Versie Provinciale Staten 12 oktober Najaarsnota 2016

Transcriptie

1 Versie Provinciale Staten 12 oktober 2016 Najaarsnota 2016

2

3 Inhoudsopgave Inhoudsopgave... 3 Bestuurlijke inleiding... 5 Budgettair kader... 9 Programma's Programma 1 Groen, Waterrijk en Schoon Doel 1-1 Duurzaam beschermd tegen overstromingen en wateroverlast Doel 1-2 Goede kwaliteit en kwantiteit grond- en oppervlaktewater Doel 1-3 Groenblauwe structuur versterkt samenhang stad-land en recreatieve gebruiks- en belevingswaarde landschap Doel 1-4 De biodiversiteit is behouden en waar mogelijk versterkt Doel 1-5 Sterke positie duurzame economisch rendabele grondgebonden landbouw Doel 1-6 Een gezond(er) en veilig(er) leefmilieu Programma 2 Bereikbaar en Verbonden Doel 2-1 Instandhouding, bereikbaarheid en verkeersveiligheid op orde Doel 2-2 Een adequaat aanbod van openbaar vervoer Programma 3 Aantrekkelijk en Concurrerend Doel 3-1 Een groeiende, duurzame en innovatieve economie Doel 3-3 Beter benut (bebouwd) gebied Doel 3-4 Goede ruimtelijke kwaliteit Doel 3-5 Vraag en aanbod wonen, werken en voorzieningen in balans Doel 3-6 Beschermd, bekend en beleefbaar cultureel erfgoed Doel 3-7 Schonere bodem en beter benutte bodem en ondergrond Programma 4 Bestuur en Samenleving Doel 4-1 Slagvaardig, toekomstbestendig en transparant bestuur Doel 4-3 Borgen kennis sociaal domein en afbouw subsidies maatschappelijke participatie Doel 4-4 Afbouw taken jeugdzorg Programma 5 Middelen Doel 5-1 Financieel gezonde huishouding Paragraaf Bedrijfsvoering Investeringskredieten Bijlagen Bijlage 1 Voordracht Bijlage 2 Amendementen en Moties

4

5 Bestuurlijke inleiding Leeswijzer In de Najaarsnota 2016 wordt ingegaan op de financiële en beleidsmatige afwijkingen ten opzichte van de laatst vastgestelde Begroting 2016, stand Voorjaarsnota Er wordt uitgelegd waarom de afwijkingen die zijn opgenomen als begrotingswijziging worden voorgelegd aan Provinciale Staten. De najaarsnota bestaat uit drie delen: 1. de bestuurlijke inleiding en het budgettair kader met aandacht voor de ontwikkeling van de algemene reserve, het effect op de financiële ruimte en mutaties in de programmareserves; 2. de beleidsmatige en financiële afwijkingen per programma en de paragraaf Bedrijfsvoering, onderverdeeld naar: a. algemene toelichting op de realisatie b. financiële afwijkingen ten opzichte van de begroting 2016; 3. de bijstellingen van investeringskredieten, voor zover deze betrekking hebben op In de najaarsnota worden vier categorieën financiële bijstellingen onderscheiden: op beleid: dit betreft afwijkingen ten opzichte van door Provinciale Staten vastgesteld beleid; op planning: dit betreft afwijkingen in de planning. Het doel staat niet ter discussie, evenmin de omvang en het benodigde budget; op budget: dit betreft een autonome wijziging van het budget, niet veroorzaakt door bijstelling van beleid of planning; administratief: dit zijn financieel-technische verschuivingen van budgetten en de kostenverdeling. Beleidsmatige ontwikkelingen BBV wijzigingen In maart 2016 is het Besluit begroting en verantwoording provincies en gemeenten (BBV) gewijzigd. Het vernieuwde BBV is van kracht met ingang van de Begroting De belangrijkste wijzigingen hebben betrekking op overhead, activeren van investeringen met maatschappelijk nut en kengetallen. Vooruitlopend zijn in de Najaarsnota 2016 twee aandachtspunten vanuit het nieuwe BBV verwerkt: Activeren van investeringen maatschappelijk nut Versneld afschrijven op investeringen maatschappelijk nut Activeren van investeringen maatschappelijk nut Het vernieuwde BBV stelt het activeren van investeringen met maatschappelijk nut verplicht. Voorheen was dit een keuze. Binnen de provincie worden tot nu toe investeringen van meer dan 1 mln geactiveerd. De kleinere projecten worden bekostigd vanuit de exploitatie. Naast de verplichte activering, blijkt uit recente informatie van de commissie BBV dat ook voor projecten die gestart zijn vóór 2017, en doorlopen in 2017, het deel in 2017 geactiveerd dient te worden. Voor 2016 laat het vernieuwde BBV, bij wijze van overgangsjaar, de keuze voor exploitatie of voor activering. In deze najaarsnota wordt het voorstel gedaan om: projecten die starten in 2016 en doorlopen in 2017 voor het 2016 deel te activeren om verschillende regimes binnen één project te voorkomen; de middelen die nu vanwege de verplichting tot activeren vrijvallen in de exploitatie aan de reserve kapitaallasten toe te voegen. Dit wordt verder uitgewerkt in doel 2.1 en in de paragraaf Investeringskredieten. 5

6 Versneld afschrijven op investeringen maatschappelijk nut Onder het huidige BBV is het, voor investeringen met maatschappelijk nut, toegestaan om versneld af te schrijven. Met het vernieuwde BBV per 2017 mag dit niet meer. Oorspronkelijk was voor 2018 voor versneld afschrijven een bedrag van 12 mln gereserveerd. Deze verschuift naar 2016, het laatste jaar waarin versneld afschrijven mogelijk is, en wordt gedekt uit een bestemmingsreserve gerelateerd aan kapitaallasten. Dit is verder opgenomen binnen doel 2.1. Doorschuiven budgetten vanuit intensivering Hoofdlijnenakkoord Het Hoofdlijnenakkoord is in de Begroting 2016 financieel meerjarig verwerkt conform de financiële paragraaf uit het Hoofdlijnenakkoord. Om de middelen gedurende de collegeperiode flexibel in te zetten, kunnen deze budgetten (bijvoorbeeld voor Transparante overheid, Versterking Kwaliteit Organisatie etc.) flexibel worden doorgeschoven. Het doorschuiven van dit budget loopt via de algemene middelen: bij de najaarsnota vallen deze middelen vrij in de financiële ruimte, en bij de begroting worden deze weer (via de financiële ruimte) opgenomen in de meerjarenbegroting. Budgetten die in de najaarsnota worden afgeraamd, worden in de Begroting 2017 opnieuw meerjarig t/m 2019 begroot, mits de besteding blijft binnen de beschikbaar gestelde budgetten van het Hoofdlijnenakkoord. In het geval er eind 2016 bij jaarrekening een rekeningresultaat is op de budgetten vanuit het Hoofdlijnenakkoord, wordt deze beklemd. Immers deze middelen blijven gedurende de collegeperiode beschikbaar voor de vastgestelde doeleinden. Verwerking amendementen Voorjaarsnota 2016 Bij de vaststelling van de Voorjaarsnota 2016 door Provinciale Staten zijn drie amendementen aangenomen. Deze drie amendementen zijn in de Voorjaarsnota 2016 financieel verwerkt: A-517 Investeren in fietsen: er is 4 mln ten laste van de financiële ruimte gebracht ten behoeve van de uitvoering van het fietsplan. De uitvoering van het fietsplan wordt voornamelijk gerealiseerd door bijdragen aan projecten van derden. Deze kosten worden geactiveerd; de kapitaallasten hiervan komen direct ten laste van de exploitatie. Om de extra lasten van de investeringen te dekken is de 4 mln exploitatiebudget in een reserve kapitaallasten binnen programmareserve 2 gestort. Deze reserve wordt ingezet ter dekking van deze kapitaallasten. A-519: Onderwijs en arbeidsmarkt projecten gericht op voldoende stageplekken voor studenten MBO en HBO: er is 0,25 mln beschikbaar gesteld voor onderwijs en arbeidsmarkt ten laste van de algemene reserve. Gedeputeerde Bom heeft aangegeven dat ze het amendement oppakt vanuit haar rol als makelaar, in overleg met regio s, kennisinstellingen en bedrijfsleven, vanuit doel 3.1 Een groeiende, duurzame en innovatieve economie. Middelen zijn daarom in de voorjaarsnota opgenomen in dit doel. In deze najaarsnota worden deze middelen doorgeschoven naar A-529 Middelen knelpunten OV en zuidvleugelproducten: er is 4 mln extra ten laste van de financiële ruimte gebracht voor het oplossen van OV-knelpunten in lijndichtheid en frequentie en het voor de reiziger kostenneutraal maken van de aankomende invoering van zuidvleugelproducten. De 4 mln is hiervoor gestort in programmareserve 2 Mobiliteit. Overige beleidsmatige ontwikkelingen Overige beleidsmatige ontwikkelingen zijn in de doelen benoemd in een algemene toelichting op de realisatie. 6

7 Prognosticerend vermogen De najaarsnota is een belangrijk product in de planning- en controlcyclus. Het meet de voortgang van de beleidsvoornemens en is de opmaat naar de verantwoording in de jaarstukken. De afgelopen jaren is bij de najaarsnota een geprognosticeerd resultaat gepresenteerd van nihil. De gerealiseerde resultaten waren gemiddeld 26 mln voordelig. Bij de behandeling van de voorjaarsnota (in juni 2016) brachten provinciale staten het prognosticerend vermogen van de organisatie naar voren: breng de begroting meer in lijn met haalbare ambities. Er is toen afgesproken dit apart te bespreken in de Statencommissie Bestuur en Middelen. Bij de najaarsnota is aandacht besteed aan het prognosticerend vermogen. Zo zijn er toelichtingen opgenomen over (niet begrote) nog te verwachten lasten en baten, is de relatie gelegd met recente beleidsontwikkelingen en correspondentie met de staten, en is de najaarsnota na het zomerreces geactualiseerd op de laatste prognoses. Voorbeelden hiervan zijn zichtbaar bij: Doel 1.2 Goede kwaliteit en kwantiteit grond- en oppervlaktewater : hier is relatie gelegd met de recent in het Statencommissie Verkeer en Milieu besproken Programma Bodemdaling Doel 1.4 De biodiversiteit is behouden en waar mogelijk versterkt : hier is aangegeven welke verschillende ontwikkelopgaven er binnen dit doel zijn, en is relatie gelegd met recente correspondentie met de staten. Doel 3.5 Vraag en aanbod wonen, werken en voorzieningen in balans : o Tot het eind van het begrotingsjaar wordt hier een vrijval op de Uitvoeringsregeling Herstructurering Bedrijventerreinen geraamd op circa 5 mln. Dit leidt tot vrijval in de financiële ruimte bij jaarrekening. o Voor de groene inpassing van Nieuw Reijerwaard kan de subsidie in 2016 of 2017 worden verleend. Gezien de onzekerheden over de planning, is de subsidieverstrekking van 9 mln nu verwerkt in de Begroting 2017 (en niet in de najaarsnota). Mocht de procedure toch leiden tot verlening eind 2016, dan zullen daartoe de vereiste stappen worden gezet. Doel 4.1 Slagvaardig, toekomstbestendig en transparant bestuur : hier wordt een toelichting gegeven over een recent uitgevoerde analyse voor de GS Pensioenen. Doel 4.3 Borgen kennis sociaal domein en afbouw subsidies maatschappelijke participatie : o Uit een medio 2016 uitgevoerde evaluatie van het werkplan 2016 van JSO is gebleken dat 1,8 mln van de subsidie niet beschikbaar behoeft te worden gesteld. Deze valt vrij in de financiële ruimte. o Hier is relatie gelegd met de Discussienota Borging kennis sociaal domein die gelijktijdig geagendeerd staat met de najaarsnota in de Statencommissie Bestuur en Middelen. Gebruikte afkortingen De volgende afkortingen zijn gebruikt: BAT: Baten (ontvangen van derden) DP: Doorgeschoven Prestatie FR: Financiële Ruimte OVP: Overlopende passiva RES: Reserves 7

8

9 Budgettair kader Inleiding In het budgettair kader wordt ingegaan op de verwachte afwijkingen ten opzichte van de laatst vastgestelde Begroting In dit geval betreft dat de stand van de Voorjaarsnota Er wordt ingegaan op de opgenomen begrotingswijzigingen die de financiële ruimte raken, de ontwikkeling van de algemene reserve en de mutaties in de programmareserves. Uitgangspunt is dat de Begroting 2016 financieel sluit. Een meer gedetailleerde toelichting op de begrotingswijzigingen is opgenomen in de volgende hoofdstukken. Het saldo van de najaarsnota Het saldo van de najaarsnota (de mutatie in de financiële ruimte) bedraagt 11,5 mln voordelig. Dit saldo bestaat uit de aanpassing van de bijdrage uit het Provinciefonds ( 0,9 mln), aanpassing van de opcenten motorrijtuigenbelasting ( 3 mln) en overige autonome wijzigingen ( 7,6 mln). Hiervan betreft 1,4 mln doorgeschoven budgetten uit het Hoofdlijnenakkoord en 0,3 mln doorgeschoven budget van het amendement voorjaarsnota betreffende stages voor MBO. Deze budgetten lopen via de financiële ruimte en worden in de Begroting 2017 verwerkt. Om de lopende begroting sluitend te krijgen, wordt het saldo van de najaarsnota verrekend met de algemene reserve. Provinciefonds ( 0,9 mln) Op basis van de Meicirculaire 2016 worden de inkomsten uit het Provinciefonds naar boven bijgesteld. De algemene uitkering neemt in 2016 toe met 0,8 mln. Dit komt door wijzigingen in de verdeelmaatstaven van het Provinciefonds. De provincie ontvangt daarnaast een bedrag van 0,1 mln als bevoegd gezag voor kleine, nietregionale luchthavens. Daarnaast is sprake van diverse ontwikkelingen in het accres en de eindafrekening van het BTW-compensatiefonds over 2015 welke per saldo een budgetneutraal effect hebben. Aanpassing opcenten motorrijtuigenbelasting ( 3 mln) In de raming van de opcenten van de motorrijtuigenbelasting in de begroting is rekening gehouden met een behoedzaamheid van 1% wegens onzekerheden in onder andere de ontwikkeling van het wagenpark. Op basis van het wagenparkoverzicht van de belastingdienst ultimo juli blijkt dat het wagenpark is gestegen, zodat deze behoedzaamheid kan vervallen. Overige autonome bijstellingen ( 7,6 mln) Autonome bijstellingen (bedragen x 1 mln) 1.6 Een gezond(er) en veilig(er) leefmilieu: 0,5 vrijval Nationaal Samenwerkingsprogramma Luchtkwaliteit (NSL) 0,2 minder milieu educatie 3.1 Een groeiende, duurzame en innovatieve economie: 0,5 vrijval subsidies 0,3 amendement voorjaarsnota: doorschuiven stages MBO 3.3 Beter benut (bebouwd) gebied: 0,5 minder onderzoek 3.5 Vraag en aanbod wonen, werken en voorzieningen in balans: 0,1 minder onderzoek 0,1 vrijval subsidies 3.6 Beschermd, bekend en beleefbaar cultureel erfgoed: 0,2 vrijval subsidies 4.1 Slagvaardig, toekomstbestendig en transparant bestuur: 0,8 Hoofdlijnenakkoord: doorschuiven transparante overheid 4.3 Borgen kennis sociaal domein en afbouw subsidies maatschappelijke participatie 1,8 vrijval subsidies Bedrag 0,7 0,8 0,5 0,2 0,2 0,8 1,8 9

10 Autonome bijstellingen Bedrag (bedragen x 1 mln) 4.4 Afbouw taken jeugdzorg: 0,1 vrijval subsidies 0,1 5.1 Financieel gezonde huishouding: 0,6 vrijval uit de reserve frictie FmA 0,1 afkoopsom ontvangen Hofvlietweg (N206-A4) 0,9 0,1 decentralisatieuitkering niet-regionale luchthavens 0,1 vrijval reserve Paragraaf Bedrijfsvoering: 0,6 Hoofdlijnenakkoord: doorschuiven versterking kwaliteit organisatie 1,6 1,0 vrijval concernbudgetten Totaal 7,6 De overige autonome bijstellingen worden verder toegelicht bij de betreffende doelen in het volgende hoofdstukken. Ontwikkeling van de algemene reserve In onderstaande tabel is de ontwikkeling van de stand van de algemene reserve weergegeven. De minimale stand van de algemene reserve, conform de Beleidsnota Risicomanagement en Weerstandsvermogen 2012, bedraagt 30 mln. Ontwikkeling algemene reserve (bedragen x 1 mln) Stand Voorjaarsnota ,0 Saldo Najaarsnota ,5 Stand algemene reserve na Najaarsnota ,5 van de geraamde mutaties in de programmareserves Binnen de programmareserves 1 t/m 5 wordt onderscheid gemaakt tussen verschillende onderwerpen. Hieronder volgt een overzicht op onderwerp van de belangrijkste mutaties. Het totaal aan gereserveerde middelen in de programmareserves 1 t/m 5 (exclusief de algemene reserve) neemt per saldo toe met 11,2 mln. Er is in deze najaarsnota 27,5 mln meer onttrokken en 38,7 mln meer gestort. De hoogte van de toename en afname komt met name door een verschuiving van 26,4 mln van de reserve bereikbaarheid naar de reserve egalisatie kapitaallasten nota IWA. Op deze manier staan alle kapitaallasten bij elkaar. Voor een toelichting op de bijstellingen in de reserves wordt verwezen naar de doelen in deze najaarsnota. Een plus (+) in de kolom onttrekking uit reserve betekent dat de geraamde onttrekking aan de reserve wordt verlaagd. Een min (-) in de kolom onttrekking uit reserve betekent dat extra wordt onttrokken. Een plus (+) in de kolom storting in reserve betekent dat er meer gestort wordt. Een min (-) betekent dat een eerdere storting wordt teruggedraaid. 10

11 (bedragen x 1 mln) Reservenaam Doel Onttrekking Stortingen Saldo mutaties Programmareserve 1 Decentralisatieakkoord natuur 1-2 0,3-0,3 Groene ambities 1-3 2,0-2,0 Groene ambities ,6 2,0 1,4 Groene ambities ,0 - -0,0 Groene subsidies 3-4 0,0-0,0 IODS 1-4 0,1-0,1 Kosten/risico bestuursdwang OD's ,5 - -0,5 Luchtkwaliteit (NSL) 1-6 1,2-1,2 Apparaatslasten DLG ,6 - -3,6 Omgevingsveiligheid 1-6 1,8-1,8 Stimulering duurzame energie 1-6 0,1-0,1 Milieuaspecten omgevingbeleid ,1 - -0,1 Programmareserve DP Verb.proc.fin.inz.Mobiliteit ,1 - -0, DP Verb.proc.fin.inz.Mobiliteit ,1 - -0,1 Egalisatiereserve kapitaallasten nota IWA ,1 37,1 Mobiliteit ,8 1,4 0,5 Bereikbaarheid ,5-9,6-48,1 Egalisatiereserve exploitatieprojecten PZI 2-1 3,3 0,1 3,4 Mobiliteit 2-2 1,5-1,5 Programmareserve 3 Bedrijventerreinen 3-5 0,5 1,5 2,0 Bedrijventerreinen: IRP Oude Rijnzone 3-5 3,3-3,3 Coolport middelen ,3 - -1,3 Meerjarenplan Bodemsanering ,0 - -0,0 Meerjarenplan Bodemsanering ,6 1,7 1,1 Overcommittering OP-West 3-1 0,0-0,0 Project duurzame ontwikkeling Zuidplaspolder 3-3 4,6-4,6 Interreg-cofinanciering EFRO ,3 2,3 Opstellen integrale onderzoeksagenda ,2 0,3 0,1 World Expo ,6 0,6 Implementatie Omgevingswet 3-3 0,3-0, DP Molens CVT groot onderhoud ,2 0,2 Programmareserve 4 Restauratie rijksmonumenten en erfgo 3-6 0,3 1,2 1,5 Transitie subsidie 5-1 0,0-0,0 Programmareserve 5 Frictiekosten algemeen ,6 - -0,6 Eindtotaal -27,5 38,7 11,2 * Financiële mutaties in reserves zijn kleiner dan 0,05 mln waardoor deze in de afronding op nul staan. 11

12 Twee nieuwe onderwerpen worden toegevoegd aan de programmareserves 1 t/m 5; deze zijn: Programmareserve Onderwerp Zie toelichting in Bedrag Looptijd (bedragen x 1 mln) 3 World Expo 2025 Doel 3.1 0,6 onbepaald 3 Doorgeschoven Molens CVT groot onderhoud Doel 3.6 0, De reserve voor de World Expo 2025 wordt ingesteld voor het aanjagen / versnellen van (ruimtelijk-)economische groei, werkgelegenheid en innovatie in Rotterdam, de regio en elders in Nederland was initieel de gedachte het programma Expo 2025 in te zetten als een middel. Het doel blijft overeind, ook nu het Kabinet de kandidaatstelling niet ondersteunt. De minister van Economische Zaken heeft de initiatiefnemers - het bedrijfsleven en de regiopartners - aan tafel genodigd om gedachten te wisselen over gezamenlijke inspanningen om de economische ontwikkelingen op een andere manier een boost te geven. Daarnaast wordt er een doorgeschoven prestatie ingesteld voor Grootonderhoud Molens. In de Najaarsnota kan worden voorgesteld prestaties door te schuiven naar De middelen, die gereserveerd worden voor deze doorgeschoven prestaties, worden bij Begroting 2017 weer begroot. De middelen die niet binnen dat jaar tot uitputting komen zullen vrijvallen ten gunste van de financiële ruimte. Daarnaast worden twee reserves de looptijd verlengd. Programmareserve Onderwerp Oude looptijd Nieuwe looptijd 3 Mitigatie/energie t/m 2016 t/m Overcommitering t/m 2016 t/m 2017 De reserve Mitigatie/energie wordt ingezet voor uitvoering van de Nota Intensivering Energiebeleid, onder andere voor wind- en zonne-energie. De reserve Overcommitering dient ter dekking van het financiële risico als gevolg van overcommittering op projecten Operationeel Programma (OP) West. De mate waarin na uiteindelijke afrekening met subsidieontvangers een beroep moet worden gedaan op de reserve hangt af van het verschil tussen het extra toegekende budget en de daadwerkelijke vrijval die binnen de beschikte projecten zal plaatsvinden. De Europese subsidies waar de provincie garant voor staat worden in 2017 afgerekend. In 2017 is er inzicht in de benodigde overcommitteringsmiddelen. 12

13 Programma's 13

14

15 Programma 1 Groen, Waterrijk en Schoon Middeleninzet programma 1 Exploitatie (bedragen x 1.000) Begroting 2016 Voorjaarsnota Najaarsnota Bijgestelde begroting 2016 Lasten Baten Totaal saldo van baten en lasten Bijdrage uit reserve Storting in reserve Resultaat

16 Doel 1-1 Duurzaam beschermd tegen overstromingen en wateroverlast Wat willen we bereiken? & Wat gaan we doen om dit te bereiken? Doel Met dit doel wordt beoogd het volgende te bereiken: Overstromingen en wateroverlast worden voorkomen met preventieve maatregelen, passend bij de gewenste ruimtelijke en economische ontwikkeling van Zuid-Holland Zuid-Holland is waterrobuust ruimtelijk ingericht, zodat bij overstromingen en wateroverlast de gevolgen zo klein mogelijk zijn Wat mag dat kosten voor het doel? Exploitatie (bedragen x 1.000) Begroting 2016 Voorjaarsnota Najaarsnota Bijgestelde begroting 2016 Lasten Baten Totaal saldo van baten en lasten Reserves Programmamanagement Kustontwikkeling Zandmotor Bijdrage uit reserve Resultaat Toelichting bijstelling Financiële mutaties Toelichting / onderbouwing op mutatie Eenmalig Ja/Nee Bron Lasten 0,1 mln (v) J Doel 3.3 Deze wijziging betreft een bijstelling van beleid. Vanuit doel 1.1 wordt er een bijdrage gedaan aan het MIRT onderzoek locatiekeuze, inrichting en planning van waterveiligheid en andere gebiedsopgaven in het gebied Alblasserwaard en Vijfheerenlanden. Voor meer informatie zie doel 3.3 Beter benut (bebouwd) gebied. 16

17 Doel 1-2 Goede kwaliteit en kwantiteit grond- en oppervlaktewater Wat willen we bereiken? & Wat gaan we doen om dit te bereiken? Doel Met dit doel wordt beoogd het volgende te bereiken: Evenwicht tussen beschikbaarheid en vraag zoetwater en uitvoeren voorkeursstrategieën uit het Deltaprogramma Voldoende drinkwatervoorzieningen en drinkwatervoorraden (kwalitatief en kwantitatief) Alle Kader Richtlijn Water (KRW)-grondwaterlichamen in 2027 in goede toestand (kwantitatief en kwalitatief) Alle KRW-oppervlaktelichamen in 2027 in goede toestand (kwalitatief) Grond- en oppervlaktewater in Natura 2000 gebied voldoet aan eisen van natuurdoelen (kwalitatief en kwantitatief) Voldoende veilige en kwalitatief goede zwemwaterlocaties Omgaan met veenbodemdaling (stoppen, remmen of loslaten) Realisatie Het college heeft ambitie op het dossier bodemdaling en heeft daarom het omgaan met bodemdaling als opgave benoemd in het hoofdlijnenakkoord In de Statencommissie Verkeer en Milieu is op 31 augustus het Programma Bodemdaling behandeld. Daarin is opgenomen dat de provincie langs drie strategische lijnen een bijdrage gaat leveren aan het omgaan met bodemdaling: Kennen kennis ontwikkelen/ verzamelen Communiceren het gesprek aanjagen/ voeren met als doel bewustwording en aanspreken/versterken van ieders eigen verantwoordelijkheid en mogelijkheden Doen stimuleren en zichtbaar maken van innovaties In 2016 werkt de provincie aan de uitwerking van de strategie en zijn de drie genoemde trajecten opgestart. De financiële consequenties van het programma zijn verwerkt in de Begroting 2016 en de komende Begroting Wat mag dat kosten voor het doel? Exploitatie (bedragen x 1.000) Begroting 2016 Voorjaarsnota Najaarsnota Bijgestelde begroting 2016 Lasten Baten Totaal saldo van baten en lasten Reserves Decentralisatieakkoord natuur Bijdrage uit reserve Resultaat

18 Toelichting bijstelling Financiële mutaties Toelichting / onderbouwing op mutatie Eenmalig Ja/Nee Bron Lasten 0,7 mln (n) Ja BAT - 0,6 mln Doel 1.3-0,1 mln Deze wijziging betreft een bijstelling van planning. Door het actualiseren van de planning POP3. (PlattelandsOntwikkelingsProgramma) worden de lasten verhoogd met 0,7 mln (n). Hiervoor worden hogere bijdragen van derden (Waterschappen) en Europese subsidies ( 0,6 mln) ontvangen en worden meer eigen middelen ingezet ( 0,1 mln, vanuit doel 1.3). 0,3 mln (v) Ja RES 0,3 mln Deze wijziging betreft een bijstelling van budget. De begrote reserve onttrekking ten behoeve van Synergieprojecten Water wordt teruggedraaid omdat de baggerwerkzaamheden in de polder Stein goedkoper zijn uitgevallen ( 0,3 mln). Baten 0,6 mln (v) Ja BAT 0,6 mln Deze wijziging betreft een bijstelling van planning. Als gevolg van de bijstelling van de planning van POP3 worden hogere bijdragen van derden (Waterschappen) en Europese subsidies ( 0,6 mln) ontvangen. Bijdrage uit reserve 0,3 mln (n) Ja N.v.t. De lasten van dit doel worden deels gedekt uit programmareserves. Hierin zijn middelen gereserveerd voor de realisatie van dit doel. Als gevolg van wijzigingen in de lasten (polder Stein) wordt de begrote onttrekking uit de programmareserve naar beneden bijgesteld. 18

19 Doel 1-3 Groenblauwe structuur versterkt samenhang stad-land en recreatieve gebruiks- en belevingswaarde landschap Wat willen we bereiken? & Wat gaan we doen om dit te bereiken? Doel Met dit doel wordt beoogd het volgende te bereiken: Voldoende en toegankelijke groen- en watergebieden in Zuid-Holland Beleefbaar landschap door recreatieve routenetwerken Grote betrokkenheid van particulieren en bewoners bij versterken groenbeleving (groenparticipatie) Realisatie Binnen doel 1.3 is het overgaan van G.Z-H naar Staatsbosbeheer opgenomen Met de vakbonden is het Sociaal Plan overeengekomen. Hierin zijn voor de medewerkers, die per 1 januari 2017 overgaan van de G.Z-H naar Staatsbosbeheer, salarisgaranties overeengekomen. De totale kosten in dit kader voor de provincie worden geraamd op 2,9 mln. Dekking hiervan is voorzien binnen de bestaande meerjarenmiddelen voor doel 1.3. De inzet van de middelen over de komende jaren is voor een belangrijk deel afhankelijk van de mate waarin door de medewerkers gekozen wordt voor de aan hen aan te bieden mogelijkheid tot eenmalige afkoop van de salarisgarantie. Bij jaarrekening zal worden bepaald hoe de budgettaire verwerking zal plaatsvinden en of middelen nog ten laste van 2016 moeten worden gebracht. Wat mag dat kosten voor het doel? Exploitatie (bedragen x 1.000) Begroting 2016 Voorjaarsnota Najaarsnota Bijgestelde begroting 2016 Lasten Baten Totaal saldo van baten en lasten Reserves Groene ambities Vlietland Decentralisatieakkoord natuur Frictiekosten algemeen Bijdrage uit reserve Resultaat Toelichting bijstelling Financiële mutaties Toelichting / onderbouwing op mutatie Eenmalig Ja/Nee Bron Lasten 2,5 mln (v) Ja RES 2,0 Doel 1.2 Deze wijziging betreft een bijstelling van de planning. Er worden minder subsidieaanvragen voor voornamelijk de kwaliteitsverbetering van recreatiegebieden verwacht wat leidt tot minder inzet 0,1 mln (v) van provinciale middelen ( 0,5 mln) en tot een verlaging van de onttrekking uit Doel 1.5 de reserve ( 2 mln). De provinciale middelen worden elders in programma 1 0,4 mln (v) ingezet. Bijdrage uit reserve 2,0 mln ( n) Ja N.v.t. De lasten van dit doel worden deels gedekt uit programmareserves. Hierin zijn middelen gereserveerd voor de realisatie van dit doel. Als gevolg van wijzigingen in de lasten wordt de begrote onttrekking uit de programmareserve groene ambities bijgesteld. 19

20 Doel 1-4 De biodiversiteit is behouden en waar mogelijk versterkt Wat willen we bereiken? & Wat gaan we doen om dit te bereiken? Doel Met dit doel wordt beoogd op termijn het volgende te bereiken: Natuurwaarden in het Natuurnetwerk Nederland (NNN), voorheen de herijkte Ecologische Hoofdstructuur (EHS), blijven voldoen aan de ambitie uit het natuurbeheerplan Het Natuurnetwerk in Zuid-Holland is compleet inclusief de ecologische verbindingen Instandhoudingsdoelen Natura 2000 zijn behaald met behoud van economische ontwikkelruimte (conform Programmatische Aanpak Stikstof ) Realisatie De ontwikkelopgave binnen doel 1.4 bestaat o.a. uit opgaves gekoppeld aan Natuur Netwerk Nederland (NNN), de ontwikkeling van Project Mainportontwikkeling Rotterdam (PMR) en de Integrale Ontwikkeling Delft-Schiedam (IODS), een aantal opgaves vanuit het UitvoeringsProgramma Groen (UPG), de uitvoering van Natura2000/PAS en de uitvoering van de Subsidie Natuur en Landschap (SNL). Er lopen momenteel energierijke processen in de Krimpenerwaard en in Gouwe-Wiericke. De reeds vergevorderde opgave in het Deltagebied is voortvarend ter hand genomen. In totaal is voor 2016 voor doel 1.4 een (lasten)programma opgesteld van circa 90 mln. Omdat bij de lopende ontwikkelopgaves de provincie in meer of mindere mate afhankelijk is van gebiedspartners, blijft er altijd onzekerheid over het tempo van de uitvoering. Dit kan betekenen dat uiteindelijk de prognose voor de najaarsnota, bij de jaarrekening anders heeft uitgepakt. In het najaar van 2016 wordt een start gemaakt met het traject P&C Groen, waarin de afstemming tussen beleidsdocumenten op P&C documenten, m.b.t. Groen, centraal staat. Ook NNN wordt hierin meegenomen. Gedeputeerde Weber heeft de staten over het traject rondom de afstemming tussen P&C en beleidsdocumenten op 23 augustus 2016 bericht. De onderstaande mutaties zijn in lijn met de voortgangsrapportage van de uitvoering van de natuuropgave NNN zoals dit najaar 2016 naar de Staten is gestuurd. Wat mag dat kosten voor het doel? Exploitatie (bedragen x 1.000) Begroting 2016 Voorjaarsnota Najaarsnota Bijgestelde begroting 2016 Lasten Baten Totaal saldo van baten en lasten Reserves Groene ambities Beheerplannen Natura 2000 en PAS Decentralisatieakkoord natuur Natuurcompensatie %-regeling Kunst IODS Bijdrage uit reserve Groene ambities Natuurcompensatie IODS Storting in reserve Resultaat

21 Toelichting bijstelling Financiële mutaties Toelichting / onderbouwing op mutatie Eenmalig Ja/Nee Bron Lasten 9,0 mln (n) Ja BAT 9,0 mln (n) Deze wijziging betreft een bijstelling van de planning. In het kader van de gebiedsontwikkeling Noordrand Goeree Overflakkee vindt een versnelling plaats van de verkoop van gronden zodat de grondopbrengsten ad 9 mln nu in 2016 vallen. Dit leidt tot hogere baten die na aftrek van kosten in de OVP worden gestort. 2,2 mln (v) Ja RES 0,6 mln (n) BAT 2,8 mln (v) Deze wijziging betreft een bijstelling van de planning. Er waren abusievelijk dubbele EU-bijdragen geraamd voor agrarisch natuurbeleid ( 2,8 mln). Voor SNL natuurbeheer worden meer subsidieaanvragen verwacht ( 0,6 mln). Per saldo dalen hierdoor de lasten met 2,2 mln. Dit leidt tot een lagere ontvangst van Europese subsidies ( 2,8 mln) en tot een hogere bijdrage uit de reserve ( 0,6 mln). 1,7 mln (v) Ja RES 2,0 mln (v) OVP 0,4 mln (n) BAT 0,1 mln (v) Deze wijziging betreft een bijstelling van de planning. Door bijstellingen in de planningen van de Ontwikkelopgave EHS en de projecten Deltanatuur, Gouwe Wiericke, Krimpenerwaard en Groene Waterparel worden per saldo de lasten 1,7 mln lager. Dit leidt per saldo tot een storting in de reserve Groene Ambities van 2 mln, een hogere onttrekking uit de OVP 0,4 mln en lagere bijdragen van derden ( 0,1 mln). 0,4 mln (v) Ja RES 0,1 mln BAT 0,3 mln Deze wijziging betreft een bijstelling van de planning. Door een bijstelling in de planning van het project IODS (Integrale Ontwikkeling Delft Schiedam) worden lagere lasten verwacht van 0,4 mln. Dit leidt tot lagere bijdragen van derden ( 0,3 mln) en tot een lagere onttrekking uit de reserve ( 0,1 mln). 0,4 mln (n) Ja Doel 5.1 0,4 mln Deze wijzigingen betreft een bijstelling van het budget. Met de Meicirculaire worden extra gelden via het Provinciefonds ontvangen ( 0,4 mln) voor Hydrologische maatregelen Programmatische Aanpak Stikstof (PAS). Baten 9,0 mln (v) Ja BAT 9,0 mln (v) Deze wijziging betreft een bijstelling van de planning. In het kader van de gebiedsontwikkeling Noordrand Goeree Overflakkee vindt een versnelling plaats van de verkoop van gronden zodat de grondopbrengsten ad 9 mln nu in 2016 vallen. Dit leidt tot hogere baten die in de OVP worden gestort. 2,8 mln (n) Ja BAT 2,8 mln Deze wijziging betreft een bijstelling van planning. In verband met de verlaging van de abusievelijk geraamde dubbele EUsubsidie zullen minder Europese subsidies ontvangen worden ( 2,8 mln). 0,2 mln (v) Ja OVP 0,4 mln (v) BAT 0,1 mln (n) Deze wijziging betreft een bijstelling van de planning. Door de bijstelling van de planning van de Ontwikkelopgave EHS en de UPG-projecten worden minder bijdragen van derden ontvangen ( 0,1 mln) en worden meer bijdragen uit de OVP geraamd ( 0,4 mln). 0,3 mln (n) Ja BAT 0,3 mln Deze wijziging betreft een bijstelling van de planning. Door de verlaging van de lasten van het project IODS zullen er ook minder bijdragen van derden ontvangen worden. Bijdrage uit reserve 0,5 mln (v) Ja N.v.t. De lasten van dit doel worden deels gedekt uit programmareserves. Hierin zijn middelen gereserveerd voor de realisatie van dit doel. Als gevolg van wijzigingen in de lasten wordt de begrote onttrekking uit de programmareserve bijgesteld. Storting in reserve 2,0 mln (n) Ja N.v.t. De lasten worden gebruikt voor de realisatie van dit doel. Als gevolg van wijzigingen in de lasten wordt de begrote storting in de programmareserve bijgesteld. 21

22 Doel 1-5 Sterke positie duurzame economisch rendabele grondgebonden landbouw Wat willen we bereiken? & Wat gaan we doen om dit te bereiken? Doel Met dit doel wordt beoogd het volgende te bereiken: Duurzame landbouwsector door middel van innovaties (onder andere sluiten kringlopen, regionale afzetketens) Continuïteit agrarische sector Voldoende ontwikkelingsruimte agrarische bedrijven binnen Programmatische Aanpak Stikstof (PAS). Agrarisch natuurbeheer en duurzame landbouw dragen bij aan behoud biodiversiteit Realisatie De hieronder weergegeven mutaties zijn in lijn met het Ambitiedocument InnovatieAgenda Duurzame Landbouw zoals 29 juni vastgesteld in de Staten en het bijbehorende uitvoeringsplan dat in het najaar naar de Staten wordt gestuurd. De gedeputeerde Weber heeft de staten hier op 29 augustus 2016 over bericht. Het uitvoeringsplan beschrijft de verschillende activiteiten om de InnovatieAgenda te realiseren, om de beschikbare subsidiemiddelen te besteden in proeftuinen en vooral volgers te bereiken. De mutaties sluiten aan het bij het op 29 juni 2016 door Provinciale Staten vastgestelde Ambitiedocument InnovatieAgenda Duurzame Landbouw. Wat mag dat kosten voor het doel? Exploitatie (bedragen x 1.000) Begroting 2016 Voorjaarsnota Najaarsnota Bijgestelde begroting 2016 Lasten Baten Totaal saldo van baten en lasten Reserves Groene ambities Sanering glastuinbouw Decentralisatieakkoord natuur Bijdrage uit reserve Resultaat Toelichting bijstelling Financiële mutaties Eenmalig Ja/Nee Bron Lasten 0,2 mln (v) Ja BAT 0,5 mln (v) Doel 1.3 0,4 mln (n) Baten 0,5 mln ( n) Ja BAT 0,5 mln Toelichting / onderbouwing op mutatie Deze wijziging betreft een bijstelling van planning. Door het bijstellen van de planning wordt het budget van POP3 (PlattelandsOntwikkelingsProgramma) verlaagd met 0,2 mln: Door de bijgestelde planning zullen minder Europese subsidies ontvangen worden ( 0,5 mln) en worden meer provinciale middelen ingezet ( 0,4 mln vanuit doel 1.3). Deze wijziging betreft een bijstelling van planning. Door de bijgestelde planning van POP3 worden minder Europese subsidies ontvangen ( 0,5 mln). 22

23 Doel 1-6 Een gezond(er) en veilig(er) leefmilieu Wat willen we bereiken? & Wat gaan we doen om dit te bereiken? Doel Het milieubeleid richt zich op een gezondere en veiligere leefomgeving. Dat betekent dat de provincie wil bereiken dat minder mensen blootgesteld worden aan: verontreinigde lucht te hoge geluidbelasting risico's vanwege risicovolle activiteiten of transport van gevaarlijke stoffen Wat mag dat kosten voor het doel? Exploitatie (bedragen x 1.000) Begroting 2016 Voorjaarsnota Najaarsnota Bijgestelde begroting 2016 Lasten Baten Totaal saldo van baten en lasten Reserves Stimulering duurzame energie Meerjarenplan Bodemsanering Luchtkwaliteit (NSL) Milieuaspecten omgevingbeleid Kosten/risico bestuursdwang OD's Omgevingsveiligheid Frictiekosten RUD Bijdrage uit reserve Omgevingsveiligheid Storting in reserve Resultaat Toelichting bijstelling Financiële mutaties Toelichting / onderbouwing op mutatie Eenmalig Ja/Nee Bron Lasten 1,8 mln (v) Ja RES Deze wijziging betreft een bijstelling van planning De middelen Impuls Omgevingsveiligheid (IOV) zijn afkomstig van het ministerie van I&M en bestemd voor de uitvoering van het programma IOV door de decentrale overheden. Het programma heeft een looptijd van vier jaar en wordt gestuurd door het Bestuurlijk Omgevingsberaad (BOb). De middelen zijn bij PZH gelabeld om zeker te zijn dat onderbestedingen beschikbaar blijven en ingezet kunnen worden voor de latere jaren van het programma. De prognose voor dit jaar valt 1,8 mln lager uit dan geraamd. 1,5 mln (n) Ja OVP Deze wijziging betreft een bijstelling van budget. Een aantal subsidies in het kader van de verbetering luchtkwaliteit projecten (NSL), zoals de verduurzaming van de waterbus, zijn dit jaar toegekend. De lasten worden gedekt uit de OVP NSL. 1,0 mln (v) Ja RES Deze wijziging betreft een bijstelling van planning. De bestedingen binnen het programma luchtkwaliteit, onder andere realiseren containerterminals voor vers containers, worden voor een deel in 2017 gerealiseerd. De bijdrage uit de reserve NSL wordt eveneens verlaagd met 1 mln. 0,5 mln (v) Ja FR Deze wijziging betreft een bijstelling van budget. Bij de uitvoering van activiteiten in het kader van luchtkwaliteit NSL vallen de lasten 23

24 Financiële mutaties Toelichting / onderbouwing op mutatie Eenmalig Ja/Nee Bron in 2016 lager uit als gevolg van het opstarten van een aantal ontwikkelingen in het kader van netwerkend werken zoals het programma Vervoer over water (start november 2016) en een verdere uitwerking van het programma luchtkwaliteit als gevolg van het beëindigen van het NSL. 0,5mln (v) Ja BAT Deze wijziging betreft een bijstelling van budget. De prognose van de lasten voor de WABO is gerelateerd aan de WABO leges (Zie toelichting bij de baten). 0,5 mln (n) Ja RES Deze wijziging betreft een bijstelling van budget. Door RIVM wordt een bloedonderzoek uitgevoerd onder de omwonenden van de voormalige locatie van de fabriek van Dupont/Chemours. Voorlopig worden de extra lasten gedekt uit de reserve Dwangsommen. In een later stadium worden afspraken bevestigd over cofinanciering met gemeenten en het ministerie van I&M en worden de ontvangen bijdragen teruggestort in deze reserve. Naar verwachting zullen de onderzoeken naar de invloeden van de voormalige fabriek van Dupont/Chemours op de omwonenden en (voormalige) medewerkers doorlopen in De kosten voor deze specifieke onderzoeken, worden benoemd in de Begroting 2017 en kunnen leiden tot aanvullende extra behoefte aan middelen vanuit de financiële ruimte. 0,3 mln (n) Ja OVP Deze wijziging betreft een bijstelling van budget. De in de OVP Leren voor duurzame ontwikkeling gereserveerde middelen worden ingezet voor het programma Provincie van Waarde. Het programma wordt uitgevoerd in samenwerking met externe partijen en is gericht op activiteiten ter versterking van nieuwe werkwijzen, waaronder netwerkend werken. In 2016 zullen ook activiteiten worden uitgevoerd ter versterking van een lerende organisatie, gekoppeld aan een aantal provinciale opgaven. 0,4 mln (v) Ja FR Deze wijziging betreft een bijstelling van budget. De opdrachten aan natuur- en milieu instanties blijven achter ten opzichte van andere jaren. Er worden geen verdere verplichtingen meer verwacht voor dit jaar waardoor 0,2 mln. kan vrijvallen ten gunste van de financiële ruimte. Verder is de tot aan de huidige coalitieperiode toegekende indexering van 0,2 mln. dit jaar nog niet aan activiteiten toegekend.. 0,2 mln (v) Ja RES Deze wijziging betreft een bijstelling van planning. Voor het Europese project Clean Inland Shipping (Clinsh) is recent een akkoord vanuit Europa ontvangen. Het project start iets later dan verwacht in het 4e kwartaal 2016 waardoor 0,2 mln doorschuift naar ,1mln (n) Ja OVP/RES Deze wijziging betreft een bijstelling van budget. Betreft een tweetal kleine mutaties die voor worden gedekt door een bijdrage uit de OVP BSB Milieu en voor uit de reserve Bodemsanering. Baten 1,5 mln (v) Ja OVP Deze wijziging betreft een bijstelling van budget. Zie lasten subsidies luchtkwaliteit. 0,5 mln (n) Ja BAT Deze wijziging betreft een bijstelling van budget. Voor de WABO leges is een bedrag van 3,2 mln geraamd. In de eerste 6 maanden van 2016 is een bedrag van 0,8 mln gerealiseerd. Mede op basis van de ervaring van de afgelopen jaren is de verwachting dat de opbrengst van de WABO leges lager zal uitvallen, ondanks de eerdere signalen van de aantrekkende economie. De raming wordt daarom met 0,5 mln verlaagd. 0,3 mln (v) Ja OVP Deze wijziging betreft een bijstelling van budget. Betreft bijdrage uit OVP leren voor duurzame ontwikkeling. Bijdrage uit reserve 2,5 mln (n) N.v.t. De lasten van dit doel worden deels gedekt uit programmareserves. Hierin zijn middelen gereserveerd voor de realisatie van dit doel. Als gevolg van wijzigingen in de lasten wordt de begrote onttrekking uit de programmareserve bijgesteld. 24

25 Programma 2 Bereikbaar en Verbonden Middeleninzet programma 2 Exploitatie (bedragen x 1.000) Begroting 2016 Voorjaarsnota Najaarsnota Bijgestelde begroting 2016 Lasten Baten Totaal saldo van baten en lasten Bijdrage uit reserve Storting in reserve Resultaat

26 Doel 2-1 Instandhouding, bereikbaarheid en verkeersveiligheid op orde Wat willen we bereiken? & Wat gaan we doen om dit te bereiken? Doel Met dit doel wordt beoogd het volgende te bereiken: Kwaliteit bestaande provinciale infrastructuur op orde Compleet maken mobiliteitsnetwerk Verbeteren verkeersveiligheid Benutten bestaande infrastructuur door: o Vraag naar mobiliteit afstemmen op het aanbod van infrastructuur en vervoermiddelen o Verbeteren integratie van netwerken Mobiliteit systeem versterken en opwaarderen Realisatie In de najaarsnota wordt binnen doel 2.1 voorgesorteerd op het vernieuwde BBV dat van kracht is met ingang van de Begroting 2017, met: vervroegde afschrijving ter grootte van 12 mln. Binnen het nieuwe BBV is vervroegd afschrijven niet meer toegestaan. omzet van exploitatieprojecten naar onderhanden werk (OHW) / investeringen (INV) ter grootte van 2,3 mln, waarbij de middelen die hierdoor nu vrijvallen in de exploitatie worden toegevoegd aan de reserve Kapitaallasten. Daarnaast worden de gereserveerde middelen voor kapitaallasten, zoals opgenomen in de reserve Bereikbaarheid en de reserve Kapitaallasten nota IWA in één reserve ondergebracht om de vrijval beter te kunnen monitoren. Hiertoe worden de storting 2016 en de al in de reserve Bereikbaarheid gereserveerde vrijval naar de reserve Kapitaallasten nota IWA overgeboekt. De gereserveerde middelen worden ingezet om op langere termijn de stijgende kapitaallasten af te dekken. Wat mag dat kosten voor het doel? Exploitatie (bedragen x 1.000) Begroting 2016 Voorjaarsnota Najaarsnota Bijgestelde begroting 2016 Lasten Baten Totaal saldo van baten en lasten Reserves Egalisatiereserve exploitatie projecten PZI Bereikbaarheid Egalisatie kapitaallasten nota IWA Mobiliteit Coolport middelen DP Verbetering proces financieel inzicht Mobiliteit Bijdrage uit reserve Egalisatiereserve exploitatie projecten PZI Bereikbaarheid Egalisatie kapitaallasten nota IWA Mobiliteit Coolport middelen Storting in reserve Resultaat

27 Toelichting bijstelling Financiële mutaties Toelichting / onderbouwing op mutatie Eenmalig Ja/Nee Bron Lasten 15,0 mln (n) Ja OVP ( 14,2 n) RES ( 0,8 n) In het Bestedingsplan Mobiliteit (BDU) worden bijdragen aan regionale en provinciale infrastructuur en infra duurzaam veilig opgenomen. Basis voor de prognose voor de realisatie van dit jaar zijn de Voortgangsrapportages provinciale projecten en de opgaven die wij ontvangen voor de realisatie van regionale projecten. Voor een aantal projecten en activiteiten wordt in 2016 een (tussentijdse) afrekening met de BDU verwacht. De belangrijkste bijstellingen betreffen: A13/N209 reconstructie De Knoop 2,8 mln P&R voorzieningen 0,6 mln Regionale projecten en activiteiten 4,6 mln N215 Melissant 2,1 mln De middelen zijn gereserveerd in de OVP BDU ( 14,2 mln) en in de reserve Mobiliteit ( 0,8 mln). 12,0 mln (n) Ja RES Deze wijziging betreft een bijstelling van planning. In 2018 is een vervroegde afschrijving geraamd die wordt gedekt uit de reserve Bereikbaarheid. Vanwege het gewijzigde BBV per , waarin vervroegd afschrijven niet meer is toegestaan, wordt al in 2016 extra afgeschreven en wordt de bijdrage uit de reserve naar voren gehaald. 3,5 mln (v) Ja BAT Deze wijziging betreft een bijstelling van budget en planning. ( 1,2 mln v) Op basis van de geactualiseerde prognoses voor het PZI worden RES de ramingen voor mobiliteitsprojecten in tijd en geld bijgesteld. Tevens ( 2,3 mln v) worden de effecten van de gewijzigde activeringsregels van het nieuwe BBV zichtbaar, omdat exploitatieprojecten zijn overgegaan naar de investeringen. Dit laatste is van toepassing op de volgende projecten: N207-N456 Rotonde 't Weegje - 0,6 mln. F501.0 Den Haag-Voorburg (Sterroute) - 1,2 mln N207a Parallelweg - 0,6 mln Verkeersveiligheidsmaatregelen traject N217ab - 0,5 mln 3,3 mln (v) Ja BAT Deze wijziging betreft een bijstelling van planning / budget: Bij de uitvoering van planmatig onderhoud worden ook bijdragen van derden ontvangen voor het uitvoeren maatregelen, het werk-met-werk maken. Bij de N219 is de aanleg van een rotonde vervallen ( 1,5 mln) en bij de N464 zijn de werkzaamheden goedkoper (0,7 mln). Van een aantal andere projecten is de planning aangepast, waaronder de N489 ( 0,3 mln), waardoor de werkzaamheden in een ander jaar worden gerealiseerd. Van het saneren van het NAF-terrein vindt de verrekening op een andere wijze plaats ( 0,6 mln). 1,1 mln (v) Ja RES Deze wijziging betreft een bijstelling van budget. Tot aan de huidige coalitieperiode zijn de materiële budgetten jaarlijks geïndexeerd. Deze opgebouwde indexering is nog niet volledig aan activiteiten toegekend. Het nog niet toegekende deel van de opgebouwde middelen wordt in 2016 incidenteel in de reserve Bereikbaarheid gestort, waarmee ze beschikbaar blijven voor mobiliteit. 0,3 mln (n) Ja Doel 2.1 Deze wijziging betreft een bijstelling van beleid. 0,3 mln (n) Bij de vervanging van de oevers van de Gouwe is een infiltratiesysteem geplaatst om het grondwaterpeil te reguleren. Het beheer en onderhoud van dit systeem wordt overgedragen aan de verantwoordelijke gemeenten. Hiervoor ontvangen de gemeenten eenmalig een afkoopsom voor het toekomstig onderhoud. 27

28 Financiële mutaties Toelichting / onderbouwing op mutatie Eenmalig Ja/Nee Bron 0,3 mln (v) Ja Doel 2.1 0,3 mln (v) Deze wijziging betreft een bijstelling van budget. Bij de aanbesteding van groot onderhoudsprojecten is 0,3 mln aanbestedingsvoordeel. 0,1 mln (n) Ja OVP Deze wijziging betreft een bijstelling van budget Ja 0,8 mln (v) Conform ondertekende overeenkomst 2016 tussen PZH en de MRDH wordt BAT dit jaar het in voorgaande jaren door beide partijen gevulde saldo in de OVP 0,9 mln (n) ROV volledig ingezet. Hierdoor vervalt voor dit jaar de bijdrage van de MRDH en de PZH. 0,1 mln (n) Ja RES Deze wijziging betreft een bijstelling van budget en planning Bij Voorjaarsnota 2014 hebben Provinciale Staten 0,75 mln. uit de financiële ruimte beschikbaar gesteld voor verbetering procedures /financieel inzicht mobiliteit bij DRM. Eind 2015 is nog 0,1 mln beschikbaar in de reserve die terug gaat naar de financiële ruimte (programma 5). Baten 14,2 mln (v) Ja OVP Deze wijziging betreft een bijstelling van planning Bijdrage aan projecten regionale en provinciale infrastructuur.(zie lasten). 3,3 mln (n) Ja Deze wijziging betreft een bijstelling van planning Zie de lasten. 1,4 mln (n) Ja Doel 2.1 Deze wijziging betreft een bijstelling van planning 1,2 mln (n) Op basis van de geactualiseerde prognoses worden de projecten voor RES mobiliteit in de tijd bijgesteld. 0,2 mln (n) 0,1 mln (v) Ja OVP Deze wijziging betreft een bijstelling van budget Bijdrage aan het ROV. Bijdrage uit reserve 26,4 mln (v) Ja N.v.t. Op dit moment worden voor de vrijgevallen en vrijvallende kapitaallasten twee reserves gebruikt, de reserve Bereikbaarheid en de reserve Kapitaallasten nota IWA. Om de vrijval beter te kunnen monitoren wordt deze nu in 1 reserve ondergebracht. Hiertoe worden de storting 2016 en de al in de reserve Bereikbaarheid gereserveerde vrijval naar de reserve Kapitaallasten nota IWA overgeboekt. De gereserveerde middelen worden ingezet om op langere termijn de stijgende kapitaallasten af te dekken. 10,9 mln (v) Ja N.v.t. De baten en lasten van dit doel worden deels verrekend met programmareserves. Hierin zijn of worden middelen gereserveerd voor de realisatie van dit doel. Als gevolg van wijzigingen in de lasten wordt de begrote onttrekking uit de programmareserve bijgesteld. Storting in reserve 26,4 mln ( n) N.v.t. Zie de toelichting bij de Bijdrage uit reserve, onderdeel vrijval kapitaallasten. 1,2 mln ( n) N.v.t. De baten en lasten van dit doel worden deels verrekend met programmareserves. Hierin zijn of worden middelen gereserveerd voor de realisatie van dit doel. Als gevolg van wijzigingen in de lasten wordt de begrote onttrekking uit de programmareserve bijgesteld. 1,4 mln ( n) Doel 5.1 Via de Meicirculaire Provinciefonds 2016 is van het ministerie van I&M ontvangen voor Beter Benutten in de verschillende regio's. Het bedrag wordt gestort in de Reserve Mobiliteit tot de projecten zijn gerealiseerd. 28