in de regio; - Participatie van maatschappelijke organisaties in opzetten en uitvoeren waterprogramma s in wijken en op scholen in de Drechtsteden. Activiteiten - Watertuin Terrein op Duurzaamheidscentrum Weizigt met educatieve informatie over water en concrete toepassing van duurzame concepten op het gebied van water. Opvang van regenwater, waterkwaliteit, natuurlijk tuinieren zijn hierbij belangrijke onderwerpen. Ook aansluiting met het Aquarama en de amfibieënpoel. 7

8 - Lesprogramma Waterproef Waterles voor groep 7 en 8 van het basisonderwijs op het terrein van Duurzaamheidscentrum Weizigt met het educatieve watercentrum Aquarama, de amfibieënpoel, de watertuin etc. Leerlingen doen onderzoek naar waterkwaliteit. Ook zijn er waterleskisten, zoals de keuzekist Drinkwater en leskisten Sloot en plas en Kikker. - Wateronderzoek in de stad (Voortgezet Onderwijs) Project waarbij leerlingen van het voortgezet onderwijs (Johan de Wittgymnasium, Da Vinci College) onderzoek doen naar water in de stad. Leerlingen worden door opdrachten van de gemeente over actuele problemen rond water in de stad uitgedaagd om zelf een mening te vormen over hoe we als bewoners om moeten gaan met water. - Wateronderzoek in de stad (Primair Onderwijs gr 3 t/m 8 ) Met het lesprogramma en de onderzoekskist Water Leeft gaan de leerlingen op wateronderzoek in de omgeving van de school. Vanuit de verschillende centra in de regio wordt een veldprogramma verzorgd. De Boerensloot (primair onderwijs gr. 3,4,5) de Frélustal te Hendrik-Ido- Ambacht Ontdek het platteland (gr. 6,7,8), de Frélustal te Hendrik-Ido-Ambacht. Ontdek de Waterkant (gr. 7 en 8), t Weetpunt te Zwijndrecht. Slootjesonderzoek (gr. 3 t/m 8), Streekcentrum Alblasserbos te Papendrecht. - Watersponsorloop Organisatie van sponsorloop t.b.v. bewustwording waterproblematiek in ontwikkelingslanden. In samenwerking met de landelijke organisatie Aqua for All. - Tentoonstelling Zicht op Water Maakt integraal waterbeheer inzichtelijk voor bezoekers (jong en oud). Duurzaamheidscentrum Weizigt beheert deze tentoonstelling. De tentoonstelling rouleert al bijna 10 jaar door het hele werkgebied van de waterpartners. Op enkele onderdelen is hij aangepast. In 2012 wordt opnieuw bekeken of hij behouden kan blijven. - Waterfietsroute Rondje Waterzigt. Fietsroute over het Eiland van Dordt. Het Eiland van Dordt wordt omringd en doorsneden door rivieren, havens, kreken en singels. Water is een bepalende factor in het landschap en het dagelijkse leven. Deze waterfietstocht kan uitgebreid worden naar de Drechtsteden. - Waterfietstocht in en rond Alblasserdam Leerlingen van groep 7 en 8 fietsen langs de dijk naar Kinderdijk en krijgen een rondleiding door de tentoonstelling in het Wisboomgemaal. Het waterschap Rivierenland regelt de ontvangst en het programma in de Kinderdijk. Daarna fietsen zij langs vaarten en een boezem. Op deze manier ontdekken zij alles over waterbeheer. - Lesprogramma Droge voeten voor het primair onderwijs. Op provinciaal niveau is een lesprogramma en activiteiten ontwikkeld over Waterveiligheid. In 2012 wordt dat aan alle basisscholen aangeboden. - Het educatieve schip de Watervlo De Watervlo zal in het voorjaar op de verschillende plaatsen in de Drechsteden aanmeren. De basisscholen kunnen zich voor een les inschrijven. 8

9 Daarnaast worden voor inwoners van de Drechtsteden en bestuurders bijeenkomsten georganiseerd. Ureninzet 350 uur 5.2 Klimaat en Energie Klimaat en Energie staat hoog op de agenda van de Drechtsteden. In het kader van het provinciale programma STROOM in Zuid-Holland is dank zij de cofinanciering door Weizigt en voor een deel van Duurzaamheidscommunicatie Drechtsteden voor het project Energieke scholen een extra subsidie van Agentschap NL voor de Drechtsteden toegekend. Het programma Energieke scholen waarmee eind 2011 een start is gemaakt, wordt in 2012 verder uitgevoerd. Energieke scholen Het project Energieke scholen is een landelijk ontwikkeld project dat op een effectieve manier in de Drechtsteden kan worden uitgevoerd. Doelgroep Leerlingen basisonderwijs Doelstelling Leerlingen worden zich bewust dat zij door energiebesparing een belangrijke bijdrage kunnen leveren aan de reductie van CO 2 -uitstoot. Inhoud van het project Op basis van een lessencyclus en m.b.v. meetinstrumenten, brengen leerlingen advies uit over energiebesparing en een gezonder binnenklimaat. Het gedrag van leerlingen en docenten staat hierbij centraal. Wat levert het project op? Inzetten op gedrag levert een flinke energiebesparing op en een gezonder binnenklimaat. Door aan dit project vervolgmaatregelen te koppelen (duurzaam bouwen, energiebesparing, ventilatie, etc.), wordt gestreefd naar nog een extra energiebesparing. Per school kan er hierdoor 10% op de gasrekening en 20% op de elektriciteitsrekening worden bespaard. Als 20% van de basis- en voortgezet onderwijs scholen meedoet, wordt er in Zuid-Holland per jaar 1,5 miljoen euro bespaard en 4900 ton CO 2. Bij 50% participatie van de scholen eind 2013 is 9,75 miljoen euro bespaard en ruim ton CO 2. Dit project levert hiermee een flinke bijdrage aan de klimaatdoelstellingen. Kern van het project Het project maakt duidelijk dat maatregelen en gedrag niet zonder elkaar kunnen. Beide worden in dit project gestimuleerd. Resultaat 30 % van de scholen in de Drechtsteden neemt deel aan het programma. Uitvoering Voor de opzet en uitvoering van het project Energieke scholen maakt Duurzaamheidscommunicatie Drechtsteden gebruik van ondersteuning van Weizigt. Activiteiten die worden uitgezet zijn: Werving scholen (d.m.v. contacten met en voorlichtingsbijeenkomsten aan zowel schoolbesturen als schooldirecties en leerkrachten). Opstarten en begeleiden/adviseren van de samenwerking tussen de scholen (bestuur, directie en leerkrachten) en de relevante gemeentelijke beleidsvelden (bestuurlijk en ambtelijk niveau) Begeleiding leerkrachten bij uitvoering van het lesprogramma. 9

10 Contacten onderhouden en uitwisseling/gezamenlijk optrekken met de andere gemeenten/duurzaamheidscommunicatiediensten en de provincie in de provinciale aanpak van het project Energieke Scholen Zuid Holland. Ureninzet 250 uur 5.3 Groen Een keer per twee jaar wordt het programma Natuur en Biodiversiteit groots opgepakt. In 2011 stond de biodiversiteit centraal. Het symposium Biodiversiteit dat in maart 2011 werd georganiseerd was een groot succes. In overleg met betrokken partijen wordt bekeken hoe we hieraan een vervolg kunnen geven. In het kader van het provinciale programma STROOM is een traject in gang gezet om een arrangement hiervoor op te stellen zodat er gezamenlijk een subsidie aangevraagd kan worden. Boomfeestdag en Biodiversiteit De Nationale Boomfeestdag die in 2012 in Dordrecht groots wordt georganiseerd, biedt goede aanknopingspunten voor de regio. Een educatief activiteitenprogramma wordt hieraan gekoppeld. Doelgroep Beleidsambtenaren, leerlingen van het basisonderwijs, inwoners en professionals in de ruimtelijke ordening. Doelstelling Het geven van kennis en inzicht in het belang van soortenrijkdom in de stad en de verbindingen naar het buiten gebied en de bijdrage die men zelf kan leveren om de biodiversiteit te verbeteren. Ureninzet 20 uur 5.4 Jaarlijkse campagnes Vanuit de landelijke en provinciale overheden worden jaarlijks campagnes georganiseerd waaraan de lokale overheid kan deelnemen. Dit biedt vaak kansen voor goede landelijke publiciteit en het verkrijgen van gratis materialen. Een knelpunt is dat dergelijke programma s vaak pas kort van tevoren bekend zijn. Ook is er niet altijd budget en capaciteit aanwezig. Per keer wordt met de betreffende beleidsambtenaar bekeken of dit past bij het programma. Hiervoor wordt van tevoren een projectplan en planning opgesteld Ureninzet 35 uur 6. De nieuwe Stadsboerderij Deze nieuwe Stadsboerderij op het terrein van Duurzaamheidscentrum Weizigt die in april 2011 officiëel geopend is, biedt een prachtvoorbeeld van duurzaam bouwen. Het bouwwerk is een bron van inspiratie voor de nieuwste technieken op het gebied van duurzaam bouwen en duurzame energie. Daarnaast zijn de dieren een belangrijke trekker. Door goed te leren omgaan met de dieren worden de kinderen zich bewust van het belang van dierenwelzijn. 10

11 Twee interactieve ontdektochten Er zijn twee interactieve ontdektochten ontwikkeld m.n. De Knappe Koppentocht en de Dierentocht. Spelenderwijs wordt van alles ontdekt over duurzaamheid en de natuur. Alle scholen en inwoners van de Drechtsteden kunnen hieraan deelnemen. 7. Communicatie en PR Duurzaamheidscentrum Weizigt communiceert doelgroepgericht. Op verschillende momenten in het jaar worden de activiteiten onder de aandacht van bestuurders, ambtenaren, bedrijven, maatschappelijke organisaties en scholen gebracht. Verschillende middelen worden hierbij ingezet. Naast het digitale educatieve aanbod via de website: wordt een brochure met een kort overzicht naar de scholen gestuurd om het aanbod extra onder de aandacht te brengen. Communicatiemiddelen RTV Dordrecht Huis-aan-huisbladen Website deelnemende gemeenten Website Drechtsteden Website Duurzaamheidscentrum Weizigt en educatief aanbod voor PO en VO Digitale Nieuwsbrief de Blikvanger voor PO en VO Nieuwsbrief Dordt Duurzaam Nieuwsbrief Drechtsteden Digitaal Educatief aanbod naar de scholen Communicatiekalender Aanleiding Data in 2012 Omschrijving Boomfeestdag /biodiversiteit maart Nationale boomfeestdag te Dordrecht Activiteiten voor onderwijs, Watersponsorloop maart Leerlingen BO lopen 6 km met 6 liter water op wereldwaterdag Educatief schip de Watervlo april t/m juli Tentoonstelling over alle aspecten van water Energieke scholen maart /april Presentatie resultaten Jaarverslag 2011 Werkplan 2013 mei juni Aanbieden aan AO en PFO en Drechtstedenbestuur oktober kennismaand oktober Landelijke maand om wetenschap en techniek onder de aandacht te brengen Dag van de duurzaamheid 11 november Landelijke dag om duurzaamheid onder de aandacht te brengen. Wezigt organiseert het duurzaamheidsdictee Deze globale versie van de communicatiekalender voor 2012 zal in de loop van het jaar verder geconcretiseerd worden. Ureninzet 50 uur 11

12 8. Begroting Jaarlijkse bijdrage per gemeente De deelnemende gemeenten zijn: Dordrecht, Hendrik-Ido-Ambacht, Zwijndrecht, Alblasserdam en Papendrecht. In 2012 geldt per gemeente een inwonerbijdrage van 0,22 exl. jaarlijkse indexering, leidend tot een jaarlijks beschikbaar budget van ,- (niveau 2010). Dit wordt vertaald in 636 te werken uren ( ,-) en 5.800,- werkbudget. Extra financiering van Agentschap NL Het budget van Duurzaamheidscommunicatie Drechtsteden à ,- is mede ingezet als co-financiering voor het verkrijgen van de subsidie van Agentschap NL. Voor het schooljaar 2011 en 2012 is door Agentschap NL een subsidie van ,- beschikbaar gesteld voor het project Energieke scholen. Dit betekent dat er voor dat project 200 uur extra kan worden ingezet, waarvan 100 uur in 2010 zijn ingezet en de resterende 100 uur in 2012 wordt ingezet. Hieruit blijkt weer dat regionale samenwerking loon! Overzicht activiteiten en uren Het uurtarief is 80,- Activiteit Uren budget subsidie Voorbereiden educatief 40 uur 3.200,- programma Primair Onderwijs Programma Water 350 uur ,- Energieke scholen uur , ,- Boomfeestdag en 50 uur 4.400,- Biodiversiteit Communicatie 50 uur 4.400,- Totaal 740 uur , ,- Van het totale budget ,- blijft 5.800,- werkbudget over. 12

13 Bijlage Werkplan 2012 Natuur- en Milieueducatie en Duurzaamheidscommunicatie Drechtsteden thema Activiteiten Doelgroep resultaat ureninzet Beleidskader Water - Lesprogramma Waterproof PO Primair 40 % basisscholen van de Totaal 350 uur - Watersponsorloop onderwijs Drechtsteden - Waterfietstocht nemen deel aan het - Educatieve schip programma de Watervlo - Lesprogramma Droge Voeten, Schoon water - Wateronderzoek in de stad - Water en techniek - Waterfietsroute - Watertuin - Waterfietsroute - Tentoonstelling Zicht op Water VO Voortgezet onderwijs - Energie Energieke scholen PO Primair onderwijs 50 % voortgezet onderwijs inwoners inwoners 30 % van de basisscholen van de Drechtsteden nemen deel aan het programma Totaal 250 uur Rapport van 2e Deltacommissie ( Rapport Veerman ). de dreiging is niet acuut, maar de opgave voor waterveiligheid en zoetwatervoorziening is wel urgent, is voor de Drechtsteden van belang: onderzoek naar Rijnmond. Afsluitbaar open plus strengere normen voor waterveiligheid (bron: concept-milieubeleidsplan Drechtsteden ) In het internationaal verband zijn afspraken gemaakt in het Kyoto protocol. De aangesloten landen hebben zich verbonden om de uitstoot van broeikasgassen in met gemiddeld 5 % (Nederland 6%) te verminderen ten opzichte van het niveau in Ook in Europees verband zijn afspraken gemaakt. Op de EU klimaatconferentie in december 2008 zijn de zg. 20/20/20 afspraken gemaakt. Dat houdt in dat in 2020: 20 % van de totale energiebehoefte binnen de EU duurzaam is, de totale broeikasemissies 20 % onder het niveau van 1990 liggen en de energie-efficiëntie met 20 % is toegenomen ten opzichte van De Nederlandse overheid heeft het internationaal beleid doorvertaald in het Nederlands beleid Schoon en Zuinig, tevens is het vastgelegd in het klimaatakkoord Gemeenten en Rijk Ten aanzien van de broeikasemissies is de doelstelling aangescherpt tot 30 %. Bron: Drechtstedelijk Energieprogramma 13

14 Groen Boomfeestdag en biodiversiteit PO Primair onderwijs In aansluiting doelstelling nationale boomfeestdag 2012 Totaal 20 uur Uitvoeringsprogramma Groenblauw Netwerk Drechtsteden In het uitvoeringsprogramma zijn de ambities ten aanzien van de aspecten natuur, landschap, water en recreatie vertaald in een ruimtelijk kaartbeeld van de gewenste groenblauwe en recreatieve ontwikkelingen voor de regio voor het jaar Samenhang en kwaliteit is uitgewerkt met de ecologische hoofdstructuur (EHS) als drager. Het gaat hierbij om: samenhang tussen het groenblauwe netwerk; regionale samenhang van het groenblauwe netwerk; samenhang van het groenblauwe netwerk met het stedelijk gebied. Ook gebieden buiten EHS zijn betrokken. Verder zijn de recreatieve netwerken aangesloten op de groene structuren. Voor de realisatie van zijn ruim 80 projecten opgenomen. Jaarlijkse campagnes Aansluiting bij campagnes die landelijk of provinciaal worden georganiseerd Afhankelijk van de campagnes Totaal 35 uur Educatief programma Digitaal aanbod van lessen en leskisten PO Primair onderwijs Educatief aanbod deelnemers 80 % van de basisscholen Totaal 40 uur Algemeen doel: Het op gang brengen van NME-activiteiten en processen, zodat de burgers van de Drechtsteden worden toegerust met algemene basiskennis en vaardigheden over duurzaamheid. Hierdoor worden zij zich bewust van hun eigen handelen en kunnen leren keuzes maken die leiden tot een duurzame leefomgeving. Uitgangspunt hierbij is dat overheden, maatschappelijke organisaties, onderwijsinstellingen, inwoners en bedrijfsleven samenwerken. 14

Natuur- en milieueducatie/communicatie Drechtsteden NME Drechtsteden Meerjarenplan 2011-2015. Meerjarenplan 2011-2015

Natuur- en milieueducatie/communicatie Drechtsteden NME Drechtsteden Meerjarenplan 2011-2015. Meerjarenplan 2011-2015 Natuur- en milieueducatie/communicatie Drechtsteden NME Drechtsteden Meerjarenplan 2011-2015 Meerjarenplan 2011-2015 1 Natuur- en Milieueducatie/ communicatie NME Drechtsteden NME Drechtsteden Meerjarenplan

Nadere informatie

Werkplan 2014. Natuur- en Milieueducatie en Duurzaamheidscommunicatie Drechtsteden. Vaartocht Watervlo 2013

Werkplan 2014. Natuur- en Milieueducatie en Duurzaamheidscommunicatie Drechtsteden. Vaartocht Watervlo 2013 Werkplan 2014 Natuur- en Milieueducatie en Duurzaamheidscommunicatie Drechtsteden Vaartocht Watervlo 2013 Werkgroep NME en Duurzaamheidscommunicatie Drechtsteden, oktober 2013; vastgesteld door het Drechtstedenbestuur

Nadere informatie

Concept WERKPLAN 2008

Concept WERKPLAN 2008 Concept WERKPLAN 2008 Natuur- en Milieueducatie in de Drechtsteden Leren voor Duurzame Ontwikkeling Dordrecht, september 2007 Maria Epema, coördinator 1 ! " # $ % & " ' ( )* " +, - ( #. ) $ / 0, 1" ' #

Nadere informatie

Concept Meerjarenplan 2008-2010 Natuur- en Milieucommunicatie/ educatie Drechtsteden

Concept Meerjarenplan 2008-2010 Natuur- en Milieucommunicatie/ educatie Drechtsteden Concept Meerjarenplan 2008-2010 Natuur- en Milieucommunicatie/ educatie Drechtsteden Dordrecht, juli 2007 Maria. Epema 1 Inhoudsopgave blz 1. Inleiding 3-4 2. Algemeen doel 4 3.Samenwerking 4 4. Programma

Nadere informatie

Jaarverslag 2006 Natuur- en Milieucommunicatie/ educatie Drechtsteden

Jaarverslag 2006 Natuur- en Milieucommunicatie/ educatie Drechtsteden Jaarverslag 2006 Natuur- en Milieucommunicatie/ educatie Drechtsteden Dordrecht, aug. 2007 Maria Epema 1 Inhoudsopgave blz 1. Inleiding 3 2. Programma Energie 3 3. Programma Water 4-5 4. Programma Natuur

Nadere informatie

Waterarrangement Drechtsteden

Waterarrangement Drechtsteden Waterarrangement Drechtsteden Dordrecht, 28 april 2010 Weizigt Natuur- & milieucentrum Louise Bergenhenegouwen, directeur Maria Epema, programmacoördinator INHOUD 1. INLEIDING 3 1.1. Aanleiding 3 1.2.

Nadere informatie

Jaarverslag 2010. Natuur- en Milieueducatie en Duurzaamheidscommunicatie Drechtsteden. Duurzaamheidscentrum Weizigt, concept 13 juli 2011

Jaarverslag 2010. Natuur- en Milieueducatie en Duurzaamheidscommunicatie Drechtsteden. Duurzaamheidscentrum Weizigt, concept 13 juli 2011 Jaarverslag 2010 Natuur- en Milieueducatie en Duurzaamheidscommunicatie Drechtsteden Duurzaamheidscentrum Weizigt, concept 13 juli 2011 Versie t.b.v. Drechtstedenbestuur 6 oktober 2011 Inhoud BLZ 1. Inleiding/samenvatting

Nadere informatie

Jaarverslag 2012. Natuur- en Milieueducatie en Duurzaamheidscommunicatie Drechtsteden

Jaarverslag 2012. Natuur- en Milieueducatie en Duurzaamheidscommunicatie Drechtsteden Jaarverslag 2012 Natuur- en Milieueducatie en Duurzaamheidscommunicatie Drechtsteden Werkgroep NME en Duurzaamheidscommunicatie Drechtsteden, april 2013 Bestuurlijk opdrachtgever: H.L.J. Mirck Ambtelijk

Nadere informatie

Natuur- en Milieueducatie

Natuur- en Milieueducatie ($0 4 Qe^Aca, l'^'-t-.-.fx.o \ "^^c.ljc iwipgd20808380392 QD 8..20 0392 Drechtsteden Weizigt Natuurlijk duurzaam Jaarverslag 200 Natuur- en Milieueducatie en Duurzaamheidscommunicatie Drechtsteden Duurzaamheidscentrum

Nadere informatie

Actieplan Veilige School 2015-2018

Actieplan Veilige School 2015-2018 Actieplan Veilige School 2015-2018 Inleiding De actieplannen Veilige School 1 van de afgelopen jaren hebben er voor gezorgd dat het onderwerp veiligheid goed op de kaart van het Haagse onderwijs staat.

Nadere informatie

Doe mee voor een mooi en duurzaam Overijssel. Beleidsplan Natuur en Milieu Overijssel

Doe mee voor een mooi en duurzaam Overijssel. Beleidsplan Natuur en Milieu Overijssel Doe mee voor een mooi en duurzaam Overijssel Beleidsplan Natuur en Milieu Overijssel 2017-2019 Duurzaam samen Samen met inwoners, overheden en bedrijven werkt Natuur en Milieu Overijssel aan een mooi en

Nadere informatie

1. Wethouder Tiemens te machtigen voor het ondertekenen van het Gelders Energie Akkoord.

1. Wethouder Tiemens te machtigen voor het ondertekenen van het Gelders Energie Akkoord. Collegevoorstel Openbaar Onderwerp Deelname Gelders Energieakkoord Programma Duurzaamheid Portefeuillehouder H. Tiemens Samenvatting Het Klimaatverbond, Alliander en Gelderse Natuur en Milieufederatie

Nadere informatie

Paragraaf duurzaamheid

Paragraaf duurzaamheid Paragraaf duurzaamheid Paragraaf duurzaamheid Wij hebben als gemeentelijke organisatie een voorbeeldfunctie en zorgen ervoor dat de gemeentelijke organisatie energieneutraal wordt voor 2030. Voor de gemeente

Nadere informatie

Uitvoeringsprogramma Deltapoort

Uitvoeringsprogramma Deltapoort Stuurgroep DP/LT 10 juli 2014 Bijlage 6.2 Bestuurlijke trekker: A. Kamsteeg Ambtelijke trekker: Myra Zeldenrust Uitvoeringsprogramma Deltapoort Aansluiting Onderwijs Arbeidsmarkt Conceptversie Myra Zeldenrust

Nadere informatie

Provinciale Staten van Noord-Holland. Voordracht 64

Provinciale Staten van Noord-Holland. Voordracht 64 Provinciale Staten van Noord-Holland Voordracht 64 Haarlem, 17 augustus 2004 Onderwerp: Agenda Provinciaal Waterplan Bijlagen: - ontwerpbesluit - procesplanning provinciaal waterplan - op weg naar een

Nadere informatie

Onderwerp: Lokale Ontwikkelingsstrategie voor de regio Holland Rijnland Besluitvormend

Onderwerp: Lokale Ontwikkelingsstrategie voor de regio Holland Rijnland Besluitvormend VOORSTEL OPSCHRIFT Vergadering van 9 juni 2015 Besluit nummer: 2015_BW_00466 Onderwerp: Lokale Ontwikkelingsstrategie voor de regio Holland Rijnland 2015-2020 - Besluitvormend Beknopte samenvatting: LEADER

Nadere informatie

IVN Utrecht. UNO, 29 februari 2012

IVN Utrecht. UNO, 29 februari 2012 IVN Utrecht UNO, 29 februari 2012 IVN staat al 50 jaar voor de natuur en een duurzame samenleving - Missie Bijdragen aan een duurzame samenleving door mensen te betrekken bij natuur, milieu, landschap

Nadere informatie

Titel / onderwerp: Flexibel Meerjaren Programma 2016-2021 Rijn- en Veenstreek als toeristische trekpleister

Titel / onderwerp: Flexibel Meerjaren Programma 2016-2021 Rijn- en Veenstreek als toeristische trekpleister Gemeente Nieuwkoop College van Burgemeester en Wethouders Raadsvoorstel Portefeuillehouder: F. Buijserd Opgesteld door: Gert-Jan Pieterse, afdeling Ruimtelijke Ontwikkeling & Grondbedrijf Besluitvormende

Nadere informatie

Premier Rutte: hogere ambitie Europa bij terugdringen van CO2-uitstoot. Regionale Energiestrategie NHN. Katowice 4 december 2018

Premier Rutte: hogere ambitie Europa bij terugdringen van CO2-uitstoot. Regionale Energiestrategie NHN. Katowice 4 december 2018 Premier Rutte: hogere ambitie Europa bij terugdringen van CO2-uitstoot Regionale Energiestrategie NHN Katowice 4 december 2018 Het Klimaatakkoord in wording 49% minder CO2 in 2030 t.o.v. 1990 Zomer 2018

Nadere informatie

Beweging die nu te zien is m.b.t. cultuureducatie binnen het primair onderwijs

Beweging die nu te zien is m.b.t. cultuureducatie binnen het primair onderwijs Bijlage 2 Aanvraag Cultuureducatie met Kwaliteit in het Primair Onderwijs 2013 2016 Opgesteld door Cultura in samenwerking met de en besproken met Fonds Cultuurparticipatie. Lokale Situatie en context

Nadere informatie

het thema kind en natuur waarmee een basis gelegd wordt voor betrokkenheid op latere leeftijd.

het thema kind en natuur waarmee een basis gelegd wordt voor betrokkenheid op latere leeftijd. Plan van Aanpak Vermaatschappelijking van groen, natuur en landschap 2016-2017 23 november 2015 Aanleiding De provincie geeft aan dat draagvlak en betrokkenheid van burgers en maatschappelijke organisaties

Nadere informatie

Concept projectplan Steunpunt Hoogbegaafdheid

Concept projectplan Steunpunt Hoogbegaafdheid Concept projectplan Steunpunt Hoogbegaafdheid Procesbeschrijving Bij het vormgeven aan het project Hoogbegaafdheid hebben verschillende gesprekken plaatsgevonden, waaronder met andere samenwerkingsverbanden.

Nadere informatie

31 oktober 2006 Nr , MB Nummer 34/2006

31 oktober 2006 Nr , MB Nummer 34/2006 31 oktober 2006 Nr. 2006-17.354, MB Nummer 34/2006 Voordracht van Gedeputeerde Staten aan Provinciale Staten van Groningen inzake budgetfinanciering IVN, Vereniging voor Natuur- en Milieueducatie, ten

Nadere informatie

milieuvoorlichting voor en door bewoners van multiculturele wijken

milieuvoorlichting voor en door bewoners van multiculturele wijken milieuvoorlichting voor en door bewoners van multiculturele wijken Voor informatie en bestellen van de folder over het project Leve Leven!: Projectbureau Aarde-werk Hugo de Grootstraat 8 2518 ED Den Haag

Nadere informatie

ZUID-HOLLAND ZUID WERKDOCUMENT. 2 juli 2012

ZUID-HOLLAND ZUID WERKDOCUMENT. 2 juli 2012 ZUID-HOLLAND ZUID WERKDOCUMENT 2012 2013 2 juli 2012 Inhoudsopgave blz. Voorwoord 3 1. Inleiding 3 1.1 Missie, en doelstelling 3 1.1.1 Missie 1.1.2 Doelstelling 1.2 Bestuurlijke organisatie 4 1.3 Financieel

Nadere informatie

Havenplan Juli Havenplan Kinderen maken kennis met de haven van Schiedam

Havenplan Juli Havenplan Kinderen maken kennis met de haven van Schiedam Havenplan Kinderen maken kennis met de haven van Schiedam 1 Inhoudsopgave Inleiding... 3 Doelstellingen... 4 Doelgroep... 4 Opzet project... 4 PR en communicatie... 6 Financiering... 6 Ambities voor de

Nadere informatie

1. Programmaonderdeel: Dierenwelzijn in het Voortgezet Onderwijs

1. Programmaonderdeel: Dierenwelzijn in het Voortgezet Onderwijs Uitvoeringsplan 1. Programmaonderdeel: Dierenwelzijn in het Voortgezet Onderwijs Programma: Welzijn van dieren 2. Samenvatting programmaonderdeel: Dierenwelzijn krijgt vanuit de maatschappij steeds meer

Nadere informatie

5 -minuten versie voor Provinciale Staten

5 -minuten versie voor Provinciale Staten 5 -minuten versie voor Provinciale Staten Directie DLB Afdeling Water en Groen Registratienummer PZH-2016-553033657 (DOS-2016-0003510) Datum vergadering Gedeputeerde Staten Verzenddatum Geheim 24 mei 2016

Nadere informatie

CONCEPT-OPDRACHT STICHTING EINDHOVEN/BRABANT 2018

CONCEPT-OPDRACHT STICHTING EINDHOVEN/BRABANT 2018 Hoort bij raadsvoorstel 27-2012 BIJLAGE 2 APPENDIX 1. CONCEPT-OPDRACHT STICHTING EINDHOVEN/BRABANT 2018 1. Doel van de opdracht Winnen van de titel Culturele Hoofdstad van Europa voor het project 2018Brabant

Nadere informatie

Sportweetje. Het Katwijkse. sportieve toekomst! naar een. Nieuws, trends en tips voor een gezond en sportief verenigingsleven

Sportweetje. Het Katwijkse. sportieve toekomst! naar een. Nieuws, trends en tips voor een gezond en sportief verenigingsleven Het Katwijkse Sportweetje Nieuws, trends en tips voor een gezond en sportief verenigingsleven digitale nieuwsbrief voor het verenigingsleven editie 2015.1 klik en lees het artikel van uw interesse volg

Nadere informatie

Kunstgebouw Beleidsplan 2013-2016

Kunstgebouw Beleidsplan 2013-2016 Kunstgebouw Beleidsplan 2013-2016 Kunstgebouw Broekmolenweg 16 2289 BE Rijswijk www.kunstgebouw.nl B e l e i d s p l a n 2 0 1 3-2 0 1 6 Z I C H T B A AR M AK E N W AT E R I S, S T I M U L E R E N W AT

Nadere informatie

COMMUNICATIEPLAN EN STRUCTUUR. Samenwerkingsverband Passend Onderwijs Drechtsteden

COMMUNICATIEPLAN EN STRUCTUUR. Samenwerkingsverband Passend Onderwijs Drechtsteden COMMUNICATIEPLAN EN STRUCTUUR Samenwerkingsverband Passend Onderwijs Drechtsteden Concept versie; d.d. 28.01.2014 Inhoud: 1. Verantwoording 2. Doelen en gebruikswaarde van het Communicatieplan 3. Organisatie

Nadere informatie

Woerdens Techniek Talent

Woerdens Techniek Talent Woerdens Techniek Talent Werkgroep Promotie en werving Concept Activiteitenplan 2013/2014 versie 3.0, Woerden, 23-08- 2013 Aanleiding Het Woerdens Techniek Talent is een initiatief van onderwijsinstellingen,

Nadere informatie

Omgevingsvisie Giessenlanden. Plan van aanpak V1.3. Inleiding

Omgevingsvisie Giessenlanden. Plan van aanpak V1.3. Inleiding Omgevingsvisie Giessenlanden Plan van aanpak V1.3 Inleiding De omgevingsvisie van de gemeente Giessenlanden moet inspireren, ruimte bieden en uitnodigen. Een uitnodiging aan burgers, bedrijven en instellingen

Nadere informatie

JONG LEREN ETEN. Programmabureau JLE (RVO)

JONG LEREN ETEN. Programmabureau JLE (RVO) JONG LEREN ETEN voor een gezonde en duurzame generatie JONG LEREN ETEN voorbrummel, een gezonde duurzame generatie Machtelijn EllenenLeussink, Vivienne Tersteeg Programmabureau JLE (RVO) Waarom Jong Leren

Nadere informatie

Projectenformulier Regiocontract 2012-2015 Regio Rivierenland

Projectenformulier Regiocontract 2012-2015 Regio Rivierenland Projectenformulier Regiocontract 20122015 Regio Rivierenland 1. Naam Project Geef de volledige en correcte naam waaronder het project geregistreerd dient te worden Professionalisering Evenementen Rivierenland

Nadere informatie

Klimaatakkoord Rijk en UvW

Klimaatakkoord Rijk en UvW Klimaatakkoord Rijk en UvW Politieke en beleidsmatige context (klimaatbeleid) Rafaël Lazaroms 25 mei 2010 1 Inhoud presentatie Voorstellen Internationaal en nationaal klimaatbeleid Positie waterschappen

Nadere informatie

CONCEPT-OPDRACHT STICHTING 2018EINDHOVEN BRABANT

CONCEPT-OPDRACHT STICHTING 2018EINDHOVEN BRABANT Beslisdocument Investeringsdossier 2018 BIJLAGE 4 CONCEPT-OPDRACHT STICHTING 2018EINDHOVEN BRABANT 1. Doel van de opdracht Winnen van de titel Culturele Hoofdstad van Europa voor het project 2018 Culturele

Nadere informatie

Raadsvoorstel. Onderwerp : uitvoeringsprogramma Groen Blauwe Diensten

Raadsvoorstel. Onderwerp : uitvoeringsprogramma Groen Blauwe Diensten Raadsvoorstel Vergadering: : 28 april 2008 Agendanummer : 7 Opiniërende vergadering : 14 april 2008 Portefeuillehouder : L.C.J. Lijmbach Onderwerp : uitvoeringsprogramma Groen Blauwe Diensten Aan de raad,

Nadere informatie

Public Affairs. Public Affairs. Adaptieve Agenda Zuidelijke Randstad november 2013

Public Affairs. Public Affairs. Adaptieve Agenda Zuidelijke Randstad november 2013 Public Affairs Adaptieve Agenda Zuidelijke Randstad 2040 5 november 2013 Public Affairs Directeur Ruimtelijk-Economische Strategie de heer Ten Dolle Inhoud Onduidelijkheid terminologie Resultaten Toekomst

Nadere informatie

Meerjarenprogramma Ambitiedocument 2016-2020

Meerjarenprogramma Ambitiedocument 2016-2020 Meerjarenprogramma Ambitiedocument 2016-2020 Agribusiness Economie & Logistiek Recreatie & Toerisme maandag 15 juni 2015, bijeenkomst voor raadsleden Naar een nieuw Programma Jaar 2011-2014 2015 2015 2015

Nadere informatie

Notitie energiebesparing en duurzame energie

Notitie energiebesparing en duurzame energie Notitie energiebesparing en duurzame energie Zaltbommel, 5 juni 2012 Gemeente Zaltbommel Notitie energiebesparing en duurzame energie 1 1. Inleiding Gelet op de ambities in het milieuprogramma 2012-2015

Nadere informatie

VOORSTEL AB AGENDAPUNT :

VOORSTEL AB AGENDAPUNT : VOORSTEL AB AGENDAPUNT : PORTEFEUILLEHOUDER : F.K.L. Spijkervet AB CATEGORIE : B-STUK (Beleidsstuk) VERGADERING D.D. : 26 november 2013 NUMMER : WM/MIW/RGo/7977 OPSTELLER : R. Gort, 0522-276805 FUNCTIE

Nadere informatie

Projectplan Zonnepanelen op gemeentelijke gebouwen in de Drechtsteden

Projectplan Zonnepanelen op gemeentelijke gebouwen in de Drechtsteden Projectplan Zonnepanelen op gemeentelijke gebouwen in de Drechtsteden Auteur J.P. Groffen-Hopmans Intern Bedrijf Gemeente Papendrecht Onderwerp Zonnepanelen op gemeentelijke gebouwen in de Drechtsteden

Nadere informatie

Bijlage 1. Plan van aanpak omgevingsplan voor het buitengebied.

Bijlage 1. Plan van aanpak omgevingsplan voor het buitengebied. Bijlage 1. Plan van aanpak omgevingsplan voor het buitengebied. Naar een uitgebalanceerd Omgevingsplan voor het Buitengebied in Nederweert meebewegend met wat er buiten gebeurt. Inhoudsopgave 1 Waarom

Nadere informatie

DIVERSITEIT ALS TROEF REGIONAAL OMGEVINGSBEELD REGIO ALKMAAR

DIVERSITEIT ALS TROEF REGIONAAL OMGEVINGSBEELD REGIO ALKMAAR DIVERSITEIT ALS TROEF REGIONAAL OMGEVINGSBEELD REGIO ALKMAAR REGIONALE RAADSAVOND 5 april 2017 AGENDA Oogst van de ronde door de regio Lezing van de regio Het Omgevingsbeeld voor de regio Alkmaar 2 OMGEVINGSBEELD

Nadere informatie

Subsidieaanvraag en jaarplan 2018 SamenDoen Buurtsportcoaches en Gezond in Leerdam

Subsidieaanvraag en jaarplan 2018 SamenDoen Buurtsportcoaches en Gezond in Leerdam Subsidieaanvraag en jaarplan 2018 SamenDoen Buurtsportcoaches en Gezond in Leerdam Cynthia van de Water, buurtsportcoach en Saskia Smeenk, directeur Leerdam, 19 oktober 2017 1 1 Inleiding Via deze weg

Nadere informatie

Jaarverslag Werkgroep Kosmisch onderwijs en opvoeding 2011-2012

Jaarverslag Werkgroep Kosmisch onderwijs en opvoeding 2011-2012 Jaarverslag Werkgroep Kosmisch onderwijs en opvoeding 2011-2012 Leden van de werkgroep: Annet Kooiman (montessori werkplaats), André Gilara ( montessori Anninkschool), Jos Werkhoven (uitgeverij de Arend),

Nadere informatie

Presentatie Regionale bijeenkomst Cultuureducatie met Kwaliteit (CMK) in Parkstad

Presentatie Regionale bijeenkomst Cultuureducatie met Kwaliteit (CMK) in Parkstad Presentatie Regionale bijeenkomst Cultuureducatie met Kwaliteit (CMK) in Parkstad 2017-2020 16 juni 2016 Femke Smeets Hoofd educatie SCHUNCK* Wat is SCHUNCK*? We schakelen over naar de film > SCHUNCK*

Nadere informatie

Begroting 2016 Omgevingsdienst Zuid Holland Zuid

Begroting 2016 Omgevingsdienst Zuid Holland Zuid Begroting 2016 Omgevingsdienst Zuid Holland Zuid Presentatie Alblasserwaard Vijfheerenlanden 15 april 2015 Inhoud Missie en werkgebied Hoofdtaken Bestuurlijke aansturing Sturing en verantwoording Financiële

Nadere informatie

Informatief Collegebericht Collegevergadering: 30 oktober 2018

Informatief Collegebericht Collegevergadering: 30 oktober 2018 Datum 30 oktober 2018 Onderwerp Voorverkenning energietransitie om te komen tot transitievisie warmte in 2021 Aanleiding Ontwikkelingen klimaatakkoord Portefeuillehouder N.F. Mulder Na aanleiding van alle

Nadere informatie

Plan van aanpak Natuurvisie Gelderland

Plan van aanpak Natuurvisie Gelderland Bijlage bij Statenbrief Plan van aanpak Natuurvisie- zaaknummer 2016-012209 Plan van aanpak Natuurvisie Gelderland 1. Aanleiding In 2012 hebben Provinciale Staten de Beleidsuitwerking Natuur en Landschap

Nadere informatie

Het versterken van de culturele identiteit en leefbaarheid van de Liemers, met als dragers cultuur, erfgoed en kunst.

Het versterken van de culturele identiteit en leefbaarheid van de Liemers, met als dragers cultuur, erfgoed en kunst. Het versterken van de culturele identiteit en leefbaarheid van de Liemers, met als dragers cultuur, erfgoed en kunst. Missie uit: Cultuur- en Erfgoedpact 2017-2020 Ontdekken en Verbinden Programma 18.00

Nadere informatie

Raadsvoorstel. Voorloper. Startnotitie Duurzaam Druten. Datum collegebesluit 9 januari 2018 Datum presidium 8 januari 2018

Raadsvoorstel. Voorloper. Startnotitie Duurzaam Druten. Datum collegebesluit 9 januari 2018 Datum presidium 8 januari 2018 Voorloper Onderwerp Startnotitie Duurzaam Druten Datum collegebesluit 9 januari 2018 Datum presidium 8 januari 2018 Portefeuillehouder A. Springveld Behandelend team Team strategie en beleid Behandelend

Nadere informatie

In deze periode zijn vrijwel alle kinderen in onze regio met het CNME-WM in aanraking gekomen en dat zorgde voor vele

In deze periode zijn vrijwel alle kinderen in onze regio met het CNME-WM in aanraking gekomen en dat zorgde voor vele BELEIDSPLAN CNME-WM 2013-2016 SAMEN DUURZAAM LEREN & LEVEN Dit jaar bestaat het Centrum voor natuur- en milieueducatie Westelijke Mijnstreek (CNME-WM) 10 jaar. In deze periode zijn vrijwel alle kinderen

Nadere informatie

Startnotitie Interactieve Beleidsvorming

Startnotitie Interactieve Beleidsvorming Startnotitie Interactieve Beleidsvorming Status: concept Bestuurlijk opdrachtgever: Drs J.F.N. Cornelisse Ambtelijk opdrachtgever: Drs H.J. Beumer Ambtelijk opdrachtnemer: Drs M.M.H. de Boer Datum 17-03-2010

Nadere informatie

Convenant Autismenetwerk Zuid-Holland Zuid

Convenant Autismenetwerk Zuid-Holland Zuid Structuur Uitgangspunt Autismenetwerk Zuid-Holland Zuid Convenant Autismenetwerk Zuid-Holland Zuid 2016-2018 Het Autismenetwerk Zuid-Holland Zuid is een netwerk waarbij ongeveer veertig organisaties 1

Nadere informatie

Bijeenkomst MKB Infra en Rijkswaterstaat. Guido Hagemann/Arnold Breur 7 juni 2018

Bijeenkomst MKB Infra en Rijkswaterstaat. Guido Hagemann/Arnold Breur 7 juni 2018 Bijeenkomst MKB Infra en Rijkswaterstaat Guido Hagemann/Arnold Breur 7 juni 2018 1 Inhoud De wereld van Rijkswaterstaat De opgave en strategische prioriteiten van Rijkswaterstaat Realisatie via het gedachtegoed

Nadere informatie

UITVOERINGSPROGRAMMA 2015-2020

UITVOERINGSPROGRAMMA 2015-2020 UITVOERINGSPROGRAMMA Het Uitvoeringsprogramma van het Milieubeleidsplan omvat negentien projecten waarin de verschillende milieurelevante thema s en de vier benoemde doelgroepen (inwoners, bedrijven, samenkomen.

Nadere informatie

Factsheet d.d. 11 december 2013 Limburgs plan van aanpak DuurzaamDoor 2013-2016: sociale innovatie voor een groene economie.

Factsheet d.d. 11 december 2013 Limburgs plan van aanpak DuurzaamDoor 2013-2016: sociale innovatie voor een groene economie. Factsheet d.d. 11 december 2013 Limburgs plan van aanpak DuurzaamDoor 2013-2016: sociale innovatie voor een groene economie. Auteur: H.W. (Hein) van der Meer beleidsmedewerker Leefmilieu Werkveld Beleid

Nadere informatie

Ambitieverklaring. Tussen Kagerplassen en Oude Rijn

Ambitieverklaring. Tussen Kagerplassen en Oude Rijn Ambitieverklaring Samenwerken aan groen-recreatieve ontwikkeling in de Leidse regio 9/12/2009 Ambitieverklaring 1 Ambitieverklaring Partijen 1. De gemeente Kaag en Braassem, vertegenwoordigd door de heer

Nadere informatie

Klimaatadaptatie in Zwolle (IJsselvechtdelta)

Klimaatadaptatie in Zwolle (IJsselvechtdelta) Agenda Stad Concernstaf CSADV Stadhuis Grote Kerkplein 15 Postbus 538 8000 AM Zwolle Telefoon (038) 498 2092 www.zwolle.nl Klimaatadaptatie in Zwolle (IJsselvechtdelta) Hoe houden we onze delta leefbaar

Nadere informatie

Vervolg en gebiedsproces WBP 5

Vervolg en gebiedsproces WBP 5 Vervolg en gebiedsproces WBP 5 1 Inleiding Het WBP5 strategisch deel ligt voor. Hiermee is het WBP 5 niet af, maar staat het aan het begin van het gebiedsproces en het interne proces om tot een uitvoeringsprogramma

Nadere informatie

Kunstgebouw Beleidsplan

Kunstgebouw Beleidsplan Kunstgebouw Beleidsplan 2017-2020 Kunstgebouw Broekmolenweg 20 2289 BE Rijswijk www.kunstgebouw.nl Beleidsplan 2017-2020 ZICHTBAAR MAKEN WAT ER IS, STIMULEREN WAT ER KAN ZIJN Inleiding Kunstgebouw is expert

Nadere informatie

Uitvoeringsprogramma Kunst en Cultuur Velsen 2014-2017

Uitvoeringsprogramma Kunst en Cultuur Velsen 2014-2017 Beleidsspeerpunt Wat willen we bereiken? Wat gaan we daarvoor doen en wie Cultuureducatie Meer kinderen maken kennis met amateurkunst/ kunsteducatie en worden lid van een amateurkunstvereniging Verbetering

Nadere informatie

Raadsinformatiebrief *19.I000181* 19.I Onderwerp Evaluatie Kempenvisie VTE en Uitvoeringsprogramma. Geachte raadsleden,

Raadsinformatiebrief *19.I000181* 19.I Onderwerp Evaluatie Kempenvisie VTE en Uitvoeringsprogramma. Geachte raadsleden, Raadsinformatiebrief Onderwerp Evaluatie Kempenvisie VTE en Uitvoeringsprogramma Geachte raadsleden, Inleiding De Kempenvisie VTE en het Uitvoeringsprogramma zijn na advies van de Kempencommissie door

Nadere informatie

Inventarisatie educatie in Nederlandse musea

Inventarisatie educatie in Nederlandse musea Inventarisatie educatie in Nederlandse musea Afstudeerproject HAS Den Bosch, onderdeel van KIGO-project Educatie en Dierenwelzijn Studenten HAS Den Bosch: Claudia Liedecke Anneloek van Lieshout Opdrachtgever:

Nadere informatie

Raadsvoorstel agendapunt

Raadsvoorstel agendapunt Raadsvoorstel agendapunt Aan de raad van de gemeente IJsselstein Zaaknummer : 469186 Datum : 22 augustus 2017 Programma : 3 Blad : 1 van 5 Commissie : Ruimte Portefeuillehouder: dhr. J.H. Lappee Informatie

Nadere informatie

Nieuwe koers brede school

Nieuwe koers brede school bijlage bij beleidsvoorstel Brede Talentontwikkeling in de Kindcentra 28 mei 2013 Nieuwe koers brede school (november 2012) 1. Waarom een nieuwe koers? De gemeente Enschede wil investeren in de jeugd.

Nadere informatie

* * Onderwerp: Maasgaard. Algemeen Bestuur. Voorstel

* * Onderwerp: Maasgaard. Algemeen Bestuur. Voorstel Voorstel aan Algemeen Bestuur Voorstel aan Algemeen Bestuur M aasg aar d *2013.17412* Onderwerp: Maasgaard 721480 Algemeen Bestuur Portefeuillehouder: Sjraar Roelofs Datum: 02-08-2013 Vergaderingnummer:

Nadere informatie

Piek Binnenstad. Ontwikkelingen en kansen. Oktober 2009

Piek Binnenstad. Ontwikkelingen en kansen. Oktober 2009 Piek Binnenstad Ontwikkelingen en kansen Oktober 2009 Pieken in de Drechtsteden Doel Pieken in de Drechtsteden Inspirerend beeld over de koers van de Drechtsteden Bundeling van krachten tussen Drechtsteden

Nadere informatie

Uitnodiging ZON 2-daagse 9 en 10 december 2010

Uitnodiging ZON 2-daagse 9 en 10 december 2010 Uitnodiging ZON 2-daagse 9 en 10 december 2010 Spaar het milieu! Print deze uitnodiging alleen als het nodig is. Zuid Holland Datum: 9 en 10 december 2010 Locatie: Weizigt NMC & Villa Augustus te Dordrecht

Nadere informatie

Samen. stevige. ambities. werken aan. www.schoolaanzet.nl

Samen. stevige. ambities. werken aan. www.schoolaanzet.nl Samen werken aan stevige ambities www.schoolaanzet.nl School aan Zet biedt ons kennis en inspiratie > bestuurder primair onderwijs Maak kennis met School aan Zet School aan Zet is de verbinding tussen

Nadere informatie

Docentenhandleiding Educatieprogramma

Docentenhandleiding Educatieprogramma Docentenhandleiding Educatieprogramma Hoe, wat & waar Primair Onderwijs groep 3 t/m 6 Inhoud Het Dordrechts Museum..p.3 Algemene doelstelling programma...p.3 Aansluiting bij kerndoelen. p.3,4 Programma:Hoe,

Nadere informatie

Eerste tussentijdse effectevaluatie

Eerste tussentijdse effectevaluatie Eerste tussentijdse effectevaluatie In Noord-Brabant namen in 2013 en 2014 85 basisscholen en 3 middelbare scholen uit 27 gemeenten deel aan De Cultuur Loper. De Cultuur Loper helpt scholen om vanuit hun

Nadere informatie

Green Deal: Verduurzaming Schoolgebouwen

Green Deal: Verduurzaming Schoolgebouwen Green Deal: Verduurzaming Schoolgebouwen Frank de Wit, Wethouder Onderwijs, Sport en Duurzaamheid Huib Bulthuis, huisvesting SCO Leiden, schoolbestuur Eveline Botter, Projectmanager Gemeente Leiden 2 Inhoud

Nadere informatie

Raadsvoorstel en besluit

Raadsvoorstel en besluit Raadsvoorstel en besluit 2011-10566 Uitvoering snelfietsroute 13 december 2011 Aan de leden van de raad, Het college van burgemeester en wethouders stelt u voor op grond van artikel 192 van de gemeentewet

Nadere informatie

Riedsútstel. Underwerp Duurzaamheidsbeleid 2014-2018

Riedsútstel. Underwerp Duurzaamheidsbeleid 2014-2018 Riedsútstel Ried : 22 januari 2015 Status : Opiniërend/Besluitvormend Eardere behandeling : Informerend d.d. 6 november 2014 Agindapunt : 10 Portefúljehâlder : M. van der Veen Amtner : mw. R.M.A. van Sonsbeek

Nadere informatie

Om het beleid en de sturingsvraagstukken invulling te geven, worden bepaalde opgaven van de gemeenten in regionaal verband opgepakt.

Om het beleid en de sturingsvraagstukken invulling te geven, worden bepaalde opgaven van de gemeenten in regionaal verband opgepakt. Oplegvel 1. Onderwerp Hernieuwde ambtelijke inrichting en werkwijze regionale samenwerking jeugd 2. Rol van het Platformtaak volgens gemeente samenwerkingsorgaan Holland Rijnland 3. Regionaal belang Op

Nadere informatie

DORDRECHT. Aan. de gemeenteraad

DORDRECHT. Aan. de gemeenteraad *P DORDRECHT Retouradres: Postbus 8 3300 AA DORDRECHT Aan de gemeenteraad Gemeentebestuur Spuiboulevard 300 3311 GR DORDRECHT T 14 078 F (078) 770 8080 www.dordrecht.nl Datum 4 december 2012 Begrotingsprogramma

Nadere informatie

Burgerparticipatie en de rol van de gemeenteraad

Burgerparticipatie en de rol van de gemeenteraad Burgerparticipatie en de rol van de gemeenteraad 5 juli 2018 Raadswerkgroep Burgerparticipatie In november 2017 heeft een aantal raadsleden zich opgegeven om de Raadswerkgroep Burgerparticipatie te vormen

Nadere informatie

Bestuurlijke planning en control en concernsturing

Bestuurlijke planning en control en concernsturing Miniconferentie 19 september 2003 Bestuurlijke planning en control en concernsturing Respons voor provincies Hoe sluit de ambtelijke cyclus aan op de bestuurlijke? Wat is de balans tussen sturing en verantwoording?

Nadere informatie

Datum: Informerend. Datum: Adviserend. 15 februari 10 mei 6 juli 2017

Datum: Informerend. Datum: Adviserend. 15 februari 10 mei 6 juli 2017 Oplegvel 1. Onderwerp Plan van aanpak OV-visie Holland Rijnland Midden Holland en wijze van uitvoering 2. Rol van het Platformtaak volgens gemeente samenwerkingsorgaan Holland Rijnland 3. Regionaal belang

Nadere informatie

Alle Kinderboerderijen Duurzaam

Alle Kinderboerderijen Duurzaam Alle Kinderboerderijen Duurzaam Campagne samen met GDO = Gemeente voor duurzame Ontwikkeling club met wethouders Duurzaamheid, doel : GDO is een bestuurlijk netwerk dat zich inzet om vooral burgers te

Nadere informatie

Mijn naam is Zoë de Gruijter en sinds februari 2012 jeugdbestuurder van Waterschap Rivierenland in het Nationaal Jeugdwaterschap.

Mijn naam is Zoë de Gruijter en sinds februari 2012 jeugdbestuurder van Waterschap Rivierenland in het Nationaal Jeugdwaterschap. Mijn naam is Zoë de Gruijter en sinds februari 2012 jeugdbestuurder van Waterschap Rivierenland in het Nationaal Jeugdwaterschap. 1 Het nationale jeugdwaterschap is een groep jongeren tussen de 14 en 17

Nadere informatie

Beleidsplan stichting Duurzaam Heino

Beleidsplan stichting Duurzaam Heino Beleidsplan stichting Duurzaam Heino Inhoudsopgave 1. Doelstelling... 3 2. Inleiding... 4 3. Wat is duurzaamheid?... 5 4. Lange termijn perspectief (..2030)... 6 5. Actieprogramma... 7 6. Financiële paragraaf...

Nadere informatie

Datum : 26 april 2005 Nummer PS 2005ZCW04 Dienst/sector : R&G/RLU Commissie ZCW. Bijlage(n): diversen (zie blz. 7)

Datum : 26 april 2005 Nummer PS 2005ZCW04 Dienst/sector : R&G/RLU Commissie ZCW. Bijlage(n): diversen (zie blz. 7) S T A T E N V O O R S T E L Datum : 26 april 2005 Nummer PS 2005ZCW04 Dienst/sector : R&G/RLU Commissie ZCW Registratienummer : 2005REG001129i Portefeuillehouder J. van Bergen Titel : Bestuursovereenkomst

Nadere informatie

Nr.: a/38/A.20, MB Groningen, 17 september 2004

Nr.: a/38/A.20, MB Groningen, 17 september 2004 Aan de leden van Provinciale Staten Nr.: 2004-20.425a/38/A.20, MB Groningen, 17 september 2004 Behandeld door : A.M.A. Hoen Telefoonnummer : (050) 316 4964 Antwoord op : Bijlage : 1. Uitnodigingsbrief

Nadere informatie

BESLUITENLIJST A-NOTA S WEEK 25 (20 t/m 24 juni 2005)

BESLUITENLIJST A-NOTA S WEEK 25 (20 t/m 24 juni 2005) BESLUITENLIJST A-NOTA S WEEK 25 (20 t/m 24 juni 2005) Datum besluit College: dinsdag 28 juni 2005. Nr. Ingekomen stuk van: Onderwerp: 1. Vaststellen van de besluitenlijst van de Collegevergadering van

Nadere informatie

Voor het Huis voor democratie en rechtsstaat wordt geëxperimenteerd met proeftuinen

Voor het Huis voor democratie en rechtsstaat wordt geëxperimenteerd met proeftuinen Voor het Huis voor democratie en rechtsstaat wordt geëxperimenteerd met proeftuinen Het Huis voor democratie en rechtsstaat is een nog op te richten instelling. Het Huis wil kennis van burgers over onze

Nadere informatie

Collegevoorstel AANLEIDING BEOOGD EFFECT ARGUMENTEN

Collegevoorstel AANLEIDING BEOOGD EFFECT ARGUMENTEN Collegevoorstel Sector : MO Reg.nr. : 4352414 Opsteller : mw. N. Koenen Telefoon : (033) 469 42 81 User-id : KOE2 Onderwerp Convenant Gezonde Scholen in Amersfoort Voorstel: Het Convenant Gezonde Scholen

Nadere informatie

Regionale Energie Strategie

Regionale Energie Strategie Regionale Energie Strategie Regionaal samenwerken voor realisatie van de Klimaatopgave Een historische opgave Om de opwarming van de aarde te beteugelen, zijn drastische maatregelen nodig. Dit jaar wordt

Nadere informatie

Station Nieuwe Meer Het internationale & inclusieve woon- en werkgebied van Nieuw West

Station Nieuwe Meer Het internationale & inclusieve woon- en werkgebied van Nieuw West Station Nieuwe Meer Het internationale & inclusieve woon- en werkgebied van Nieuw West 2030 Station Nieuwe Meer is niet alleen een nieuwe metrostation verbonden met Schiphol, Hoofddorp, Zuidas en de Amsterdamse

Nadere informatie

Gezonde Schoolpleinen

Gezonde Schoolpleinen Gezonde Schoolpleinen Gezonde Schoolpleinen Een Gezond Schoolplein geeft jongeren uit het basisonderwijs, voortgezet onderwijs en middelbaar beroeps onderwijs de ruimte om te bewegen en te spelen in een

Nadere informatie

Datum: Informerend. Datum: Adviserend

Datum: Informerend. Datum: Adviserend Oplegvel 1. Onderwerp Aanvragen cofinancieringsfonds Holland Rijnland 2. Rol van het Basistaak samenwerkingsorgaan Holland Rijnland 3. Regionaal belang In 2016 heeft het Algemeen Bestuur ingestemd met

Nadere informatie

SchoolActieplan Verkeer Raamwerk

SchoolActieplan Verkeer Raamwerk SchoolActieplan Verkeer Raamwerk SchoolActieplan Verkeer Naam en plaats school Looptijd plan Kinderen hebben recht op een veilige, zo zelfstandig mogelijke mobiliteit Passages tussen {} zijn optioneel

Nadere informatie

Regionale Energie Strategie

Regionale Energie Strategie Regionale Energie Strategie Regionaal samenwerken voor realisatie van de Klimaatopgave Een historische opgave Om de opwarming van de aarde te beteugelen, zijn drastische maatregelen nodig. Dit jaar wordt

Nadere informatie

Visiedocument. Educohof Podium voor duurzame leefomgeving. Presentatie versie

Visiedocument. Educohof Podium voor duurzame leefomgeving. Presentatie versie Visiedocument Educohof Podium voor duurzame leefomgeving Presentatie versie Courante communicatie, sponsoring, fondswerving Teylingerweg 35 2114 EG Vogelenzang T 020 716 5274 E nicole@courante.nl 13 augustus

Nadere informatie

stap in de Waterwereld stap op m.s. Watervlo

stap in de Waterwereld stap op m.s. Watervlo stap in de Waterwereld stap op m.s. Watervlo Een bezoek aan MS Watervlo is onderdeel van het project Waterwereld. Dit is al 25 jaar een succesvol project onder de naam De Varende Klas. Door de jaren heen

Nadere informatie

Kaderstellende Notitie

Kaderstellende Notitie Kaderstellende Notitie Onderwerp Kaderstellende notitie Maatschappelijke Stages, onderdeel van de programmalijn Perspectiefrijk Brabant. Samenvatting In het bestuursakkoord Vertrouwen in Brabant heeft

Nadere informatie